TED2013
David Lang: My underwater robot
David Lang: Roboti im nënujor
Filmed:
Readability: 4.3
1,320,203 views
David Lang është një krijues që ka mësuar vete të bëhet një oqeanograf amator - apo thënë ndryshe, ka mësuar një robot të bëhet i tillë. Në prezantimin e tij impresionues Lang, një Partner i TED, tregon sesi ai dhe një rrjet i të pasionuarve pas oqeanit janë bashkuar për të ndërtuar një rrjet me kod të hapur dhe kosto të ulët të hulumtuesve të ujërave.
David Lang - Maker
David Lang is a maker and the co-founder of OpenROV, a community of ocean lovers who build underwater robots. Full bio
David Lang is a maker and the co-founder of OpenROV, a community of ocean lovers who build underwater robots. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
(Aquatic noises)
0
1344
4913
(Zhurma nënujore)
00:20
So this video was taken
1
8811
1903
Kjo video është bërë
00:22
at Aquarius undersea laboratory
2
10714
2432
në laboratorin nënujor të Aquarius
00:25
four miles off the coast of Key Largo,
3
13146
1853
6,5 km larg bregut të Key Largo
00:26
about 60 feet below the surface.
4
14999
2578
rreth 18 metra nën sipërfaqe.
00:29
NASA uses this extreme environment
5
17577
1724
NASA përdor këtë ambient ekstrem
00:31
to train astronauts and aquanauts,
6
19301
2424
për të trajnuar astronaut dhe zhytës,
00:33
and last year, they invited us along for the ride.
7
21725
3362
dhe vitin e kaluar, ata na ftuan të merrnim pjesë dhe ne.
00:37
All the footage was taken from our open ROV,
8
25087
2884
E tërë video është bërë nga ROV ynë i hapur,
00:39
which is a robot that we built in our garage.
9
27971
4487
që është një robot që kemi ndërtuar në garazhin tonë.
00:44
So ROV stands for Remote Operated Vehicle,
10
32458
3568
ROV është një Makinë me telekomandë,
00:48
which in our case means our little robot
11
36026
1527
që në rastin tonë do të thotë që roboti ynë i vogël
00:49
sends live video
12
37553
2264
dërgon video drejtpërdrejt
00:51
across that ultra-thin tether
13
39817
1918
përgjat një kabllo ultra të hollë
00:53
back to the computer topside.
14
41735
2428
tek kompjuteri në sipërfaqe.
00:56
It's open source, meaning we publish
15
44163
1978
Është me kod të hapur, që i bie se ne publikojmë
00:58
and share all of our design files
16
46141
2045
dhe shkëmbejmë të gjithë skedarët e dizajnit
01:00
and all of our code online,
17
48186
1508
dhe te gjitha kodet online,
01:01
allowing anyone to modify
18
49694
2034
duke lejuar të gjithë që ta modifikojnë
01:03
or improve or change the design.
19
51728
2349
apo përmirësojnë apo ndryshojnë dizajnin.
01:06
It's built with mostly off-the-shelf parts
20
54077
2303
Është ndërtuar në pergjithësi nga pjesë që gjenden në dyqan kudo
01:08
and costs about 1,000 times cheaper
21
56380
1835
dhe kostoja ishte 1,000 herë më e lirë
01:10
than the ROVs James Cameron used
22
58215
1879
sesa ROV që përdori James Cameron
01:12
to explore the Titanic.
23
60094
3605
për të eksploruar Titanikun.
01:15
So ROVs aren't new.
24
63699
2210
ROV nuk janë risi.
01:17
They've been around for decades.
25
65909
1708
Ato janë përdorur për vite me radhë.
01:19
Scientists use ROVs to explore the oceans.
26
67617
3036
Shkencëtarët përdorin ROV për të hulumtuar oaqeanet.
01:22
Oil and gas companies use them for exploration
27
70653
2819
Kompanitë e gazit dhe naftës i përdorin ato për eksplorim
01:25
and construction.
28
73472
1547
dhe ndërtim.
01:27
What we've built isn't unique.
29
75019
2762
Kjo qe kemi ndërtuar ne, nuk është unike.
01:29
It's how we've built it that's really unique.
30
77781
2874
Është mënyra sesi e kemi ndërtuar që është vërtet unike.
01:32
So I want to give you a quick story
of how it got started.
of how it got started.
31
80655
2981
Dëshiroj t'ju tregoj historinë sesi filloi çdo gjë.
01:35
So a few years ago, my friend Eric and I
32
83636
2271
Para disa vjetesh, unë dhe miku im Eric
01:37
decided we wanted to explore this underwater cave
33
85907
2200
vendosëm të hulumtojmë një shpellë nënujore
01:40
in the foothills of the Sierras.
34
88107
1858
në kodrat e Sierras.
01:41
We had heard this story about lost gold
35
89965
1903
Kishim dëgjuar një histori për një thesar të humbur
01:43
from a Gold Rush-era robbery,
and we wanted to go up there.
and we wanted to go up there.
36
91868
2518
prej një grabitjeje, dhe dëshironim të shkonim atje.
01:46
Unfortunately, we didn't have any money
37
94386
1658
Për fat të keq, ne nuk kishim as para
01:48
and we didn't have any tools to do it.
38
96044
1823
dhe as vegla për ta bërë këtë punë.
01:49
So Eric had an initial design idea for a robot,
39
97867
3200
Eric kishte një ide fillestare për një robot,
01:53
but we didn't have all the parts figured out,
40
101067
2773
por ne nuk kishim akoma të gjitha pjesët,
01:55
so we did what anybody would do in our situation:
41
103840
2212
kështu që bëmë atë që do të bënte secili në vendin tonë:
01:58
we asked the Internet for help.
42
106052
2038
kërkuam ndihmë në internet.
02:00
More specifically, we created this website,
43
108090
2532
Më specifikisht, ne krijuam këte web faqe,
02:02
openROV.com, and shared
our intentions and our plans
our intentions and our plans
44
110622
2895
openROV.com, dhe shkëmbyem qëllimet dhe planet tona.
02:05
For the first few months, it was just Eric and I
45
113517
2390
Brenda muajve të parë, ishte vetëm Eric dhe unë
02:07
talking back to each other on the forums,
46
115907
2530
që po flisnim me njëri tjetrin në forume,
02:10
but pretty soon, we started to get feedback
47
118437
2088
por shumë shpejt, filluam të marrim feedback
02:12
from makers and hobbyists,
48
120525
1843
prej krijuesve dhe hobistëve,
02:14
and then actually professional ocean engineers
49
122368
1994
dhe më pas edhe prej inxhinierëve profesionistë të oqeanit
02:16
who had some suggestions for what we should do.
50
124362
3532
që kishin disa sugjerime për atë se çfarë duhet të bëjmë.
02:19
We kept working on it. We learned a lot.
51
127894
1764
Ne vazhduam të punojmë në të. Mësuam shumë.
02:21
We kept prototyping, and eventually,
52
129658
2025
Vazhduam të krijojmë prototipe, dhe më vonë,
02:23
we decided we wanted to go
to the cave. We were ready.
to the cave. We were ready.
53
131683
2719
ne vendosëm të shkojmë në shpellë. Ne ishim gati.
02:26
So about that time, our little expedition
became quite a story,
became quite a story,
54
134402
3440
Në atë kohë, lajmi i ekspeditës sonë të vogel u përhap mjaft
02:29
and it got picked up in The New York Times.
55
137842
2021
dhe doli edhe në Nju Jork Times.
02:31
And we were pretty much just overwhelmed
56
139863
1812
Ne mbetëm të shastisur nga gjithë ky interes
02:33
with interest from people who wanted a kit
57
141675
1783
i njerëzve që dëshironin këtë model
02:35
that they could build this open ROV themselves.
58
143458
2521
që mund ta përdornin për të ndërtuar vetë këtë ROV të hapur.
02:37
So we decided to put the project on Kickstarter,
59
145979
3289
Vendosëm të publikojmë projektin në Kickstarter,
02:41
and when we did,
60
149268
1232
dhe kur e publikuam aty,
02:42
we raised our funding goal in about two hours,
61
150500
2075
arritëm synimin e fondeve brenda dy orëve,
02:44
and all of a sudden,
had this money to make these kits.
had this money to make these kits.
62
152575
3205
dhe papritmas, kishim gjithë këto para për të ndertuar modelet.
02:47
But then we had to learn how to make them.
63
155780
2195
Por më pas ne duhet të mësonim sesi t'i krijojmë ato.
02:49
I mean, we had to learn small batch manufacturing.
64
157975
2165
Dua t'ju them, se na u desh të mësojmë prodhimin në sasi të vogla.
02:52
So we quickly learned that our garage
65
160140
3260
Shpejt mësuam se garazhi ynë
02:55
was not big enough to hold our growing operation.
66
163400
2679
nuk ishte aq i madh për të perballuar operacionin tonë në rritje.
02:58
But we were able to do it, we got all the kits made,
67
166079
2156
Por ne arritëm të krijojmë të gjitha këto modele,
03:00
thanks a lot to TechShop,
which was a big help to us,
which was a big help to us,
68
168235
2707
falë TechShop, që ishte një ndihmë e madhe për ne,
03:02
and we shipped these kits all over the world
69
170942
2985
dhe dërguam këto modele anembanë botës
03:05
just before Christmas of last year,
70
173927
1829
pak para Krishtlindjeve të vitit të kaluar,
03:07
so it was just a few months ago.
71
175756
1782
pra ishte vetëm disa muaj më parë.
03:09
But we're already starting to get video
72
177538
1908
Por ne kemi filluar të marrim video
03:11
and photos back from all over the world,
73
179446
1598
dhe foto prej anembanë botës,
03:13
including this shot from under the ice in Antarctica.
74
181044
3030
duke përfshirë edhe këtë pamje nën akullin e Antarktikës.
03:16
We've also learned the penguins love robots.
75
184074
3400
Ne gjithashtu mësuam se pinguinët i duan robotët.
03:19
(Laughter)
76
187474
2013
(Të qeshura)
03:21
So we're still publishing all the designs online,
77
189487
3168
Pra ne ende po publikojmë dizajnet online
03:24
encouraging anyone to build these themselves.
78
192655
2118
duke inkurajuar të gjithë t'i ndërtojnë këto me fuqitë e veta.
03:26
That's the only way that we could have done this.
79
194773
2403
Kjo është mënyra e vetme sesi kemi arritur ta bëjmë këtë.
03:29
By being open source, we've created
80
197176
1659
Duke qenë me kod të hapur, ne kemi krijuar
03:30
this distributed R&D network,
81
198835
2264
këtë rrjet të shpërndarë të hulumtimit dhe zhvillimit,
03:33
and we're moving faster than
any venture-backed counterpart.
any venture-backed counterpart.
82
201099
3796
dhe ne po lëviznim më shpejt sesa
cdo projekt i mbështetur nga investitorët.
cdo projekt i mbështetur nga investitorët.
03:36
But the actual robot is really only half the story.
83
204895
3205
Por në fakt roboti është vetëm gjysma e tregimit.
03:40
The real potential, the long term potential,
84
208100
2496
Potenciali i vërtetë, potenciali afatgjatë,
03:42
is with this community of DIY ocean explorers
85
210596
2677
është me komunitetin e hulumtuesve DIY të oqeaneve
03:45
that are forming all over the globe.
86
213273
2396
që po formohen anembanë botës.
03:47
What can we discover
87
215669
1534
Çka mund të zbujojmë
03:49
when there's thousands of these devices
88
217203
1904
kur ka me mijëra pajisje të këtilla
03:51
roaming the seas?
89
219107
2046
që shetitin nëpër detra?
03:53
So you're probably all wondering: the cave.
90
221153
2276
Sigurisht ju ende keni pyetje në lidhje me shpellën tonë.
03:55
Did you find the gold?
91
223429
1826
A e gjetët arin?
03:57
Well, we didn't find any gold,
92
225255
1552
Në fakt nuk gjetëm ar,
03:58
but we decided that what we found
was much more valuable.
was much more valuable.
93
226807
3229
por ajo që gjetëm është shumë më e vlefshme.
04:02
It was the glimpse into a potential future
94
230036
2472
Ishte një vështrim mbi potencialin e së ardhmes
04:04
for ocean exploration.
95
232508
1675
për hulumtim të oqeaneve.
04:06
It's something that's not limited to
the James Camerons of the world,
the James Camerons of the world,
96
234183
2910
Është diçka që nuk është e kufizuar
në botën e James Camerons-ve,
në botën e James Camerons-ve,
04:09
but something that we're all participating in.
97
237093
2595
por diçka në të cilën po marrim pjesë të gjithë.
04:11
It's an underwater world
98
239688
1333
Është një botë nënujore
04:13
we're all exploring together.
99
241021
2511
të cilën po e hulumtojmë të gjithë së bashku.
04:15
Thank you.
100
243532
2175
Ju faleminderit.
04:17
(Applause)
101
245707
4000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
David Lang - MakerDavid Lang is a maker and the co-founder of OpenROV, a community of ocean lovers who build underwater robots.
Why you should listen
David Lang is a maker whose craving for adventure turned him into an amateur ocean explorer. A few years ago Lang and NASA engineer Eric Stackpole went looking for lost gold (literally) in an underwater cave in the foothills of the Sierra Navada. But they weren't quite sure how to go about it. Without much expertise (or money), the two put initial designs for an underwater robot explorer online. Soon OpenROV was born: a community of citizen ocean explorers who build and constantly improve upon these small remote operated underwater robots.
Lang is also the author of Zero to Maker and a 2013 TED Fellow. He lives on a sailboat in the San Francisco Bay.
David Lang | Speaker | TED.com