ABOUT THE SPEAKER
Steven Cowley - Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale.

Why you should listen

The promise of fusion seems to have inspired more science-fiction novels than it has real developments in renewable energy, but Steven Cowley has begun to upset that balance. As director of the Culham Fusion Science Center, he's collaborating with the UK Atomic Energy Authority and researchers on the France-based ITER fusion device on projects that may lead to cheap, nearly limitless carbon-free energy.

Fusion (the process by which lightweight atoms under pressure are fused to form heavier atoms, releasing energy) has long been the Holy Grail of renewable energy, but at the moment it only occurs in the cores of stars. Yet Cowley isn't too shy to proclaim that harnessing its power on an Earthly scale is now inevitable. At UCLA, he made observations on some of the most violent phenomena in the local universe -- solar flares, storms in the Earth's magnetosphere --  and now his research is coming directly into play as he plans devices that, theoretically, would contain 100-million-degree gas using powerful magnetic fields.

More profile about the speaker
Steven Cowley | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2009

Steven Cowley: Fusion is energy's future

Steven Cowley: Fyusyon ang enerhiya sa hinaharap

Filmed:
821,041 views

Ang pisisistang si Steven Cowley ay nakatitiyak na ang fyusyon ang tanging pangmatagalang solusyon sa krisis sa enerhiya. Ipinaliwanag nya kung bakit ang fyusyon ay mangyayari – at ang mga detalye ng mga proyekto na pinagtuunan nya at ng iba pa nyang kasamahan ng halos buong buhay upang maisaganap sa mas medaling panahon ang paglikha ng bagong pagkukunan ng enerhiya.
- Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
The keysusi questiontanong is, "When are we going to get fusionpagsasanib?"
0
0
5000
Ang pangunahing tanong ay “Kailan natin makukuha ang enerhiya mula sa fyusyon?”
00:20
It's really been a long time sincesimula noong we'vematagal kami knownkilala about fusionpagsasanib.
1
5000
3000
Matagal na rin ang panahon magmula ng ito ay madiskubre.
00:23
We'veMatagal kami knownkilala about fusionpagsasanib sincesimula noong 1920,
2
8000
2000
Alam na natin ito mula pa noong 1920,
00:25
when SirSir ArthurArthur StanleyStanley EddingtonEddington
3
10000
2000
noong si Sir Arthur Stanley Eddington
00:27
and the BritishBritish AssociationKapisanan ng mga for the AdvancementPagsulong of ScienceAgham
4
12000
3000
at ang British Association for the Advancement of Science
00:30
conjecturedhaka-haka that that's why the sunaraw shineskumikinang.
5
15000
3000
ay nagpanukala na ito ang dahilan kung bakit sumisikat ang haring araw.
00:33
I've always been very worriednag-alala about resourcesanggunian.
6
18000
3000
Ako’y laging nagaalala tungkol sa pagkukunan ng enerhiya.
00:36
I don't know about you, but
7
21000
2000
Hindi ko alam kung ano nasa isip nyo, pero
00:38
when my motherina gavenagbigay ng me foodpagkain,
8
23000
2000
pag ako ay binigyan ng pagkain ng nanay ko
00:40
I always sortedpinagsunod-sunod the onesbuhay I dislikedayaw ng mga
9
25000
3000
lagi kong pinipili ang mga hindi ko gusto
00:43
from the onesbuhay I likedNagustuhan.
10
28000
2000
sa mga gusto ko.
00:45
And I atekinain the dislikedayaw ng mga onesbuhay first,
11
30000
2000
at una kong kinakain ang mga hindi ko gusto,
00:47
because the onesbuhay you like, you want to savemaliban kung.
12
32000
4000
dahil ang mga gusto mo ay nais mong tipirin.
00:51
And as a childbata you're always worriednag-alala about resourcesanggunian.
13
36000
3000
At sa pagiging bata nagaalala ka na sa pagkukunan ng enerhiya.
00:54
And onceminsan it was sortmga uri of explainedIpinaliwanag to me
14
39000
3000
At ng maipaliwanag sa akin
00:57
how fastmabilis we were usinggamit ang up the world'ssa mundo resourcesmga sanggunian,
15
42000
4000
kung gaano kabilis gamitin ng tao ang energhiya ng daigdig,
01:01
I got very upsetgalit na galit,
16
46000
2000
Ako ay nagalala,
01:03
about as upsetgalit na galit as I did when I realizedNatanto
17
48000
2000
katulad din ng aking pagaalala ng maisip ko
01:05
that the EarthLupa will only last about fivelimang billionangaw yearstaon
18
50000
2000
na ang mundo ay tatagal lamang ng limang bilyong taon
01:07
before it's swallowednilulon by the sunaraw.
19
52000
3000
bago ito lamunin ng araw.
01:10
BigMalaking eventspangyayari in my life,
20
55000
3000
Mga mahahalagang pangyayari sa buhay ko,
01:13
a strangekakaibang childbata.
21
58000
2000
ng inosenteng bata.
01:15
(LaughterTawanan)
22
60000
1000
(Tawanan)
01:16
EnergyEnerhiya, at the momentilang sandali, is dominateddominado by resourcesanggunian.
23
61000
3000
Halos lahat ng enerhiya sa ngayon ay nagmumula sa minahan.
01:19
The countriesmga bansa that make a lot of moneypera out of energyenerhiya
24
64000
3000
Ang mga bansa na kumikita ng maraming pera sa energhiya
01:22
have something underneathpayapa them.
25
67000
3000
ay mayroong nakabaong energhiya sa ilalim ng kanilang lupa.
01:25
Coal-poweredPinatatakbo ng karbon industrialpang-industriya revolutionrebolusyon in this countrybansa --
26
70000
4000
Na may maunlad na industriya na pinatatakbo ng panggatong na karbon
01:29
oillangis, gasgas, sorry.
27
74000
4000
Langis at gas, paumanhin po.
01:33
(LaughterTawanan)
28
78000
3000
(Tawanan)
01:36
GasGas, I'm probablymalamang the only persontao
29
81000
2000
Gas, ako lang siguro ang tao
01:38
who really enjoysnagtatamasa ng it when MisterMister PutinPutin
30
83000
2000
na masaya ng ipinasara ni Mister Putin
01:40
turnslumiliko off the gasgas tapi-tap ang, because my budgetbadyet goesnapupunta up.
31
85000
3000
ang linya ng tubo ng gas, dahil tumaas ang badyet ko.
01:43
We're really dominateddominado now
32
88000
5000
Nadodominahan tayo ngayon
01:48
by those things that we're usinggamit ang up fastermas mabilis and fastermas mabilis and fastermas mabilis.
33
93000
5000
ng mga ginagamit nating bagay na mabilis maubos
01:53
And as we try to liftpag-angat billionsbilyun-bilyong of people out of povertykahirapan
34
98000
3000
At habang pinipilit nating hanguin ang bilyong tao sa kahirapan
01:56
in the ThirdIkatlong bahagi WorldMundo, in the developingpagkakaroon ng worldmundo,
35
101000
4000
sa ikatlong mundo, ng mga umuunlad na bansa,
02:00
we're usinggamit ang energyenerhiya fastermas mabilis and fastermas mabilis.
36
105000
2000
gumagamit tayo ng napakaraming enerhiya.
02:02
And those resourcesmga sanggunian are going away.
37
107000
2000
At ang mga pinagkukunan ng enerhiya ay nauubos.
02:04
And the way we'llkukunin namin make energyenerhiya in the futurehinaharap
38
109000
2000
At ang pagkukunan ng energhiya sa hinaharap
02:06
is not from resourcesanggunian,
39
111000
3000
ay hindi sa tradisyonal na pagmimina,
02:09
it's really from knowledgekaalaman.
40
114000
2000
ito ay manggagaling sa tunay na kaalman sa agham.
02:11
If you look 50 yearstaon into the futurehinaharap,
41
116000
3000
Kung titingin tayo ng mga 50 taon sa hinaharap,
02:14
the way we probablymalamang will be makingpaggawa ng energyenerhiya
42
119000
2000
Ang maaaring pagkunan ng enerhiya
02:16
is probablymalamang one of these threetatlo,
43
121000
3000
ay maaaring isa dito sa tatlo,
02:19
with some windhangin, with some other things,
44
124000
2000
maaaring sa hangin, kasama ng iba pang mga bagay,
02:21
but these are going to be the basebase loadpasan energyenerhiya driversdriver.
45
126000
3000
ngunit ito ay dapat na pangunahing pagmumulan ng enerhiya.
02:24
SolarSolar can do it, and we certainlytiyak have to developbumuo ng solarSolar.
46
129000
5000
Maari ding mula sa enerhiya ng araw, at dapat natin itong isaalang alang.
02:29
But we have a lot of knowledgekaalaman to gainmagkaroon ng before we can make solarSolar
47
134000
3000
Ngunit marami pa tayong dapat pagaralan bago natin magamit ang enerhiya ng araw
02:32
the basebase loadpasan energyenerhiya supplysuplay for the worldmundo.
48
137000
4000
bilang pangunahing pagkukunan ng enerhiya ng mundo.
02:36
FissionFission.
49
141000
3000
Paghihiwalay ng atomika o fisyon.
02:39
Our governmentpamahalaan is going to put in sixanim na newbagong nuclearnukleyar powerkapangyarihan stationsmga istasyon.
50
144000
4000
Ang ating gobyerno ay magtatayo ng anim na bagong nuklear na planta ng kuryente.
02:43
They're going to put in sixanim na newbagong nuclearnukleyar powerkapangyarihan stationsmga istasyon,
51
148000
2000
Sila ay maglalagay ng anim na nuklear na planta ng kuryente,
02:45
and probablymalamang more after that.
52
150000
2000
at maaaring mahigit pa sa anim.
02:47
ChinaChina is buildinggusali nuclearnukleyar powerkapangyarihan stationsmga istasyon. EverybodyLahat ng tao is.
53
152000
2000
Ang tsina ay magtatayo din ng nuklear na planta ng kuryente. Lahat na yata.
02:49
Because they know that that is one sure way
54
154000
3000
Dahil alam nila na ito ay isang tamang paraan
02:52
to do carbon-freecarbon-libreng energyenerhiya.
55
157000
4000
upang maiwasan ang karbon sa paggamit ng enerhiya.
02:56
But if you wanted to know what the perfectperpektong energyenerhiya sourcepinagmumulan is,
56
161000
3000
Pero kung gusto nyong malaman, ang perpektong pagmumulan ng enerhiya ay,
02:59
the perfectperpektong energyenerhiya sourcepinagmumulan is one
57
164000
2000
ang perpektong pagmumulan ng enerhiya ay yung
03:01
that doesn't take up much spaceespasyo,
58
166000
3000
hindi gagamit ng malaking ispasiyo sa pagtatayo ng planta,
03:04
has a virtuallyhalos inexhaustiblesaganang-sagana supplysuplay,
59
169000
3000
tunay na hindi mauubos na enerhiya,
03:07
is safeligtas, doesn't put any carboncarbon into the atmospherekapaligiran,
60
172000
4000
ligtas, at hindi magkakalat ng karbon sa hangin,
03:11
doesn't leaveiwanan ang any long-livedasido radioactiveradioactive wastena basura:
61
176000
4000
walang pangmatagalang basurang radyaktibo:
03:15
it's fusionpagsasanib.
62
180000
2000
ito ay pagsasanib ng atomika o fyusyon.
03:17
But there is a catchmahuli. Of coursekurso there is always a catchmahuli in these caseskaso.
63
182000
2000
Pero may dapat makuha. At laging may dapat isaalang alang sa nga kasong ito.
03:19
FusionPagsasanib is very hardmahirap to do.
64
184000
3000
Napakahirap gawin ng fyusyon.
03:22
We'veMatagal kami been tryingsinusubukan for 50 yearstaon.
65
187000
3000
50 taon na naming pinipilit gawin ito.
03:25
Okay. What is fusionpagsasanib? Here comesay nagmumula the nuclearnukleyar physicspisika.
66
190000
3000
Okey. Ano ang fyusyon? Eto na ang nuklear pisika.
03:28
And sorry about that, but this is what turnslumiliko me on.
67
193000
3000
Pasensya na kayo, pero ito ang bumubuhay sa akin.
03:31
(LaughterTawanan)
68
196000
2000
(Tawanan)
03:33
I was a strangekakaibang childbata.
69
198000
4000
Ako nga ay inosenteng bata.
03:37
NuclearNukleyar energyenerhiya comesay nagmumula for a simplesimpleng reasondahilan kung bakit.
70
202000
4000
Ang enerhiyang nuklear ay galing sa simpleng dahilan.
03:41
The mostKaramihan stablesabsaban nucleusNukleyus ng selula is ironbakal, right in the middleGitnang of the periodicpana-panahong tablemesa.
71
206000
4000
Bakal ang pinakamatatag na elemento, na nakalagay sa gitna ng periodic table.
03:45
It's a medium-sizedkatamtaman ang laki nucleusNukleyus ng selula.
72
210000
2000
Ang nukleyus nito ay may katamtamang sukat.
03:47
And you want to go towardspatungo sa ironbakal if you want to get energyenerhiya.
73
212000
4000
At kailangan maging bakal kung gusto mong makakuha ng enerhiya.
03:51
So, uraniumyureyniyum, whichna kung saan is very bigmalaking, wants to splitmagkahiwalay na.
74
216000
3000
Ang yureyniyum, may napakalaking atomika, ay naghihiwalay.
03:54
But smallmaliit na atomsatomo want to joinSumali togethermagkakasama,
75
219000
3000
Pero ang maliliit na atomika ay nagsasanib,
03:57
smallmaliit na nucleiNuclei want to joinSumali togethermagkakasama
76
222000
2000
ang maliit na mga nukleyus ay nagsasanib
03:59
to make biggermas malaki onesbuhay to go towardspatungo sa ironbakal.
77
224000
2000
upang makagawa ng mas malaking atomika upang maging bakal.
04:01
And you can get energyenerhiya out this way.
78
226000
2000
At makakakuha ka ng enerhiya sa paraang ito.
04:03
And indeedsa katunayan that's exactlyeksakto what starsmga bituin do.
79
228000
2000
At ito nga ang eksaktong nagaganap sa bituin.
04:05
In the middleGitnang of starsmga bituin, you're joiningpagsapi hydrogenhydrogen togethermagkakasama to make heliumHelium
80
230000
4000
Sa gitna ng mga bituin, nagsasanib ang haydrodyen para maging helium
04:09
and then heliumHelium togethermagkakasama to make carboncarbon,
81
234000
2000
at ang pagsasanib ng helium para gumawa ng karbon,
04:11
to make oxygenoxygen, all the things that you're madeginawa of
82
236000
2000
para gumawa ng oksiheno, lahat ng mga ginagawa mo
04:13
are madeginawa in the middleGitnang of starsmga bituin.
83
238000
3000
ay ginagawa sa gitna ng mga bituin.
04:16
But it's a hardmahirap processproseso to do
84
241000
2000
Pero ito ay proseso na mahirap gawin
04:18
because, as you know, the middleGitnang of a starbituin is quitemedyo hotmainit,
85
243000
3000
Dahil alam mo na ang gitna ng bituin ay masyadong mainit,
04:21
almosthalos by definitionkahulugan.
86
246000
4000
halos sa kanyang kahulugan.
04:25
And there is one reactionreaksyon
87
250000
3000
At may isang reaksyon
04:28
that's probablymalamang the easiestpinakamadaling fusionpagsasanib reactionreaksyon to do.
88
253000
5000
na maaaring pinakamadaling gawing reaksyon ng fyusyon.
04:33
It's betweensa pagitan ng two isotopesisotopes of hydrogenhydrogen, two kindsmga uri of hydrogenhydrogen:
89
258000
4000
Ito ay sa gitna ng dalawang isotopya ng haydrodyen, dalawang uri ng haydrodyen:
04:37
deuteriumdeuterium, whichna kung saan is heavymabigat hydrogenhydrogen,
90
262000
3000
deyuteryum, ang may mabigat na haydrodyen,
04:40
whichna kung saan you can get from seawatertubig ng dagat,
91
265000
2000
na pwedeng makuha sa tubig dagat,
04:42
and tritiumtritium whichna kung saan is super-heavySuper-Growth mabigat hydrogenhydrogen.
92
267000
4000
at trityum na may pinakamabigat na haydrodyen.
04:46
These two nucleiNuclei, when they're farmalayo apartitinalaga, are chargedkinasuhan.
93
271000
4000
Itong dalawang nukleyus, kapag magkalayo ay nagkakarga.
04:50
And you pushpush them togethermagkakasama and they repelpagtataboy.
94
275000
3000
At kapag tinulak mo sila para magsama ay umuurong pahiwalay.
04:53
But when you get them closeisara ang enoughsapat,
95
278000
2000
Pero kapag napaglapit sila ng husto,
04:55
something calledtinatawag na the strongmalakas forcepilitin startsay nagsisimula to actkumilos
96
280000
2000
ang bagay na tinatawag na malakas na pwersa ay nagsisimulang umaksyon
04:57
and pullskinukuha them togethermagkakasama.
97
282000
2000
at humihila sa kanila para magsanib.
04:59
So, mostKaramihan of the time they repelpagtataboy.
98
284000
2000
Mas madalas silang umuurong pahiwalay.
05:01
You get them closermas malapit and closermas malapit and closermas malapit and then at some pointpunto
99
286000
2000
Kapag napaglapit mo sila ng malapit na malapit sa puntong iyon
05:03
the strongmalakas forcepilitin gripsgrips them togethermagkakasama.
100
288000
3000
ang malakas na pwersa ang magbubuklod sa kanila.
05:06
For a momentilang sandali they becomemaging heliumHelium 5,
101
291000
2000
Sa pagkakataong iyon sila ay magiging helyum 5,
05:08
because they'vepo sila got fivelimang particlesmga partikulo insideloob them.
102
293000
2000
dahil may limang elemento na sa loob nila.
05:10
So, that's that processproseso there. DeuteriumDeuterium and tritiumtritium goesnapupunta togethermagkakasama
103
295000
2000
Yan ang nangyayaring proseso. Ang deyuteryum at trityum ay nagsasanib
05:12
makesgumagawa ng heliumHelium 5.
104
297000
2000
upang makagawa ng helyum 5.
05:14
HeliumHelium splitssplit out, and a neutronneutron comesay nagmumula out
105
299000
3000
Ang helyum ay humihiwalay, at lumalabas ang nyutron
05:17
and lots of energyenerhiya comesay nagmumula out.
106
302000
2000
at napakaraming lumalabas na enerhiya dito.
05:19
If you can get something to about 150 millionmilyon degreesantas,
107
304000
3000
kapag nakuha mo ang mga 150 milyong temperatura,
05:22
things will be rattlingrattling around so fastmabilis
108
307000
2000
ito ay dumadagundong sa kabilisan
05:24
that everybawat time they collidemabangga in just the right configurationkumpigurasyon,
109
309000
4000
sa kada oras na sila ay nagbabangga sa tamang kaayusan,
05:28
this will happenmangyari, and it will releasepakawalan energyenerhiya.
110
313000
2000
ito ang nangyayari, ang enerhiya ay lumalabas.
05:30
And that energyenerhiya is what powerskapangyarihan fusionpagsasanib.
111
315000
4000
At iyan ang enerhiya ng fyusyon.
05:34
And it's this reactionreaksyon that we want to do.
112
319000
3000
At ito ang reaksyon na gusto nating gawin.
05:37
There is one trickinesstrickiness about this reactionreaksyon.
113
322000
3000
May isang hindi karaniwan sa reaksyong ito.
05:40
Well, there is a trickinesstrickiness that you have to make it 150 millionmilyon degreesantas,
114
325000
3000
Ang di nga karaniwan dito ay kailangang maabot mo ang 150 milyong temperatura,
05:43
but there is a trickinesstrickiness about the reactionreaksyon yetpa.
115
328000
3000
pero may hindi nga karaniwan tungkol sa reaksyon.
05:46
It's prettymedyo hotmainit.
116
331000
2000
Ito ay sobrang init.
05:48
The trickinesstrickiness about the reactionreaksyon is that
117
333000
2000
Ang hindi karaniwan tungkol sa reaksyon ay
05:50
tritiumtritium doesn't existumiiral in naturekalikasan.
118
335000
2000
wala pa talagang trityum.
05:52
You have to make it from something elseiba pa.
119
337000
2000
Kailangan mo pa itong gawin mula sa ibang bagay.
05:54
And you make if from lithiumlithium. That reactionreaksyon at the bottomibaba,
120
339000
3000
At magagawa mo ito mula sa lityum. Ang reaksyon sa may ilalim,
05:57
that's lithiumlithium 6, plusPlus a neutronneutron,
121
342000
4000
ito ang lityum 6, kasama ng nyutron,
06:01
will give you more heliumHelium, plusPlus tritiumtritium.
122
346000
2000
na magbibigay ng maraming helyum, kasama ang trityum.
06:03
And that's the way you make your tritiumtritium.
123
348000
2000
At yan ang paraan upang makagawa ng trityum.
06:05
But fortunatelymabuti na lang, if you can do this fusionpagsasanib reactionreaksyon,
124
350000
3000
Pero kung magagawa mo itong reaksyon ng fyusyon,
06:08
you've got a neutronneutron, so you can make that happenmangyari.
125
353000
4000
may nyutron ka na, kaya nagawa mo na ang dapat gawin.
06:12
Now, why the hellimpiyerno would we botherabalahin to do this?
126
357000
3000
Ngayon bakit kailangang gawin ang lintik na ito?
06:15
This is basicallytalaga why we would botherabalahin to do it.
127
360000
3000
Ito ang pangunahing dahilan kung bakit dapat nating gawin ito.
06:18
If you just plotisang lagay ng lupa how much fuelgasolina
128
363000
4000
Kung ibabalangkas mo kung gaano karaming gasolina
06:22
we'vematagal kami got left, in unitsyunit of
129
367000
2000
ang bahaging natitira sa atin sa
06:24
presentkasalukuyan worldmundo consumptionpagkonsumo.
130
369000
2000
pandaigdigang konsumo ngayon.
06:26
And as you go acrosssa iba 't ibang there you see
131
371000
3000
At kung titingnan mo ang kabuuan
06:29
a fewilang tenssampu of yearstaon of oillangis -- the blueasul linena linya, by the way,
132
374000
2000
ang ilang sampung taon ng langis—ang asul na linyang ito,
06:31
is the lowestpinakamababang estimatetantiya of existingumiiral resourcesmga sanggunian.
133
376000
3000
ay ang pinakamababang kalkula sa natitirang pagkukunan.
06:34
And the yellowdilaw linena linya is the mostKaramihan optimisticmaganda ang pananaw estimatetantiya.
134
379000
4000
At ang dilaw na linya ay ang pinaka optimistang kalkula.
06:38
And as you go acrosssa iba 't ibang there you will see
135
383000
2000
At kung titingnan mo pa ang kabuuan nito mapapansin mo
06:40
that we'vematagal kami got a fewilang tenssampu of yearstaon, and perhapsMarahil 100 yearstaon
136
385000
2000
may ilang sampung taon na lang tayo, at maaaring isang daang taon
06:42
of fossilfossil fuelsfuel left.
137
387000
3000
ang natitirang namimina tulad ng langis, karbon at gas,
06:45
And god knowsAlam ng we don't really want to burnpaso all of it,
138
390000
2000
At alam ng diyos ayaw nating sunugin ang lahat ng ito,
06:47
because it will make an awfulkakila-kilabot lot of carboncarbon in the airhangin.
139
392000
2000
dahil ito ang gagawa ng napakaraming karbon sa hangin.
06:49
And then we get to uraniumyureyniyum.
140
394000
3000
At tayo ay gagamit ng yureyniyum.
06:52
And with currentkasalukuyang reactorreaktor technologyteknolohiya
141
397000
2000
At sa teknolohiyang reaktor ngayon
06:54
we really don't have very much uraniumyureyniyum.
142
399000
3000
wala tayong napakaraming yureyniyum.
06:57
And we will have to extractKunin ang mga uraniumyureyniyum from seadagat watertubig,
143
402000
2000
At kukunin natin ang yureyniyum sa tubig dagat,
06:59
whichna kung saan is the yellowdilaw linena linya,
144
404000
2000
Ito ngang dilaw na linya,
07:01
to make conventionalmaginoo nuclearnukleyar powerkapangyarihan stationsmga istasyon
145
406000
3000
upang gumawa ng karaniwang nuklear na planta ng kuryente
07:04
actuallytalagang do very much for us.
146
409000
2000
na tunay na kailangan natin.
07:06
This is a bitkaunti shockingnakakagulat na mga, because in factkatotohanan our governmentpamahalaan
147
411000
2000
Ito ay nakakagulat dahil sa katunayan ang ating gobyerno
07:08
is relyingpag-asa on that for us to meetmatugunan ang KyotoKyoto,
148
413000
3000
ay umaasa dito para matugunan ang usaping Kyoto,
07:11
and do all those kinduri of things.
149
416000
2000
at para gawin ang lahat ng bagay na ito.
07:13
To go any furtherlalo pang you would have to have breederbreeder technologyteknolohiya.
150
418000
2000
Higit pa dyan kailangan mong magkaroon ng teknolohiyang reaktor.
07:15
And breederbreeder technologyteknolohiya is fastmabilis breedersbreeders. And that's prettymedyo dangerousmapanganib.
151
420000
4000
Ang teknolohiyang reaktor ay napakalakas na reaktor. At ito ay mapanganib din.
07:19
The bigmalaking thing, on the right,
152
424000
2000
At itong malaking bagay sa kanan,
07:21
is the lithiumlithium we have in the worldmundo.
153
426000
2000
ay ang lityum na mayroon sa mundo.
07:23
And lithiumlithium is in seadagat watertubig. That's the yellowdilaw linena linya.
154
428000
3000
Ang lityum ay nasa tubig dagat. Itong dilaw na linya.
07:26
And we have 30 millionmilyon yearstaon worthsulit of fusionpagsasanib fuelgasolina in seadagat watertubig.
155
431000
4000
At mayroon tayong 30 milyong taong dami ng enerhiyang fyusyon sa tubig dagat.
07:30
EverybodyLahat ng tao can get it. That's why we want to do fusionpagsasanib.
156
435000
3000
Ang lahat ay pwedeng kumuha nito. Kaya gusto nating gamitin ang fyusyon.
07:33
Is it cost-competitivegastos competitive?
157
438000
3000
Ang halaga ba nito upang magamit ay maaabot?
07:36
We make estimatesestima of what we think it would costgastos
158
441000
2000
Natantya na namin ang maaaring gastos nito
07:38
to actuallytalagang make a fusionpagsasanib powerkapangyarihan planthalaman.
159
443000
2000
upang gumawa ng fyusyon na planta ng kuryente.
07:40
And we get withinsa loob ng about the sameparehong pricepresyo
160
445000
3000
At nakalkula namin na halos pareho din ang presyo nito
07:43
as currentkasalukuyang electricitykuryente.
161
448000
2000
kumpara sa presyo ng kuryente ngayon.
07:45
So, how would we make it?
162
450000
2000
Ngayon, paano nating gagawin ito?
07:47
We have to holdmagdaos ng something at 150 millionmilyon degreesantas.
163
452000
3000
Dapat nating makontrol ang 150 milyong temperatura.
07:50
And, in factkatotohanan, we'vematagal kami donetapos this.
164
455000
3000
At katunayan, nagawa na namin ito.
07:53
We holdmagdaos ng it with a magneticmagnetic fieldbukid.
165
458000
2000
Nakontrol namin ito gamit ang magnetismong patlang.
07:55
And insideloob it, right in the middleGitnang of this toroidaltoroidal shapehugis, doughnutdonat shapehugis,
166
460000
5000
Sa loob nito, sa may gitna ng pabilog na hugis, katulad ng hugis ng donat,
08:00
right in the middleGitnang is 150 millionmilyon degreesantas.
167
465000
2000
Sa gitna ay may 150 milyong temperatura.
08:02
It boilspigsa away in the middleGitnang at 150 millionmilyon degreesantas.
168
467000
4000
Ito ay kumukulo sa gitna ng 150 milyong temperatura.
08:06
And in factkatotohanan we can make fusionpagsasanib happenmangyari.
169
471000
2000
At katunayan nagawa na naming mangyari ang fyusyon.
08:08
And just down the roadkalsada, this is JETJET.
170
473000
2000
Ito ay sa pamamagitan ng kung tawagin ay JET.
08:10
It's the only machinemakina in the worldmundo that's actuallytalagang donetapos fusionpagsasanib.
171
475000
2000
Ito lamang ang makina sa mundo na nakagawa ng fyusyon.
08:12
When people say fusionpagsasanib is 30 yearstaon away, and always will be,
172
477000
3000
Kapag sinabi ng tao na sa 30 taon pa ito magagawa, at ito nga lagi,
08:15
I say, "Yeah, but we'vematagal kami actuallytalagang donetapos it." Right?
173
480000
3000
Sabi ko, “tama, pero ang totoo nagawa na namin ito.”
08:18
We can do fusionpagsasanib. In the centercenter of this devicekagamitan
174
483000
2000
Nakagawa na kami ng fyusyon. Sa gitna ng aparatong ito
08:20
we madeginawa 16 megawattsmegawatts of fusionpagsasanib powerkapangyarihan in 1997.
175
485000
3000
nakagawa kami ng 16 megawatts mula sa lakas ng fyusyon noong 1997.
08:23
And in 2013 we're going to fireapoy it up again
176
488000
3000
At sa 2013 gagamitin uli namin ito
08:26
and breakpahinga all those recordsmga talaan ng.
177
491000
2000
upang mahigitan pa ang natala na nagawa namin noon.
08:28
But that's not really fusionpagsasanib powerkapangyarihan. That's just makingpaggawa ng some fusionpagsasanib happenmangyari.
178
493000
3000
Pero di pa ito ang kuryente mula sa fyusyon. Ito ay para lang maganap ang fyusyon.
08:31
We'veMatagal kami got to take that, we'vematagal kami got to make that into a fusionpagsasanib reactorreaktor.
179
496000
3000
Kailangan pa naming makuha ito at gawin sa reaktor ng fyusyon.
08:34
Because we want 30 millionmilyon yearstaon worthsulit of fusionpagsasanib powerkapangyarihan for the EarthLupa.
180
499000
5000
Nais naming magbigay ng 30 milyong taong dami ng kuryente mula sa fyusyon sa mundo.
08:39
This is the devicekagamitan we're buildinggusali now.
181
504000
2000
Ito ang aparatong ginagawa naming ngayon.
08:41
It getsay makakakuha ng very expensivemamahaling to do this researchpananaliksik.
182
506000
2000
Mahal ang inaabot upang gawin ang pagsasaliksik na ito.
08:43
It turnslumiliko out you can't do fusionpagsasanib on a tablemesa toptuktok
183
508000
2000
At lumilitaw na di mo magagawa ang fyusyon sa ibabaw ng mesa lamang.
08:45
despitesa kabila ng all that coldmalamig fusionpagsasanib nonsensebagay na walang kapararakan. Right?
184
510000
3000
sa kabila ng kalokohang malamig na fyusyon. Tama?
08:48
You can't. You have to do it in a very bigmalaking devicekagamitan.
185
513000
3000
Di mo kaya. Kailangan gawin mo ito sa malaking aparato.
08:51
More than halfkalahati the world'ssa mundo populationpopulasyon is involvedkasangkot in buildinggusali this devicekagamitan
186
516000
3000
Mahigit kalahati ng populasyon sa mundo ang kasama sa paggawa ng aparato nito
08:54
in southernkatimugang FranceFrance, whichna kung saan is a nicegandang placelugar to put an experimenteksperimento.
187
519000
3000
sa timog ng Pransiya, ang mainam na lugar para gawin ang pagsasaliksik na ito.
08:57
SevenPito nationsbansa are involvedkasangkot in buildinggusali this.
188
522000
4000
Pitong bansa ang kasama sa paggawa nito.
09:01
It's going to costgastos us 10 billionangaw. And we'llkukunin namin producemakabuo ng halfkalahati a gigawattgigawatt of fusionpagsasanib powerkapangyarihan.
189
526000
4000
Aabot ng 10 bilyong ang gastos. At gagawa kami ng kalahating gigawatt ng lakas fyusyon.
09:05
But that's not electricitykuryente yetpa.
190
530000
3000
Pero hindi pa kuryente ito.
09:08
We have to get to this.
191
533000
2000
Kailangan pa naming kunin ito.
09:10
We have to get to a powerkapangyarihan planthalaman.
192
535000
2000
Kailangan naming dalhin ito sa planta ng kuryente.
09:12
We have to startsimulan ang puttingpaglalagay ng electricitykuryente on the gridgrid
193
537000
2000
Kailangang simulan naming ilagay ang kuryente sa kawad
09:14
in this very complexmasalimuot technologyteknolohiya.
194
539000
2000
dito sa di pangkarinawang teknolohiya.
09:16
And I'd really like it to happenmangyari a lot fastermas mabilis than it is.
195
541000
3000
At gusto ko itong mangyari mas mabilis sa inaasahan.
09:19
But at the momentilang sandali, all we can imagineKunwari is sometimeisang araw in the 2030s.
196
544000
5000
Pero sa ngayon, nakikita naming ito ay maaaring mangyari pa sa 2030.
09:24
I wishnais this were differentiba 't ibang. We really need it now.
197
549000
2000
Sana mali ito. Dahil kailangan na natin ito ngayon.
09:26
We're going to have a problemproblema with powerkapangyarihan
198
551000
2000
Magkakaroon tayo ng problema sa kuryente
09:28
in the nextsusunod fivelimang yearstaon in this countrybansa.
199
553000
2000
sa susunod na limang taon.
09:30
So 2030 looksMukhang like an infinityinfinity away.
200
555000
4000
Sa 2030 na pananaw ito ay napakalayo pa.
09:34
But we can't abandontalikuran it now; we have to pushpush forwardpaglakad,
201
559000
2000
Pero di dapat iwanan ito ngayon; kailangan nating isulong,
09:36
get fusionpagsasanib to happenmangyari.
202
561000
2000
Gawin nating mangyari ang fyusyon.
09:38
I wishnais we had more moneypera, I wishnais we had more resourcesmga sanggunian.
203
563000
2000
Sana marami tayong pera, sana marami tayong pagkukunan.
09:40
But this is what we're aimingminimithing at,
204
565000
2000
Pero ito ang ating pinupuntirya,
09:42
sometimeisang araw in the 2030s --
205
567000
2000
Sa loob ng taong 2030-
09:44
realtunay electricelectric powerkapangyarihan from fusionpagsasanib. Thank you very much.
206
569000
2000
Tunay na elektrisidad mula sa fusyon. Maraming salamat.
09:46
(ApplausePalakpakan)
207
571000
3000
(Palakpakan)
Translated by Danilo Vivar
Reviewed by Polimar Balatbat

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Steven Cowley - Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale.

Why you should listen

The promise of fusion seems to have inspired more science-fiction novels than it has real developments in renewable energy, but Steven Cowley has begun to upset that balance. As director of the Culham Fusion Science Center, he's collaborating with the UK Atomic Energy Authority and researchers on the France-based ITER fusion device on projects that may lead to cheap, nearly limitless carbon-free energy.

Fusion (the process by which lightweight atoms under pressure are fused to form heavier atoms, releasing energy) has long been the Holy Grail of renewable energy, but at the moment it only occurs in the cores of stars. Yet Cowley isn't too shy to proclaim that harnessing its power on an Earthly scale is now inevitable. At UCLA, he made observations on some of the most violent phenomena in the local universe -- solar flares, storms in the Earth's magnetosphere --  and now his research is coming directly into play as he plans devices that, theoretically, would contain 100-million-degree gas using powerful magnetic fields.

More profile about the speaker
Steven Cowley | Speaker | TED.com