ABOUT THE SPEAKER

Aomawa Shields - Astronomer, astrobiologist, actor, writer
Aomawa Shields studies the climate and habitability of planets outside of the Solar System.

Why you should listen

Dr. Aomawa Shields received her PhD in Astronomy and Astrobiology from the University of Washington in 2014. She also received an MFA in Acting from UCLA in 2001, and a Bachelor's degree in Earth, Atmospheric, and Planetary Sciences from MIT in 1997. She is currently an NSF Astronomy and Astrophysics Postdoctoral Fellow, a UC President's Postdoctoral Program Fellow, and a 2015 TED Fellow at the University of California, Los Angeles, and the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.

Dr. Shields is the founder of Rising Stargirls, an organization dedicated to encouraging girls of all colors and backgrounds to explore and discover the universe using theater, writing, and visual art. She uses her theater and writing background to communicate science to the public in engaging, innovative ways.

More profile about the speaker
Aomawa Shields | Speaker | TED.com

TED2015

Aomawa Shields: How we'll find life on other planets

Aomawa Shields: အခြား ဂြိုဟ်တွေမှာ သက်ရှိတွေကို ဘယ်လိုရှာကြမလဲ။

Filmed: 2015-03-16

Readability: 4.9

1,734,106 views

နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင် Aomawa Shields ဟာ နေအဖွဲ့အစည်း အပြင်ဘက်မှာရှိတဲ့ ဂြိုဟ်တွေကို ဝန်းရံနေတဲ့ ဓာတ်ငွေ့ထုကို စူးစမ်းရင်း စကြာဝဠာ အပြင်တစ်နေရာမှာ သက်ရှိ ရှိနိုင်တဲ့ သဲလွန်စတွေကို ရှာပါတယ်။ သူမဟာ မိုးကောင်းကင်ကို စူးစမ်းလေ့လာခြင်း မလုပ်တဲ့အချိန်မှာတော့ အစဉ်အလာ သင်တန်းကို တက်ထားသူ (TED ဝိုင်းတော်သားလည်း ဖြစ်တဲ့) သရုပ်ဆောင် မင်းသမီးဟာ ပြဇာတ်ခုံ၊ စာအရေးအသား၊ စက္ခုပိုင်းဆိုင်ရာ အနုပညာများကိုသုံးပြီး အမျိုးသမီးငယ်တွေကို သိပ္ပံပညာမှာ စိတ်ဝင်စားလာဖို့ နည်းလမ်းတွေကို ရှာနေသူပါ။ သူမ ပြောတာက "တစ်နေ့မှာတော့ သူတို့ဟာ ဝိရောဓိတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တွေရဲ့ အလွှာနဲ့ ပေါင်းဆုံမိကောင်းမိကာ နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စကြာဝဠာထဲမှာ ကျွန်မတို့ချည်းပဲ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ရှာဖွေဖို့ သူ့တိုရဲ့ နောက်ခံအကြောင်းအချက်တွေကို သုံးနိုင်လောက်ပါတယ်" တဲ့။

Aomawa Shields - Astronomer, astrobiologist, actor, writer
Aomawa Shields studies the climate and habitability of planets outside of the Solar System. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12

I am in search of another planet
in the universe where life exists.

0

856

4739

စကြာဝဠာထဲက သက်ရှိအရာတွေရှိတဲ့
နောက်ဂြိုဟ်တစ်ခုကို ကျွန်မရှာနေတယ်။

00:18

I can't see this planet
with my naked eyes

1

6426

2962

ဒီဂြိုဟ်ကို ပကတိမျက်စိနဲ့
ဒါမှမဟုတ် ကျွန်မတို့မှာ အခုရှိနေတဲ့

00:21

or even with the most powerful telescopes

2

9412

2286

အားအကေင်းဆုံး အဝေးကြည့်
မှန်ပြောင်းတွေနဲ့တောင်

00:23

we currently possess.

3

11722

1350

မမြင်နိုင်ပါဘူး။

00:25

But I know that it's there.

4

13787

2064

ဒါပေမဲ့ ဒါက အဲဒီမှာရှိတာ ကျွန်မသိတယ်။

00:27

And understanding contradictions
that occur in nature

5

15875

3143

သဘာဝမှာ ဖြစ်ပျက်တဲ့
ဝိရောဓိတွေကို နားလည်ခြင်းက

00:31

will help us find it.

6

19042

1356

ကျွန်မတို့ကို ကူရှာပေးမှာပါ။

00:33

On our planet,

7

21379

1151

ကျွန်မတို့ဂြိုဟ်ဟာ

00:34

where there's water, there's life.

8

22554

1973

ရေရှိတဲ့၊ သက်ရှိတွေရှိတဲ့ နေရာပါ။

00:36

So we look for planets that orbit
at just the right distance

9

24892

2934

ဒီတော့ သူတို့ကြယ်တွေကနေ သင့်လျော်တဲ့
အကွာအဝေးမှာ ပတ်နေတဲ့

00:39

from their stars.

10

27850

1299

ဂြိုဟ်တွေကို ရှာပါတယ်။

00:42

At this distance,

11

30418

1151

ဒီအကွာအဝေးမှာ

00:43

shown in blue on this diagram
for stars of different temperatures,

12

31593

3480

မတူညီတဲ့ အပူချိန်တွေနဲ့ ကြယ်တွေအတွက်
ပုံမှာ အပြာရောင်နဲ့ပြထားပြီး

00:47

planets could be warm enough
for water to flow on their surfaces

13

35097

3854

ဂြိုဟ်တွေရဲ့ မျက်နှာပြင်တွေမှာ ရေစီးဖို့
လုံလောက်တဲ့ အနွေးဓာတ်ရှိနိုင်ပြီး

00:50

as lakes and oceans

14

38975

1398

သက်ရှိတွေ နေနိုင်လောက်တဲ့

00:52

where life might reside.

15

40397

1541

ကန်တွေ၊ သမုဒ္ဒရာတွေလိုပေါ့။

00:54

Some astronomers focus their time
and energy on finding planets

16

42787

3714

နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တွေဟာ သူတို့ရဲ့
အချိန်နဲ့စွမ်းအင်ကို ကြယ်တွေကနေ

00:58

at these distances from their stars.

17

46525

2441

ဒီအကွာအဝေးရှိ ဂြိုဟ်တွေကိုရှာတာမှာ
စူးစိုက်ကြတယ်။

01:00

What I do picks up where their job ends.

18

48990

2403

ကျွန်မက သူတို့ရဲ့ အလုပ်ဆုံးတဲ့နေရာက
ခြေရာကောက်တာပါ။

01:03

I model the possible
climates of exoplanets.

19

51869

2984

နေအဖွဲ့အစည်းလွန်ဂြိုဟ်တွေက ဖြစ်နိုင်တဲ့
ရာသီဥတုတွေပုံစံလုပ်တယ်

01:07

And here's why that's important:

20

55353

1826

ဒီမှာ ဘာလို့ အရေးကြီးတာလဲဆိုတော့

01:09

there are many factors
besides distance from its star

21

57203

3490

၎င်းရဲ့ကြယ်က အကွာအဝေးအပြင်မှာ
ဂြိုဟ်တစ်လုံးဟာ သက်ရှိကိုအထောက်အပံ့

01:12

that control whether
a planet can support life.

22

60717

2604

ပေးနိုင်လားဆိုတာ ထိန်းချုပ်တဲ့
အကြောင်းခံများစွာရှိတယ်။

01:16

Take the planet Venus.

23

64297

1516

Venus ဂြိုဟ်ကို ကြည့်ပါ။

01:18

It's named after the Roman goddess
of love and beauty,

24

66646

3691

ချစ်ခြင်းနဲ့ လှပမှု ရိုမန် နတ်သမီးကို
စွဲပြီး မှည့်ခေါ်ထားတာပါ။

01:22

because of its benign,
ethereal appearance in the sky.

25

70361

3610

ကောင်းကင်က ၎င်းရဲ့ သိမ်မွေ့၊
ညင်သာတဲ့ အသွင်အပြင်ကြောင့်ပါ။

01:26

But spacecraft measurements
revealed a different story.

26

74487

3164

ဒါပေမဲ့ အာကာသယာဉ် တိုင်းတာမှုတွေ
ကတော့ တစ်မျိုး ပြနေပါတယ်။

01:30

The surface temperature is close
to 900 degrees Fahrenheit,

27

78080

3969

မျက်နှာပြင် အပူချိန်က
၉၀၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် နီးပါး၊

01:34

500 Celsius.

28

82073

1499

၅၀၀ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီးယတ်။

01:36

That's hot enough to melt lead.

29

84151

2388

ခဲကို အရည်ပျော်လောက်တဲ့ အပူချိန်ပါ။

01:39

Its thick atmosphere, not its distance
from the sun, is the reason.

30

87115

3838

နေကနေ မဝေးတဲ့ ၎င်းရဲ့
ထူထဲတဲ့ ဓာတ်ငွေထုကြောင့်ပါ။

01:42

It causes a greenhouse effect on steroids,

31

90977

3103

ဟိုမုန်းဒြပ်တွေကို ဖန်လုံအိမ်
သက်ရောက်မှု ဖြစ်စေပါတယ်။

01:46

trapping heat from the sun
and scorching the planet's surface.

32

94104

3640

နေက အပူကို လှောင်ထားရင်း ဂြိုဟ်
မျက်နှာပြင်ကို ခြစ်ခြစ်တောက်ပူရင်းပါ။

01:50

The reality totally contradicted
initial perceptions of this planet.

33

98181

4547

တကယ့်အြဖစ်က ဒီဂြိုဟ်ရဲ့ ကနဦးအမြင်တွေနဲ့
လုံးဝဆန့်ကျင်နေတယ်။

01:55

From these lessons
from our own solar system,

34

103728

2621

ကျွန်မတို့ပိုင် နေအဖွဲ့အစည်းက
ဒီသင်ခန်းစာတွေကကနေ

01:58

we've learned that a planet's atmosphere

35

106373

2016

ဂြိုဟ်တစ်လုံးရဲ့ ဓာတ်ငွေ့ထုဟာ ၎င်းရဲ့

02:00

is crucial to its climate
and potential to host life.

36

108413

3602

ရာသီဥတုနဲ့သက်ရှိကို လက်ခံဖို့ အလားအလာ
အတွက် အရေးပါတာကို သိလိုက်ရတယ်။

02:04

We don't know what the atmospheres
of these planets are like

37

112967

2915

ဒီဂြိုဟ်တွေရဲ့ ဓာတ်ငွေ့ထုတွေဟာ
ဘယ်လိုဆိုတာ ကျွန်မတို့ မသိဘူး။

02:07

because the planets are so small
and dim compared to their stars

38

115906

4368

အကြောင်းက ဂြိုဟ်တွေဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ ကြယ်
တွေနဲ့ယှဉ်လိုက်ရင် အရမ်းငယ်ပြီး မှိန်ကာ

02:12

and so far away from us.

39

120298

1665

ကျွန်မတို့ဆီက အရမ်းဝေးလွန်းလို့ပါ။

02:14

For example, one of the closest planets
that could support surface water --

40

122500

4291

ဥပမာ မျက်နှာပြင်ရေကို
ထောက်ပံ့ပေးနိုင် လောက်တဲ့

02:18

it's called Gliese 667 Cc --

41

126815

3357

အနီဆုံးဂြိုဟ်တစ်လုံးက Gliese 667 Cc ပါ။

02:22

such a glamorous name, right,
nice phone number for a name --

42

130196

3936

စွဲမက်ဖွယ်ကောင်းလိုက်တဲ့ နာမည်နော်၊
ဖုန်းနံပါတ်ပေးဖို့ကောင်းတဲ့ နာမည်ပေါ့၊

02:26

it's 23 light years away.

43

134156

2435

ဒါက အလင်းနှစ် ၂၃ နှစ် အဝေးမှာပါ။

02:29

So that's more than 100 trillion miles.

44

137091

2770

ဒီတော့ ဒါက မိုင်ပေါင်း ထရီလီယန်
၁၀၀ ကျော်တာပေါ့။

02:32

Trying to measure
the atmospheric composition

45

140686

2313

၎င်းကို လက်ခံထားတဲ့ ကြယ်ရှေ့က
ဖြတ်သွားတဲ့

02:35

of an exoplanet passing
in front of its host star is hard.

46

143023

4016

အပြင်ဂြိုဟ်တစ်လုံးရဲ့ ဓာတ်ငွေ့ထု
ဖွဲ့စည်းပုံကို တိုင်းတာတာက ခက်ပါတယ်။

02:39

It's like trying to see a fruit fly

47

147444

1880

ကားရှေ့မီး အရှေ့က ဖြတ်သွားတဲ့

02:41

passing in front of a car's headlight.

48

149348

2286

သစ်သီးပိုးကို မြင်ဖို့ ကြိုးစားသလိုပေါ့။

02:44

OK, now imagine that car
is 100 trillion miles away,

49

152126

3699

ကောင်းပြီ၊ အဲဒီကားက မိုင် ထရီလီယန်
၁၀၀ မှာလို့ စိတ်ကူကြည့်လိုက်ပါ။

02:47

and you want to know
the precise color of that fly.

50

155849

3372

ကိုယ်က အဲဒီပိုးကောင်ရဲ့ တိကျတဲ့အရောင်ကို
သိချင်တယ်ပေါ့။

02:52

So I use computer models

51

160618

1757

ဒီတော့ ရေနဲ့ သက်ရှိအတွက်
သင့်တော်တဲ့

02:54

to calculate the kind of atmosphere
a planet would need

52

162399

3103

ရာသီဥတုရရှိဖို့ ဂြိုဟ်တစ်လုံးမှာ
လိုအပ်မယ့် ဓာတ်ငွေ့ထုမျိုးကို

02:57

to have a suitable climate
for water and life.

53

165526

2699

တွက်ချက်ဖို့ ကျွန်ပြူတာ
ပုံစံတွေကို သုံးပါတယ်။

03:01

Here's an artist's concept
of the planet Kepler-62f,

54

169439

4112

ဒါက ကမ္ဘာမြေနဲ့ စပ်ဟပ်ပြီး
Kepler-62f ဂြိုဟ်အတွက်

03:05

with the Earth for reference.

55

173575

1483

ပန်းချီဆရာရဲ့ စိတ်ကူးပါ။

03:07

It's 1,200 light years away,

56

175507

2040

ဒါက အလင်းနှစ် ၁၂၀၀ အဝေးမှာဖြစ်ပြီး

03:09

and just 40 percent larger than Earth.

57

177571

2227

ကမ္ဘာမြေထက် ၄၀% ပိုကြီးပါတယ်။

03:12

Our NSF-funded work found that it
could be warm enough for open water

58

180313

4048

NSF ကထောက်ပံ့တဲ့ အလုပ်က တွေ့ရှိတာက
ဒါက ဓာတ်ငွေ့ထု အမျိုးအစားများစွာနဲ့

03:16

from many types of atmospheres
and orientations of its orbit.

59

184385

4109

၎င်းပတ်လမ်းရဲ့ တည်နေရာတွေကနေ
ရေပွင့်လာဖို့လောက် နွေးနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။

03:20

So I'd like future telescopes
to follow up on this planet

60

188518

3133

ဒီတော့ သက်ရှိလက္ခဏာတွေ ရှာဖို့ ဒီဂြိုဟ်
ပေါ်က လိုက်ဖို့ အနာဂတ်

03:23

to look for signs of life.

61

191675

1571

အဝေးကြည့်မှန်ပြောင်းတွေ ရချင်တယ်

03:26

Ice on a planet's surface
is also important for climate.

62

194476

3389

ဂြိုဟ်မျက်နှာပြင်ပေါ်က ရေခဲဟာလည်း
ရာသီဥတုအတွက် အရေးပါပါတယ်။

03:29

Ice absorbs longer,
redder wavelengths of light,

63

197889

3195

ရေခဲဟာ အလင်းရဲ့ ပိုရှည်၊ ပိုရဲတဲ့
လှိုင်းအလျားတွေကို စုပ်ယူပြီး

03:33

and reflects shorter, bluer light.

64

201108

2130

ပိုတို၊ ပိုပြာတဲ့ အလင်းကို ရောင်ပြန်ပါတယ်။

03:35

That's why the iceberg
in this photo looks so blue.

65

203870

2889

ဒါကြောင့် ဒီဓာတ်ပုံရဲ့ ရေခဲဆောင်
တွေဟာ အရမ်းပြာတာပါ။

03:39

The redder light from the sun
is absorbed on its way through the ice.

66

207092

3497

နေက ပိုရဲတဲ့ အလင်းကို ဒီနည်းနဲ့
ရေခဲကိုဖြတ်ပြီး စုပ်ယူတာပါ။

03:42

Only the blue light
makes it all the way to the bottom.

67

210613

2857

ပြာတဲ့အလင်းကပဲ
အောက်ခြေကို ရောက်တာပါ။

03:45

Then it gets reflected
back to up to our eyes

68

213947

2392

နောက် ဒါက ကျွန်မတို့ မျက်လုံးတွေဆီ
အလင်းပြန်လာကာ

03:48

and we see blue ice.

69

216363

1576

ကျွန်မတို့ ရေခဲပြာကို တွေ့တာပါ။

03:50

My models show that planets
orbiting cooler stars

70

218590

2974

ပုံစံတွေမှာ ပြထားတဲ့ ပိုအေးတဲ့
ကြယ်တွေကို ပတ်နေတဲ့ ဂြိုဟ်တွေဟာ

03:53

could actually be warmer
than planets orbiting hotter stars.

71

221588

3168

ပိုပူတဲ့ ကြယ်တွေကိုပတ်နေတဲ့
ဂြိုဟ်တွေထက် တကယ်တော့ ပိုနွေးပါတယ်။

03:56

There's another contradiction --

72

224780

1539

နောက်ထပ် ဝိရောဓိ ရှိသေးတာက

03:58

that ice absorbs the longer
wavelength light from cooler stars,

73

226343

3774

ရေခဲဟာ ပိုအေးတဲ့ ကြယ်တွေက
ပိုရှည်တဲ့အလင်းလှိုင်းအလျားကို စုပ်ယူပြီး

04:02

and that light, that energy,
heats the ice.

74

230141

3108

အဲဒီ အလင်းစွမ်းအင်က
ရေခဲကို အပူပေးပါတယ်။

04:06

Using climate models to explore

75

234622

2360

ဒီဝိရောဓိတွေဟာ ဂြိုဟ်ဆိုင်ရာ ရာသီဥတုကို

04:09

how these contradictions
can affect planetary climate

76

237006

3105

ဘယ်လို သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တာကို
ရာသီဥတု ပုံစံငယ်တွေကို သုံးပြီး

04:12

is vital to the search for life elsewhere.

77

240135

3174

စူစမ်းတာဟာအခြားနေရာက သက်ရှိကို ရှာဖွေ
တာအတွက် အရေးပါပါတယ်။

04:16

And it's no surprise
that this is my specialty.

78

244128

3177

ဒါဟာ ကျွန်မရဲ့ အထူးပြုဖြစ်တာ
အံ့သြစရာ မရှိပါဘူး။

04:19

I'm an African-American female astronomer

79

247715

2785

ကျွန်မဟာ အာဖရိကန် အမေရိကန်
အမျိုးသမီးနက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်နဲ့

04:22

and a classically trained actor

80

250524

2112

အစဉ်အလာနဲ့အညီ လေ့ကျင့်ထားတဲ့
သရုပ်ဆောင်၊

04:24

who loves to wear makeup
and read fashion magazines,

81

252660

3835

မိတ်ကပ်လိမ်းတာကြိုက်ပြီး
ဖက်ရှင် မဂ္ဂဇင်းတွေဖတ်တာ ကြိုက်သူပါ။

04:28

so I am uniquely positioned to appreciate
contradictions in nature --

82

256519

4833

ဒီတော့ သဘာဝတရားက ဝိရောဓိတွေကို
အရသာခံဖို့ ထူးထူးခြားခြား ရပ်တည်ကာ..

04:33

(Laughter)

83

261376

1112

(ရယ်သံများ)

04:34

(Applause)

84

262512

3464

(လက်ခုပ်သံများ)

04:38

... and how they can inform our search
for the next planet where life exists.

85

266000

4093

... သက်ရှိ ရှိတဲ့ နောက်ဂြိုဟ်အတွက် ရှာဖွေ
မှုကို သူတို့ဘယ်လို သတင်းပေးနိုင်တာပါ။

04:42

My organization, Rising Stargirls,

86

270645

2508

ကျွန်မရဲ့ အဖွဲ့အစည်း Rising Stargirls က

04:45

teaches astronomy
to middle-school girls of color,

87

273177

3428

အသားအရောင်ရှိတဲ့ အလယ်တန်း ကျောင်းသူ
တွေကို ပြဇာတ်ခုံ၊ စာအရေးအသား၊

04:48

using theater, writing and visual art.

88

276629

3456

စက္ခုပိုင်း အနုပညာတွေသုံးပြီး
နက္ခတ္တဗေဒ သင်ပေးပါတယ်။

04:52

That's another contradiction --
science and art don't often go together,

89

280697

3977

ဒါက နောက်ထပ် ဝိရောဓိပါ...သိပ္ပံနဲ့
အနုပညာက မကြာခဏ တွဲမနေတတ်ပေမဲ့

04:56

but interweaving them can help
these girls bring their whole selves

90

284698

3802

ဒါတွေကို ရက်ဖောက်လိုက်တာဟာ ကောင်မ
လေးတွေကို သူတို့ စိတ်ဝင်စားမှု တစ်ခုလုံး

05:00

to what they learn,

91

288524

1199

သူတို့ လေ့လာတဲ့ဆီ ခေါ်ကာ

05:01

and maybe one day join
the ranks of astronomers

92

289747

3440

တစ်နေ့မှာ သူတို့ဟာ ဝိရောဓိတွေနဲ့
ပြည့်နှက်နေတဲ့ နက္ခတ္တဗေဒ

05:05

who are full of contradictions,

93

293211

1754

ပညာရှင်တွေရဲ့ အလွှာနဲ့ ပေါင်းမိကာ

05:06

and use their backgrounds
to discover, once and for all,

94

294989

3150

နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စကြာဝဠာထဲမှာ
ကျွန်မတို့ချည်း မဟုတ်တာကို

05:10

that we are truly not alone
in the universe.

95

298163

3016

ရှာဖွေဖို့ သူ့တိုရဲ့ နောက်ခံအကြောင်း
တွေကို သုံးနိုင်လောက်တယ်။

05:14

Thank you.

96

302433

1151

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

05:15

(Applause)

97

303608

8816

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

ABOUT THE SPEAKER

Aomawa Shields - Astronomer, astrobiologist, actor, writer
Aomawa Shields studies the climate and habitability of planets outside of the Solar System.

Why you should listen

Dr. Aomawa Shields received her PhD in Astronomy and Astrobiology from the University of Washington in 2014. She also received an MFA in Acting from UCLA in 2001, and a Bachelor's degree in Earth, Atmospheric, and Planetary Sciences from MIT in 1997. She is currently an NSF Astronomy and Astrophysics Postdoctoral Fellow, a UC President's Postdoctoral Program Fellow, and a 2015 TED Fellow at the University of California, Los Angeles, and the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.

Dr. Shields is the founder of Rising Stargirls, an organization dedicated to encouraging girls of all colors and backgrounds to explore and discover the universe using theater, writing, and visual art. She uses her theater and writing background to communicate science to the public in engaging, innovative ways.

More profile about the speaker
Aomawa Shields | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Aomawa Shields: အခြား ဂြိုဟ်တွေမှာ သက်ရှိတွေကို ဘယ်လိုရှာကြမလဲ။ | TED Talk | TED.com