ABOUT THE SPEAKER
David Pizarro - Psychologist, Disgust researcher
David Pizarro is a psychologist interested in how certain emotions (disgust, fear, anger) affect our moral judgment.

Why you should listen

It's common knowledge that our emotions can have a strong effect on our behavior and judgment. But why would an emotion like disgust, evolutionarily developed to protect us from poisons and other dangerous substances, have any influence on our political leanings today? David Pizarro, associate professor at Cornell University, is studying this surprising phenomenon: Sensitivity to disgusting sensations (like a photo of feces, or being reminded that germs are everywhere) correlates to moral and political conservatism. In his studies he has demonstrated that exposing people to an unpleasant odor can increase negative feelings toward homosexual men.

More profile about the speaker
David Pizarro | Speaker | TED.com
TEDxEast

David Pizarro: The strange politics of disgust

David Pizarro: Dziwna polityka wstrętu

Filmed:
751,444 views

Co łączy odrażające zdjęcie i twoje preferencje wyborcze? Na bazie badań i eksperymentów, psycholog David Pizarro demonstruje zależność pomiędzy wrażliwością na sygnały wstrętu - zdjęcia odchodów, nieprzyjemny zapach - a moralnym i politycznym konserwatyzmem. (Sfilmowano na konferencji TEDxEast)
- Psychologist, Disgust researcher
David Pizarro is a psychologist interested in how certain emotions (disgust, fear, anger) affect our moral judgment. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
In the 17thth centurystulecie, a womankobieta namedo imieniu GiuliaGiulia TofanaTofana
0
567
4531
W XVII wieku niejaka Giulia Tofana
00:20
had a very successfuludany perfumeZapachy dla kobiet businessbiznes.
1
5098
2711
miała świetnie prosperującą firmę perfumiarską,
00:23
For over 50 yearslat she ranpobiegł it.
2
7809
2257
którą prowadziła ponad 50 lat.
00:25
It sortsortować of endedzakończyło się abruptlynagle when she was executedwykonywane — (LaughterŚmiech) —
3
10066
2785
Koniec nastąpił nagle, bo stracono ją...(Śmiech)
00:28
for murderingmordowanie 600 menmężczyźni. You see, it wasn'tnie było a very good perfumeZapachy dla kobiet.
4
12851
5431
za zabójstwo 600 mężczyzn.
Perfumy były takie sobie.
00:34
In factfakt, it was completelycałkowicie odorlessbez zapachu and tastelessbez smaku and colorlessBezbarwny,
5
18282
3866
Całkiem bezwonne, bezbarwne i bez smaku,
00:38
but as a poisonzatruć, it was the bestNajlepiej moneypieniądze could buykupować,
6
22148
3324
były bezkonkurencyjną trucizną, przyciągając kobiety,
00:41
so womenkobiety flockedstada to her in orderzamówienie to murdermorderstwo theirich husbandsmężów.
7
25472
3793
które chciały zamordować męża.
00:45
It turnsskręca out that poisonerstrucicieli were a valuedcenny and fearedobawiać się groupGrupa,
8
29265
5260
Truciciele budzili respekt i lęk,
00:50
because poisoningzatrucie a humanczłowiek beingistota is a quitecałkiem difficulttrudny thing.
9
34525
4169
ponieważ otrucie istoty ludzkiej jest rzeczą trudną.
00:54
The reasonpowód is, we have sortsortować of a built-inWbudowany poisonzatruć detectorczujki.
10
38694
3335
Mamy wbudowany wykrywacz trucizn.
00:57
You can see this as earlywcześnie as even in newbornnoworodka infantsniemowlęta.
11
42029
3264
Widać to już u noworodków.
01:01
If you are willingskłonny to do this, you can take a couplepara of dropskrople
12
45293
2571
Możecie sprawdzić, biorąc parę kropli gorzkiej
01:03
of a bittergorzki substancesubstancja or a sourkwaśny substancesubstancja,
13
47864
2563
lub kwaśnej substancji, a zobaczycie ten grymas,
01:06
and you'llTy będziesz see that facetwarz, the tonguejęzyk stickkij out, the wrinkledpomarszczony nosenos,
14
50427
3772
wytknięty język, zmarszczony nos,
01:10
as if they're tryingpróbować to get ridpozbyć się of what's in theirich mouthusta.
15
54199
2872
jakby dziecko chciało się pozbyć tego, co ma w buzi.
01:12
This reactionreakcja expandsrozszerza się into adulthooddorosłość and becomesstaje się
16
57071
2952
W dorosłym życiu jest to już
01:15
sortsortować of a full-blownpełnowymiarową disgustniesmak responseodpowiedź, no longerdłużej just
17
60023
3520
w pełni rozwinięta reakcja odrazy,
01:19
about whetherczy or not we're about to be poisonedzatrute,
18
63543
2452
nie tylko na zagrażające zatrucie,
01:21
but wheneverkiedy tylko there's a threatzagrożenie of physicalfizyczny contaminationzanieczyszczenia
19
65995
2957
ale także na wszelkie fizyczne zanieczyszczenia.
01:24
from some sourceźródło. But the facetwarz remainsszczątki strikinglyuderzająco similarpodobny.
20
68952
4131
Wyraz twarzy zostaje uderzająco podobny.
01:28
It has expandedrozszerzony more, thoughchociaż, than just keepingkonserwacja us away
21
73083
3953
Wstręt to nie tylko trzymanie się z dala
01:32
from physicalfizyczny contaminantszanieczyszczenia, and there's a growingrozwój
22
77036
2181
od fizycznych zanieczyszczeń.
01:35
bodyciało of evidencedowód to suggestsugerować that, in factfakt, this emotionemocja
23
79217
3483
Coraz więcej wskazuje na to, że uczucie wstrętu
01:38
of disgustniesmak now influenceswpływy our moralmorał beliefswierzenia
24
82700
3042
wpływa na przekonania etyczne
01:41
and even our deeplygłęboko heldtrzymany politicalpolityczny intuitionsintuicje.
25
85742
3896
i nawet na głębokie przekonania polityczne.
01:45
Why this mightmoc be the casewalizka?
26
89638
3636
Dlaczego tak jest?
01:49
We can understandzrozumieć this processproces by understandingzrozumienie
27
93274
2995
Aby to zrozumieć, trzeba przyjrzeć się emocjom.
01:52
a little bitkawałek about emotionsemocje in generalgenerał. So the basicpodstawowy humanczłowiek emotionsemocje,
28
96269
3150
Celem podstawowych emocji,
01:55
those kindsrodzaje of emotionsemocje that we sharedzielić with all other humanczłowiek beingsIstoty,
29
99419
3195
wspólnych wszystkim istotom ludzkim,
01:58
exististnieć because they motivatemotywować us to do good things
30
102614
2801
jest motywacja do dobrych uczynków,
02:01
and they keep us away from doing badzły things.
31
105415
2311
i trzymanie z dala od występku.
02:03
So by and largeduży, they are good for our survivalprzetrwanie.
32
107726
3383
Ogólnie rzecz biorąc, służą przetrwaniu.
02:07
Take the emotionemocja of fearstrach, for instanceinstancja. It keepstrzyma us away
33
111109
2809
Na przykład strach trzyma nas z dala
02:09
from doing things that are really, really riskyryzykowny.
34
113918
2504
od działań naprawdę ryzykownych.
02:12
This photozdjęcie takenwzięty just before his deathśmierć — (LaughterŚmiech) —
35
116422
3840
To zdjęcie tuż przed śmiercią. (Śmiech)
02:16
is actuallytak właściwie a — No, one reasonpowód this photozdjęcie is interestingciekawy
36
120262
2846
To ciekawe zdjęcie, bo większość ludzi
02:19
is because mostwiększość people would not do this, and if they did,
37
123108
3617
nie zrobiłaby tego, a jeśli już,
02:22
they would not liverelacja na żywo to tell it, because fearstrach would have
38
126725
2000
to raczej by tego nie przeżyli,
02:24
kickedkopnięty in a long time agotemu to a naturalnaturalny predatordrapieżnik.
39
128725
3675
bo zabiłby ich strach przed drapieżnikiem.
02:28
Just like fearstrach offersoferuje us protectiveochronny benefitskorzyści, disgustniesmak seemswydaje się
40
132400
3607
Wstręt i strach służą do obrony,
02:31
to do the samepodobnie thing, exceptz wyjątkiem for what disgustniesmak does is
41
136007
2334
tyle że wstręt nie chroni
02:34
keepstrzyma us away from not things that mightmoc eatjeść us,
42
138341
2595
przed paszczą drapieżnika lub dużą wysokością,
02:36
or heightswysokości, but ratherraczej things that mightmoc poisonzatruć us,
43
140936
2665
ale raczej przed rzeczami grożącymi zatruciem,
02:39
or give us diseasechoroba and make us sickchory.
44
143601
2597
zakażeniem lub chorobą.
02:42
So one of the featurescechy of disgustniesmak that makesczyni it suchtaki
45
146198
3257
Wstręt to interesujące uczucie,
02:45
an interestingciekawy emotionemocja is that it's very, very easyłatwo to elicitwywołują,
46
149455
4783
bo bardzo łatwo go wywołać,
02:50
in factfakt more so than probablyprawdopodobnie any of the other basicpodstawowy emotionsemocje,
47
154238
2883
chyba łatwiej niż inne emocje pierwotne.
02:53
and so I'm going to showpokazać you that with a couplepara of imagesobrazy
48
157121
2369
Pokażę to za pomocą paru zdjęć,
02:55
I can probablyprawdopodobnie make you feel disgustniesmak.
49
159490
1883
które zapewne wzbudzą waszą odrazę.
02:57
So turnskręcać away. I'll tell you when you can turnskręcać back.
50
161373
3195
Lepiej się odwróćcie. Powiem, kiedy się skończy.
03:00
(LaughterŚmiech)
51
164568
1133
(Śmiech)
03:01
I mean, you see it everykażdy day, right? I mean, come on. (LaughterŚmiech)
52
165701
4333
Zresztą codziennie to oglądacie. (Śmiech)
03:05
(AudiencePubliczność: EwwwEwww.)
53
170034
1213
(Widownia: Fuj!)
03:07
Okay, turnskręcać back, if you didn't look.
54
171247
3009
Już można patrzeć.
03:10
Those probablyprawdopodobnie madezrobiony a lot of you in the audiencepubliczność
55
174256
2535
Pewnie sporo osób poczuło silną odrazę.
03:12
feel very, very disgustedoburzony, but if you didn't look,
56
176791
3835
Jeśli ktoś nie patrzył, opowiem o innych rzeczach,
03:16
I can tell you about some of the other things that have been shownpokazane
57
180626
2530
które pokazane gdziekolwiek na świecie
03:19
sortsortować of acrossprzez the worldświat to make people disgustedoburzony,
58
183156
2683
wywołują wstręt:
03:21
things like feceskał, urinemocz, bloodkrew, rottenzgniłe fleshciało.
59
185839
3604
kał, mocz, krew, zgniłe mięso.
03:25
These are the sortssortuje of things that it makesczyni sensesens
60
189443
1834
Mądrze trzymać się od nich jak najdalej,
03:27
for us to stayzostać away from, because they mightmoc actuallytak właściwie contaminatezanieczyścić us.
61
191277
3254
ponieważ faktycznie mogą nas zatruć.
03:30
In factfakt, just havingmający a diseasedchore appearancewygląd
62
194531
2295
Już sam chorowity wygląd
03:32
or odddziwny sexualseksualny actsdzieje, these things are alsorównież
63
196826
2400
albo nietypowe praktyki seksualne
03:35
things that give us a lot of disgustniesmak.
64
199226
2991
mogą wywołać duże obrzydzenie.
03:38
DarwinDarwin was probablyprawdopodobnie one of the first scientistsnaukowcy
65
202217
2378
Darwin, chyba jeden z pierwszych naukowców
03:40
to systematicallysystematycznie investigatezbadać the humanczłowiek emotionsemocje,
66
204595
1943
systematycznie badających ludzkie emocje,
03:42
and he pointedspiczasty to the universaluniwersalny natureNatura and the strengthwytrzymałość
67
206538
3689
wskazał na ich uniwersalny charakter
03:46
of the disgustniesmak responseodpowiedź.
68
210227
1849
oraz siłę uczucia wstrętu. Oto anegdota
03:47
This is an anecdoteanegdota from his travelspodróże in SouthPołudniowa AmericaAmeryka.
69
212076
3271
z jego podróży po Ameryce Południowej.
03:51
"In TierroTierro deldel FuegoFuego a nativeojczysty touchedwzruszony with his fingerpalec
70
215347
1736
"Jeden z tubylców Ziemi Ognistej,
03:52
some coldzimno preservedzachowane meatmięso while I was eatingjedzenie ...
71
217083
2505
dotknąwszy peklowanego mięsa, które jadłem,
03:55
and plainlywyraźnie showedpokazał disgustniesmak at its softnessmiękkość, whilstpodczas gdy I feltczułem
72
219588
3519
okazał wyraźne obrzydzenie, a ja poczułem wstręt,
03:59
utterwypowiem disgustniesmak at my foodjedzenie beingistota touchedwzruszony by a nakednagi savagebrutalny — (LaughterŚmiech) —
73
223107
2998
że nagi dzikus gmera mi w jedzeniu, (Śmiech)
04:02
thoughchociaż his handsręce did not appearzjawić się dirtybrudny."
74
226105
2157
chociaż chyba nie miał brudnych rąk.
04:04
He laterpóźniej wrotenapisał, "It's okay, some of my bestNajlepiej friendsprzyjaciele are nakednagi savagesRodzina Savage." (LaughterŚmiech)
75
228262
5398
Mogę tak mówić, bo niektórzy moi przyjaciele
to nagie dzikusy”. (Śmiech)
04:09
Well it turnsskręca out it's not only old-timeystaroświeckie BritishBrytyjskie scientistsnaukowcy
76
233660
2744
Nie tylko brytyjscy naukowcy starej daty
04:12
who are this squeamishwrażliwy. I recentlyostatnio got a chanceszansa
77
236404
2281
mają delikatny żołądek. Kręcąc film dokumentalny
04:14
to talk to RichardRichard DawkinsDawkins for a documentaryfilm dokumentalny,
78
238685
2290
rozmawiałem niedawno z Richardem Dawkinsem
04:16
and I was ablezdolny to disgustniesmak him a bunchwiązka of timesczasy. Here'sTutaj jest my favoriteulubiony.
79
240975
3867
i mnóstwo razy wywołałem u niego odrazę.
04:20
RichardRichard DawkinsDawkins: "We'veMamy evolvedewoluował around courtshipzaloty and sexseks,
80
244842
2365
Richard Dawkins: "Zasady dotyczące
zalotów i seksu
04:23
are attachedprzywiązany to deep-rootedgłęboko zakorzenione emotionsemocje and reactionsreakcje
81
247207
3022
wiążą się z głęboko zakorzenionymi
emocjami i reakcjami,
04:26
that are hardciężko to jettisonodrzucić overnightnocny."
82
250229
4700
których z dnia na dzień trudno się pozbyć”.
04:30
DavidDavid PizarroPizarro: So my favoriteulubiony partczęść of this clipspinacz is that
83
254929
4037
David Pizarro: W moim ulubionym fragmencie
04:34
ProfessorProfesor DawkinsDawkins actuallytak właściwie gaggedzakneblowany.
84
258966
2643
profesorowi Dawkinsowi zbiera się na wymioty.
04:37
He jumpsskacze back, and he gagsGags, and we had to do it threetrzy timesczasy,
85
261609
3585
Musieliśmy zrobić trzy powtórki
04:41
and all threetrzy timesczasy he gaggedzakneblowany. (LaughterŚmiech)
86
265194
3556
i za każdym razem miał odruch wymiotny. (Śmiech)
04:44
And he was really gaggingodruch wymiotny. I thought he mightmoc throwrzucać up on me, actuallytak właściwie.
87
268750
3146
Myślałem nawet, że zwymiotuje na mnie.
04:47
One of the featurescechy, thoughchociaż, of disgustniesmak,
88
271896
3216
Do cech odrazy należy
04:51
is not just its universalityuniwersalność and its strengthwytrzymałość,
89
275112
2930
nie tylko jej uniwersalność i siła,
04:53
but the way that it worksPrace throughprzez associationstowarzyszenie.
90
278042
3039
ale także oddziaływanie poprzez skojarzenia.
04:56
So when one disgustingobrzydliwy thing touchesdotyka a cleanczysty thing,
91
281081
3735
Kiedy brudna rzecz dotknie czystej,
05:00
that cleanczysty thing becomesstaje się disgustingobrzydliwy, not the other way around.
92
284816
3354
to czysta staje się obrzydliwa, nie odwrotnie.
05:04
This makesczyni it very usefulprzydatny as a strategystrategia if you want to
93
288170
3207
Użyteczna strategia, gdy chcemy kogoś przekonać,
05:07
convinceprzekonać somebodyktoś that an objectobiekt or an individualindywidualny
94
291377
1766
że ktoś, coś albo cała grupa społeczna
05:09
or an entireCały socialspołeczny groupGrupa is disgustingobrzydliwy and should be avoidedunikany.
95
293143
3668
jest odrażająca i należy jej unikać.
05:12
The philosopherfilozof MarthaMartha NussbaumNussbaum pointszwrotnica this out
96
296811
2541
Filozofka Martha Nussbaum zwraca na to uwagę:
05:15
in this quotezacytować: "ThusW ten sposób throughoutpoprzez historyhistoria, certainpewny disgustniesmak
97
299352
2084
"W całej historii pewne odrażające cechy: oślizgłość,
05:17
propertiesnieruchomości -- sliminesslepkości, badzły smellzapach, stickinesslepkość, decayPróchnica, foulnesssmród --
98
301436
3241
brzydki zapach, lepkość, rozkład, nieczystość,
05:20
have been repeatedlywielokrotnie and monotonouslymonotonnie been associatedpowiązany with ...
99
304677
2300
często i monotonnie kojarzono z Żydami, kobietami,
05:22
JewsŻydzi, womenkobiety, homosexualshomoseksualiści, untouchablesNietykalni, lower-classniższej klasy people --
100
306977
3852
homoseksualistami, niedotykalnymi, klasą niższą,
05:26
all of those are imaginedwyobrażałem sobie as taintedskażone by the dirtbrud of the bodyciało."
101
310829
3514
każdym, kto wydaje się skażony brudem cielesności”.
05:30
Let me give you just some examplesprzykłady of how, some powerfulpotężny
102
314343
3132
Podam kilka przejmujących przykładów
05:33
examplesprzykłady of how this has been used historicallyhistorycznie.
103
317475
2372
wykorzystania tego w historii.
05:35
This comespochodzi from a NaziNazistowskich children'sdzieci bookksiążka publishedopublikowany in 1938:
104
319847
3590
Z nazistowskiej książeczki dla dzieci z 1938:
05:39
"Just look at these guys! The louse-infestedWesz zarobaczony beardsBrody,
105
323437
2810
"Spójrz! Zawszone brody, brudne odstające uszy,
05:42
the filthybrudny, protrudingwystające earsuszy, those stainedWitraż, fattytłuszczowych clothesubranie...
106
326247
3310
poplamione, zatłuszczone ubrania.
05:45
JewsŻydzi oftenczęsto have an unpleasantnieprzyjemny sweetishsłodkawy odorzapach.
107
329557
2766
Żydzi często wydzielają nieprzyjemną słodkawą woń.
05:48
If you have a good nosenos, you can smellzapach the JewsŻydzi."
108
332323
2793
Każdy, kto ma dobry węch, wyczuje Żyda”.
05:51
A more modernnowoczesny exampleprzykład comespochodzi from people who try to
109
335116
2533
Współczesny przykład to próba przekonania nas,
05:53
convinceprzekonać us that homosexualityhomoseksualizm is immoralniemoralny.
110
337649
2461
że homoseksualizm jest niemoralny.
05:56
This is from an anti-gayanty-gej websitestronie internetowej, where they said
111
340110
3685
Z antygejowskiej strony, która głosi, że geje
05:59
gaysgeje are "worthygodny of deathśmierć for theirich vilepodły ... sexseks practicespraktyki."
112
343795
3277
"zasługują na śmierć za plugawe praktyki seksualne”.
06:02
They're like "dogspsy eatingjedzenie theirich ownwłasny vomitwymiotować and sowsmaciory wallowingtarzają się in theirich ownwłasny feceskał."
113
347072
3666
Są jak "psy zjadające wymiociny
i świnie tarzające się w odchodach”.
06:06
These are disgustniesmak propertiesnieruchomości that are tryingpróbować to be directlybezpośrednio
114
350738
2744
Takie są cechy odrazy, które próbuje się
06:09
linkedpołączony to the socialspołeczny groupGrupa that you should not like.
115
353482
3349
przypisać wprost nielubianej grupie społecznej.
06:12
When we were first investigatingdochodzenie the rolerola of disgustniesmak in
116
356831
2772
Kiedy badaliśmy rolę wstrętu w ocenie moralnej,
06:15
moralmorał judgmentosąd, one of the things we becamestał się interestedzainteresowany in
117
359603
3869
zainteresowało nas,
06:19
was whetherczy or not these sortssortuje of appealsodwołania are more likelyprawdopodobne
118
363472
4303
czy ta zależność jest silniejsza u osób
06:23
to work in individualsosoby prywatne who are more easilyz łatwością disgustedoburzony.
119
367775
3065
łatwiej odczuwających wstręt.
06:26
So while disgustniesmak, alongwzdłuż with the other basicpodstawowy emotionsemocje,
120
370840
2129
Chociaż wstręt i inne podstawowe emocje
06:28
are universaluniwersalny phenomenazjawiska, it just really is trueprawdziwe
121
372969
2616
są zjawiskiem uniwersalnym,
06:31
that some people are easierłatwiejsze to disgustniesmak than othersinni.
122
375585
2298
u niektórych łatwiej wzbudzić wstręt niż u innych.
06:33
You could probablyprawdopodobnie see it in the audiencepubliczność membersczłonków
123
377883
1686
Zapewne było to widać po widzach,
06:35
when I showedpokazał you those disgustingobrzydliwy imagesobrazy.
124
379569
2057
kiedy pokazywałem te ohydne zdjęcia.
06:37
The way that we measuredwymierzony this was by a scaleskala that was
125
381626
2700
Do pomiarów użyliśmy skali
06:40
constructedzbudowana by some other psychologistspsychologowie
126
384326
2329
stworzonej przez innych psychologów,
06:42
that simplypo prostu askedspytał people acrossprzez a wideszeroki varietyróżnorodność of situationssytuacje
127
386655
2857
którzy przedstawiali różne sytuacje i pytali badanych,
06:45
how likelyprawdopodobne they are to feel disgustniesmak.
128
389512
2101
jakie jest prawdopodobieństwo, że poczują wstręt.
06:47
So here are a couplepara of examplesprzykłady.
129
391613
1793
Oto parę przykładów.
06:49
"Even if I were hungrygłodny, I would not drinkdrink a bowlmiska of my
130
393406
2172
"Nawet bardzo głodny, nie zjadłbym ulubionej zupy,
06:51
favoriteulubiony soupzupa if it had been stirredmiesza by a used but thoroughlycałkowicie washedumyty fly-swatterswatter latać."
131
395578
3808
gdyby wymieszano ją używaną,
choć wymytą packą na muchy”.
06:55
"Do you agreeZgodzić się or disagreenie zgadzać się?" (LaughterŚmiech)
132
399386
1565
"Zgadzasz się/ Nie zgadzasz się” (Śmiech)
06:56
"While you are walkingpieszy throughprzez a tunneltunel underpod a railroadpopędzać tracktor,
133
400951
2280
"Idziesz tunelem dworcowym, gdzie śmierdzi moczem.
06:59
you smellzapach urinemocz. Would you be very disgustedoburzony or not at all disgustedoburzony?"
134
403231
3664
Czujesz duży wstręt/ Wcale nie czujesz wstrętu?”
07:02
If you askzapytać enoughdość of these, you can get a generalgenerał overallogólnie
135
406895
2656
Odpowiednia ilość pytań da nam współczynnik
07:05
scorewynik of disgustniesmak sensitivityczułość.
136
409551
2363
podatności na odczuwanie wstrętu.
07:07
It turnsskręca out that this scorewynik is actuallytak właściwie meaningfulznaczący.
137
411914
2473
Okazuje się, że wynik jest znaczący.
07:10
When you bringprzynieść people into the laboratorylaboratorium and you askzapytać
138
414387
3077
Kiedy pytano badanych o stosunek do zachowań
07:13
them if they're willingskłonny to engageangażować in safebezpieczny but disgustingobrzydliwy behaviorszachowania
139
417464
3829
niegroźnych acz odpychających, jak na przykład
07:17
like eatingjedzenie chocolateczekolada that's been bakedpieczony to look like dogpies poopRufa,
140
421293
5022
zjedzenie czekolady o wyglądzie psiej kupy,
07:22
or in this casewalizka eatingjedzenie some mealwormslarwy mącznika that are perfectlydoskonale healthyzdrowy but prettyładny grossobrzydliwy,
141
426315
3965
albo zdrowych, niemniej obrzydliwych robaków,
07:26
your scorewynik on that scaleskala actuallytak właściwie predictsprzewiduje whetherczy or not
142
430280
2991
wynik na tej skali faktycznie przewiduje
07:29
you'llTy będziesz be willingskłonny to engageangażować in those behaviorszachowania.
143
433271
2343
przyzwolenie na takie zachowania.
07:31
The first time that we setzestaw out to collectzebrać datadane on this
144
435614
2598
Zbierając dane i zestawiając je
07:34
and associateskojarzyć it with politicalpolityczny or moralmorał beliefswierzenia,
145
438212
2010
z poglądami politycznymi i moralnymi,
07:36
we founduznany a generalgenerał patternwzór --
146
440222
2877
odkryliśmy pewien schemat
07:38
this is with the psychologistspsychologowie YoelYoel InbarInbar and PaulPaweł BloomBloom --
147
443099
3302
z pomocą psychologów Yoela Inbara i Paula Blooma.
07:42
that in factfakt, acrossprzez threetrzy studiesstudia we kepttrzymane findingodkrycie
148
446401
4020
Wyniki trzech badań pokazały,
07:46
that people who reportedzgłaszane that they were easilyz łatwością disgustedoburzony
149
450421
2521
że osoby podatne na odczuwanie wstrętu,
07:48
alsorównież reportedzgłaszane that they were more politicallypolitycznie conservativekonserwatywny.
150
452942
3455
deklarowały także konserwatyzm polityczny.
07:52
AnotherInnym way to say this, thoughchociaż, is that people
151
456397
1884
Innymi słowy, bardzo trudno jest
07:54
who are very liberalliberalne are very hardciężko to disgustniesmak. (LaughterŚmiech)
152
458281
5407
wywołać wstręt u prawdziwego liberała. (Śmiech)
07:59
In a more recentniedawny follow-updziałania następcze studybadanie, we were ablezdolny to look at
153
463688
4270
W niedawnym badaniu uzupełniającym
08:03
a much greaterwiększy samplepróba, a much largerwiększy samplepróba. In this casewalizka,
154
467958
2681
przyjrzeliśmy się dużo większej grupie,
08:06
this is nearlyprawie 30,000 U.S. respondentsRespondenci,
155
470639
2592
niemal 30 000 respondentów z USA,
08:09
and we find the samepodobnie patternwzór. As you can see,
156
473231
2777
i zauważyliśmy taki sam schemat.
08:11
people who are on the very conservativekonserwatywny sidebok
157
476008
1945
Osoby o konserwatywnych poglądach politycznych
08:13
of answeringodpowiadając the politicalpolityczny orientationOrientacja scaleskala are
158
477953
2702
zazwyczaj deklarują
08:16
alsorównież much more likelyprawdopodobne to reportraport that they're easilyz łatwością disgustedoburzony.
159
480655
2770
większą podatność na odczuwanie wstrętu.
08:19
This datadane setzestaw alsorównież alloweddozwolony us to statisticallystatystycznie controlkontrola
160
483425
2495
Te dane umożliwiły analizę statystyczną
08:21
for a numbernumer of things that we knewwiedziałem were bothobie relatedzwiązane z
161
485920
2224
wielu czynników związanych z orientacją polityczną
08:24
to politicalpolityczny orientationOrientacja and to disgustniesmak sensitivityczułość.
162
488144
2915
i odczuwaniem wstrętu.
08:26
So we were ablezdolny to controlkontrola for genderpłeć, agewiek, incomedochód,
163
491059
2605
Sprawdziliśmy płeć, wiek, dochody, wykształcenie,
08:29
educationEdukacja, even basicpodstawowy personalityosobowość variableszmienne,
164
493664
3291
nawet zmienne osobnicze, wynik pozostaje ten sam.
08:32
and the resultwynik staysgorset the samepodobnie.
165
496955
2302
Analizując wyniki wyborów,
08:35
When we actuallytak właściwie lookedspojrzał at not just self-reportedsamodzielnie zgłaszane politicalpolityczny orientationOrientacja,
166
499257
3426
a nie tylko deklarowane preferencje polityczne,
08:38
but votinggłosowanie behaviorzachowanie, we were ablezdolny to look geographicallygeograficznie
167
502683
2900
mogliśmy przyjrzeć się całemu krajowi.
08:41
acrossprzez the nationnaród. What we founduznany was that in regionsregiony
168
505583
2946
W stanach, gdzie deklarowano
08:44
in whichktóry people reportedzgłaszane highwysoki levelspoziomy of disgustniesmak sensitivityczułość,
169
508529
3897
najwyższą podatność na odczuwanie wstrętu,
08:48
McCainMcCain got more votesgłosów.
170
512426
1987
McCain dostał więcej głosów.
08:50
So it not only predictedprzewidywane self-reportedsamodzielnie zgłaszane politicalpolityczny orientationOrientacja,
171
514413
3118
Liczą się więc nie tylko deklarowane poglądy,
08:53
but actualrzeczywisty votinggłosowanie behaviorzachowanie. And alsorównież we were ablezdolny,
172
517531
2372
ale głos oddany w wyborach.
08:55
with this samplepróba, to look acrossprzez the worldświat,
173
519903
2692
Rozszerzyliśmy badania na cały świat,
08:58
in 121 differentróżne countrieskraje we askedspytał the samepodobnie questionspytania,
174
522595
3594
zadając te same pytania w 121 różnych krajach,
09:02
and as you can see, this is 121 countrieskraje collapsedzwinięty
175
526189
3927
i jak widać, 121 krajów układa się
09:06
into 10 differentróżne geographicalgeograficznych regionsregiony.
176
530116
2370
w 10 różnych regionów geograficznych.
09:08
No mattermateria where you look, what this is plottingdrukowania is the sizerozmiar
177
532486
2624
Wykres pokazuje zależność pomiędzy
09:11
of the relationshipzwiązek betweenpomiędzy disgustniesmak sensitivityczułość and politicalpolityczny orientationOrientacja,
178
535110
3411
podatnością na wstręt a poglądami politycznymi,
09:14
and no mattermateria where we lookedspojrzał, we saw a very similarpodobny effectefekt.
179
538521
3639
i efekty wszędzie są podobne.
09:18
Other labslaboratoria have actuallytak właściwie lookedspojrzał at this as well
180
542160
3437
Inni badacze również przyjrzeli się temu,
09:21
usingza pomocą differentróżne measuresśrodki of disgustniesmak sensitivityczułość,
181
545597
2177
używając innych wskaźników podatności na wstręt.
09:23
so ratherraczej than askingpytając people how easilyz łatwością disgustedoburzony they are,
182
547774
2552
Zamiast pytać o subiektywne odczuwanie wstrętu,
09:26
they hookhak people up to physiologicalfizjologiczne measuresśrodki,
183
550326
2340
mierzą reakcje fizjologiczne respondentów,
09:28
in this casewalizka skinskóra conductanceprzewodności.
184
552666
1628
w tym wypadku przewodność czynną skóry.
09:30
And what they'veoni demonstratedwykazane is that people who reportraport
185
554294
2228
Respondenci deklarujący konserwatyzm polityczny
09:32
beingistota more politicallypolitycznie conservativekonserwatywny are alsorównież more physiologicallyfizjologicznie arousedwzbudziła
186
556522
4126
są bardziej pobudzeni fizjologicznie na widok
09:36
when you showpokazać them disgustingobrzydliwy imagesobrazy like the oneste that I showedpokazał you.
187
560648
3574
odrażających zdjęć, jak te pokazane wcześniej.
09:40
InterestinglyCo ciekawe, what they alsorównież showedpokazał in a findingodkrycie
188
564222
2169
Co ciekawe, potwierdziły się również
09:42
that we kepttrzymane gettinguzyskiwanie in our previouspoprzedni studiesstudia as well
189
566391
4025
wyniki poprzednich badań,
09:46
was that one of the strongestnajsilniejszy influenceswpływy here is that
190
570416
3747
że osoby podatne na odczuwanie wstrętu
09:50
individualsosoby prywatne who are very disgust-sensitiveniesmak wrażliwe not only are
191
574163
2210
nie tylko deklarują większy konserwatyzm polityczny,
09:52
more likelyprawdopodobne to reportraport beingistota politicallypolitycznie conservativekonserwatywny, but
192
576373
2086
ale są też przeciwne małżeństwom homoseksualnym,
09:54
they're alsorównież very much more opposedprzeciwny to gaywesoły marriagemałżeństwo
193
578459
3009
homoseksualizmowi,
09:57
and homosexualityhomoseksualizm and prettyładny much a lot of
194
581468
2149
oraz wielu kwestiom społeczno-moralnym
09:59
the socio-moralspołeczno moralne issuesproblemy in the sexualseksualny domaindomena.
195
583617
3765
powiązanym ze sferą seksualną.
10:03
So physiologicalfizjologiczne arousalpobudzenia predictedprzewidywane, in this studybadanie,
196
587382
3489
W tym badaniu pobudzenie fizjologiczne prognozuje
10:06
attitudespostawy towardw kierunku gaywesoły marriagemałżeństwo.
197
590871
1698
stosunek do małżeństw gejowskich.
10:08
But even with all these datadane linkinglinkowanie disgustniesmak sensitivityczułość
198
592569
3219
Mimo danych łączących
10:11
and politicalpolityczny orientationOrientacja, one of the questionspytania that remainsszczątki is
199
595788
3159
wrażliwość na wstręt z orientacją polityczną,
10:14
what is the causalprzyczynowy linkpołączyć here? Is it the casewalizka that
200
598947
3071
pozostaje pytanie o związek przyczynowo-skutkowy.
10:17
disgustniesmak really is shapingkształtowanie politicalpolityczny and moralmorał beliefswierzenia?
201
602018
3274
Czy wstręt kształtuje poglądy polityczne i moralne?
10:21
We have to resortOśrodek wczasowy to experimentaleksperymentalny methodsmetody to answerodpowiedź this,
202
605292
2560
Musimy szukać odpowiedzi empirycznie,
10:23
and so what we can do is actuallytak właściwie bringprzynieść people into the lablaboratorium
203
607852
2775
przyprowadzić ludzi do laboratorium,
10:26
and disgustniesmak them and compareporównać them to a controlkontrola groupGrupa
204
610627
2423
wywołać wstręt i porównać z grupą kontrolną,
10:28
that hasn'tnie ma been disgustedoburzony. It turnsskręca out that over
205
613050
2408
u której nie wywołano wstrętu. Okazuje się,
10:31
the pastprzeszłość fivepięć yearslat a numbernumer of researchersnaukowcy have doneGotowe this,
206
615458
2728
że takie badania przeprowadza się od pięciu lat,
10:34
and by and largeduży the resultswyniki have all been the samepodobnie,
207
618186
2826
i właściwie rezultaty są takie same.
10:36
that when people are feelinguczucie disgustniesmak, theirich attitudespostawy
208
621012
2429
Kiedy ludzie odczuwają wstręt, ich poglądy
10:39
shiftprzesunięcie towardsw kierunku the right of the politicalpolityczny spectrumwidmo,
209
623441
2103
przesuną się na prawą stronę politycznego spektrum,
10:41
towardw kierunku more moralmorał conservatismkonserwatyzm as well.
210
625544
2676
oraz w kierunku moralnego konserwatyzmu.
10:44
So this is whetherczy you use a foulfaul odorzapach, a badzły tastesmak,
211
628220
3680
Obojętne czy wywoła to smród, czy ohydny smak,
10:47
from filmfilm clipsklipy, from post-hypnoticpost-hipnotyczne suggestionssugestie of disgustniesmak,
212
631900
5290
czy film, czy hipnoza, czy odrażające zdjęcia ,
10:53
imagesobrazy like the oneste I've shownpokazane you, even just
213
637190
2366
już samo przypomnienie
10:55
remindingprzypominając people that diseasechoroba is prevalentrozpowszechniony and they should
214
639556
1963
o chorobie i potrzebie ostrożności
10:57
be waryostrożny of it and washmyć się up, right, to keep cleanczysty,
215
641519
3639
oraz o potrzebie utrzymania czystości
11:01
these all have similarpodobny effectsruchomości on judgmentosąd.
216
645158
2780
ma podobny wpływ na osądy.
11:03
Let me just give you an exampleprzykład from a recentniedawny studybadanie
217
647938
2366
Podam przykład niedawnego badania.
11:06
that we conductedprowadzona. We askedspytał participantsUczestnicy
218
650304
2960
Prosiliśmy uczestników o opinie na temat
11:09
to just simplypo prostu give us theirich opinionopinia of a varietyróżnorodność of socialspołeczny groupsgrupy,
219
653264
4697
różnych grup społecznych, gdy w pomieszczeniu
11:13
and we eitherzarówno madezrobiony the roompokój smellzapach grossobrzydliwy or not.
220
657961
4412
był przyjemny albo nieprzyjemny zapach.
11:18
When the roompokój smelledpachniało grossobrzydliwy, what we saw was that
221
662373
3171
Okazało się, że smród wzmagał
11:21
individualsosoby prywatne actuallytak właściwie reportedzgłaszane more negativenegatywny attitudespostawy towardw kierunku gaywesoły menmężczyźni.
222
665544
3671
negatywny stosunek do gejów.
11:25
DisgustNiesmak didn't influencewpływ attitudespostawy towardw kierunku all the other
223
669215
2223
Wstręt nie wpływał na ocenę innych grup,
11:27
socialspołeczny groupsgrupy that we askedspytał, includingwłącznie z African-AmericansAfroamerykanie,
224
671438
2393
o które pytaliśmy,
11:29
the elderlyStarsi. It really cameoprawa ołowiana witrażu down to the attitudespostawy they had
225
673831
3862
w tym Afro-amerykanów czy ludzi starszych.
11:33
towardw kierunku gaywesoły menmężczyźni.
226
677693
1393
Dotyczyło to tylko homoseksualnych mężczyzn.
11:34
In anotherinne setzestaw of studiesstudia we actuallytak właściwie simplypo prostu remindedprzypomniał people --
227
679086
3561
W innych badaniach,
11:38
this was at a time when the swineświń flugrypa was going around --
228
682647
1926
było to w czasie epidemii świńskiej grypy
11:40
we remindedprzypomniał people that in orderzamówienie to preventzapobiec the spreadrozpiętość
229
684573
2484
przypominaliśmy o potrzebie mycia rąk,
11:42
of the flugrypa that they oughtpowinni to washmyć się theirich handsręce.
230
687057
3718
żeby zapobiec rozprzestrzenianiu się grypy.
11:46
For some participantsUczestnicy, we actuallytak właściwie had them take questionnaireskwestionariusze
231
690775
4415
Niektórzy uczestnicy wypełniali ankiety
11:51
nextNastępny to a signznak that remindedprzypomniał them to washmyć się theirich handsręce.
232
695190
2921
obok tablicy przypominającej o myciu rąk.
11:54
And what we founduznany was that just takingnabierający a questionnairekwestionariusz
233
698111
2520
Ustaliliśmy, że wypełnianie ankiety
11:56
nextNastępny to this hand-sanitizingdezynfekcja rąk reminderprzypomnienie madezrobiony individualsosoby prywatne
234
700631
3713
obok przypomnienia o dezynfekcji rąk,
12:00
reportraport beingistota more politicallypolitycznie conservativekonserwatywny.
235
704344
3163
powodowało większy konserwatyzm polityczny.
12:03
And when we askedspytał them a varietyróżnorodność of questionspytania about
236
707507
2037
Zapytani, czy pewne działania są złe czy dobre,
12:05
the rightnesssłuszności or wrongnessfałszywość of certainpewny actsdzieje, what we alsorównież
237
709544
3423
badani wykazywali większy konserwatyzm moralny,
12:08
founduznany was that simplypo prostu beingistota remindedprzypomniał that they oughtpowinni
238
712967
2315
gdy przypominano im
12:11
to washmyć się theirich handsręce madezrobiony them more morallymoralnie conservativekonserwatywny.
239
715282
3309
o konieczności mycia rąk.
12:14
In particularszczególny, when we askedspytał them questionspytania about
240
718591
2297
Zwłaszcza, kiedy pytaliśmy o podejrzane,
12:16
sortsortować of tabootabu but fairlydość harmlessnieszkodliwe sexualseksualny practicespraktyki,
241
720888
3774
choć raczej nieszkodliwe zachowania seksualne,
12:20
just beingistota remindedprzypomniał that they oughtpowinni to washmyć się theirich handsręce
242
724662
2626
przypomnienie o myciu rąk skutkowało
12:23
madezrobiony them think that they were more morallymoralnie wrongźle.
243
727288
2563
negatywną oceną moralną. Dam przykład
12:25
Let me give you an exampleprzykład of what I mean by harmlessnieszkodliwe
244
729851
2400
niegroźnych ale zakazanych zachowań seksualnych.
12:28
but tabootabu sexualseksualny practicećwiczyć. We gavedał them scenariosscenariusze.
245
732251
2765
Badani oceniali sytuacje.
12:30
One of them said a man is house-sittingDom biesiada for his grandmotherbabcia.
246
735016
3758
W jednym scenariuszu pod nieobecność babci
12:34
When his grandmother'sbabci away, he has sexseks with his girlfrienddziewczyna
247
738774
2718
mężczyzna pilnujący jej domu,
12:37
on his grandma'sbabci bedłóżko.
248
741492
1348
na łóżku babci uprawia seks ze swoją dziewczyną.
12:38
In anotherinne one, we said a womankobieta enjoyscieszy się masturbatingMasturbacja
249
742840
2497
W innym, kobiecie sprawia przyjemność masturbacja,
12:41
with her favoriteulubiony teddyTeddy bearNiedźwiedź cuddledwtulona nextNastępny to her. (LaughterŚmiech)
250
745337
3894
kiedy przytula ulubionego pluszowego misia. (Śmiech)
12:45
People find these to be more morallymoralnie abhorrentodrażające
251
749231
2632
Ludzie oceniają to jako moralnie wstrętne,
12:47
if they'veoni been remindedprzypomniał to washmyć się theirich handsręce. (LaughterŚmiech)
252
751863
4316
jeśli im przypomnieć o myciu rąk. (Śmiech)
12:52
(LaughterŚmiech)
253
756179
3192
(Śmiech)
12:55
Okay. The factfakt that emotionsemocje influencewpływ our judgmentosąd
254
759371
3529
Nie jest zaskoczeniem,
12:58
should come as no surpriseniespodzianka. I mean,
255
762900
1883
że emocje wpływają na nasze osądy,
13:00
that's partczęść of how emotionsemocje work.
256
764783
1401
częściowo na tym polegają emocje.
13:02
They not only motivatemotywować you to behavezachować się in certainpewny wayssposoby,
257
766184
1564
Nie tylko skłaniają do pewnego typu zachowań,
13:03
but they changezmiana the way you think.
258
767748
2084
ale zmieniają sposób myślenia.
13:05
In the casewalizka of disgustniesmak, what is a little bitkawałek more surprisingzaskakujący
259
769832
2790
Zdumiewa jednak skala oddziaływania wstrętu.
13:08
is the scopezakres of this influencewpływ. It makesczyni perfectidealny sensesens,
260
772622
3445
Jest to uczucie, które niewątpliwie ma sens,
13:11
and it's a very good emotionemocja for us to have, that disgustniesmak
261
776067
2879
gdyż wstręt czuwa nad zmianą
13:14
would make me changezmiana the way that I perceivepostrzegają
262
778946
2656
sposobu postrzegania świata fizycznego
13:17
the physicalfizyczny worldświat wheneverkiedy tylko contaminationzanieczyszczenia is possiblemożliwy.
263
781602
3043
kiedy istnieje możliwość zanieczyszczenia.
13:20
It makesczyni lessmniej sensesens that an emotionemocja that was builtwybudowany
264
784645
2932
Nie ma jednak sensu, że uczucie stworzone,
13:23
to preventzapobiec me from ingestingprzyjmowaniem poisonzatruć should predictprzepowiadać, wywróżyć
265
787577
2906
aby zapobiec spożyciu trucizny,
13:26
who I'm going to votegłosować for in the upcomingnadchodzące presidentialprezydenckie electionwybór.
266
790483
3376
prognozuje na kogo zagłosuję w wyborach.
13:29
The questionpytanie of whetherczy disgustniesmak oughtpowinni to influencewpływ
267
793859
2808
Kwestia, czy wstręt powinien wpływać
13:32
our moralmorał and politicalpolityczny judgmentswyroki
268
796667
2352
na osądy moralne i polityczne jest złożona,
13:34
certainlyna pewno has to be complexzłożony, and mightmoc dependzależeć on exactlydokładnie
269
799019
3136
zależy też, o jakich osądach mowa.
13:38
what judgmentswyroki we're talkingmówić about, and as a scientistnaukowiec,
270
802155
2682
Jako naukowcy musimy czasem wywnioskować,
13:40
we have to concludewyciągnąć wniosek sometimesczasami that the scientificnaukowy methodmetoda
271
804837
2006
że metoda naukowa nie jest gotowa,
13:42
is just ill-equippedprzygotowane to answerodpowiedź these sortssortuje of questionspytania.
272
806843
3504
żeby zmierzyć się z tą kwestią.
13:46
But one thing that I am fairlydość certainpewny about is,
273
810347
2048
Jestem jednak pewien,
13:48
at the very leastnajmniej, what we can do with this researchBadania is
274
812395
2819
że przynajmniej można wykorzystać te badania
13:51
pointpunkt to what questionspytania we oughtpowinni to askzapytać in the first placemiejsce.
275
815214
2852
do postawienia istotnych pytań.
13:53
Thank you. (ApplauseAplauz)
276
818066
4000
Dziękuję. (Brawa)
Translated by A. Konstancja Wiszniewska
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
David Pizarro - Psychologist, Disgust researcher
David Pizarro is a psychologist interested in how certain emotions (disgust, fear, anger) affect our moral judgment.

Why you should listen

It's common knowledge that our emotions can have a strong effect on our behavior and judgment. But why would an emotion like disgust, evolutionarily developed to protect us from poisons and other dangerous substances, have any influence on our political leanings today? David Pizarro, associate professor at Cornell University, is studying this surprising phenomenon: Sensitivity to disgusting sensations (like a photo of feces, or being reminded that germs are everywhere) correlates to moral and political conservatism. In his studies he has demonstrated that exposing people to an unpleasant odor can increase negative feelings toward homosexual men.

More profile about the speaker
David Pizarro | Speaker | TED.com