ABOUT THE SPEAKER
Alex Wissner-Gross - Scientist, entrepreneur, inventor
Alex Wissner-Gross applies science and engineering principles to big (and diverse) questions, like: "What is the equation for intelligence?" and "What's the best way to raise awareness about climate change?"

Why you should listen

Alex Wissner-Gross is a serial big-picture thinker. He applies physics and computer science principles to a wide variety of topics, like human intelligence, climate change and financial trading.

Lately Wissner-Gross started wondering: Why have we searched for so long to understand intelligence? Can it really be this elusive? His latest work posits that intelligence can indeed be defined physically, as a dynamic force, rather than a static property. He explains intelligence in terms of causal entropic forces, ultimately defining it as "a force to maximize future freedom of action."

Wissner-Gross is a fellow at the Harvard Institute for Applied Computational Science and a research affiliate at the MIT Media Lab. He has a Ph.D. in physics from Harvard and bachelor's degrees in physics, electrical science and engineering, and mathematics from MIT.

More profile about the speaker
Alex Wissner-Gross | Speaker | TED.com
TEDxBeaconStreet

Alex Wissner-Gross: A new equation for intelligence

Alex Wissner-Gross: Zekâ için yeni bir denklem

Filmed:
2,098,891 views

Zekâ için bir denklem var mıdır? Evet. İşte budur: F = T ∇ Sτ. Fizikçi ve bilgisayar bilimcisi Alex Wissner-Gross, bu etkileyici ve öğretici konuşmasında bu denklemin ne olduğunu açıklıyor. (TEDxBeaconStreet'te filme alınmıştır.)
- Scientist, entrepreneur, inventor
Alex Wissner-Gross applies science and engineering principles to big (and diverse) questions, like: "What is the equation for intelligence?" and "What's the best way to raise awareness about climate change?" Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
IntelligenceKarar destek sistemi -- what is it?
0
899
3667
Zekâ nedir?
00:16
If we take a look back at the historytarih
1
4566
2291
Eğer zekânın nasıl algılandığı konusunda
00:18
of how intelligencezeka has been viewedbakıldı,
2
6857
2624
tarihe göz atarsak,
00:21
one seminalSeminal exampleörnek has been
3
9481
3618
yaratıcı bir örnek,
00:25
EdsgerEdsger Dijkstra'sDijkstra'nın famousünlü quotealıntı that
4
13099
3477
Edsger Dijkstra'nın şu ünlü deyişidir:
00:28
"the questionsoru of whetherolup olmadığını a machinemakine can think
5
16576
3111
"Bir makinenin düşünüp düşünemeyeceği sorusu,
00:31
is about as interestingilginç
6
19687
1310
hemen hemen bir denizaltının
00:32
as the questionsoru of whetherolup olmadığını a submarinedenizaltı
7
20997
2971
yüzüp yüzemeyeceği sorusu
00:35
can swimyüzmek."
8
23968
1790
kadar ilginçtir."
00:37
Now, EdsgerEdsger DijkstraDijkstra, when he wroteyazdı this,
9
25758
3844
Edsger Dijkstra bunu
00:41
intendedistenilen it as a criticismeleştiri
10
29602
2054
Alan Turing gibi,
00:43
of the earlyerken pioneersÖncüler of computerbilgisayar scienceBilim,
11
31656
3000
bilgisayar biliminin öncülerine
yönelik bir eleştiri olarak yazmıştı.
00:46
like AlanAlan TuringTuring.
12
34656
1747
00:48
HoweverAncak, if you take a look back
13
36403
2499
Ancak, geriye dönüp bakar
00:50
and think about what have been
14
38902
1965
ve yüzen yapay makineler
00:52
the mostçoğu empoweringgüçlendirici innovationsyenilikler
15
40867
1996
ile uçan yapay makineleri
00:54
that enabledetkin us to buildinşa etmek
16
42863
1879
yapmamızı sağlayan
00:56
artificialyapay machinesmakineler that swimyüzmek
17
44742
2234
en faydalı buluşların
00:58
and artificialyapay machinesmakineler that [flyuçmak],
18
46976
2573
neler olduğunu düşünürseniz,
01:01
you find that it was only throughvasitasiyla understandinganlayış
19
49549
3547
yalnızca yüzme ve uçmanın altında yatan
01:05
the underlyingtemel physicalfiziksel mechanismsmekanizmalar
20
53096
2608
fiziksel mekanizmaları anlayabilmemiz
01:07
of swimmingyüzme and flightuçuş
21
55704
2779
sebebiyle bu makineleri
01:10
that we were ableyapabilmek to buildinşa etmek these machinesmakineler.
22
58483
3172
yapabildiğimizi görürsünüz.
01:13
And so, severalbirkaç yearsyıl agoönce,
23
61655
2256
Ben de birkaç yıl önce
01:15
I undertooküstlendi a programprogram to try to understandanlama
24
63911
3249
zekânın altında yatan
temel fiziksel mekanizmaları anlayabilmek için
01:19
the fundamentaltemel physicalfiziksel mechanismsmekanizmalar
25
67160
2634
01:21
underlyingtemel intelligencezeka.
26
69794
2768
bir program üstlendim.
01:24
Let's take a stepadım back.
27
72562
1860
Bir durup düşünelim.
01:26
Let's first beginbaşla with a thought experimentdeney.
28
74422
3149
Önce bir düşünce deneyiyle başlayalım.
01:29
PretendGibi davran that you're an alienyabancı raceyarış
29
77571
2854
Dünya biyolojisi, dünya nöroloji bilimi veya
01:32
that doesn't know anything about EarthDünya biologyBiyoloji
30
80425
3041
dünya zekâsı hakkında hiçbir şey
01:35
or EarthDünya neurosciencenörobilim or EarthDünya intelligencezeka,
31
83466
3116
bilmeyen bir uzaylı olduğunuzu düşünün.
01:38
but you have amazingşaşırtıcı telescopesteleskoplar
32
86582
2192
Ancak inanılmaz teleskoplarınız var
01:40
and you're ableyapabilmek to watch the EarthDünya,
33
88774
2362
ve dünyayı seyredebiliyorsunuz.
01:43
and you have amazinglyinanılmaz long liveshayatları,
34
91136
2332
Aynı zamanda çok uzun hayatlarınız var,
01:45
so you're ableyapabilmek to watch the EarthDünya
35
93468
1499
böylece dünyayı milyonlarca, hatta milyarlarca
01:46
over millionsmilyonlarca, even billionsmilyarlarca of yearsyıl.
36
94967
3442
yıl seyredebiliyorsunuz.
01:50
And you observegözlemlemek a really strangegarip effectEfekt.
37
98409
3015
Ve çok garip bir sonuç gözlemliyorsunuz.
01:53
You observegözlemlemek that, over the coursekurs of the millenniabin yıl,
38
101424
4312
Şunu gözlemliyorsunuz: 1000 yıl boyunca
01:57
EarthDünya is continuallysürekli olarak bombardedalı with asteroidsAsteroitler
39
105736
4285
dünya sürekli göktaşı yağmuru altındayken
02:02
up untila kadar a pointpuan,
40
110021
2087
bir an geliyor ve
kabaca bizim zamanımızdaki,
02:04
and that at some pointpuan,
41
112108
1531
02:05
correspondinguyan roughlykabaca to our yearyıl, 2000 ADREKLAM,
42
113639
4192
M.S.2000 senesindeki o andan itibaren,
02:09
asteroidsAsteroitler that are on
43
117831
1716
yörüngesi Dünya'nın
02:11
a collisionçarpışma coursekurs with the EarthDünya
44
119547
1931
yörüngesi ile çakışan, dolayısıyla
02:13
that otherwiseaksi takdirde would have collidedçarpıştı
45
121478
1975
çarpması beklenen göktaşları
02:15
mysteriouslygizemli bir şekilde get deflectedbükülmesi
46
123453
2415
dünyaya çarpmadan, esrarengiz bir şekilde
02:17
or they detonatepatlatmak before they can hitvurmak the EarthDünya.
47
125868
3072
yön değiştiriyor veya patlıyorlar.
02:20
Now of coursekurs, as earthlingsDünyalılar,
48
128940
2083
Elbette, dünyalılar olarak
02:23
we know the reasonneden would be
49
131023
1544
biz biliyoruz ki, bunun nedeni
02:24
that we're tryingçalışıyor to savekayıt etmek ourselveskendimizi.
50
132567
1756
kendimizi korumaya çalışıyor olmamız.
02:26
We're tryingçalışıyor to preventönlemek an impactdarbe.
51
134323
3080
Bir çarpışmayı engellemeye çalışıyoruz.
Ama eğer bunların hiçbirinden haberdar olmayan,
02:29
But if you're an alienyabancı raceyarış
52
137403
1711
02:31
who doesn't know any of this,
53
139114
1146
dünya zekâsı ile ilgili hiçbir fikre sahip olmayan
02:32
doesn't have any conceptkavram of EarthDünya intelligencezeka,
54
140260
2514
bir uzaylı iseniz,
02:34
you'dşimdi etsen be forcedzorunlu to put togetherbirlikte
55
142774
1728
belli bir noktaya kadar
02:36
a physicalfiziksel theoryteori that explainsaçıklar how,
56
144502
2918
bir gezegenin yüzeyini tahrip eden göktaşlarının
02:39
up untila kadar a certainbelli pointpuan in time,
57
147420
2538
esrarengiz bir şekilde bundan vazgeçmesi üzerine,
02:41
asteroidsAsteroitler that would demolishyıkmak the surfaceyüzey of a planetgezegen
58
149958
4449
bunun nasıl olduğunu açıklayan fiziksel bir kuram
02:46
mysteriouslygizemli bir şekilde stop doing that.
59
154407
3231
ortaya koymaya mecbur olursunuz.
02:49
And so I claimİddia that this is the sameaynı questionsoru
60
157638
4204
Ben de, bu sorunun zekânın fiziki yapısını
02:53
as understandinganlayış the physicalfiziksel naturedoğa of intelligencezeka.
61
161842
3998
anlamakla aynı soru olduğunu iddia ediyorum.
02:57
So in this programprogram that I
undertooküstlendi severalbirkaç yearsyıl agoönce,
62
165840
3882
İşte yıllar önce başladığım bu programda,
03:01
I lookedbaktı at a varietyvaryete of differentfarklı threadsipler
63
169722
2765
bilimdeki, çeşitli dsiplinlerdeki
03:04
acrosskarşısında scienceBilim, acrosskarşısında a varietyvaryete of disciplinesdisiplinler,
64
172487
3162
farklı bağlantı çeşitlerine baktım
03:07
that were pointingişaret, I think,
65
175649
1892
ki bence bunlar
03:09
towardskarşı a singletek, underlyingtemel mechanismmekanizma
66
177541
2548
zekânın altyapısını oluşturan tek bir mekanizmaya
03:12
for intelligencezeka.
67
180089
1581
işaret ediyor.
03:13
In cosmologykozmoloji, for exampleörnek,
68
181670
2546
Örneğin evrenbilimde
03:16
there have been a varietyvaryete of
differentfarklı threadsipler of evidencekanıt
69
184216
2747
pek çok kanıt gösteriyor ki, evrenimiz
03:18
that our universeEvren appearsbelirir to be finelyince tunedayarlanmış
70
186963
3407
zekânın gelişmesi için, özellikle de
03:22
for the developmentgelişme of intelligencezeka,
71
190370
2153
olası gelecek çeşitliliğini
03:24
and, in particularbelirli, for the developmentgelişme
72
192523
2389
en yüksek sayıya ulaştıracak
03:26
of universalevrensel statesdevletler
73
194912
1886
evren durumlarının
03:28
that maximizeen üst düzeye çıkarmak the diversityçeşitlilik of possiblemümkün futuresvadeli işlem.
74
196798
4098
gelişmesi için özenle ayarlanmıştır.
03:32
In gameoyun playoyun, for exampleörnek, in Go --
75
200896
2344
Go oyunu gibi bazı oyunlarda --
03:35
everyoneherkes remembershatırlar in 1997
76
203240
3025
satrançta IBM bilgisayar Deep Blue'nun
03:38
when IBM'sIBM'in DeepDerin BlueMavi beatdövmek
GarryGarry KasparovKasparov at chesssatranç --
77
206265
3951
Garry Kasparov'u yendiğini herkes hatırlar --
03:42
fewerDaha az people are awarefarkında
78
210216
1523
çok az insan farkında olsa da,
03:43
that in the pastgeçmiş 10 yearsyıl or so,
79
211739
2018
yaklaşık son 10 senedir,
03:45
the gameoyun of Go,
80
213757
1198
daha fazla sayıda
03:46
arguablytartışmalı a much more challengingmeydan okuma gameoyun
81
214955
1956
dallanma olasılığına sahip olması nedeniyle
03:48
because it has a much higherdaha yüksek branchingdallanma factorfaktör,
82
216911
2425
daha zor kabul edilen Go oyunu da
03:51
has alsoAyrıca startedbaşladı to succumbyenik
83
219336
1702
bilgisayarlar karşısında
03:53
to computerbilgisayar gameoyun playersoyuncu
84
221038
1865
aynı nedenden dolayı
03:54
for the sameaynı reasonneden:
85
222903
1573
yenik düşmeye başlamıştır:
03:56
the besten iyi techniquesteknikleri right now
for computersbilgisayarlar playingoynama Go
86
224476
2800
Şu anda Go oynayan bilgisayarların en iyi teknikleri,
03:59
are techniquesteknikleri that try to maximizeen üst düzeye çıkarmak futuregelecek optionsseçenekleri
87
227276
3696
oyun esnasında olası gelecek sayısını en yükseğe
04:02
duringsırasında gameoyun playoyun.
88
230972
2014
ulaştırmayı deneyen tekniklerdir.
04:04
FinallySon olarak, in roboticrobotik motionhareket planningplanlama,
89
232986
3581
Nihayet, robotik hareket planlamada,
04:08
there have been a varietyvaryete of recentson techniquesteknikleri
90
236567
2182
karmaşık görevlerin başarılması amacıyla
04:10
that have trieddenenmiş to take advantageavantaj
91
238749
1902
robotların becerilerini kullanarak,
04:12
of abilitiesyetenekleri of robotsrobotlar to maximizeen üst düzeye çıkarmak
92
240651
3146
gelecek hareket özgürlüğü olasılıklarını
04:15
futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon
93
243797
1506
en yüksek sayıya ulaştıracak
04:17
in ordersipariş to accomplishbaşarmak complexkarmaşık tasksgörevler.
94
245303
3097
çok çeşitli yeni teknikler bulunmaktadır.
04:20
And so, takingalma all of these differentfarklı threadsipler
95
248400
2355
Böylece, bütün bu bağlantıları alıp
04:22
and puttingkoyarak them togetherbirlikte,
96
250755
1622
bir araya getirerek,
04:24
I askeddiye sordu, startingbaşlangıç severalbirkaç yearsyıl agoönce,
97
252377
2640
yıllar önce şu soruyu sordum:
04:27
is there an underlyingtemel mechanismmekanizma for intelligencezeka
98
255017
2850
Zekâ için bütün bu farklı bağlantıları
04:29
that we can factorfaktör out
99
257867
1673
göz önüne alabileceğimiz
04:31
of all of these differentfarklı threadsipler?
100
259540
1774
temel bir mekanizma bulunuyor mu?
04:33
Is there a singletek equationdenklem for intelligencezeka?
101
261314
4593
Zekâ için tek bir denklem var mı?
04:37
And the answerCevap, I believe, is yes.
["F = T ∇ Sτ"]
102
265907
3371
Ve yanıt, bence, evettir.
["F = T ∇ Sτ"]
04:41
What you're seeinggörme is probablymuhtemelen
103
269278
1913
Bu gördüğünüz, muhtemelen
04:43
the closestEn yakın equivalenteşdeğer to an E = mcMC²
104
271191
3294
zekâ için bir E = mc² formülüne
04:46
for intelligencezeka that I've seengörüldü.
105
274485
2830
en yakın olandır, benim bildiğim kadarıyla.
04:49
So what you're seeinggörme here
106
277315
1702
Bu gördüğünüz ifade
04:51
is a statementaçıklama of correspondenceYazışma
107
279017
2669
şuna karşılık geliyor:
04:53
that intelligencezeka is a forcekuvvet, F,
108
281686
4435
Zekâ bir F kuvveti olup, etkisi
04:58
that actseylemler so as to maximizeen üst düzeye çıkarmak futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon.
109
286121
4650
gelecek hareket özgürlüğü sayısını yükseltmektir.
Etkisi, olası erişilebilir gelecek çeşitliliği S olmak üzere,
05:02
It actseylemler to maximizeen üst düzeye çıkarmak futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon,
110
290771
2375
05:05
or keep optionsseçenekleri openaçık,
111
293146
1628
tau zamanına dek, T gücü ile
05:06
with some strengthkuvvet T,
112
294774
2225
gelecek hareket özgürlüğü miktarını
05:08
with the diversityçeşitlilik of possiblemümkün accessibleulaşılabilir futuresvadeli işlem, S,
113
296999
4777
en yükseğe ulaştırmak veya
05:13
up to some futuregelecek time horizonufuk, tauTau.
114
301776
2550
seçenekleri açık tutmaktır.
05:16
In shortkısa, intelligencezeka doesn't like to get trappedhapsolmuş.
115
304326
3209
Kısacası, zekâ kısıtlanmayı sevmez.
05:19
IntelligenceKarar destek sistemi triesçalışır to maximizeen üst düzeye çıkarmak
futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon
116
307535
3055
Zekâ, gelecekteki hareket özgürlüğünü en yükseğe çıkarmaya
05:22
and keep optionsseçenekleri openaçık.
117
310590
2673
ve seçenekleri açık tutmaya çalışır.
05:25
And so, givenverilmiş this one equationdenklem,
118
313263
2433
Bu yüzden, bu denkleme bakıp
05:27
it's naturaldoğal to asksormak, so what can you do with this?
119
315696
2532
bununla ne yapılabilir, diye sormak doğaldır.
05:30
How predictiveAkıllı is it?
120
318228
1351
Ne kadar öngürü sağlar?
05:31
Does it predicttahmin human-levelinsan düzeyi intelligencezeka?
121
319579
2135
İnsan düzeyindeki zekâyı mı öngörür?
05:33
Does it predicttahmin artificialyapay intelligencezeka?
122
321714
2818
Yapay zekâyı mı öngörür?
05:36
So I'm going to showgöstermek you now a videovideo
123
324532
2042
Şimdi size göstereceğim video
05:38
that will, I think, demonstrategöstermek
124
326574
3420
bence, bu tek denklemin
05:41
some of the amazingşaşırtıcı applicationsuygulamaları
125
329994
2288
nefes kesen uygulamalarından
05:44
of just this singletek equationdenklem.
126
332282
2319
bazılarını gösteriyor.
05:46
(VideoVideo) NarratorEkran okuyucusu: RecentSon researchAraştırma in cosmologykozmoloji
127
334601
1979
(Video) Sunucu: Yeni bir evrenbilim araştırması,
05:48
has suggestedönerdi that universesevrenler that produceüretmek
128
336580
2047
ömürleri boyunca daha fazla
05:50
more disorderdüzensizlik, or "entropyentropi," over theironların lifetimesyaşam süreleri
129
338627
3481
düzensizlik ya da "entropi" üreten evrenlerin
05:54
should tendeğiliminde to have more favorableolumlu conditionskoşullar
130
342108
2478
bizim gibi akıllı varlıkların var olması için
05:56
for the existencevaroluş of intelligentakıllı
beingsvarlıklar suchböyle as ourselveskendimizi.
131
344586
3016
daha uygun koşullara sahip olmaya yatkın olduğunu öne sürdü.
05:59
But what if that tentativegeçici cosmologicalkozmolojik connectionbağ
132
347602
2574
Ancak entropi ve zekâ arasındaki bu belirsiz
06:02
betweenarasında entropyentropi and intelligencezeka
133
350176
1843
kozmolojik bağlantı ya daha derin
06:04
hintsİpuçları at a deeperDaha derine relationshipilişki?
134
352019
1771
bir ilişkiye işaret ediyorsa?
06:05
What if intelligentakıllı behaviordavranış doesn't just correlateilişkilendirmek
135
353790
2564
Ya zeki davranış, uzun süreli entropi üretimi
06:08
with the productionüretim of long-termuzun vadeli entropyentropi,
136
356354
1844
ile sadece ilişkili olmayıp,
06:10
but actuallyaslında emergesortaya directlydirekt olarak from it?
137
358198
2318
aslında doğrudan oradan doğuyorsa?
06:12
To find out, we developedgelişmiş a softwareyazılım enginemotor
138
360516
2406
Bunu bulmak üzere Entropica adında
06:14
calleddenilen EntropicaEntropica, designedtasarlanmış to maximizeen üst düzeye çıkarmak
139
362922
2503
bir yazılım motoru geliştirdik.
06:17
the productionüretim of long-termuzun vadeli entropyentropi
140
365425
1768
İçinde bulunduğu her sistemde uzun süreli entropi
06:19
of any systemsistem that it findsbuluntular itselfkendisi in.
141
367193
2576
üretimini maksimize etmek üzere tasarlandı.
06:21
Amazinglyİnanılmaz, EntropicaEntropica was ableyapabilmek to passpas
142
369769
2155
Şaşılacak şekilde, Entropica
06:23
multipleçoklu animalhayvan intelligencezeka
teststestler, playoyun humaninsan gamesoyunlar,
143
371924
3456
hayvanlara yönelik birçok zekâ testini geçti, insanlara yönelik oyunlar oynadı
06:27
and even earnkazanmak moneypara tradingticari stockshisse senetleri,
144
375380
2146
ve hatta hisse senetleri alıp satarak para kazandı,
06:29
all withoutolmadan beingolmak instructedtalimat to do so.
145
377526
2111
bunların hepsini talimat almadan yaptı.
06:31
Here are some examplesörnekler of EntropicaEntropica in actionaksiyon.
146
379637
2518
İşte Entropica iş başındayken bazı örnekler.
06:34
Just like a humaninsan standingayakta
uprightdik withoutolmadan fallingdüşen over,
147
382155
3205
Tıpkı düşmeden ayakta duran bir insan gibi,
06:37
here we see EntropicaEntropica
148
385360
1230
Entropica'nın tekerlekli aracı kullanarak
06:38
automaticallyotomatik olarak balancingDengeleme a polekutup usingkullanma a cartaraba.
149
386590
2885
çubuğu dengede tutmaya çalıştığını görüyoruz.
06:41
This behaviordavranış is remarkabledikkat çekici in partBölüm
150
389475
2012
Bu davranış bir açıdan dikkate değer,
06:43
because we never gaveverdi EntropicaEntropica a goalhedef.
151
391487
2331
çünkü Entropica'ya hiç bir amaç vermemiştik.
06:45
It simplybasitçe decidedkarar on its ownkendi to balancedenge the polekutup.
152
393818
3157
Kendi kendine direği dengelemeye karar verdi.
06:48
This balancingDengeleme abilitykabiliyet will have appliactionsappliactions
153
396975
2132
Bu dengeleme becerisinin
06:51
for humanoidinsanımsı roboticsRobotik
154
399107
1397
insansı robotlar ve
06:52
and humaninsan assistiveyardımcı technologiesteknolojiler.
155
400504
2515
insan destekleme teknolojileri için uygulamaları olacaktır.
06:55
Just as some animalshayvanlar can use objectsnesneleri
156
403019
2001
Bazı hayvanların dar alanlara
06:57
in theironların environmentsortamları as toolsaraçlar
157
405020
1442
ulaşmak için çevrelerindeki nesneleri
06:58
to reachulaşmak into narrowdar spacesalanlarda,
158
406462
1987
alet olarak kullanabilmelerine benzer şekilde,
07:00
here we see that EntropicaEntropica,
159
408449
1882
burada Entropica'yı
07:02
again on its ownkendi initiativegirişim,
160
410331
1838
yine kendi inisiyatifiyle,
07:04
was ableyapabilmek to movehareket a largegeniş
diskdisk representingtemsil eden an animalhayvan
161
412169
2910
bir hayvanı temsil eden büyük disk ile,
bir aracı temsil eden küçük diski kapalı bir alana
07:07
around so as to causesebeb olmak a smallküçük diskdisk,
162
415079
2345
07:09
representingtemsil eden a toolaraç, to reachulaşmak into a confinedsınırlı spaceuzay
163
417424
2771
ulaşmasını sağlamak üzere hareket ettirerek,
07:12
holdingtutma a thirdüçüncü diskdisk
164
420195
1537
üçüncü bir diski tutup
07:13
and releaseserbest bırakmak the thirdüçüncü diskdisk
from its initiallybaşlangıçta fixedsabit positionpozisyon.
165
421732
2972
baştaki sabit pozisyonundan kurtarabildiğini görüyoruz.
07:16
This toolaraç use abilitykabiliyet will have applicationsuygulamaları
166
424704
2189
Bu alet kullanma becerisinin
07:18
for smartakıllı manufacturingimalat and agriculturetarım.
167
426893
2359
akıllı imalat ve tarım için uygulamaları olacaktır.
07:21
In additionilave, just as some other animalshayvanlar
168
429252
1944
Buna ilaveten, aynen bazı hayvanların
07:23
are ableyapabilmek to cooperateişbirliği by pullingçeken
oppositekarşısında endsuçları of a ropeHalat
169
431196
2696
yiyeceği serbest bırakmak için bir halatın iki ucunu
07:25
at the sameaynı time to releaseserbest bırakmak foodGıda,
170
433892
2053
aynı anda tutarak işbirliği yapabilmeleri gibi,
07:27
here we see that EntropicaEntropica is ableyapabilmek to accomplishbaşarmak
171
435945
2295
burada Entropica'nın bu görevin model versiyonunu
07:30
a modelmodel versionversiyon of that taskgörev.
172
438240
1988
başarabildiğini görüyoruz.
07:32
This cooperativeKooperatif abilitykabiliyet has interestingilginç implicationsetkileri
173
440228
2522
Bu işbirliği kabiliyetinin iktisadi planlama ve
07:34
for economicekonomik planningplanlama and a varietyvaryete of other fieldsalanlar.
174
442750
3435
pek çok başka alana ilginç etkileri bulunmaktadır.
07:38
EntropicaEntropica is broadlyGenel olarak applicableuygulanabilir
175
446185
2071
Entropica, çok çeşitli alanlara
07:40
to a varietyvaryete of domainsetki alanları.
176
448256
1943
yaygın olarak uygulanabilir.
07:42
For exampleörnek, here we see it successfullybaşarılı olarak
177
450199
2442
Örneğin, burada kendi kendine
07:44
playingoynama a gameoyun of pongPong againstkarşısında itselfkendisi,
178
452641
2559
başarılı bir şekilde pinpon oynadığın görüyoruz.
07:47
illustratinggösteren its potentialpotansiyel for gamingoyun.
179
455200
2343
Bu da oyunlar için potansiyelini göstermektedir.
07:49
Here we see EntropicaEntropica orchestratingdüzenlediğini
180
457543
1919
Burada Entropica'nın, arkadaşların
07:51
newyeni connectionsbağlantıları on a socialsosyal network
181
459462
1839
durmadan bağlantıyı kopardığı bir sosyal ağda
07:53
where friendsarkadaşlar are constantlysürekli fallingdüşen out of touchdokunma
182
461301
2760
yeni bağlantılar kurmasını
07:56
and successfullybaşarılı olarak keepingkoruma
the network well connectedbağlı.
183
464061
2856
ve ağında bağlantılarını başarılı şekilde sürdürmesini izliyoruz.
07:58
This sameaynı network orchestrationorkestrasyon abilitykabiliyet
184
466917
2298
Bu ağ düzenleme kabiliyetinin,
08:01
alsoAyrıca has applicationsuygulamaları in healthsağlık carebakım,
185
469215
2328
sağlık, enerji ve zekâ alanında
08:03
energyenerji, and intelligencezeka.
186
471543
3232
uygulamaları bulunmaktadır.
08:06
Here we see EntropicaEntropica directingyönetmenlik the pathsyolları
187
474775
2085
Burada, Entropica'nın gemi filosunun
08:08
of a fleetFilo of shipsgemiler,
188
476860
1486
rotasını ayarlamasını,
08:10
successfullybaşarılı olarak discoveringkeşfetmek and
utilizingkullanan the PanamaPanama CanalKanal
189
478346
3175
erişimini küresel olarak Atlantik'ten Pasifik'e
08:13
to globallyküresel extenduzatmak its reachulaşmak from the AtlanticAtlantik
190
481521
2458
genişletmek için Panama Kanalı'nı
08:15
to the PacificPasifik.
191
483979
1529
keşfedip yararlanmasını görüyoruz.
08:17
By the sameaynı tokenbelirteci, EntropicaEntropica
192
485508
1727
Bu kapsamda, Entropica
08:19
is broadlyGenel olarak applicableuygulanabilir to problemssorunlar
193
487235
1620
otonom savunma, lojistik ve ulaşımdaki
08:20
in autonomousözerk defensesavunma, logisticsLojistik and transportationtaşımacılık.
194
488855
5302
sorunlar için kapsamlı olarak kullanılabilir.
08:26
FinallySon olarak, here we see EntropicaEntropica
195
494173
2030
Son olarak burada, Entropica'yı
temsili alım satımı yapılan çeşitli hisse senetlerini
08:28
spontaneouslykendiliğinden discoveringkeşfetmek and executingyürütme
196
496203
2723
kendiliğinden keşfedip, düşük fiyata alıp yüksek fiyata satma
08:30
a buy-lowBuy-düşük, sell-highSatıyoruz-yüksek strategystrateji
197
498926
2067
08:32
on a simulatedtaklit rangemenzil tradedişlem gören stockStok,
198
500993
2178
stratejisiyle değerlendirmesini,
yönetimindeki varlıkları başarılı bir şekilde
08:35
successfullybaşarılı olarak growingbüyüyen assetsvarlıklar underaltında managementyönetim
199
503171
2331
katlayarak büyütmesini izliyoruz.
08:37
exponentiallykatlanarak.
200
505502
1424
08:38
This riskrisk managementyönetim abilitykabiliyet
201
506926
1308
Bu risk yönetimi kabiliyetinin
08:40
will have broadgeniş applicationsuygulamaları in financemaliye
202
508234
2487
finans ve sigorta alanında geniş uygulamaları
08:42
and insurancesigorta.
203
510721
3328
olacaktır.
Alex Wissner-Gross: Biraz önce gördükleriniz,
08:46
AlexAlex Wissner-GrossWissner-Brüt: So what you've just seengörüldü
204
514049
2091
08:48
is that a varietyvaryete of signatureimza humaninsan intelligentakıllı
205
516140
4392
alet kullanımı, ayakta yürümek
ve sosyal işbirliği gibi
08:52
cognitivebilişsel behaviorsdavranışlar
206
520532
1757
08:54
suchböyle as toolaraç use and walkingyürüme uprightdik
207
522289
2831
insana özgü zeki bilişsel davranışın
08:57
and socialsosyal cooperationişbirliği
208
525120
2029
çeşitli örnekleri olup,
08:59
all followtakip et from a singletek equationdenklem,
209
527149
2972
tümü gelecekteki hareket özgürlüğünü
09:02
whichhangi drivessürücüler a systemsistem
210
530121
1932
maksimize etme amaçlı bir sistemi yöneten
09:04
to maximizeen üst düzeye çıkarmak its futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon.
211
532053
3911
tek bir denklemden çıkmaktadır.
09:07
Now, there's a profoundderin ironyalay here.
212
535964
3007
Burada derin bir ironi var.
09:10
Going back to the beginningbaşlangıç
213
538971
2024
Robot teriminin ilk kullanıldığı zamana
09:12
of the usagekullanım of the termterim robotrobot,
214
540995
3273
geri dönersek,
09:16
the playoyun "RURRUR,"
215
544268
2903
yani R.U.R. oyununa,
09:19
there was always a conceptkavram
216
547171
2235
baştan beri hep şu görüş vardı:
09:21
that if we developedgelişmiş machinemakine intelligencezeka,
217
549406
3226
Eğer makine zekâsı geliştirecek olursak,
09:24
there would be a cyberneticSibernetik revoltİsyanı.
218
552632
3027
sibernetik bir isyan çıkacaktır.
09:27
The machinesmakineler would riseyükselmek up againstkarşısında us.
219
555659
3551
Makineler bize karşı ayaklanacaklardır.
09:31
One majormajör consequencesonuç of this work
220
559210
2319
Bu çalışmanın en önemli sonuçlarından biri şu:
09:33
is that maybe all of these decadeson yıllar,
221
561529
2769
Belki de bu onlarca yıl boyunca
09:36
we'vebiz ettik had the wholebütün conceptkavram of cyberneticSibernetik revoltİsyanı
222
564298
2976
sibernetik isyan kavramının bütününü
09:39
in reverseters.
223
567274
2011
tersinden alıyorduk.
09:41
It's not that machinesmakineler first becomeolmak intelligentakıllı
224
569285
3279
Makinelerin önce zeka sahibi olmaları
09:44
and then megalomaniacalmegaloman
225
572564
2015
ve ardından megalomanyaklaşıp
09:46
and try to take over the worldDünya.
226
574579
2224
dünyayı ele geçirmeleri değildi.
09:48
It's quiteoldukça the oppositekarşısında,
227
576803
1434
Tam tersine, yani,
09:50
that the urgedürtü to take controlkontrol
228
578237
2906
olası tüm gelecekleri
09:53
of all possiblemümkün futuresvadeli işlem
229
581143
2261
kontrol etme dürtüsü,
09:55
is a more fundamentaltemel principleprensip
230
583404
2118
zekanınkinden daha temel
09:57
than that of intelligencezeka,
231
585522
1363
bir ilke,
09:58
that generalgenel intelligencezeka mayMayıs ayı in factgerçek emergeçıkmak
232
586885
3700
genel anlamda zeka aslında doğrudan
10:02
directlydirekt olarak from this sortçeşit of control-grabbingkontrol kapma,
233
590585
3559
bu tür kontrol düşkünlüğünden doğabilir,
10:06
ratherdaha doğrusu than vicemengene versatersi.
234
594144
4185
tersinden ziyade.
Diğer bir önemli sonuç, amaç arayışıdır.
10:10
AnotherBaşka bir importantönemli consequencesonuç is goalhedef seekingarayan.
235
598329
3769
10:14
I'm oftensık sık askeddiye sordu, how does the abilitykabiliyet to seekaramak goalshedefleri
236
602098
4360
Bana sıkça şu soruluyor: Amaca yönelme becerisi
bu çeşit bir yapıdan nasıl ortaya çıkar?
10:18
followtakip et from this sortçeşit of frameworkiskelet?
237
606458
1620
10:20
And the answerCevap is, the abilitykabiliyet to seekaramak goalshedefleri
238
608078
3028
Amaca yönelme becerisinin doğrudan
10:23
will followtakip et directlydirekt olarak from this
239
611106
1882
bunun sonucu oluşu
10:24
in the followingtakip etme senseduyu:
240
612988
1834
şöyle açıklanabilir:
10:26
just like you would travelseyahat throughvasitasiyla a tunnelTünel,
241
614822
2865
Sonradan pek çok başka hedefe ulaşabilir
10:29
a bottleneckdarboğaz in your futuregelecek pathyol spaceuzay,
242
617687
2505
olmak amacıyla, önünüzdeki yollar arasındaki
10:32
in ordersipariş to achievebaşarmak manyçok other
243
620192
1871
sıkıntı verici tünellerden
10:34
diverseçeşitli objectiveshedefleri latersonra on,
244
622063
2021
geçmeyi seçmeniz gibi,
10:36
or just like you would investyatırmak
245
624084
2372
ya da uzun vadede
10:38
in a financialmali securitygüvenlik,
246
626456
1787
birikiminizi arttırmak için
10:40
reducingindirgen your short-termkısa dönem liquiditylikidite
247
628243
2237
kısa vadede harcamalarınızı azaltarak
10:42
in ordersipariş to increaseartırmak your wealthservet over the long termterim,
248
630480
2400
finansal güvence yatırımı yapmanız gibi,
10:44
goalhedef seekingarayan emergesortaya directlydirekt olarak
249
632880
2337
amaç arayışı da doğrudan,
10:47
from a long-termuzun vadeli drivesürücü
250
635217
1729
gelecekteki hareket özgürlüğünü arttırmak amaçlı
10:48
to increaseartırmak futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon.
251
636946
4037
uzun vadeye yönelik bir dürtüden kaynaklanır.
10:52
FinallySon olarak, RichardRichard FeynmanFeynman, famousünlü physicistfizikçi,
252
640983
3528
Son olarak, ünlü fizikçi Richard Feynman
10:56
oncebir Zamanlar wroteyazdı that if humaninsan civilizationmedeniyet were destroyedyerlebir edilmiş
253
644511
3672
bir zamanlar şöyle yazmıştı: Eğer insan uygarlığı
11:00
and you could passpas only a singletek conceptkavram
254
648183
1893
yok olsaydı ve gelecek nesile uygarlığı
11:02
on to our descendantstorunları
255
650076
1371
tekrar kurmaları için sadece bir
11:03
to help them rebuildyeniden inşa etmek civilizationmedeniyet,
256
651447
2307
düşünce iletilebilecek olaydı,
11:05
that conceptkavram should be
257
653754
1686
bu kavram şu olmalıydı:
11:07
that all mattermadde around us
258
655440
1852
Çevremizdeki bütün maddeler
11:09
is madeyapılmış out of tinyminik elementselementler
259
657292
2323
ayrıyken birbirlerini çeken,
11:11
that attractçekmek eachher other when they're faruzak apartayrı
260
659615
2508
fakat yakınken birbirlerini iten
11:14
but repelpüskürtmek eachher other when they're closekapat togetherbirlikte.
261
662123
3330
küçük yapı taşlarından oluşmuştur.
11:17
My equivalenteşdeğer of that statementaçıklama
262
665453
1781
Gelecek nesillerin yapay zeka
11:19
to passpas on to descendantstorunları
263
667234
1268
yapılandırmasına ya da
11:20
to help them buildinşa etmek artificialyapay intelligenceszeka
264
668502
2712
insan zekasını anlamalarına yardımcı olmak için,
11:23
or to help them understandanlama humaninsan intelligencezeka,
265
671214
2949
onlara iletmek istediğim
kendi eşdeğer ifadem ise şudur:
11:26
is the followingtakip etme:
266
674163
1267
11:27
IntelligenceKarar destek sistemi should be viewedbakıldı
267
675430
2053
Zekâ, gelecekteki hareket özgürlüğü miktarını
11:29
as a physicalfiziksel processsüreç
268
677483
1413
en yüksekte tutmaya ve
11:30
that triesçalışır to maximizeen üst düzeye çıkarmak futuregelecek freedomözgürlük of actionaksiyon
269
678896
2965
kısıtlamalardan kaçınmaya çalışan
11:33
and avoidönlemek constraintskısıtlamaları in its ownkendi futuregelecek.
270
681861
3616
fiziksel bir süreç olarak görülmelidir.
11:37
Thank you very much.
271
685477
1358
Çok teşekkür ederim.
11:38
(ApplauseAlkış)
272
686835
4000
(Alkış)
Translated by Eren Gokce
Reviewed by Sevkan Uzel

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Alex Wissner-Gross - Scientist, entrepreneur, inventor
Alex Wissner-Gross applies science and engineering principles to big (and diverse) questions, like: "What is the equation for intelligence?" and "What's the best way to raise awareness about climate change?"

Why you should listen

Alex Wissner-Gross is a serial big-picture thinker. He applies physics and computer science principles to a wide variety of topics, like human intelligence, climate change and financial trading.

Lately Wissner-Gross started wondering: Why have we searched for so long to understand intelligence? Can it really be this elusive? His latest work posits that intelligence can indeed be defined physically, as a dynamic force, rather than a static property. He explains intelligence in terms of causal entropic forces, ultimately defining it as "a force to maximize future freedom of action."

Wissner-Gross is a fellow at the Harvard Institute for Applied Computational Science and a research affiliate at the MIT Media Lab. He has a Ph.D. in physics from Harvard and bachelor's degrees in physics, electrical science and engineering, and mathematics from MIT.

More profile about the speaker
Alex Wissner-Gross | Speaker | TED.com