TED2015
Matt Kenyon: A secret memorial for civilian casualties
Matt Kenyon: Amerikan hükümetinin içine Iraklı siviller için bir anıtı nasıl gizlice soktum
Filmed:
Readability: 4.7
861,905 views
2003 yılında Amerika'nın önderliğindeki işgalde 150.000 ile 1 milyon arasında sivilin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Sanatkar Matt Kenyon ölenler için bir anıt yapmak istedi. Büyük taşlardan oluşan bir anıt yerine, kolaylıkla çoğaltılabilen küçük boyutta bir anıt yaptı. BU güç abidesinin içine sokmak için beş yılını harcadı, bunu kasede de aldığı savaş sırasında Adalet Bakanı'nın ellerine bizzat vermesi de dahildir.
Matt Kenyon - New media artist
From a plant that lives or dies based on stock prices to an oilcan that flows backward, Matt Kenyon creates art that startles, amuses and challenges assumptions. Full bio
From a plant that lives or dies based on stock prices to an oilcan that flows backward, Matt Kenyon creates art that startles, amuses and challenges assumptions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
There's this quote by activist and punk
rock musician Jello Biafra that I love.
rock musician Jello Biafra that I love.
0
1275
4623
Bir aktivist ve punk rock müzisyeni
Jello Biafra'nın sevdiğim bir sözü var.
Jello Biafra'nın sevdiğim bir sözü var.
00:18
He says, "Don't hate the media.
Be the media."
Be the media."
1
6848
2992
Diyor ki "Medyadan nefret etmeyin,
medyanın kendisi olun"
medyanın kendisi olun"
00:23
I'm an artist.
2
11518
1338
Ben bir sanatkârım
00:24
I like working with media and technology
because A, I'm familiar with them
because A, I'm familiar with them
3
12880
4874
Medya ve teknoloji ile çalışmayı
seviyorum çünkü, A) birbirimize aşinayiz
seviyorum çünkü, A) birbirimize aşinayiz
00:29
and I like the power they hold.
4
17778
1762
ve sahip oldukları gücü seviyorum
00:31
And B, I hate them and I'm terrified
of the power they hold.
of the power they hold.
5
19564
3852
B) onlardan nefret ediyorum
ve sahip oldukları
ve sahip oldukları
güçten dolayı dehşete düşüyorum.
00:35
(Laughter)
6
23440
1000
(Gülüşmeler)
00:37
I remember watching, in 2003, an interview
between Fox News host Tony Snow
between Fox News host Tony Snow
7
25591
5310
2003 yılında, Fox News sunucusu
Tony Snow ile o zamanki
Tony Snow ile o zamanki
00:42
and then-US Defense Secretary,
Donald Rumsfeld.
Donald Rumsfeld.
8
30925
3358
ABD Savunma Sekreteri
Donald Rumsfeld arasındaki
Donald Rumsfeld arasındaki
söyleşiyi izlediğimi hatırlıyorum.
00:47
They were talking
about the recent invasion of Iraq,
about the recent invasion of Iraq,
9
35009
3105
Irak'ın işgali hakkında konuşuyorlardı,
00:50
and Rumsfeld is asked the question,
10
38138
2930
ve Rumsfeld'e bir soru soruldu.
00:53
"Well, we're hear about our body counts,
11
41092
1921
"Burada ölülerimizin
sayılarını duyuyoruz,
sayılarını duyuyoruz,
00:55
but we never hear about theirs, why?"
12
43037
2740
ama onların ölüleri hakkında
hiçbir şey duymuyoruz, neden?
00:59
And Rumsfeld's answer is,
13
47304
2215
Rumsfeld'in cevabı,
01:03
"Well, we don't do body counts
on other people."
on other people."
14
51059
2711
"Biz başkalarının ölülerini saymayız."
01:07
Right?
15
55000
1150
Değil mi?
01:09
It's estimated that between 150,000
to one million Iraqis, civilians,
to one million Iraqis, civilians,
16
57220
5423
2003 yılında tahmini olarak
01:14
have died as a result
of the US-led invasion in 2003.
of the US-led invasion in 2003.
17
62667
3536
ABD liderliğindeki istila sonucunda öldü.
01:19
That number is in stark contrast with
the 4,486 US service members who died
the 4,486 US service members who died
18
67381
6316
Aynı zaman aralığında ölen
4486 Amerikan askeri
4486 Amerikan askeri
150.000 ile 1 milyon arası Iraklı sivil
01:25
during that same window of time.
19
73721
1572
kıyaslandığında keskin bir tezattır.
01:28
I wanted to do more than just bring
awareness to this terrifying number.
awareness to this terrifying number.
20
76969
3905
Bu korkunç rakamlara olan farkındalığı
arttırmaktan daha fazlasını
yapmak istedim.
yapmak istedim.
01:32
I wanted to create a monument
for the individual civilians
for the individual civilians
21
80898
2881
Bu istila sonucunda ölen münferit siviller için
01:35
who died as a result of the invasion.
22
83803
1904
bir anıt oluşturmak istedim.
01:39
Monuments to war,
such as Maya Lin's Vietnam Memorial,
such as Maya Lin's Vietnam Memorial,
23
87427
3477
Maya Lin'in Vietnam hatırası gibi
01:42
are often enormous in scale.
24
90928
1801
savaş anıtları devasa yapılardır.
01:44
Very powerful and very one-sided.
25
92753
2873
Çok güçlü ve tek yönlüdür.
01:48
I wanted my monument to live
in the world, and to circulate.
in the world, and to circulate.
26
96920
3833
Ben anıtımın dünyada yaşamasını
ve deveran etmesini istedim.
01:54
I remember when I was a boy in school,
27
102642
2771
Küçük bir çocukken okulda
01:57
my teacher assigned us
this classic civics assignment
this classic civics assignment
28
105437
3921
öğretmenimin bu vatandaşlık ödevi
verdiğini hatırlarım.
verdiğini hatırlarım.
02:01
where you take a sheet of paper
and you write a member of your government.
and you write a member of your government.
29
109382
4163
Bir kağıt alırsınız,
meclis üyelerinden birine yazarsınız.
02:06
And we were told,
if we wrote a really good letter,
if we wrote a really good letter,
30
114195
2399
Bize dediler ki eğer çok güzel bir
mektup yazarsak,
mektup yazarsak,
02:08
if we really thought about it,
31
116618
1474
eğer gerçekten çabalarsak,
02:10
we would get back more than just
a simple formed letter as a reply.
a simple formed letter as a reply.
32
118116
3265
cevap olarak basit resmi bir
mektuptan fazlasını alırsınız.
mektuptan fazlasını alırsınız.
02:16
This is my "Notepad."
33
124144
1416
Bu benim "Not Defterim".
02:19
What looks like an everyday,
yellow legal tablet of paper
yellow legal tablet of paper
34
127338
2994
Günlük kullanılan basit bir
not defteri gibi görünen defter
not defteri gibi görünen defter
02:22
is actually a monument
to the individual Iraqi civilians
to the individual Iraqi civilians
35
130356
3603
aslında Irak'ta Amerika istilasında
yaşamını kaybetmiş olan
yaşamını kaybetmiş olan
02:25
that died as a result of the US invasion.
36
133983
2245
sivillerin anısı için yapılmış bir anıt.
02:30
"Notepad" is an act of protest
and an act of commemoration
and an act of commemoration
37
138726
3612
"Not defteri" günlük not defterinin
içine gizlenmiş
içine gizlenmiş
02:34
disguised as an everyday tablet of paper.
38
142362
2649
bir protesto hareketi ve anma hareketi.
02:38
The lines of the paper, when magnified,
39
146522
3818
Kağıtttaki çizgiler büyütüldüğünde
02:42
are revealed to be micro-printed text
40
150364
1960
çok küçük ölçekte basılmış yazılar
02:44
that contains the details, the names,
the dates and locations
the dates and locations
41
152348
4746
Irak'ta ölen sivilleri isimleri,
günleri ve yerlerini
günleri ve yerlerini
02:49
of individual Iraqi civilians that died.
42
157118
2722
ihtiva etmekte.
02:54
So, for the last 5 years, I've been taking
pads of this paper, tons of this stuff,
pads of this paper, tons of this stuff,
43
162091
4257
Son 5 yıldır,
bu kağıtlardan yapılan defterleri
bu kağıtlardan yapılan defterleri
02:58
and smuggling it
into the stationery supplies
into the stationery supplies
44
166372
3444
ABD ve koalisyon idarelerinin
03:01
of the United States
and the Coalition governments.
and the Coalition governments.
45
169840
2691
kırtasiye tedariklerinin içine karıştırıyorum.
03:04
(Laughter)
46
172555
1087
(Gülüşmeler)
03:05
(Applause)
47
173666
4965
(Alkışlar)
03:14
I don't have to tell you guys this is not
the place to discuss how I did that.
the place to discuss how I did that.
48
182095
3991
Size, bunu nasıl yaptığımı tartışmak için
doğru yerde olmadığımızı
söylememe gerek yok.
söylememe gerek yok.
03:18
(Laughter)
49
186110
1992
(Gülüşmeler)
03:20
But also, I've been meeting one-on-one
with members and former members
with members and former members
50
188842
5220
Aynı zamanda, istilaya yardımcı olan
"Coalition of the Willing" grubunun
03:26
of the so-called Coalition of the Willing,
who assisted in the invasion.
who assisted in the invasion.
51
194086
4493
aktif ve eski üyeleri ile
yüz yüze görüşmeler yapıyorum.
yüz yüze görüşmeler yapıyorum.
03:31
And so, whenever I can,
I meet with one of them,
I meet with one of them,
52
199441
2286
Her fırsat bulduğumda
içlerinden biri ile görüşüp
içlerinden biri ile görüşüp
03:33
and I share the project with them.
53
201751
1857
projemi paylaşırım.
03:35
And last summer, I had the chance to meet
54
203632
2022
Geçen yaz, eski ABD başsavcılarından
Torture Memo yazarı
Torture Memo yazarı
03:37
with former United States Attorney General
and Torture Memo author, Alberto Gonzales.
and Torture Memo author, Alberto Gonzales.
55
205678
5626
Alberto Gonzales ile
tanışma firsatı buldum.
tanışma firsatı buldum.
03:44
(Video) Matt Kenyon:
May I give this to you?
May I give this to you?
56
212644
2168
(Video) Matt Kenyon:
Bunu size verebilir miyim?
03:46
This is a special legal tablet.
57
214836
1642
Bu resmi yasal bir bloknot.
03:48
It's actually part
of an ongoing art project.
of an ongoing art project.
58
216502
3433
Devam etmekte olan sanatsal bir
çalışmanın parçası.
çalışmanın parçası.
03:51
Alberto Gonzalez:
This is a special legal pad?
This is a special legal pad?
59
219959
2153
Alberto Gonzalez:
Bu resmi bir bloknot, öyle mi?
Bu resmi bir bloknot, öyle mi?
03:54
MK: Yes. You won't believe me,
60
222136
1478
MK: Evet, bana inanmıyor olabilirsiniz.
03:55
but it's in the collection of the Museum
of Modern Art; I'm an artist.
of Modern Art; I'm an artist.
61
223638
3801
Ama bu modern sanat müzesi
koleksiyonunun bir parçası,
ben sanatkarım.
ben sanatkarım.
03:59
MK: And all of the lines
of the paper are actually --
of the paper are actually --
62
227463
2931
MK: Bu bloknottaki bütün çizgiler aslında
04:02
AG: Are they going to disappear?
63
230418
1540
AG: Kayıp mı olacaklar?
04:03
MK: No, they're micro-printed text
64
231982
2247
MK: Hayır, çok küçük yazılmış yazılar
04:06
that contains the names
of individual Iraqi civilians
of individual Iraqi civilians
65
234253
3952
Irak istilasında hayatını kaybetmiş olan
04:10
who have died since the invasion of Iraq.
66
238229
3511
sivillerin isimlerini ihtiva etmekte.
04:13
AG: Yeah. OK.
67
241764
2720
AG: Evet, peki.
04:16
AG: Thank you. MK: Thank you.
68
244508
1573
AG: Teşekkür ederim.
MK: Teşekkür ederim.
MK: Teşekkür ederim.
04:18
(Laughter)
69
246105
1671
(Gülüşmeler)
04:20
The way he says "thank you"
really creeps me out.
really creeps me out.
70
248406
2709
"Teşekkür ederim" deme şekli
beni ürpertiyor.
beni ürpertiyor.
04:23
(Laughter)
71
251139
1150
(Gülüşmeler)
04:25
OK, so I'd like each of you
to look under your chairs.
to look under your chairs.
72
253309
3191
Pekala şimdi hepinizin oturduğunuz
koltukların altına
bakmasını rica ediyorum.
bakmasını rica ediyorum.
04:28
There's an envelope.
73
256524
1150
Bir zarf bulacaksınız.
04:32
And please open it.
74
260943
1842
Lütfen, zarfı açın.
04:38
The paper you're holding in your hand
75
266014
3009
Elinizde tuttuğunuz kağıt
04:41
contains the details of Iraqi civilians
that died as result of the invasion.
that died as result of the invasion.
76
269047
5039
istilada ölen sivillerin detaylı
bilgilerini içermektedir.
bilgilerini içermektedir.
04:50
I'd like you to use this paper
and write a member of government.
and write a member of government.
77
278115
4176
Bu kağıdı, meclis üyesine
mektup yazarken kullanmanızı istiyorum.
mektup yazarken kullanmanızı istiyorum.
04:54
You can help to smuggle
this civilian body count
this civilian body count
78
282315
3842
Siz de, sivil ölü sayısının
devlet arşivlerine
devlet arşivlerine
04:58
into government archives.
79
286181
1983
sokulmasına yardımcı olabilirsiniz.
05:01
Because every letter
that's sent in to the government,
that's sent in to the government,
80
289084
3421
Çünkü devlet erkanına
yazacağınız ve göndereceğiniz
yazacağınız ve göndereceğiniz
05:05
and this is all across
the world, of course --
the world, of course --
81
293053
2398
her mektup, dünyanın
her yerinde böyledir elbette,
her yerinde böyledir elbette,
05:07
every letter that is sent in
is archived, filed and recorded.
is archived, filed and recorded.
82
295475
4315
gönderilen her mektup kayıt altına alınır,
dosyalanır ve arşivlenir.
dosyalanır ve arşivlenir.
05:13
Together, we can put this in the mailboxes
and under the noses of people in power.
and under the noses of people in power.
83
301183
5503
Hep beraber, bunları
posta kutularına atıp
posta kutularına atıp
güç sahibi insanların
burnunun dibine sokabiliriz.
burnunun dibine sokabiliriz.
05:19
Everything that's sent in
84
307429
1660
Gönderilen her şey
05:21
eventually becomes part of the permanent
archive of our government,
archive of our government,
85
309113
6011
devlet arşivlerinin eninde sonunda
sürekli bir parçası ve
sürekli bir parçası ve
05:27
our shared historical record.
86
315148
1841
paylaşılan tarihimizin bir parçası olur.
05:30
Thank you.
87
318102
1151
Teşekkür ederim.
05:31
(Applause)
88
319277
3150
(Alkışlar)
05:42
Tom Rielly: So, tell me Matt,
89
330015
1960
Tom Rielly: Matt bana söyler misin?
05:43
how did this idea
come into your head, of "Notepad"?
come into your head, of "Notepad"?
90
331999
4816
Bu "bloknot" fikri aklına nasıl geldi?
05:49
Matt Kenyon: I'd just finished a project
91
337954
1982
Matt Kenyon: Bir projeyi henüz bitirdim.
05:51
that dealt with
the US Coalition side of the war
the US Coalition side of the war
92
339960
4009
Bu proje savaşın ABD koalisyonu
tarafıyla ilgiliydi.
tarafıyla ilgiliydi.
05:55
and it was a black armband that was called
the "Improvised Empathetic Device"
the "Improvised Empathetic Device"
93
343993
4338
Gerçek zamanlı olarak
06:00
which accumulated, in real time,
94
348355
2879
"Basit Algı Cihazı" isimli siyah bir kolbandı
06:03
the names, ranks,
cause of death and location
cause of death and location
95
351258
3723
deniz aşırı ölen ABD askerlerinin
06:07
of US service members
who had died overseas,
who had died overseas,
96
355005
2782
isimlerini, rütbelerini, ölüm nedenlerini
ve yerini kaydediyor.
ve yerini kaydediyor.
06:09
and each time the Department of Defense
or CENTCOM released their data,
or CENTCOM released their data,
97
357811
3942
Ve Savunma Bakanlığı veya
CENTCOM bu verileri her paylaştığında
CENTCOM bu verileri her paylaştığında
06:13
it would stab me in the arm.
98
361777
1704
ben kolumdan bıçaklanmış
gibi hissederdim.
gibi hissederdim.
06:15
And so, I became aware
that there was a spectacle
that there was a spectacle
99
363817
2833
Bu yüzden, orada deniz aşırı
hayatını kaybeden
hayatını kaybeden
06:18
associated with our own people
who were dying overseas,
who were dying overseas,
100
366674
2892
insanlarımızla alakalı bir olay
olduğunu fark ettim.
olduğunu fark ettim.
06:21
but a disproportionate
amount of casualties
amount of casualties
101
369590
2663
Fakat can kayıplarının büyük bir kısmı
06:24
were the civilian casualties.
102
372277
1961
sivil kayıplarıydı.
06:26
TR: Thank you so much.
103
374262
1151
TR: Çok teşekkürler.
06:27
MK: Thank you.
104
375437
1167
MK: Teşşekkür ederim.
06:28
(Applause)
105
376628
1281
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Matt Kenyon - New media artistFrom a plant that lives or dies based on stock prices to an oilcan that flows backward, Matt Kenyon creates art that startles, amuses and challenges assumptions.
Why you should listen
Matt Kenyon works at the intersection of art and technology, creating pieces that question society’s large, complex systems — from our reliance on global corporations and oil, to the military-industrial complex. His works include: “SPORE 1.1,” a self-sustaining ecosystem for a rubber tree, purchased from The Home Depot and watered in conjunction with Home Depot stock prices; “Supermajor,” a collection of vintage oilcans with droplets of oil that defy gravity and flow back into a punctured hole; and ”Notepad,” a commemoration of the Iraqi civilians who died as a result of the US-led invasion, printed in the lines of what appear to be your average, everyday legal pads.
Kenyon creates these projects through SWAMP, or Studies of Work Atmosphere and Mass Production. He teaches art at the University of Michigan's Stamps School of Art & Design.
Matt Kenyon | Speaker | TED.com