TEDxStanford
Ge Wang: The DIY orchestra of the future
Ge Wang: DÀN NHẠC GIAO HƯỞNG TƯƠNG LAI
Filmed:
Readability: 3.5
1,220,062 views
Ge Wang là người làm nhạc điện tử, nhưng không chỉ ở những dòng lệnh. voVwois dàn nhạc giao hưởng lap top Stanford, anh ấy đã tạo nên những nhạc cụ mới từ những vật liệu không ngờ tới - một cái tô - nhờ nó mà nghệ sĩ vẫn có thể chơi nhạc điện tử đầy cảm xúc.
Ge Wang - Music technologist
Both a musician and a computer scientist, Ge Wang turns ordinary MacBooks and iPhones into complex instruments. Full bio
Both a musician and a computer scientist, Ge Wang turns ordinary MacBooks and iPhones into complex instruments. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want to talk to you about one thing
0
927
2181
Tôi muốn kể cho các bạn một chuyện.
00:15
and just one thing only,
1
3108
1756
00:16
and this has to do with when people ask me,
2
4864
3756
Đó là khi mọi người hỏi tôi:
00:20
what do you do?
3
8620
3247
"Anh làm nghề gì?"
Tôi thường trả lời rằng:
00:23
To which I usually respond,
4
11867
1900
00:25
I do computer music.
5
13767
3140
"Tôi làm nhạc điện tử".
00:28
Now, a number of people
6
16907
1945
Rồi, vài người không buồn hỏi gì nữa.
00:30
just stop talking to me right then and there,
7
18852
2237
00:33
and the rest who are left usually have
8
21089
2413
Số còn lại trơ ra nhìn tôi...
00:35
this blank look in their eye,
9
23502
2248
00:37
as if to say, what does that mean?
10
25750
2169
...kiểu như hỏi: " ủa? ... là sao??? ".
00:39
And I feel like I'm actually depriving them
11
27919
2218
họ nghĩ là tôi đang lảng tránh.
00:42
of information by telling them this,
12
30137
3205
00:45
at which point I usually panic
13
33342
1728
Khi đó tôi thường nói đại là:
00:47
and spit out the first thing that comes to my mind,
14
35070
1590
00:48
which is, I have no idea what I'm doing.
15
36660
3782
"Tôi cũng chẳng biết là tôi làm nghề gì nữa."
00:52
Which is true.
16
40442
1612
Thật sự là như vậy.
00:54
That's usually followed by a second thought,
17
42054
2856
Sau đó, tôi thường nghĩ:
00:56
which is, whatever it is that I'm doing,
18
44910
3300
"Dù làm gì đi nữa, thì mình cũng yêu nó."
01:00
I love it.
19
48210
1692
01:01
And today, I want to, well,
20
49902
3797
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn
về công việc mà tôi yêu thích.
về công việc mà tôi yêu thích.
01:05
share with you something I love,
21
53699
2171
01:07
and also why.
22
55870
1484
01:09
And I think we'll begin with just this question:
23
57354
3929
Tôi nghĩ trước hết chúng ta
nên bắt đầu với câu hỏi:
nên bắt đầu với câu hỏi:
01:13
What is computer music?
24
61283
1337
"Nhạc điện tử là gì?"
01:14
And I'm going to try to do my
best to provide a definition,
best to provide a definition,
25
62620
3780
Tôi sẽ cố gắng hết sức
để làm rõ cho các bạn,...
để làm rõ cho các bạn,...
01:18
maybe by telling you a story
26
66400
1731
...qua một câu chuyện và chia sẻ vài thứ
về việc mà tôi đang làm.
về việc mà tôi đang làm.
01:20
that goes through some of the stuff
27
68131
1647
01:21
I've been working on.
28
69778
1926
01:23
And the first thing, I think, in our story
29
71704
1812
Để bắt đầu câu chuyện,
chúng ta sẽ nói về Chuck.
chúng ta sẽ nói về Chuck.
01:25
is going to be something called ChucK.
30
73516
2548
01:28
Now, ChucK is a programming language for music,
31
76064
5373
Hiện nay, Chuck là một chương trình ngôn ngữ về âm nhạc,
01:33
and it's open-source, it's freely available,
32
81437
2709
Đó là một nguồn tài nguyên mở và miễn phí.
01:36
and I like to think that it crashes equally well
33
84146
1920
Nó chạy tốt trên tất cả các hệ điều hành hiện nay.
01:38
on all modern operating systems.
34
86066
2344
01:40
And instead of telling you more about it,
35
88410
2960
Tôi sẽ bật cho các bạn một đoạn nghe thử.
01:43
I'm just going to give you a demo.
36
91370
1826
01:45
By the way, I'm just going to nerd out
37
93196
1156
Tôi sẽ sử dụng máy tính trong vài phút.
01:46
for just a few minutes here,
38
94352
1629
01:47
so I would say, don't freak out.
39
95981
2798
01:50
In fact, I would invite all of you to join me
40
98779
2071
Thực ra, tôi muốn tất cả tham gia cùng.
01:52
in just geeking out.
41
100850
1184
01:54
If you've never written a line
of code before in your life,
of code before in your life,
42
102034
3062
Nếu bạn chưa từng viết dòng lệnh nào
thì cũng đừng lo!
thì cũng đừng lo!
01:57
do not worry.
43
105096
1186
01:58
I'll bet you'll be able to come along on this.
44
106282
3517
Tôi chắc là bạn có thể bắt kịp.
02:01
First thing I'm going to do is to make
45
109799
1419
Trước tiên, tôi sẽ tạo một dao động hình sin,...
02:03
a sine wave oscillator,
46
111218
1833
...và đặt nó là sóng nguồn,....
02:05
and we're going to called the sine wave generator
47
113051
3034
...kí hiệu là "Ge".
02:08
"Ge."
48
116085
2762
Kết nối Ge với DAC.
02:10
And then we're going to connect "Ge" to the DAC.
49
118847
2090
02:12
Now this is kind of the abstraction
50
120937
1154
Lệnh này có tác dụng truyền âm thanh từ máy tính đến đầu ra.
02:14
for the sound output on my computer. Okay?
51
122091
2608
02:16
So I've connected myself into the speaker.
52
124699
3200
Vậy là tôi đã được kết nối với loa.
02:19
Next, I'm going to say my frequency
53
127899
1592
Tiếp theo, tôi nhập tần số của mình là 440Hz.
02:21
is 440 hertz,
54
129491
1968
02:23
and I'm going to let time advance
55
131459
3819
Nhập thời gian phát là 2 giây.
02:27
by two seconds through this operation.
56
135278
2722
Được rồi! bây giờ tôi chạy chương trình này...
02:30
All right, so if I were to play this --
57
138000
4068
02:34
(Tone) —
58
142068
2672
(âm thanh)
02:36
you would hear a sine wave
at 440 hertz for two seconds.
at 440 hertz for two seconds.
59
144740
2421
...và bạn nghe được âm thanh 440Hz trong vòng 2s.
02:39
Okay, great. Now I'm going to copy and paste this,
60
147161
3026
Bây giờ, tôi sao nó ra và thay đổi vài chỗ.
02:42
and then just change some of these numbers,
61
150187
1744
02:43
220.5, 440 I shall leave it as that,
62
151931
3960
Thêm vào các tần số 220.5Hz, 440.5Hz và 880Hz.
02:47
and .5 and 880.
63
155891
2440
Bằng cách nhân đôi tần số, ta đưa nó lên đúng 1 quãng 8.
02:50
By doubling the frequency,
64
158331
1362
02:51
we're actually going up in successive octaves,
65
159693
2517
02:54
and then we have this sequence --
66
162210
1337
Và ta có âm thanh này.
02:55
(Tones) — of tones.
67
163547
2127
02:57
Okay, great, now I can imagine creating
68
165674
1906
Từ đây, tôi có thể tạo ra muôn vàn đoạn âm thanh,...
02:59
all kinds of really horrible
69
167580
1442
03:01
single sine wave pieces of music with this,
70
169022
2398
03:03
but I'm going to do something
that computers are really good at,
that computers are really good at,
71
171420
2912
...nhưng tôi sẽ tạo một thứ mà máy tính luôn làm tốt...
03:06
which is repetition.
72
174332
1824
... - sự lặp lại.
03:08
I'm going to put this all in a while loop,
73
176156
1704
Tôi đặt hết chúng vào lệnh while{...}
03:09
and you actually don't need to indent,
74
177860
1296
03:11
but this is purely for aesthetic reasons.
75
179156
2124
Lý do đơn thuần là cho nó đẹp.
03:13
It's good practice.
76
181280
1604
và ta được thế này...
03:14
And when we do this —
77
182884
1580
03:16
(Tones) —
78
184464
4497
03:20
that's going to go on for a while.
79
188961
1173
Nó sẽ chạy tiếp một lúc nữa.
03:22
In fact, it's probably not going to stop
80
190134
1494
Thực ra, nó sẽ không ngừng ... cho tới khi máy hư.
03:23
until this computer disintegrates.
81
191628
1783
03:25
And I can't really empirically prove that to you,
82
193411
2699
Chắc tôi không thể làm thí nghiệm chứng minh.
03:28
but I hope you'll believe me when I say that.
83
196110
3669
Tôi nghĩ bạn nên coi như đúng đi.
03:31
Next, I'm going to replace this 220
84
199779
1876
Tiếp theo, tôi đổi hết thành math.random2f...
03:33
by math.random2f.
85
201655
2806
03:36
I'm going to generate a random number
86
204461
1278
...để tạo ra tần số bất kì từ 30 tới 1000...
03:37
between 30 and 1,000 and send that
87
205739
3140
03:40
to the frequency of me.
88
208879
2086
03:42
And I'm going to do this every half a second.
89
210965
2100
...và lặp lại sau mỗi 0.5 giây.
03:45
(Tones)
90
213065
2942
(âm thanh)
03:48
Let's do this every 200 milliseconds.
91
216007
2661
Sửa 0.5s thành 200ms.
03:50
(Tones)
92
218668
4622
03:55
One hundred.
93
223290
1455
...100ms
03:56
(Tones)
94
224745
1612
03:58
All right.
95
226357
1234
03:59
At this point, we've reached something
96
227591
1944
Như vậy, ta đã tạo ra được loại âm thanh của máy tính
04:01
that I would like to think of as
97
229535
1070
04:02
the canonical computer music.
98
230605
4021
04:06
This is, to me, the sound that mainframes
99
234626
3817
Với tôi, nó như kiểu đang cố sức tính toán.
04:10
are supposed to be making
100
238443
1122
04:11
when they're thinking really hard.
101
239565
3242
04:14
It's this sound, it's like,
102
242807
2093
04:16
the square root of five million.
103
244900
3571
Căn bậc 2 của 5 000 000=?????
04:22
So is this computer music?
104
250427
3784
Vậy có phải đây là nhạc điện tử?
04:26
Yeah, I guess by definition,
105
254211
1979
Vâng, nó là một dạng nhạc điện tử.
04:28
it's kind of computer music.
106
256190
1205
04:29
It's probably not the kind of music you would listen to
107
257395
3008
Nó không phải loại nhạc bạn nghe khi đi trên đường.
04:32
cruising down the highway,
108
260403
1488
04:33
but it's a foundation of computer-generated music,
109
261891
5016
Nó là khởi nguồn của nhạc điện tử.
04:38
and using ChucK,
110
266907
2203
Và sử dụng Chuck, ta có thể tạo nên các nhạc cụ ...
04:41
we've actually been building instruments
111
269110
1693
04:42
in the Stanford Laptop Orchestra,
112
270803
1896
...như trong dàn nhạc giao hưởng laptop Stanford ở ngay trung tâm Stanford.
04:44
based right here at Stanford Center for
Computer Research in Music and Acoustics.
Computer Research in Music and Acoustics.
113
272699
4201
04:48
Now the Laptop Orchestra is an ensemble of laptops,
114
276900
2783
Bây giờ, dàn nhạc Laptop gồm có laptop, người chơi và một dàn loa bán cầu đặc biệt.
04:51
humans and special hemispherical speaker arrays.
115
279683
2629
04:54
Now the reason we have these
116
282312
1597
Lý do có những thứ này là để nhạc cụ tạo ra bên ngoài laptop,...
04:55
is so that for the instruments that we create
117
283909
2470
04:58
out of the laptop, we want the sound to come
118
286379
2224
...âm thanh phát ra gần nhạc cụ và người chơi,...
05:00
out of somewhere near the instrument
119
288603
2520
05:03
and the performer,
120
291123
1368
...gần giống như nhạc cụ truyền thống
05:04
kind of much like a traditional, acoustic instrument.
121
292491
2702
05:07
Like, if I were to play a violin here,
122
295193
1886
Ví dụ, tôi chơi vĩ cầm ở đây.
05:09
the sound would naturally not come out of
123
297079
2111
Âm thanh sẽ không phát ra nhờ hệ thống P.A. mà nhờ cử động người thật.
05:11
the P.A. system, but from the artifact itself.
124
299190
2774
05:13
So these speakers are meant to emulate that.
125
301964
3207
Loại loa này sẽ thể hiện âm thanh đó.
05:17
In fact, I'm going to show you
126
305171
1329
Tôi sẽ cho bạn thấy cách chế tạo chúng.
05:18
how we actually built them.
127
306500
2743
05:21
The first step is to go to IKEA
128
309243
2064
Bước đầu tiên là đến IKEA mua cái tô thế này.
05:23
and buy a salad bowl.
129
311307
1380
05:24
This is an 11-inch Blanda Matt.
130
312687
3230
Loại Blanda Matt 11 inch.
05:27
That's the actual name,
131
315917
1498
Đúng loại đó!
05:29
and I actually use one of these
132
317415
1422
Tôi đã dùng nó để làm salad ở nhà.
05:30
to make salad at home as well, I kid you not.
133
318837
2228
05:33
And the first step is you turn it upside down,
134
321065
3171
Bước 1: úp cái tô xuống.
05:36
and then you drill holes in them,
135
324236
2475
Sau đó đục 6 lỗ trên đó.
05:38
six holes per hemi,
136
326711
2509
05:41
and then make a base plate,
137
329220
1714
Và làm đế cho nó.
05:42
put car speaker drivers in them
138
330934
2680
Gắn loa, amplifier vào đó.
05:45
along with amplifiers in the enclosure,
139
333614
2591
05:48
and you put that all together and you have
140
336205
1354
Lắp mạch, ụp cái tô lên.
05:49
these hemispherical speaker arrays.
141
337559
1774
Xong cái loa!
05:51
Add people, add laptops,
142
339333
1563
Thêm người, thêm laptop.
05:52
you have a laptop orchestra.
143
340896
2688
Và một dàn nhạc giao hưởng laptop hoàn thành.
05:55
And what might a laptop orchestra sound like?
144
343584
3530
Không biết dàn nhạc như thế nghe sẽ ra sao?
05:59
Well, let me give you a demonstration
145
347114
1919
Chút nữa, tôi sẽ cho bạn xem màn trình diễn của dàn nhạc 200 nhạc cụ này.
06:01
of about 200 instruments we've created so far
146
349033
3235
06:04
for the Laptop Orchestra.
147
352268
3243
06:07
And what I'm going to do is
actually come over to this thing.
actually come over to this thing.
148
355511
2427
Còn bây giờ, tôi sẽ giới thiệu về cái máy này.
06:09
This thing I have in front of me
149
357938
2205
Trước đây, nó từng là điểu khiển chơi game,...
06:12
actually used to be a commodity gaming controller
150
360143
3212
06:15
called a Gametrak.
151
363355
1790
...được gọi là Gametrak.
06:17
This thing actually has a glove
you can put on your hands.
you can put on your hands.
152
365145
1876
Đầu này sợi dây có 1 chiếc găng tay.
06:19
It's tethered to the base,
153
367021
1560
Đầu kia gắn với phần đế.
06:20
and this will track the position of your hands
154
368581
2529
Và nó sẽ liên tục ghi lại cử động tay.
06:23
in real time.
155
371110
1053
06:24
It was originally designed as a golfing controller
156
372163
3374
Trước đây, nó được thiết kế để chơi gôn.
06:27
to detect the motion of your swing.
157
375537
1916
Nó sẽ ghi cử động của cú đánh.
06:29
That turned out to be a rather large
158
377453
2531
Nhưng nó lại không mang lại hiệu quả kinh tế gì.
06:31
commercial non-success,
159
379984
1704
06:33
at which point they slashed prices to 10 dollars,
160
381688
3754
Vì vậy, giá của nó đã giảm còn 10 đô la.
06:37
at which point computer music researchers
161
385442
2008
Và những người nghiên cứu nhạc điện tử cho rằng:
06:39
said, "This is awesome!
162
387450
2058
"Tuyệt vời!"
06:41
We can prototype instruments out of this."
163
389508
2749
"Ta có thể phát triển chúng thành nhạc cụ."
06:44
So let me show you one instrument we've created,
164
392257
2944
Giờ tôi sẽ cho các bạn xem nhạc cụ mà chúng tôi đã tạo ra.
06:47
one of many, and this instrument
165
395201
1912
Đây chỉ là một trong số rất nhiều nhạc cụ. tên nó là "Twilight",...
06:49
is called "Twilight,"
166
397113
1569
06:50
and it's meant to go with this metaphor
167
398682
2686
...nghĩa là mang âm thanh từ lòng đất.
06:53
of pulling a sound out of the ground.
168
401368
3033
06:56
So let me see if this will work.
169
404401
3351
Xem tôi làm đây nhé!
06:59
(Music)
170
407752
6436
07:08
And put it back.
171
416968
1823
và thả nó xuống.
07:10
And then if you go to the left,
172
418791
4095
Đưa qua trái...
07:14
right,
173
422886
2495
...qua phải.
07:21
it sounds like an elephant in pain.
174
429427
3804
Nghe như tiếng con voi đang bị đau.
07:25
This is a slightly metallic sound.
175
433231
3028
Còn cái này giống tiếng kim loại.
07:28
Turn it just a bit.
176
436259
3354
07:31
(Music)
177
439613
2956
07:37
It's like a hovering car.
178
445211
3574
Giống như tiếng ô tô bay.
07:44
Okay.
179
452406
1393
07:45
This third one is a ratchet-like interaction, so
180
453799
4166
Tiếng thứ ba giống như tiếng va chạm bánh răng.
07:51
let me turn it up.
181
459360
2551
07:56
(Music)
182
464915
4795
08:02
So it's a slightly different interaction.
183
470068
1880
mỗi loại có cách điều khiển hơi khác nhau.
08:03
The fourth one is a drone.
184
471948
2954
Tiếng thứ tư là tiếng âm trầm.
08:07
(Music)
185
475583
5177
08:20
And finally, let's see,
186
488613
2706
Và cuối cùng, cách điều khiển khác hoàn toàn.
08:23
this is a totally different interaction,
187
491319
1811
08:25
and I think you have to imagine that there's
188
493130
1810
Bạn tưởng tượng có một cái trống thiệt bự ở ngay đây nhen!
08:26
this giant invisible drum sitting right here on stage,
189
494940
2932
08:29
and I'm going to bang it.
190
497872
2443
Tôi sẽ đánh nó.
08:34
(Drum)
191
502255
2647
(buồn..ùn...ùn (cười) buồn...ùn...ùn (cười) )
08:36
(Laughter)
192
504902
2787
08:40
So there we go, so that's one of many instruments
193
508241
2444
Và đó là một vài nhạc cụ trong dàn nhạc giao hưởng laptop.
08:42
in the Laptop Orchestra.
194
510685
1770
08:44
(Applause)
195
512455
3554
(chách ...chách ....hú...chách....chách...)
08:48
Thank you.
196
516009
2281
Cảm ơn các bạn!
08:50
And when you put that together,
197
518290
2106
Khi tất cả hòa nhịp với nhau, thì sẽ như thế này.
08:52
you get something that sounds like this.
198
520396
4068
08:56
(Music)
199
524464
6659
09:45
Okay, and so, I think from the experience
200
573470
2350
Tôi nghĩ từ việc tạo nhạc cụ cho dàn nhạc,
09:47
of building a lot of instruments
for the Laptop Orchestra,
for the Laptop Orchestra,
201
575820
2523
09:50
and I think from the curiosity of wondering,
202
578343
2504
từ việc đặt ra thắc mắc rằng,
09:52
what if we took these
203
580847
1503
sẽ ra sao nếu chúng tôi tiếp tục phát triển những nhạc cụ này,
09:54
hopefully expressive instruments
204
582350
1592
09:55
and we brought it to a lot of people,
205
583942
2633
và mang chúng đến với mọi người,
09:58
plus then a healthy bout of insanity —
206
586575
2407
cộng thêm một chút điên rồ,
10:00
put those three things together —
207
588982
1489
Cả ba điều đó đã giúp tôi đồng sáng lập
công ty Smule vào năm 2008.
công ty Smule vào năm 2008.
10:02
led to me actually co-founding a startup company
208
590471
3516
10:05
in 2008 called Smule.
209
593987
2459
10:08
Now Smule's mission is to create
210
596446
1920
Hiện nay, mục tiêu của Smule là tạo ra nhạc cụ điện tử di động.
10:10
expressive, mobile music things,
211
598366
3857
10:14
and one of the first musical instruments
212
602223
4762
Ocarina là một trong những cái đầu tiên.
10:18
we created is called Ocarina.
213
606985
1860
10:20
And I'm going to just demo this for you real quick.
214
608845
2765
Và tôi sẽ chơi thử nó ngay đây.
10:27
So Ocarina —
215
615234
2416
10:29
(Music) —
216
617650
3598
10:33
is based on this ancient flute-like instrument
217
621248
3123
Nó được tạo ra dựa trên một loại sáo cổ tên là ocarina.
10:36
called the ocarina,
218
624371
1409
10:37
and this one is the four-hole
English pendant configuration,
English pendant configuration,
219
625780
3383
Nó gồm có 4 lỗ bấm.
10:41
and you're literally blowing into the microphone
220
629163
3403
Bạn chỉ cần thổi vào micrô.
10:44
to make the sound.
221
632566
2926
Và một vài dòng lệnh Chuck sẽ bắt độ mạnh yếu
khi bạn thổi và phát ra âm thanh.
khi bạn thổi và phát ra âm thanh.
10:47
And there's actually a little ChucK script
222
635492
1633
10:49
running in here that's detecting
223
637125
1168
10:50
the strength of your blowing
224
638293
1482
10:51
and also synthesizing the sound.
225
639775
2118
10:53
(Music)
226
641893
3585
10:57
And vibrato is mapped to the accelerometer,
227
645478
3330
Độ rung của âm thanh dựa trên máy đo gia tốc trên điện thoại.
11:00
so you can get —
228
648808
1653
11:02
(Music)
229
650461
3329
11:05
All right. So let me play a little ditty for you,
230
653790
3710
Tôi sẽ chơi thử một bài đơn giản.
11:11
a little Bach.
231
659533
1816
11:13
And here, you'll hear a little
accompaniment with the melody.
accompaniment with the melody.
232
661349
2592
Lần này, bạn sẽ nghe giai điệu cùng với hòa âm.
11:15
The accompaniment actually follows the melody,
233
663941
2568
11:18
not the other way around.
234
666509
3781
11:22
(Music)
235
670290
5335
11:35
And this was designed
236
683132
1657
Nó được thiết kế để bạn có thể dành thời gian,
11:36
to let you take your time
237
684789
1276
và tìm cho mình một nơi để giải tỏa, bất cứ lúc nào bạn muốn,
11:38
and figure out where your expressive space is,
238
686065
3205
11:41
and you can just hang out here
239
689270
1807
11:43
for a while, for a really
dramatic effect, if you want,
dramatic effect, if you want,
240
691077
3062
11:46
and whenever you're ready —
241
694139
3066
11:49
(Music)
242
697205
4652
12:04
And on these longer notes,
243
712981
1108
Ở những nốt dài hơn, tôi sẽ làm rung âm nhiều hơn,
12:06
I'm going to use more vibrato
244
714089
2101
12:08
towards the end of the notes
245
716190
892
12:09
to give it a little bit more of an expressive quality.
246
717082
3052
để thêm một ít hiệu quả biểu đạt.
12:12
(Music)
247
720134
3616
12:19
Huh, that's a nice chord to end this excerpt on.
248
727473
3687
Thật là một hòa âm đẹp cho phần kết!
12:23
(Applause)
249
731160
3421
(hú... chách...chách...chách)
12:26
Thank you.
250
734581
3260
Xin cảm ơn mọi người!
12:31
So I think a good question to ask about Ocarina is,
251
739750
3996
Một câu hỏi hay về Ocarina: "nó là đồ chơi hay là nhạc cụ?"
12:35
is this a toy or it an instrument? Maybe it's both,
252
743746
4747
Có lẽ là cả hai!
12:40
but for me, I think the more important question is,
253
748493
2009
Nhưng với tôi, câu hỏi quan trọng hơn là:
12:42
is it expressive?
254
750502
1541
"Nó có thể hiện tốt không?"
12:44
And at the same time, I think
255
752043
2074
Và đồng thời, loại nhạc cụ này đặt ra một câu hỏi về vai trò của công nghệ-...
12:46
creating these types of instruments
256
754117
1304
12:47
asks a question about the role of technology,
257
755421
3362
12:50
and its place for how we make music.
258
758783
1694
..-Nó chính là cách mà ta tạo ra âm nhạc.
12:52
Apparently, for example,
259
760477
1737
Chỉ một thế kỉ trước thôi,
12:54
not that long ago, like only a hundred years ago —
260
762214
1906
12:56
that's not that long in the course of human history —
261
764120
1520
12:57
families back then
262
765640
1981
mọi người cùng sáng tác nhạc, và coi nó như một cách giải trí.
12:59
used to make music together
263
767621
1888
13:01
as a common form of entertainment.
264
769509
3048
Tôi không nghĩ mọi thứ diễn ra nhanh đến vậy.
13:04
I don't think that's really happening
265
772557
1245
13:05
that much anymore.
266
773802
1535
13:07
You know, this is before radio, before recording.
267
775337
1670
Lúc đó còn chưa có radio hay máy ghi âm.
13:09
In the last hundred years, with all this technology,
268
777007
2207
Mà chỉ 100 năm thôi, với tất cả những công nghệ này,
13:11
we now have more access to music
269
779214
2174
chúng ta tiếp xúc với âm nhạc nhiều hơn,
13:13
as listeners and consumers,
270
781388
1633
cả người nghe và người soạn nhạc.
13:15
but somehow, I think we're making less music
271
783021
3063
Nhưng vì sao đó, tôi nghĩ ta sáng tác ra ít nhạc hơn trước đây.
13:18
than ever before.
272
786084
1686
tôi không chắc tại sao.
13:19
I'm not sure why that would be.
273
787770
1631
13:21
Maybe it's because it's too easy just to hit play.
274
789401
2649
Có thể vì quá dễ dàng nhấn nút play.
13:24
And while listening to music is wonderful,
275
792050
2459
Và trong khi nghe nhạc thì phê,
13:26
there's a special joy to making music
276
794509
3409
và sáng tác thì cần có niềm đam mê đặc biệt.
13:29
that's all its own.
277
797918
1655
13:31
And I think that's one part
278
799573
1263
Tôi nghĩ nó là một phần trong lí do tôi chọn ngành này,
13:32
of the goal of why I do what I do
279
800836
2090
13:34
is kind of to take us back to the past a little bit. Right?
280
802926
4756
,để đưa chúng ta trở về quá khứ một chút.
Mục đích thứ 2 là để hướng về tương lai
13:39
Now, if that's one goal, the other goal
281
807682
1780
13:41
is to look to the future and think about
282
809462
1430
13:42
what kind of new musical things can we make
283
810892
2337
và nghĩ về loại nhạc mới mà ta có thể tạo ra,
13:45
that we don't perhaps yet have names for
284
813229
2593
loại nhạc chưa có tên,
loại nhạc tạo ra từ công nghệ
13:47
that's enabled by technology, but ultimately
285
815822
2863
và có thể sẽ thay đổi cách ta sáng tác nhạc.
13:50
might change the way that humans make music.
286
818685
2441
13:53
And I'll just give you one example here,
287
821126
2372
Tôi sẽ cho bạn thêm một ví dụ nữa.
13:55
and this is Ocarina's other feature.
288
823498
6225
Đây là một tính năng khác của Ocarina.
14:01
This is a globe,
289
829723
2187
Đây là hình quả địa cầu.
Từ đây bạn có thể thực sự nghe thấy
tiếng Ocarina từ một ai đó đang chơi.
tiếng Ocarina từ một ai đó đang chơi.
14:03
and here you're actually listening
290
831910
2773
14:06
to other users of Ocarina
291
834683
2052
14:08
blow into their iPhones to play something.
292
836735
3980
G.I.R từ Texas.
14:12
This is "G.I.R." from Texas,
293
840715
4853
"R.I.K.", tôi không hiểu sao mà nay toàn tên 3 chữ,
Los Angeles.
Los Angeles.
14:17
"R.I.K." I don't know why it's these
three-letter names today, Los Angeles.
three-letter names today, Los Angeles.
294
845568
5933
Họ đều chơi hay đấy!
14:23
They're all playing pretty,
295
851501
5018
14:28
somewhat minimal music here.
296
856519
3360
Có tiếng gì nhỏ nhò ở đây nữa.
14:31
(Music)
297
859879
5448
14:37
And the idea with this is that, well,
298
865327
2606
Và ý tưởng đó là công nghệ không phải là cái chính yếu.
14:39
technology should not be foregrounded here,
299
867933
3917
14:43
and — (Laughter) —
300
871850
2083
14:45
we've actually opened this up.
301
873933
2713
Khi vừa mở nó lên, thì ý nghĩ đầu tiên là:
14:48
The first thought is that, hey, you know
302
876646
1507
"ê! có ai đó đang chơi nè!"
14:50
there's somebody somewhere out there
303
878153
3190
14:53
playing some music,
304
881343
1270
14:54
and this is a small but I think important
305
882613
1780
Và mặc dù một việc nhỏ nhưng tôi nghĩ rằng,
14:56
human connection to make
306
884393
1220
công nghệ vẫn tạo được sự gắn kết giữa người với người.
14:57
that perhaps the technology affords.
307
885613
2998
15:00
As a final example,
308
888611
2824
Một ví dụ cuối, cái mà tôi thích nhất,
15:03
and perhaps my favorite example,
309
891435
1355
15:04
is that in the wake of the 2011 earthquake
310
892790
3151
trong trận động đất sóng thần ở Nhật năm 2011,
15:07
and tsunami disaster in Japan,
311
895941
2486
15:10
a woman reached out in one of our singing apps
312
898427
2843
một cô gái đã dùng một ứng dụng ca nhạc của chúng tôi
15:13
to try to get people to join in to sing with her
313
901270
2887
để mời mọi người hát cùng với cô ấy
bài hát "Lean on Me".
bài hát "Lean on Me".
15:16
on a version of "Lean on Me."
314
904157
1605
15:17
Now, in these apps, there's this thing that allows
315
905762
3048
Ứng dụng đó cho phép người dùng thêm giọng hát của mình
15:20
any user to add their voice
316
908810
1701
15:22
to an existing performance by any other user
317
910511
2798
vào bản đã thu của người khác hoặc của 1 nhóm khác.
15:25
or group of users,
318
913309
1054
15:26
so in some sense, she's created this kind of
319
914363
2025
Và từ tình cảm của mình, cô đã tạo ra một mạng lưới toàn cầu.
15:28
global ad hoc corral of strangers,
320
916388
3384
15:31
and within weeks, thousands of people
321
919772
2208
Chỉ trong vài tuần, đã có hàng ngàn người tham gia.
15:33
joined in on this,
322
921980
1632
15:35
and you can kind of see people
coming from all around the world
coming from all around the world
323
923612
2379
Họ từ khắp nơi trên trái đất.
15:37
and all these lines converging on the origin
324
925991
2281
Tất cả đã hòa cùng với bản nhạc gốc lần đầu tiên được diễn ở Tokyo.
15:40
where the first rendition of the song was sung,
325
928272
2348
15:42
and that's in Tokyo.
326
930620
1634
15:44
And this is what it sounds like
when there's 1,000 people.
when there's 1,000 people.
327
932254
3432
Và đây là giọng của 1000 người
15:47
This is 1,000 voices.
328
935686
1977
15:49
(Recording) ♪ Sometimes in our lives ♪
329
937663
4277
Đôi khi giữa dòng đời,
15:53
♪ We all have pain, we all have sorrow ♪
330
941940
7320
Ta trải nỗi buồn đau.
16:01
♪ But if we are wise ♪
331
949260
3840
Nhưng nếu ta tin tưởng,
16:05
♪ We know that there's always tomorrow ♪
332
953100
5890
Thì ngày mai vẫn chờ.
16:10
♪ Lean on me ♪
333
958990
2507
Hãy tựa vào vai mình,
16:13
♪ When you're not strong ♪
334
961497
2813
Khi bạn chưa đủ sức.
16:16
♪ And I'll be your friend ♪
335
964310
2640
Vì chúng ta là bạn,
16:18
♪ I'll help you carry on ♪
336
966950
4285
Ta đùm bọc lẫn nhau.
16:23
♪ For it won't be long ♪
337
971235
4013
Và một lúc nào đó,
16:27
♪ Till I'm gonna need ♪
338
975248
2728
Tôi cần một ai đó,
16:29
♪ Somebody to lean on ♪
339
977976
3396
Một bờ vai để tựa.
16:33
♪ Just lean on — ♪
340
981372
2354
Mãi mãi cần có nhau.
16:35
Is this computer music?
341
983726
1570
Đó có phải là nhạc điện tử không?
16:37
(Applause)
342
985296
3588
(chách...chách...chách...chách...chách...)
16:42
Was that computer music?
343
990728
1968
Đó có phải là nhạc điện tử không?
16:44
Yeah, I guess so; it's something that you really
344
992696
2047
Tôi đoán vậy!
Thực sự nó là thứ bạn không thể làm được nếu không có máy tính.
16:46
couldn't have done without computers.
345
994743
2285
16:49
But at the same time, it's also just human,
346
997028
4236
Nhưng đồng thời nó vẫn mang tính nhân văn.
16:53
and I think what I've essentially answered so far
347
1001264
3089
Và tôi nghĩ đã đến lúc tôi trả lời,
16:56
is maybe why I do the stuff that I do,
348
1004353
3391
lý do tôi làm công việc này.
16:59
and let's just finally return to the first question:
349
1007744
2392
Trở lại với câu hỏi đầu tiên:
17:02
What is computer music?
350
1010136
2112
"nhạc điện tử là gì?"
17:04
And I think that the catch here is that,
351
1012248
2304
Tôi nghĩ điều mấu chốt ở đây,
17:06
at least to me, computer music
352
1014552
1256
ít nhất là với tôi,
17:07
isn't really about computers.
353
1015808
1848
nhạc điện tử không thực sự chỉ là máy móc,
17:09
It is about people.
354
1017656
1526
mà còn có tình người.
17:11
It's about how we can use technology
355
1019182
1634
Đó là cách ta sử dụng công nghệ
17:12
to change the way we think
356
1020816
2046
để thay đổi cách nghĩ, cách tạo ra âm nhạc,
17:14
and do and make music,
357
1022862
1444
17:16
and maybe even add to how we can
358
1024306
3686
thậm chí là cách ta gắn kết với nhau nhờ âm nhạc.
17:19
connect with each other through music.
359
1027992
2510
17:22
And with that, I want to say,
360
1030502
2153
sau tất cả, tôi muốn nói với các bạn rằng,
17:24
this is computer music, and thank you for listening.
361
1032655
3097
ĐÂY LÀ NHẠC ĐIỆN TỬ!
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
17:27
(Applause)
362
1035752
4000
(á..a..chách...chách...hú...chách...chách...chách)
ABOUT THE SPEAKER
Ge Wang - Music technologistBoth a musician and a computer scientist, Ge Wang turns ordinary MacBooks and iPhones into complex instruments.
Why you should listen
Ge Wang explores the intersection of technology and music, researching how programming languages and interactive software systems can push computer music from coded beeps and tones to something that musicians can actively play in the moment. An Associate Professor at Stanford University, Wang is the founding director of both the Stanford Laptop Orchestra (SLOrk) and the Stanford Mobile Phone Orchestra (MoPho). He was named a Guggenheim Foundation Fellow in 2016 and is the author of Artful Design: Technology in Search of the Sublime -- a 488-page, full-color comic book about design as the art of humanizing technology (Stanford University Press, 2018).
Wang is also the man behind ChucK, a programming language built specifically for sound. He also co-founded Smule, a startup dedicated to musical apps that let people around the world make beautiful music … and connect with each other in the process. Wang is the designer of Ocarina, which turns your iPhone into an ancient flute.
Ge Wang | Speaker | TED.com