ABOUT THE SPEAKER
Yoruba Richen - Documentary filmmaker
In her documentary films, Yoruba Richen unites African-American, feminist and LGBTQ voices in a renewed cry for civil rights for all.

Why you should listen
With her documentary film The New Black, Yoruba Richen celebrates the successes of the struggle for LGBTQ rights, while seeking to find common ground in all corners of the African-American community on this complex and contentious issue.
 
Raised in Harlem, Richen developed an early fascination with the disconnect between the worlds of poverty and wealth, and an awareness of how voices outside of the mainstream are often marginalized -- or excised completely -- from the democratic discourse.
More profile about the speaker
Yoruba Richen | Speaker | TED.com
TED2014

Yoruba Richen: What the gay rights movement learned from the civil rights movement

Yoruba Richen: Wat de homorechtenbeweging leerde van de burgerrechtenbeweging

Filmed:
778,145 views

Als lid van de gemeenschap van Amerikanen van Afrikaanse afkomst en van de holebigemeenschap is filmmaker Yoruba Richen gefascineerd door de overlappingen en de spanningen tussen de homo- en burgerrechtenbewegingen. Ze verkent hoe beide verstrengeld zijn en elkaar vooruitstuwen -- en op basis van niet te missen argumenten helpt ze een mythe uit de wereld over hun conflicten. Een krachtige waarschuwing dat we allemaal belang hebben bij gelijkheid.
- Documentary filmmaker
In her documentary films, Yoruba Richen unites African-American, feminist and LGBTQ voices in a renewed cry for civil rights for all. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
ElectionVerkiezing night 2008
0
671
2941
Op de verkiezingsavond van 2008
00:15
was a night that torescheurde me in halfvoor de helft.
1
3612
3359
voelde ik me verscheurd.
00:18
It was the night that BarackBarack ObamaObama was electedgekozen.
2
6971
4389
Het was de avond waarop
Barack Obama verkozen werd.
00:23
[One hundredhonderd and forty-threedrieënveertig]
yearsjaar after the endeinde of slaveryslavernij,
3
11360
4373
[Honderddrieënveertig] jaar
na het eind van de slavernij
00:27
and [43] yearsjaar after the passagepassage
4
15733
2277
en [43] jaar na de goedkeuring
00:30
of the VotingStemmen RightsRechten ActWet,
5
18010
1740
van de wet op het stemrecht
00:31
an African-AmericanAfro-Amerikaanse was electedgekozen presidentpresident.
6
19750
4040
werd een Amerikaan van Afrikaanse afkomst
tot president verkozen.
00:35
ManyVeel of us never thought that this was possiblemogelijk
7
23790
3747
Velen van ons dachten
dat dat niet kon,
00:39
untiltot the momentmoment that it happenedgebeurd.
8
27537
2772
tot het gebeurde.
00:42
And in manyveel waysmanieren, it was the climaxclimax
9
30309
3215
Het was in vele opzichten het toppunt
00:45
of the blackzwart civilciviel rightsrechten movementbeweging
10
33524
1806
van de zwarte burgerrechtenbeweging
00:47
in the UnitedVerenigd StatesStaten.
11
35330
2058
in de VS.
00:49
I was in CaliforniaCalifornië that night,
12
37388
1849
Ik was die avond in Californië,
00:51
whichwelke was groundgrond zeronul at the time
13
39237
1886
toentertijd de 'ground zero'
00:53
for anothereen ander movementbeweging:
14
41123
1824
van een andere beweging:
00:54
the marriagehuwelijk equalitygelijkheid movementbeweging.
15
42947
2993
die voor gelijke huwelijksrechten.
00:57
Gayhomo marriagehuwelijk was on the ballotstemming
16
45940
1806
Het homohuwelijk lag voor ter stemming
00:59
in the formformulier of PropositionPropositie 8,
17
47746
3084
in de hoedanigheid van Voorstel 8.
01:02
and as the electionverkiezing returnskomt terug startedbegonnen to come in,
18
50830
3705
Terwijl de verkiezingsresultaten
binnenliepen,
01:06
it becamewerd clearduidelijk that the right
19
54535
2116
werd het duidelijk dat het recht
op trouwen voor homoparen,
01:08
for samedezelfde sexseks couplesparen to marrytrouwen,
20
56651
2373
01:11
whichwelke had recentlykort geleden been grantedtoegekend
by the CaliforniaCalifornië courtsrechtbanken,
21
59024
3052
dat de rechtbanken van Californië
recent hadden toegekend,
01:14
was going to be takeningenomen away.
22
62076
2289
hun weer ontnomen zou worden.
01:16
So on the samedezelfde night
23
64365
2183
Dus op dezelfde avond
waarop Barack Obama
01:18
that BarackBarack ObamaObama wonwon his historichistorisch presidencyvoorzitterschap,
24
66548
4282
zijn historische presidentschap veroverde,
01:22
the lesbianlesbisch and gayhomoseksueel communitygemeenschap sufferedleed
25
70830
2492
leden wij van de holebigemeenschap
01:25
one of our mostmeest painfulpijnlijk defeatsnederlagen.
26
73322
3278
één van onze pijnlijkste nederlagen.
01:28
And then it got even worseerger.
27
76600
3527
En het werd nog erger.
01:32
PrettyVrij much immediatelyper direct,
28
80127
1994
Bijna onmiddellijk kregen
Amerikanen van Afrikaanse afkomst
de schuld voor het slagen van Voorstel 8.
01:34
African-AmericansAfro-Amerikanen startedbegonnen to be blamedde schuld
29
82121
2446
01:36
for the passagepassage of PropositionPropositie 8.
30
84567
2332
01:38
This was largelygrotendeels dueten gevolge to an incorrectonjuiste pollPoll that said
31
86899
3597
Dat kwam vooral door een foute peiling
01:42
that blackszwarten had votedgestemd for the measuremaatregel
32
90496
1759
die aangaf dat 70 procent van de zwarten
voor de maatregel hadden gestemd.
01:44
by something like 70 percentprocent.
33
92255
2485
01:46
This turnedgedraaid out not to be truewaar,
34
94740
1715
Dat bleek niet te kloppen,
01:48
but this ideaidee of pervasivedoordringend blackzwart homophobiahomofobie setreeks in,
35
96455
5574
maar het idee van overweldigende
zwarte homofobie vond ingang
01:54
and was grabbedgreep on by the mediamedia.
36
102029
3257
en de media beet zich erin vast.
01:57
I couldn'tkon het niet tearscheur myselfmezelf away from the coveragedekking.
37
105286
2686
Ik kon maar geen genoeg krijgen
van de verslaggeving.
01:59
I listenedluisterde to some gayhomoseksueel commentatorcommentator say
38
107972
3027
Ik hoorde een homo-verslaggever zeggen
dat de gemeenschap van Amerikanen
van Afrikaanse afkomst
02:02
that the African-AmericanAfro-Amerikaanse communitygemeenschap
39
110999
2389
02:05
was notoriouslyberucht homophobichomofoob,
40
113388
2015
bekend stond om haar homohaat.
Nu we zelf burgerrechten hadden verworven,
02:07
and now that civilciviel rightsrechten had been achievedbereikt for us,
41
115403
3274
wilden we anderen hun rechten ontnemen.
02:10
we wanted to take away other people'sPeople's rightsrechten.
42
118677
2133
02:12
There were even reportsrapporten of racistracist epithetsandere benamingen
43
120810
2807
Er waren zelfs berichten
dat racistische scheldwoorden
02:15
beingwezen throwngegooid at some of the participantsdeelnemers
44
123617
1917
werden geroepen naar deelnemers
aan homorechtenbetogingen
02:17
of the gayhomoseksueel rightsrechten ralliesrally 's
45
125534
1666
02:19
that tooknam placeplaats after the electionverkiezing.
46
127200
2619
die plaatshadden na de verkiezingen.
02:21
And on the other sidekant,
47
129819
1991
Anderzijds
02:23
some African-AmericansAfro-Amerikanen dismissedontslagen or ignoredbuiten beschouwing gelaten
48
131810
3821
ontkenden sommige Amerikanen
van Afrikaanse afkomst
02:27
homophobiahomofobie that was indeedinderdaad realecht in our communitygemeenschap.
49
135631
3519
homofobie die wel degelijk reëel was
in onze gemeenschap.
02:31
And othersanderen resentedkwalijk this comparisonvergelijking
50
139150
2650
Anderen hielden niet van de vergelijking
02:33
betweentussen gayhomoseksueel rightsrechten and civilciviel rightsrechten,
51
141800
2330
tussen homorechten en burgerrechten
02:36
and onceeen keer again, the sinkingzinken feelinggevoel
52
144130
3545
en het deprimerende gevoel
02:39
that two minorityminderheid groupsgroepen
53
147675
2019
dat twee minderheden
02:41
of whichwelke I'm bothbeide a partdeel of
54
149694
2450
waar ik deel van uitmaak,
02:44
were competingconcurrerende with eachelk other
55
152144
2942
met elkaar concurreerden
02:47
insteadin plaats daarvan of supportingondersteuning van eachelk other
56
155086
2691
in plaats van elkaar te steunen,
02:49
overwhelmedoverweldigd and, franklyrondweg, pisseddronken me off.
57
157777
4526
overweldigde en irriteerde me.
02:54
Now, I'm a documentarydocumentaire filmmakerfilmmaker,
58
162303
3133
Ik maak documentaires.
02:57
so after going throughdoor my pisseddronken off stagestadium
59
165436
3043
Na het stadium van irritatie
03:00
and yellingschreeuwen at the televisiontelevisie and radioradio-,
60
168479
3080
en van schreeuwen
tegen de televisie en de radio,
03:03
my nextvolgende instinctinstinct was
61
171559
2290
was mijn volgende instinct
03:05
to make a moviefilm.
62
173849
2079
om een film te maken.
03:07
And what guidedbegeleide me in makingmaking this filmfilm was,
63
175928
4352
Ik liet me bij het maken van die film
leiden door de vraag:
03:12
how was this happeninggebeurtenis?
64
180280
1798
hoe komt dit toch?
03:14
How was it that the gayhomoseksueel rightsrechten movementbeweging
65
182078
3200
Hoe komt het dat de homobeweging
03:17
was beingwezen pittedontpit againsttegen the civilciviel rightsrechten movementbeweging?
66
185278
3311
wordt opgezet
tegen de burgerrechtenbeweging?
03:20
And this wasn'twas niet just an abstractabstract questionvraag.
67
188589
3245
Dat was niet zomaar een abstracte vraag.
03:23
I'm a beneficiarybegunstigde of bothbeide movementsbewegingen,
68
191834
2355
Ik ben begunstigde van beide bewegingen,
03:26
so this was actuallywerkelijk personalpersoonlijk.
69
194189
3084
dus dit was persoonlijk.
03:29
But then something elseanders happenedgebeurd
70
197273
1595
Tot er nog iets gebeurde
03:30
after that electionverkiezing in 2008.
71
198868
2961
na die verkiezingen in 2008.
03:33
The marchmaart towardsnaar gayhomoseksueel equalitygelijkheid
72
201829
2388
De opmars naar homogelijkheid
03:36
acceleratedversneld at a pacetempo
73
204217
2049
versnelde tegen een tempo
03:38
that surprisedverwonderd and shockedgeschokt everyoneiedereen,
74
206266
3022
dat iedereen verraste en schokte.
03:41
and is still reshapinghervormen our lawswetten and our policiesbeleid,
75
209288
4622
Het hertekenen
van onze wetten en ons beleid,
03:45
our institutionsinstellingen and our entiregeheel countryland.
76
213910
3053
onze instellingen en ons hele land
is nog aan de gang.
03:48
And so it startedbegonnen to becomeworden increasinglyin toenemende mate clearduidelijk to me
77
216963
3865
Het werd me dus steeds duidelijker
03:52
that this pittingputjes of the two movementsbewegingen
78
220828
2098
dat het geen zin had om de twee bewegingen
tegen elkaar op te zetten
03:54
againsttegen eachelk other actuallywerkelijk didn't make sensezin,
79
222926
3582
03:58
and that they were in factfeit
80
226508
1232
en dat ze in werkelijkheid
veel nauwer met elkaar verbonden waren.
03:59
much, much more interconnectedmet elkaar verbonden,
81
227740
3321
04:03
and that, in factfeit, some of the way
82
231061
2190
Eén van de manieren
waarop de homobeweging
04:05
that the gayhomoseksueel rightsrechten movementbeweging has been ablein staat
83
233251
2319
04:07
to make suchzodanig incredibleongelooflijk gainsaanwinsten so quicklysnel
84
235570
3575
zo snel zoveel vooruitgang wist te boeken,
04:11
is that it's used some of the samedezelfde tacticstactiek
85
239145
2048
was door gebruik te maken van de tactieken
04:13
and strategiesstrategieën that were first laidlaid down
86
241193
3687
en strategieën die al waren gebruikt
door de burgerrechtenbeweging.
04:16
by the civilciviel rightsrechten movementbeweging.
87
244880
1860
04:18
Let's just look at a fewweinig of these strategiesstrategieën.
88
246740
3753
Laten we enkele
van die strategieën bekijken.
04:22
First off, it's really interestinginteressant to see,
89
250493
2279
Het is om te beginnen heel interessant
om visueel vast te stellen hoe snel
04:24
to actuallywerkelijk visuallyvisueel see, how quicksnel
90
252772
1968
04:26
the gayhomoseksueel rightsrechten movementbeweging has madegemaakt its gainsaanwinsten,
91
254740
2070
de homorechtenbeweging terrein won,
04:28
if you look at a fewweinig of the majorgroot eventsevents
92
256810
3186
door te kijken naar enkele sleutelmomenten
04:31
on a timelinetijdlijn of bothbeide freedomvrijheid movementsbewegingen.
93
259996
3724
op een tijdslijn,
voor beide vrijheidsbewegingen.
04:35
Now, there are tonstons of milestonesmijlpalen
94
263720
3582
Er zijn zeer vele mijlpalen
in de burgerrechtenbeweging,
04:39
in the civilciviel rightsrechten movementbeweging,
95
267302
1221
04:40
but the first one we're going to startbegin with
96
268523
1893
maar laten we beginnen
04:42
is the 1955 MontgomeryMontgomery busbus boycottboycot.
97
270416
3896
met de Montgomery-busboycot van 1955.
04:46
This was a protestprotest campaigncampagne
98
274312
2588
Dit was een protestcampagne
04:48
againsttegen MontgomeryMontgomery, Alabama'sAlabama's segregationsegregatie
99
276900
2945
tegen de segregatiepolitiek
van Montgomery, in Alabama,
04:51
on theirhun publicopenbaar transitdoorvoer systemsysteem,
100
279845
2007
op hun openbaar vervoer.
04:53
and it beganbegon when a womanvrouw namedgenaamd RosaRosa ParksParken
101
281852
2859
Het begon toen een dame
genaamd Rosa Parks
04:56
refusedgeweigerd to give up her seatstoel to a whitewit personpersoon.
102
284711
3128
weigerde om haar plaats
af te staan aan een blanke.
04:59
The campaigncampagne lastedduurde a yearjaar,
103
287839
2278
De campagne duurde een jaar.
05:02
and it galvanizedgegalvaniseerd the civilciviel rightsrechten movementbeweging
104
290117
2099
Ze gaf de burgerrechtenbeweging een élan
05:04
like nothing had before it.
105
292216
2967
als nooit tevoren.
05:07
And I call this strategystrategie the
106
295183
2852
Ik noem die strategie
05:10
"I'm tiredmoe of your footvoet on my necknek" strategystrategie.
107
298035
4927
'Ik ben jouw voet in mijn nek zat'.
05:14
So gayshomo's and lesbianslesbiennes have been in societymaatschappij
108
302962
4341
Homo's en lesbiennes maken deel uit
van de gemeenschap
05:19
sincesinds societiessamenlevingen beganbegon,
109
307303
2467
sinds het prille begin.
05:21
but up untiltot the mid-mid-20thth centuryeeuw,
110
309770
2607
Maar in het midden van de 20e eeuw
05:24
homosexualhomoseksueel actsacts were still illegalonwettig in mostmeest statesstaten.
111
312377
4385
waren homoseksuele daden
in de meeste staten nog strafbaar.
05:28
So just 14 yearsjaar after the MontgomeryMontgomery busbus boycottboycot,
112
316762
4110
Dus 14 jaar na de Montgomery-busboycot
05:32
a groupgroep of LGBTLGBT folksmensen tooknam that samedezelfde strategystrategie.
113
320872
4404
gebruikte een groep holebi's
diezelfde strategie.
05:37
It's knownbekend as StonewallStonewall, in 1969,
114
325276
3219
Het staat bekend als Stonewall, in 1969,
05:40
and it's where a groupgroep of LGBTLGBT patronsopdrachtgevers
115
328495
3215
toen een groep holebi-voorvechters
05:43
foughtvochten back againsttegen policePolitie beatingsmishandeling
116
331710
2682
terugvocht tegen politiegeweld
05:46
at a GreenwichGreenwich VillageDorp barbar that sparkedaangewakkerd
117
334392
1956
in een bar in Greenwich Village
die resulteerde in 3 dagen van rellen.
05:48
threedrie daysdagen of riotingrellen.
118
336348
2192
05:50
IncidentallyOverigens, blackzwart and latinolatino LGBTLGBT folksmensen
119
338540
2726
Toevallig vormden
zwarte en latino holebi's
05:53
were at the forefrontvoorhoede of this rebellionopstand,
120
341266
1931
de speerpunt van deze opstand.
05:55
and it's a really interestinginteressant examplevoorbeeld
121
343197
2269
Het is een interessant voorbeeld
05:57
of the intersectionkruispunt of our strugglesstrijd againsttegen racismracisme,
122
345466
3211
van het kruispunt
van onze strijd tegen racisme,
06:00
homophobiahomofobie, gendergeslacht identityidentiteit and policePolitie brutalitywreedheid.
123
348677
4693
homofobie, genderidentiteit
en politiegeweld.
06:05
After StonewallStonewall happenedgebeurd, gayhomoseksueel liberationbevrijding groupsgroepen
124
353370
3562
Na Stonewall ontstonden overal te lande
holebirechtengroepen.
06:08
sprangsprong up all over the countryland,
125
356932
2339
06:11
and the modernmodern gayhomoseksueel rightsrechten
movementbeweging as we know it tooknam off.
126
359271
4620
Dat was het begin van de moderne
homorechtenbeweging zoals we haar kennen.
06:15
So the nextvolgende momentmoment to look at on the timelinetijdlijn
127
363891
3194
Het volgende moment op de tijdslijn
06:19
is the 1963 MarchMaart on WashingtonWashington.
128
367085
3145
is de Mars op Washington van 1963.
06:22
This was a seminalrudimentaire eventevenement
in the civilciviel rightsrechten movementbeweging
129
370230
3135
Dit was een sleutelmoment
in de burgerrechtenbeweging.
06:25
and it's where African-AmericansAfro-Amerikanen calledriep for bothbeide
130
373365
2748
Op dat moment riepen Amerikanen
van Afrikaanse afkomst op
06:28
civilciviel and economiceconomisch justicegerechtigheid.
131
376113
2983
tot burgerlijke
en economische rechtvaardigheid.
06:31
And it's of courseCursus where MartinMartin LutherLuther KingKoning
132
379096
2179
En Martin Luther King gaf er
06:33
deliveredgeleverd his famousberoemd "I have a dreamdroom" speechtoespraak,
133
381275
2263
zijn beroemde 'I have a dream'-toespraak.
06:35
but what's actuallywerkelijk lessminder knownbekend
134
383538
1995
Wat minder bekend is,
06:37
is that this marchmaart was organizedgeorganiseerd
135
385533
2335
is dat deze mars werd georganiseerd
06:39
by a man namedgenaamd BayardBayard RustinRustin.
136
387868
3310
door een man genaamd Bayard Rustin.
06:43
BayardBayard was an out gayhomoseksueel man,
137
391178
2723
Hij was openlijk homoseksueel
06:45
and he's consideredbeschouwd one of the mostmeest brilliantbriljant
138
393901
2632
en geldt als één van de briljantste
strategen van de burgerrechtenbeweging.
06:48
strategistsstrategen of the civilciviel rightsrechten movementbeweging.
139
396533
2917
06:51
He laterlater in his life becamewerd a fiercewoest advocatepleiten voor
140
399450
2746
Later in zijn leven werd hij ook
een fel voorvechter van holebi-rechten.
06:54
of LGBTLGBT rightsrechten as well, and his life
141
402196
2877
06:57
is testamenttestament to the intersectionkruispunt of the strugglesstrijd.
142
405073
5077
Zijn leven getuigt
van het kruispunt van die gevechten.
07:02
The MarchMaart on WashingtonWashington
143
410150
1317
De Mars op Washington
07:03
is one of the highhoog pointspoints of the movementbeweging,
144
411467
2383
is één van de hoogtepunten
van de beweging.
07:05
and it's where there was a ferventfervente beliefgeloof
145
413850
3170
Er was een zeer sterk geloof
07:09
that African-AmericansAfro-Amerikanen too
146
417020
2195
dat Amerikanen van Afrikaanse afkomst
07:11
could be a partdeel of AmericanAmerikaanse democracydemocratie.
147
419215
2805
ook deel konden uitmaken
van de Amerikaanse democratie.
07:14
I call this strategystrategie the
148
422020
1860
Die strategie noem ik
07:15
"We are visiblezichtbaar and manyveel in numbersgetallen" strategystrategie.
149
423880
5010
de 'We zijn zichtbaar
en we zijn talrijk'-strategie.
07:20
Some earlyvroeg gayhomoseksueel activistsactivisten were actuallywerkelijk
150
428890
2463
Sommige vroege homorechten-activisten
werden rechtstreeks
door de Mars geïnspireerd
07:23
directlydirect inspiredgeinspireerd by the marchmaart,
151
431353
2080
07:25
and some had takeningenomen partdeel.
152
433433
3206
en sommigen hadden eraan deelgenomen.
07:28
Gayhomo pioneerpionier JackJack NicholsNichols said,
153
436639
3021
Homopionier Jack Nichols zei:
07:31
"We marchedmarcheerden with MartinMartin LutherLuther KingKoning,
154
439660
2027
"We marcheerden
samen met Martin Luther King,
07:33
sevenzeven of us from the MattachineMattachine SocietySamenleving" --
155
441687
2602
met zeven,
van de Mattachine Society" --
07:36
whichwelke was an earlyvroeg gayhomoseksueel rightsrechten organizationorganisatie
156
444289
2451
een vroege homorechtenorganisatie --
07:38
"and from that momentmoment on, we had our owneigen dreamdroom
157
446740
3551
"en vanaf dat ogenblik
hadden we onze eigen droom
07:42
about a gayhomoseksueel rightsrechten marchmaart of similarsoortgelijk proportionsverhoudingen."
158
450291
3149
over een homorechtenmars
van even grote omvang."
07:45
SeveralVerschillende yearsjaar laterlater, a seriesserie of marchesMarches tooknam placeplaats,
159
453440
3690
Verschillende jaren later
waren er verschillende marsen,
07:49
eachelk one gainingwint the momentumstuwkracht
160
457130
2345
die het momentum van de homobeweging
deden toenemen.
07:51
of the gayhomoseksueel freedomvrijheid struggleworstelen.
161
459475
1806
07:53
The first one was in 1979,
162
461281
2437
De eerste was in 1979,
07:55
and the secondtweede one tooknam placeplaats in 1987.
163
463718
4549
de tweede in 1987.
08:00
The thirdderde one was heldheld in 1993.
164
468267
3726
De derde had plaats in 1993.
08:03
AlmostBijna a millionmiljoen people showedtoonden up,
165
471993
3265
Bijna een miljoen mensen namen deel.
08:07
and people were so energizedbekrachtigd and excitedopgewonden
166
475258
3541
Ze waren zo vol energie en spanning
08:10
by what had takeningenomen placeplaats,
167
478799
1100
door wat er was gebeurd,
08:11
they wentgegaan back to theirhun owneigen communitiesgemeenschappen
168
479899
2399
dat ze terugkeerden naar hun gemeenschap
08:14
and startedbegonnen theirhun owneigen politicalpolitiek
169
482298
1633
om hun eigen politieke en sociale
organisatie te beginnen,
08:15
and socialsociaal organizationsorganisaties,
170
483931
1690
08:17
furtherverder increasingtoenemend the visibilityzichtbaarheid of the movementbeweging.
171
485621
3891
waardoor de beweging nog grotere
zichtbaarheid kreeg.
08:21
The day of that marchmaart, OctoberOktober 11,
172
489512
1917
De dag van die mars, 11 oktober,
08:23
was then declaredverklaard NationalNationale ComingKomst Out Day,
173
491429
2661
werd 'Nationale Uit-De-Kast-Dag' gedoopt
08:26
and is still celebratedberoemd all over the worldwereld-.
174
494090
2894
en wordt nog steeds
over de hele wereld gevierd.
08:28
These marchesMarches setreeks the groundworkgrondwerk
175
496984
2521
Deze marsen vormden de basis
08:31
for the historichistorisch changesveranderingen that we see happeninggebeurtenis
176
499505
2720
voor de historische verandering
die zich nu voltrekt in de VS.
08:34
todayvandaag in the UnitedVerenigd StatesStaten.
177
502225
2848
08:37
And lastlytenslotte, the "LovingLoving" strategystrategie.
178
505073
3541
Tot slot de 'Loving'-strategie.
08:40
The namenaam speaksspreekt for itselfzelf.
179
508614
2176
De naam spreekt voor zich.
08:42
In 1967, the SupremeOpperste CourtHof ruledregeerde
180
510790
2813
In 1967 sprak het Hooggerechtshof
zich uit in de zaak Virginia tegen Loving
08:45
in LovingLoving v. VirginiaVirginia,
181
513603
1889
08:47
and invalidatedongeldig all lawswetten
182
515492
2120
waardoor alle wetten ongeldig werden
08:49
that prohibitedverboden interracialSex tussen verschillendre rassen marriagehuwelijk.
183
517612
3233
die een huwelijk tussen de rassen
verboden.
08:52
This is consideredbeschouwd one of the SupremeOpperste Court'sVoorhof
184
520845
1915
Dit wordt beschouwd als één van de grote
burgerrechtenzaken voor het Hooggerechtshof.
08:54
landmarkLandmark civilciviel rightsrechten casesgevallen.
185
522760
3337
08:58
In 1996, PresidentDe Voorzitter ClintonClinton signedondertekend
186
526097
2913
In 1996 ondertekende President Clinton
09:01
the DefenseDefensie of MarriageHuwelijk ActWet, knownbekend as DOMADOMA,
187
529010
3571
de Huwelijksverdedigingswet,
afgekort DOMA (Defense Of MArriage),
09:04
and that madegemaakt the federalfederaal governmentregering
188
532581
2339
waardoor de federale overheid
09:06
only have to recognizeherken marriageshuwelijken
189
534920
2387
alleen huwelijken moest erkennen
09:09
betweentussen a man and a womanvrouw.
190
537307
3969
tussen een man en en vrouw.
09:13
In UnitedVerenigd StatesStaten v. WindsorWindsor,
191
541276
2414
In de zaak VS tegen Windsor
09:15
a 79-year-old-jaar oud lesbianlesbisch namedgenaamd EdithEdith WindsorWindsor
192
543690
3147
klaagde de 79-jarige lesbienne
Edith Windsor de federale overheid aan
09:18
suedopgeroepen the federalfederaal governmentregering
193
546837
1963
09:20
when she was forcedgedwongen to paybetalen estatelandgoed taxesbelastingen
194
548800
2746
toen ze successierechten moest betalen op
de nalatenschap van haar overleden vrouw,
09:23
on her deceasedoverledene wife'svrouw propertyeigendom,
195
551546
1502
09:25
something that heterosexualheteroseksueel
couplesparen don't have to do.
196
553048
3317
wat heteroseksuele koppels
niet moeten doen.
09:28
And as the casegeval woundwond its way
197
556365
2309
De zaak kende haar normale verloop
09:30
throughdoor the lowerlager courtsrechtbanken,
198
558674
1756
in de lagere rechtbanken.
09:32
the LovingLoving casegeval was repeatedlyherhaaldelijk citedaangehaald as precedentprecedent.
199
560430
3837
De zaak Loving werd herhaaldelijk
ingeroepen als precedent.
09:36
When it got to the SupremeOpperste CourtHof in 2013,
200
564267
2294
Toen ze in 2013
het Hooggerechtshof bereikte,
09:38
the SupremeOpperste CourtHof agreedAkkoord,
201
566561
1723
was het Hof het ermee eens
09:40
and DOMADOMA was throwngegooid out.
202
568284
2453
en ging de DOMA-wet de prullenmand in.
09:42
It was incredibleongelooflijk.
203
570737
2394
Het was ongelooflijk.
09:45
But the gayhomoseksueel marriagehuwelijk movementbeweging
204
573131
1647
Maar de beweging voor het homohuwelijk
09:46
has been makingmaking gainsaanwinsten for yearsjaar now.
205
574778
3587
wint al jaren terrein.
09:50
To datedatum, 17 statesstaten
206
578365
2565
Tot op heden hebben 17 staten
09:52
have passedgeslaagd lawswetten allowingtoestaan marriagehuwelijk equalitygelijkheid.
207
580930
2579
wetten aangenomen
over huwelijksgelijkheid.
09:55
It's becomeworden the dede factofacto battlestrijd
208
583509
2678
Het is uitgegroeid tot de facto-strijd
09:58
for gayhomoseksueel equalitygelijkheid,
209
586187
2523
voor homogelijkheid.
10:00
and it seemslijkt like dailydagelijks,
210
588710
1650
Het ziet ernaar uit dat elke dag
10:02
lawswetten prohibitingverbieden it are beingwezen challengeduitgedaagd in the courtsrechtbanken,
211
590360
2880
wetten worden aangevochten
die dat verbieden,
10:05
even in placesplaatsen like TexasTexas and UtahUtah,
212
593240
2587
zelfs in plekken als Texas en Utah,
10:07
whichwelke no one saw comingkomt eraan.
213
595827
3318
wat niemand zag aankomen.
10:11
So a lot has changedveranderd
214
599145
1995
Er is dus veel veranderd
10:13
sincesinds that night in 2008
215
601140
2262
sinds die avond in 2008
10:15
when I feltvoelde torngescheurd in halfvoor de helft.
216
603402
2458
toen ik me verscheurd voelde.
10:17
I did go on to make that filmfilm.
217
605860
2350
Ik maakte die film toch.
10:20
It's a documentarydocumentaire filmfilm,
218
608210
1677
Het is een documentaire,
10:21
and it's calledriep "The NewNieuw BlackZwart,"
219
609887
2063
getiteld 'The New Black'.
10:23
and it lookslooks at how the African-AmericanAfro-Amerikaanse communitygemeenschap
220
611950
2955
Hij bekijkt hoe de gemeenschap
van Amerikanen van Afrikaanse afkomst
10:26
is grapplingworstelen with the gayhomoseksueel rightsrechten issuekwestie
221
614905
2013
worstelt met de homorechtenkwestie
10:28
in lightlicht of the gayhomoseksueel marriagehuwelijk movementbeweging
222
616918
2446
in het licht van de beweging
voor het homohuwelijk
10:31
and this fightstrijd over the meaningbetekenis of civilciviel rightsrechten.
223
619364
3561
en het gevecht over de betekenis
van 'burgerrechten'.
10:34
And I wanted to capturevangst
224
622925
1792
Ik wilde die ongelooflijke verandering
vastleggen die plaatsheeft.
10:36
some of this incredibleongelooflijk changeverandering that was happeninggebeurtenis,
225
624717
3081
10:39
and as luckgeluk or politicspolitiek would have it,
226
627798
3092
Het geluk, of de politiek,
hielp een handje
10:42
anothereen ander marriagehuwelijk battlestrijd startedbegonnen gearinggearing up,
227
630890
2996
toen er nog een huwelijksgevecht oplaaide,
10:45
this time in MarylandMaryland,
228
633886
1624
deze keer in Maryland,
10:47
where African-AmericansAfro-Amerikanen make up 30 percentprocent
229
635510
2487
waar Amerikanen van Afrikaanse afkomst
30 procent van de kiezers uitmaken.
10:49
of the electoratekiezers.
230
637997
1202
10:51
So this tensionspanning betweentussen gayhomoseksueel rightsrechten
231
639199
3066
De spanning tussen homorechten
10:54
and civilciviel rightsrechten startedbegonnen to bubblebubbel up onceeen keer again,
232
642265
3964
en burgerrechten borrelde weer op.
10:58
and I was luckyLucky enoughgenoeg to capturevangst
233
646229
2063
Ik had het geluk om vast te leggen
11:00
how some people were makingmaking the connectionverbinding
234
648292
3410
hoe sommige mensen de link legden
11:03
betweentussen the movementsbewegingen this time.
235
651702
3078
tussen de bewegingen, in dit geval.
11:06
This is a clipklem of KaressKaress Taylor-HughesTaylor-Hughes
236
654780
2598
Dit is een clip over Karess Taylor-Hughes
11:09
and SamanthaSamantha MastersMasters, two characterstekens in the filmfilm,
237
657378
3254
en Samantha Masters,
twee personages uit de film.
11:12
as they hitraken the streetsstraten of BaltimoreBaltimore
238
660632
2588
Ze gaan de straat op in Baltimore
11:15
and try to convinceovertuigen potentialpotentieel voterskiezers.
239
663220
2337
om mogelijke kiezers te overtuigen.
11:17
(VideoVideo) SamanthaSamantha MastersMasters: That's what's up,
man, this is a righteousrechtvaardig man over here.
240
665557
4068
(Video) Samantha Masters:
Dit is een eerlijke kerel.
11:21
Okay, are you registeredgeregistreerd to votestemmen?
241
669625
2285
Ben je geregistreerd als kiezer?
Man: Nee.
KTH: Hoe oud ben je?
11:23
Man: No.
KaressKaress Taylor-HughesTaylor-Hughes: Okay. How oldoud are you?
242
671910
1180
11:25
Man: 21.
KTHKTH: 21? You gottagotta get registeredgeregistreerd to votestemmen.
243
673090
1811
Man: 21.
KTH: 21?Laat je registreren.
11:26
We got to get you registeredgeregistreerd to votestemmen.
244
674901
1790
Laat je registreren als kiezer.
11:28
Man: I ain'tis niet votingstemming on no gayhomoseksueel shitstront.
245
676691
2316
Man: Ik stem niet over die homoshit.
11:31
SMSM: Okay, why? What's up?
Man: I ain'tis niet with that.
246
679007
3034
SM: Oké, waarom niet?
Man: Daar doe ik niet aan.
11:34
SMSM: That's not coolkoel.
247
682041
1309
SM: Dat is niet cool.
11:35
Man: What madegemaakt you be gayhomoseksueel?
SMSM: So what madegemaakt you be straightrecht?
248
683350
5012
Man: Hoe ben je homo geworden?
SM: Hoe ben jij hetero geworden?
11:40
So what madegemaakt you be straightrecht?
249
688362
4813
Hoe ben jij hetero geworden?
11:45
Man 2: You can't answerantwoord that questionvraag. (LaughterGelach)
250
693175
4147
Man 2: Je weet het niet.
(Gelach)
KSM: Vroeger had ik
niet dezelfde rechten als jij,
11:49
KSMKSM: I used to not have the samedezelfde rightsrechten as you,
251
697322
1728
11:51
but I know that because a blackzwart man like yourselfjezelf
252
699050
2254
maar ik weet dat
omdat een zwarte man zoals jij
11:53
stoodstond up for a womanvrouw like me,
253
701304
1419
opkwam voor een vrouw zoals ik,
11:54
I know that I've got the samedezelfde opportunitieskansen.
254
702723
1809
ik nu dezelfde kansen heb.
11:56
So you, as a blackzwart man, have the opportunitykans
255
704532
1876
Als zwarte man heb jij nu de kans
om voor iemand anders op te komen.
11:58
to standstand up for somebodyiemand elseanders.
256
706408
1312
Of je nu homo bent of niet,
11:59
WhetherOf you're gayhomoseksueel or not,
257
707720
1199
12:00
these are your brothersbroers and sisterszusters out here,
258
708919
1481
het zijn je broeders en zusters,
ze hebben jou nodig.
12:02
and they need you to representvertegenwoordigen.
259
710400
1208
12:03
Man 2: Who is you to tell somebodyiemand
260
711608
1772
Man 2: Wie ben jij om iemand te vertellen
12:05
who they can't have sexseks with,
261
713380
1620
met wie ze seks mogen hebben
12:07
who they can't be with?
262
715000
1325
en met wie niet?
12:08
They ain'tis niet got that powermacht.
263
716325
1899
Ze hebben die macht niet,
12:10
NobodyNiemand has that powermacht to say,
you can't marrytrouwen that youngjong ladydame.
264
718224
2668
niemand heeft die, om jou te verbieden
om met die jongedame te trouwen.
12:12
Who has that powermacht? NobodyNiemand.
265
720892
1804
Wie heeft die macht?
Niemand.
12:14
SMSM: But you know what?
266
722696
1047
SM: Maar weet je wat?
12:15
Our statestaat has put the powermacht in your handshanden,
267
723743
2110
Onze staat gaf jou die macht,
12:17
and so what we need you to do
268
725853
1577
en wat jij voor ons moet doen,
12:19
is votestemmen for, you gonna votestemmen for 6.
269
727430
2480
is stemmen voor 6.
12:21
Man 2: I got you.
270
729910
1585
Man 2: Ik snap het.
12:23
SMSM: VoteStemming for 6, okay?
Man 2: I got you.
271
731495
1914
SM: Stem voor 6, oké?
Man 2: Ik snap het.
12:25
KSMKSM: All right, do y'ally'all need
communitygemeenschap serviceservice hoursuur?
272
733409
2154
KSM: Moeten jullie
gemeenschapsdienst presteren?
12:27
You do? All right, you can always volunteervrijwilliger with us
273
735563
1924
Ja? Je kan altijd als vrijwilliger bij ons
gemeenschapsdienst doen.
12:29
to get communitygemeenschap serviceservice hoursuur.
274
737487
1431
12:30
Y'allY'all want to do that?
275
738918
1326
Willen jullie dat?
12:32
We feedeten geven you. We bringbrengen you pizzapizza.
276
740244
2738
We geven jullie eten.
We halen pizza voor jullie.
12:34
(LaughterGelach) (ApplauseApplaus)
277
742982
2690
(Gelach) (Applaus)
12:37
YorubaYoruba RichenRichen: Thank you.
278
745672
3268
Yoruba Richen: Dankjewel.
12:40
What's amazingverbazingwekkend to me about that clipklem
279
748940
2058
Wat ik geweldig vind aan die clip
12:42
that we just capturedgevangen genomen as we were filmingfilmen
280
750998
3394
die we vastlegden
tijdens het draaien,
12:46
is, it really showsshows how KaressKaress
281
754392
2768
is hoe Karess
12:49
understandsbegrijpt the historygeschiedenis
of the civilciviel rightsrechten movementbeweging,
282
757160
3168
de geschiedenis
van de burgerrechtenbeweging begrijpt
12:52
but she's not restrictedbeperkt by it.
283
760328
2166
zonder dat ze haar belemmert.
12:54
She doesn't just limitbegrenzing it to blackzwart people.
284
762494
2303
Ze beperkt het niet tot zwarte mensen.
12:56
She seesziet it as a blueprintblauwdruk
285
764797
2060
Ze ziet het als een blauwdruk
12:58
for expandinguitbreiden rightsrechten to gayshomo's and lesbianslesbiennes.
286
766857
3604
voor de uitbreiding van rechten
tot homo's en lesbiennes.
13:02
Maybe because she's youngerjonger, she's like 25,
287
770461
2929
Misschien is het omdat ze jonger is,
ze is zowat 25,
13:05
she's ablein staat to do this a little bitbeetje more easilygemakkelijk,
288
773390
2258
dat ze dit gemakkelijker kan,
13:07
but the factfeit is that MarylandMaryland voterskiezers
289
775648
3139
maar het is een feit
dat de kiezers in Maryland
13:10
did passslagen voor that marriagehuwelijk equalitygelijkheid amendmentamendement,
290
778787
3126
het amendement
over huwelijksgelijkheid goedkeurden.
13:13
and in factfeit it was the first time
291
781913
2420
Het was de eerste keer
13:16
that marriagehuwelijk equalitygelijkheid was directlydirect votedgestemd on
292
784333
2879
dat er rechtstreeks werd gestemd
over huwelijksgelijkheid
13:19
and passedgeslaagd by the voterskiezers.
293
787212
2369
en dat ze werd goedgekeurd.
13:21
African-AmericansAfro-Amerikanen supportedondersteunde it at a higherhoger levelniveau
294
789581
2964
Afrikanen van Amerikaanse afkomst
gaven dit bredere steun
13:24
than had ever been recordedopgenomen.
295
792545
1186
dan ooit voordien.
13:25
It was a completecompleet turnaroundkeer om from that night
296
793731
2989
Het was een bocht van 180 graden
13:28
in 2008 when PropositionPropositie 8 was passedgeslaagd.
297
796720
4354
sinds die avond in 2008,
toen Voorstel 8 werd goedgekeurd.
13:33
It was, and feelsvoelt, monumentalmonumentaal.
298
801074
3800
Het was, en het voelt aan als monumentaal.
13:36
We in the LGBTLGBT communitygemeenschap have goneweg
299
804874
3234
Wij van de holebi-beweging evolueerden
13:40
from beingwezen a pathologizedpathologized and reviledverguisd
300
808108
3947
van een gepathologiseerde, gekleineerde
13:44
and criminalizedgecriminaliseerd groupgroep
301
812055
1804
en gecriminaliseerde groep
13:45
to beingwezen seengezien as partdeel of the great humanmenselijk questzoektocht
302
813859
4307
tot een groep gezien als deel
van de grote menselijke zoektocht
13:50
for dignitywaardigheid and equalitygelijkheid.
303
818166
2724
naar waardigheid en gelijkheid.
13:52
We'veWe hebben goneweg from havingmet to hideverbergen our sexualityseksualiteit
304
820890
3877
We evolueerden van
onze seksualiteit moeten verbergen
13:56
in orderbestellen to maintainin stand houden our jobsjobs and our familiesgezinnen
305
824767
2614
om ons werk en onze familie te behouden
13:59
to literallyletterlijk gettingkrijgen a placeplaats at the tabletafel
306
827381
2855
tot letterlijk een plaats krijgen
aan de tafel van de president
14:02
with the presidentpresident
307
830236
1284
14:03
and a shoutShout out at his secondtweede inaugurationinauguratie.
308
831520
3126
en een blijk van erkenning
in zijn tweede inauguratie.
14:06
I just want to readlezen what he said
309
834646
1561
Ik lees even wat hij zei
14:08
at that inaugurationinauguratie:
310
836207
1962
tijdens die inauguratie:
14:10
"We the people declareverklaren todayvandaag
311
838169
2320
"Wij, het volk, verklaren vandaag
14:12
that the mostmeest evidentevident of truthswaarheden,
312
840489
3036
dat de meest evidente waarheid,
14:15
that all of us are createdaangemaakt equalGelijk.
313
843525
3054
dat we allemaal gelijk geschapen zijn,
14:18
It is the starster that guidesgidsen us still,
314
846579
2480
de ster is die ons nog steeds leidt,
14:21
just as it guidedbegeleide our forebearsvoorouders
315
849059
2226
zoals ze onze voorouders leidde
14:23
throughdoor SenecaSeneca FallsFalls
316
851285
1514
doorheen Seneca Falls
14:24
and SelmaSelma and StonewallStonewall."
317
852799
4421
en Selma en Stonewall."
14:29
Now we know that everything is not perfectperfect,
318
857220
3837
We weten dat niet alles perfect is,
14:33
especiallyvooral when you look at what's happeninggebeurtenis
319
861057
1913
zeker als je bekijkt wat er gebeurt
14:34
with the LGBTLGBT rightsrechten issuekwestie internationallyinternationaal,
320
862970
2983
met de holebibeweging, internationaal,
14:37
but it sayszegt something about how farver we'vewij hebben come
321
865953
3551
maar het zegt iets over de weg
die we afgelegd hebben
14:41
when our presidentpresident putsputs the gayhomoseksueel freedomvrijheid struggleworstelen
322
869504
3404
als onze president de homorechtenstrijd
14:44
in the contextcontext of the other great freedomvrijheid strugglesstrijd
323
872908
1985
in de context zet van andere grote
gevechten voor vrijheid:
14:46
of our time: the women'svrouwen rightsrechten movementbeweging
324
874893
2367
de vrouwenrechtenbeweging
14:49
and the civilciviel rightsrechten movementbeweging.
325
877260
2296
en de burgerrechtenbeweging.
14:51
His statementuitspraak demonstratestoont not only
326
879556
2343
Zijn verklaring toont niet alleen
14:53
the interconnectednessonderlinge verbondenheid of those movementsbewegingen,
327
881899
2672
de verbondenheid van die bewegingen,
14:56
but how eachelk one borrowedgeleend
328
884571
2248
maar ook hoe elk van hen ging lenen
14:58
and was inspiredgeinspireerd by the other.
329
886819
3265
en inspiratie vond bij de andere.
15:02
So just as MartinMartin LutherLuther KingKoning
330
890084
2748
Net zoals Martin Luther King
15:04
learnedgeleerd from and borrowedgeleend from Gandhi'sGandhi's tacticstactiek
331
892832
3060
leerde en leende
van de tactiek van Gandhi,
15:07
of civilciviel disobedienceongehoorzaamheid and nonviolenceGeweldloosheid,
332
895892
2239
van burgerlijke ongehoorzaamheid
en geweldloosheid,
15:10
whichwelke becamewerd a bedrockBedrock of
the civilciviel rightsrechten movementbeweging,
333
898131
3099
wat een hoeksteen werd
van de burgerrechtenbeweging,
15:13
the gayhomoseksueel rightsrechten movementbeweging saw what workedwerkte
334
901230
3008
zo zag de homorechtenbeweging wat werkte
15:16
in the civilciviel rightsrechten movementbeweging,
335
904238
1492
in de burgerrechtenbeweging.
15:17
and they used some of those samedezelfde strategiesstrategieën
336
905730
2229
Ze gebruikte haar strategieën en tactieken
om nog sneller vooruitgang te boeken.
15:19
and tacticstactiek to make gainsaanwinsten
337
907959
1916
15:21
at an even quickersneller pacetempo.
338
909875
3035
15:24
Maybe one more other reasonreden
339
912910
2087
Wellicht nog een reden waarom
15:26
for the relativefamilielid quicksnel progressvooruitgang
340
914997
1795
de homorechtenbeweging
relatief snel vooruitging.
15:28
of the gayhomoseksueel rightsrechten movementbeweging.
341
916792
2175
15:30
WhereasOverwegende dat a lot of us continuevoortzetten to still liveleven
342
918967
2880
Velen van ons blijven leven
15:33
in raciallyracistisch segregatedgesegregeerde spacesruimten,
343
921847
2669
in raciaal homogene ruimtes,
15:36
LGBTLGBT folksmensen, we are everywhereoveral.
344
924516
2810
maar wij holebi's zitten overal.
15:39
We are in urbanstedelijk communitiesgemeenschappen
345
927326
2263
We zitten in stedelijke gemeenschappen,
15:41
and rurallandelijk communitiesgemeenschappen,
346
929589
1483
in landelijke gemeenschappen,
15:43
communitiesgemeenschappen of colorkleur, immigrantimmigrant communitiesgemeenschappen,
347
931072
2461
in gekleurde gemeenschappen,
migrantengemeenschappen,
15:45
churcheskerken and mosquesmoskeeën and synagoguessynagogen.
348
933533
3564
kerken, moskeeën en synagogen.
15:49
We are your mothersmoeders and brothersbroers
349
937097
3151
We zijn jullie moeders en broers
15:52
and sisterszusters and sonszonen.
350
940248
2808
en zussen en zonen.
15:55
And when someoneiemand that you love
351
943056
2626
Als iemand van wie je houdt
15:57
or a familyfamilie memberlid comeskomt out,
352
945682
1880
of iemand van je familie
uit de kast komt,
15:59
it maymei be easiergemakkelijker to supportondersteuning theirhun questzoektocht for equalitygelijkheid.
353
947562
4504
is het misschien eenvoudiger
om hun vraag om gelijkheid te steunen.
16:04
And in factfeit, the gayhomoseksueel rightsrechten movementbeweging
354
952066
2179
De homorechtenbeweging vraagt ons
om gerechtigheid en gelijkheid te steunen
16:06
asksvraagt us to supportondersteuning justicegerechtigheid and equalitygelijkheid
355
954245
2675
16:08
from a spaceruimte of love.
356
956920
2503
op basis van liefde.
16:11
That maymei be the biggestgrootste, greatestbeste giftgift
357
959423
2460
Dat is wellicht het grootste,
mooiste geschenk
16:13
that the movementbeweging has givengegeven us.
358
961883
1855
dat de beweging ons heeft gegeven.
16:15
It callscalls on us to accesstoegang that whichwelke is mostmeest universaluniverseel
359
963738
5083
Ze roept ons op om te vertrekken
vanuit het meest universele
16:20
and mostmeest intimateintieme:
360
968821
1912
en het meest intieme:
16:22
a love of our brotherbroer and our sisterzus
361
970733
2737
de liefde voor onze broer en onze zus
16:25
and our neighborbuurman.
362
973470
1925
en onze buur.
16:27
I just want to endeinde with a quotecitaat
363
975395
2803
Ik wil eindigen met een citaat
16:30
by one of our greatestbeste freedomvrijheid fightersstrijders
364
978198
2134
van één van onze grootste
vrijheidsstrijders
16:32
who'swie is no longerlanger with us, NelsonNelson MandelaMandela
365
980332
2768
die niet meer bij ons is,
Nelson Mandela uit Zuid-Afrika.
16:35
of SouthSouth AfricaAfrika.
366
983100
1303
16:36
NelsonNelson MandelaMandela led SouthSouth AfricaAfrika
367
984403
2901
Nelson Mandela leidde Zuid-Afrika
16:39
after the darkdonker and brutalbrutaal daysdagen of ApartheidApartheid,
368
987304
3360
na de donkere en brutale
dagen van Apartheid.
16:42
and out of the ashesas of that
legalizedgelegaliseerd racialras- discriminationdiscriminatie,
369
990664
4735
Vanuit de as van die
'gelegaliseerde rassendiscriminatie',
16:47
he led SouthSouth AfricaAfrika to becomeworden the first countryland
370
995399
2964
maakte hij van Zuid-Afrika het eerste land
ter wereld dat discriminatie verbood
16:50
in the worldwereld- to banban discriminationdiscriminatie
371
998363
3109
16:53
basedgebaseerde on sexualseksueel orientationafdrukstand withinbinnen its constitutiongrondwet.
372
1001472
4154
op basis van seksuele geaardheid,
in de grondwet.
16:57
MandelaMandela said,
373
1005626
2655
Mandela zei:
17:00
"For to be freegratis is not merelyalleen to castgegoten off one'séén is chainskettingen,
374
1008281
4926
"Want vrij zijn is niet alleen
je ketenen afwerpen,
17:05
but to liveleven in a way that respectsopzichten
375
1013207
2943
maar leven op een manier die de vrijheid
van anderen respecteert en vergroot.
17:08
and enhancesverbetert the freedomvrijheid of othersanderen."
376
1016150
3249
17:11
So as these movementsbewegingen continuevoortzetten on,
377
1019399
4678
Terwijl deze bewegingen verdergaan
17:16
and as freedomvrijheid strugglesstrijd
around the worldwereld- continuevoortzetten on,
378
1024077
2961
en de vrijheidsstrijd verdergaat,
overal ter wereld,
17:19
let's rememberonthouden that not only are they interconnectedmet elkaar verbonden,
379
1027038
3660
moeten we blijven gedenken
dat ze niet alleen verbonden zijn,
17:22
but they mustmoet supportondersteuning and enhanceverbeteren eachelk other
380
1030698
3891
maar dat ze elkaar moeten
ondersteunen en versterken
17:26
for us to be trulywerkelijk victoriousoverwinnaar.
381
1034589
3284
opdat we echt zouden gewonnen hebben.
17:29
Thank you.
382
1037873
1975
Hartelijk dank.
17:31
(ApplauseApplaus)
383
1039848
5560
(Applaus)
Translated by Els De Keyser
Reviewed by Matthias Valvekens

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Yoruba Richen - Documentary filmmaker
In her documentary films, Yoruba Richen unites African-American, feminist and LGBTQ voices in a renewed cry for civil rights for all.

Why you should listen
With her documentary film The New Black, Yoruba Richen celebrates the successes of the struggle for LGBTQ rights, while seeking to find common ground in all corners of the African-American community on this complex and contentious issue.
 
Raised in Harlem, Richen developed an early fascination with the disconnect between the worlds of poverty and wealth, and an awareness of how voices outside of the mainstream are often marginalized -- or excised completely -- from the democratic discourse.
More profile about the speaker
Yoruba Richen | Speaker | TED.com