ABOUT THE SPEAKER
George Whitesides - Chemist
In his legendary career in chemistry, George Whitesides has been a pioneer in microfabrication and nanoscale self-assembly. Now, he's fabbing a diagnostic lab on a chip.

Why you should listen

Someday Harvard chemistry professor George Whitesides will take the time to look back on the 950 scientific articles he's coauthored, the dozen companies he's co-founded or the 50-plus patents on which he's named. (He works in four main areas: biochemistry, materials science, catalysis and physical organic chemistry.) In the meantime, he's trying to invent a future where medical diagnosis can be done by anyone for little or no cost. He's co-founded a nonprofit called Diagnostics for All that aims to provide dirt-cheap diagnostic devices, to provide healthcare in a world where cost is everything.

Among his solutions is a low-cost "lab-on-a-chip," made of paper and carpet tape. The paper wicks bodily fluids -- urine, for example -- and turns color to provide diagnostic information, such as how much glucose or protein is present. His goal is to distribute these simple paper diagnostic systems to developing countries, where people with basic training can administer tests and send results to distant doctors via cameraphone.

More profile about the speaker
George Whitesides | Speaker | TED.com
TEDxBoston 2009

George Whitesides: A lab the size of a postage stamp

George Whitesides: Posta pulu boyutunda bir laboratuvar.

Filmed:
544,696 views

Hastalık teşhisleri icin geleneksel laboratuar testleri bunlara en çok ihtiyaç duyan bölgeler icin çok pahalı ve kullanışsız olabilir. George Whiteside'ın dahice cevabı nerdeyse maliyetsiz olarak üretilen ve kusursuz olan bir araç, TEDxBoston'da.
- Chemist
In his legendary career in chemistry, George Whitesides has been a pioneer in microfabrication and nanoscale self-assembly. Now, he's fabbing a diagnostic lab on a chip. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
The problemsorun that I want to talk with you about
0
0
3000
Sizinle konuşmak istediğim problem
00:18
is really the problemsorun of:
1
3000
2000
aslında şu problemdir:
00:20
How does one supplyarz healthcaresağlık hizmeti
2
5000
4000
Biri nasıl olur da bir sağlık hizmeti sağlar
00:24
in a worldDünya in whichhangi costmaliyet is everything?
3
9000
4000
paranın herşey olduğu şu dünyada.
00:28
How do you do that?
4
13000
2000
Bunu nasıl yaparsın?
00:30
And the basictemel paradigmparadigma we want to suggestönermek to you,
5
15000
2000
ve size önermek istediğimiz basit paradigma,
00:32
I want to suggestönermek to you, is
6
17000
2000
Benim önermek istediğim,
00:34
one in whichhangi you say that in ordersipariş to
7
19000
2000
bir hastalığı tedavi edebilmek için önce ne olduğunu
00:36
treattedavi etmek diseasehastalık you have to first know what you're treatingtedavi --
8
21000
4000
bilmeniz gerektiğini -ki bu teşhistir - sonra
00:40
that's diagnosticstanılama -- and then you have to do something.
9
25000
2000
bir şey yapmanız gerektiğini söyleyebileceğiniz bir paradigma.
00:42
So, the programprogram that we're involvedilgili in is something whichhangi we call
10
27000
3000
Böylece, bizim ilişkili olduğumuz program, bizim değişimizle
00:45
DiagnosticsTanılama for All, or zero-costsıfır maliyetli diagnosticstanılama.
11
30000
4000
herkes için teşhis, ya da sıfır masraflı teşhis.
00:49
How do you providesağlamak medicallyTıbbi olarak relevantuygun informationbilgi
12
34000
3000
Sıfır maliyete en yakın, tıp ile alakalı
00:52
at as closekapat as possiblemümkün to zerosıfır costmaliyet? How do you do it?
13
37000
4000
bilgiyi nasıl sağlarsınız? Bunu nasıl yaparsınız?
00:56
Let me just give you two examplesörnekler.
14
41000
2000
Size iki örnek vereyim.
00:58
The rigorstitreme of militaryaskeri medicinetıp
15
43000
4000
Askeri ilaçların güçlükleri
01:02
are not so dissimilarbenzemez from the thirdüçüncü worldDünya --
16
47000
2000
3. dünya ülkelerinkinden pek farklı değil,
01:04
poorfakir resourceskaynaklar, a rigoroustitiz environmentçevre,
17
49000
3000
yetersiz kaynak, zorluklarla dolu bir çevre,
01:07
a seriesdizi of problemssorunlar in lightweighthafif, and things of this kindtür --
18
52000
4000
bir dizi ufak çapta problem ve bunun gibi şeyler.
01:11
and alsoAyrıca not so differentfarklı from the home healthcaresağlık hizmeti
19
56000
3000
Aynı zamanda ev sağlık hizmetlerinden ve tanısal sistem dünyasından
01:14
and diagnosticArıza tespit systemsistem worldDünya.
20
59000
3000
çok farklı değildir.
01:17
So, the technologyteknoloji that I want to talk about
21
62000
3000
Sonuçta size bahsetmek istediğim teknoloji
01:20
is for the thirdüçüncü worldDünya, for the developinggelişen worldDünya,
22
65000
3000
3. dünya ülkeleri için, gelişen dünya için
01:23
but it has, I think, much broadergeniş applicationuygulama,
23
68000
2000
ama bence çok daha geniş bir uygulama alanına sahip
01:25
because informationbilgi is so importantönemli in the healthcaresağlık hizmeti systemsistem.
24
70000
5000
çünkü bilgi sağlık hizmetlerinde büyük bir rol oynamaktadır.
01:30
So, you see two examplesörnekler here.
25
75000
2000
Burada iki örnek görüyorsunuz,
01:32
One is a lablaboratuvar that is actuallyaslında a fairlyoldukça high-endüst uç laboratorylaboratuvar in AfricaAfrika.
26
77000
5000
biri gayet değerli sayılabilecek Afrika'da bir laboratuvar,
01:37
The secondikinci is basicallytemel olarak an entrepreneurgirişimci
27
82000
2000
ikincisi ise sadece bir girişimci
01:39
who is setset up and doing who-knows-whatKim bilir ne in a tabletablo in a marketpazar.
28
84000
4000
bir masaya yerleşmiş ve kim bilir neler yapıyor.
01:43
I don't know what kindtür of healthcaresağlık hizmeti is deliveredteslim there.
29
88000
3000
Orada nasıl bir sağlık hizmeti veriliyor bilmiyorum.
01:46
But it's not really what is probablymuhtemelen mostçoğu efficientverimli.
30
91000
5000
Ama o büyük olasılıkla çok verimli olan bir şey değil.
01:51
What is our approachyaklaşım?
31
96000
3000
Bizim yaklaşımımız ne?
01:54
And the way in whichhangi one typicallytipik approachesyaklaşımlar
32
99000
3000
Masraf azaltma problemine
01:57
a problemsorun of loweringdüşürücü costmaliyet,
33
102000
3000
klasik birinin yaklaşımı gibi
02:00
startingbaşlangıç from the perspectiveperspektif of the UnitedAmerika StatesBirleşik,
34
105000
3000
Amerika Birleşik Devletleri perspektifinden başlayıp,
02:03
is to take our solutionçözüm,
35
108000
2000
çözümü alıp
02:05
and then to try to cutkesim costmaliyet out of it.
36
110000
2000
masrafları kesmeye çalışarak
02:07
No mattermadde how you do that,
37
112000
2000
100,000 dolarlık bir aleti
02:09
you're not going to startbaşlama with a 100,000-dollar-dolar instrumentEnstrüman
38
114000
2000
ne yaparsanız yapın,
02:11
and bringgetirmek it down to no-costNo-maliyet. It isn't going to work.
39
116000
3000
0 maliyete ulaştıramazsınız. Bu yaklaşım işe yaramaz.
02:14
So, the approachyaklaşım that we tookaldı was the other way around.
40
119000
3000
Bundan dolayı, bizim yaklaşımımız tersten bakmaktı.
02:17
To asksormak, "What is the cheapestEn ucuz possiblemümkün stuffşey
41
122000
2000
Şu soruyu sorarak "Çalışan ve yaralı
02:19
that you could make a diagnosticArıza tespit systemsistem out of,
42
124000
3000
bilgi veren teşhıs sistemini en ucuz
02:22
and get usefulişe yarar informationbilgi,
43
127000
2000
neden yapabiliriz"
02:24
addeklemek functionfonksiyon?" And what we'vebiz ettik chosenseçilmiş is paperkâğıt.
44
129000
3000
ve biz kağıdı şeçtik.
02:27
What you see here is a prototypicPrototipik devicecihaz.
45
132000
3000
Burada gördüğünüz prototipik bir cihaz.
02:30
It's about a centimetersantimetre on the sideyan.
46
135000
2000
Bu kenarı bir santimetre kadar.
02:32
It's about the sizeboyut of a fingernailtırnak.
47
137000
2000
Tırnak boyutunda.
02:34
The lineshatlar around the edgeskenarları are
48
139000
2000
Kenarların çevresindeki cizgiler
02:36
a polymerpolimer.
49
141000
2000
bir polimer.
02:38
It's madeyapılmış of paperkâğıt and paperkâğıt, of coursekurs, wicksfitiller fluidsıvı,
50
143000
4000
Kağıtdan yapılı, ve tabiki kağıt sıvıyı emer.
02:42
as you know, paperkâğıt, clothbez -- dropdüşürmek wineşarap on the tableclothmasa örtüsü,
51
147000
4000
Bildiğiniz üzere, kağıt, kumaş, masa örtüsüne bir damla şarap dökun
02:46
and the wineşarap wicksfitiller all over everything.
52
151000
3000
ve şarap herşeye bulaşır.
02:49
Put it on your shirtgömlek, it ruinsHarabeleri the shirtgömlek.
53
154000
2000
gömleğinize koyun, gömleği mahveder.
02:51
That's what a hydrophilichidrofilik surfaceyüzey does.
54
156000
3000
Hidrofilik -su seven- yüzey böyledir.
02:54
So, in this devicecihaz the ideaFikir is that you dripdamla
55
159000
2000
Bu alette fikir şudur ki,
02:56
the bottomalt endson of it in a dropdüşürmek of,
56
161000
2000
alt kısma bir damla
02:58
in this casedurum, urineidrar.
57
163000
2000
idrar damlatırsınız.
03:00
The fluidsıvı wicksfitiller its way into those chambersChambers'ı at the topüst.
58
165000
4000
Sıvı o tepedeki odaciklara emilir.
03:04
The brownkahverengi colorrenk indicatesgösterir the amounttutar of glucoseglikoz in the urineidrar,
59
169000
4000
Kahverengi idrarda bulunan glikoz miktarini belirtir.
03:08
the bluemavi colorrenk indicatesgösterir the amounttutar of proteinprotein in the urineidrar.
60
173000
3000
Mavi renk idrarda bulunan protein miktarini belirtir.
03:11
And the combinationkombinasyon of those two
61
176000
2000
Ve istediğiniz yararlı şeyler arasında
03:13
is a first ordersipariş shotatış at a numbernumara of
62
178000
2000
bu ikisinin kombinasyonu
03:15
usefulişe yarar things that you want.
63
180000
3000
en önemli olanlarıdır.
03:18
So, this is an exampleörnek of a devicecihaz madeyapılmış from a simplebasit pieceparça of paperkâğıt.
64
183000
3000
Bu sadece basit bir kağıtdan yapılmış olan bir alet örneğidir.
03:21
Now, how simplebasit can you make the productionüretim?
65
186000
3000
Şimdi, bir ürünü ne kadar basitleştirebilirsiniz?
03:24
Why do we chooseseçmek paperkâğıt?
66
189000
2000
Niçin biz kağıt seçtik?
03:26
There's an exampleörnek of the sameaynı thing on a fingerparmak,
67
191000
3000
Burada bir örnek var bu ürünün
03:29
showinggösterme you basicallytemel olarak what it looksgörünüyor like.
68
194000
2000
nasıl gözüktüğünü parmak üzerinde gösteren.
03:31
One reasonneden for usingkullanma paperkâğıt is that it's everywhereher yerde.
69
196000
3000
Kağıt kulanmamız icin birinci sebep, kağıt her yerde.
03:34
We have madeyapılmış these kindsçeşit of devicescihazlar usingkullanma
70
199000
2000
Bunun gibi başka cihazlar da yaptık
03:36
napkinspeçete and toilettuvalet paperkâğıt
71
201000
3000
tuvalet kağıdı, peçete, ambalaj kağıdı
03:39
and wrapssarar, and all kindsçeşit of stuffşey.
72
204000
2000
ve bunlar gibi benzer bir cok ürünü kullanarak
03:41
So, the productionüretim capabilitykabiliyet is there.
73
206000
3000
Yapım kapasitesi hazır.
03:44
The secondikinci is, you can put lots and lots
74
209000
2000
İkincil olarak da, bir çok testi
03:46
of teststestler in a very smallküçük placeyer.
75
211000
2000
çok ufak bir alana sıkıştırabilirsiniz.
03:48
I'll showgöstermek you in a momentan that the stackyığın of paperkâğıt there
76
213000
2000
Size az sonra göstereceğim bir yığın kağıda
03:50
would probablymuhtemelen holdambar something like
77
215000
2000
yüksek ihtimalle
03:52
100,000 teststestler, something of that kindtür.
78
217000
3000
100,000 test barınabilir.
03:55
And then finallyen sonunda, a pointpuan that you don't think of so much
79
220000
3000
Sonuncu olarak da, gelişmiş ülke tıbında
03:58
in developedgelişmiş worldDünya medicinetıp:
80
223000
3000
fazla düşünülmeyen bir nokta şudur ki
04:01
it eliminatesortadan kaldırır sharps"Sharps".
81
226000
2000
sivrileri elemine eder.
04:03
And what sharps"Sharps" meansanlamına geliyor is needlesiğneler, things that stickÇubuk.
82
228000
3000
Sivriler ne demektir, batan aletler.
04:06
If you've takenalınmış a sampleNumune of someone'sbirisi var bloodkan
83
231000
2000
Mesela birinden kan örneği aldınız
04:08
and the someonebirisi mightbelki have hepatitisHepatit C,
84
233000
3000
o kişide hepatit C bulunabilir
04:11
you don't want to make a mistakehata and stickÇubuk it in you.
85
236000
2000
iğneyi kendinize batirmak gibi bir hatayi yapmak istemezsiniz.
04:13
It just -- you don't want to do that.
86
238000
2000
Neden olduğu açık, bunu yapmak istemezsiniz.
04:15
So, how do you disposeelden çıkarma of that? It's a problemsorun everywhereher yerde.
87
240000
2000
O iğneyi nasil ortadan kaldırırsınız? Bu her yerde olan bir problem.
04:17
And here you simplybasitçe burnyanmak it.
88
242000
2000
Basit bir çözüm olarak onu yakarsınız.
04:19
So, it's a sortçeşit of a practicalpratik approachyaklaşım
89
244000
2000
Sonuç olarak, işlere başlamak için
04:21
to startingbaşlangıç on things.
90
246000
3000
pratik bir yoldur.
04:24
Now, you say, "If paperkâğıt is a good ideaFikir,
91
249000
3000
Şimdi dersiniz ki eğer kağıt bu kadar güzel bir fikirse
04:27
other people have surelyelbette thought of it."
92
252000
2000
başkaları kesinlikle düşünmüştur.
04:29
And the answerCevap is, of coursekurs, yes.
93
254000
3000
Cevap ise tabiki evet,
04:32
Those halfyarım of you, roughlykabaca,
94
257000
2000
Aşa yukarı yarınız
04:34
who are womenkadınlar,
95
259000
2000
bayan olanlar
04:36
at some pointpuan mayMayıs ayı have had a pregnancygebelik testÖlçek.
96
261000
2000
hayatınızın bir noktasında hamilelik testi almışınızdır.
04:38
And the mostçoğu commonortak of these
97
263000
3000
Bunların en yaygın olanı ise
04:41
is in a devicecihaz that looksgörünüyor like the thing on the left.
98
266000
3000
bu soldakı gibi görünen bir cihazdır.
04:44
It's something calleddenilen a lateralyanal flowakış immunoassayimmunoassay.
99
269000
2000
Adı: yanal akış bağışıklık tahlili
04:46
In that particularbelirli testÖlçek,
100
271000
2000
Bu spesifik testde
04:48
urineidrar eitherya, containingiçeren
101
273000
2000
HCG adı verilen ve idrarda
04:50
a hormonehormon calleddenilen HCGHCG, does or does not
102
275000
3000
bulunan hormon bir parça
04:53
flowakış acrosskarşısında a pieceparça of paperkâğıt.
103
278000
2000
kağıt boyunca akar yada akmaz.
04:55
And there are two barsBarlar. One barbar indicatesgösterir that the testÖlçek is workingçalışma,
104
280000
4000
iki tane bar vardır, birinci bar testin çalıştığını gösterir
04:59
and if the secondikinci barbar showsgösterileri up, you're pregnanthamile.
105
284000
3000
ve diğer bar da gözükürse, hamilesinizdir.
05:02
This is a terrificMüthiş kindtür of testÖlçek in a binaryikili worldDünya,
106
287000
3000
Bu binari bir dünyada mütiş bir testdir.
05:05
and the niceGüzel thing about pregnancygebelik
107
290000
2000
Hamilelikle ilgili güzel şey ise
05:07
is eitherya you are pregnanthamile or you're not pregnanthamile.
108
292000
2000
ya hamilesinizdir ya da değılsinizdir.
05:09
You're not partiallykısmen pregnanthamile or thinkingdüşünme about beingolmak pregnanthamile
109
294000
2000
Yarım hamile ya da hamile kalmayi düşünüyorsunuz
05:11
or something of that sortçeşit.
110
296000
2000
gibi bir durum yoktur.
05:13
So, it worksEserleri very well there,
111
298000
2000
Yani kağıt test burada çok güzel çalışır,
05:15
but it doesn't work very well when you need more quantitativenicel informationbilgi.
112
300000
3000
ama daha niceliksel sonuçlar istediğinizde çalışmaz.
05:18
There are alsoAyrıca dipsticksdipsticks,
113
303000
2000
Ölçüm çubukları da vardır
05:20
but if you look at the dipsticksdipsticks, they're for
114
305000
2000
ama eğer ölçüm çubuklarına bakarsanız, onlar
05:22
anotherbir diğeri kindtür of urineidrar analysisanaliz.
115
307000
2000
başka tür idrar analizleri içindir.
05:24
There are an awfulkorkunç lot of colorsrenkler and things like that.
116
309000
3000
Bir çok renk ve buna benzer şeyler vardır.
05:27
What do you actuallyaslında do about that in a difficultzor circumstancedurum?
117
312000
3000
Zor koşullarda bu durumla ilgili gerçekten ne yaparsınız?
05:30
So, the approachyaklaşım that we startedbaşladı with is to asksormak:
118
315000
5000
Böylece bizim başladığımız yaklaşım, şu soruyu sormaktı:
05:35
Is it really practicalpratik to make things of this sortçeşit?
119
320000
4000
Buna benzer araçlar yapmak gerçekten pratik mi?
05:39
And that problemsorun is now, in a purelyyalnızca engineeringmühendislik way, solvedçözülmüş.
120
324000
4000
O sorun şimdi, tamamen mühendislik bakış açısı kullanılarak çözüldü.
05:43
And the procedureprosedür that we have is simplybasitçe to startbaşlama with paperkâğıt.
121
328000
4000
ve bizim izlediğimiz prosedür sade bir sekilde kağıtla başlamaktır
05:47
You runkoş it throughvasitasiyla a newyeni kindtür of printeryazıcı calleddenilen a waxbalmumu printeryazıcı.
122
332000
3000
Mum yazıcısı olarak adlandırılan yeni bir yazıcıdan geçırırsınız bu kağıdı
05:50
The waxbalmumu printeryazıcı does what looksgörünüyor like printingbaskı.
123
335000
3000
Mum yazıcısı yazmaya benzer bir işlem yapar
05:53
It is printingbaskı. You put that on, you warmIlık, hafif sıcak it a little bitbit,
124
338000
3000
Basmadır. Bunu koyarsınız biraz da ısıtırsınız.
05:56
the waxbalmumu printsbaskılar throughvasitasiyla so it absorbsemer into the paperkâğıt,
125
341000
3000
Mum kağıdın içine emilir
05:59
and you endson up with the devicecihaz that you want.
126
344000
2000
böylece istediğiniz araçı elde etmiş olursunuz.
06:01
The printersYazıcılar costmaliyet 800 bucksdolar now.
127
346000
4000
Yazıcının şu andaki maliyeti 800 dolar.
06:05
They'llOnlar olacak make, we estimatetahmin that if you were to runkoş them 24 hourssaatler a day
128
350000
3000
Eğer bu yazıcıyı 24 saat çalıştırırsanız
06:08
they'dgittiklerini make about 10 millionmilyon teststestler a yearyıl.
129
353000
3000
yılda yaklaşık 10 milyon test yaparlar.
06:11
So, it's a solvedçözülmüş problemsorun, that particularbelirli problemsorun is solvedçözülmüş.
130
356000
3000
Böylece bu sorun çözülmüş bir sorundur.
06:14
And there is an exampleörnek of the kindtür of thing that you see.
131
359000
2000
Ve bu gördüğünüz şeyin bir örneği var
06:16
That's on a pieceparça of 8 by 12 paperkâğıt.
132
361000
3000
Bu 8'e 12 bir kağıt
06:19
That takes about two secondssaniye to make.
133
364000
2000
Bunu yapmak 2 saniye sürüyor
06:21
And so I regardsaygı that as donetamam.
134
366000
2000
Ben bunu da bitmiş olarak nitelendiriyorum
06:23
There is a very importantönemli issuekonu here,
135
368000
2000
Burada çok önemli bir konu var,
06:25
whichhangi is that because it's a printeryazıcı,
136
370000
3000
o da şudur ki bu bir yazıcı
06:28
a colorrenk printeryazıcı, it printsbaskılar colorsrenkler. That's what colorrenk printersYazıcılar do.
137
373000
3000
renkli yazıcı, renki baskı yapar. Renkli yazıcıların yaptığı gibi.
06:31
I'll showgöstermek you in a momentan, that's actuallyaslında quiteoldukça usefulişe yarar.
138
376000
4000
Size az sonra göstereceğim bu aslında cok yararlı.
06:35
Now, the nextSonraki questionsoru that you would like to asksormak
139
380000
3000
Şimdi sormak istediğim bir sonraki soru ise:
06:38
is: What would you like to measureölçmek? What would you like to analyzeçözümlemek?
140
383000
3000
Ne ölçmek istersiniz? Ne analiz etmek istersiniz?
06:41
And the thing whichhangi you'dşimdi etsen mostçoğu like to analyzeçözümlemek,
141
386000
3000
Ve en çok incelemek isteyebileceğiniz şeyden kayda değer uzaklıktayız.
06:44
we're a fairadil distancemesafe from.
142
389000
2000
bu da ''tanımlanmamış orijin ateşi''
06:46
It's what's calleddenilen "feverateş of undiagnosedteşhis edilmemiş originMenşei."
143
391000
4000
diye adlandırdığımız şeydir.
06:50
SomeoneBirisi comesgeliyor into the clinicklinik,
144
395000
2000
Biri kliniğe gelir
06:52
they have a feverateş, they feel badkötü. What do they have?
145
397000
2000
ateşi var, kendini iyi hissetmiyor, hastalığı nedir?
06:54
Do they have T.B.? Do they have AIDSAIDS?
146
399000
2000
tüberküloz mu, AIDS mi?
06:56
Do they have a commonortak coldsoğuk?
147
401000
2000
Yoksa soğuk algınlığı mı?
06:58
The triageaciliyetine göre sıralama problemsorun. That's a hardzor problemsorun
148
403000
2000
triyaj sorunu, değinmeyeceğim sebeplerden
07:00
for reasonsnedenleri that I won'talışkanlık go throughvasitasiyla.
149
405000
2000
dolayi zor bir sorun.
07:02
There are an awfulkorkunç lot of things that you'dşimdi etsen like to distinguishayırmak amongarasında.
150
407000
3000
Aralarında ayırt etmek istediğiniz bir çok şey vardır.
07:05
But then there are a seriesdizi of things:
151
410000
2000
Ama bazı seriler vardir,
07:07
AIDSAIDS, hepatitisHepatit, malariasıtma,
152
412000
2000
AIDS, hepatit, sıtma
07:09
TBTB, othersdiğerleri
153
414000
2000
tüberküloz, ve diğerleri
07:11
and simplerdaha basit onesolanlar, suchböyle as guidancerehberlik of treatmenttedavi.
154
416000
4000
Ve tedavi kılavuzluğu gibi basit olanlar.
07:15
Now even that's more complicatedkarmaşık than you think.
155
420000
3000
Ama onlar bile düşündüğünüzden daha karmaşıktır.
07:18
A friendarkadaş of mineMayın worksEserleri in transculturaltranscultural psychiatryPsikiyatri,
156
423000
4000
Bir arkadaşım kültürler arası psikiyatride çalışıyor
07:22
and he is interestedilgili in the questionsoru of
157
427000
2000
ve onun ilgisini şu soru çekiyor:
07:24
why people do and don't take theironların medsilaç.
158
429000
3000
insanlar niçin ilaçlarını almazlar?
07:27
So, DapsoneDapson, or something like that,
159
432000
2000
mesela Dapsone, yada ona benzer bir ilaç
07:29
you have to take it for a while.
160
434000
2000
uzun bir süre kullanılması gereken bir ilaç
07:31
He has a wonderfulolağanüstü storyÖykü of talkingkonuşma to a villagerköylü in IndiaHindistan
161
436000
3000
Çok güzel bir hikaye var Hindistanda bir köylü ile ilgili
07:34
and sayingsöz, "Have you takenalınmış your DapsoneDapson?" "Yes."
162
439000
2000
Sormuşlar: "Dapsone'larını alıyor musun?", "Evet"
07:36
"Have you takenalınmış it everyher day?" "Yes."
163
441000
3000
"Hergün aldın mı?", "Evet"
07:39
"Have you takenalınmış if for a monthay?" "Yes."
164
444000
2000
"Bir ay boyunca aldın mı?","Evet"
07:41
What the guy actuallyaslında meantdemek
165
446000
2000
Adamın aslında söylemek istediği şey şu ki
07:43
was that he'diçin ona fedfederasyon a 30-day-gün dosedoz of DapsoneDapson
166
448000
2000
30 günlük Dapsone'u
07:45
to his dogköpek, that morningsabah.
167
450000
2000
o sabah köpeğine vermiş olmasıydı
07:47
(LaughterKahkaha)
168
452000
1000
(Gülüşmeler)
07:48
He was tellingsöylüyorum the truthhakikat. Because
169
453000
2000
O doğruyu söylüyordu çünkü
07:50
in a differentfarklı culturekültür,
170
455000
2000
başka bir kültürde
07:52
the dogköpek is a surrogatevekil for you,
171
457000
2000
köpeğin senin vekilindir
07:54
you know, "todaybugün," "this monthay," "sincedan beri the rainyYağmurlu seasonsezon" --
172
459000
3000
birde bilirsiniz ki "bugün","bu ay"."yağmurlu sezondan beri"
07:57
there are lots of opportunitiesfırsatlar for misunderstandingyanlış anlama,
173
462000
3000
yanlış anlaşılabilecek bir çok imkan var
08:00
and so an issuekonu here is to,
174
465000
2000
buradaki sorun şudur ki:
08:02
in some casesvakalar, to figureşekil out
175
467000
2000
önemsiz olarak gözüken bazı sorunların
08:04
how to dealanlaştık mı with mattershususlar that seemgörünmek uninterestingilginç,
176
469000
3000
nasıl ilgilenilmesini çözmek,
08:07
like complianceuyum.
177
472000
3000
örneğın uyum gibi.
08:10
Now, take a look at what a typicaltipik testÖlçek looksgörünüyor like.
178
475000
4000
Şimdi klasik bir testin nasıl olduğuna bakalım
08:14
PrickHıyar a fingerparmak, you get some bloodkan,
179
479000
2000
parmağa iğne batırırsınız, az bir kan alırsınız
08:16
about 50 microlitersmicroliters.
180
481000
2000
yaklaşık 50 microlitre
08:18
That's about all you're going to get,
181
483000
2000
Bundan daha fazlasını alamazsınız
08:20
because you can't use the usualolağan sortçeşit of systemssistemler.
182
485000
4000
çünkü klasik sistemleri kullanamaz durumdasınız
08:24
You can't manipulateidare it very well,
183
489000
2000
bunu iyi derecede manipule de edemezsiniz,
08:26
althougholmasına rağmen I'll showgöstermek something about that in a momentan.
184
491000
2000
ama bu konu ile ilgili size az sonra bir şey göstereceğım
08:28
So, you take the dropdüşürmek of bloodkan, no furtherayrıca manipulationsmanipülasyonlar,
185
493000
3000
Evet, bir damla kan aldınız, daha fazla manipulasyon da yok
08:31
you put it on a little devicecihaz,
186
496000
2000
ufak bir cihaza koydunuz
08:33
the devicecihaz filtersfiltreler out the bloodkan cellshücreler, letsHaydi the serumSerum go throughvasitasiyla,
187
498000
4000
cihaz kan hücrelerini filitreledi, serumun geçmesine izin verdi
08:37
and you get a seriesdizi of colorsrenkler
188
502000
2000
ve bir seri renkler oluştu,
08:39
down in the bottomalt there.
189
504000
2000
şurada aşağıda.
08:41
And the colorsrenkler indicatebelirtmek "diseasehastalık" or "normalnormal."
190
506000
4000
ve renkler hastalık mı normal mı belirtti.
08:45
But even that's complicatedkarmaşık,
191
510000
2000
Ama bu bile karmaşık olabilir
08:47
because to you, to me, colorsrenkler mightbelki indicatebelirtmek "normalnormal,"
192
512000
4000
çünkü sana ya da bana renkler normali belirtiyor olabilir
08:51
but, after all, we're all sufferingçile from
193
516000
2000
ama ne de olsa biz yoğun eğitimin
08:53
probablymuhtemelen an excessAŞIRI of educationEğitim.
194
518000
3000
kurbanlarıyız.
08:56
What you do about something whichhangi requiresgerektirir
195
521000
2000
niceliksel bir analiz isteyen bir şey için
08:58
quantitativenicel analysisanaliz?
196
523000
2000
ne yaparsiniz?
09:00
And so the solutionçözüm that we and manyçok other people
197
525000
3000
Benim ve bir çok insanin
09:03
are thinkingdüşünme about there,
198
528000
2000
düşündüğü çözüm ise
09:05
and at this pointpuan there is a dramaticdramatik flourishgüzelleşmek,
199
530000
2000
bu noktada dramatik bir gelişme var
09:07
and out comesgeliyor the universalevrensel solutionçözüm to everything these daysgünler,
200
532000
3000
ve günümüzde herşeyın çözümü olan evrensel cözüm çıkar
09:10
whichhangi is a cellhücre phonetelefon. In this particularbelirli casedurum, a camerakamera phonetelefon.
201
535000
3000
cep telefonu, bu spesifik durumda, kameralı bir telefon
09:13
They're everywhereher yerde, sixaltı billionmilyar a monthay in IndiaHindistan.
202
538000
5000
Her yerde varlar, ayda 6 milyon, Hindistanda
09:18
And the ideaFikir is that what one does,
203
543000
3000
Fikir ise biri
09:21
is to take the devicecihaz,
204
546000
2000
o cihazi alır
09:23
you dipDIP it, you developgeliştirmek the colorrenk,
205
548000
3000
daldırırsınız, renkleri oluşturursunuz,
09:26
you take a pictureresim, the pictureresim goesgider to a centralmerkezi laboratorylaboratuvar.
206
551000
3000
resmini çekersiniz, bu resim merkezi bir laboratuvara gider.
09:29
You don't have to sendgöndermek out a doctordoktor,
207
554000
2000
Bir doktor da yollamanıza gerek yok.
09:31
you sendgöndermek out somebodybirisi who can just take the sampleNumune,
208
556000
3000
Siz sadece örnek alabilcek birini yollarsınız
09:34
and in the clinicklinik eitherya a doctordoktor, or ideallyideal olarak a computerbilgisayar
209
559000
3000
ve bu durumda klinikde bir doktor yada ideal olarak bir bilgisayar
09:37
in this casedurum, does the analysisanaliz.
210
562000
2000
analizi yapar.
09:39
TurnsDöner out to work actuallyaslında quiteoldukça well, particularlyözellikle when your
211
564000
2000
Sonuç olarak bu iş aslında çok kolaydır
09:41
colorrenk printeryazıcı has printedbasılı the colorrenk barsBarlar
212
566000
2000
hele renkli yazıcınız işlerin nasıl
09:43
that indicatebelirtmek how things work.
213
568000
2000
yürüdüğünü gösteren renklı çizgileri bastıkdan sonra.
09:45
So, my viewgörünüm of the healthsağlık carebakım workerişçi of the futuregelecek
214
570000
3000
Sonuç benim görüşümde geleceğın saglık çalışanı
09:48
is not a doctordoktor,
215
573000
2000
bir doktor değıl
09:50
but is an 18-year-old-yaşında, otherwiseaksi takdirde unemployedişsiz,
216
575000
3000
18 yaşında bir gençtir, diğer bir değişle işsiz.
09:53
who has two things: He has a backpacksırt çantası fulltam of these teststestler,
217
578000
2000
iki şeyi var, bir bu testlerle dolu bir çanta
09:55
and a lancetLancet to occasionallybazen take a bloodkan sampleNumune,
218
580000
3000
ve lanset ara ara kan örneği almak için,
09:58
and an AK-AK-47.
219
583000
2000
iki, bir AK47.
10:00
And these are the things that get him throughvasitasiyla his day.
220
585000
5000
Gününü geçirmesini sağlayan seyler bunlardır,
10:05
There's anotherbir diğeri very interestingilginç connectionbağ here,
221
590000
2000
Burada başka çok enteresan bir sorun var
10:07
and that is that what one wants to do
222
592000
2000
o da genel olarak bu kadar kötü bir
10:09
is to passpas throughvasitasiyla usefulişe yarar informationbilgi
223
594000
3000
telefon ağından yararlı bilgi geçirmek
10:12
over what is generallygenellikle a prettygüzel awfulkorkunç telephonetelefon systemsistem.
224
597000
4000
isteyen biri.
10:16
It turnsdönüşler out there's an enormousmuazzam amounttutar of informationbilgi
225
601000
3000
Olay şudur ki bu konu ile ilgili muzzam miktarda
10:19
alreadyzaten availablemevcut on that subjectkonu, whichhangi is the MarsMars roverRover problemsorun.
226
604000
3000
bilgi var, Mars gezgini sorunu.
10:22
How do you get back an accuratedoğru viewgörünüm of the colorrenk on MarsMars
227
607000
4000
Mars'ın yüzeyinin renklerini nasıl kesin bir şekilde alırsın,
10:26
if you have a really terriblekorkunç bandwidthBant genişliği to do it with?
228
611000
4000
çok kötü bir band genişliğin varsa?
10:30
And the answerCevap is not complicatedkarmaşık
229
615000
2000
Ve cevap cok karmaşık değil,
10:32
but it's one whichhangi I don't want to go throughvasitasiyla here,
230
617000
2000
Bunların yapılması için haberleşme sistemleri
10:34
other than to say that the communicationiletişim systemssistemler
231
619000
3000
yeterince anlaşılmış durumda
10:37
for doing this are really prettygüzel well understoodanladım.
232
622000
2000
ama burada bunun dışında bu konuya değınmeğeceğım.
10:39
AlsoAyrıca, a factgerçek whichhangi you mayMayıs ayı not know
233
624000
3000
Ayrıca bir çoğunuz bilmeyebilir ama
10:42
is that the computehesaplamak capabilitykabiliyet of this thing
234
627000
3000
bunun hesaplama kabiliyeti
10:45
is not so differentfarklı from the computehesaplamak capabilitykabiliyet
235
630000
2000
bir masaüstü bilgisayardan
10:47
of your desktopMasaüstü computerbilgisayar.
236
632000
2000
çok farklı değil.
10:49
This is a fantasticfantastik devicecihaz whichhangi is only beginningbaşlangıç to be tappeddağılmış.
237
634000
3000
Daha yeni yeni keşfetığımız olağanüstü bir cihaz bu.
10:52
I don't know whetherolup olmadığını the ideaFikir of one computerbilgisayar, one childçocuk
238
637000
4000
Bir çocuğa bir bilgisayar fikri mantıklı mıdır ben bilemem ama,
10:56
makesmarkaları any senseduyu. Here'sİşte the computerbilgisayar of the futuregelecek,
239
641000
3000
işte geleceğin bilgisayarı.
10:59
because this screenekran is alreadyzaten there and they're ubiquitousher yerde birden bulunan.
240
644000
5000
Çünkü bu ekran şimdiden orada ve onlar her yerde hazır ve nazır bulunmakta.
11:04
All right now let me showgöstermek you just a little bitbit about advancedileri devicescihazlar.
241
649000
2000
Peki size şimdi biraz daha gelişmis cihazlardan bahsedeyim.
11:06
And we'lliyi startbaşlama by posingpoz a little problemsorun.
242
651000
3000
Ufak bir problem ortaya çikararak başlıyalım.
11:09
What you see here is anotherbir diğeri centimeter-sizedsantimetre büyüklüğünde devicecihaz,
243
654000
3000
Burada gördüğünüz başka bir santimetrelik bir cihaz.
11:12
and the differentfarklı colorsrenkler are differentfarklı colorsrenkler of dyeboya.
244
657000
4000
ve değişik renkler ise değişik reklerde boya
11:16
And you noticeihbar something whichhangi mightbelki strikegrev you as
245
661000
2000
size az biraz enteresan gelebilecek
11:18
a little bitbit interestingilginç,
246
663000
2000
bir şey farketmiş olabilirsiniz
11:20
whichhangi is the yellowSarı seemsgörünüyor to disappearkaybolmak,
247
665000
3000
bu da şudur ki sarı kayboluyormuş gibi gözüküyor.
11:23
get throughvasitasiyla the bluemavi, and then get throughvasitasiyla the redkırmızı.
248
668000
3000
maviden geçer sonra da kırmızıdan.
11:26
How does that happenolmak? How do you make something flowakış throughvasitasiyla something?
249
671000
3000
Bu nasıl oluyor? Nasıl olur da birseyi birseyin içersinden akıtırsınız?
11:29
And, of coursekurs the answerCevap is, "You don't."
250
674000
2000
ve elbette cevap "Hayır öyle birşey yapmazsınız"
11:31
You make it flowakış underaltında and over.
251
676000
2000
üzerinden ve üstünden akıtırsınız.
11:33
But now the questionsoru is: How do you make it flowakış
252
678000
2000
ama şimdi soru şu üzerinden yada altından
11:35
underaltında and over in a pieceparça of paperkâğıt?
253
680000
3000
akmasını nasıl sağlarsınız.
11:38
The answerCevap is that what you do,
254
683000
3000
cevap ise şudur ki
11:41
and the detailsayrıntılar are not terriblyson derece importantönemli here,
255
686000
3000
bu şeyi daha özenli yaparsınız,
11:44
is to make something more elaborateayrıntılı:
256
689000
2000
detaylar çok önemli değıl.
11:46
You take severalbirkaç differentfarklı layerskatmanlar of paperkâğıt,
257
691000
2000
bir kaç kat kağıt alırsınız
11:48
eachher one containingiçeren its ownkendi little fluidsıvı systemsistem,
258
693000
3000
her biri kendi sıvı sistemini içerir
11:51
and you separateayrı them by piecesparçalar of,
259
696000
2000
ve onlari çift taraflı halı
11:53
literallyharfi harfine, double-sidedÇift taraflı carpethalı tapebant,
260
698000
3000
bandı ile ayırırsınız.
11:56
the stuffşey you use to stickÇubuk the carpetsHalı ontoüstüne the floorzemin.
261
701000
3000
şu halıları yerlere yapıştırmak için kullanılan bant.
11:59
And the fluidsıvı will flowakış from one layertabaka into the nextSonraki.
262
704000
3000
ve sıvı bır katmandan diğer katmana akar
12:02
It distributesdağıtır itselfkendisi, flowsakar throughvasitasiyla furtherayrıca holesdelikler,
263
707000
3000
kendisini dağıtır, deliklerden akar
12:05
distributesdağıtır itselfkendisi.
264
710000
2000
ve kendini dağıtır.
12:07
And what you see, at the loweralt right-handsağ el sideyan there,
265
712000
3000
Şurada sağ tarafta gördüğünüz
12:10
is a sampleNumune in whichhangi a singletek sampleNumune
266
715000
2000
örneğin üstüne bir damla kan örneği
12:12
of bloodkan has been put on the topüst,
267
717000
3000
konulmuştur ve bu kan
12:15
and it has gonegitmiş throughvasitasiyla and distributeddağıtılmış itselfkendisi
268
720000
3000
kendisini aşağıda bulunan
12:18
into these 16 holesdelikler on the bottomalt,
269
723000
3000
16 deliğe akıtmıştır.
12:21
in a pieceparça of paperkâğıt -- basicallytemel olarak it looksgörünüyor like a chipyonga,
270
726000
2000
Bu parça kağıt bir çipi andırır
12:23
two piecesparçalar of paperkâğıt thickkalın.
271
728000
3000
iki kağıt kalınlığında.
12:26
And in this particularbelirli casedurum we were just interestedilgili in
272
731000
2000
Bu spesifik örnekte biz sadece bunun
12:28
the replicabilityYinelenebilirlik of that.
273
733000
2000
tekrarlanabilirliğini inceliyorduk.
12:30
But that is, in principleprensip, the way you solveçözmek
274
735000
2000
Ama presipte "kaynağı belirsiz ateş"
12:32
the "feverateş of unexplainedaçıklanmamış originMenşei" problemsorun,
275
737000
2000
problemini bu şekılde çözersınız.
12:34
because eachher one of those spotsnoktalar then becomesolur
276
739000
2000
Çünkü bütün bu noktalar farkı
12:36
a testÖlçek for a particularbelirli setset of markersişaretleyicileri
277
741000
3000
hastalıklar için bireysel testlere
12:39
of diseasehastalık,
278
744000
2000
belirleyeci olacaklar.
12:41
and this will work in duenedeniyle coursekurs.
279
746000
2000
Ve bu zamanla çalışacaktır.
12:43
Here is an exampleörnek of a slightlyhafifçe more complicatedkarmaşık devicecihaz.
280
748000
3000
ve burada biraz daha kompleks bir cihazin bir örneği var
12:46
There's the chipyonga.
281
751000
2000
iste çip
12:48
You dipDIP in a cornerköşe. The fluidsıvı goesgider into the centermerkez.
282
753000
2000
köşesini daldırırsınız, sıvı merkeze gider
12:50
It distributesdağıtır itselfkendisi out into these variousçeşitli
283
755000
3000
ve kendisini çeşitli deliklere veya kuyucuklara akıtır
12:53
wellsKuyu or holesdelikler, and turnsdönüşler colorrenk,
284
758000
2000
ve renk değiştirir.
12:55
and all donetamam with paperkâğıt and carpethalı tapebant.
285
760000
3000
ve gene hepsi kağıt ve halı bandı ile yapılır.
12:58
So, I think it's as low-costdüşük maliyetli
286
763000
2000
Bence bu bulabilceğimiz
13:00
as we're likelymuhtemelen to be ableyapabilmek to come up and make things.
287
765000
4000
en ucuz yol bu şeyleri yapmak için.
13:04
Now, I have one last, two last little storieshikayeleri
288
769000
3000
Şimdi bu işi bitirmeden önce, son bir
13:07
to tell you, in finishingbitirme off this business.
289
772000
3000
iki kısa hikayem olacak.
13:10
This is one: One of the things that one does occasionallybazen
290
775000
3000
Birinin arasıra yaptigi şeylerden biri
13:13
need to do is to separateayrı bloodkan cellshücreler from serumSerum.
291
778000
3000
o da şudur ki serumdan kan hücrelerini ayirmak
13:16
And the questionsoru was,
292
781000
3000
Burada bir örnek alırız
13:19
here we do it by takingalma a sampleNumune,
293
784000
2000
santrifüje koyarız, çevirirz onu
13:21
we put it in a centrifugeSantrifüj,
294
786000
3000
kan hücrelerini alırız, süper.
13:24
we spinçevirmek it, and you get bloodkan cellshücreler out. TerrificMüthiş.
295
789000
4000
Ama sorun şuki
13:28
What happensolur if you don't have an electricityelektrik,
296
793000
2000
Elektrik yoksa ne olur?
13:30
and a centrifugeSantrifüj, and whateverher neyse?
297
795000
2000
veya bir sentrifüj yoksa?
13:32
And we thought for a while of how you mightbelki do this
298
797000
3000
ve biz bu konu üstünde biraz düşündük
13:35
and the way, in factgerçek, you do it is what's showngösterilen here.
299
800000
2000
ve sonuç burada gösterildiği gibi
13:37
You get an eggbeaterçırpıcı,
300
802000
2000
bir yumurta çırpma aleti alırsınız
13:39
whichhangi is everywhereher yerde, and you saw off a bladebıçak,
301
804000
3000
ki bu heryerde, bıçakların birini sökersiniz
13:42
and then you take tubingBoru,
302
807000
2000
bir tüp alıp buna yapıştırırsınız
13:44
and you stickÇubuk it on that. You put the bloodkan in, you spinçevirmek it --
303
809000
2000
kanı içine koyarsınız ve onu çevirirsiniz.
13:46
somebodybirisi sitsoturur there and spinsspin it.
304
811000
2000
Biri orda oturur ve bunu çevirir
13:48
It worksEserleri really, really well.
305
813000
2000
Çok guzel işe yarıyor.
13:50
And we satoturdu down, we did the physicsfizik of eggbeaterseggbeaters
306
815000
2000
ve biz dedik ki yumurta çırpıcısının
13:52
and self-aligningotomatik ayarlanan tubesborular and all the restdinlenme of that kindtür of thing,
307
817000
3000
tüplerin ve geri kalan herşeyin fiziklerini yaptık
13:55
sentgönderilen it off to a journaldergi.
308
820000
2000
ve bir dergiye yolladık
13:57
We were very proudgururlu of this, particularlyözellikle the titleBaşlık,
309
822000
2000
Özellikle başlıkdan çok gurur duyuyorduk,
13:59
whichhangi was "EggbeaterÇırpıcı as CentrifugeSantrifüj."
310
824000
2000
"Yumurta çırpıcısı Sentrifüjü"
14:01
(LaughterKahkaha)
311
826000
1000
(Gülüşmeler)
14:02
And we sentgönderilen it off, and by returndönüş mailposta it camegeldi back.
312
827000
3000
ve yolladık, ve iade mektubu olarak geri geldi.
14:05
I calleddenilen up the editoreditör and I said,
313
830000
2000
Editörü aradim ve dedim ki
14:07
"What's going on? How is this possiblemümkün?"
314
832000
2000
"Neler oluyor? Bu nasıl mümkün olabilir"
14:09
The editoreditör said, with enormousmuazzam disdainküçümseme,
315
834000
3000
ve editör dedi ki, gayet büyük bir küçümseme ile
14:12
"I readokumak this.
316
837000
2000
"Ben bunu okudum.
14:14
And we're not going to publishyayınlamak it, because we only
317
839000
2000
ve biz bunu yayınlamayacağız, çünkü biz
14:16
publishyayınlamak scienceBilim."
318
841000
2000
sadece bilim yayinlariz."
14:18
And it's an importantönemli issuekonu
319
843000
2000
ve bu önemli bir konu
14:20
because it meansanlamına geliyor that we have to,
320
845000
2000
çünkü biz bir toplum olarak
14:22
as a societytoplum,
321
847000
2000
neye değer verdiğimizi
14:24
think about what we valuedeğer.
322
849000
2000
bir düşünmeliyiz.
14:26
And if it's just paperskâğıtlar and physPHYS. revRev. lettersharfler,
323
851000
2000
ve eğer bunlar sadece kağıtlar ve fizik eleştirme mektupları ise
14:28
we'vebiz ettik got a problemsorun.
324
853000
3000
bir sorunumuz var.
14:31
Here is anotherbir diğeri exampleörnek of something whichhangi is --
325
856000
3000
ve bir örnek daha
14:34
this is a little spectrophotometerSpektrofotometre.
326
859000
2000
bu da ufak bir spektrofotometre.
14:36
It measuresönlemler the absorptionemme of lightışık in a sampleNumune
327
861000
3000
Bir örnekte ışığın emmilmesini ölçer.
14:39
The neattemiz thing about this is, you have lightışık sourcekaynak that flickerstitriyor
328
864000
3000
bununla ilgili harika olan şey ise, 1000 hertz de açınıp kapanan titrek
14:42
on and off at about 1,000 hertzHertz,
329
867000
2000
bir ışık kaynağınız var.
14:44
anotherbir diğeri lightışık sourcekaynak that detectsalgılar that lightışık at 1,000 hertzHertz,
330
869000
4000
başka bir ışık kaynağı ise bunu alagılar gene 1,000 hertz de
14:48
and so you can runkoş this systemsistem in broadgeniş daylightgün ışığı.
331
873000
3000
sonuç olarak bu sistemi güpegündüz çalıştırabilirsiniz.
14:51
It performsgerçekleştirir about equivalentlyequivalently
332
876000
2000
yaklaşık 100,000 dolar olan bir
14:53
to a systemsistem that's in the ordersipariş of
333
878000
3000
sisteme nerdeyse denk bir
14:56
100,000 dollarsdolar.
334
881000
2000
şekilde çalışır.
14:58
It costsmaliyetler 50 dollarsdolar. We can probablymuhtemelen make it for 50 centscent,
335
883000
3000
Maliyeti 50 dolar biz bunu kafamiza koyarsak
15:01
if we put our mindus to it.
336
886000
2000
50 sente kadar düşürebilirz.
15:03
Why doesn't somebodybirisi do it? And the answerCevap is,
337
888000
2000
Neden bunu kimse yapmıyor, cevap şu ki:
15:05
"How do you make a profitkâr in a capitalistkapitalist systemsistem, doing that?"
338
890000
4000
"Bunu yaparak kapitalist bir sistemde nasil kar yaparsiniz"
15:09
Interestingİlginç problemsorun.
339
894000
3000
Garip bir problem.
15:12
So, let me finishbitiş by sayingsöz
340
897000
2000
Son bir şey diyerek bitireyim
15:14
that we'vebiz ettik thought about this as a kindtür of engineeringmühendislik problemsorun.
341
899000
4000
biz bunu bir mühendislik problemi şeklinde düşündük
15:18
And we'vebiz ettik askeddiye sordu: What is the scientificilmi unifyingbirleştirici ideaFikir here?
342
903000
6000
ve sorduk burada bilimsel birleştirici fikir nedir
15:24
And we'vebiz ettik decidedkarar that we should think about this
343
909000
1000
ve karar verdik ki maliyet açısından değil
15:25
not so much in termsşartlar of costmaliyet,
344
910000
2000
basitlik açısından
15:27
but in termsşartlar of simplicitybasitlik.
345
912000
2000
düşünmeliyiz.
15:29
SimplicitySadelik is a neattemiz wordsözcük. And you've got to think about
346
914000
2000
Sadelik harika bir kelime ve sadeliğin anlamı
15:31
what simplicitybasitlik meansanlamına geliyor.
347
916000
2000
nedir bunu düşünmeniz lazim.
15:33
I know what it is but I don't actuallyaslında know what it meansanlamına geliyor.
348
918000
4000
Ben nedir biliyorum ama tam olarak ne demektir onu bilmiyorum.
15:37
So, I actuallyaslında was interestedilgili enoughyeterli in this to put togetherbirlikte
349
922000
2000
Sonuçta bunu bir grup insani bir araya getircek
15:39
severalbirkaç groupsgruplar of people.
350
924000
4000
kadar merakliydim.
15:43
And the mostçoğu recentson involvedilgili a coupleçift of people at MITMIT,
351
928000
3000
En sonuncu bir kaç tane MIT mezunu insan da içeriyordu,
15:46
one of them beingolmak an exceptionallyson derece brightparlak kidçocuk
352
931000
2000
içlerinden biri benim orjinal bir
15:48
who is one of the very fewaz people I would think of
353
933000
2000
dahi olduğunu düşündüğüm
15:50
who'skim an authenticotantik geniusdeha.
354
935000
2000
olağınüstü zeki bir çocuk.
15:52
We all struggledmücadele for an entiretüm day to think about simplicitybasitlik.
355
937000
4000
Hepimiz tam bir gün boyunca çabaladık düşündük sadelık nedir?
15:56
And I want to give you the answerCevap of this
356
941000
2000
ve ben size bu derin bilimsel düşüncenin
15:58
deepderin scientificilmi thought.
357
943000
3000
cevabını vermek istiyorum
16:01
(LaughterKahkaha)
358
946000
3000
"İçine sıçılması imkansiz olan"
16:04
So, in a senseduyu, you get what you payödeme for.
359
949000
3000
sonuç olarak, ne ödediyseniz onu alırsınız.
16:07
Thank you very much.
360
952000
2000
Çok teşekkurler
16:09
(LaughterKahkaha)
361
954000
1000
(Gülüşmeler)
Translated by Berker Soyluoglu
Reviewed by osman oguz ahsen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
George Whitesides - Chemist
In his legendary career in chemistry, George Whitesides has been a pioneer in microfabrication and nanoscale self-assembly. Now, he's fabbing a diagnostic lab on a chip.

Why you should listen

Someday Harvard chemistry professor George Whitesides will take the time to look back on the 950 scientific articles he's coauthored, the dozen companies he's co-founded or the 50-plus patents on which he's named. (He works in four main areas: biochemistry, materials science, catalysis and physical organic chemistry.) In the meantime, he's trying to invent a future where medical diagnosis can be done by anyone for little or no cost. He's co-founded a nonprofit called Diagnostics for All that aims to provide dirt-cheap diagnostic devices, to provide healthcare in a world where cost is everything.

Among his solutions is a low-cost "lab-on-a-chip," made of paper and carpet tape. The paper wicks bodily fluids -- urine, for example -- and turns color to provide diagnostic information, such as how much glucose or protein is present. His goal is to distribute these simple paper diagnostic systems to developing countries, where people with basic training can administer tests and send results to distant doctors via cameraphone.

More profile about the speaker
George Whitesides | Speaker | TED.com