ABOUT THE SPEAKER
Susan Etlinger - Data analyst
Susan Etlinger promotes the smart, well-considered and ethical use of data.

Why you should listen

Susan Etlinger is an industry analyst with Altimeter Group, where she focuses on data and analytics. She conducts independent research and has authored two intriguing reports: “The Social Media ROI Cookbook” and “A Framework for Social Analytics.” She also advises global clients on how to work measurement into their organizational structure and how to extract insights from the social web which can lead to tangible actions. In addition, she works with technology innovators to help them refine their roadmaps and strategies. 

Etlinger is on the board of The Big Boulder Initiative, an industry organization dedicated to promoting the successful and ethical use of social data. She is regularly interviewed and asked to speak on data strategy and best practices, and has been quoted in media outlets like The Wall Street Journal, The New York Times, and the BBC.

More profile about the speaker
Susan Etlinger | Speaker | TED.com
TED@IBM

Susan Etlinger: What do we do with all this big data?

Susan Etlinger: Co robimy z ogromem danych?

Filmed:
1,344,301 views

Czy zestaw danych sprawia, że czujesz się bardziej komfortowo? Bardziej spełniony? Jeśli tak, to twoja interpretacja jest prawdopodobnie zła. W nieoczekiwanie poruszającej prelekcji Susan Etlinger tłumaczy, dlaczego wraz z napływem coraz większej ilości danych musimy pogłębiać umiejętność krytycznego myślenia. Ponieważ ciężko jest przejść od liczenia rzeczy do ich rozumienia naprawdę.
- Data analyst
Susan Etlinger promotes the smart, well-considered and ethical use of data. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Technika przyniosła nam tak wiele:
00:13
TechnologyTechnologia has broughtprzyniósł us so much:
0
1354
3135
lądowanie na Księżycu, Internet,
sekwencjonowanie ludzkiego genomu.
00:16
the moonksiężyc landinglądowanie, the InternetInternet,
1
4489
2019
00:18
the abilityzdolność to sequencesekwencja the humanczłowiek genomegenom.
2
6508
2625
Wydobywa też wiele
naszych najskrytszych lęków.
00:21
But it alsorównież tapsopukanie into a lot of our deepestnajgłębszy fearslęki,
3
9133
3724
00:24
and about 30 yearslat agotemu,
4
12857
1856
Około 30 lat temu krytyk kultury,
Neil Postman, napisał książkę
00:26
the culturekultura critickrytyk NeilNeil PostmanListonosz wrotenapisał a bookksiążka
5
14713
2553
pod tytułem "Zabawić się na śmierć",
która świetnie to odzwierciedla.
00:29
callednazywa "AmusingZabawne OurselvesSami to DeathŚmierć,"
6
17266
2115
00:31
whichktóry layskłaść this out really brilliantlybłyszcząco.
7
19381
2759
00:34
And here'soto jest what he said,
8
22140
1650
Oto co mówi, porównując dystopiczne wizje
00:35
comparingporównywanie the dystopiandystopii visionswizje
9
23790
2263
00:38
of GeorgeGeorge OrwellOrwell and AldousAldous HuxleyHuxley.
10
26053
3573
George'a Orwella i Aldousa Huxleya.
00:41
He said, OrwellOrwell fearedobawiać się we would becomestają się
11
29626
3126
Orwell bał się zniewolenia kultury.
00:44
a captivew niewoli culturekultura.
12
32752
2248
00:47
HuxleyHuxley fearedobawiać się we would becomestają się a trivialtrywialny culturekultura.
13
35000
3752
Huxley bał się trywializacji kultury.
00:50
OrwellOrwell fearedobawiać się the truthprawda would be
14
38752
2145
Orwell bał się, że prawda
będzie przed nami ukrywana,
00:52
concealedukryte from us,
15
40897
1923
00:54
and HuxleyHuxley fearedobawiać się we would be drownedutonął
16
42820
2190
a Huxley, że zaleje nas
morze trywialności.
00:57
in a seamorze of irrelevanceniestosowność.
17
45010
2693
Jednym słowem to wybór między
"Wielki Brat patrzy",
00:59
In a nutshellłupina orzecha, it's a choicewybór betweenpomiędzy
18
47703
2170
01:01
BigDuże BrotherBrat watchingoglądanie you
19
49873
2600
a oglądaniem "Wielkiego Brata".
01:04
and you watchingoglądanie BigDuże BrotherBrat.
20
52473
2496
01:06
(LaughterŚmiech)
21
54969
1931
(Śmiech)
01:08
But it doesn't have to be this way.
22
56900
1734
Ale wcale nie musi tak być.
01:10
We are not passivebierny consumerskonsumenci
of datadane and technologytechnologia.
23
58634
3336
Nie jesteśmy biernymi
konsumentami danych i technik.
01:13
We shapekształt the rolerola it playsgra in our liveszyje
24
61970
2403
Kształtujemy ich rolę w naszym życiu
01:16
and the way we make meaningznaczenie from it,
25
64373
2130
i ich znaczenie.
01:18
but to do that,
26
66503
1603
Jednak w tym celu
01:20
we have to payzapłacić as much attentionUwaga to how we think
27
68106
3513
musimy zwracać tyle uwagi
na to, jak myślimy,
jak i na to, jak kodujemy.
01:23
as how we codekod.
28
71619
2030
01:25
We have to askzapytać questionspytania, and hardciężko questionspytania,
29
73649
3098
Musimy zadawać pytania, trudne pytania,
01:28
to moveruszaj się pastprzeszłość countingrachunkowość things
30
76747
1869
żeby przejść od powtarzania czynności
01:30
to understandingzrozumienie them.
31
78616
2602
do rozumienia ich.
Ciągle bombardują nas informacje
01:33
We're constantlystale bombardedbombardowani with storieshistorie
32
81218
2446
01:35
about how much datadane there is in the worldświat,
33
83664
2476
o tym, jak wiele danych jest na świecie,
01:38
but when it comespochodzi to bigduży datadane
34
86140
1580
ale gdy chodzi o wyzwanie,
jakim jest ich interpretacja,
01:39
and the challengeswyzwania of interpretingTłumaczenia ustne it,
35
87720
2596
rozmiar to nie wszystko.
01:42
sizerozmiar isn't everything.
36
90316
2088
01:44
There's alsorównież the speedprędkość at whichktóry it movesporusza się,
37
92404
2903
Chodzi też o prędkość,
z jaką się zmieniają
01:47
and the manywiele varietiesodmiany of datadane typestypy,
38
95307
1696
i o różnorodność typów danych.
01:49
and here are just a fewkilka examplesprzykłady:
39
97003
2498
Oto kilka przykładów:
01:51
imagesobrazy,
40
99501
2198
obrazy,
01:53
texttekst,
41
101699
4007
tekst,
wideo
01:57
videowideo,
42
105706
2095
01:59
audioaudio.
43
107801
1830
i audio.
02:01
And what unitesjednoczy this disparateróżny typestypy of datadane
44
109631
3042
Łączy je to, że są stworzone przez ludzi
i wymagają kontekstu.
02:04
is that they're createdstworzony by people
45
112673
2221
02:06
and they requirewymagać contextkontekst.
46
114894
2775
02:09
Now, there's a groupGrupa of datadane scientistsnaukowcy
47
117669
2445
Grupa analityków danych
z Uniwersytetu Illinois-Chicago
02:12
out of the UniversityUniwersytet of Illinois-ChicagoChicago w stanie Illinois,
48
120114
2305
02:14
and they're callednazywa the HealthZdrowie MediaMedia CollaboratoryCollaboratory,
49
122419
2554
pracuje w Health Media Collaboratory.
02:16
and they'veoni been workingpracujący with
the CentersOśrodki for DiseaseChoroby ControlKontroli
50
124973
2587
Współpracują z Centrami Kontroli Chorób,
02:19
to better understandzrozumieć
51
127560
1505
żeby lepiej rozumieć,
02:21
how people talk about quittingrzucić palenie smokingpalenie,
52
129065
2848
co ludzie mówią o rzucaniu palenia,
co mówią o papierosach elektronicznych
02:23
how they talk about electronicelektroniczny cigarettespapierosy,
53
131913
2680
i co mogą wspólnie zrobić,
żeby pomóc im rzucić palenie.
02:26
and what they can do collectivelyłącznie
54
134593
1985
02:28
to help them quitporzucić.
55
136578
1984
Żeby zrozumieć, co ludzie mówią o paleniu,
02:30
The interestingciekawy thing is, if you want to understandzrozumieć
56
138562
2013
02:32
how people talk about smokingpalenie,
57
140575
2216
najpierw trzeba wiedzieć,
02:34
first you have to understandzrozumieć
58
142791
1901
co rozumieją przez "palenie".
02:36
what they mean when they say "smokingpalenie."
59
144692
2565
Na Twitterze są cztery główne kategorie:
02:39
And on TwitterTwitter, there are fourcztery mainGłówny categorieskategorie:
60
147257
3926
numer jeden: palenie papierosów;
numer dwa: palenie marihuany;
02:43
numbernumer one, smokingpalenie cigarettespapierosy;
61
151183
2997
02:46
numbernumer two, smokingpalenie marijuanamarihuana;
62
154180
2807
numer trzy: palenie w piecu
i numer cztery: palenie się do kobiet.
02:48
numbernumer threetrzy, smokingpalenie ribsżebra;
63
156987
2643
02:51
and numbernumer fourcztery, smokingpalenie hotgorąco womenkobiety.
64
159630
3553
(Śmiech)
02:55
(LaughterŚmiech)
65
163183
2993
02:58
So then you have to think about, well,
66
166176
2426
Trzeba przemyśleć, jak ludzie
rozmawiają o e-papierosach.
03:00
how do people talk about electronicelektroniczny cigarettespapierosy?
67
168602
2140
03:02
And there are so manywiele differentróżne wayssposoby
68
170742
2025
Robią to na wiele sposobów,
03:04
that people do this, and you can see from the slideślizgać się
69
172767
2599
jak widać na slajdzie,
to dosyć złożona sprawa.
03:07
it's a complexzłożony kinduprzejmy of a queryzapytanie.
70
175366
2610
03:09
And what it remindsprzypomina us is that
71
177976
3224
Przypomina nam to, że język
jest tworzony przez ludzi,
03:13
languagejęzyk is createdstworzony by people,
72
181200
2411
03:15
and people are messyniechlujny and we're complexzłożony
73
183611
2340
a ludzie mieszają,
jesteśmy skomplikowani,
03:17
and we use metaphorsmetafory and slangslang and jargonżargon
74
185951
2767
używamy metafor, slangu, żargonu
03:20
and we do this 24/7 in manywiele, manywiele languagesJęzyki,
75
188718
3279
i robimy to 24 godziny na dobę,
w bardzo wielu językach,
03:23
and then as soonwkrótce as we figurepostać it out, we changezmiana it up.
76
191997
3224
a jak tylko to zauważymy, zmieniamy to.
Podobnie było z reklamami
wyemitowanymi przez CDC,
03:27
So did these adsreklamy that the CDCCDC put on,
77
195221
5118
03:32
these televisiontelewizja adsreklamy that featuredPolecane a womankobieta
78
200339
2430
te bardzo obrazowe, niepokojące reklamy
z kobietą z dziurą w gardle.
03:34
with a holeotwór in her throatgardło and that were very graphicgrafiki
79
202769
2021
03:36
and very disturbingniepokojące,
80
204790
1904
Czy wpłynęły jakoś na rzucanie palenia?
03:38
did they actuallytak właściwie have an impactwpływ
81
206694
1885
03:40
on whetherczy people quitporzucić?
82
208579
2671
Health Media Collaboratory
mieli niewiele danych,
03:43
And the HealthZdrowie MediaMedia CollaboratoryCollaboratory
respectedszanowany the limitsograniczenia of theirich datadane,
83
211250
3307
03:46
but they were ablezdolny to concludewyciągnąć wniosek
84
214557
2005
ale mogli wywnioskować,
że te reklamy, mogliście je widzieć,
03:48
that those advertisementsreklamy
and you maymoże have seenwidziany them —
85
216562
3312
wstrząsnęły ludźmi
i zmusiły do przemyśleń,
03:51
that they had the effectefekt of joltingwstrząsów people
86
219874
2591
03:54
into a thought processproces
87
222465
1822
03:56
that maymoże have an impactwpływ on futureprzyszłość behaviorzachowanie.
88
224287
3667
które mogą mieć wpływ
na przyszłe zachowania.
Tym co podziwiam
i doceniam w tym projekcie,
03:59
And what I admirepodziwiać and
appreciatedoceniać about this projectprojekt,
89
227954
3891
04:03
asidena bok from the factfakt, includingwłącznie z the factfakt
90
231845
1489
oprócz tego, że jest oparty
na prawdziwych, ludzkich potrzebach,
04:05
that it's basedna podstawie on realreal humanczłowiek need,
91
233334
4057
jest fantastyczny przykład odwagi
04:09
is that it's a fantasticfantastyczny exampleprzykład of courageodwaga
92
237391
2846
04:12
in the facetwarz of a seamorze of irrelevanceniestosowność.
93
240237
4443
wobec powodzi rzeczy nieistotnych.
04:16
And so it's not just bigduży datadane that causesprzyczyny
94
244680
3305
Nie tylko ogromne dane powodują
problemy z ich interpretacją,
04:19
challengeswyzwania of interpretationinterpretacja, because let's facetwarz it,
95
247985
2601
Przyznajmy, że my, ludzie,
mamy bogatą historię wpadek,
04:22
we humanczłowiek beingsIstoty have a very richbogaty historyhistoria
96
250586
2594
04:25
of takingnabierający any amountilość of datadane, no mattermateria how smallmały,
97
253180
2693
kiedy to braliśmy dowolną ilość danych,
nawet bardzo małą i przekręcaliśmy je.
04:27
and screwingwkręcanie it up.
98
255873
1617
04:29
So manywiele yearslat agotemu, you maymoże rememberZapamiętaj
99
257490
3737
Wiele lat temu, może pamiętacie,
ex-prezydenta Reagana bardzo krytykowano
04:33
that formerbyły PresidentPrezydent RonaldRonald ReaganReagan
100
261227
2273
04:35
was very criticizedkrytykowane for makingzrobienie a statementkomunikat
101
263500
1991
za oświadczenie, że fakty są głupie.
04:37
that factsfakty are stupidgłupi things.
102
265491
3010
04:40
And it was a slippoślizg of the tonguejęzyk, let's be fairtargi.
103
268501
2794
To było przejęzyczenie,
miał na myśli słowa Johna Adamsa,
04:43
He actuallytak właściwie meantOznaczało to quotezacytować JohnJohn Adams'Adams defenseobrona
104
271295
2430
którymi ten bronił brytyjskich żołnierzy
04:45
of BritishBrytyjskie soldiersżołnierski in the BostonBoston MassacreMasakra trialspróby
105
273725
2751
podczas procesów
w sprawie masakry bostońskiej,
04:48
that factsfakty are stubbornuparty things.
106
276476
3150
że "fakty są uparte".
04:51
But I actuallytak właściwie think there's
107
279626
2624
Jednak jest w tym trochę
przypadkowej mądrości,
04:54
a bitkawałek of accidentalPrzypadkowe wisdommądrość in what he said,
108
282250
3418
bo fakty są uparte,
ale czasem są też głupie.
04:57
because factsfakty are stubbornuparty things,
109
285668
2776
05:00
but sometimesczasami they're stupidgłupi, too.
110
288444
2923
05:03
I want to tell you a personalosobisty storyfabuła
111
291367
1888
Opowiem wam prywatną historię,
05:05
about why this matterssprawy a lot to me.
112
293255
3548
zobaczycie, czemu to dla mnie ważne.
05:08
I need to take a breathoddech.
113
296803
2437
Muszę złapać oddech.
05:11
My sonsyn IsaacIsaac, when he was two,
114
299240
2754
Kiedy mój syn, Issac, miał dwa lata
zdiagnozowano u niego autyzm,
05:13
was diagnosedrozpoznano with autismautyzm,
115
301994
2417
05:16
and he was this happyszczęśliwy, hilariouswesoły,
116
304411
2161
był szczęśliwym, wesołym,
kochającym, czułym chłopczykiem,
05:18
lovingkochający, affectionateczuły little guy,
117
306572
2035
05:20
but the metricsmetryki on his developmentalrozwojowych evaluationsocen,
118
308607
2902
ale ocena jego rozwoju,
05:23
whichktóry lookedspojrzał at things like
the numbernumer of wordssłowa
119
311509
2070
na przykład, ile zna słów,
05:25
at that pointpunkt, noneŻaden
120
313579
3657
wówczas: zero,
wykazała: "brak komunikacji niewerbalnej,
05:29
communicativekomunikatywny gesturesgesty and minimalminimalny eyeoko contactkontakt,
121
317236
3940
minimalny kontakt wzrokowy",
określała jego poziom rozwoju
na etap 9-miesięcznego dziecka.
05:33
put his developmentalrozwojowych levelpoziom
122
321176
2003
05:35
at that of a nine-month-old9 miesięczne babydziecko.
123
323179
3961
05:39
And the diagnosisDiagnostyka was factuallyoparta na faktach correctpoprawny,
124
327140
2960
Diagnoza faktycznie była poprawna,
ale nie mówiła wszystkiego.
05:42
but it didn't tell the wholecały storyfabuła.
125
330100
3209
Jakieś półtora roku później,
kiedy miał prawie cztery lata,
05:45
And about a yearrok and a halfpół laterpóźniej,
126
333309
1401
05:46
when he was almostprawie fourcztery,
127
334710
2102
zobaczyłam jak szuka w grafice Google
05:48
I founduznany him in frontz przodu of the computerkomputer one day
128
336812
2363
05:51
runningbieganie a GoogleGoogle imageobraz searchszukanie on womenkobiety,
129
339175
5453
hasła "kobiety",
(Śmiech)
05:56
spelledorkisz "w-i-m-e-nw-i-m-e-n."
130
344628
3616
napisanego trochę niepoprawnie.
Postąpiłam jak każdy obsesyjny rodzic,
06:00
And I did what any obsessedobsesję parentrodzic would do,
131
348244
2740
06:02
whichktóry is immediatelynatychmiast startedRozpoczęty
hittinguderzanie the "back" buttonprzycisk
132
350984
1901
zaczęłam klikać "wstecz", żeby zobaczyć,
czego szukał wcześniej.
06:04
to see what elsejeszcze he'don by been searchingbadawczy for.
133
352885
3363
06:08
And they were, in orderzamówienie: menmężczyźni,
134
356248
2171
Hasła brzmiały: mężczyźni, szkoła,
autobus i komputer.
06:10
schoolszkoła, busautobus and computerkomputer.
135
358419
7267
06:17
And I was stunnedoszołomiony,
136
365686
2070
Byłam w szoku, bo nie wiedzieliśmy,
że umie literować, co dopiero czytać,
06:19
because we didn't know that he could spellzaklęcie,
137
367756
2002
06:21
much lessmniej readczytać, and so I askedspytał him,
138
369758
1766
więc spytałam go, jak to zrobił.
06:23
"IsaacIsaac, how did you do this?"
139
371524
2193
06:25
And he lookedspojrzał at me very seriouslypoważnie and said,
140
373717
2678
Spojrzał na mnie bardzo poważnie
i powiedział: "Wpisałem w okienko".
06:28
"TypedWpisany in the boxpudełko."
141
376395
3352
Uczył się komunikować,
tylko my szukaliśmy w złym miejscu.
06:31
He was teachingnauczanie himselfsamego siebie to communicatekomunikować się,
142
379747
3734
06:35
but we were looking in the wrongźle placemiejsce,
143
383481
3004
Tak się dzieje, gdy oceny i analizy
przeceniają jedną cechę,
06:38
and this is what happensdzieje się when assessmentsocen
144
386485
2295
06:40
and analyticsAnalytics overvaluenadwartości one metricmetryczny
145
388780
2396
06:43
in this casewalizka, verbalwerbalny communicationkomunikacja
146
391176
2609
w tym wypadku komunikację werbalną,
a zaniżają wartość innych,
06:45
and undervalueNiedocenianie othersinni, suchtaki
as creativetwórczy problem-solvingRozwiązywanie problemów.
147
393785
5703
takich jak twórcze
rozwiązywanie problemów.
Komunikacja była trudna dla Isaaca,
więc znalazł inną drogę,
06:51
CommunicationKomunikacja was hardciężko for IsaacIsaac,
148
399488
2307
06:53
and so he founduznany a workaroundObejście problemu
149
401795
1912
06:55
to find out what he neededpotrzebne to know.
150
403707
2857
żeby dowiedzieć się tego,
czego potrzebował.
Kiedy się o tym pomyśli, to ma sens,
bo ułożenie pytania to złożony proces,
06:58
And when you think about it, it makesczyni a lot of sensesens,
151
406564
1890
07:00
because formingformowanie a questionpytanie
152
408454
2081
07:02
is a really complexzłożony processproces,
153
410535
2565
a do wyszukania wystarcza jedno słowo.
07:05
but he could get himselfsamego siebie a lot of the way there
154
413100
2522
07:07
by puttingwprowadzenie a wordsłowo in a searchszukanie boxpudełko.
155
415622
4092
07:11
And so this little momentza chwilę
156
419714
2936
Ten krótki moment miał ogromny wpływ
na mnie i naszą rodzinę,
07:14
had a really profoundgłęboki impactwpływ on me
157
422650
2836
07:17
and our familyrodzina
158
425486
1309
07:18
because it helpedpomógł us changezmiana our framerama of referenceodniesienie
159
426795
3141
bo dał nam punkt odniesienia
do tego, co się z nim dzieje
07:21
for what was going on with him,
160
429936
2208
i pozwolił martwić się odrobinę mniej
i bardziej docenić jego pomysłowość.
07:24
and worrymartwić się a little bitkawałek lessmniej and appreciatedoceniać
161
432144
2976
07:27
his resourcefulnesszaradność more.
162
435120
2182
07:29
FactsFakty are stupidgłupi things.
163
437302
2861
Fakty są głupie.
Łatwo je przekręcić,
bardziej lub mniej świadomie.
07:32
And they're vulnerablewrażliwy to misuseniewłaściwe użycie,
164
440163
2397
07:34
willfulsamowolny or otherwisew przeciwnym razie.
165
442560
1653
07:36
I have a friendprzyjaciel, EmilyEmily WillinghamWillingham, who'skto jest a scientistnaukowiec,
166
444213
3026
Mam przyjaciółkę, Emily Willingham,
która jest naukowcem
07:39
and she wrotenapisał a piecekawałek for ForbesForbes not long agotemu
167
447239
2801
i niedawno napisała artykuł
do magazynu Forbes
07:42
entitleduprawniona "The 10 WeirdestNajdziwniejsze Things
168
450040
1980
"10 Najdziwniejszych Rzeczy
Łączonych z Autyzmem".
07:44
Ever LinkedPowiązane to AutismAutyzm."
169
452020
1810
07:45
It's quitecałkiem a listlista.
170
453830
3005
To całkiem długa lista.
Internet, winiony za wszystko,
to jedno źródło.
07:48
The InternetInternet, blamedobwiniony for everything, right?
171
456835
3532
Oprócz tego, oczywiście, matki,
07:52
And of coursekurs mothersmatki, because.
172
460367
3757
ale czekajcie, jest więcej,
jest cała masa w kategorii "matki".
07:56
And actuallytak właściwie, wait, there's more,
173
464124
1587
07:57
there's a wholecały bunchwiązka in
the "mothermama" categoryKategoria here.
174
465711
3430
08:01
And you can see it's a prettyładny
richbogaty and interestingciekawy listlista.
175
469141
4815
To całkiem bogata i interesująca lista.
08:05
I'm a bigduży fanwentylator of
176
473956
2193
Najbardziej mi się podoba
08:08
beingistota pregnantw ciąży nearBlisko freewaysautostrad, personallyosobiście.
177
476149
3704
"ciąża w pobliżu autostrad".
08:11
The finalfinał one is interestingciekawy,
178
479853
1539
Ostatnie jest interesujące,
bo termin "matka-lodówka"
08:13
because the termsemestr "refrigeratorlodówka mothermama"
179
481392
3003
08:16
was actuallytak właściwie the originaloryginalny hypothesishipoteza
180
484395
2605
był pierwotną hipotezą
co do przyczyny autyzmu,
08:19
for the causeprzyczyna of autismautyzm,
181
487000
1431
08:20
and that meantOznaczało somebodyktoś
who was coldzimno and unlovingBrak miłości.
182
488431
2735
oznaczał osobę zimną
i niezdolną do kochania.
08:23
And at this pointpunkt, you mightmoc be thinkingmyślący,
183
491166
1562
Teraz możecie myśleć:
"Już załapaliśmy,
08:24
"Okay, SusanSusan, we get it,
184
492728
1657
08:26
you can take datadane, you can
make it mean anything."
185
494385
1782
można wziąć dane i sprawić,
że będą znaczyć cokolwiek".
08:28
And this is trueprawdziwe, it's absolutelyabsolutnie trueprawdziwe,
186
496167
4703
I to prawda, absolutnie,
08:32
but the challengewyzwanie is that
187
500870
5610
ale prawdziwym wyzwaniem jest,
żeby samodzielnie wydobyć to znaczenie,
bo przecież tak naprawdę
08:38
we have this opportunityokazja
188
506480
2448
08:40
to try to make meaningznaczenie out of it ourselvesmy sami,
189
508928
2284
żadne dane nie mają znaczenia,
dopóki im go nie nadamy.
08:43
because franklyszczerze, datadane doesn't
createStwórz meaningznaczenie. We do.
190
511212
5352
08:48
So as businesspeoplebiznesmeni, as consumerskonsumenci,
191
516564
3256
Jako ludzie biznesu, klienci,
pacjenci, obywatele miast,
08:51
as patientspacjenci, as citizensobywatele,
192
519820
2539
powinniśmy poświęcić więcej uwagi
08:54
we have a responsibilityodpowiedzialność, I think,
193
522359
2396
08:56
to spendwydać more time
194
524755
2194
naszym zdolnościom krytycznego myślenia.
08:58
focusingskupienie on our criticalkrytyczny thinkingmyślący skillsumiejętności.
195
526949
2870
Dlaczego?
09:01
Why?
196
529819
1078
Bo na obecnym etapie, jak już mówiono,
możemy przetwarzać
09:02
Because at this pointpunkt in our historyhistoria, as we'vemamy heardsłyszał
197
530897
3178
09:06
manywiele timesczasy over,
198
534075
1706
09:07
we can processproces exabyteseksabajtów of datadane
199
535781
1981
eksabajty danych z prędkością światła
09:09
at lightningBłyskawica speedprędkość,
200
537762
2153
i podejmować złe decyzje
dużo szybciej i wydajniej,
09:11
and we have the potentialpotencjał to make badzły decisionsdecyzje
201
539915
3515
09:15
fardaleko more quicklyszybko, efficientlywydajnie,
202
543430
1834
09:17
and with fardaleko greaterwiększy impactwpływ than we did in the pastprzeszłość.
203
545264
5028
wpływające na nas o wiele bardziej
niż w przeszłości.
09:22
Great, right?
204
550292
1388
Świetnie, prawda?
09:23
And so what we need to do insteadzamiast
205
551680
3030
Zamiast tego, trzeba spędzić
trochę więcej czasu
09:26
is spendwydać a little bitkawałek more time
206
554710
2330
na naukach humanistycznych,
09:29
on things like the humanitieshumanistyka
207
557040
2746
09:31
and sociologysocjologia, and the socialspołeczny sciencesnauki,
208
559786
3464
socjologii, naukach społecznych,
retoryce, filozofii, etyce,
09:35
rhetoricretoryka, philosophyfilozofia, ethicsEtyka,
209
563250
2308
bo one zapewniają kontekst, który jest
tak ważny w analizie ogromnych danych,
09:37
because they give us contextkontekst that is so importantważny
210
565558
2856
09:40
for bigduży datadane, and because
211
568414
2576
bo pomagają nam poprawiać
krytyczne myślenie.
09:42
they help us becomestają się better criticalkrytyczny thinkersmyśliciele.
212
570990
2418
09:45
Because after all, if I can spotmiejsce
213
573408
4207
Przy poruszaniu jakiegoś problemu
nie ma większego znaczenia
09:49
a problemproblem in an argumentargument, it doesn't much mattermateria
214
577615
2486
czy użyjemy słów, czy liczb.
09:52
whetherczy it's expressedwyrażone in wordssłowa or in numbersliczby.
215
580101
2759
09:54
And this meansznaczy
216
582860
2719
Powinniśmy uczyć się znajdowania
tych tendencyjnych znaczeń
09:57
teachingnauczanie ourselvesmy sami to find
those confirmationpotwierdzenie biasesuprzedzenia
217
585579
4421
10:02
and falsefałszywy correlationskorelacje
218
590000
1822
i fałszywych korelacji,
a być w stanie z daleka rozpoznać
emocjonalne wyznanie,
10:03
and beingistota ablezdolny to spotmiejsce a nakednagi emotionalemocjonalny appealapel
219
591822
2138
10:05
from 30 yardsstocznie,
220
593960
1662
10:07
because something that happensdzieje się after something
221
595622
2522
bo to, że jedno dzieje się po drugim
nie znaczy, że jest jego skutkiem.
10:10
doesn't mean it happenedstało się
because of it, necessarilykoniecznie,
222
598144
3082
10:13
and if you'llTy będziesz let me geekmaniak out on you for a seconddruga,
223
601226
2119
Rzymianie nazywali to
"post hoc ergo propter hoc",
10:15
the RomansRzymianie callednazywa this
"poststanowisko hochoc ergoERGO propterpropter hochoc,"
224
603345
4297
10:19
after whichktóry thereforew związku z tym because of whichktóry.
225
607642
3296
"po tym, więc w skutek tego".
10:22
And it meansznaczy questioningpytający
disciplinesdyscypliny like demographicsdemografia.
226
610938
3757
To oznacza poddanie w wątpliwość
takich dyscyplin, jak demografia.
10:26
Why? Because they're basedna podstawie on assumptionszałożenia
227
614695
2520
Dlaczego?
Bo opierają się na założeniach,
kim jesteśmy, popartych jedynie
10:29
about who we all are basedna podstawie on our genderpłeć
228
617215
2306
informacjami o płci, wieku
i miejscu zamieszkania,
10:31
and our agewiek and where we liverelacja na żywo
229
619521
1462
10:32
as opposedprzeciwny to datadane on what
we actuallytak właściwie think and do.
230
620983
3478
w przeciwieństwie do tego,
co naprawdę robimy i myślimy.
10:36
And sinceod we have this datadane,
231
624461
1663
Skoro mamy te dane,
należy je traktować
10:38
we need to treatleczyć it with appropriatewłaściwy privacyPrywatność controlssterownica
232
626124
3139
z szacunkiem dla cudzej prywatności
10:41
and consumerkonsument opt-inopt-in,
233
629263
3576
i za wiedzą konsumentów.
10:44
and beyondpoza that, we need to be clearjasny
234
632839
2993
Trzeba mieć jasność
co do używanych hipotez i metodologii
10:47
about our hypotheseshipotezy,
235
635832
2103
10:49
the methodologiesmetodologii that we use,
236
637935
2596
oraz pewność co do rezultatów.
10:52
and our confidencepewność siebie in the resultwynik.
237
640531
2804
Jak mówił mój nauczyciel z liceum:
10:55
As my highwysoki schoolszkoła algebraalgebra teachernauczyciel used to say,
238
643335
2474
"Pokaż mi obliczenia,
bo jeśli nie wiem, co zrobiłeś,
10:57
showpokazać your mathmatematyka,
239
645809
1531
10:59
because if I don't know what stepskroki you tookwziął,
240
647340
3441
nie wiem, czego nie zrobiłeś,
a jeśli nie wiem, jakie pytanie zadałeś,
11:02
I don't know what stepskroki you didn't take,
241
650781
1991
11:04
and if I don't know what questionspytania you askedspytał,
242
652772
2438
nie wiem, jakich pytań nie zadałeś".
11:07
I don't know what questionspytania you didn't askzapytać.
243
655210
3197
To znaczy, że trzeba sobie zadać
najtrudniejsze pytanie:
11:10
And it meansznaczy askingpytając ourselvesmy sami, really,
244
658407
1523
11:11
the hardestnajtrudniejszy questionpytanie of all:
245
659930
1479
11:13
Did the datadane really showpokazać us this,
246
661409
3500
czy też może wynik przynosi nam
11:16
or does the resultwynik make us feel
247
664909
2311
większą satysfakcję i komfort?
11:19
more successfuludany and more comfortablewygodny?
248
667220
3878
11:23
So the HealthZdrowie MediaMedia CollaboratoryCollaboratory,
249
671098
2584
Health Media Collaboratory
na koniec projektu mogli stwierdzić,
11:25
at the endkoniec of theirich projectprojekt, they were ablezdolny
250
673682
1699
11:27
to find that 87 percentprocent of tweetstweety
251
675381
3408
że 87% wpisów na Tweeterze
na temat obrazowych,
11:30
about those very graphicgrafiki and disturbingniepokojące
252
678789
2144
niepokojących reklam
przeciwko paleniu wyrażało strach,
11:32
anti-smokingantynikotynowa adsreklamy expressedwyrażone fearstrach,
253
680933
4038
ale czy doszli do wniosku,
że skłonili kogoś do rzucenia nałogu?
11:36
but did they concludewyciągnąć wniosek
254
684971
1856
11:38
that they actuallytak właściwie madezrobiony people stop smokingpalenie?
255
686827
3161
11:41
No. It's sciencenauka, not magicmagia.
256
689988
2542
Nie, bo to nauka, a nie magia.
11:44
So if we are to unlockodblokować
257
692530
3190
Jeśli chcemy korzystać z możliwości,
jakie dają nam dane,
11:47
the powermoc of datadane,
258
695720
2862
11:50
we don't have to go blindlyślepo into
259
698582
3448
nie musimy ślepo iść w orwellowską
wizję totalitarnej przyszłości,
11:54
Orwell'sOrwella visionwizja of a totalitariantotalitarne futureprzyszłość,
260
702030
3436
czy trywializację Huxleya,
11:57
or Huxley'sHuxleya visionwizja of a trivialtrywialny one,
261
705466
3117
12:00
or some horribleokropny cocktailkoktajl of bothobie.
262
708583
3020
albo jakąś okropną mieszankę obu.
12:03
What we have to do
263
711603
2379
Wystarczy, że będziemy szanować
zdolność krytycznego myślenia
12:05
is treatleczyć criticalkrytyczny thinkingmyślący with respectPoszanowanie
264
713982
2718
i będziemy się inspirować
takimi przykładami,
12:08
and be inspirednatchniony by examplesprzykłady
265
716700
2029
12:10
like the HealthZdrowie MediaMedia CollaboratoryCollaboratory,
266
718729
2610
jak Health Media Collaboratory.
Jak mawiają w filmach o superbohaterach:
12:13
and as they say in the superherosuperbohater movieskino,
267
721339
2328
użyjmy naszych mocy na rzecz dobra.
12:15
let's use our powersuprawnienie for good.
268
723667
1822
12:17
Thank you.
269
725489
2351
Dziękuję.
(Brawa)
12:19
(ApplauseAplauz)
270
727840
2334
Translated by Weronika Pietrzak
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Susan Etlinger - Data analyst
Susan Etlinger promotes the smart, well-considered and ethical use of data.

Why you should listen

Susan Etlinger is an industry analyst with Altimeter Group, where she focuses on data and analytics. She conducts independent research and has authored two intriguing reports: “The Social Media ROI Cookbook” and “A Framework for Social Analytics.” She also advises global clients on how to work measurement into their organizational structure and how to extract insights from the social web which can lead to tangible actions. In addition, she works with technology innovators to help them refine their roadmaps and strategies. 

Etlinger is on the board of The Big Boulder Initiative, an industry organization dedicated to promoting the successful and ethical use of social data. She is regularly interviewed and asked to speak on data strategy and best practices, and has been quoted in media outlets like The Wall Street Journal, The New York Times, and the BBC.

More profile about the speaker
Susan Etlinger | Speaker | TED.com