ABOUT THE SPEAKER
Luis von Ahn - Computer scientist
Luis von Ahn builds systems that combine humans and computers to solve large-scale problems that neither can solve alone.

Why you should listen

Louis von Ahn is an associate professor of Computer Science at Carnegie Mellon University, and he's at the forefront of the crowdsourcing craze. His work takes advantage of the evergrowing Web-connected population to acheive collaboration in unprecedented numbers. His projects aim to leverage the crowd for human good. His company reCAPTCHA, sold to Google in 2009, digitizes human knowledge (books), one word at a time. His new project is Duolingo, which aims to get 100 million people translating the Web in every major language.

More profile about the speaker
Luis von Ahn | Speaker | TED.com
TEDxCMU

Luis von Ahn: Massive-scale online collaboration

Luis von Ahn: Büyük çaplı online işbirliği

Filmed:
1,740,008 views

CAPTCHA'yı, her insan tarafından yazılan yanıtın kitapları dijitalleştirmeye yardım etmesi için tekrar programladıktan sonra, Luis von Ahn birçok insanın İnternetteki ufak katkılarını kullanarak daha iyi neler yapılabilir diye düşünmeye başladı. TEDxCMU'da yeni iddialı projesi Doulingo'nun, nasıl milyonlarca insana Web'i hızla ve doğru bir şekilde tercüme ettirerek yeni bir dil öğrenmelerinde yardımcı olacağını anlatıyor -- hem de bedavaya.
- Computer scientist
Luis von Ahn builds systems that combine humans and computers to solve large-scale problems that neither can solve alone. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
How manyçok of you had to filldoldurmak out some sortçeşit of web formform
0
0
2000
Kaçınız buna benzer şekli bozulmuş bir karakter dizisini
00:17
where you've been askeddiye sordu to readokumak a distortedbozuk sequencesıra of characterskarakterler like this?
1
2000
2000
okumanızı gerektiren bir web formu doldurmak zorunda kaldınız?
00:19
How manyçok of you foundbulunan it really, really annoyingCan sıkıcı?
2
4000
2000
Kaçınız bunu gerçekten ama gerçekten sinir bozucu buluyor?
00:21
Okay, outstandingüstün. So I inventedicat edildi that.
3
6000
3000
Pekala, harika. Bunu ben icat ettim.
00:24
(LaughterKahkaha)
4
9000
2000
(Gülüşmeler)
00:26
Or I was one of the people who did it.
5
11000
2000
Ya da icat edenlerden biriydim.
00:28
That thing is calleddenilen a CAPTCHACAPTCHA.
6
13000
2000
Bu şeye CAPTCHA deniyor.
00:30
And the reasonneden it is there is to make sure you, the entityvarlık fillingdolgu out the formform,
7
15000
2000
Ve bunun orada olmasının nedeni formu dolduran kişinin, sizin,
00:32
are actuallyaslında a humaninsan and not some sortçeşit of computerbilgisayar programprogram
8
17000
3000
formu milyonlarca defa göndermeye programlanmış bir
00:35
that was writtenyazılı to submitGönder the formform millionsmilyonlarca and millionsmilyonlarca of timeszamanlar.
9
20000
2000
bilgisayar programı değil, insan olduğunuzdan emin olmak.
00:37
The reasonneden it worksEserleri is because humansinsanlar,
10
22000
2000
İşe yarıyor çünkü insanlar,
00:39
at leasten az non-visually-impairedSigara-görme engelli humansinsanlar,
11
24000
2000
en azından görme engelli olmayan insanlar,
00:41
have no troublesorun readingokuma these distortedbozuk squigglyeğri büğrü characterskarakterler,
12
26000
2000
şekli bozulmuş dalgalı karakterleri okumakta sorun yaşamıyorlar,
00:43
whereasbuna karşılık computerbilgisayar programsprogramlar simplybasitçe can't do it as well yethenüz.
13
28000
3000
fakat bilgisayarlar bunu henüz yapamıyorlar.
00:46
So for exampleörnek, in the casedurum of TicketmasterTicketmaster,
14
31000
2000
Örneğin, Ticketmaster'ın durumunda,
00:48
the reasonneden you have to typetip these distortedbozuk characterskarakterler
15
33000
2000
bu şekli bozuk karakterleri yazmanızın nedeni,
00:50
is to preventönlemek scalperskaraborsacı from writingyazı a programprogram
16
35000
2000
bilet karaborsacılarının ikişer defa milyonlarca
00:52
that can buysatın almak millionsmilyonlarca of ticketsbiletler, two at a time.
17
37000
2000
bilet alabilen bir program yazmalarını engellemek.
00:54
CAPTCHAsCaptcha'lar are used all over the InternetInternet.
18
39000
2000
CAPTCHA'lar bütün İnternet'te kullanılıyor.
00:56
And sincedan beri they're used so oftensık sık,
19
41000
2000
Ve çok sık kullanıldıklarından,
00:58
a lot of timeszamanlar the precisekesin sequencesıra of randomrasgele characterskarakterler that is showngösterilen to the userkullanıcı
20
43000
2000
birçok kez kullanıcının karşısına rastgele karakterlerin düzgün
01:00
is not so fortunateşanslı.
21
45000
2000
sıralanmış olarak çıkması olağan.
01:02
So this is an exampleörnek from the YahooYahoo registrationkayıt pagesayfa.
22
47000
3000
Örneğin bu Yahoo'nun kayıt sayfası.
01:05
The randomrasgele characterskarakterler that happenedolmuş to be showngösterilen to the userkullanıcı
23
50000
2000
Kullanıcının karşısına çıkan rastgele karakterler şunlardı
01:07
were W, A, I, T, whichhangi, of coursekurs, spellbüyü a wordsözcük.
24
52000
3000
W,A,I,T (bekle), tabi ki bu aynı zamanda bir kelime.
01:10
But the besten iyi partBölüm is the messagemesaj
25
55000
3000
Ama işin en iyi kısmı Yahoo'nun
01:13
that the YahooYahoo help deskbüro got about 20 minutesdakika latersonra.
26
58000
3000
yardım masasına 20 dakika sonra gelen mesaj.
01:16
TextMetin: "Help! I've been waitingbekleme for over 20 minutesdakika, and nothing happensolur."
27
61000
3000
Yazı: "Yardım edin! 20 dakikadır bekliyorum ama hiçbir şey olmuyor."
01:19
(LaughterKahkaha)
28
64000
4000
(Gülüşmeler)
01:23
This personkişi thought they neededgerekli to wait.
29
68000
2000
Bu kişi beklemeleri gerektiğini düşünmüş.
01:25
This of coursekurs, is not as badkötü as this poorfakir personkişi.
30
70000
3000
Bu tabi ki, bu zavallı kişininki kadar kötü değil.
01:28
(LaughterKahkaha)
31
73000
2000
(Gülüşmeler)
01:30
CAPTCHACAPTCHA ProjectProje is something that we did here at CarnegieCarnegie MelllonMelllon over 10 yearsyıl agoönce,
32
75000
3000
CAPTCHA Projesi burada Carnegie Mellon'da 10 yıl önce yaptığımız birşey,
01:33
and it's been used everywhereher yerde.
33
78000
2000
ve her yerde kullanılıyor.
01:35
Let me now tell you about a projectproje that we did a fewaz yearsyıl latersonra,
34
80000
2000
Şimdi size bundan birkaç yıl sonra yaptığımız bir projeden bahsedeyim,
01:37
whichhangi is sortçeşit of the nextSonraki evolutionevrim of CAPTCHACAPTCHA.
35
82000
3000
ki bu CAPTCHA'nın bir çeşit evrimleşmiş hali.
01:40
This is a projectproje that we call reCAPTCHAreCAPTCHA,
36
85000
2000
Bu projeye reCAPTCHA diyoruz,
01:42
whichhangi is something that we startedbaşladı here at CarnegieCarnegie MellonMellon,
37
87000
2000
burada Carnegie Mellon'da başlattığımız birşey,
01:44
then we turneddönük it into a startupbaşlamak companyşirket.
38
89000
2000
sonra bunu yeni kurulmuş bir şirkete çevirdik.
01:46
And then about a yearyıl and a halfyarım agoönce,
39
91000
2000
Ve yaklaşık bir buçuk yıl sonra,
01:48
GoogleGoogle actuallyaslında acquiredsatın aldı this companyşirket.
40
93000
2000
aslında Google bu şirketi satın aldı.
01:50
So let me tell you what this projectproje startedbaşladı.
41
95000
2000
Size bu projenin neyi başlattığını anlatayım.
01:52
So this projectproje startedbaşladı from the followingtakip etme realizationgerçekleşme:
42
97000
3000
Bu proje arka arkaya gelen kavrayışlarla başladı:
01:55
It turnsdönüşler out that approximatelyyaklaşık olarak 200 millionmilyon CAPTCHAsCaptcha'lar
43
100000
2000
Anlaşıldı ki dünyanın her yerinde insanlar hergün
01:57
are typedyazılan everydayher gün by people around the worldDünya.
44
102000
3000
yaklaşık 200 milyon CAPTCHA yazıyor.
02:00
When I first heardduymuş this, I was quiteoldukça proudgururlu of myselfkendim.
45
105000
2000
Bunu ilk duyduğumda, kendimle gerçekten gurur duydum.
02:02
I thought, look at the impactdarbe that my researchAraştırma has had.
46
107000
2000
Şöyle düşündüm, araştırmamın yarattığı etkiye bakın.
02:04
But then I startedbaşladı feelingduygu badkötü.
47
109000
2000
Ama sonra kendimi kötü hissetmeye başladım.
02:06
See here'sburada the thing, eachher time you typetip a CAPTCHACAPTCHA,
48
111000
2000
Olay şu, her bir CAPTCHA yazışınızda,
02:08
essentiallyesasen you wasteatık 10 secondssaniye of your time.
49
113000
3000
aslında hayatınızın 10 saniyesini harcıyorsunuz.
02:11
And if you multiplyçarpmak that by 200 millionmilyon,
50
116000
2000
Ve bunu 200 milyonla çarptığınızda,
02:13
you get that humanityinsanlık as a wholebütün is wastingisraf about 500,000 hourssaatler everyher day
51
118000
3000
şu sonuç çıkıyor, tüm insanlık hergün bu sinir bozucu CAPTCHA'ları
02:16
typingyazarak these annoyingCan sıkıcı CAPTCHAsCaptcha'lar.
52
121000
2000
yazarak günde yaklaşık 500,000 saat harcıyor.
02:18
So then I startedbaşladı feelingduygu badkötü.
53
123000
2000
Sonra kendimi kötü hissetmeye başladım.
02:20
(LaughterKahkaha)
54
125000
2000
(Gülüşmeler)
02:22
And then I startedbaşladı thinkingdüşünme, well, of coursekurs, we can't just get ridkurtulmuş of CAPTCHAsCaptcha'lar,
55
127000
3000
Ve sonra düşünmeye başladım, tabi ki, CAPTCHA'lardan vazgeçemeyiz,
02:25
because the securitygüvenlik of the WebWeb sortçeşit of dependsbağlıdır on them.
56
130000
2000
çünkü Web güvenliği bir şekilde onlara dayanıyor.
02:27
But then I startedbaşladı thinkingdüşünme, is there any way we can use this effortçaba
57
132000
3000
Ama sonra bu uğraşıyı insanlığa faydalı olacak bir şekilde
02:30
for something that is good for humanityinsanlık?
58
135000
2000
kullanabilir miyiz diye düşünmeye başladım?
02:32
So see, here'sburada the thing.
59
137000
2000
Görüyorsunuz, olay bu.
02:34
While you're typingyazarak a CAPTCHACAPTCHA, duringsırasında those 10 secondssaniye,
60
139000
2000
Bir CAPTCHA yazarkenki 10 saniye içinde,
02:36
your brainbeyin is doing something amazingşaşırtıcı.
61
141000
2000
beyniniz muhteşem birşey yapıyor.
02:38
Your brainbeyin is doing something that computersbilgisayarlar cannotyapamam yethenüz do.
62
143000
2000
Beyniniz henüz bilgisayarların yapamadığı birşeyi yapıyor.
02:40
So can we get you to do usefulişe yarar work for those 10 secondssaniye?
63
145000
3000
Peki size bu 10 saniye içinde bu faydalı işi yaptırabilir miyiz?
02:43
AnotherBaşka bir way of puttingkoyarak it is,
64
148000
2000
Başka bir deyişle,
02:45
is there some humongousBellek Bilgisayar'ın problemsorun that we cannotyapamam yethenüz get computersbilgisayarlar to solveçözmek,
65
150000
2000
henüz bilgisayarların çözemediği, bir kişinin her CAPTCHA
02:47
yethenüz we can splitBölünmüş into tinyminik 10-second chunksparçaları
66
152000
3000
çözüşünde bu sorunun da bir kısmını
02:50
suchböyle that eachher time somebodybirisi solvesçözer a CAPTCHACAPTCHA
67
155000
2000
çözmesini sağlayan 10 saniyelik küçük parçalara
02:52
they solveçözmek a little bitbit of this problemsorun?
68
157000
2000
bölebileceğimiz büyük sorunlar var mı?
02:54
And the answerCevap to that is "yes," and this is what we're doing now.
69
159000
2000
Ve bunun cevabı "evet", ve şu an bunu yapıyoruz.
02:56
So what you mayMayıs ayı not know is that nowadaysşu günlerde while you're typingyazarak a CAPTCHACAPTCHA,
70
161000
3000
Şunu bilmiyor olabilirsiniz ama bugünlerde CAPTCHA'yı yazarken
02:59
not only are you authenticatingkimlik doğrulama yourselfkendin as a humaninsan,
71
164000
2000
sadece insan olduğunuzu doğrulamakla kalmıyor,
03:01
but in additionilave you're actuallyaslında helpingyardım ediyor us to digitizedijital ortama bookskitaplar.
72
166000
2000
aynı zamanda aslında bize kitapları dijitalleştirmemizde yardımcı oluyorsunuz.
03:03
So let me explainaçıklamak how this worksEserleri.
73
168000
2000
Size nasıl çalıştığını anlatayım.
03:05
So there's a lot of projectsprojeler out there tryingçalışıyor to digitizedijital ortama bookskitaplar.
74
170000
2000
Kitapları dijitalleştirmeye çalışan çok fazla proje var.
03:07
GoogleGoogle has one. The InternetInternet ArchiveArşiv has one.
75
172000
3000
Google'ın var.The Internet Archive'in var.
03:10
AmazonAmazon, now with the KindleKindle, is tryingçalışıyor to digitizedijital ortama bookskitaplar.
76
175000
2000
Amazon, şimdi Kindle ile, kitapları dijitalleştirmeye çalışıyor.
03:12
BasicallyTemel olarak the way this worksEserleri
77
177000
2000
Temelde şöyle çalışıyor
03:14
is you startbaşlama with an oldeski bookkitap.
78
179000
2000
eski bir kitapla başlıyorsunuz.
03:16
You've seengörüldü those things, right? Like a bookkitap?
79
181000
2000
Bunlardan daha önce gördünüz, değil mi? Kitap gibi?
03:18
(LaughterKahkaha)
80
183000
2000
(Gülüşmeler)
03:20
So you startbaşlama with a bookkitap, and then you scantaramak it.
81
185000
2000
Bir kitapla başlıyorsunuz ve sonra onu tarıyorsunuz.
03:22
Now scanningtarama a bookkitap
82
187000
2000
Şimdi bir kitabı taramak
03:24
is like takingalma a digitaldijital photographfotoğraf of everyher pagesayfa of the bookkitap.
83
189000
2000
kitabın her sayfasının dijital fotoğrafını çekmek gibi birşey.
03:26
It givesverir you an imagegörüntü for everyher pagesayfa of the bookkitap.
84
191000
2000
Kitabın her sayfası için bir resim veriyor size.
03:28
This is an imagegörüntü with textMetin for everyher pagesayfa of the bookkitap.
85
193000
2000
Bu kitabın her sayfası için bir yazılı resim.
03:30
The nextSonraki stepadım in the processsüreç
86
195000
2000
Süreçteki bir sonraki adımda
03:32
is that the computerbilgisayar needsihtiyaçlar to be ableyapabilmek to decipherdeşifre all of the wordskelimeler in this imagegörüntü.
87
197000
3000
bilgisayarın bu resimdeki tüm kelimeleri deşifre etmesi gerekiyor.
03:35
That's usingkullanma a technologyteknoloji calleddenilen OCROCR,
88
200000
2000
Bunun için OCR isimli bir teknoloji kullanıyor,
03:37
for opticaloptik characterkarakter recognitiontanıma,
89
202000
2000
optik karakter tanımlaması için,
03:39
whichhangi takes a pictureresim of textMetin
90
204000
2000
yazının fotoğrafı gerekiyor
03:41
and triesçalışır to figureşekil out what textMetin is in there.
91
206000
2000
ve yazıyı çözmeye çalışıyor.
03:43
Now the problemsorun is that OCROCR is not perfectmükemmel.
92
208000
2000
Sorun şu ki OCR mükemmel değil.
03:45
EspeciallyÖzellikle for olderdaha eski bookskitaplar
93
210000
2000
Özellikle mürekkebin
03:47
where the inkmürekkep has fadedsoluk and the pagessayfalar have turneddönük yellowSarı,
94
212000
3000
solduğu ve sayfaların sarardığı daha eski kitaplarda,
03:50
OCROCR cannotyapamam recognizetanımak a lot of the wordskelimeler.
95
215000
2000
OCR tüm kelimeleri tanıyamıyor.
03:52
For exampleörnek, for things that were writtenyazılı more than 50 yearsyıl agoönce,
96
217000
2000
Örneğin, 50 yıl önce yazılmış şeylerde,
03:54
the computerbilgisayar cannotyapamam recognizetanımak about 30 percentyüzde of the wordskelimeler.
97
219000
3000
bilgisayar kelimelerin yaklaşık yüzde 30'unu tanıyamıyor.
03:57
So what we're doing now
98
222000
2000
Bu yüzden şunu yapıyoruz,
03:59
is we're takingalma all of the wordskelimeler that the computerbilgisayar cannotyapamam recognizetanımak
99
224000
2000
bilgisayarın tanıyamadığı bütün kelimeleri alıyoruz
04:01
and we're gettingalma people to readokumak them for us
100
226000
2000
ve insanların İnternette bir CAPTCHA yazarken
04:03
while they're typingyazarak a CAPTCHACAPTCHA on the InternetInternet.
101
228000
2000
bunları bizim için okumalarını sağlıyoruz.
04:05
So the nextSonraki time you typetip a CAPTCHACAPTCHA, these wordskelimeler that you're typingyazarak
102
230000
3000
Yani bir daha ki sefere bir CAPTCHA yazdığınızda, yazdığınız kelimeler
04:08
are actuallyaslında wordskelimeler that are cominggelecek from bookskitaplar that are beingolmak digitizedsayısallaştırılmış
103
233000
3000
aslında dijitalleştirilmekte olan kitapların bilgisayarın
04:11
that the computerbilgisayar could not recognizetanımak.
104
236000
2000
tanıyamadığı kelimeleri olacak.
04:13
And now the reasonneden we have two wordskelimeler nowadaysşu günlerde insteadyerine of one
105
238000
2000
Ve artık günümüzde bir yerine iki kelimenin olmasının nedeni şu,
04:15
is because, you see, one of the wordskelimeler
106
240000
2000
görüyorsunuz, kelimelerden biri
04:17
is a wordsözcük that the systemsistem just got out of a bookkitap,
107
242000
2000
sistemin kitaptan bulduğu bir kelime,
04:19
it didn't know what it was, and it's going to presentmevcut it to you.
108
244000
3000
ne olduğunu bilmiyordu ve bunu size sunacak.
04:22
But sincedan beri it doesn't know the answerCevap for it, it cannotyapamam gradesınıf it for you.
109
247000
3000
Ama bunu cevabını bilmediği için bunu sizin için puanlayamaz.
04:25
So what we do is we give you anotherbir diğeri wordsözcük,
110
250000
2000
Bu yüzden size bir kelime daha veriyoruz,
04:27
one for whichhangi the systemsistem does know the answerCevap.
111
252000
2000
bilgisayarın cevabını bildiği bir kelime.
04:29
We don't tell you whichhangi one'sbiri whichhangi, and we say, please typetip bothher ikisi de.
112
254000
2000
Size hangisinin hangisi olduğunu söylemiyoruz ve ikisini de yazmanızı istiyoruz.
04:31
And if you typetip the correctdoğru wordsözcük
113
256000
2000
Ve eğer sistemin çoktan
04:33
for the one for whichhangi the systemsistem alreadyzaten knowsbilir the answerCevap,
114
258000
2000
cevabını bildiği doğru kelimeyi yazarsanız,
04:35
it assumesvarsayar you are humaninsan,
115
260000
2000
sizi insan olarak kabul eder,
04:37
and it alsoAyrıca getsalır some confidencegüven that you typedyazılan the other wordsözcük correctlydoğru şekilde.
116
262000
2000
ve ayrıca diğer kelimeyi de doğru yazdığınızı düşünür.
04:39
And if we repeattekrar et this processsüreç to like 10 differentfarklı people
117
264000
3000
Ve bu süreci 10 farklı kişi için tekrar edersek ve hepsi
04:42
and all of them agreeanlaşmak on what the newyeni wordsözcük is,
118
267000
2000
yeni kelimenin ne olduğu konusunda hem fikir olursa,
04:44
then we get one more wordsözcük digitizedsayısallaştırılmış accuratelytam olarak.
119
269000
2000
bir kelimeyi daha doğru bir şekilde dijitalleştirmiş oluyoruz.
04:46
So this is how the systemsistem worksEserleri.
120
271000
2000
Yani sistem bu şekilde işliyor.
04:48
And basicallytemel olarak, sincedan beri we releasedyayınlandı it about threeüç or fourdört yearsyıl agoönce,
121
273000
3000
Ve aslında, bunu yapmaya başlayalı üç ya da dört yıl geçti,
04:51
a lot of websitesweb siteleri have startedbaşladı switchinganahtarlama
122
276000
2000
birçok websitesi insanların vakitlerini harcadıkları
04:53
from the oldeski CAPTCHACAPTCHA where people wastedboşa theironların time
123
278000
2000
eski CAPTCHA'yı insanların kitapları dijitalleştirmeye
04:55
to the newyeni CAPTCHACAPTCHA where people are helpingyardım ediyor to digitizedijital ortama bookskitaplar.
124
280000
2000
yardımcı olduğu yeni CAPTCHA ile değiştirmeye başladı.
04:57
So for exampleörnek, TicketmasterTicketmaster.
125
282000
2000
Örneğin, Ticketmaster.
04:59
So everyher time you buysatın almak ticketsbiletler on TicketmasterTicketmaster, you help to digitizedijital ortama a bookkitap.
126
284000
3000
Yani Ticketmaster'dan her bilet alışınızda bir kitabı dijitalleştirmeye yardım ediyorsunuz.
05:02
FacebookFacebook: EveryHer time you addeklemek a friendarkadaş or pokepoke somebodybirisi,
127
287000
2000
Facebook: Her yeni arkadaş eklediğinizde veya birini dürttüğünüzde,
05:04
you help to digitizedijital ortama a bookkitap.
128
289000
2000
bir kitabı dijitalleştirmeye yardım ediyorsunuz.
05:06
TwitterTwitter and about 350,000 other sitesSiteler are all usingkullanma reCAPTCHAreCAPTCHA.
129
291000
3000
Twitter ve yaklaşık 350,000 başka site reCAPTCHA'yı kullanıyor.
05:09
And in factgerçek, the numbernumara of sitesSiteler that are usingkullanma reCAPTCHAreCAPTCHA is so highyüksek
130
294000
2000
Ve aslında, reCAPTCHA'yı kullanan sitelerin sayısı o kadar fazla ki,
05:11
that the numbernumara of wordskelimeler that we're digitizingsayısallaştırma perbaşına day is really, really largegeniş.
131
296000
3000
bir günde dijitalleştirdiğimiz kelimelerin sayısı gerçekten çok fazla.
05:14
It's about 100 millionmilyon a day,
132
299000
2000
Günde yaklaşık 100 milyon,
05:16
whichhangi is the equivalenteşdeğer of about two and a halfyarım millionmilyon bookskitaplar a yearyıl.
133
301000
4000
ki bu da yılda yaklaşık iki buçuk milyon kitaba eşdeğer.
05:20
And this is all beingolmak donetamam one wordsözcük at a time
134
305000
2000
Ve bu insanların İnternette CAPTCHA'ları yazmasıyla
05:22
by just people typingyazarak CAPTCHAsCaptcha'lar on the InternetInternet.
135
307000
2000
her seferde tek kelime ile oluyor.
05:24
(ApplauseAlkış)
136
309000
8000
(Alkış)
05:32
Now of coursekurs,
137
317000
2000
Tabi ki,
05:34
sincedan beri we're doing so manyçok wordskelimeler perbaşına day,
138
319000
2000
günde çok fazla kelime yazdığımız için,
05:36
funnykomik things can happenolmak.
139
321000
2000
komik şeyler olabiliyor.
05:38
And this is especiallyözellikle truedoğru because now we're givingvererek people
140
323000
2000
Bu gerçekten doğru çünkü insanlara rastgele seçilmiş
05:40
two randomlyrasgele chosenseçilmiş Englishİngilizce wordskelimeler nextSonraki to eachher other.
141
325000
2000
İngilizce kelimeleri yan yana veriyoruz.
05:42
So funnykomik things can happenolmak.
142
327000
2000
Çok komik şeyler olabiliyor.
05:44
For exampleörnek, we presentedsunulan this wordsözcük.
143
329000
2000
Örneğin, bu kelimeyi sunduk.
05:46
It's the wordsözcük "ChristiansHıristiyanlar"; there's nothing wrongyanlış with it.
144
331000
2000
"Christians" (Hristiyanlar) kelimesi, bunda bir sorun yok.
05:48
But if you presentmevcut it alonguzun bir with anotherbir diğeri randomlyrasgele chosenseçilmiş wordsözcük,
145
333000
3000
Ama bunu rastgele seçilen başka bir kelimeyle sunduğunuzda,
05:51
badkötü things can happenolmak.
146
336000
2000
kötü şeyler olabilir.
05:53
So we get this. (TextMetin: badkötü christiansHıristiyanlar)
147
338000
2000
Başımıza bu geliyor. (Yazı: kötü hristiyanlar)
05:55
But it's even worsedaha da kötüsü, because the particularbelirli websiteWeb sitesi where we showedgösterdi this
148
340000
3000
Daha da kötüsü, bunu gösterdiğimiz sitenin adı
05:58
actuallyaslında happenedolmuş to be calleddenilen The EmbassyBüyükelçiliği of the Kingdomİngiltere of God.
149
343000
3000
Tanrı'nın Krallığının Elçiliği'ydi.
06:01
(LaughterKahkaha)
150
346000
2000
(Gülüşmeler)
06:03
OopsOops.
151
348000
2000
Oops.
06:05
(LaughterKahkaha)
152
350000
3000
(Gülüşmeler)
06:08
Here'sİşte anotherbir diğeri really badkötü one.
153
353000
2000
İşte gerçekten kötü olan başka bir tanesi.
06:10
JohnEdwardsJohnEdwards.comcom
154
355000
2000
JohnEdwards.com
06:12
(TextMetin: DamnLanet olsun liberalliberal)
155
357000
3000
(Yazı: Kahrolası liberal)
06:15
(LaughterKahkaha)
156
360000
2000
(Gülüşmeler)
06:17
So we keep on insultinghakaret people left and right everydayher gün.
157
362000
3000
Yani hergün solcu ve sağcıları aşağılamaya devam ediyoruz.
06:20
Now, of coursekurs, we're not just insultinghakaret people.
158
365000
2000
Tabi ki, sadece insanları aşağılamakla kalmıyoruz.
06:22
See here'sburada the thing, sincedan beri we're presentingtakdim two randomlyrasgele chosenseçilmiş wordskelimeler,
159
367000
3000
Olay şu, iki rastgele seçilmiş kelime sunduğumuz için,
06:25
interestingilginç things can happenolmak.
160
370000
2000
ilginç şeyler olabiliyor.
06:27
So this actuallyaslında has givenverilmiş riseyükselmek
161
372000
2000
Hatta bu durum
06:29
to a really bigbüyük InternetInternet memememe
162
374000
3000
on binlerce insanın katıldığı bir
06:32
that tensonlarca of thousandsbinlerce of people have participatedkatıldı in,
163
377000
2000
İnternet etkinliğine neden oldu,
06:34
whichhangi is calleddenilen CAPTCHACAPTCHA artSanat.
164
379000
2000
buna CAPTCHA sanatı deniyor.
06:36
I'm sure some of you have heardduymuş about it.
165
381000
2000
Eminim bir kaçınız bunu duymuştur.
06:38
Here'sİşte how it worksEserleri.
166
383000
2000
Bu şekilde oluyor.
06:40
ImagineHayal you're usingkullanma the InternetInternet and you see a CAPTCHACAPTCHA
167
385000
2000
Düşünün ki İnterneti kullanıyorsunuz ve bir şekilde
06:42
that you think is somewhatbiraz peculiartuhaf,
168
387000
2000
tuhaf olduğunu düşündüğünüz bir CAPTCHA görüyorsunuz,
06:44
like this CAPTCHACAPTCHA. (TextMetin: invisiblegörünmez toasterekmek kızartma makinesi)
169
389000
2000
bu CAPTCHA gibi. (Yazı: görünmez tost makinesi)
06:46
Then what you're supposedsözde to do is you take a screenekran shotatış of it.
170
391000
2000
Sonra yapmanız gereken şey bunun ekran resmini çekmek.
06:48
Then of coursekurs, you filldoldurmak out the CAPTCHACAPTCHA
171
393000
2000
Sonra tabi ki, CAPTCHA dolduruyorsunuz
06:50
because you help us digitizedijital ortama a bookkitap.
172
395000
2000
çünkü bize bir kitabı dijitalleştirmede yardım ediyorsunuz.
06:52
But then, first you take a screenekran shotatış,
173
397000
2000
Ama sonra, önce ekran resmi çekiyorsunuz,
06:54
and then you drawçekmek something that is relatedilgili to it.
174
399000
2000
ve sonra onunla alakalı birşey çiziyorsunuz.
06:56
(LaughterKahkaha)
175
401000
2000
(Gülüşmeler)
06:58
That's how it worksEserleri.
176
403000
3000
İşte bu şekilde çalışıyor.
07:01
There are tensonlarca of thousandsbinlerce of these.
177
406000
3000
Bunlardan on binlerce var.
07:04
Some of them are very cuteşirin. (TextMetin: clenchedsıkılı it)
178
409000
2000
Bazıları çok sevimli. (Yazı: avucumun içinde)
07:06
(LaughterKahkaha)
179
411000
2000
(Gülüşmeler)
07:08
Some of them are funnierdaha komik.
180
413000
2000
Bazıları daha komik.
07:10
(TextMetin: stonedKafam iyi founderskurucuları)
181
415000
3000
(Yazı: Kafası güzel kurucular)
07:13
(LaughterKahkaha)
182
418000
3000
(Gülüşmeler)
07:16
And some of them,
183
421000
2000
Ve bazılarında,
07:18
like paleontologicalpaleontolojik shvisleshvisle,
184
423000
3000
paleontolojik shvisle gibi,
07:21
they containiçermek SnoopSnoop DoggDogg.
185
426000
2000
Snoop Dogg kullanılıyor.
07:23
(LaughterKahkaha)
186
428000
3000
(Gülüşmeler)
07:26
Okay, so this is my favoritesevdiğim numbernumara of reCAPTCHAreCAPTCHA.
187
431000
2000
Pekala, bu benim favori reCAPTCHA rakamım.
07:28
So this is the favoritesevdiğim thing that I like about this wholebütün projectproje.
188
433000
3000
Bu tüm projeyle ilgili en sevdiğim şey.
07:31
This is the numbernumara of distinctfarklı people
189
436000
2000
Bu reCAPTCHA sayesinde bir kitabın
07:33
that have helpedyardım etti us digitizedijital ortama at leasten az one wordsözcük out of a bookkitap throughvasitasiyla reCAPTCHAreCAPTCHA:
190
438000
3000
en az bir kelimesini dijitalleştirmede yardımcı olan net kişi sayısı:
07:36
750 millionmilyon,
191
441000
2000
750 milyon,
07:38
whichhangi is a little over 10 percentyüzde of the world'sDünyanın en populationnüfus,
192
443000
2000
bu, dünya nüfusunun yüzde 10'undan biraz fazla,
07:40
has helpedyardım etti us digitizedijital ortama humaninsan knowledgebilgi.
193
445000
2000
bu kadar kişi bilgiyi dijitalleştirmemize yardım etti.
07:42
And it is numberssayılar like these that motivatemotive etmek my researchAraştırma agendaGündem.
194
447000
3000
Ve bunun gibi rakamlar araştırma gündemimi harekete geçiriyor.
07:45
So the questionsoru that motivatesmotive eder my researchAraştırma is the followingtakip etme:
195
450000
3000
Beni araştırmaya sevk eden şey şu:
07:48
If you look at humanity'sinsanlığın large-scalebüyük ölçekli achievementsbaşarıları,
196
453000
2000
Eğer insanların büyük ölçekli başarılarına bakarsanız,
07:50
these really bigbüyük things
197
455000
2000
insanlığın tarihi açıdan
07:52
that humanityinsanlık has gottenkazanılmış togetherbirlikte and donetamam historicallytarihsel --
198
457000
3000
beraber yaptıkları gerçekten büyük şeyler --
07:55
like for exampleörnek, buildingbina the pyramidsPiramitleri of EgyptMısır
199
460000
2000
örneğin, Mısır piramitlarini ya da Panama Kanalını
07:57
or the PanamaPanama CanalKanal
200
462000
2000
inşa etmek ya da
07:59
or puttingkoyarak a man on the MoonAy --
201
464000
2000
Ay'a adam göndermek --
08:01
there is a curiousMeraklı factgerçek about them,
202
466000
2000
bunlarla ilgili garip bir gerçek var,
08:03
and it is that they were all donetamam with about the sameaynı numbernumara off people.
203
468000
2000
ve bu da şu, bunların hepsi aynı sayıda insanla yapıldı.
08:05
It's weirdtuhaf; they were all donetamam with about 100,000 people.
204
470000
3000
Çok garip; hepsi yaklaşık 100,000 insanla yapıldılar.
08:08
And the reasonneden for that is because, before the InternetInternet,
205
473000
3000
Ve bunun nedeni, İnternetten önce,
08:11
coordinatingkoordine more than 100,000 people,
206
476000
2000
100,000 insanı bir araya getirmek,
08:13
let aloneyalnız payingödeme yapan them, was essentiallyesasen impossibleimkansız.
207
478000
3000
onlara ödeme yapmayı bir kenara bırakın, kesinlikle imkansız.
08:16
But now with the InternetInternet, I've just showngösterilen you a projectproje
208
481000
2000
Ama şimdi İnternetle, size bilgiyi dijitalleştirmemize
08:18
where we'vebiz ettik gottenkazanılmış 750 millionmilyon people
209
483000
2000
yardım eden 750 milyon insanın
08:20
to help us digitizedijital ortama humaninsan knowledgebilgi.
210
485000
2000
katıldığı bir projeyi gösterdim.
08:22
So the questionsoru that motivatesmotive eder my researchAraştırma is,
211
487000
2000
Yani beni araştırmaya sevk eden soru şuydu,
08:24
if we can put a man on the MoonAy with 100,000,
212
489000
3000
eğer 100,000 kişiyle bir adamı Ay'a gönderebiliyorsak,
08:27
what can we do with 100 millionmilyon?
213
492000
2000
100 milyon kişiyle ne yapabiliriz?
08:29
So basedmerkezli on this questionsoru,
214
494000
2000
Bu soruyu temel alarak,
08:31
we'vebiz ettik had a lot of differentfarklı projectsprojeler that we'vebiz ettik been workingçalışma on.
215
496000
2000
üzerinde çalıştığımız çok farklı projeler geliştirdik.
08:33
Let me tell you about one that I'm mostçoğu excitedheyecanlı about.
216
498000
3000
Size beni en çok heyecanlandıranından bahsedeyim.
08:36
This is something that we'vebiz ettik been semi-quietlyyarı sessizce workingçalışma on
217
501000
2000
Bu yaklaşık bir buçuk yıldır üzerinde çok da ses çıkarmadan
08:38
for the last yearyıl and a halfyarım or so.
218
503000
2000
çalıştığımız bir proje.
08:40
It hasn'tdeğil sahiptir yethenüz been launchedbaşlattı. It's calleddenilen DuolingoDuolingo.
219
505000
2000
Site henüz açılmadı. Adı Duolingo.
08:42
SinceBeri it hasn'tdeğil sahiptir been launchedbaşlattı, shhhhhŞişt!
220
507000
2000
Henüz açılmadığı için, şişt!
08:44
(LaughterKahkaha)
221
509000
2000
(Gülüşmeler)
08:46
Yeah, I can trustgüven you'llEğer olacak do that.
222
511000
2000
Evet, size güvenebilirim.
08:48
So this is the projectproje. Here'sİşte how it startedbaşladı.
223
513000
2000
Proje bu. Şu şekilde başladı.
08:50
It startedbaşladı with me posingpoz a questionsoru to my graduatemezun olmak studentÖğrenci,
224
515000
2000
Mezun olmuş bir öğrencime bir soru yöneltmemle başladı,
08:52
SeverinSeverin HackerHacker.
225
517000
2000
Severin Hacker'a.
08:54
Okay, that's SeverinSeverin HackerHacker.
226
519000
2000
Evet, bu Severin Hacker.
08:56
So I posedpoz verdi the questionsoru to my graduatemezun olmak studentÖğrenci.
227
521000
2000
Mezun olan öğrencime bir soru yönelttim.
08:58
By the way, you did hearduymak me correctlydoğru şekilde;
228
523000
2000
Bu arada, beni doğru duydunuz;
09:00
his last nameisim is HackerHacker.
229
525000
2000
soyadı Hacker (Bilgisayar korsanı)
09:02
So I posedpoz verdi this questionsoru to him:
230
527000
2000
Ona şu soruyu sordum:
09:04
How can we get 100 millionmilyon people
231
529000
2000
Nasıl 100 milyon insana
09:06
translatingçeviri the WebWeb into everyher majormajör languagedil for freeücretsiz?
232
531000
3000
Web'i ücretsiz olarak her anadile çevirtebiliriz?
09:09
Okay, so there's a lot of things to say about this questionsoru.
233
534000
2000
Bu soruyla ilgili söylenebilecek çok şey var.
09:11
First of all, translatingçeviri the WebWeb.
234
536000
2000
Öncelikle, Web'i çevirmek.
09:13
So right now the WebWeb is partitionedbölümlenmiş into multipleçoklu languagesdiller.
235
538000
3000
Şu an Web çok fazla dile bölünmüş durumda.
09:16
A largegeniş fractionkesir of it is in Englishİngilizce.
236
541000
2000
Büyük kısmı İngilizce.
09:18
If you don't know any Englishİngilizce, you can't accesserişim it.
237
543000
2000
Eğer hiç İngilizce bilmiyorsanız, kullanamazsınız.
09:20
But there's largegeniş fractionskesirler in other differentfarklı languagesdiller,
238
545000
2000
Başka diller de büyük ölçüde kullanılıyor,
09:22
and if you don't know those languagesdiller, you can't accesserişim it.
239
547000
3000
ve eğer bu dilleri bilmiyorsanız, kullanamazsınız.
09:25
So I would like to translateÇevirmek all of the WebWeb, or at leasten az mostçoğu of the WebWeb,
240
550000
3000
Web'in tamamını en azından büyük bir kısmını çevirmek istiyorum,
09:28
into everyher majormajör languagedil.
241
553000
2000
her anadile.
09:30
So that's what I would like to do.
242
555000
2000
Yapmak istediğim bu.
09:32
Now some of you mayMayıs ayı say, why can't we use computersbilgisayarlar to translateÇevirmek?
243
557000
3000
Bazılarınız şöyle diyebilir, neden bunun için bilgisayar kullanmıyoruz?
09:35
Why can't we use machinemakine translationçeviri?
244
560000
2000
Neden makine çevirisini kullanamıyoruz?
09:37
MachineMakine translationçeviri nowadaysşu günlerde is startingbaşlangıç to translateÇevirmek some sentencescümleler here and there.
245
562000
2000
Makine çevirisi bu günlerde oradan buradan bazı cümleleri çevirmeye başlıyor.
09:39
Why can't we use it to translateÇevirmek the wholebütün WebWeb?
246
564000
2000
Neden bunu tüm Web'i çevirmek için kullanamıyoruz?
09:41
Well the problemsorun with that is that it's not yethenüz good enoughyeterli
247
566000
2000
Sorun şu ki, bu sistem henüz yeterince iyi değil,
09:43
and it probablymuhtemelen won'talışkanlık be for the nextSonraki 15 to 20 yearsyıl.
248
568000
2000
ve muhtemelen önümüzdeki 15 ila 20 yıl içinde de olmayacak.
09:45
It makesmarkaları a lot of mistakeshatalar.
249
570000
2000
Çok fazla hata yapıyor.
09:47
Even when it doesn't make a mistakehata,
250
572000
2000
Hata yapmadığında bile,
09:49
sincedan beri it makesmarkaları so manyçok mistakeshatalar, you don't know whetherolup olmadığını to trustgüven it or not.
251
574000
3000
çok fazla hata yaptığı için, doğruluğuna güvenmeli misiz bilmiyorsunuz.
09:52
So let me showgöstermek you an exampleörnek
252
577000
2000
Size makine ile çevrilmiş
09:54
of something that was translatedtercüme with a machinemakine.
253
579000
2000
birşeyin örneğini göstereyim.
09:56
ActuallyAslında it was a forumForum postposta.
254
581000
2000
Aslında bu foruma yazılmış bir yazı.
09:58
It was somebodybirisi who was tryingçalışıyor to asksormak a questionsoru about JavaScriptJavaScript.
255
583000
3000
JavaScript hakkında soru sormaya çalışan bir kişiymiş.
10:01
It was translatedtercüme from JapaneseJaponca into Englishİngilizce.
256
586000
3000
Japoncadan İnglizceye çevrilmiş.
10:04
So I'll just let you readokumak.
257
589000
2000
Sadece okuyacağım.
10:06
This personkişi startsbaşlar apologizingÖzür dilemeyi
258
591000
2000
Bu kişi bilgisayar kullanarak
10:08
for the factgerçek that it's translatedtercüme with a computerbilgisayar.
259
593000
2000
çeviri yaptığı için özür dilerek başlıyor.
10:10
So the nextSonraki sentencecümle is is going to be the preambleönsöz to the questionsoru.
260
595000
3000
Bir sonraki cümle sorunun giriş kısmı olacak.
10:13
So he's just explainingaçıklayan something.
261
598000
2000
Birşeyi açıklıyor.
10:15
RememberHatırlıyorum, it's a questionsoru about JavaScriptJavaScript.
262
600000
3000
Unutmayın, bu JavaScript hakkında bir soru.
10:19
(TextMetin: At oftensık sık, the goat-timekeçi-zaman installkurmak a errorhata is vomitkusmuk.)
263
604000
4000
(Yazı: Çoğu zaman, keçi zamanı kusma hatası yüklüyor.)
10:23
(LaughterKahkaha)
264
608000
4000
(Gülüşmeler)
10:27
Then comesgeliyor the first partBölüm of the questionsoru.
265
612000
3000
Sonra sorunun ilk kısmı geliyor.
10:30
(TextMetin: How manyçok timeszamanlar like the windrüzgar, a polekutup, and the dragonEjderha?)
266
615000
4000
(Yazı: Kaç kere rüzgar gibi, bir kazık ve ejderha?)
10:34
(LaughterKahkaha)
267
619000
2000
(Gülüşmeler)
10:36
Then comesgeliyor my favoritesevdiğim partBölüm of the questionsoru.
268
621000
3000
Sonra sorunun en sevdiğim kısmı geliyor.
10:39
(TextMetin: This insulthakaret to father'sbabanın stonestaşlar?)
269
624000
3000
(Yazı: Bu babanın taşlarına hakaret mi?)
10:42
(LaughterKahkaha)
270
627000
2000
(Gülüşmeler)
10:44
And then comesgeliyor the endingbitirme, whichhangi is my favoritesevdiğim partBölüm of the wholebütün thing.
271
629000
3000
Ve sonra son kısım, ki bu tüm yazının en sevdiğim kısmı.
10:47
(TextMetin: Please apologizeözür dilemek for your stupidityaptallık. There are a manyçok thank you.)
272
632000
4000
(Yazı: Lütfen aptallığın için özür dile. Sana çok teşekkür var)
10:51
(LaughterKahkaha)
273
636000
2000
(Gülüşmeler)
10:53
Okay, so computerbilgisayar translationçeviri, not yethenüz good enoughyeterli.
274
638000
2000
Tamam, yani bilgisayar çevirisi henüz yeterince iyi değil.
10:55
So back to the questionsoru.
275
640000
2000
Soruya geri dönelim.
10:57
So we need people to translateÇevirmek the wholebütün WebWeb.
276
642000
3000
Yani tüm Web'i çevirmek için insanlara ihtiyacım var.
11:00
So now the nextSonraki questionsoru you mayMayıs ayı have is,
277
645000
2000
Şimdi soracağınız bir sonraki soru şu olabilir,
11:02
well why can't we just payödeme people to do this?
278
647000
2000
neden bunun için insanları işe almıyoruz?
11:04
We could payödeme professionalprofesyonel languagedil translatorsÇevirmenler to translateÇevirmek the wholebütün WebWeb.
279
649000
3000
Tüm Web'i çevirmek için profesyonel çevirmenleri işe alabilirdik.
11:07
We could do that.
280
652000
2000
Bunu yapabilirdik.
11:09
UnfortunatelyNe yazık ki, it would be extremelyson derece expensivepahalı.
281
654000
2000
Malesef, son derece pahalı olurdu.
11:11
For exampleörnek, translatingçeviri a tinyminik, tinyminik fractionkesir of the wholebütün WebWeb, WikipediaWikipedia,
282
656000
3000
Örneğin tüm Web'in, Wikipedia'nın küçük, çok küçük bir kısmını
11:14
into one other languagedil, Spanishİspanyolca.
283
659000
3000
başka bir dile, İspanyolcaya çevirmek.
11:17
WikipediaWikipedia existsvar in Spanishİspanyolca,
284
662000
2000
Wikipedia'nın İspanyolcası var,
11:19
but it's very smallküçük comparedkarşılaştırıldığında to the sizeboyut of Englishİngilizce.
285
664000
2000
ama İngilizce olanına kıyasla çok küçük bir oranda.
11:21
It's about 20 percentyüzde of the sizeboyut of Englishİngilizce.
286
666000
2000
İngilizce olanın yaklaşık yüzde 20'si kadar.
11:23
If we wanted to translateÇevirmek the other 80 percentyüzde into Spanishİspanyolca,
287
668000
3000
Eğer kalan yüzde 80'i İspanyolcaya çevirmek isteseydik,
11:26
it would costmaliyet at leasten az 50 millionmilyon dollarsdolar --
288
671000
2000
50 milyon dolara malolurdu --
11:28
and this is at even the mostçoğu exploitedistismar, outsourcingdış kaynak countryülke out there.
289
673000
3000
ve bu en çok sömürülen, dış kaynakları kullanılan bir ülkenin şartlarında.
11:31
So it would be very expensivepahalı.
290
676000
2000
Yani çok pahalı olurdu.
11:33
So what we want to do is we want to get 100 millionmilyon people
291
678000
2000
Bizim yapmak istediğimiz şeyse 100 milyon insana
11:35
translatingçeviri the WebWeb into everyher majormajör languagedil
292
680000
2000
Web'i her anadile tercüme ettirmek,
11:37
for freeücretsiz.
293
682000
2000
bedavaya.
11:39
Now if this is what you want to do,
294
684000
2000
Eğer yapmak istediğiniz şey buysa,
11:41
you prettygüzel quicklyhızlı bir şekilde realizegerçekleştirmek you're going to runkoş into two prettygüzel bigbüyük hurdlesEngelli,
295
686000
2000
iki oldukça büyük engelle karşılaşacağınızı çabucak
11:43
two bigbüyük obstaclesengeller.
296
688000
2000
fark ediyorsunuz.
11:45
The first one is a lackeksiklik of bilingualsbilinguals.
297
690000
3000
İlki iki dile de hakim kişilerin azlığı.
11:48
So I don't even know
298
693000
2000
Bize tercüme yapmakta
11:50
if there existsvar 100 millionmilyon people out there usingkullanma the WebWeb
299
695000
3000
yardımcı olmaya yetecek kadar iyi iki dil kullanabilen
11:53
who are bilingualiki dilli enoughyeterli to help us translateÇevirmek.
300
698000
2000
100 milyon kişi var mıdır bilmiyorum.
11:55
That's a bigbüyük problemsorun.
301
700000
2000
Bu büyük bir sorun.
11:57
The other problemsorun you're going to runkoş into is a lackeksiklik of motivationmotivasyon.
302
702000
2000
Karşılaşacağınız bir diğer problem ise motivasyon eksikliği.
11:59
How are we going to motivatemotive etmek people
303
704000
2000
İnsanları Web'i bedavaya tercüme
12:01
to actuallyaslında translateÇevirmek the WebWeb for freeücretsiz?
304
706000
2000
etmeleri için nasıl motive edebiliriz?
12:03
NormallyNormalde, you have to payödeme people to do this.
305
708000
3000
Normalde, bunun için insanlara ödeme yaparsınız.
12:06
So how are we going to motivatemotive etmek them to do it for freeücretsiz?
306
711000
2000
Peki onları bunu bedavaya yapmaya nasıl motive ederiz?
12:08
Now when we were startingbaşlangıç to think about this, we were blockedbloke edilmiş by these two things.
307
713000
3000
Bunu düşünmeye başladığımızda, bu iki konu bizi engelledi.
12:11
But then we realizedgerçekleştirilen, there's actuallyaslında a way
308
716000
2000
Ama sonra fark ettik ki, aslında bu iki sorunu
12:13
to solveçözmek bothher ikisi de these problemssorunlar with the sameaynı solutionçözüm.
309
718000
2000
aynı çözüm yoluyla aşabiliriz.
12:15
There's a way to killöldürmek two birdskuşlar with one stonetaş.
310
720000
2000
Bir taşla iki kuş vurmanın bir yolu var.
12:17
And that is to transformdönüştürmek languagedil translationçeviri
311
722000
3000
Ve bu da tercüme yapmayı milyonlarca
12:20
into something that millionsmilyonlarca of people want to do,
312
725000
3000
insanın yapmak isteyeceği bir hale,
12:23
and that alsoAyrıca helpsyardım eder with the problemsorun of lackeksiklik of bilingualsbilinguals,
313
728000
3000
ve ayrıca iki dile hakim olamama sorununa çözüm bulmaya,
12:26
and that is languagedil educationEğitim.
314
731000
3000
ve dil eğitimine dönüştürmek.
12:29
So it turnsdönüşler out that todaybugün,
315
734000
2000
Bugün görüyoruz ki,
12:31
there are over 1.2 billionmilyar people learningöğrenme a foreignyabancı languagedil.
316
736000
3000
1.2 milyardan fazla insan yabancı dil öğreniyor.
12:34
People really, really want to learnöğrenmek a foreignyabancı languagedil.
317
739000
2000
İnsanlar gerçekten yabancı bir dil öğrenmek istiyor.
12:36
And it's not just because they're beingolmak forcedzorunlu to do so in schoolokul.
318
741000
3000
Ve sadece okulda yapmak zorunda oldukları için değil.
12:39
For exampleörnek, in the UnitedAmerika StatesBirleşik aloneyalnız,
319
744000
2000
Örneğin, yalnızca Amerika Birleşik Devletleri'nde,
12:41
there are over fivebeş millionmilyon people who have paidödenmiş over $500
320
746000
2000
yeni bir dil öğrenmek için yazılımlara 500 dolardan fazla
12:43
for softwareyazılım to learnöğrenmek a newyeni languagedil.
321
748000
2000
para veren beş milyondan fazla kişi var.
12:45
So people really, really want to learnöğrenmek a newyeni languagedil.
322
750000
2000
Yani insanlar gerçekten yeni bir dil öğrenmek istiyor.
12:47
So what we'vebiz ettik been workingçalışma on for the last yearyıl and a halfyarım is a newyeni websiteWeb sitesi --
323
752000
3000
Son bir buçuk yıldır yeni bir websitesi üzerinde çalışıyoruz --
12:50
it's calleddenilen DuolingoDuolingo --
324
755000
2000
adı Duolingo --
12:52
where the basictemel ideaFikir is people learnöğrenmek a newyeni languagedil for freeücretsiz
325
757000
3000
ana fikir insanların Web'i eş zamanlı tercüme ederek
12:55
while simultaneouslyeşzamanlı translatingçeviri the WebWeb.
326
760000
2000
ücretsiz olarak yeni bir dil öğrenmesi.
12:57
And so basicallytemel olarak they're learningöğrenme by doing.
327
762000
2000
Ve temelde yaparak öğreniyorlar.
12:59
So the way this worksEserleri
328
764000
2000
Şu şekilde işliyor
13:01
is wheneverher ne zaman you're a just a beginneracemi, we give you very, very simplebasit sentencescümleler.
329
766000
3000
eğer başlangıç seviyesinde biliyorsanız çok çok basit cümleler veriyoruz.
13:04
There's, of coursekurs, a lot of very simplebasit sentencescümleler on the WebWeb.
330
769000
2000
Tabi ki Web'te çok fazla kolay cümle var.
13:06
We give you very, very simplebasit sentencescümleler
331
771000
2000
Çok, çok basit cümleler veriyoruz
13:08
alonguzun bir with what eachher wordsözcük meansanlamına geliyor.
332
773000
2000
beraberinde de her kelimenin anlamını.
13:10
And as you translateÇevirmek them, and as you see how other people translateÇevirmek them,
333
775000
3000
Tercüme ederek ve başkalarının nasıl tercüme ettiğini görerek,
13:13
you startbaşlama learningöğrenme the languagedil.
334
778000
2000
dili öğrenmeye başlıyorsunuz.
13:15
And as you get more and more advancedileri,
335
780000
2000
Ve siz dili ilerlettikçe,
13:17
we give you more and more complexkarmaşık sentencescümleler to translateÇevirmek.
336
782000
2000
çok daha karmaşık cümleleri tercüme etmenizi istiyoruz.
13:19
But at all timeszamanlar, you're learningöğrenme by doing.
337
784000
2000
Ama her zaman yaparak öğreniyorsunuz.
13:21
Now the crazyçılgın thing about this methodyöntem
338
786000
2000
Bu metodla ilgili çılgınca olan şeyse
13:23
is that it actuallyaslında really worksEserleri.
339
788000
2000
gerçekten işe yarıyor olması.
13:25
First of all, people are really, really learningöğrenme a languagedil.
340
790000
2000
Herşeyden önce insanlar gerçekten yeni bir dil öğrenmek istiyor.
13:27
We're mostlyçoğunlukla donetamam buildingbina it, and now we're testingtest yapmak it.
341
792000
2000
Sistemi kurmayı bitirdik ve şu an test ediyoruz.
13:29
People really can learnöğrenmek a languagedil with it.
342
794000
2000
İnsanlar gerçekten bu yöntemle bir dil öğrenebilirler.
13:31
And they learnöğrenmek it about as well as the leadingönemli languagedil learningöğrenme softwareyazılım.
343
796000
3000
Ve neredeyse en iyi dil öğrenme yazılımında olduğu kadar iyi öğreniyorlar.
13:34
So people really do learnöğrenmek a languagedil.
344
799000
2000
Yani insanlar gerçekten bir dil öğreniyor.
13:36
And not only do they learnöğrenmek it as well,
345
801000
2000
Ve hem iyi hem de ilginç
13:38
but actuallyaslında it's way more interestingilginç.
346
803000
2000
bir yöntemle öğreniyorlar.
13:40
Because you see with DuolingoDuolingo, people are actuallyaslında learningöğrenme with realgerçek contentiçerik.
347
805000
3000
Çünkü görüyorsunuz, insanlar gerçek içeriklerle öğreniyorlar.
13:43
As opposedkarşıt to learningöğrenme with made-upuydurma sentencescümleler,
348
808000
2000
Uydurma cümleler yerine
13:45
people are learningöğrenme with realgerçek contentiçerik, whichhangi is inherentlydoğal olarak interestingilginç.
349
810000
3000
kendiliğinden ilginç olan gerçek içeriklerle öğreniyorlar.
13:48
So people really do learnöğrenmek a languagedil.
350
813000
2000
Yani insanlar gerçekten bir dil öğreniyorlar.
13:50
But perhapsbelki more surprisinglyşaşırtıcı biçimde,
351
815000
2000
Ve şaşırtıcı bir şekilde,
13:52
the translationsÇeviriler that we get from people usingkullanma the siteyer,
352
817000
3000
bu siteyi kullananların çevirileri,
13:55
even thoughgerçi they're just beginnersYeni başlayanlar,
353
820000
2000
daha başlangıç seviyesinde olmalarına rağmen,
13:57
the translationsÇeviriler that we get are as accuratedoğru as those of professionalprofesyonel languagedil translatorsÇevirmenler,
354
822000
3000
profesyonel çevirmenlerin çevirileri kadar iyi,
14:00
whichhangi is very surprisingşaşırtıcı.
355
825000
2000
ki bu çok şaşırtıcı.
14:02
So let me showgöstermek you one exampleörnek.
356
827000
2000
Size bir örnek göstereyim.
14:04
This is a sentencecümle that was translatedtercüme from GermanAlmanca into Englishİngilizce.
357
829000
2000
Bu Almancadan İngilizceye çevrilmiş bir cümle.
14:06
The topüst is the GermanAlmanca.
358
831000
2000
Üstteki Almanca.
14:08
The middleorta is an Englishİngilizce translationçeviri
359
833000
2000
Ortadaki bu çeviri için kelime başına
14:10
that was donetamam by somebodybirisi who was a professionalprofesyonel Englishİngilizce translatorçevirmen
360
835000
2000
20 sent alan profesyonel bir İngilizce çevirmen
14:12
who we paidödenmiş 20 centscent a wordsözcük for this translationçeviri.
361
837000
2000
tarafından yapılan İngilizce çeviri.
14:14
And the bottomalt is a translationçeviri by userskullanıcılar of DuolingoDuolingo,
362
839000
3000
Alttaki ise Duolingo kullanıcıları tarafından yapılan bir çeviri,
14:17
noneYok of whomkime knewbiliyordum any GermanAlmanca
363
842000
2000
bu siteyi kullanmaya başlamadan önce
14:19
before they startedbaşladı usingkullanma the siteyer.
364
844000
2000
hiçbiri Almanca bilmiyordu.
14:21
You can see, it's prettygüzel much perfectmükemmel.
365
846000
2000
Görüyorsunuz, neredeyse mükemmel.
14:23
Now of coursekurs, we playoyun a trickhile here
366
848000
2000
Tabi ki,çevirilerin profesyonal çevirmenlerinkiler
14:25
to make the translationsÇeviriler as good as professionalprofesyonel languagedil translatorsÇevirmenler.
367
850000
2000
kadar iyi olabilmesi için burada biraz hile yapıyoruz.
14:27
We combinebirleştirmek the translationsÇeviriler of multipleçoklu beginnersYeni başlayanlar
368
852000
3000
Tek bir profesyonel çevirmenin kalitesine
14:30
to get the qualitykalite of a singletek professionalprofesyonel translatorçevirmen.
369
855000
3000
ulaşmak için birçok yeni başlayanın çevirisini birleştiriyoruz.
14:33
Now even thoughgerçi we're combiningbirleştirme the translationsÇeviriler,
370
858000
5000
Çevirileri birleştirsek bile,
14:38
the siteyer actuallyaslında can translateÇevirmek prettygüzel fasthızlı.
371
863000
2000
site oldukça çabuk çevirebiliyor.
14:40
So let me showgöstermek you,
372
865000
2000
Göstereyim,
14:42
this is our estimatestahminler of how fasthızlı we could translateÇevirmek WikipediaWikipedia
373
867000
2000
bu Wikipedia'yı İngilizceden İspanyolcaya ne kadar hızlı
14:44
from Englishİngilizce into Spanishİspanyolca.
374
869000
2000
çevirebileceğimizin hesabı.
14:46
RememberHatırlıyorum, this is 50 millionmilyon dollars-worthdolar-değer of valuedeğer.
375
871000
3000
Unutmayın, bu 50 milyon dolar değerinde.
14:49
So if we wanted to translateÇevirmek WikipediaWikipedia into Spanishİspanyolca,
376
874000
2000
Wikipedia'yı İspanyolcaya çevrmek isteseydik,
14:51
we could do it in fivebeş weekshaftalar with 100,000 activeaktif userskullanıcılar.
377
876000
3000
bunu 100,000 aktif kullanıcıyla beş hafta içinde yapabilirdik.
14:54
And we could do it in about 80 hourssaatler with a millionmilyon activeaktif userskullanıcılar.
378
879000
3000
Ve bir milyon aktif kullanıcıyla ise yaklaşık 80 saatte yapabilirdik.
14:57
SinceBeri all the projectsprojeler that my groupgrup has workedişlenmiş on so faruzak have gottenkazanılmış millionsmilyonlarca of userskullanıcılar,
379
882000
3000
Grubumun şimdiye kadar üzerinde çalıştığı tüm projelerin milyonlarca kullanıcısı olduğu için,
15:00
we're hopefulumutlu that we'lliyi be ableyapabilmek to translateÇevirmek
380
885000
2000
bu projeyle son derece hızlı bir şekilde
15:02
extremelyson derece fasthızlı with this projectproje.
381
887000
2000
çevirebileceğimizi düşünüyoruz.
15:04
Now the thing that I'm mostçoğu excitedheyecanlı about with DuolingoDuolingo
382
889000
3000
Duolingo ile ilgili beni en çok heyecanlandıran şey
15:07
is I think this providessağlar a fairadil business modelmodel for languagedil educationEğitim.
383
892000
3000
dil eğitimi için adil bir iş modeli ihtiyacını karşılıyor olması.
15:10
So here'sburada the thing:
384
895000
2000
Olay şu:
15:12
The currentşimdiki business modelmodel for languagedil educationEğitim
385
897000
2000
Dil eğitiminin mevcut iş modelinde
15:14
is the studentÖğrenci paysöder,
386
899000
2000
öğrenci para ödüyor,
15:16
and in particularbelirli, the studentÖğrenci paysöder RosettaRosetta StoneTaş 500 dollarsdolar.
387
901000
2000
ve özellikle, öğrenci Rosetta Stone'a 500 dolar ödüyor.
15:18
(LaughterKahkaha)
388
903000
2000
(Gülüşmeler)
15:20
That's the currentşimdiki business modelmodel.
389
905000
2000
Bu mevcut iş modeli.
15:22
The problemsorun with this business modelmodel
390
907000
2000
Bu iş modeliyle ilgili sorun şuydu
15:24
is that 95 percentyüzde of the world'sDünyanın en populationnüfus doesn't have 500 dollarsdolar.
391
909000
3000
dünya nüfusunun yüzde 95'inin 500 doları yok.
15:27
So it's extremelyson derece unfairhaksız towardskarşı the poorfakir.
392
912000
3000
Yani bu fakirler için son derece adaletsiz bir durum.
15:30
This is totallybütünüyle biasedönyargılı towardskarşı the richzengin.
393
915000
2000
Tamamiyle zenginlerden yana bir durum.
15:32
Now see, in DuolingoDuolingo,
394
917000
2000
Şimdi bakın, Duolingo'da,
15:34
because while you learnöğrenmek
395
919000
2000
Öğrenirken aynı zamanda
15:36
you're actuallyaslında creatingoluşturma valuedeğer, you're translatingçeviri stuffşey --
396
921000
3000
değer yaratıyorsunuz, birşeyler çeviriyorsunuz --
15:39
whichhangi for exampleörnek, we could chargeşarj etmek somebodybirisi for translationsÇeviriler.
397
924000
3000
örneğin, birini çeviri yapmak için görevlendirebilirdik.
15:42
So this is how we could monetizepara kazandırmak this.
398
927000
2000
Bu şekilde finanse edebilirdik.
15:44
SinceBeri people are creatingoluşturma valuedeğer while they're learningöğrenme,
399
929000
2000
İnsanlar öğrenirken değer yarattıkları için,
15:46
they don't have to payödeme theironların moneypara, they payödeme with theironların time.
400
931000
3000
para ödemek zorunda değiller, zamanlarıyla ödeme yapıyorlar.
15:49
But the magicalbüyülü thing here is that they're payingödeme yapan with theironların time,
401
934000
3000
Ama bunda büyüleyici olan şey, zamanlarıyla ödeme yapıyorlar,
15:52
but that is time that would have had to have been spentharcanmış anywaysneyse
402
937000
2000
ama bu aynı zamanda dil öğrenirken bir şekilde harcamak zorunda
15:54
learningöğrenme the languagedil.
403
939000
2000
oldukları zaman.
15:56
So the niceGüzel thing about DuolingoDuolingo is I think it providessağlar a fairadil business modelmodel --
404
941000
3000
Duolingo'nun güzel yani adil bir iş modeli sunuyor olması --
15:59
one that doesn't discriminateayırımcılık againstkarşısında poorfakir people.
405
944000
2000
fakirlere karşı ayırım yapmayan bir model olması.
16:01
So here'sburada the siteyer. Thank you.
406
946000
2000
İşte site bu. Teşekkürler.
16:03
(ApplauseAlkış)
407
948000
8000
(Alkış)
16:11
So here'sburada the siteyer.
408
956000
2000
İşte site burada.
16:13
We haven'tyok yethenüz launchedbaşlattı,
409
958000
2000
Site henüz açılmadı,
16:15
but if you go there, you can signişaret up to be partBölüm of our privateözel betabeta,
410
960000
3000
ama oraya gidip, özel betamızın bir parçası olmak için üye olabilirsiniz,
16:18
whichhangi is probablymuhtemelen going to startbaşlama in about threeüç or fourdört weekshaftalar.
411
963000
2000
muhtemelen yaklaşık üç, dört haftaya kadar faaliyete geçecek.
16:20
We haven'tyok yethenüz launchedbaşlattı this DuolingoDuolingo.
412
965000
2000
Bu Duolingo'yu henüz açmadık.
16:22
By the way, I'm the one talkingkonuşma here,
413
967000
2000
Bu arada, burada konuşan benim,
16:24
but actuallyaslında DuolingoDuolingo is the work of a really awesomemüthiş teamtakım, some of whomkime are here.
414
969000
3000
ama aslında Duolingo bazılarının burada olduğu gerçekten müthiş bir takımın çalışması.
16:27
So thank you.
415
972000
2000
Teşekkürler.
16:29
(ApplauseAlkış)
416
974000
4000
(Alkış)
Translated by Yasemin Bayraktar
Reviewed by Zeynep Duygu Tamer

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Luis von Ahn - Computer scientist
Luis von Ahn builds systems that combine humans and computers to solve large-scale problems that neither can solve alone.

Why you should listen

Louis von Ahn is an associate professor of Computer Science at Carnegie Mellon University, and he's at the forefront of the crowdsourcing craze. His work takes advantage of the evergrowing Web-connected population to acheive collaboration in unprecedented numbers. His projects aim to leverage the crowd for human good. His company reCAPTCHA, sold to Google in 2009, digitizes human knowledge (books), one word at a time. His new project is Duolingo, which aims to get 100 million people translating the Web in every major language.

More profile about the speaker
Luis von Ahn | Speaker | TED.com