TED@IBM
Josh Luber: Why sneakers are a great investment
Josh Luber: Spor ayakkabıları neden iyi bir yatırımdır
Filmed:
Readability: 4.2
2,147,152 views
Josh Luber ender bulunan ya da sınırlı sayıda üretilen spor ayakkabılarının koleksiyoncusu olan bir spor ayakkabısı tutkunu. Özel spor ayakkabılarına karşı bitmek bilmeyen iştaha sahip bu zevk oluşturucular, beğendikleri markaların pazarlamasını yapıp abartılı reklamlar oluşturuyorlar. Özellikle de multi-milyar dolarlık ikincil spor ayakkabısı piyasasına hükmeden Nike için. Luber'in şirketi, Campless, koleksiyoncular ve yatırımcılar için bu pazar hakkında veri toplayıp analiz ediyor. Bu konuşmada Josh, sizi bu düzensiz ve karmaşık pazarda bir yolculuğa çıkarıyor ve bunun ticaret ve borsa için nasıl bir model olabileceğini tasavvur ediyor.
Josh Luber - Sneaker data expert
Josh Luber is the founder of Campless, a company that collects, analyzes and publishes data and derived insight related to collectible sneakers and the industry. Full bio
Josh Luber is the founder of Campless, a company that collects, analyzes and publishes data and derived insight related to collectible sneakers and the industry. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
This is the Air Jordan 3 Black Cement.
0
1349
5013
Air Jordan 3 Black Cement.
00:19
This might be the most
important sneaker in history.
important sneaker in history.
1
7124
3367
Tarihteki en önemli spor
ayakkabısı olabilir.
ayakkabısı olabilir.
Piyasaya 1988'de
sürülen bu ayakkabı
sürülen bu ayakkabı
00:23
First released in 1988,
2
11111
1803
00:24
this is the shoe that started
Nike marketing as we know it.
Nike marketing as we know it.
3
12938
3541
Nike'ın pazarlama
stratejisinin başlangıcıdır.
stratejisinin başlangıcıdır.
00:29
This is the shoe that propelled
the entire Air Jordan lineage,
the entire Air Jordan lineage,
4
17046
3794
Bu ayakkabı Air Jordan serisi
modellerinin başlangıcıdır
modellerinin başlangıcıdır
00:32
and perhaps saved Nike.
5
20864
2019
ve belki de Nike'ı kurtardı.
00:34
The Air Jordan 3 Black Cement
did for sneakers
did for sneakers
6
22907
2913
iPhone'un telefonda yaptığını,
Air Jordan 3 Black Cement
Air Jordan 3 Black Cement
00:37
what the iPhone did for phones.
7
25844
1791
spor ayakkabılarında yaptı.
00:40
It's been re-released four times.
8
28110
2020
Tam dört defa piyasaya sürüldü.
00:42
Every celebrity's been seen wearing it.
9
30637
2144
Bütün ünlü isimler onu
giyerken görüntülendi.
giyerken görüntülendi.
00:44
There's a site about what to wear
with the Black Cement.
with the Black Cement.
10
32805
2655
Black Cement ile ne giyileceğiyle
alakalı siteler var.
alakalı siteler var.
00:47
It's been right under
your nose for decades
your nose for decades
11
35484
2640
Yıllardır burnunuzun dibinde
00:50
and you never looked down.
12
38148
1982
ve siz ona hiç bakmadınız.
00:52
And right about now,
13
40577
1766
Şu anda da çoğunuz muhtemelen
00:54
most of you are probably
thinking, "Sneakers?"
thinking, "Sneakers?"
14
42367
3399
şunu düşünüyor:
"Spor ayakkabıları mı?"
"Spor ayakkabıları mı?"
00:58
(Laughter)
15
46097
1955
(Gülüşmeler)
01:00
Yes.
16
48076
1162
Evet.
01:01
Yes, sneakers.
17
49262
1571
Evet, spor ayakkabıları.
01:03
Some extraordinary things about sneakers
18
51805
3583
Spor ayakkabılarıyla ilgili
sıradışı şeyler,
sıradışı şeyler,
01:07
and data
19
55412
1589
veri,
01:09
and Nike
20
57025
1475
Nike
01:10
and how they're all related, possibly,
to the future of all online commerce.
to the future of all online commerce.
21
58524
4229
ve tüm hepsinin geleceğin
e-ticaret dünyasına olası etkisi.
e-ticaret dünyasına olası etkisi.
01:15
In 2011,
22
63259
1160
2011'de,
01:16
the last time the Jordan 3
Black Cement was released,
Black Cement was released,
23
64443
2979
Jordan 3 Black Cement serisi
en son piyasaya sürüldüğünde,
en son piyasaya sürüldüğünde,
01:19
at a retail of 160 dollars,
24
67446
2333
160$'dan satışa çıkarıldı
01:21
it sold out globally in minutes.
25
69803
2459
ve dakikalar içinde dünya çapında tükendi.
01:24
And that's because people were camped
outside of sneaker stores
outside of sneaker stores
26
72286
2993
Satışa çıkmasına günler kala,
insanlar spor ayakkabısı
insanlar spor ayakkabısı
01:27
for days before it went on sale.
27
75303
1771
mağazalarının önünde kamp kurdular.
01:29
And just minutes after that,
28
77399
1444
Sadece dakikalar sonra,
01:30
thousands of those pairs were on eBay
for two and three times retail.
for two and three times retail.
29
78867
3535
binlerce çift eBay'de
2-3 katı fiyatına satışa çıkarıldı.
2-3 katı fiyatına satışa çıkarıldı.
01:34
In fact, there's over 1,000 pairs on eBay
right now, four years later.
right now, four years later.
30
82923
4381
Dört yıl sonra bile eBay'de
1000'den fazla bu ayakkabıdan var.
1000'den fazla bu ayakkabıdan var.
01:40
But here's the thing:
31
88107
1598
Ama asıl olay,
01:41
this happens every single Saturday.
32
89729
3458
bunun her cumartesi gerçekleşiyor olması.
01:45
Every week there's another
release or two or three,
release or two or three,
33
93560
2547
Her hafta 2 ya da 3 yeni model
piyasaya sürülüyor,
piyasaya sürülüyor,
01:48
and every shoe has a story
34
96131
2254
ve herbirinin
Jordan 3 Black Cement'inki gibi
Jordan 3 Black Cement'inki gibi
01:50
as rich and compelling
as the Jordan 3 Black Cement.
as the Jordan 3 Black Cement.
35
98409
2930
güçlü ve etkileyici bir hikâyesi var.
01:54
This is Nike building
the marketplace for sneakerheads --
the marketplace for sneakerheads --
36
102069
4156
Bu spor ayakkabısı tutkunları
için Nike pazarı binası,
için Nike pazarı binası,
01:58
people who collect sneakers --
37
106249
3776
bunlar spor ayakkabısı koleksiyoncuları,
02:02
and my daughter.
38
110049
1248
Bu da kızım.
02:03
(Laughter)
39
111321
1925
(Gülüşmeler)
02:05
That's an "I love Dad" T-shirt.
40
113270
2067
Üzerindeki "Babamı seviyorum" tişörtü.
02:08
For the brands, sneakerheads
are a very important demographic.
are a very important demographic.
41
116244
3169
Markalar için, spor ayakkabısı
tutkunları önemli bir kitledir.
tutkunları önemli bir kitledir.
02:11
These are the tastemakers;
these are the Apple fanboys.
these are the Apple fanboys.
42
119437
3922
Bunlar zevk oluşturucular;
Apple hayranlarıdır.
Apple hayranlarıdır.
02:15
Because who else is going to buy
43
123383
1539
Çünkü başka kim Geleceğe Dönüş
02:16
a pair of $8,000
Back to the Future sneakers?
Back to the Future sneakers?
44
124946
3216
ayakkabılarının bir çiftini
8000$'a satın alacak?
8000$'a satın alacak?
02:20
(Laughter)
45
128603
1838
(Gülüşmeler)
02:22
Yeah, 8,000 dollars.
46
130465
2077
Evet, 8.000 dolar.
02:25
And while that's obviously the anomaly,
47
133364
2351
Bunun anormal bir
durum olduğu aşikâr,
durum olduğu aşikâr,
02:27
the resell sneaker market
is definitely not.
is definitely not.
48
135739
3178
ama ikinci el spor ayakkabısı
pazarı kesinlikle değil.
pazarı kesinlikle değil.
02:30
Thirty years in the making,
49
138941
1824
Oluşması 30 yılı buldu,
02:32
what started as an underground culture
50
140789
1936
spor ayakkabısı seven birkaç insanın
02:34
of a few people who like sneakers
just a bit too much --
just a bit too much --
51
142749
2981
-- sadece birazcık fazla --
gizli bir kültürü olarak başladı.
gizli bir kültürü olarak başladı.
02:37
(Laughter)
52
145754
1400
(Gülüşmeler)
02:40
Now we have sneaker addictions.
53
148524
2210
Şu anda spor ayakkabısı bağımlılığı var.
02:42
In a market where in the past 12 months,
54
150758
1928
Pazarda son 12 ay içerisinde,
02:44
there have been over
nine million pairs of shoes
nine million pairs of shoes
55
152710
2254
sadece Amerika'da 9 milyon
ikinci el ayakkabının
ikinci el ayakkabının
02:46
resold in the United States alone,
56
154988
2393
1,2 milyar dolara satıldığı
02:49
at a value of 1.2 billion dollars.
57
157405
4240
bir piyasa oluştu.
02:53
And that's a conservative estimate --
58
161669
2039
Bu muhafazakâr bir tahmin.
02:55
I should know, I am a sneakerhead.
59
163732
3203
Bir spor ayakkabısı tutkunu
olduğumu bilmeliyim.
olduğumu bilmeliyim.
02:58
This is my collection.
60
166959
1507
Bu da benim koleksiyonum.
03:00
In the pantheon of great collections,
mine doesn't even register.
mine doesn't even register.
61
168981
3895
Bu işin üstadlarınınkilerin yanında,
benimki hiçbir şey.
benimki hiçbir şey.
03:05
I have about 250 pairs,
but trust me, I am small-time.
but trust me, I am small-time.
62
173392
3046
Yaklaşık 250 çift ayakkabım var,
ama inanın bu küçük bir sayı.
ama inanın bu küçük bir sayı.
03:08
People have thousands.
63
176462
1955
Binlercesine sahip insanlar var.
03:10
I'm a very typical
37-year-old sneakerhead.
37-year-old sneakerhead.
64
178759
2684
37 yaşında çok tipik bir
spor ayakkabısı tutkunuyum.
spor ayakkabısı tutkunuyum.
03:14
I grew up playing basketball
when Michael Jordan played,
when Michael Jordan played,
65
182139
2633
Micheal Jordan döneminde
basketbol oynayarak büyüdüm,
basketbol oynayarak büyüdüm,
03:16
I always wanted Air Jordans,
66
184796
1340
sürekli Air Jordan istedim,
03:18
my mother would never buy me Air Jordans,
67
186160
1969
annem bana hiç bir zaman almadı,
03:20
as soon as I got some money
I bought Air Jordans --
I bought Air Jordans --
68
188153
2393
biraz para kazanınca Air Jordan aldım.
03:22
literally, we all have
the exact same story.
the exact same story.
69
190570
2073
Hepimizin hikâyesi aynı.
03:24
But here's where mine diverged.
70
192667
1695
Ama benim hikâyem farklılaştı.
03:27
After starting three companies,
I took a job as a strategy consultant,
I took a job as a strategy consultant,
71
195166
4095
Üç şirket kurduktan sonra,
bir strateji uzmanı olarak işe girdiğimde,
bir strateji uzmanı olarak işe girdiğimde,
03:31
when I very quickly realized that
I didn't know the first thing about data.
I didn't know the first thing about data.
72
199285
3914
veriler hakkında bir şey bilmediğimi
çok kısa sürede fark ettim.
çok kısa sürede fark ettim.
03:35
But I learned, because I had to,
73
203950
2788
Ama öğrendim, çünkü zorundaydım
03:38
and I liked it.
74
206762
1294
ve hoşuma da gitti.
03:40
So I thought, I wonder if I could
get ahold of some sneaker data,
get ahold of some sneaker data,
75
208080
3412
Sadece biraz eğlenmek için bazı
spor ayakkabısı verilerini bulabilseydim
spor ayakkabısı verilerini bulabilseydim
03:43
just to play with for my own amusement.
76
211516
2012
nasıl olur acaba diye düşündüm.
03:45
The goal was to develop a price guide,
77
213949
1873
Amacım bir fiyat kılavuzu oluşturmak,
03:47
a real data-driven view of the market.
78
215846
2197
pazarı verilerle incelemekti.
03:50
And four years later, we're analyzing
over 25 million transactions,
over 25 million transactions,
79
218373
4329
Dört yılın sonunda, 25 milyonun
üzerinde işlemi analiz ediyoruz,
üzerinde işlemi analiz ediyoruz,
03:54
providing real-time analytics
on thousands of sneakers.
on thousands of sneakers.
80
222726
2916
binlerce gerçek zamanlı
spor ayakkabısı analizini sağlıyoruz.
spor ayakkabısı analizini sağlıyoruz.
03:58
Now sneakerheads check prices
while camping out for releases.
while camping out for releases.
81
226331
3551
Şu an spor ayakkabısı tutkunları
kuyruklarda fiyatları kontrol ediyor.
kuyruklarda fiyatları kontrol ediyor.
04:02
Others have used the data
to validate insurance claims.
to validate insurance claims.
82
230540
3150
Bazıları bu bilgileri kendilerini
sağlama almak için kullanıyor.
sağlama almak için kullanıyor.
04:06
And the top investment banks in the world
83
234781
1981
Dünyanın önde gelen yatırım bankaları
04:08
now use resell data to analyze
the retail footwear industry.
the retail footwear industry.
84
236786
4606
ikinci el satış verilerini perakende
ayakkabı sektörü analizinde kullanıyor.
ayakkabı sektörü analizinde kullanıyor.
04:13
And here's the best part:
85
241416
1590
En güzel kısmı şu:
04:15
sneakerheads have sneaker portfolios.
86
243030
3529
spor ayakkabısı tutkunlarının
spor ayakkabısı portföyleri var.
spor ayakkabısı portföyleri var.
04:18
(Laughter)
87
246583
1502
(Gülüşmeler)
Spor ayakkabısı tutkunları koleksiyon
değerlerini zamanla izleyebilir,
değerlerini zamanla izleyebilir,
04:20
Sneakerheads can track the value
of their collection over time,
of their collection over time,
88
248617
2973
04:23
compare it to others,
89
251614
1151
kıyaslayabilir
04:24
and have access to the same
analytics you might
analytics you might
90
252789
2230
ve internet brokerlığı
hesaplarınızdaki gibi
hesaplarınızdaki gibi
04:27
for your online brokerage account.
91
255043
1920
veri ve analizlere ulaşabilirler.
04:28
So sneakerhead Dan builds his collection
and identifies which 352 are his.
and identifies which 352 are his.
92
256987
4904
Spor ayakkabısı tutkunu Dan koleksiyonunun
hangi 352 parçadan oluştuğunu belirliyor.
hangi 352 parçadan oluştuğunu belirliyor.
04:33
He can see it's worth 103,000 dollars --
93
261915
2889
Değerinin 103 bin dolar
olduğu görülebilir.
olduğu görülebilir.
04:36
frankly, a modest collection.
94
264828
2001
Açıkçası, mütevazı bir koleksiyon.
04:38
At the asset level,
he can see gain-loss by shoe.
he can see gain-loss by shoe.
95
266853
3609
Ürün bazında, ayakkabıların
kar/zarar durumunu görebiliyor.
kar/zarar durumunu görebiliyor.
04:42
Here he's made over
600 dollars on one pair.
600 dollars on one pair.
96
270486
2514
Bu çift için 600 doların
üzerinde kazancı var.
üzerinde kazancı var.
04:46
I have one of those.
97
274183
1331
Bende de bir çift var.
04:47
(Laughter)
98
275538
1579
(Gülüşmeler)
04:50
So an unregulated
1.2 billion dollar industry
1.2 billion dollar industry
99
278655
3447
İnternette olduğu kadar
sokaklarda da büyüyen
sokaklarda da büyüyen
04:54
that thrives as much on the street
as it does online,
as it does online,
100
282126
2569
ve kontrol edilmeyen
1,2 milyar dolarlık bir endüstri
1,2 milyar dolarlık bir endüstri
04:56
and has spawned fundamental
financial services for sneakers?
financial services for sneakers?
101
284719
3746
spor ayakkabıları için temel finansal
servisler oluşturdu.
servisler oluşturdu.
05:01
At some point I asked myself
what's really going on in the market,
what's really going on in the market,
102
289113
3136
Bir gün pazarda gerçekten
nelerin gerçekleştiğini merak ettim
nelerin gerçekleştiğini merak ettim
05:04
and two comparisons started to emerge.
103
292273
2315
ve iki tane kıyaslama ortaya çıktı.
05:06
Are sneakers more like stocks or drugs?
104
294612
3751
Spor ayakkabıları daha çok hisse senedi
mi yoksa uyuşturucu gibi mi?
mi yoksa uyuşturucu gibi mi?
05:10
(Laughter)
105
298387
1201
(Gülüşmeler)
05:11
In fact, one guy emailed to say
106
299612
1868
Doğrusu, bir adam e-postasında,
05:13
he thought his 15-year-old son
was selling drugs
was selling drugs
107
301504
4264
15 yaşındaki çocuğunun uyuşturucu
sattığını düşündüğünü ama
sattığını düşündüğünü ama
05:17
and later found out
he was selling sneakers.
he was selling sneakers.
108
305792
2531
sonra spor ayakkabısı sattığını
öğrendiğini yazdı.
öğrendiğini yazdı.
05:20
(Laughter)
109
308853
1161
(Gülüşmeler)
05:22
And now they use the data
to do it together.
to do it together.
110
310757
2531
Şu anda verileri kullanarak
beraber satış yapıyorlar.
beraber satış yapıyorlar.
05:25
And that's because sneakers
are an investment opportunity
are an investment opportunity
111
313711
2698
Çünkü spor ayakkabıları
başka bir fırsatın olmadığı yerde
başka bir fırsatın olmadığı yerde
05:28
where none other exists.
112
316433
1159
bir yatırım fırsatı.
05:29
And I don't just mean the kid
selling sneakers instead of drugs.
selling sneakers instead of drugs.
113
317616
3037
Sadece uyuşturucu yerine
ayakkabı satan çocuğu kastetmiyorum.
ayakkabı satan çocuğu kastetmiyorum.
05:32
How about all kids?
114
320677
1690
Bütün çocuklara ne dersiniz?
05:34
You have to be 18
to play the stock market.
to play the stock market.
115
322391
2753
Borsada oynayabilmek için en az
18 yaşında olmanız gerekiyor.
18 yaşında olmanız gerekiyor.
05:37
I sold chewing gum in sixth grade,
116
325967
2340
Ben altıncı sınıfta sakız,
05:40
Blow Pops in ninth grade
117
328331
1578
dokuzuncu sınıfta lolipop sattım
05:41
and collected baseball cards
through high school.
through high school.
118
329933
2421
ve lise boyunca beyzbol
kartları biriktirdim.
kartları biriktirdim.
05:44
The cards are long dead,
119
332378
1797
Kartlar uzun süredir ölü
05:46
and the candy market's
usually quite local.
usually quite local.
120
334199
2373
ve şeker pazarı da genelde
epey yerel kalıyor.
epey yerel kalıyor.
05:49
For a lot of people, sneakers are a legal
and accessible investment opportunity --
and accessible investment opportunity --
121
337122
5727
Birçok insan için spor ayakkabıları,
yasal ve ulaşılabilir bir yatırım fırsatı
yasal ve ulaşılabilir bir yatırım fırsatı
05:54
a democratized stock market,
122
342873
3767
-- demokratikleştirilmiş, ama öte yandan
05:58
but also unregulated.
123
346664
2071
denetlenmeyen bir borsa.
06:00
Which is why the story
you're probably most familiar with
you're probably most familiar with
124
348759
2782
İnsanların spor ayakkabıları için
birbirini öldürdüğü
birbirini öldürdüğü
06:03
is people killing each other for sneakers.
125
351565
2415
hikâyelerin size tanıdık gelme sebebi bu.
06:06
And while that definitely
happens and is tragic,
happens and is tragic,
126
354606
3775
Bu trajik durum kesinlikle
yaşanıyor olsa da,
yaşanıyor olsa da,
06:10
it's not nearly the epidemic
some media would have you believe.
some media would have you believe.
127
358405
3845
bazı medyanın sizi inandırdığı
kadar yaygın değil.
kadar yaygın değil.
06:14
In fact, it's a very small piece
of a much bigger and better story.
of a much bigger and better story.
128
362274
4185
Aslına bakarsanız bu, çok daha büyük
ve iyi bir hikâyenin ufak bir kısmı.
ve iyi bir hikâyenin ufak bir kısmı.
06:18
So sneakers have clear similarities
129
366483
1696
Spor ayakkabılarının hem borsaya,
06:20
to both the stock exchange
and the illegal drug trade,
and the illegal drug trade,
130
368203
3104
hem de yasadışı uyuşturucu ticaretine
benzer yanları var,
benzer yanları var,
06:23
but perhaps the most fundamental
is the existence of a central actor.
is the existence of a central actor.
131
371331
4397
ama bunların belki de en önemlisi,
merkezi bir aktörün varlığı.
merkezi bir aktörün varlığı.
06:27
Someone is making the rules.
132
375752
1983
Birisi kuralları koyuyor.
06:30
In the case of sneakers,
that someone is Nike.
that someone is Nike.
133
378988
3993
Spor ayakkabıları söz konusu ise,
bu birisi Nike oluyor.
bu birisi Nike oluyor.
06:35
Let me walk you through some numbers.
134
383910
2252
Size bazı sayılardan bahsedeyim.
06:38
The resell market,
we know, is $1.2 billion.
we know, is $1.2 billion.
135
386186
3236
İkinci el satış pazarı,
biliyoruz ki 1,2 milyar dolar.
biliyoruz ki 1,2 milyar dolar.
06:41
Nike, including Jordan brand,
136
389446
2298
Nike, Jordan markası da dâhil,
06:43
accounts for 96 percent of all shoes
sold on the secondary market.
sold on the secondary market.
137
391768
4516
ikinci el pazarda satılan tüm
ayakkabıların %96'sını oluşturuyor.
ayakkabıların %96'sını oluşturuyor.
06:48
Just complete domination.
138
396308
1592
Tam bir hâkimiyet.
06:49
Sneakerheads love Jordans.
139
397924
2588
Spor ayakkabı tutkunları
Jordan'lara bayılıyor.
Jordan'lara bayılıyor.
06:52
And profit on the secondary market
is about a third.
is about a third.
140
400536
3011
İkinci el pazarda kar oranı
yaklaşık üçte bir.
yaklaşık üçte bir.
06:55
That means that sneakerheads
made 380 million dollars
made 380 million dollars
141
403571
5070
Bunun anlamı, spor ayakkabısı tutkunları
geçen yıl Nike ayakkabılarını satarak
geçen yıl Nike ayakkabılarını satarak
07:00
selling Nikes last year.
142
408665
1888
380 milyon dolar kazandılar.
07:03
Let's jump to retail for a second.
143
411030
2017
Bir dakikalığına perakende
satışa geçelim.
satışa geçelim.
07:05
Skechers, earlier this year,
144
413071
1420
Bu yılın başlarında Skechers,
07:06
became the number two
footwear brand in the country,
footwear brand in the country,
145
414515
2790
Adidas'ı geçerek, ülkedeki
iki numaralı ayakkabı
iki numaralı ayakkabı
07:09
surpassing Adidas --
this was a big deal.
this was a big deal.
146
417329
2834
markası hâline geldi
-- bu büyük bir şeydi.
-- bu büyük bir şeydi.
07:12
And in the 12 months ending in June,
147
420187
2774
Haziran'da biten 12 ay içerisinde
07:14
Skechers's net income
was 209 million dollars.
was 209 million dollars.
148
422985
4064
Skechers'ın net kazancı
209 milyon dolardı.
209 milyon dolardı.
07:19
That means that Nike's customers
149
427853
3334
Bu da demek oluyor ki Nike'ın müşterileri
07:23
make almost twice as much profit
as their closest competitor.
as their closest competitor.
150
431211
3536
en yakın rakiplerinin neredeyse
iki katı kadar kâr ediyorlar.
iki katı kadar kâr ediyorlar.
07:27
That --
151
435758
1799
Bu --
07:29
(Laughter)
152
437581
3424
(Gülüşmeler)
07:33
How is that even possible?
153
441029
1576
Bu nasıl mümkün olabilir?
Spor ayakkabısı pazarı
yalnızca arz-talep üzerine kurulu,
yalnızca arz-talep üzerine kurulu,
07:36
The sneaker market
is just supply and demand,
is just supply and demand,
154
444249
2581
07:38
but Nike's gotten very good at using
supply -- limited sneakers --
supply -- limited sneakers --
155
446854
4722
ama Nike'ın bu arzı kullanım şekli
-- sınırlı sayıda üretilen ayakkabı --
-- sınırlı sayıda üretilen ayakkabı --
07:43
and the distribution of those sneakers
to their own benefit.
to their own benefit.
156
451600
3813
ve bunların dağıtımını kendi yararına
kullanması çok başarılı.
kullanması çok başarılı.
07:47
So it's really just supply.
157
455437
2012
Aslında gerçekten sadece arz.
07:49
Sneakerheads joke that as long
as it's limited and Nike, they'll buy it.
as it's limited and Nike, they'll buy it.
158
457473
3765
İnsanlar, Nike ve sınırlı sayıda olduğu
sürece alırız diye şaka yapıyorlar.
sürece alırız diye şaka yapıyorlar.
07:53
Shoes that sell for 8,000 dollars
do so because they're very rare.
do so because they're very rare.
159
461262
3809
Bu ayakkabılar 8.000$'a satılıyor,
çünkü çok az sayıda var.
çünkü çok az sayıda var.
07:57
It's no different than any other
collectible market,
collectible market,
160
465095
2766
Herhangi bir pazardan hiçbir farkı yok,
07:59
only this isn't a market at all.
161
467885
3080
tek fark, bunun bir pazar bile olmayışı.
08:03
It's a false construct created by Nike --
162
471508
2445
Nike bu suni yapıyı --
08:05
ingeniously created by Nike, in the most
positive sense -- to sell more shoes.
positive sense -- to sell more shoes.
163
473977
4281
en iyi anlamda akıllıca yapıyı --
daha fazla ayakkabı satmak için oluşturdu.
daha fazla ayakkabı satmak için oluşturdu.
08:10
And in the process,
164
478613
1151
Bu süreçte
08:11
it provided tens of thousands of people
with life-long passions,
with life-long passions,
165
479788
3368
ben de dâhil on binlerce insana
hayat boyu sürecek
hayat boyu sürecek
08:15
myself included.
166
483180
1481
tutkular kazandırdı.
08:17
If Nike wanted to kill the resell market,
they could do so tomorrow,
they could do so tomorrow,
167
485488
3215
Nike ikinci el satış pazarını
yok etmek isterse, yarın yapabilir,
yok etmek isterse, yarın yapabilir,
yapması gereken daha
fazla ayakkabı yapmak.
fazla ayakkabı yapmak.
08:20
all they have to do is release more shoes.
168
488727
2032
08:22
But we certainly don't want them to,
nor is it in their best interest.
nor is it in their best interest.
169
490783
3517
Ama ne biz bunu yapmalarını isteriz,
ne de bu, onların çıkarına olur.
ne de bu, onların çıkarına olur.
08:27
That's because unlike Apple, who will sell
an iPhone to anyone who wants one,
an iPhone to anyone who wants one,
170
495345
4237
Çünkü her isteyene bir iPhone satacak
olan Apple'ın aksine,
olan Apple'ın aksine,
08:31
Nike doesn't make their money
by just selling $200 sneakers.
by just selling $200 sneakers.
171
499606
3818
Nike yalnızca 200 dolarlık spor
ayakkabılar satarak para kazanmıyor.
ayakkabılar satarak para kazanmıyor.
08:35
They sell millions of shoes to millions
of people for 60 dollars.
of people for 60 dollars.
172
503448
3251
Milyonlarca insana 60 dolarlık
milyonlarca ayakkabı satıyorlar.
milyonlarca ayakkabı satıyorlar.
08:39
And sneakerheads are the ones
who drive the marketing
who drive the marketing
173
507146
2539
Bu işin pazarlamasını, reklamını,
halkla ilişkilerini
halkla ilişkilerini
08:41
and the hype and the PR
and the brand cachet,
and the brand cachet,
174
509709
2530
ve marka değerini oluşturan ve
Nike'ın milyonlarca
Nike'ın milyonlarca
08:44
and enable Nike to sell millions
of $60 sneakers.
of $60 sneakers.
175
512263
3540
60$'lık ayakkabı satmasını sağlayanlarsa
spor ayakkabısı tutkunları.
spor ayakkabısı tutkunları.
08:49
It's marketing.
176
517501
1381
Pazarlama.
08:50
It's marketing the likes of which
has never been seen before --
has never been seen before --
177
518906
3112
Daha önce eşi benzeri
görülmemiş bir pazarlama --
görülmemiş bir pazarlama --
08:54
this isn't in any textbook.
178
522042
1420
hiçbir ders kitabında yazmaz.
08:55
For 15 years Nike has propped up
an artificial commodities market,
an artificial commodities market,
179
523486
3540
15 yıldır Nike her hafta sonu Facebook
düzeyinde abartılı reklamları
düzeyinde abartılı reklamları
08:59
with a Facebook-level hyped IPO
every single weekend.
every single weekend.
180
527050
4463
halka sunarak suni bir
mal piyasasını destekledi.
mal piyasasını destekledi.
09:03
Drive by any Footlocker at 8am
on a Saturday morning,
on a Saturday morning,
181
531537
2673
Bir Cumartesi sabahı saat 8'de
bir Footlocker'a uğrayın,
bir Footlocker'a uğrayın,
09:06
and there will be a line down the street
and around the block,
and around the block,
182
534234
2951
cadde üzerinde ve mağaza bloğu
etrafında bir kuyruk olacak,
etrafında bir kuyruk olacak,
09:09
and sometimes those kids
have been waiting there all week.
have been waiting there all week.
183
537209
2861
bazı çocuklar belki de
bir haftadır orada bekliyorlardır.
bir haftadır orada bekliyorlardır.
09:12
You know those crazy iPhone lines
you see on the news every other year?
you see on the news every other year?
184
540437
3771
İki yılda bir haberlerde gördüğünüz
o çılgın iPhone kuyrukları var ya?
o çılgın iPhone kuyrukları var ya?
09:16
Nike lines happen 104 times more often.
185
544232
4290
Nike kuyrukları 104 kat daha sık oluyor.
09:21
So Nike sets the rules.
186
549075
1528
Yani kuralları Nike belirliyor.
09:22
And they do so by controlling
supply and distribution.
supply and distribution.
187
550627
2774
Bunu arz ve dağıtımı kontrol
ederek yapıyor.
ederek yapıyor.
09:26
But once a pair leaves
the retail channel, it's the Wild West.
the retail channel, it's the Wild West.
188
554014
3897
Ama bir çift perakende satış
ağından çıktığında artık Vahşi Batı'da.
ağından çıktığında artık Vahşi Batı'da.
09:30
There are very few -- if any --
legal, unregulated markets of this size.
legal, unregulated markets of this size.
189
558500
5503
Bu büyüklükte yasal ve denetimsiz
çok az pazar var, eğer varsa.
çok az pazar var, eğer varsa.
09:36
So Nike is definitely
not the stock exchange.
not the stock exchange.
190
564480
3323
Yani Nike kesinlikle borsa değil.
09:39
In fact, there is no central exchange.
191
567827
2783
Aslına bakarsanız merkezi bir borsa yok.
09:42
By last count, there were 48 different
online markets that I know of.
online markets that I know of.
192
570634
4738
Son rakamlara göre, bildiğim kadarıyla
48 farklı çevrimiçi pazar var.
48 farklı çevrimiçi pazar var.
09:48
Some are eBay clones,
some are mobile markets,
some are mobile markets,
193
576610
2868
Bazıları eBay kopyaları,
bazıları mobil marketler,
bazıları mobil marketler,
09:51
and then you have consignment shops
and brick-and-mortar stores,
and brick-and-mortar stores,
194
579502
3022
sonra aracı mağazalar ve
aktif fiziki mağazalar,
aktif fiziki mağazalar,
spor ayakkabısı fuarları,
ikinci el siteleri,
ikinci el siteleri,
09:54
and sneaker conventions,
and reseller sites,
and reseller sites,
195
582548
2064
09:56
and Facebook and Instagram and Twitter --
196
584636
2405
Facebook, Instagram ve Twitter --
09:59
literally, anywhere sneakerheads
come into contact with each other,
come into contact with each other,
197
587065
3532
spor ayakkabısı tutkunlarının
iletişime geçtiği her yerde
iletişime geçtiği her yerde
ayakkabı alınıp satılacaktır.
10:02
shoes will be bought and sold.
198
590621
1990
10:05
But that means no efficiencies,
no transparency,
no transparency,
199
593504
5011
Ama bu verimlilik, şeffaflık ve
10:10
sometimes not even authenticity.
200
598539
2216
bazen orjinalliğin bile olmaması demek.
10:13
Can you imagine if that's
how stocks were bought?
how stocks were bought?
201
601584
2793
Hisselerin böyle alındığını
hayal edebiliyor musunuz?
hayal edebiliyor musunuz?
10:17
What if the way to buy
a share of Apple stock
a share of Apple stock
202
605125
2284
Ya Apple hissesi almanın yolu
10:19
was to search over 100 places
online and off,
online and off,
203
607433
2855
çevrimiçi ve çevrimdışı 100'den
fazla yeri aramak olsaydı,
fazla yeri aramak olsaydı,
10:22
including every time
you walk down the street
you walk down the street
204
610312
2223
buna sokakta yürürken
üzerinde biraz Apple
üzerinde biraz Apple
10:24
just hoping to pass someone
wearing some Apple stock?
wearing some Apple stock?
205
612559
2638
hissesi bulunan birine rastlamayı
umut etmek de dâhil.
umut etmek de dâhil.
10:27
Never knowing who had the best price,
206
615221
1867
Kimin en iyi fiyatı verdiğini bilmeden,
10:29
or even if the stock
you were looking at was real.
you were looking at was real.
207
617112
2567
hatta baktığınız hissenin
gerçekliğinden emin olmadan.
gerçekliğinden emin olmadan.
10:31
That would surely make you say:
208
619703
1817
Bu büyük olasılıkla
10:33
[WTF?]
209
621544
2054
"Nasıl yani ya?" demenize sebep olacaktır.
10:35
Of course that's not how we buy stock.
210
623622
2287
Tabii ki hisseleri böyle satın almıyoruz.
10:38
But what if that's not how
we need to buy sneakers either?
we need to buy sneakers either?
211
626904
3019
Peki ya spor ayakkabılarını da böyle
satın almak zorunda olmasak?
satın almak zorunda olmasak?
10:42
What if the inverse is true,
212
630923
1382
Ya tam tersi doğruysa
10:44
and what if we could buy sneakers
213
632329
1586
ve tam olarak hisseleri aldığımız
10:45
exactly the same way as we buy stock?
214
633939
1793
şekilde spor ayakkabısı alabilseydik?
10:47
And what if it wasn't just sneakers,
but any similar product,
but any similar product,
215
635756
2889
Peki ya bu yalnızca spor
ayakkabı değil de, saat, çanta,
ayakkabı değil de, saat, çanta,
10:50
like watches and handbags
and women's shoes,
and women's shoes,
216
638669
2103
kadın ayakkabısı,
herhangi bir koleksiyon,
herhangi bir koleksiyon,
10:52
and any collectible, any seasonal item
and any markdown item?
and any markdown item?
217
640796
3348
sezon veya indirim ürününe benzer
herhangi bir ürün olsaydı?
herhangi bir ürün olsaydı?
10:56
What if there was
a stock market for commerce?
a stock market for commerce?
218
644168
3243
Ya ticaret için bir borsa olsaydı?
11:00
A stock market of things.
219
648046
2822
Eşyaların borsası.
11:04
And not only could you buy in a much more
educated and efficient manner,
educated and efficient manner,
220
652167
4323
Sadece çok daha eğitimli ve verimli
şekilde satın alma yapmakla kalmayıp
şekilde satın alma yapmakla kalmayıp
11:08
but you could engage in all
the sophisticated financial transactions
the sophisticated financial transactions
221
656514
3240
aynı zamanda borsadaki tüm
11:11
you can with the stock market.
222
659778
1583
karmaşık finansal işlemleri
yapabilecektiniz.
yapabilecektiniz.
11:13
Shorts and options and futures
223
661385
1603
Bono, opsiyonlar
11:15
and well, maybe you see
where this is going.
where this is going.
224
663012
3110
ve vadeli işlemler vs.
11:18
Maybe you want to invest
in a stock market of things.
in a stock market of things.
225
666146
3923
Belki eşyaların borsasına
yatırım yapmak istersiniz.
yatırım yapmak istersiniz.
11:22
Because if you had invested in a pair
of Air Jordan 3 Black Cement in 2011,
of Air Jordan 3 Black Cement in 2011,
226
670997
6272
Eğer 2011'de Air Jordan 3 Black Cement
çiftine yatırım yapsaydınız,
çiftine yatırım yapsaydınız,
11:29
you could either be wearing them onstage,
227
677293
2397
ya sahnede onları giyiyor olabilirdiniz,
11:31
(Laughter)
228
679714
1919
(Gülüşmeler)
11:33
or have earned 162 percent
on your money --
on your money --
229
681657
3297
ya da yüzde 162 oranında
kâr elde ederdiniz --
kâr elde ederdiniz --
11:37
double the S&P and 20 percent
more than Apple.
more than Apple.
230
685670
3345
S&P'nin iki katı ve Apple'dan
yüzde 20 daha fazla.
yüzde 20 daha fazla.
11:41
(Laughter)
231
689039
1719
(Gülüşmeler)
11:43
And that's why
we're talking about sneakers.
we're talking about sneakers.
232
691203
2461
Bu yüzden spor ayakkabıları
hakkında konuşuyoruz.
hakkında konuşuyoruz.
11:46
Thank you.
233
694228
1151
Teşekkürler.
11:47
(Applause)
234
695403
2922
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Josh Luber - Sneaker data expertJosh Luber is the founder of Campless, a company that collects, analyzes and publishes data and derived insight related to collectible sneakers and the industry.
Why you should listen
Josh Luber founded Campless while working as an IBM consultant. A "sneakerhead data" company, Campless tracks the secondary market for sneaker sales, a $6 billion global industry. The company has been featured in The Wall Street Journal, The New York Times, London Financial Times and CNN Money. Josh also founded and operated three startups after a brief stint as a bankruptcy attorney.
More profile about the speakerJosh Luber | Speaker | TED.com