ABOUT THE SPEAKER
Kenneth Lacovara - Paleontologist
In his quest to understand the largest dinosaurs to have walked the Earth, Lacovara blends exploration with the latest imaging and modeling techniques from engineering to medicine.

Why you should listen

Paleontologist Kenneth Lacovara famously unearthed some of the largest dinosaurs ever to walk our planet, including the super-massive Dreadnoughtus, which at 65 tons weighs more than seven T.Rex.

When he's not excavating fossils from far-flung locations, Lacovara works on the cutting edge of applying 21st-century technology to the study of dinosaurs. By using 3D imaging, 3D printing, robotics, and medical modeling techniques, his work is helping to shift our perspective of giant herbivorous dinosaurs from their historic portrayal as hapless lumbering prey to that of fearsome, hulking, hyper-efficient eating machines.

Lacovara led the effort to create the Rowan University Fossil Park in suburban Mantua Township, New Jersey. The quarry preserves a rich cache of marine fossils that Lacovara is using to shed light on the calamitous events that wiped out the dinosaurs. 

More profile about the speaker
Kenneth Lacovara | Speaker | TED.com
TED2016

Kenneth Lacovara: Hunting for dinosaurs showed me our place in the universe

Kenneth Lacovara: Dinozorlar için avlanmak bize evrendeki yerimizi gösterdi.

Filmed:
2,150,567 views

Bir dinozor keşfettiğinizde ne olur ? Palaentolog Kenneth Lacovara muhteşem Dreadnoughtus'unun (77 milyon yıl yaşında, iki katlı bina uzunluğunda ve bir jumbo jet ağırlığındaki bir Saropod dinazorudur.) detaylarını ortaya çıkarıyor. Ve bizlere, Dinozorlar çağında kayaların çatlaklarında yaşayan küçük memelilerin nasıl hislere sahip, duyarlı bir türe dönüşebileceğini anlatıyor. Ona katılın ve Dünya'nın Jeolojik tarihini ve evrendeki yerimizi anlamamıza yardımcı olun.
- Paleontologist
In his quest to understand the largest dinosaurs to have walked the Earth, Lacovara blends exploration with the latest imaging and modeling techniques from engineering to medicine. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Bir dinozoru nasıl bulursunuz?
00:13
How do you find a dinosaurdinozor?
0
1317
1770
00:15
SoundsSesler impossibleimkansız, doesn't it?
1
3928
1825
Kulağa imkansız geliyor, değil mi?
00:18
It's not.
2
6650
1295
Ama değil.
00:19
And the answerCevap reliesdayanır on a formulaformül
that all paleontologistsPaleontologlar use.
3
7969
4226
Ve cevabı tüm paleontologların
kullandığı bir formülde gizli.
00:24
And I'm going to tell you the secretgizli.
4
12722
1952
Ben de size bu sırrı açıklayacağım.
00:27
First, find rockskayalar of the right ageyaş.
5
15350
2940
Öncelikle, uygun dönemin taşlarını bulun.
00:31
Secondİkinci, those rockskayalar
mustşart be sedimentarytortul rockskayalar.
6
19226
4094
İkinci olarak, bu taşlar
tortul kayaç şeklinde olmalı.
00:35
And thirdüçüncü, layerskatmanlar of those rockskayalar
mustşart be naturallydoğal olarak exposedmaruz.
7
23863
4440
Ve üçüncü olarak, bu taşların
katmanları doğal şekilde açıkta olmalı.
00:40
That's it.
8
28768
1151
Bu kadar.
00:41
Find those threeüç things
and get yourselfkendin on the groundzemin,
9
29943
3411
Bu üçlüyü bulun ve işe koyulun,
00:45
chancesşansı are good
that you will find fossilsfosiller.
10
33378
2405
büyük ihtimalle fosil bulursunuz.
00:48
Now let me breakkırılma down this formulaformül.
11
36313
2090
Şimdi, bu formülü biraz daha
ayrıntılandırayım.
00:50
OrganismsOrganizmalar existvar olmak only duringsırasında certainbelli
geologicaljeolojik intervalsaralıkları.
12
38812
4371
Organizmalar sadece belirli
jeolojik dönemlerde var olmuştur.
00:55
So you have to find
rockskayalar of the right ageyaş,
13
43207
2430
Yani ihtiyacınıza göre,
00:57
dependingbağlı on what your interestsilgi are.
14
45661
2168
doğru dönemin kayaçlarını bulmalısınız.
00:59
If you want to find trilobitestrilobit,
15
47853
1510
Trilobit arıyorsanız,
01:01
you have to find the really,
really oldeski rockskayalar of the PaleozoicPaleozoyik --
16
49387
3151
yarım - çeyrek milyar yıl öncesinden,
01:04
rockskayalar betweenarasında a halfyarım a billionmilyar
and a quarter-billionçeyrek milyar yearsyıl oldeski.
17
52562
3305
çok eski Paleozoik taşlar bulmalısınız.
01:08
Now, if you want to find dinosaursdinozorlar,
18
56306
2088
Dinozor bulmak istiyorsanız
01:10
don't look in the PaleozoicPaleozoyik,
you won'talışkanlık find them.
19
58418
2357
Paleozoik döneme bakmayın, bulamazsınız.
01:12
They hadn'tolmasaydı evolvedgelişti yethenüz.
20
60799
1481
Henüz ortada yoktular.
01:14
You have to find the youngerdaha genç
rockskayalar of the MesozoicMesozoyik,
21
62304
3087
Meseozoik dönemden, daha genç
kayalara bakmalısınız.
01:17
and in the casedurum of dinosaursdinozorlar,
22
65415
1397
Dinozor özelinde,
01:18
betweenarasında 235 and 66 millionmilyon yearsyıl agoönce.
23
66836
3725
235 - 66 milyon yıl öncesinden taşlar.
01:23
Now, it's fairlyoldukça easykolay to find rockskayalar
of the right ageyaş at this pointpuan,
24
71495
3175
İlgili dönem taşlarını bulmak nispeten kolay.
01:26
because the EarthDünya is, to a coarsekaba degreederece,
25
74694
3132
Çünkü dünya genel hatlarıyla,
01:29
geologicallyjeolojik olarak mappedeşlenen.
26
77850
1330
jeolojik olarak haritalandı.
01:31
This is hard-wonzor kazandı informationbilgi.
27
79578
2183
Bu zor yoldan elde edilmiş bir bilgi.
01:34
The annalsYıllıklar of EarthDünya historytarih
are writtenyazılı in rockskayalar,
28
82323
2804
Dünya tarihi kayalara yazılmış durumda,
01:37
one chapterbölüm uponüzerine the nextSonraki,
29
85151
1301
bir bölüm diğerinin üzerine
01:38
suchböyle that the oldesten eski pagessayfalar are on bottomalt
30
86476
2604
öyle ki, en eskiler en altta
01:41
and the youngestEn genç on topüst.
31
89104
1654
yenilerse yukarıda.
01:43
Now, were it quiteoldukça that easykolay,
geologistsjeologlar would rejoicesevinirler.
32
91583
4053
Çözülmesi o kadar kolay olsaydı,
jeologlar bayram ederlerdi.
01:47
It's not.
33
95660
1258
Ama değil.
01:48
The librarykütüphane of EarthDünya is an oldeski one.
34
96942
2054
Dünya kütüphanesi çok eski.
01:51
It has no librariankütüphaneci to imposeempoze ordersipariş.
35
99020
2639
Ve sıralayacak bir kütüphanecisi yok.
01:54
Operatingİşletim over vastgeniş swathstarama alanı of time,
36
102111
3130
Çok uzun bir süredir gerçekleşen
01:57
myriadsayısız geologicaljeolojik processessüreçler
offerteklif everyher possiblemümkün insulthakaret
37
105265
4133
jeolojik süreçler, dönemsel kayaçlara
02:02
to the rockskayalar of agesyaşlar.
38
110136
1369
bir çok zarar verdi.
02:04
MostÇoğu pagessayfalar are destroyedyerlebir edilmiş
soonyakında after beingolmak writtenyazılı.
39
112277
2669
Bir çok belge yazıldıktan kısa
süre sonra yok oldu.
02:07
Some pagessayfalar are overwrittenüzerine,
40
115410
1752
Bazısının üzerine başkaları yazıldı,
02:09
creatingoluşturma difficult-to-decipherzor deşifre palimpsestsparşömenlerinin
of long-goneuzun gitti landscapesmanzaralar.
41
117186
4570
çoktan yok olmuş bir yerin,
yarı silinmiş parşömenleri.
02:14
PagesSayfaları that do find sanctuarySanctuary
underaltında the advancingilerleyen sandskum taneleri of time
42
122384
4141
Zamanın kumlarını mabet edinmiş sayfalar,
02:19
are never trulygerçekten safekasa.
43
127173
1595
hiç bir zaman tam güvende değiller.
02:21
UnlikeAksine the MoonAy --
our deadölü, rockyRocky companionyoldaş --
44
129410
3344
Ay'ın aksine --
ölü, kayalık dostumuz --
02:24
the EarthDünya is alivecanlı, pulsingNabız gibi atan
with creativeyaratıcı and destructiveyıkıcı forcesgüçler
45
132778
3640
dünyanın canlı, jeolojik metabolizmasını
02:28
that powergüç its geologicaljeolojik metabolismmetabolizma.
46
136442
2451
harekete geçiren yaratıcı ve
yok edici güçleri var.
02:31
LunarAy rockskayalar broughtgetirdi back
by the ApolloApollo astronautsastronotlar
47
139864
2373
Apollo astronotlarının getirdiği
Ay taşları,
02:34
all datetarih back to about the ageyaş
of the SolarGüneş SystemSistem.
48
142261
2967
Güneş Sistemi ile aynı yaşta.
02:37
MoonAy rockskayalar are foreversonsuza dek.
49
145609
2240
Zamanın başından beri varlar.
02:40
EarthDünya rockskayalar, on the other handel,
faceyüz the perilstehlikeler of a livingyaşam lithosphereYerkabuğu.
50
148960
4126
Dünya kayaları ise, canlı bir
taş kürede olmanın tehlikelerini yaşıyor.
02:45
All will sufferacı çekmek ruinationyıkma,
51
153110
1584
Baskı, bükme, koparma ve sıcaktan
02:46
throughvasitasiyla some combinationkombinasyon
of mutilationsakatlama, compressionsıkıştırma,
52
154718
2826
oluşan bir kombinasyon tarafından,
02:49
foldingkatlama, tearingkocaman, scorchingkavurucu and bakingfırında pişirme.
53
157568
2506
hepsi zarar görüyor.
02:53
ThusBöylece, the volumeshacimleri of EarthDünya historytarih
are incompletetamamlanmamış and disheveleddarmadağınık.
54
161140
5052
Ayrıca Dünya tarihine dair bilgimiz
eksik ve karmakarışık.
02:59
The librarykütüphane is vastgeniş and magnificentmuhteşem --
55
167079
3615
Kütüphane engin ve büyüleyici.
03:03
but decrepitEli ayağı tutmaz.
56
171964
1294
Fakat yıkık dökük.
03:06
And it was this tatteredlime lime complexitykarmaşa
in the rockKaya recordkayıt
57
174273
2866
Kayaları okumayı, yakın döneme kadar
03:09
that obscuredgizlenmiş its meaninganlam
untila kadar relativelyNispeten recentlyson günlerde.
58
177163
3031
zorlaştıran bu kompleks yanıydı.
03:13
NatureDoğa providedsağlanan no cardkart catalogkatalog
for geologistsjeologlar --
59
181031
2326
Doğa jeologlara bir katalog sunmuyor,
03:15
this would have to be inventedicat edildi.
60
183381
1713
baştan oluşturulması gerekti.
03:18
FiveBeş thousandbin yearsyıl after the SumeriansSümerler
learnedbilgili to recordkayıt theironların thoughtsdüşünceler
61
186079
3631
Sümerler'in kil tabletlere düşüncelerini
yazmaya başladığı
03:21
on claykil tabletstabletler,
62
189734
1152
5.000 yıl öncesinden bugüne,
03:22
the Earth'sDünya'nın volumeshacimleri remainedkalmıştır
inscrutableanlaşılmaz to humansinsanlar.
63
190910
3083
bu volüm insanlara esrarengiz geldi.
03:26
We were geologicallyjeolojik olarak illiteratecahil,
64
194495
2464
Jeolojik okur yazarlığımız yok,
03:29
unawarehabersiz of the antiquityAntik dönem
of our ownkendi planetgezegen
65
197637
3182
gezegenimizin tarihinden,
03:32
and ignorantcahil of our connectionbağ
66
200843
1509
ve geçmiş zamanlara bağımızdan
03:34
to deepderin time.
67
202376
1197
bihaberiz.
03:37
It wasn'tdeğildi untila kadar the turndönüş
of the 19thinci centuryyüzyıl
68
205040
3176
19. yüzyıla kadar da
03:40
that our blindersat gözlüğü were removedçıkarıldı,
69
208240
2396
körlükten kurtulamadık.
03:42
first, with the publicationyayın
of JamesJames Hutton'sHutton'ın "TheoryTeorisi of the EarthDünya,"
70
210660
4394
Önce, James Hutton'ın Dünya'nın
03:47
in whichhangi he told us that the EarthDünya
revealsortaya çıkarır no vestigeiz of a beginningbaşlangıç
71
215078
3872
bir başlangıç ve bitiş sunmadığını söyleyen
03:50
and no prospectolasılık of an endson;
72
218974
1778
"Dünya'nın Teorisi" kitabı,
03:53
and then, with the printingbaskı
of WilliamWilliam Smith'sSmith'in mapharita of Britainİngiltere,
73
221545
3946
sonra William Smith'in
ilk tüm ülkeyi gösteren
03:57
the first country-scaleülke ölçekli geologicaljeolojik mapharita,
74
225515
2185
İngiltere haritası
03:59
givingvererek us for the first time
75
227724
1366
bize bazı kaya tiplerini
04:01
predictiveAkıllı insightIçgörü into where
certainbelli typestürleri of rockskayalar mightbelki occurmeydana.
76
229114
3928
nerede görebileceğimize dair öngörü sundu.
04:05
After that, you could say things like,
77
233504
2023
Sonra "Şuraya gidersek Jurassic'te oluruz"
04:07
"If we go over there,
we should be in the JurassicJurassic,"
78
235551
3003
ya da "Şu tepede Cretaceous bulabiliriz."
04:10
or, "If we go up over that hillTepe,
we should find the CretaceousKretase."
79
238578
3751
gibi şeyler söylemeye başladık.
04:15
So now, if you want to find trilobitestrilobit,
80
243129
2855
Şu anda, trilobit bulmak isterseniz
04:18
get yourselfkendin a good geologicaljeolojik mapharita
81
246008
2129
kendinize iyi bir jeolojik harita edinin
04:20
and go to the rockskayalar of the PaleozoicPaleozoyik.
82
248161
2251
ve Paleozoik kayaların olduğu yere gidin.
04:23
If you want to find dinosaursdinozorlar like I do,
83
251023
2319
Ya da benim gibi dinozor bulmak istiyorsanız,
04:25
find the rockskayalar of MesozoicMesozoyik and go there.
84
253366
3054
Mesozoik kayaları bulun ve oraya gidin.
04:29
Now of coursekurs, you can only make
a fossilfosil in a sedimentarytortul rockKaya,
85
257217
3099
Tabi fosiller sadece tortul kayaçlarda oluşuyor,
04:32
a rockKaya madeyapılmış by sandkum and mudçamur.
86
260340
1649
kum ve çamurdan kayalar.
04:34
You can't have a fossilfosil
87
262489
1167
Magma ya da granit
04:35
in an igneousMagmatik rockKaya formedoluşturulan
by magmaMagma, like a graniteGranit,
88
263680
3324
gibi sert kayalarda ya da
ısıtılmış, sıkıştırılmış
04:39
or in a metamorphicmetamorfik rockKaya
that's been heatedısıtmalı and squeezedsıkılmış.
89
267028
3062
metamorfik kayalarda fosil bulamazsınız.
04:42
And you have to get yourselfkendin in a desertçöl.
90
270773
2135
Ve bir çöle gitmeniz gerekir.
04:45
It's not that dinosaursdinozorlar
particularlyözellikle livedyaşamış in desertsçöller;
91
273378
3081
Dinozorlar çölde yaşadığı için değil,
04:48
they livedyaşamış on everyher landarazi masskitle
92
276483
1564
her büyük toprak parçası
04:50
and in everyher imaginablehayal environmentçevre.
93
278071
2057
ve ortamda vardılar.
04:52
It's that you need to go to a placeyer
that's a desertçöl todaybugün,
94
280596
2945
Şu anda çöl olan bir yere gitmelisiniz;
04:55
a placeyer that doesn't have
too manyçok plantsbitkiler coveringkapsayan up the rockskayalar,
95
283565
3174
kayaları örten bitki örtüsünün olmadığı
04:58
and a placeyer where erosionerozyon is always
exposingaçığa newyeni boneskemikler at the surfaceyüzey.
96
286763
3880
ve erozyonun yeni kemikleri
yüzeye çıkarttığı.
05:03
So find those threeüç things:
97
291302
1533
Kısaca şu üçlüyü bulun;
05:04
rockskayalar of the right ageyaş,
98
292859
1555
Doğru döneme ait, çölde olan,
05:06
that are sedimentarytortul rockskayalar, in a desertçöl,
99
294438
3049
tortul kayaçlar
05:09
and get yourselfkendin on the groundzemin,
100
297511
1557
ve yola koyulun.
05:11
and you literallyharfi harfine walkyürümek
101
299092
1512
Kum arasında gözüken
05:12
untila kadar you see a bonekemik
stickingyapışkan out of the rockKaya.
102
300628
2588
bir kemik bulana kadar yürüyün.
05:16
Here'sİşte a pictureresim that I tookaldı
in SouthernGüney PatagoniaPatagonya.
103
304562
3102
İşte Güney Patagonya'da
çektiğim bir fotoğraf.
05:20
EveryHer pebbleçakıl taşı that you see
on the groundzemin there
104
308347
2762
Yerde gördüğünüz her küçük parça
05:23
is a pieceparça of dinosaurdinozor bonekemik.
105
311133
1523
bir dinozor kemiği parçası.
05:25
So when you're in that right situationdurum,
106
313478
1866
Doğru yerdeyseniz,
05:27
it's not a questionsoru of whetherolup olmadığını
you'llEğer olacak find fossilsfosiller or not;
107
315368
2754
soru fosil bulup bulamama değil,
05:30
you're going to find fossilsfosiller.
108
318146
1389
fosil bulursunuz.
05:31
The questionsoru is: Will you find something
that is scientificallybilimsel significantönemli?
109
319559
4048
Soru, bilimsel değeri olan bir
parça bulabilecek misiniz?
05:35
And to help with that, I'm going to addeklemek
a fourthdördüncü partBölüm to our formulaformül,
110
323631
3970
Buna yardım etmek için, formülümüze
dördüncü bir kısım ekleyeceğim,
05:39
whichhangi is this:
111
327625
1177
o da şu:
05:41
get as faruzak away from other
paleontologistsPaleontologlar as possiblemümkün.
112
329431
3460
diğer paleontologlardan
olabildiğince uzaklaşın.
05:44
(LaughterKahkaha)
113
332915
1971
(Gülüşmeler)
05:46
It's not that I don't like
other paleontologistsPaleontologlar.
114
334910
2355
Diğer paleontologları sevmediğimden değil.
05:49
When you go to a placeyer
that's relativelyNispeten unexploredkeşfedilmemiş,
115
337289
2525
Daha az keşfedilmiş bir yere gittiğinizde,
05:51
you have a much better chanceşans
of not only findingbulgu fossilsfosiller
116
339838
2814
yeni fosilden öte, bilimsel olarak yeni
05:54
but of findingbulgu something
that's newyeni to scienceBilim.
117
342676
2509
bir şey bulma ihtimaliniz artıyor.
05:57
So that's my formulaformül
for findingbulgu dinosaursdinozorlar,
118
345788
2111
Kısaca, dinozor bulmak için formülüm bu
05:59
and I've applieduygulamalı it all around the worldDünya.
119
347923
2033
ve tüm dünyada uyguladım.
06:01
In the australAustral summeryaz of 2004,
120
349980
2328
2004'ün Güney Yarımküre yazında,
06:04
I wentgitti to the bottomalt of SouthGüney AmericaAmerika,
121
352332
1825
Güney Amerika'nın ucuna gittim,
06:06
to the bottomalt of PatagoniaPatagonya, ArgentinaArjantin,
122
354181
2117
Patagonya, Arjantin'in ucuna kadar,
06:08
to prospectolasılık for dinosaursdinozorlar:
123
356322
2253
dinozor aramak için.
06:10
a placeyer that had terrestrialkarasal
sedimentarytortul rockskayalar of the right ageyaş,
124
358599
3373
Doğru döneme ait tortul kayaçları olan,
06:13
in a desertçöl,
125
361996
1203
çölde,
06:15
a placeyer that had been barelyzar zor visitedziyaret
by paleontologistsPaleontologlar.
126
363223
3262
paleontologların pek ziyaret etmediği.
06:19
And we foundbulunan this.
127
367166
1303
Ve bunu bulduk.
06:21
This is a femuruyluk kemiği, a thighuyluk bonekemik,
128
369206
2113
Bu bir femur; bitki yiyen,
06:23
of a giantdev, plant-eatingbitki yiyen dinosaurdinozor.
129
371343
2369
dev bir dinozorun kasık kemiği.
06:25
That bonekemik is 2.2 metersmetre acrosskarşısında.
130
373736
2834
Kemiğin boyu 2.2 metre.
06:28
That's over sevenYedi feetayaklar long.
131
376594
2089
2 metreden uzun.
06:31
Now, unfortunatelyne yazık ki,
that bonekemik was isolatedyalıtılmış.
132
379807
2100
Maalesef, kemik tek başınaydı.
06:33
We dugkazdık and dugkazdık and dugkazdık,
and there wasn'tdeğildi anotherbir diğeri bonekemik around.
133
381931
3039
Etrafını kazıdık ama
başka kemik bulamadık.
06:36
But it madeyapılmış us hungry to go back
the nextSonraki yearyıl for more.
134
384994
2695
Ama bir sonraki sene için iştahımızı açtı.
06:39
And on the first day
of that nextSonraki fieldalan seasonsezon,
135
387713
2603
Bir sonraki sezonun ilk gününde,
06:42
I foundbulunan this: anotherbir diğeri two-meteriki metre femuruyluk kemiği,
136
390340
3369
başka bir 2 metrelik femur buldum.
06:45
only this time not isolatedyalıtılmış,
137
393733
1643
Ve bu sefer tek değildi.
06:47
this time associatedilişkili with 145 other boneskemikler
138
395400
3095
Etrafında dev bitki yiyenin
06:50
of a giantdev plantbitki eateryiyen.
139
398519
1800
145 kemiği daha vardı.
06:53
And after threeüç more hardzor,
really brutalacımasız fieldalan seasonsmevsim,
140
401064
4096
3 zorlu sezondan sonra
06:57
the quarrytaş ocağı camegeldi to look like this.
141
405184
1952
alan böyle bir görüntü aldı.
06:59
And there you see the tailkuyruk
of that great beastcanavar wrappingkaydırma around me.
142
407597
4118
Etrafımı saran bu dev yaratığın
kuyruğunu görebilirsiniz.
07:03
The giantdev that layyatırmak in this gravemezar,
the newyeni speciesTürler of dinosaurdinozor,
143
411739
3552
Burada yatan yaratığı,
yeni bir dinozor türünü,
07:07
we would eventuallysonunda call
"DreadnoughtusDreadnoughtus schranischrani."
144
415315
3698
"Dreadnoughtus schrani." olarak
adlandırdık.
07:11
DreadnoughtusDreadnoughtus was 85 feetayaklar
from snoutburun to tailkuyruk.
145
419513
2996
Hortumundan kuyruğuna
kadar 26 metre uzunluğundaymış.
07:15
It stooddurdu two-and-a-halfiki-ve-bir buçuk storieshikayeleri
at the shoulderomuz,
146
423030
2678
Omuz hizasında 2.5 katlık bir bina kadar,
07:18
and all fleshedetli out in life,
it weighedtartılır 65 tonston.
147
426217
4184
ve tamamen gelişmiş, 65 ton ağırlığında.
07:23
People asksormak me sometimesara sıra,
"Was DreadnoughtusDreadnoughtus biggerDaha büyük than a T. rexRex?"
148
431290
3582
Bazen T.rex'ten daha mı
büyük diye soruyorlar.
07:26
That's the masskitle of eightsekiz or ninedokuz T. rexRex.
149
434896
2784
8-9 T.rex ağırlığındaydı.
07:30
Now, one of the really coolgüzel things
about beingolmak a paleontologistpaleontolog
150
438669
3040
Paleontolog olmanın
en havalı yanlarından biri
yeni tür bulduğunda, isim verebilmek.
07:33
is when you find a newyeni speciesTürler,
you get to nameisim it.
151
441733
2769
07:36
And I've always thought it a shameutanç
that these giantdev, plant-eatingbitki yiyen dinosaursdinozorlar
152
444526
3834
Hep bu dev otçul dinozorlara
07:40
are too oftensık sık portrayedtasvir as passivepasif,
lumberingGürbüz plattersplaka of meatet
153
448384
4479
genellikle çevrenin pasif,
hantal et tabağı olarak
07:44
on the landscapepeyzaj.
154
452887
1245
imaj çizilmesine üzülürdüm.
07:46
(LaughterKahkaha)
155
454156
1126
(Gülüşmeler)
07:47
They're not.
156
455585
1299
Değiller.
07:48
BigBüyük herbivoresotobur can be surlysomurtkan,
and they can be territorialtoprak --
157
456908
3019
Dev otçullar aksi ve sahiplenici olabilir.
07:51
you do not want to messdağınıklık with a hipposu aygırı
or a rhinoGergedan or a waterSu buffalobizon.
158
459951
4523
Bir hippopotamla, gergedanla veya
deniz bizonuyla uğraşmak istemezsiniz.
07:56
The bisonbizon in YellowstoneYellowstone injureyaralama
faruzak more people than do the grizzlyboz ayı bearsayılar.
159
464871
4951
Yellowstone'daki bizonlar,
boz ayılardan daha zararlı.
08:01
So can you imaginehayal etmek a bigbüyük bullBoğa,
65-ton-ton DreadnoughtusDreadnoughtus
160
469846
5141
Şimdi, Siz 65 ton ağırlığında yavrulama
döneminde bölgesini korumaya çalışan
08:07
in the breedingüreme seasonsezon,
161
475011
1703
büyük bir boğa hayal edebilir misiniz?
08:08
defendingsavunmak a territorybölge?
162
476738
1500
08:10
That animalhayvan would have been
incrediblyinanılmaz dangeroustehlikeli,
163
478990
2320
Bu boğa, çevresi için inanılmaz derecede
08:13
a menacetehdit to all around, and itselfkendisi
would have had nothing to fearkorku.
164
481334
4721
tehlikeli, tehdit yayan ve hiç bir şeyden
korkmayan bir hayvan olur.
08:18
And thusBöylece the nameisim, "DreadnoughtusDreadnoughtus,"
165
486507
2225
İşte bu yüzden adı da "Dreadnoughtus"
08:20
or, "fearsendişe nothing."
166
488756
1701
ya da "korkusuz."
08:24
Now, to growbüyümek so largegeniş,
167
492047
1166
Şimdi, Dreadnoughtus gibi
08:25
an animalhayvan like DreadnoughtusDreadnoughtus
would'veolurdu had to have been
168
493237
2612
bu kadar büyük bir hayvanın
verim modeli olması lazım.
08:27
a modelmodel of efficiencyverim.
169
495873
1157
08:29
That long neckboyun and long tailkuyruk help it
radiateyaymak heatsıcaklık into the environmentçevre,
170
497054
3763
O uzun boyun ve uzun kuyruk hayvanın
sıcağı çevresine yaymasına yardım ediyor,
08:32
passivelypasif controllingkontrol its temperaturesıcaklık.
171
500841
2538
pasif şekilde sıcaklığı kontrol ediyor.
08:35
And that long neckboyun alsoAyrıca servesvermektedir
as a super-efficientsüper verimli feedingbesleme mechanismmekanizma.
172
503403
3505
Ayrıca bu uzun boyun ona süper
bir yemek mekanizması olarak hizmet eder.
08:38
DreadnoughtusDreadnoughtus could standdurmak
in one placeyer and with that neckboyun
173
506932
2780
Dreadnoughtus'lar o boyunla bir yerdeki
08:41
clearaçık out a hugeKocaman envelopezarf of vegetationbitki örtüsü,
174
509736
2292
kocaman bir bitki örtüsünü silip süpürebilir.
08:44
takingalma in tensonlarca of thousandsbinlerce of calorieskalori
while expendingsokmaksızın very fewaz.
175
512052
3914
Vücuduna binlerce kalori alırken çok
az bir kısmını harcar.
08:48
And these animalshayvanlar evolvedgelişti
a bulldog-likeBulldog gibi wide-gaitWide-yürüyüş stanceduruş,
176
516621
4300
Bunun gibi hayvanlar bulldog gibi duruş
ve yürüyüş biçiminde benzeşirler.
08:52
givingvererek them immenseengin stabilityistikrar,
177
520945
1815
Bu onlara çok büyük bir dayanıklılık verir.
08:55
because when you're 65 tonston,
when you're literallyharfi harfine as bigbüyük as a houseev,
178
523625
4076
Çünkü eğer siz 65 tonsanız,
teknik olarak bir ev kadar iseniz,
08:59
the penaltyceza for fallingdüşen over
179
527725
2107
yere düşmenizin cezası
09:01
is deathölüm.
180
529856
1157
ölümdür.
Evet, bu hayvanlar büyük ve sertler.
09:03
Yeah, these animalshayvanlar are bigbüyük and toughsert,
181
531677
1905
Fakat böyle bir darbeyi kaldıramazlar.
09:05
but they won'talışkanlık take a blowdarbe like that.
182
533606
1777
Dreadnoughtus'lar düşer,
kaburgalar kırılır ve ciğer oyulur.
09:07
DreadnoughtusDreadnoughtus fallsdüşme over,
ribskaburga breakkırılma and piercePierce lungsakciğerler.
183
535407
2581
09:10
OrgansOrganları burstpatlamak.
184
538012
1525
Organları patlar.
09:11
If you're a bigbüyük 65-ton-ton DreadnoughtusDreadnoughtus,
185
539561
1786
65 tonluk bir Dreadnoughtus iseniz,
09:13
you don't get to falldüşmek down
in life -- even oncebir Zamanlar.
186
541371
2577
hayatınızda hiç düşememelisiniz,
bir kere bile.
09:17
Now, after this particularbelirli
DreadnoughtusDreadnoughtus carcasskarkas was buriedgömülü
187
545664
3566
Bu özel Dreadnoughtus ölüsü
gömüldükten sonra,
09:21
and de-fleshedde-etli by a multitudeçok sayıda
of bacteriabakteriler, wormssolucanlar and insectshaşarat,
188
549254
4720
bakteriler, solucanlar ve böcekler
tarafından kemiklerine ayrıldıktan sonra
09:25
its boneskemikler underwentuygulandı a briefkısa metamorphosisMetamorphosis (albüm),
189
553998
2165
kemikleri kısa bir metamorfoza uğrar,
yeraltı sularıyla
molekül değişimi yaparlar
09:28
exchangingalışverişi moleculesmoleküller with the groundwateryeraltı suyu
190
556187
2016
09:30
and becomingolma more and more
like the entombingentombing rockKaya.
191
558227
2618
ve daha çok kayaya benzemeye başlarlar.
09:33
As layertabaka uponüzerine layertabaka
of sedimenttortu accumulatedbirikmiş,
192
561603
2376
Katman üstüne katmana çökelti biriktikçe,
09:36
pressurebasınç from all sidestaraf
weighedtartılır in like a stonytaşlı gloveeldiven
193
564003
2826
her taraftan basınç artarak ağırlaşır.
09:38
whosekimin firmfirma and enduringkalıcı gripkavrama heldbekletilen
eachher bonekemik in a stabilizingsabitleme embracekucaklamak.
194
566853
5625
Her bir kemiğin stabil kalmasına
yardımcı olur.
09:45
And then camegeldi the long ...
195
573654
1650
Ve uzun bir süre...
09:48
nothing.
196
576044
1229
hiç bir şey olmadı.
09:49
EpochDönem after epochdönem of samenessaynılık,
197
577868
3318
Hep aynı çağlar sonrasında
09:53
noneventsnonevents withoutolmadan numbernumara.
198
581210
1944
sayısız önemsiz olaylar.
09:55
All the while, the skeletoniskelet layyatırmak
everlastingEverlasting and unchangingdeğişmeyen
199
583501
3422
Bütün bu süreçte, bu iskelet ebedi
ve değişmeyecek bir şekilde
09:58
in perfectmükemmel equilibriumdenge
200
586947
2363
taş mezarlığında
10:01
withiniçinde its rockyRocky gravemezar.
201
589334
1713
mükemmel bir dengededir.
10:03
MeanwhileBu arada, EarthDünya historytarih unfoldedgelişeceğini aboveyukarıdaki.
202
591995
2017
Bu sırada, Dünya tarihi göz önüne serilir.
10:06
The dinosaursdinozorlar would reignsaltanatı
for anotherbir diğeri 12 millionmilyon yearsyıl
203
594036
2647
Dinozorlar 12 milyon yıl daha hüküm sürdü.
10:08
before theironların hegemonyegemenlik (Hegemonya) was snuffedölmüş out
in a fieryateşli apocalypsevahiy.
204
596707
4264
Egemenlikleri, ateşli bir kıyamet
tarafından yok edilmeden hemen önce.
10:13
The continentskıtalar driftedsürüklendi. The mammalsmemeliler rosegül.
205
601542
2678
Kıtalar ayrıldı. Memeliler yükseldi.
10:16
The IceBuz AgeYaş camegeldi.
206
604244
1371
Buz Devri geldi.
10:18
And then, in EastDoğu AfricaAfrika,
207
606623
2247
Ve sonra, Doğu Afrika'da
10:20
an unpromisingumut speciesTürler of apemaymun
evolvedgelişti the oddgarip trickhile of sentientduygulu thought.
208
608894
5612
Maymunların ümitsiz bir türünden
duygulu bir tür evrimleşti.
10:27
These brainyzeki primatesprimatlar were not
particularlyözellikle fasthızlı or stronggüçlü.
209
615752
3452
Bu beyinli primatlar özel olarak
hızlı veya güçlü değillerdi.
Ama onlar yeri kaplamada
baskın çıkmışlardı.
10:32
But they excelledçok başarılı at coveringkapsayan groundzemin,
210
620062
2206
Ve dikkat çekici bir şekilde
dünyaya dağılmışlardı.
10:34
and in a remarkabledikkat çekici diasporadiasporası
211
622292
1869
10:36
surpassinggeride bırakarak even the dinosaurs'dinozorlar recordkayıt
of territorialtoprak conquestfetih,
212
624185
3142
Dinozorların bölgesel yarışlarına
rağmen baskın çıkmışlardı.
10:39
they disperseddağınık acrosskarşısında the planetgezegen,
213
627351
1930
Gezegenin dört bir yanına dağıldılar,
10:41
ravishingbüyüleyici everyher ecosystemekosistem
they encounteredkarşılaşılan,
214
629305
3180
girdikleri her ekosistemin
düzenini bozarak.
10:44
alonguzun bir the way, inventingicat culturekültür
and metalworkingmetal işleme and paintingboyama
215
632509
3181
Bütün yol boyunca, kültür,
metal çalışmaları, boyama,
10:47
and dancedans and musicmüzik
216
635714
1342
dans ve müzik
10:49
and scienceBilim
217
637786
1214
ve bilim
10:51
and rocketroket shipsgemiler that would eventuallysonunda
take 12 particularlyözellikle excellentMükemmel apesmaymunlar
218
639793
4529
ve nihayetinde 12 adet seçkin
maymunu Ay'ın yüzeyine
10:56
to the surfaceyüzey of the MoonAy.
219
644346
1851
fırlatacak roketi icat ederek.
11:00
With sevenYedi billionmilyar peripateticGezgin
HomoHomo sapienssapiens on the planetgezegen,
220
648900
3639
Dünya üzerindeki yedi milyar
Homo Sapiens ile birlikte
belki de kaçınılmaz olan şey
11:05
it was perhapsbelki inevitablekaçınılmaz
221
653253
1217
11:06
that one of them would eventuallysonunda
trodtrod on the gravemezar of the magnificentmuhteşem titantitan
222
654494
4038
onlardan birinin er geç Güney
Patagonya'nın çorak arazilerine gömülmüş
11:10
buriedgömülü beneathaltında the badlandsBadlands
of SouthernGüney PatagoniaPatagonya.
223
658556
2952
görkemli titanyumun mezarına
basacak olmasıydı.
11:14
I was that apemaymun.
224
662614
1251
İşte o Maymun bendim.
11:17
And standingayakta there, aloneyalnız in the desertçöl,
225
665038
2943
Çölde yapayalnız dikilirken
11:20
it was not lostkayıp on me
226
668640
1151
bir kişinin
11:21
that the chanceşans of any one individualbireysel
enteringgirme the fossilfosil recordkayıt
227
669815
3630
fosil kayıtlara geçme olasılığının
neredeyse sıfır olduğu
11:25
is vanishinglyvanishingly smallküçük.
228
673469
1673
beni etkilememişti.
11:28
But the EarthDünya is very, very oldeski.
229
676039
2048
Ama Dünya çok, çok eski.
11:30
And over vastgeniş tractsyolları of time,
the improbableolasılıksız becomesolur the probablemuhtemel.
230
678111
4260
Ve çok, çok uzun zaman geçerse,
imkansız imkanlıya dönüşür.
11:34
That's the magicsihirli of the geologicaljeolojik recordkayıt.
231
682395
2691
İşte bu da jeolojik kayıtların sihridir.
11:37
ThusBöylece, multitudinousMultitudinous creaturesyaratıklar
livingyaşam and dyingölen on an oldeski planetgezegen
232
685110
3182
Bundan dolayı, bu gezegende ölen
ve yaşayan varlıklar
11:40
leaveayrılmak behindarkasında immenseengin numberssayılar of fossilsfosiller,
233
688316
1927
arkasında sayısız fosiller bırakırlar.
11:42
eachher one a smallküçük miraclemucize,
234
690267
1642
Her biri küçük bir mucizedir.
11:44
but collectivelytopluca, inevitablekaçınılmaz.
235
692691
2533
Ama toplu olarak bu, kaçınılmazdı.
11:48
Sixty-six66 millionmilyon yearsyıl agoönce,
an asteroidasteroit hitsisabetler the EarthDünya
236
696572
2873
66 Milyon yıl önce,
bir asteroit Dünya'ya çarptı
11:51
and wipesıslak mendil out the dinosaursdinozorlar.
237
699953
1683
ve dinozorları yok etti.
11:54
This easilykolayca mightbelki not have been.
238
702771
1928
Bu kolayca gerçekleşmeyebilirdi.
11:57
But we only get one historytarih,
and it's the one that we have.
239
705312
2855
Ama biz elimizde sadece bir tarih var
ve o da şu anda sahip olduğumuz.
12:00
But this particularbelirli realitygerçeklik
was not inevitablekaçınılmaz.
240
708191
2276
Ama bu gerçeklik kaçınılmaz değildi.
12:02
The tiniestufak perturbationpertürbasyon
of that asteroidasteroit faruzak from EarthDünya
241
710491
2802
O asteroitteki en küçük bir karışıklık
12:05
would have causedneden oldu it to missbayan
our planetgezegen by a widegeniş marginkenar boşluğu.
242
713317
3001
gezegeni çok büyük bir mesafeyle
kaçırmasına sebep olabilirdi.
12:08
The pivotalçok önemli, calamitousbelâlı day duringsırasında whichhangi
the dinosaursdinozorlar were wipedyok out,
243
716754
3353
Dinozorların yok olduğu
bu önemli, vahim gün
12:12
settingayar the stageevre
for the modernmodern worldDünya as we know it
244
720131
3211
bizim bildiğimiz modern dünya
için sahneyi hazırlıyordu.
12:15
didn't have to be.
245
723366
1532
Olmak zorunda değildi.
12:16
It could'veolabilirdin just been anotherbir diğeri day --
246
724922
1965
Başka herhangi bir gün de olabilirdi --
12:19
a ThursdayPerşembe, perhapsbelki --
247
727443
1341
bir Perşembe günü mesela --
12:21
amongarasında the 63 billionmilyar daysgünler
alreadyzaten enjoyedzevk by the dinosaursdinozorlar.
248
729856
4927
Dinozorların keyif aldıkları
63 milyar yıl içinde bir gün.
12:27
But over geologicaljeolojik time,
249
735313
1385
Ama Jeolojik zaman geçtikçe,
12:28
improbableolasılıksız, nearlyneredeyse impossibleimkansız eventsolaylar
250
736722
2885
olası olmayan, neredeyse imkansız olaylar
12:31
do occurmeydana.
251
739631
1151
gerçekleşir.
12:32
AlongBoyunca the pathyol from our wormykurtlu,
CambrianKambriyen ancestorsatalarımız
252
740806
2923
Kurtlu, Kambriya dönemi atalarımızdan
12:35
to primatesprimatlar dressedgiyinmiş in suitstakım elbise,
253
743753
2403
giyinmiş primatlara giden yolda,
12:38
innumerablesayısız forksçatal in the roadyol
led us to this very particularbelirli realitygerçeklik.
254
746180
4881
sayısız yol ayrımları bizi
bu çok özel gerçekliğe getirdi.
12:43
The boneskemikler of DreadnoughtusDreadnoughtus
layyatırmak undergroundyeraltı for 77 millionmilyon yearsyıl.
255
751982
4092
Dreadnoughtus'ların kemikleri
77 milyar yıldır yerin altında duruyor.
12:48
Who could have imaginedhayal
256
756899
1171
Kim hayal ederdi ki,
12:50
that a singletek speciesTürler of shrew-likesivri faresi gibi mammalmemeli
257
758094
2964
dinozorlar çağında kayaların
12:53
livingyaşam in the cracksçatlaklar of the dinosaurdinozor worldDünya
258
761082
2044
çatlakları içerisinde yaşayan
12:55
would evolvegelişmek into sentientduygulu beingsvarlıklar
259
763150
2052
faremsi bir memeli türünün,
korkmaları gereken dinazorları
12:57
capableyetenekli of characterizingkarakterize
and understandinganlayış
260
765226
2356
karakterize edip anlayacak
duyarlı bireylere
12:59
the very dinosaursdinozorlar they mustşart have dreadedkorkunç?
261
767606
3007
evrilebileceğini?
13:04
I oncebir Zamanlar stooddurdu at the headkafa
of the MissouriMissouri RiverNehir
262
772775
3023
Bir kere, Mizuri Nehri başında dikilmiş
13:09
and bestraddledbestraddled it.
263
777107
1381
ve ona yukarıdan bakmıştım.
13:11
There, it's nothing more
than a gurglegeçiriyorlar of waterSu
264
779123
2202
Orada, çağlayan bir nehirden
başka bir şey yoktu.
13:13
that issuessorunlar forthileri from beneathaltında a rockKaya
in a boulderBoulder in a pastureMera,
265
781349
4611
Bitterroot Dağları'nın yüksek kesimlerinde
otlak alandaki büyük bir kayanın
altından çıkıyordu.
13:17
highyüksek in the BitterrootBitterroot MountainsDağlar.
266
785984
1697
13:20
The streamakım nextSonraki to it
runskoşar a fewaz hundredyüz yardskilometre
267
788165
2392
Onun yanındaki akarsu,
bir kaç yüz metre devam ediyor
13:23
and endsuçları in a smallküçük pondgölet.
268
791407
1452
ve küçük bir gölette son buluyor.
13:25
Those two streamsakışları -- they look identicalözdeş.
269
793970
2897
Bu iki akarsu -- birbirinin aynısı.
13:29
But one is an anonymousanonim trickleDamlama of waterSu,
270
797732
2539
Ama biri bilinmeyen bir su sızıntısı.
13:32
and the other is the MissouriMissouri RiverNehir.
271
800295
2269
diğeri ise Mizuri Nehri.
13:35
Now go down to the mouthağız
of the MissouriMissouri, nearyakın StSt. LouisLouis,
272
803667
3497
Şimdi St. Louis'in yanından
Mizuri'nin ağzına inin.
13:39
and it's prettygüzel obviousaçık
that that rivernehir is a bigbüyük dealanlaştık mı.
273
807188
2717
Bu nehrin çok önemli olduğu aşikâr.
13:42
But go up into the BitterrootsBitterroots
and look at the MissouriMissouri,
274
810640
2714
Ama Bitterroots'a çıkıp
Mizuri'ye baktığınızda,
13:45
and humaninsan prospectionaraştırmaların does not
allowizin vermek us to see it as anything specialözel.
275
813378
4470
insan perspektifi bunu özel bir şey
olarak görmemize izin vermiyor.
13:51
Now go back to the CretaceousKretase PeriodDönem
276
819030
1954
Şimdi Kratese Dönemine dönelim
13:53
and look at our tinyminik, fuzzballYün yumağı ancestorsatalarımız.
277
821008
2445
ve ufacık, minicik atalarımıza bakalım.
13:55
You would never guesstahmin
278
823477
1437
Özel bir şey olacaklarını
13:56
that they would amounttutar
to anything specialözel,
279
824938
2077
asla tahmin edemezdiniz.
Ve o belalı asteroid olmasaydı
13:59
and they probablymuhtemelen wouldn'tolmaz have,
280
827039
1648
14:00
were it not for that peskysinir bozucu asteroidasteroit.
281
828711
2237
muhtemelen olmayacaklardı da.
14:03
Now, make a thousandbin more worldsdünyalar
and a thousandbin more solargüneş systemssistemler
282
831797
3361
Şimdi, binlerce yeni dünya ve
binlerce yeni güneş sistemi yapın
14:07
and let them runkoş.
283
835182
1286
ve bırakın koşsunlar.
14:09
You will never get the sameaynı resultsonuç.
284
837047
2154
Aynı sonucu elde edemeyeceksiniz.
14:11
No doubtşüphe, those worldsdünyalar would be
bothher ikisi de amazingşaşırtıcı and amazinglyinanılmaz improbableolasılıksız,
285
839225
3405
Hiç şüphe yok ki onlar da akıllara ziyan
ve olasılıksız olacaklar.
14:14
but they would not be our worldDünya
and they would not have our historytarih.
286
842654
3308
Ama onlar ne bizim geçmişimiz
ne de bizim dünyamız değiller.
14:17
There are an infinitesonsuz numbernumara of historiesgeçmişleri
that we could'veolabilirdin had.
287
845986
2979
Sahip olabileceğimiz sonsuz
sayıda geçmişimiz olabilir.
Bir tane aldık ve gerçekten
güzel bir tane almışız.
14:20
We only get one, and wowvay,
did we ever get a good one.
288
848989
2526
14:23
DinosaursDinozorlar like DreadnoughtusDreadnoughtus were realgerçek.
289
851539
2838
Dreadnoughtus gibi dinozorlar gerçekti.
14:27
SeaDeniz monsterscanavarlar like the mosasaurMosasaur were realgerçek.
290
855058
3365
Mosasaur gibi deniz canavarları gerçekti.
14:31
DragonfliesYusufçuk with the wingspanKanat açıklığı of an eaglekartal
and pillhap bugsböcek the lengthuzunluk of a cararaba
291
859216
4096
Kartal kadar kanat boyu olan yusufçuklar
ve araba uzunluğunda tespih böcekleri
14:35
really existedvar.
292
863336
1563
gerçekten vardı.
14:39
Why studyders çalışma the ancienteski pastgeçmiş?
293
867192
1603
Peki neden Antik geçmişe çalışalım?
14:42
Because it givesverir us perspectiveperspektif
294
870652
1667
Çünkü bu bize bakış açısı
14:45
and humilitytevazu.
295
873065
1254
Ve tevazu kazandırdı.
14:46
The dinosaursdinozorlar diedvefat etti in the world'sDünyanın en
fifthbeşinci masskitle extinctionsönme,
296
874977
3432
Dinozorlar Dünyadaki beşinci
kütlesel yok oluşta öldüler,
14:50
snuffedölmüş out in a cosmickozmik accidentkaza
throughvasitasiyla no faulthatası of theironların ownkendi.
297
878433
3768
onların hatası olmayan
kozmik bir kazada yok oldular.
14:55
They didn't see it cominggelecek,
and they didn't have a choiceseçim.
298
883114
3459
Bunun geleceğini göremediler
ve başka şansları da yoktu.
15:00
We, on the other handel, do have a choiceseçim.
299
888009
3466
Bizim, tam tersine, şansımız var.
15:03
And the naturedoğa of the fossilfosil recordkayıt
tellsanlatır us that our placeyer on this planetgezegen
300
891943
3991
Bütün bu fosil kayıtları bizlere,
bu gezegendeki yerimizin
15:07
is bothher ikisi de precarioustehlikeli
and potentiallypotansiyel fleetingkısacık.
301
895958
2799
istikrarsız ve kısa süreli olacağını söylüyor.
15:11
Right now, our speciesTürler is propagatingyayma
an environmentalçevre disasterafet
302
899127
3768
Şu anda, bizim türümüz çevresel
bir felaketi yayıyor.
15:14
of geologicaljeolojik proportionsOranlar
that is so broadgeniş and so severeşiddetli,
303
902919
3583
Çok engin ve geniş olan
bu jeolojik boyutlar
15:18
it can rightlyhaklı olarak be calleddenilen
the sixthaltıncı extinctionsönme.
304
906526
2625
altıncı yok oluş olarak adlandırılabilir.
15:22
Only unlikeaksine the dinosaursdinozorlar,
305
910429
1816
Dinozorların aksine
15:25
we can see it cominggelecek.
306
913128
1491
biz bunun geleceğini görebiliriz.
15:27
And unlikeaksine the dinosaursdinozorlar,
307
915438
1673
Dinozorların aksine,
15:29
we can do something about it.
308
917708
1736
bunun hakkında bir şeyler yapabiliriz.
15:32
That choiceseçim is oursbizim.
309
920406
2409
Bu seçim bizlere ait.
15:35
Thank you.
310
923490
1151
Teşekkür Ederim.
15:36
(ApplauseAlkış)
311
924665
12098
(Alkışlar)
Translated by Alperen CÜCİOĞLU
Reviewed by Ramazan Şen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Kenneth Lacovara - Paleontologist
In his quest to understand the largest dinosaurs to have walked the Earth, Lacovara blends exploration with the latest imaging and modeling techniques from engineering to medicine.

Why you should listen

Paleontologist Kenneth Lacovara famously unearthed some of the largest dinosaurs ever to walk our planet, including the super-massive Dreadnoughtus, which at 65 tons weighs more than seven T.Rex.

When he's not excavating fossils from far-flung locations, Lacovara works on the cutting edge of applying 21st-century technology to the study of dinosaurs. By using 3D imaging, 3D printing, robotics, and medical modeling techniques, his work is helping to shift our perspective of giant herbivorous dinosaurs from their historic portrayal as hapless lumbering prey to that of fearsome, hulking, hyper-efficient eating machines.

Lacovara led the effort to create the Rowan University Fossil Park in suburban Mantua Township, New Jersey. The quarry preserves a rich cache of marine fossils that Lacovara is using to shed light on the calamitous events that wiped out the dinosaurs. 

More profile about the speaker
Kenneth Lacovara | Speaker | TED.com