TEDWomen 2015
Gayle Tzemach Lemmon: Meet the women fighting on the front lines of an American war
Gayle Tzemach Lemmon: Gặp gỡ những nữ binh sĩ tiên phong trong chiến tranh ở Mỹ
Filmed:
Readability: 3.5
1,180,525 views
Năm 2011, Lực lượng quân đội Hoa Kì ra lệnh cấm phụ nữ tham chiến - nhưng cũng vào năm đó, một Đội đặc nhiệm của nữ đã đã được gửi sang Afghanistan để tham chiến tiên phong, để xây dựng mối quan hệ với người dân địa phương và góp phần chấm dứt cuộc chiến. Phóng viên Gayle Tzemach Lemmon kể câu chuyện về "những người chị em gái", một nhóm nữ binh sĩ phi thường đã phá bỏ những trở ngại lâu đời để tham chiến.
Gayle Tzemach Lemmon - Reporter
Gayle Tzemach Lemmon writes about women around the world living their lives at war and in conflict zones. Full bio
Gayle Tzemach Lemmon writes about women around the world living their lives at war and in conflict zones. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Every group of female friends
has the funny one,
has the funny one,
0
786
3593
Mọi nhóm bạn gái đều có
một cô nàng vui tính,
một cô nàng vui tính,
00:16
the one you go to
when you need a good cry,
when you need a good cry,
1
4403
2739
một người để tìm đến khi buồn,
00:19
the one who tells you to suck it up
when you've had a hard day.
when you've had a hard day.
2
7166
3328
một người bảo bạn phải chấp nhận khi bạn có
một ngày mệt mỏi.
một ngày mệt mỏi.
00:22
And this group was no different.
3
10841
1952
Và nhóm này cũng không khác biệt gì.
00:25
Except that this was a community
of groundbreaking women
of groundbreaking women
4
13524
3655
Ngoại trừ việc đây là
những người phụ nữ
những người phụ nữ
00:29
who came together --
5
17203
1277
sáng tạo cùng nhau tụ họp
00:30
first to become teammates,
then friends, and then family --
then friends, and then family --
6
18480
3499
trước hết là để kết bạn,
sau đó trở thành gia đình
sau đó trở thành gia đình
00:34
in the least likely of places:
7
22003
2521
ở những nơi ít ngờ tới:
00:36
on the Special Operations battlefield.
8
24548
2353
chiến trường Special Operations.
00:39
This was a group of women
whose friendship and valor was cemented
whose friendship and valor was cemented
9
27765
3237
Ở đó tình bạn và lòng dũng cảm
của những người phụ nữa này được gắn kết
của những người phụ nữa này được gắn kết
00:43
not only by what they had seen
and done at the tip of the spear,
and done at the tip of the spear,
10
31026
4458
không chỉ vì những gì
họ chứng kiến và chiến đấu,
họ chứng kiến và chiến đấu,
00:47
but by the fact that they were there
11
35508
1971
mà còn bởi họ đã ở đó
00:49
at a time when women --
officially, at least --
officially, at least --
12
37503
2518
trong hoàn cảnh phụ nữ lúc bấy giờ
00:52
remained banned from ground combat,
13
40045
2535
bị cấm tham gia chiến đấu,
00:54
and America had no idea they existed.
14
42604
3705
và người Mỹ không hề biết
sự xuất iện của họ.
sự xuất iện của họ.
00:59
This story begins
with Special Operations leaders,
with Special Operations leaders,
15
47546
2862
Câu chuyện bắt đầu từ
những người chỉ huy của trận chiến,
những người chỉ huy của trận chiến,
01:02
some of the most tested men
in the United States military, saying,
in the United States military, saying,
16
50432
3577
một số quân sĩ trong quân đội Mĩ đã nói rằng:
01:06
"We need women to help us wage this war."
17
54033
3335
"Chúng ta cần phụ nữ giúp đỡ
để vượt qua cuộc chiến này."
để vượt qua cuộc chiến này."
01:10
"America would never kill its way
to the end of its wars," it argued.
to the end of its wars," it argued.
18
58358
3389
Có người tranh cãi rằng "Người Mỹ đáng lẽ
không nên giết chóc đến tàn cuộc như vậy,"
không nên giết chóc đến tàn cuộc như vậy,"
01:13
"Needed more knowledge
and more understanding."
and more understanding."
19
61771
2660
"Cần thêm kiến thức và sự thấu hiểu."
01:16
And as everyone knows,
20
64763
1456
Như mọi người đã biêt,
01:18
if you want to understand what's happening
in a community and in a home,
in a community and in a home,
21
66243
3547
muốn hiểu điều gì đã xảy ra
trong một cộng đồng hay ở nhà,
trong một cộng đồng hay ở nhà,
01:21
you talk to women,
22
69814
1573
hãy hỏi những người phụ nữ,
01:23
whether you're talking about
Southern Afghanistan,
Southern Afghanistan,
23
71411
2690
cho dù bạn nói về Bắc Afghanistan,
01:26
or Southern California.
24
74125
1715
hay Bắc California.
01:28
But in this case,
men could not talk to women,
men could not talk to women,
25
76558
2572
Nhưng trong trường hợp này,
đàn ông không thể nói chyện với phụ nữ,
đàn ông không thể nói chyện với phụ nữ,
01:31
because in a conservative
and traditional society like Afghanistan,
and traditional society like Afghanistan,
26
79154
3399
vì trong xã hội dè dặt và truyền thống
như của người Afghanistan,
như của người Afghanistan,
01:34
that would cause grave offense.
27
82577
2208
có thể gây sự xúc phạm nghiêm trọng.
01:36
So you needed women soldiers out there.
28
84809
2182
Do vậy bạn cần những nữ binh sĩ ở đó.
01:41
That meant, at this time in the war,
that the women who would be recruited
that the women who would be recruited
29
89045
3973
Có nghĩa là, phụ nữ sẽ được
tuyển mộ tham chiến
tuyển mộ tham chiến
01:45
to serve alongside Army Rangers
and Navy SEALs,
and Navy SEALs,
30
93042
2863
để phục vụ quân đội bên cạnh
Rangers và Navy SEALs,
Rangers và Navy SEALs,
01:47
would be seeing the kind of combat
experienced by less than five percent
experienced by less than five percent
31
95929
4460
sẽ thấy những người thực chiến
01:52
of the entire United States military.
32
100413
2344
ít hơn 5% toàn bộ quân số.
01:55
Less than five percent.
33
103579
1680
Ít hơn 5%.
01:58
So the call went out.
34
106587
1534
Lời kêu gọi truyền đi.
02:00
"Female soldiers:
Become a part of history.
Become a part of history.
35
108145
2411
"Những nữ binh sĩ:
trở thành một phần lịch sử.
trở thành một phần lịch sử.
02:02
Join Special Operations
on the battlefield in Afghanistan."
on the battlefield in Afghanistan."
36
110580
4123
Hãy tham gia vào trận
Special Operations ở Afghanistan"
Special Operations ở Afghanistan"
02:06
This is in 2011.
37
114727
1774
Đó là năm 2011.
02:08
And from Alabama to Alaska,
38
116525
2189
Từ Alabama đến Alaska,
02:10
a group of women who had always
wanted to do something that mattered
wanted to do something that mattered
39
118738
3933
một nhóm phụ nữ
luôn muốn làm điều gì đó
luôn muốn làm điều gì đó
02:14
alongside the best of the best,
40
122695
1978
bên cạnh những điều tốt nhất của
những điều tốt nhất,
những điều tốt nhất,
02:16
and to make a difference
for their country,
for their country,
41
124697
2253
và tạo sự khác biệt cho đất nước họ,
02:18
answered that call to serve.
42
126974
1985
đã đáp lại lời kêu gọi đó.
02:22
And for them it was not about politics,
it was about serving with purpose.
it was about serving with purpose.
43
130294
5632
Họ không làm vì chính trị,
mà phục vụ có mục đích.
mà phục vụ có mục đích.
02:28
And so, the women who came
to North Carolina
to North Carolina
44
136858
2458
Do đó họ tới Bắc Carolina
02:31
to compete for a spot on these teams
45
139340
2703
để tranh một vị trí trong những đội này
02:34
which would put women
on the Special Operations front lines,
on the Special Operations front lines,
46
142067
3197
để được vào hàng ngũ tiên phong của
Special Operations,
Special Operations,
02:37
landed and found
very quickly a community,
very quickly a community,
47
145288
3371
nhanh chóng định hình và tìm ra
một cộng đồng,
một cộng đồng,
02:40
the likes of which they had never seen.
48
148659
2621
mà họ chưa từng thấy những điều tương tự.
02:43
Full of women who were as fierce
and as fit as they were,
and as fit as they were,
49
151304
3568
Những người phụ nữ dũng mãnh
được quân trang đầy đủ,
được quân trang đầy đủ,
02:46
and as driven to make a difference.
50
154896
1782
và được định hướng để tạo ra sự khác biệt.
02:49
They didn't have to apologize
for who they were,
for who they were,
51
157128
2439
Họ không phải hối tiếc vì họ là ai,
02:51
and in fact, they could celebrate it.
52
159591
2000
và thực ra, họ có thể ăn mừng.
02:54
And what they found when they were there
was that all of a sudden,
was that all of a sudden,
53
162589
4117
Và những gì họ tìm thấy hoàn toàn ngạc nhiên,
02:58
there were lots of people like them.
54
166706
2037
ở đó có những người phụ nữ giống họ.
03:01
As one of them said,
55
169501
1365
Một trong số họ nói,
03:02
"It was like you looked
around and realized
around and realized
56
170890
2046
"Cứ như là bạn đang nhìn xung quanh
và nhận ra
và nhận ra
03:04
there was more
than one giraffe at the zoo."
than one giraffe at the zoo."
57
172960
2240
không chỉ có một con hươu cao cổ
trong sở thú vậy"
trong sở thú vậy"
03:09
Among this team of standouts was Cassie,
58
177212
2717
Casie là một
trong những người ưu tú của đội,
trong những người ưu tú của đội,
03:11
a young woman who managed to be
an ROTC cadet, a sorority sister
an ROTC cadet, a sorority sister
59
179953
4470
người phụ nữ trẻ cố gắng trở thành ROTC ,
03:16
and a Women's Studies minor,
all in one person.
all in one person.
60
184447
2628
một người chị cả, và một người chuyên về học thuật,
tất cả tập trung vào một người.
tất cả tập trung vào một người.
03:20
Tristan, a West Point track star,
who always ran and road marched
who always ran and road marched
61
188385
4586
Tristan, một ngôi sao theo dấu West Point,
luôn chạy và diễu binh khắp phố
luôn chạy và diễu binh khắp phố
03:24
with no socks,
62
192995
1237
mà không mang tất,
03:26
and had shoes whose smell proved it.
63
194256
2150
và mang đôi giày mà mùi của nó chứng tỏ điều đó.
03:28
(Laughter)
64
196430
1443
(TIẾNG CƯỜI)
03:29
Amber, a Heidi look-alike, who had
always wanted to be in the infantry,
always wanted to be in the infantry,
65
197897
3974
Amber, một người trông giống Heidi,
luôn muốn được vào hàng ngũ bộ binh,
luôn muốn được vào hàng ngũ bộ binh,
03:33
and when she found out
that women couldn't be,
that women couldn't be,
66
201895
2476
và khi cô phát hiện ra rằng phụ nữ không được phép,
03:36
she decided to become an intel officer.
67
204395
2646
cô quyết định làm việc trong phòng điện tín.
03:39
She served in Bosnia,
68
207626
1230
Cô làm việc ở Bosnia,
03:40
and later helped the FBI
to bust drug gangs in Pennsylvania.
to bust drug gangs in Pennsylvania.
69
208880
3565
và sau đó giúp FBI phá những băng nhóm
buôn thuốc phiện ở Pennsylvania.
buôn thuốc phiện ở Pennsylvania.
03:44
And then there was Kate,
who played high school football
who played high school football
70
212979
3479
Tiếp đến là Kate, người đã
chơi bóng đá ở trường phổ thông
chơi bóng đá ở trường phổ thông
03:48
all four years,
71
216482
1212
suốt 4 năm,
03:49
and actually wanted to drop out
after the first,
after the first,
72
217718
2582
và cuối cùng cũng bỏ học
03:52
to go into the glee club,
73
220324
1477
để đến với đội hát kịch,
03:53
but when boys told her
that girls couldn't play football,
that girls couldn't play football,
74
221825
2883
nhưng sau đó những cậu bé nói rằng con gái
thì không thể chơi đá bóng,
thì không thể chơi đá bóng,
03:56
she decided to stay
75
224732
1257
cô quyết định ở lại
03:58
for all the little girls
who would come after her.
who would come after her.
76
226013
2790
vì những người em bé bỏng
sẽ có thể noi theo chị của mình.
sẽ có thể noi theo chị của mình.
04:02
For them, biology had shaped
part of their destiny,
part of their destiny,
77
230268
2681
Đối với họ, sinh học góp phần
quyết định số phận,
quyết định số phận,
04:04
and put, as Cassie once said,
78
232973
2082
như Cassie một lần đã nói,
04:07
"everything noble
out of reach for girls."
out of reach for girls."
79
235079
2492
"mọi thứ cao quý thì
nằm ngoài tầm với đối với những cô bé"
nằm ngoài tầm với đối với những cô bé"
04:10
And yet, here was a chance
to serve with the best of the best
to serve with the best of the best
80
238353
3296
Và đây là cơ hội tốt nhất của tốt nhất
04:13
on a mission that mattered
to their country,
to their country,
81
241673
2060
để thực hiện nghĩa vụ phục vụ tổ quốc mình,
04:15
not despite the fact
that they were female,
that they were female,
82
243757
2675
không phải vì họ là phụ nữ,
04:18
but because of it.
83
246456
1383
mà là chính vì như thế.
04:20
This team of women, in many ways,
was like women everywhere.
was like women everywhere.
84
248769
3967
Họ dù sao đi nữa
cũng giống những người phụ nữ khác.
cũng giống những người phụ nữ khác.
04:24
They wore makeup, and in fact,
85
252760
1571
Họ trang điểm, và sự thật là,
04:26
they would bond in the ladies' room
over eyeliner and eye pencil.
over eyeliner and eye pencil.
86
254355
3445
họ có thể chất đầy phòng với bút kẻ mắt.
04:30
They also wore body armor.
87
258531
1635
Họ cũng mặc quân phục.
04:32
They would put 50 pounds
of weight on their backs,
of weight on their backs,
88
260543
2388
Họ có thể mang được 50 cân trên lưng,
04:34
and board the helicopter for an operation,
89
262955
2026
và lên trực thăng thực thi nhiệm vụ,
04:37
and they would come back and watch
a movie called "Bridesmaids."
a movie called "Bridesmaids."
90
265005
3032
và họ có thể về nhà và xem "Bridesmaids"
(Phim hài - Phù dâu)
(Phim hài - Phù dâu)
04:40
(Laughter)
91
268061
1851
(Tiếng cười)
04:41
They even wore a thing called Spanx,
92
269936
2709
Thậm chí họ còn mặc thứ được gọi là Spanx,
04:44
because, as they found very quickly,
93
272669
1940
bởi vì họ nhanh chóng nhận ra,
04:46
the uniforms made for men were
big where they should be small,
big where they should be small,
94
274633
3892
quân phục cho nam thì quá rộng
ở những nơi cần nhỏ lại,
ở những nơi cần nhỏ lại,
04:50
and small where they should be big.
95
278549
2050
và nó lại chật ở những nơi cần nới rộng.
04:52
So Lane, an Iraq War veteran --
you see her here on my left --
you see her here on my left --
96
280623
3537
Do đó Lane ,một cựu chiến binh trong cuộc chiến ở Iraq,
các bạn có thể thấy cô ấy ở bên trái của tôi đây
các bạn có thể thấy cô ấy ở bên trái của tôi đây
04:56
decided she was going to go on Amazon
97
284184
2056
đã quyết định lên Amazon
04:58
and order a pair of Spanx to her base,
98
286264
2119
và đặt một đôi Spanx cho căn cứ của cô,
05:00
so that her pants would fit better
when she went out on mission each night.
when she went out on mission each night.
99
288407
3752
để quần của cô có thể vừa vặn hơn
khi làm nhiệm vụ vào ban đêm.
khi làm nhiệm vụ vào ban đêm.
05:04
These women would get together
over video conference
over video conference
100
292822
2425
Những người phụ nữ này sẽ cùng nhau
dự hội thảo qua video
dự hội thảo qua video
05:07
from all around Afghanistan
from their various bases,
from their various bases,
101
295247
2481
từ khắp vùng Afghanistan,
từ những căn cứ quân sự khác nhau,
từ những căn cứ quân sự khác nhau,
05:09
and they would talk about what it was like
102
297728
2008
và họ sẽ nói về những điều
05:11
to be one of the only women
doing what they were doing.
doing what they were doing.
103
299760
2651
mà chỉ có người phụ nữ làm
những gì họ đang làm.
những gì họ đang làm.
05:14
They would swap jokes,
104
302435
1177
Họ sẽ trêu đùa nhau,
05:15
they would talk about
what was working, what wasn't,
what was working, what wasn't,
105
303636
2452
họ sẽ nói về điều họ đang làm,
điều họ không làm,
điều họ không làm,
05:18
what they had learned to do well,
what they needed to do better.
what they needed to do better.
106
306112
3047
điều họ đã học để làm tốt,
điều họ cần để làm tốt hơn nữa.
điều họ cần để làm tốt hơn nữa.
05:21
And they would talk about
some of the lighter moments of being women
some of the lighter moments of being women
107
309183
3423
Và họ sẽ nói về những điều tốt đẹp
khi là phụ nữ
khi là phụ nữ
05:24
out on the Special Operations front lines,
108
312630
2492
trên chiến tuyến Special Operations,
05:27
including the Shewee,
109
315146
1365
bao gồm các Shewee,
05:28
which was a tool
that let you pee like a guy,
that let you pee like a guy,
110
316535
2315
một công cụ giúp bạn đi tiểu như nam,
05:30
although it's said to have had only
a 40 percent accuracy rate out there.
a 40 percent accuracy rate out there.
111
318874
4428
mặc dù được cho là chỉ có 40%
tỷ lệ chính xác ở đó.
tỷ lệ chính xác ở đó.
05:35
(Laughter)
112
323326
3091
(Tiếng cười)
05:38
These women lived in the "and."
113
326441
2000
Những người phụ nữ sống trong thế giới
"VÀ"
"VÀ"
05:41
They proved you could be fierce
and you could be feminine.
and you could be feminine.
114
329139
3162
Họ đã chứng minh bạn có thể mạnh mẽ
và bạn cũng có thể dịu dàng.
và bạn cũng có thể dịu dàng.
05:44
You could wear mascara and body armor.
115
332325
2872
Bạn có thể sử dụng mascara và
bạn cũng có thể mặc áo giáp.
bạn cũng có thể mặc áo giáp.
05:47
You could love CrossFit,
and really like cross-stitch.
and really like cross-stitch.
116
335221
4056
Bạn có thể yêu CrossFit,
và thực sự thích thêu chữ thập.
và thực sự thích thêu chữ thập.
05:51
You could love to climb out of helicopters
and you could also love to bake cookies.
and you could also love to bake cookies.
117
339301
4758
Bạn có thể yêu việc nhảy khỏi máy bay trực thăng
và có thể hứng thú với việc nướng bánh.
và có thể hứng thú với việc nướng bánh.
05:56
Women live in the and every single day,
118
344578
3429
Những người phụ nữ sống trong
thế giới "Và" trong chuỗi ngày đơn độc,
thế giới "Và" trong chuỗi ngày đơn độc,
06:00
and these women brought that
to this mission as well.
to this mission as well.
119
348031
3049
và họ cũng mang nhiệm vụ như thế.
06:04
On this life and death battlefield
they never forgot
they never forgot
120
352547
2609
Trên chiến trường ác liệc này,
họ không bao giờ quên
họ không bao giờ quên
06:07
that being female may have brought them
to the front lines,
to the front lines,
121
355466
3091
rằng việc là một người phụ nữ có thể
đưa họ ra tiền tuyến,
đưa họ ra tiền tuyến,
06:10
but being a soldier is what would
prove themselves there.
prove themselves there.
122
358581
2777
nhưng là một người lính thì họ phải tự mình
chứng minh điều đó.
chứng minh điều đó.
06:14
There was the night Amber went
out on mission,
out on mission,
123
362272
2164
Có đêm Amber ra ngoài thực hiện nhiệm vụ,
06:16
and in talking to the women of the house,
124
364460
1970
và với những chị em phụ nữ khác
trong căn cứ,
trong căn cứ,
06:18
realized that there was
a barricaded shooter lying in wait
a barricaded shooter lying in wait
125
366454
2825
nhận ra rằng có một tay súng phòng thủ
đang nằm chờ
đang nằm chờ
06:21
for the Afghan and American forces
who were waiting to enter the home.
who were waiting to enter the home.
126
369303
3532
các lực lượng Afghan và Mỹ, những người
đang đợi để tiến vào căn cứ.
đang đợi để tiến vào căn cứ.
06:25
Another night it was Tristan
who found out
who found out
127
373418
2795
Đêm khác, Tristan đã tìm ra
06:28
that there were pieces
that make up explosives
that make up explosives
128
376237
2164
những nòng pháo thứ có thể gây nổ
06:30
all around the house
in which they were standing,
in which they were standing,
129
378425
2297
xung quanh ngôi nhà, nơi họ đang đứng,
06:32
and that in fact, explosives lay
all the way between there
all the way between there
130
380746
2779
và thực tế, thuốc nổ đặt ở tất cả các lối đi ở giữa đó
06:35
and where they were
about to head that night.
about to head that night.
131
383549
2488
và nơi mà họ có thể sẽ đi thẳng qua trong đêm đó.
06:38
There was the night another one
of their teammates proved herself
of their teammates proved herself
132
386061
3071
Lại một đêm khác khi mà tình đồng đội
lại được chứng minh
lại được chứng minh
06:41
to a decidedly skeptical team of SEALs,
133
389156
2467
vượt qua sự hoài nghi của đội SEALs,
06:43
when she found the intel item
they were looking for
they were looking for
134
391647
2396
khi cô ấy tìm thấy linh kiện intel,
thứ mọi người đang tìm
thứ mọi người đang tìm
06:46
wrapped up in a baby's wet diaper.
135
394067
2262
bọc trong tã ướt của em bé.
06:49
And there was the night that Isabel,
another one of their teammates,
another one of their teammates,
136
397309
3237
Và một đêm khác khi Isabel,
một đồng đội khác,
một đồng đội khác,
06:52
found the things
that they were looking for,
that they were looking for,
137
400570
2098
đã tìm thấy nhiều thứ
mà cả đội đang tìm,
mà cả đội đang tìm,
06:54
and received an Impact Award
from the Rangers
from the Rangers
138
402692
2116
và nhận được giải thưởng đáng chú ý
từ Rangers
từ Rangers
06:56
who said that without her,
139
404832
1726
người đã nói rằng nếu không có cô ấy
06:58
the things and the people
they were looking for that night
they were looking for that night
140
406582
2754
những thứ mọi người đang tìm trong đêm đó
07:01
would never have been found.
141
409360
1424
sẽ không bao giờ được tìm thấy.
07:03
That night and so many others,
142
411553
1828
Đêm đó và nhiều đêm khác,
07:05
they went out to prove themselves,
not only for one another,
not only for one another,
143
413405
3113
họ đã tự mình chứng minh, không chỉ cho
những người còn lại,
những người còn lại,
07:08
but for everybody
who would come after them.
who would come after them.
144
416520
2292
mà cho tất cả mọi người,
những thế hệ sau họ.
những thế hệ sau họ.
07:11
And also for the men
alongside whom they served.
alongside whom they served.
145
419519
2787
Cũng như với cả đấng mày râu
mà đã được họ phục vụ.
mà đã được họ phục vụ.
07:15
We talk a lot about how
behind every great man is a good woman.
behind every great man is a good woman.
146
423209
4739
Chúng ta đã nói nhiều rằng đằng sau mỗi người đàn ông tuyệt vời là một người phụ nữ tốt.
07:20
And in this case,
147
428354
1157
Và trong trường hợp này,
07:21
next to these women stood men
who wanted to see them succeed.
who wanted to see them succeed.
148
429535
3238
Bên cạnh những người phụ nữ luôn có
những người đàn ông muốn thấy họ thành công.
những người đàn ông muốn thấy họ thành công.
07:25
The Army Ranger who trained them
had served 12 deployments.
had served 12 deployments.
149
433666
3148
Quân đội Ranger đã huấn luyện họ
phục vụ 12 dàn quân.
phục vụ 12 dàn quân.
07:29
And when they told him
that he had to go train girls,
that he had to go train girls,
150
437406
2994
Và khi họ bảo ông ấy phải đi xe lửa
với các cô gái.
với các cô gái.
07:32
he had no idea what to expect.
151
440424
2352
ông ta không còn gì để mong đợi hơn nữa.
07:35
But at the end of eight days with these
women in the summer of 2011,
women in the summer of 2011,
152
443361
4330
Nhưng đến cuối ngày thứ 8 với
những phụ nữ này vào hè năm 2011,
những phụ nữ này vào hè năm 2011,
07:39
he told his fellow Ranger,
"We have just witnessed history.
"We have just witnessed history.
153
447715
4421
ông ta bảo với đồng nghiệp của mình ở Ranger
"Chúng ta vừa chứng kiến lịch sử.
"Chúng ta vừa chứng kiến lịch sử.
07:44
These may well be
our own Tuskegee Airmen."
our own Tuskegee Airmen."
154
452160
2624
Điều có thể sẽ là Tuskegee Airmen "
07:49
(Applause)
155
457666
6336
(Vỗ tay)
07:56
At the heart of this team
was the one person
was the one person
156
464390
2626
Ở trung tâm của đội là một người
07:59
who everyone called "the best of us."
157
467040
2148
người có thể được xem là "giỏi nhất ."
08:01
She was a petite blonde dynamo,
158
469675
2465
Cô ấy là một cô gái tóc vàng nhỏ nhắn
năng động,
năng động,
08:04
who barely reached five-foot-three.
159
472164
2064
ít khi di chuyển quá 5 feet và 3 inch.
08:06
And she was this wild mix
of Martha Stewart,
of Martha Stewart,
160
474772
3131
Và cô ấy pha trộn nét hoang dã của Martha Stewart
08:09
and what we know as G.I. Jane.
161
477927
2000
và điều mà chúng ta được biết đến như là G.I.Jane
08:12
She was someone who loved
to make dinner for her husband,
to make dinner for her husband,
162
480665
2824
Cô ấy cũng là người yêu thích việc nấu ăn cho chồng,
08:15
her Kent State ROTC sweetheart
who pushed her to be her best,
who pushed her to be her best,
163
483513
4103
tình yêu ngọt ngào của cô- Kent State ROTC
đã giúp cô tìm thấy thứ là tốt nhất với cô,
đã giúp cô tìm thấy thứ là tốt nhất với cô,
08:19
and to trust herself,
164
487640
1329
và tin tưởng vào bản thân mình,
08:20
and to test every limit she could.
165
488993
2230
và thử thách những giới hạn mà cô có thể
08:23
She also loved to put 50 pounds of weight
on her back and run for miles,
on her back and run for miles,
166
491944
4170
Cô ấy cũng yêu thích việc mang nặng
trên lưng 50 pound và chạy nhiều dặm,
trên lưng 50 pound và chạy nhiều dặm,
08:28
and she loved to be a soldier.
167
496138
1921
và cô ấy cũng yêu thích việc
trở thành một người lính.
trở thành một người lính.
08:31
She was somebody who had a bread maker
in her office in Kandahar,
in her office in Kandahar,
168
499080
3234
Cô ấy là người có thể để máy làm bánh mỳ
trong văn phòng ở Kandahar,
trong văn phòng ở Kandahar,
08:34
and would bake a batch of raisin bread,
and then go to the gym
and then go to the gym
169
502338
2932
và sẽ nướng 1 vỉ bánh mỳ nho
và sau đó đến phòng tập gym
và sau đó đến phòng tập gym
08:37
and bust out 25 or 30 pull-ups
from a dead hang.
from a dead hang.
170
505294
2791
và đốt cháy 25 hay 30 lực kéo từ máy treo.
08:41
She was the person who, if you needed
an extra pair of boots
an extra pair of boots
171
509092
2901
Cô ấy cũng là người, có thể nếu cần thì
có thể thêm một đôi ủng
có thể thêm một đôi ủng
08:44
or a home-cooked dinner,
would be on your speed dial.
would be on your speed dial.
172
512017
2955
hay nấu một bữa ăn cũng có thể được
liệt kê trong nhật ký hàng ngày.
liệt kê trong nhật ký hàng ngày.
08:47
Because she never, ever would talk to you
173
515404
2238
Bởi vì cô ấy sẽ không bao giờ nói với bạn
08:49
about how good she was,
174
517666
1151
rằng cô ta giỏi như thế nào,
08:50
but let her character speak
through action.
through action.
175
518841
2208
nhưng tính cách đó được thể hiện
qua giọng nói.
qua giọng nói.
08:54
She was famous for taking the hard right
over the easy wrong.
over the easy wrong.
176
522450
5636
Cô ấy nổi tiếng với việc giành lấy việc khó để làm cho đúng còn hơn là nhận việc dễ mắc phải sai lầm.
09:00
And she was also famous
for walking up to a 15-foot rope,
for walking up to a 15-foot rope,
177
528487
3390
Và cô cũng nổi tiếng với việc đi trên dây thừng
dài 15 feet,
dài 15 feet,
09:03
climbing it using only her arms,
178
531901
2160
leo trên nó chỉ bằng việc sử dụng
cánh tay,
cánh tay,
09:06
and then shuffling away and apologizing,
179
534085
2001
và sau đó lê đi xa và tạ lỗi,
09:08
because she knew she was supposed
to use both her arms and her legs,
to use both her arms and her legs,
180
536110
3390
bởi vì cô biết cô được phép sử dụng cả
tay và chân,
tay và chân,
09:11
as the Rangers had trained them.
181
539524
1697
như các Ranger đã huấn luyện họ.
09:13
(Laughter)
182
541245
1876
(Tiếng cười)
09:15
Some of our heroes return home
to tell their stories.
to tell their stories.
183
543145
3303
Một vài anh hùng trở về nhà và kể những
câu chuyện của họ.
câu chuyện của họ.
09:19
And some of them don't.
184
547346
1612
Và một số thì không.
09:21
And on October 22, 2011,
185
549958
2545
Vào ngày 22 tháng 10 năm 2011,
09:24
First Lieutenant Ashley White was killed
alongside two Rangers,
alongside two Rangers,
186
552527
3568
Trung úy Ashley White bị giết cùng 2 đồng đội,
09:28
Christopher Horns
187
556119
1355
Christopher Horns
09:29
and Kristoffer Domeij.
188
557498
1356
và Kristoffer Domeij.
09:31
Her death threw this program built
for the shadows
for the shadows
189
559998
3249
Cái chết của cô ấy đã góp phần mang
chương trình xây dựng âm thầm
chương trình xây dựng âm thầm
09:35
into a very public spotlight.
190
563271
2027
được công khai ra ánh sáng.
09:37
Because after all,
191
565322
1153
Bởi vì sau tất cả,
09:38
the ban on women in combat
was still very much in place.
was still very much in place.
192
566499
3167
lệnh cấm phụ nữ chiến đấu vẫn
tồn tại ở nhiều nơi.
tồn tại ở nhiều nơi.
09:42
And at her funeral,
193
570856
1414
Và tại tang lễ của cô ấy,
09:44
the head of Army Special Operations came,
and gave a public testimony
and gave a public testimony
194
572294
4428
người đứng đầu quân đội Special Operations đến,
và gửi lời tri ân
và gửi lời tri ân
09:48
not just to the courage of Ashley White,
195
576722
2215
không chỉ sự can đảm của Ashley White,
09:50
but to all her team of sisters.
196
578961
2000
mà của cả chị em trong đội của cô ấy.
09:53
"Make no mistake about it," he said,
"these women are warriors,
"these women are warriors,
197
581746
4428
"Không có sai lầm nào cả" ông ta nói.
"những người phụ nữ này là những chiến binh,
"những người phụ nữ này là những chiến binh,
09:58
and they have written a new chapter
in what it means to be a female
in what it means to be a female
198
586198
3316
và họ đã viết nên một chương mới,
điều khẳng đinh sự tồn tại của nữ giới
điều khẳng đinh sự tồn tại của nữ giới
10:01
in the United States Army."
199
589538
1918
trong quân đội Hoa Kỳ."
10:04
Ashley's mom is a teacher's aide
and a school bus driver,
and a school bus driver,
200
592989
3678
Mẹ của Ashley là phụ tá giáo viên và là
tài xế xe buýt của truờng,
tài xế xe buýt của truờng,
10:08
who bakes cookies on the side.
201
596691
1904
cũng là người nướng bánh cookie.
10:11
She doesn't remember much
about that overwhelming set of days,
about that overwhelming set of days,
202
599340
3182
Bà ta không nhớ nhiều về ngày tràn ngập
10:14
in which grief -- enormous grief --
203
602546
2769
trong nỗi đau tột cùng
10:17
mixed with pride.
204
605339
1283
pha lẫn niềm tự hào.
10:19
But she does remember one moment.
205
607359
2000
Nhưng bà ta chỉ nhớ duy nhất 1 khoảnh khắc.
10:21
A stranger with a child
in her hand came up to her
in her hand came up to her
206
609913
3406
Một người lạ với 1 đứa trẻ tiến đến gặp bà
10:25
and she said, "Mrs. White,
207
613343
2682
và cô ấy nói,"Bà White,
10:28
I brought my daughter here today,
208
616049
2298
tôi mang con gái tôi đến đây ngày hôm nay,
10:30
because I wanted her to know
what a hero was.
what a hero was.
209
618371
2689
bởi vì tôi muốn con bé biết anh hùng là như thế nào.
10:34
And I wanted her to know
that heroes could be women, too."
that heroes could be women, too."
210
622490
4024
Và tôi cũng muốn con bé biết rằng anh hùng
cũng có thể là phụ nữ."
cũng có thể là phụ nữ."
10:39
It is time to celebrate
all the unsung heroines
all the unsung heroines
211
627749
3614
Đã đến lúc để vinh danh những nữ anh hùng
thầm lặng
thầm lặng
10:43
who reach into their guts
212
631387
1749
người đã dành cả cuộc đời
10:45
and find the heart and the grit
to keep going and to test every limit.
to keep going and to test every limit.
213
633136
4241
và tìm tình yêu thương và lòng quả cảm để tiếp tục
và thử thách những giới hạn của bản thân.
và thử thách những giới hạn của bản thân.
10:50
This very unlikely band of sisters
bound forever in life and afterward
bound forever in life and afterward
214
638100
5720
Điều này không có vẻ như là nhóm chị em
sẽ mãi sống và sau đó
sẽ mãi sống và sau đó
10:55
did indeed become part of history,
215
643844
2322
làm những điều cần thiếu để trở thành
1 phần của lịch sử
1 phần của lịch sử
10:58
and they paved the way for so many
who would come after them,
who would come after them,
216
646190
3131
và họ đã vẽ ra lối đi cho những thế hệ
sau họ,
sau họ,
11:01
as much as they stood on the shoulders
of those who had come before.
of those who had come before.
217
649345
4230
càng nhiều thế hệ sau đứng trên vai
những người đi trước.
những người đi trước.
11:06
These women showed that warriors come
in all shapes and sizes.
in all shapes and sizes.
218
654303
4145
Những người phụ nữ này cho thấy quân nhân xuất thân ở bất kỳ hình thức và chuẩn mực.
11:11
And women can be heroes, too.
219
659454
2300
Và phụ nữ cũng có thể là những
anh hùng.
anh hùng.
11:14
Thank you so much.
220
662648
1152
Xin cảm ơn rất nhiều.
11:15
(Applause)
221
663824
6126
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Gayle Tzemach Lemmon - ReporterGayle Tzemach Lemmon writes about women around the world living their lives at war and in conflict zones.
Why you should listen
Gayle Tzemach Lemmon never set out to write about women entrepreneurs. After leaving ABC News for MBA study at Harvard, she was simply looking for a great -- and underreported -- economics story. What she found was women entrepreneurs in some of the toughest business environments creating jobs against daunting obstacles. Since then her writing on entrepreneurship has been published by the International Herald Tribune and Financial Times along with the World Bank and the International Finance Corporation.
Now a senior fellow at the Council on Foreign Relations, Lemmon continues to travel the world reporting on economic and development issues with a focus on women. She is the author of Ashley's War: The Untold Story of a Team of Women Soldiers on the Special Ops Battlefield (2014), as well as the best seller The Dressmaker of Khair Khana (2011) about a young entrepreneur who supported her community under the Taliban.
Gayle Tzemach Lemmon | Speaker | TED.com