ABOUT THE SPEAKER
Gayle Tzemach Lemmon - Reporter
Gayle Tzemach Lemmon writes about women around the world living their lives at war and in conflict zones.

Why you should listen

Gayle Tzemach Lemmon never set out to write about women entrepreneurs. After leaving ABC News for MBA study at Harvard, she was simply looking for a great -- and underreported -- economics story. What she found was women entrepreneurs in some of the toughest business environments creating jobs against daunting obstacles. Since then her writing on entrepreneurship has been published by the International Herald Tribune and Financial Times along with the World Bank and the International Finance Corporation.

Now a senior fellow at the Council on Foreign Relations, Lemmon continues to travel the world reporting on economic and development issues with a focus on women. She is the author of Ashley's War: The Untold Story of a Team of Women Soldiers on the Special Ops Battlefield (2014), as well as the best seller The Dressmaker of Khair Khana (2011) about a young entrepreneur who supported her community under the Taliban.

More profile about the speaker
Gayle Tzemach Lemmon | Speaker | TED.com
TEDWomen 2015

Gayle Tzemach Lemmon: Meet the women fighting on the front lines of an American war

Gayle Tzemach Lemmon: Poznajcie kobiety walczące na linii frontu amerykańskiej wojny

Filmed:
1,180,525 views

W 2011 roku siły zbrojne USA utrzymywały zakaz służenia kobiet w wojsku. Mimo tego, w tym samym roku złożony z kobiet zespół Operacji Specjalnych został wysłany do Afganistanu, aby służyć na linii frontu, budować relacje z mieszkańcami i spróbować położyć kres tej wojnie. Reporterka Gayle Tzemach Lemmon opowiada historię tej „paczki sióstr”, niezwykłej grupy wojowniczek, którym udało się złamać długoletni opór wobec służby kobiet.
- Reporter
Gayle Tzemach Lemmon writes about women around the world living their lives at war and in conflict zones. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

W każdej grupie przyjaciółek
jest ta, która rozśmiesza,
00:12
EveryKażdy groupGrupa of femalePłeć żeńska friendsprzyjaciele
has the funnyzabawny one,
0
786
3593
00:16
the one you go to
when you need a good crypłakać,
1
4403
2739
ta, do której idziesz się wypłakać,
00:19
the one who tellsmówi you to suckssać it up
when you've had a hardciężko day.
2
7166
3328
ta, która pomaga ci wziąć się w garść,
gdy masz zły dzień.
00:22
And this groupGrupa was no differentróżne.
3
10841
1952
Ta grupa nie była wyjątkiem,
00:25
ExceptZ wyjątkiem that this was a communityspołeczność
of groundbreakingprzełomowy womenkobiety
4
13524
3655
poza tym, że była to wspólnota
kobiet - prekursorek,
00:29
who cameoprawa ołowiana witrażu togetherRazem --
5
17203
1277
które zebrały się,
00:30
first to becomestają się teammatesdrużyny,
then friendsprzyjaciele, and then familyrodzina --
6
18480
3499
najpierw, by zostać koleżankami,
potem przyjaciółkami i rodziną,
00:34
in the leastnajmniej likelyprawdopodobne of placesmiejsca:
7
22003
2521
w najmniej prawdopodobnym miejscu -
00:36
on the SpecialSpecjalne OperationsOperacje battlefieldpole bitwy.
8
24548
2353
na polu bitwy podczas operacji specjalnej.
00:39
This was a groupGrupa of womenkobiety
whosektórego friendshipprzyjaźni and valorValor was cementedspiekanych
9
27765
3237
Była to grupa kobiet, których przyjaźń
i męstwo zostało scementowane
00:43
not only by what they had seenwidziany
and doneGotowe at the tipWskazówka of the spearwłócznia,
10
31026
4458
nie tylko przez to, co zobaczyły
i zrobiły na polu bitwy,
ale też przez fakt, że były tam w czasach,
00:47
but by the factfakt that they were there
11
35508
1971
00:49
at a time when womenkobiety --
officiallyoficjalnie, at leastnajmniej --
12
37503
2518
kiedy kobiety, przynajmniej oficjalnie,
00:52
remainedpozostał bannedZakazany from groundziemia combatwalka,
13
40045
2535
miały zakaz walki na ziemi.
00:54
and AmericaAmeryka had no ideapomysł they existedistniały.
14
42604
3705
Ameryka nie miała pojęcia o ich istnieniu.
00:59
This storyfabuła beginszaczyna się
with SpecialSpecjalne OperationsOperacje leadersprzywódcy,
15
47546
2862
Opowieść zaczyna się,
kiedy dowódcy operacji specjalnych,
01:02
some of the mostwiększość testedprzetestowany menmężczyźni
in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa militarywojskowy, sayingpowiedzenie,
16
50432
3577
jedni z najbardziej doświadczonych
w amerykańskim wojsku stwierdzili:
01:06
"We need womenkobiety to help us wagegaża this warwojna."
17
54033
3335
"Potrzebujemy kobiet,
by pomogły nam walczyć".
01:10
"AmericaAmeryka would never killzabić its way
to the endkoniec of its warswojny," it arguedargumentował.
18
58358
3389
"Ameryce nigdy nie uda się
zakończyć tych wojen".
01:13
"NeededPotrzebne more knowledgewiedza, umiejętności
and more understandingzrozumienie."
19
61771
2660
"Potrzeba więcej wiedzy i zrozumienia".
01:16
And as everyonekażdy knowswie,
20
64763
1456
Jak wszyscy wiedzą,
01:18
if you want to understandzrozumieć what's happeningwydarzenie
in a communityspołeczność and in a home,
21
66243
3547
by zrozumieć, co dzieje się
w jakiejś społeczności lub w domu,
01:21
you talk to womenkobiety,
22
69814
1573
należy porozmawiać z kobietami,
01:23
whetherczy you're talkingmówić about
SouthernPołudniowej AfghanistanAfganistan,
23
71411
2690
obojętne czy w Południowym Afganistanie,
01:26
or SouthernPołudniowej CaliforniaCalifornia.
24
74125
1715
czy w Południowej Kalifornii.
01:28
But in this casewalizka,
menmężczyźni could not talk to womenkobiety,
25
76558
2572
Tutaj jednak mężczyźni
nie mogli rozmawiać z kobietami,
01:31
because in a conservativekonserwatywny
and traditionaltradycyjny societyspołeczeństwo like AfghanistanAfganistan,
26
79154
3399
ponieważ w konserwatywnej
i tradycyjnej społeczności Afganistanu
01:34
that would causeprzyczyna gravegrób offenseprzestępstwo.
27
82577
2208
byłoby to wielką zniewagą.
01:36
So you neededpotrzebne womenkobiety soldiersżołnierski out there.
28
84809
2182
Wojsko potrzebowało kobiet.
01:41
That meantOznaczało, at this time in the warwojna,
that the womenkobiety who would be recruitedrekrutowani
29
89045
3973
Oznaczało to, że kobieta
zaciągnięta do służby
01:45
to serveobsługiwać alongsideobok ArmyArmia RangersRangers
and NavyUS Navy SEALsUszczelnienia,
30
93042
2863
w Army Rangers i Navy SEALs
01:47
would be seeingwidzenie the kinduprzejmy of combatwalka
experienceddoświadczony by lessmniej than fivepięć percentprocent
31
95929
4460
zobaczy świat, którego doświadczyło
mniej niż pięć procent żołnierzy USA.
01:52
of the entireCały UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa militarywojskowy.
32
100413
2344
01:55
LessMniej than fivepięć percentprocent.
33
103579
1680
Mniej niż pięć procent.
01:58
So the call wentposzedł out.
34
106587
1534
Rozkaz wydany:
02:00
"FemaleKobieta soldiersżołnierski:
BecomeStać się a partczęść of historyhistoria.
35
108145
2411
"Kobiety - żołnierze,
zostańcie częścią historii.
02:02
JoinDołącz do SpecialSpecjalne OperationsOperacje
on the battlefieldpole bitwy in AfghanistanAfganistan."
36
110580
4123
Dołączcie do operacji specjalnej
na polu bitwy w Afganistanie".
02:06
This is in 2011.
37
114727
1774
Mamy 2011 rok.
02:08
And from AlabamaAlabama to AlaskaAlaska,
38
116525
2189
Od Alabamy po Alaskę
02:10
a groupGrupa of womenkobiety who had always
wanted to do something that matteredliczyło się
39
118738
3933
grupa kobiet, która zawsze
chciała zrobić coś znaczącego
02:14
alongsideobok the bestNajlepiej of the bestNajlepiej,
40
122695
1978
u boku najlepszych z najlepszych,
02:16
and to make a differenceróżnica
for theirich countrykraj,
41
124697
2253
która chciała coś zmienić w swoim kraju,
02:18
answeredodpowiedział that call to serveobsługiwać.
42
126974
1985
odpowiedziała na wezwanie.
02:22
And for them it was not about politicsPolityka,
it was about servingporcja with purposecel, powód.
43
130294
5632
Nie chodziło im o politykę,
ale o świadomą służbę.
02:28
And so, the womenkobiety who cameoprawa ołowiana witrażu
to NorthPółnoc CarolinaCarolina
44
136858
2458
Kobiety, które przyjechały
do Północnej Karoliny,
02:31
to competerywalizować for a spotmiejsce on these teamszespoły
45
139340
2703
aby konkurować o miejsce w drużynie,
02:34
whichktóry would put womenkobiety
on the SpecialSpecjalne OperationsOperacje frontz przodu lineskwestia,
46
142067
3197
która znajdzie się na polu bitwy
operacji specjalnej,
02:37
landedwylądował and founduznany
very quicklyszybko a communityspołeczność,
47
145288
3371
bardzo szybko stworzyły społeczność,
02:40
the likeslubi of whichktóry they had never seenwidziany.
48
148659
2621
jakiej nigdy wcześniej nie widziały -
02:43
FullPełny of womenkobiety who were as fiercedziki
and as fitdopasowanie as they were,
49
151304
3568
pełną zaciętych i wysportowanych kobiet,
02:46
and as drivennapędzany to make a differenceróżnica.
50
154896
1782
które chcą coś zmienić.
02:49
They didn't have to apologizeprzepraszać
for who they were,
51
157128
2439
Zamiast przepraszać za to, kim są,
02:51
and in factfakt, they could celebrateświętować it.
52
159591
2000
mogły się tym chwalić.
02:54
And what they founduznany when they were there
was that all of a suddennagły,
53
162589
4117
Na miejscu nagle odkryły,
02:58
there were lots of people like them.
54
166706
2037
że jest wiele kobiet takich jak one.
03:01
As one of them said,
55
169501
1365
Jedna z nich powiedziała:
03:02
"It was like you lookedspojrzał
around and realizedrealizowany
56
170890
2046
"To tak, jakby zdać sobie sprawę,
03:04
there was more
than one giraffeŻyrafa at the zooogród zoologiczny."
57
172960
2240
że w zoo jest więcej niż jedna żyrafa".
03:09
AmongWśród this teamzespół of standoutsstandouts was CassieCassie,
58
177212
2717
Wśród rekrutów była Cassie, młoda kobieta,
03:11
a youngmłody womankobieta who managedzarządzane to be
an ROTCROTC cadetkadet, a sororitySorority sistersiostra
59
179953
4470
kadetka Programu Szkolenia Wojskowego,
członkini bractwa studenckiego
03:16
and a Women'sDla kobiet StudiesBadania minormniejszy,
all in one personosoba.
60
184447
2628
i studentka badań nad kobietami.
03:20
TristanTristan, a WestWest PointPunkt tracktor stargwiazda,
who always ranpobiegł and roadDroga marchedszli
61
188385
4586
Tristan, gwiazda West Pointu,
zawsze biegała i maszerowała
03:24
with no socksskarpety,
62
192995
1237
bez skarpetek,
03:26
and had shoesbuty whosektórego smellzapach provedudowodnione it.
63
194256
2150
a jej buty były na to dowodem.
03:28
(LaughterŚmiech)
64
196430
1443
(Śmiech)
03:29
AmberBursztyn, a HeidiHeidi look-alikesobowtóra, who had
always wanted to be in the infantryPiechota,
65
197897
3974
Amber, wyglądająca jak modelka,
która zawsze chciała być w piechocie,
03:33
and when she founduznany out
that womenkobiety couldn'tnie mógł be,
66
201895
2476
ale ponieważ kobiety
nie mogły w niej służyć,
03:36
she decidedzdecydowany to becomestają się an intelIntel officeroficer.
67
204395
2646
zdecydowała się zostać szpiegiem.
03:39
She servedserwowane in BosniaBośnia,
68
207626
1230
Służyła w Bośni,
03:40
and laterpóźniej helpedpomógł the FBIFBI
to bustpopiersie drugnarkotyk gangsgangi in PennsylvaniaPensylwania.
69
208880
3565
a następnie pomogła FBI zniszczyć
gangi narkotykowe w Pensylwanii.
03:44
And then there was KateKate,
who playedgrał highwysoki schoolszkoła footballpiłka nożna
70
212979
3479
Była też Kate,
która w liceum grała w futbol,
03:48
all fourcztery yearslat,
71
216482
1212
całe cztery lata.
03:49
and actuallytak właściwie wanted to dropupuszczać out
after the first,
72
217718
2582
Po pierwszym roku chciała odejść
03:52
to go into the gleeGlee clubKlub,
73
220324
1477
i zapisać się do chóru,
ale gdy koledzy powiedzieli jej,
że dziewczyny nie umieją grać,
03:53
but when boyschłopcy told her
that girlsdziewczyny couldn'tnie mógł playgrać footballpiłka nożna,
74
221825
2883
03:56
she decidedzdecydowany to stayzostać
75
224732
1257
postanowiła zostać dla dziewczyn,
03:58
for all the little girlsdziewczyny
who would come after her.
76
226013
2790
które przyjdą po niej.
04:02
For them, biologybiologia had shapedw kształcie
partczęść of theirich destinyprzeznaczenie,
77
230268
2681
Biologia ukształtowała
część ich przeznaczenia,
04:04
and put, as CassieCassie oncepewnego razu said,
78
232973
2082
i według słów Cassie
04:07
"everything nobleszlachetny
out of reachdosięgnąć for girlsdziewczyny."
79
235079
2492
"Umieściła to, co szlachetne
poza zasięgiem dziewczyn".
04:10
And yetjeszcze, here was a chanceszansa
to serveobsługiwać with the bestNajlepiej of the bestNajlepiej
80
238353
3296
Jednak nadarzyła się okazja,
aby służyć wśród najlepszych,
04:13
on a missionmisja that matteredliczyło się
to theirich countrykraj,
81
241673
2060
podczas misji ważnej dla ich kraju,
04:15
not despitepomimo the factfakt
that they were femalePłeć żeńska,
82
243757
2675
nie wbrew temu, że były kobietami
04:18
but because of it.
83
246456
1383
ale właśnie z tego powodu.
04:20
This teamzespół of womenkobiety, in manywiele wayssposoby,
was like womenkobiety everywherewszędzie.
84
248769
3967
Ta drużna nie bardzo
różniła się od innych kobiet:
04:24
They worenosił makeupmakijaż, and in factfakt,
85
252760
1571
miały makijaż,
04:26
they would bondwięź in the ladies'damski roompokój
over eyelinerEyeliner and eyeoko pencilołówek.
86
254355
3445
siedziały w damskiej toalecie
z eyelinerem i kredką do oczu.
04:30
They alsorównież worenosił bodyciało armorzbroja.
87
258531
1635
Nosiły też kamizelki kuloodporne.
04:32
They would put 50 poundsfunty
of weightwaga on theirich backsplecy,
88
260543
2388
Brały na plecy 20 kilogramów,
04:34
and boardtablica the helicopterśmigłowiec for an operationoperacja,
89
262955
2026
wsiadały na pokład śmigłowca,
04:37
and they would come back and watch
a moviefilm callednazywa "BridesmaidsDruhny."
90
265005
3032
wracały i oglądały film "Druhny".
04:40
(LaughterŚmiech)
91
268061
1851
(Śmiech)
04:41
They even worenosił a thing callednazywa SpanxBielizna korygująca,
92
269936
2709
Zakładały nawet bieliznę korygującą,
04:44
because, as they founduznany very quicklyszybko,
93
272669
1940
bo, jak szybko odkryły,
04:46
the uniformsmundury madezrobiony for menmężczyźni were
bigduży where they should be smallmały,
94
274633
3892
męskie mundury były szerokie
tam, gdzie powinny być wąskie,
04:50
and smallmały where they should be bigduży.
95
278549
2050
a wąskie tam, gdzie powinny być szerokie.
04:52
So LaneLane, an IraqIrak WarWojny veteranweteran --
you see her here on my left --
96
280623
3537
Lane, weteranka wojny w Iranie,
widzicie ją po mojej lewej stronie,
04:56
decidedzdecydowany she was going to go on AmazonAmazon
97
284184
2056
zdecydowała się wejść na Amazon
04:58
and orderzamówienie a pairpara of SpanxBielizna korygująca to her basebaza,
98
286264
2119
i zamówić bieliznę korygującą do bazy,
05:00
so that her pantsSpodnie would fitdopasowanie better
when she wentposzedł out on missionmisja eachkażdy night.
99
288407
3752
by jej spodnie lepiej leżały,
kiedy wyruszała na akcję każdej nocy.
05:04
These womenkobiety would get togetherRazem
over videowideo conferencekonferencja
100
292822
2425
Kobiety łączyły się
przez konferencję wideo
05:07
from all around AfghanistanAfganistan
from theirich variousróżnorodny basespodstawy,
101
295247
2481
ze wszystkimi innymi bazami
w całym Afganistanie
05:09
and they would talk about what it was like
102
297728
2008
i opowiadały, jak to jest
05:11
to be one of the only womenkobiety
doing what they were doing.
103
299760
2651
być jedną z niewielu kobiet,
które to robią.
05:14
They would swapswap jokesDowcipy,
104
302435
1177
Wymieniały żarciki,
05:15
they would talk about
what was workingpracujący, what wasn'tnie było,
105
303636
2452
mówiły, co działa, a co nie,
05:18
what they had learnednauczyli to do well,
what they neededpotrzebne to do better.
106
306112
3047
co umieją już dobrze,
a czego muszą się jeszcze nauczyć.
05:21
And they would talk about
some of the lighterzapalniczka momentschwile of beingistota womenkobiety
107
309183
3423
Rozmawiały o weselszych
momentach w życiu kobiet,
05:24
out on the SpecialSpecjalne OperationsOperacje frontz przodu lineskwestia,
108
312630
2492
będących na linii operacji specjalnych,
05:27
includingwłącznie z the SheweeShewee,
109
315146
1365
takich jak Shewee,
05:28
whichktóry was a toolnarzędzie
that let you peerobić siku like a guy,
110
316535
2315
lejek dla kobiet do sikania na stojąco,
05:30
althoughmimo że it's said to have had only
a 40 percentprocent accuracyprecyzja rateoceniać out there.
111
318874
4428
niestety daje on tylko
40-procentową skuteczność.
05:35
(LaughterŚmiech)
112
323326
3091
(Śmiech)
05:38
These womenkobiety livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in the "and."
113
326441
2000
W życiu tych kobiet znaczenie miało "i".
05:41
They provedudowodnione you could be fiercedziki
and you could be femininekobiecy.
114
329139
3162
Udowodniły, że mogą być ostre i kobiece.
05:44
You could wearmieć na sobie mascaratusz do rzęs and bodyciało armorzbroja.
115
332325
2872
Mogą używać tuszu do rzęs
i kamizelki kuloodpornej.
05:47
You could love CrossFitCrossFit,
and really like cross-stitchŚcieg krzyżowy.
116
335221
4056
Mogą kochać CrossFit i haft krzyżykowy.
05:51
You could love to climbwspinać się out of helicoptershelikoptery
and you could alsorównież love to bakePiec cookiespliki cookie.
117
339301
4758
Mogą uwielbiać skoki z helikoptera
i pieczenie ciasteczek.
05:56
WomenKobiety liverelacja na żywo in the and everykażdy singlepojedynczy day,
118
344578
3429
Żyły tym "i" każdego dnia,
06:00
and these womenkobiety broughtprzyniósł that
to this missionmisja as well.
119
348031
3049
wniosły to też do swoich misji.
06:04
On this life and deathśmierć battlefieldpole bitwy
they never forgotzapomniałem
120
352547
2609
W walce na śmierć i życie
nigdy nie zapomniały,
06:07
that beingistota femalePłeć żeńska maymoże have broughtprzyniósł them
to the frontz przodu lineskwestia,
121
355466
3091
że, bycie kobietą pozwoliło im
dostać się na linię frontu,
06:10
but beingistota a soldierżołnierz is what would
proveokazać się themselvessami there.
122
358581
2777
ale teraz muszą udowodnić,
że są żołnierzami.
06:14
There was the night AmberBursztyn wentposzedł
out on missionmisja,
123
362272
2164
Pewnego dnia Amber pojechała na misję
06:16
and in talkingmówić to the womenkobiety of the housedom,
124
364460
1970
i rozmawiając z kobietami w jednym domu
06:18
realizedrealizowany that there was
a barricadedzabarykadował shooterStrzelec lyingkłamstwo in wait
125
366454
2825
dowiedziała się,
że zabarykadowany strzelec
06:21
for the AfghanAfgański and AmericanAmerykański forcessiły
who were waitingczekanie to enterwchodzić the home.
126
369303
3532
czyha na afgańskie i amerykańskie siły,
które chcą wkroczyć do tego domu.
06:25
AnotherInnym night it was TristanTristan
who founduznany out
127
373418
2795
Innego dnia Tristan zobaczyła,
06:28
that there were piecessztuk
that make up explosivesMateriały wybuchowe
128
376237
2164
że elementy tworzące materiały wybuchowe
06:30
all around the housedom
in whichktóry they were standingna stojąco,
129
378425
2297
leżały wokół ich kwatery.
06:32
and that in factfakt, explosivesMateriały wybuchowe laykłaść
all the way betweenpomiędzy there
130
380746
2779
Materiały leżały na całej trasie
między tym miejscem,
06:35
and where they were
about to headgłowa that night.
131
383549
2488
a punktem, gdzie tej nocy miały się udać.
06:38
There was the night anotherinne one
of theirich teammatesdrużyny provedudowodnione herselfsię
132
386061
3071
Innej nocy członkini drużyny wykazała się
06:41
to a decidedlyzdecydowanie skepticalsceptyczny teamzespół of SEALsUszczelnienia,
133
389156
2467
przed sceptycznym zespołem SEALs,
06:43
when she founduznany the intelIntel itempozycja
they were looking for
134
391647
2396
kiedy znalazła to, czego szukali:
06:46
wrappedowinięty up in a baby'sdziecka wetmokra diaperpielucha.
135
394067
2262
obłożone mokrą pieluchą.
06:49
And there was the night that IsabelIsabel,
anotherinne one of theirich teammatesdrużyny,
136
397309
3237
Pewnej nocy Isabel, kolejna członkini,
06:52
founduznany the things
that they were looking for,
137
400570
2098
znalazła rzeczy, których szukali
06:54
and receivedOdebrane an ImpactWpływ AwardNagroda
from the RangersRangers
138
402692
2116
i otrzymała Impact Award od Rangersów,
06:56
who said that withoutbez her,
139
404832
1726
którzy stwierdzili, że bez niej
06:58
the things and the people
they were looking for that night
140
406582
2754
ludzie i rzeczy, których tej nocy szukali
07:01
would never have been founduznany.
141
409360
1424
nie zostałyby znalezione.
07:03
That night and so manywiele othersinni,
142
411553
1828
Podczas tej i wielu innych nocy
07:05
they wentposzedł out to proveokazać się themselvessami,
not only for one anotherinne,
143
413405
3113
działały, aby sprawdzić się,
nie tylko dla siebie,
07:08
but for everybodywszyscy
who would come after them.
144
416520
2292
ale też dla tych kobiet,
które przyjdą po nich.
07:11
And alsorównież for the menmężczyźni
alongsideobok whomkogo they servedserwowane.
145
419519
2787
A także dla mężczyzn, z którymi służyły.
07:15
We talk a lot about how
behindza everykażdy great man is a good womankobieta.
146
423209
4739
Wiele mówimy o tym, że za każdym
świetnym facetem stoi dobra kobieta.
07:20
And in this casewalizka,
147
428354
1157
A w tym przypadku
07:21
nextNastępny to these womenkobiety stoodstał menmężczyźni
who wanted to see them succeedosiągnąć sukces.
148
429535
3238
obok kobiet stali mężczyźni,
którzy chcieli zobaczyć ich sukces.
07:25
The ArmyArmia RangerRanger who trainedprzeszkolony them
had servedserwowane 12 deploymentswdrożeń.
149
433666
3148
Ranger, który ich trenował
miał za sobą 12 wdrożeń.
07:29
And when they told him
that he had to go trainpociąg girlsdziewczyny,
150
437406
2994
Kiedy powiedzieli mu,
że musi trenować dziewczyny,
07:32
he had no ideapomysł what to expectoczekiwać.
151
440424
2352
nie wiedział, czego się spodziewać.
07:35
But at the endkoniec of eightosiem daysdni with these
womenkobiety in the summerlato of 2011,
152
443361
4330
Po ośmiu dniach
z tymi kobietami latem 2011 roku
07:39
he told his fellowfacet RangerRanger,
"We have just witnessedpoświadczony historyhistoria.
153
447715
4421
powiedział koledze z oddziału:
"Byliśmy świadkami historii.
07:44
These maymoże well be
our ownwłasny TuskegeeTuskegee AirmenLotników."
154
452160
2624
One mogą być naszą czarną eskadrą".
07:49
(ApplauseAplauz)
155
457666
6336
(Brawa)
07:56
At the heartserce of this teamzespół
was the one personosoba
156
464390
2626
Najważniejszą w zespole była ta,
07:59
who everyonekażdy callednazywa "the bestNajlepiej of us."
157
467040
2148
którą wszyscy nazywali "najlepsza z nas".
08:01
She was a petitePetite blondeBlondynka dynamoDynamo,
158
469675
2465
Drobna energiczna blondyneczka,
08:04
who barelyledwo reachedosiągnięty five-foot-threepięć stóp trzy.
159
472164
2064
ledwo metr sześćdziesiąt wzrostu.
08:06
And she was this wilddziki mixmieszać
of MarthaMartha StewartStewart,
160
474772
3131
Szalona mieszkanka Marthy Stewart
08:09
and what we know as G.I. JaneJane.
161
477927
2000
i tak zwanej G.I. Jane.
08:12
She was someonektoś who lovedkochany
to make dinnerobiad for her husbandmąż,
162
480665
2824
Uwielbiała gotować mężowi,
08:15
her KentKent StatePaństwa ROTCROTC sweetheartkochanie
who pushedpchnął her to be her bestNajlepiej,
163
483513
4103
sympatii z rezerwy w Ken State,
który pomógł jej zostać najlepszą,
08:19
and to trustzaufanie herselfsię,
164
487640
1329
uwierzyć w siebie
08:20
and to testtest everykażdy limitlimit she could.
165
488993
2230
i pokonać wszelkie ograniczenia.
08:23
She alsorównież lovedkochany to put 50 poundsfunty of weightwaga
on her back and runbiegać for milesmile,
166
491944
4170
Uwielbiała biegać kilometrami
z 20 kilogramowym ciężarem na plecach
08:28
and she lovedkochany to be a soldierżołnierz.
167
496138
1921
i uwielbiała być żołnierzem.
08:31
She was somebodyktoś who had a breadchleb makerproducent
in her officegabinet in KandaharKandahar,
168
499080
3234
W jej biurze w Kandahar
stała maszyna do pieczenia chleba.
08:34
and would bakePiec a batchpartia of raisinrodzynki breadchleb,
and then go to the gymsiłownia
169
502338
2932
Wypiekała chleb z rodzynkami,
a następnie szła na siłownię
08:37
and bustpopiersie out 25 or 30 pull-upspull-up
from a deadnie żyje hangpowiesić.
170
505294
2791
i robiła 25 - 30 podciągnięć na drążku.
08:41
She was the personosoba who, if you neededpotrzebne
an extradodatkowy pairpara of bootsbuty
171
509092
2901
Jeśli ktoś potrzebował
dodatkowej pary butów
08:44
or a home-cookeddomowe dinnerobiad,
would be on your speedprędkość dialwybierania.
172
512017
2955
lub domowej kolacji,
dzwonił właśnie do niej.
08:47
Because she never, ever would talk to you
173
515404
2238
Nigdy nie mówiła, jaka jest dobra,
08:49
about how good she was,
174
517666
1151
08:50
but let her characterpostać speakmówić
throughprzez actionczynność.
175
518841
2208
ale jej charakter mówił nam wszystko.
08:54
She was famoussławny for takingnabierający the hardciężko right
over the easyłatwo wrongźle.
176
522450
5636
Znana była z wybierania
ciężkiej roboty zamiast łatwej porażki.
09:00
And she was alsorównież famoussławny
for walkingpieszy up to a 15-foot-stopa ropelina,
177
528487
3390
Była też znana z wspinania się po linie
na wysokość 5 metrów
09:03
climbingwspinaczka it usingza pomocą only her armsramiona,
178
531901
2160
przy użyciu samych rąk.
09:06
and then shufflingtasowanie away and apologizingprzeprosin,
179
534085
2001
Potem przestępowała z nogi na nogę,
09:08
because she knewwiedziałem she was supposeddomniemany
to use bothobie her armsramiona and her legsnogi,
180
536110
3390
przepraszając, że nie używała
do wspinaczki nóg,
09:11
as the RangersRangers had trainedprzeszkolony them.
181
539524
1697
tak jak uczyli Rangersi.
09:13
(LaughterŚmiech)
182
541245
1876
(Śmiech)
09:15
Some of our heroesbohaterowie returnpowrót home
to tell theirich storieshistorie.
183
543145
3303
Niektórzy bohaterowie wracają do domów,
by opowiadać swoją historię.
09:19
And some of them don't.
184
547346
1612
Niektórzy nie.
09:21
And on OctoberPaździernik 22, 2011,
185
549958
2545
22 października 2011 roku
09:24
First LieutenantPorucznik AshleyAshley WhiteBiały was killedzabity
alongsideobok two RangersRangers,
186
552527
3568
porucznik Ashley White została zabita
wraz z dwoma Rangersami:
09:28
ChristopherChristopher HornsRogi
187
556119
1355
Christopherem Hornsem
09:29
and KristofferKristoffer DomeijDomeij.
188
557498
1356
i Kristofferem Domeijem.
09:31
Her deathśmierć threwrzucił this programprogram builtwybudowany
for the shadowscienie
189
559998
3249
Jej śmierć spowodowała,
że ten program stworzony dla nielicznych
09:35
into a very publicpubliczny spotlightReflektor świateł drogowych.
190
563271
2027
zwrócił uwagę wielu ludzi.
09:37
Because after all,
191
565322
1153
Bo przecież kobiety
nadal nie mogły walczyć.
09:38
the banzakaz on womenkobiety in combatwalka
was still very much in placemiejsce.
192
566499
3167
09:42
And at her funeralpogrzeb,
193
570856
1414
Na jej pogrzebie
09:44
the headgłowa of ArmyArmia SpecialSpecjalne OperationsOperacje cameoprawa ołowiana witrażu,
and gavedał a publicpubliczny testimonyświadectwo
194
572294
4428
dowódca armii operacji specjalnych
dał publiczne świadectwo
09:48
not just to the courageodwaga of AshleyAshley WhiteBiały,
195
576722
2215
odwagi nie tylko Ashley White,
09:50
but to all her teamzespół of sisterssiostry.
196
578961
2000
ale całego zespołu kobiet.
09:53
"Make no mistakebłąd about it," he said,
"these womenkobiety are warriorswojownicy,
197
581746
4428
Powiedział: "Nie pomylcie się,
te kobiety to wojowniczki,
09:58
and they have writtenpisemny a newNowy chapterrozdział
in what it meansznaczy to be a femalePłeć żeńska
198
586198
3316
które nadały nowy wymiar kobiecości
10:01
in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa ArmyArmia."
199
589538
1918
w Armii Stanów Zjednoczonych".
10:04
Ashley'sAshley mommama is a teacher'snauczyciela aideaide
and a schoolszkoła busautobus driverkierowca,
200
592989
3678
Mama Ashley jest asystentką nauczyciela
i kierowcą szkolnego autobusu.
10:08
who bakespiecze cookiespliki cookie on the sidebok.
201
596691
1904
Lubi też piec ciastka.
10:11
She doesn't rememberZapamiętaj much
about that overwhelmingprzytłaczający setzestaw of daysdni,
202
599340
3182
Nie pamięta zbyt wiele
z tych przytłaczających dni,
10:14
in whichktóry griefsmutek -- enormousogromny griefsmutek --
203
602546
2769
w których ogromny żal
10:17
mixedmieszany with prideduma.
204
605339
1283
mieszał się z dumą.
10:19
But she does rememberZapamiętaj one momentza chwilę.
205
607359
2000
Ale pamięta jedną chwilę.
10:21
A strangernieznajomy with a childdziecko
in her handdłoń cameoprawa ołowiana witrażu up to her
206
609913
3406
Obca osoba z dzieckiem na ręku podeszła
10:25
and she said, "MrsMrs. WhiteBiały,
207
613343
2682
i powiedziała: "Pani White,
10:28
I broughtprzyniósł my daughtercórka here todaydzisiaj,
208
616049
2298
przyprowadziłam córkę,
10:30
because I wanted her to know
what a herobohater was.
209
618371
2689
bo chcę, by wiedziała,
co to znaczy bohater.
10:34
And I wanted her to know
that heroesbohaterowie could be womenkobiety, too."
210
622490
4024
Chcę, by wiedziała, że kobiety
też mogą być bohaterami".
10:39
It is time to celebrateświętować
all the unsungnieznanych heroinesbohaterki
211
627749
3614
Nadszedł czas na uhonorowanie
wszystkich cichych bohaterek,
10:43
who reachdosięgnąć into theirich gutswnętrzności
212
631387
1749
które patrzą w głąb siebie
10:45
and find the heartserce and the gritGrit
to keep going and to testtest everykażdy limitlimit.
213
633136
4241
i znajdują serce i siłę do działania
i sprawdzenia swoich możliwości.
10:50
This very unlikelymało prawdopodobne bandzespół muzyczny of sisterssiostry
boundgranica foreverna zawsze in life and afterwardpóźniej
214
638100
5720
Ta niezwykła grupa kobiet
związana na całe życie
10:55
did indeedw rzeczy samej becomestają się partczęść of historyhistoria,
215
643844
2322
stała się częścią historii,
10:58
and they pavedbetonowa the way for so manywiele
who would come after them,
216
646190
3131
utorowała drogę tym,
którzy przyszli po nich,
11:01
as much as they stoodstał on the shouldersramiona
of those who had come before.
217
649345
4230
tak samo jak one wspierały się
na tych, którzy byli przed nimi.
11:06
These womenkobiety showedpokazał that warriorswojownicy come
in all shapeskształty and sizesrozmiary.
218
654303
4145
Te kobiety udowodniły, że wojownicy
mogą różnie wyglądać.
11:11
And womenkobiety can be heroesbohaterowie, too.
219
659454
2300
I że kobiety też mogą być bohaterami.
11:14
Thank you so much.
220
662648
1152
Dziękuję bardzo.
11:15
(ApplauseAplauz)
221
663824
6126
(Brawa)
Translated by Kacper Borowiecki
Reviewed by Barbara Guzik

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Gayle Tzemach Lemmon - Reporter
Gayle Tzemach Lemmon writes about women around the world living their lives at war and in conflict zones.

Why you should listen

Gayle Tzemach Lemmon never set out to write about women entrepreneurs. After leaving ABC News for MBA study at Harvard, she was simply looking for a great -- and underreported -- economics story. What she found was women entrepreneurs in some of the toughest business environments creating jobs against daunting obstacles. Since then her writing on entrepreneurship has been published by the International Herald Tribune and Financial Times along with the World Bank and the International Finance Corporation.

Now a senior fellow at the Council on Foreign Relations, Lemmon continues to travel the world reporting on economic and development issues with a focus on women. She is the author of Ashley's War: The Untold Story of a Team of Women Soldiers on the Special Ops Battlefield (2014), as well as the best seller The Dressmaker of Khair Khana (2011) about a young entrepreneur who supported her community under the Taliban.

More profile about the speaker
Gayle Tzemach Lemmon | Speaker | TED.com