TEDMED 2013
Kelli Swazey: Life that doesn't end with death
Κέλι Σβάζεϊ: Η ζωή που δεν τελειώνει με το θάνατο
Filmed:
Readability: 5.1
1,731,286 views
Στην Tάνα Τοράτζα, δεν είναι οι γάμοι και οι γεννήσεις οι κοινωνικές συγκεντρώσεις που «δένουν» την κοινωνία. Σε αυτό το μέρος της Ινδονησίας, μεγάλες, θορυβώδεις κηδείες αποτελούν το επίκεντρο της κοινωνικής ζωής. Η ανθρωπολόγος ρίχνει μια ματιά σε αυτήν την κουλτούρα, στην οποία φροντίζουν τα σώματα των νεκρών συγγενών ακόμα και χρόνια μετά το θάνατό τους. Και ενώ κάτι τέτοιο ακούγεται παράξενο για τις δυτικές ευαισθησίες, η ίδια ισχυρίζεται πως αυτή θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είναι μια πιο αληθινή προσέγγιση του γεγονότος ότι οι σχέσεις με αγαπημένα πρόσωπα δεν λήγουν απλά όταν αυτά παύουν να αναπνέουν. (Βιντεοσκοπήθηκε στο TEDMED.)
Kelli Swazey - Anthropologist
Kelli Swazey examines how religious and spiritual practices form group identity, and play a vital role in structuring the interactions of individuals within a culture. Full bio
Kelli Swazey examines how religious and spiritual practices form group identity, and play a vital role in structuring the interactions of individuals within a culture. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I think it's safe to say
0
458
1818
Νομίζω πως είναι ασφαλές
να πει κανείς
να πει κανείς
00:14
that all humans will be intimate with death
1
2276
3984
ότι όλοι οι άνθρωποι
θα εξοικειωθούν με το θάνατο
θα εξοικειωθούν με το θάνατο
00:18
at least once in their lives.
2
6260
2840
τουλάχιστον μία φορά
στη ζωή τους.
στη ζωή τους.
00:21
But what if that intimacy began
3
9100
2017
Όμως, τί θα γινόταν
αν αυτή η εξοικείωση άρχιζε
αν αυτή η εξοικείωση άρχιζε
00:23
long before you faced your own transition
4
11117
2289
πολύ πριν αντιμετωπίσετε
τη δική σας μετάβαση
τη δική σας μετάβαση
00:25
from life into death?
5
13406
2794
από τη ζωή στο θάνατο;
00:28
What would life be like
6
16200
1929
Πώς θα ήταν η ζωή
00:30
if the dead literally lived alongside you?
7
18129
3596
αν οι νεκροί ζούσαν
στην κυριολεξία δίπλα σας;
στην κυριολεξία δίπλα σας;
00:33
In my husband's homeland
8
21725
1926
Στην πατρίδα του συζύγου μου,
00:35
in the highlands of Sulawesi island
9
23651
2680
στα υψίπεδα της νήσου Σουλαβέσι
00:38
in eastern Indonesia,
10
26331
2027
στην ανατολική Ινδονησία,
00:40
there is a community of people that experience death
11
28358
2469
υπάρχει μια κοινότητα ανθρώπων
που βιώνει το θάνατο
που βιώνει το θάνατο
00:42
not as a singular event
12
30827
2621
όχι ως μεμονωμένο γεγονός,
00:45
but as a gradual social process.
13
33448
3752
αλλά ως μια σταδιακή
κοινωνική διεργασία.
κοινωνική διεργασία.
00:49
In Tana Toraja,
14
37200
1797
Στην Τάνα Τοράτζα,
00:50
the most important social moments in people's lives,
15
38997
3038
οι πιο σημαντικές κοινωνικές στιγμές
στις ζωές των ανθρώπων,
στις ζωές των ανθρώπων,
00:54
the focal points of social and cultural interaction
16
42035
3346
τα επίκεντρα της κοινωνικής
και πολιτιστικής αλληλεπίδρασης
και πολιτιστικής αλληλεπίδρασης
00:57
are not weddings or births or even family dinners,
17
45381
4715
δεν είναι οι γάμοι ή οι γεννήσεις
ή έστω τα οικογενειακά δείπνα,
ή έστω τα οικογενειακά δείπνα,
01:02
but funerals.
18
50096
2494
αλλά οι κηδείες.
01:04
So these funerals are characterized
19
52590
2329
Έτσι, αυτές οι κηδείες χαρακτηρίζονται
01:06
by elaborate rituals
20
54919
1911
από προσεγμένες ιεροτελεστίες
01:08
that tie people in a system of reciprocal debt
21
56830
3515
που δένουν τους ανθρώπους
σε ένα σύστημα αμοιβαίου χρέους
σε ένα σύστημα αμοιβαίου χρέους
01:12
based on the amount of animals --
22
60345
2137
το οποίο βασίζεται στον αριθμό των ζώων --
01:14
pigs, chickens and, most importantly, water buffalo --
23
62482
4994
γουρούνια, κοτόπουλα και
κυρίως, νεροβούβαλους--
κυρίως, νεροβούβαλους--
01:19
that are sacrificed and distributed
24
67476
2683
που θυσιάζονται και μοιράζονται
01:22
in the name of the deceased.
25
70159
2767
στο όνομα του αποθανόντα.
01:24
So this cultural complex surrounding death,
26
72926
3737
Επομένως, αυτό το πολιτισμικό πλέγμα
που περιβάλλει το θάνατο,
που περιβάλλει το θάνατο,
01:28
the ritual enactment of the end of life,
27
76663
3628
η τελετουργική θέσπιση
του τέλους της ζωής,
του τέλους της ζωής,
01:32
has made death the most visible
28
80291
2580
κατέστησε το θάνατο την πιο ορατή
01:34
and remarkable aspect of Toraja's landscape.
29
82871
4829
και αξιοσημείωτη πλευρά
του τοπίου της Τοράτζα.
του τοπίου της Τοράτζα.
01:39
Lasting anywhere from a few days
30
87700
2428
Με διάρκεια από μερικές μέρες
01:42
to a few weeks,
31
90128
1840
έως μερικές εβδομάδες,
01:43
funeral ceremonies are a raucous affair,
32
91968
3142
οι νεκρώσιμες τελετές
αποτελούν ένα θορυβώδες ζήτημα,
αποτελούν ένα θορυβώδες ζήτημα,
01:47
where commemorating someone who's died
33
95110
3042
όπου το μνημόσυνο ενός νεκρού
01:50
is not so much a private sadness
34
98152
2591
δεν είναι τόσο ιδιωτική θλίψη
01:52
but more of a publicly shared transition.
35
100743
5068
όσο μια δημόσια μετάβαση.
01:57
And it's a transition that's just as much
36
105811
2401
Και πρόκειται για μια μετάβαση που αφορά
02:00
about the identity of the living
37
108212
2202
τόσο την ταυτότητα των ζωντανών,
02:02
as it is about remembrance of the dead.
38
110414
3813
όσο και την ανάμνηση των νεκρών.
02:06
So every year, thousands of visitors
39
114227
2494
Έτσι λοιπόν, κάθε χρόνο,
χιλιάδες επισκέπτες
χιλιάδες επισκέπτες
02:08
come to Tana Toraja to see, as it were,
40
116721
2564
έρχονται στην Τάνα Τοράτζα
για να δουν, κατά κάποιο τρόπο,
για να δουν, κατά κάποιο τρόπο,
02:11
this culture of death,
41
119285
2064
αυτήν την κουλτούρα θανάτου,
02:13
and for many people these grandiose ceremonies
42
121349
3586
και για πολλούς ανθρώπους,
αυτές οι πομπώδεις τελετές
αυτές οι πομπώδεις τελετές
02:16
and the length of the ceremonies
43
124935
2758
και η διάρκειά τους
02:19
are somehow incommensurable
44
127693
2744
είναι, για κάποιο λόγο,
αδύνατο να συγκριθούν
αδύνατο να συγκριθούν
02:22
with the way that we face our own mortality in the West.
45
130437
4923
με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε
τη θνητότητά μας στη Δύση.
τη θνητότητά μας στη Δύση.
02:27
So even as we share death as a universal experience,
46
135360
5914
Ακόμη και αν μοιραζόμαστε το θάνατο
ως οικουμενική εμπειρία,
ως οικουμενική εμπειρία,
02:33
it's not experienced the same way the world over.
47
141274
4142
δεν τον βιώνουμε με τον ίδιο τρόπο
σε όλο τον κόσμο.
σε όλο τον κόσμο.
02:37
And as an anthropologist,
48
145416
2268
Και ως ανθρωπολόγος,
02:39
I see these differences in experience
49
147684
2462
διακρίνω ότι αυτές
οι διαφορές στα βιώματα
οι διαφορές στα βιώματα
02:42
being rooted in the cultural and social world
50
150146
4749
έχουν τις ρίζες τους στον πολιτισμικό
και κοινωνικό κόσμο
και κοινωνικό κόσμο
02:46
through which we define the phenomena around us.
51
154895
5176
μέσα από τον οποίο προσδιορίζουμε
τα φαινόμενα γύρω μας.
τα φαινόμενα γύρω μας.
02:52
So where we see an unquestionable reality,
52
160071
4885
Οπότε, εκεί όπου εμείς βλέπουμε
μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα,
μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα,
02:56
death as an irrefutable biological condition,
53
164956
4923
το θάνατο ως μια αναντίρρητη
βιολογική κατάσταση,
βιολογική κατάσταση,
03:01
Torajans see the expired corporeal form
54
169879
3305
οι άνθρωποι της Τοράτζα
βλέπουν τη λήξη της σωματικής μορφής
βλέπουν τη λήξη της σωματικής μορφής
03:05
as part of a larger social genesis.
55
173184
3812
ως μέρος μιας μεγαλύτερης
κοινωνικής γένεσης.
κοινωνικής γένεσης.
03:08
So again, the physical cessation of life
56
176996
4796
Και πάλι λοιπόν,
η σωματική παύση της ζωής
η σωματική παύση της ζωής
03:13
is not the same as death.
57
181792
2949
δεν ισοδυναμεί με θάνατο.
03:16
In fact, a member of society is only truly dead
58
184741
3583
Στην πραγματικότητα, ένα μέλος
της κοινωνίας είναι αληθινά νεκρό
της κοινωνίας είναι αληθινά νεκρό
03:20
when the extended family can agree upon
59
188324
3434
μόνο όταν η ευρύτερη οικογένεια
μπορέσει να συμφωνήσει
μπορέσει να συμφωνήσει
03:23
and marshal the resources necessary
60
191758
2344
και να διευθετήσει
όλα τα αναγκαία μέσα
όλα τα αναγκαία μέσα
03:26
to hold a funeral ceremony
61
194102
1786
για να τελέσει μια επικήδεια τελετή
03:27
that is considered appropriate in terms of resources
62
195888
3652
που θεωρείται κατάλληλη,
ως προς τα μέσα,
ως προς τα μέσα,
03:31
for the status of the deceased.
63
199540
2695
για την κοινωνική θέση του νεκρού.
03:34
And this ceremony has to take place
64
202235
2272
Και η τελετή αυτή
πρέπει να πραγματοποιηθεί
πρέπει να πραγματοποιηθεί
03:36
in front of the eyes of the whole community
65
204507
2162
μπροστά στα μάτια
ολόκληρης της κοινότητας
ολόκληρης της κοινότητας
03:38
with everyone's participation.
66
206669
2607
με τη συμμετοχή όλων.
03:41
So after a person's physical death,
67
209276
2870
Έτσι, μετά το σωματικό θάνατο κάποιου,
03:44
their body is placed in a special room
68
212146
2739
το σώμα του τοποθετείται
σε ένα ειδικό δωμάτιο
σε ένα ειδικό δωμάτιο
03:46
in the traditional residence, which is called the tongkonan.
69
214885
3056
στην παραδοσιακή κατοικία,
που ονομάζεται τονγκόναν.
που ονομάζεται τονγκόναν.
03:49
And the tongkonan is symbolic
70
217941
2148
Το τονγκόναν συμβολίζει
03:52
not only of the family's identity
71
220089
4102
όχι μόνο την ταυτότητα της οικογένειας,
03:56
but also of the human life cycle from birth to death.
72
224191
3697
αλλά και τον κύκλο της ανθρώπινης ζωής
από τη γέννηση ως το θάνατο.
από τη γέννηση ως το θάνατο.
03:59
So essentially, the shape of the building
73
227888
1899
Ουσιαστικά λοιπόν, το σχήμα του κτιρίου
04:01
that you're born into is the shape
74
229787
2044
μέσα στο οποίο γεννιέσαι,
04:03
of the structure which carries you
75
231831
1894
είναι το σχήμα
της δομής που σε μεταφέρει
της δομής που σε μεταφέρει
04:05
to your ancestral resting place.
76
233725
3696
στον προγονικό σου τόπο αναπαύσεως.
04:09
Until the funeral ceremony,
77
237421
2280
Μέχρι τη νεκρώσιμη τελετή,
04:11
which can be held years after a person's physical death,
78
239701
4947
που μπορεί να τελεστεί χρόνια
μετά το σωματικό θάνατο ενός ατόμου,
μετά το σωματικό θάνατο ενός ατόμου,
04:16
the deceased is referred to as "to makala," a sick person,
79
244648
5715
ο αποθανών αναφέρεται ως «το μακάλα»,
δηλαδή άρρωστος,
δηλαδή άρρωστος,
04:22
or "to mama," a person who is asleep,
80
250363
4343
ή «το μαμά», αυτός που κοιμάται,
04:26
and they continue to be a member of the household.
81
254706
3783
και εξακολουθεί να αποτελεί
μέλος του σπιτιού.
μέλος του σπιτιού.
04:30
They are symbolically fed and cared for,
82
258489
3359
Συμβολικά, τον ταΐζουν
και τον φροντίζουν,
και τον φροντίζουν,
04:33
and the family at this time
83
261848
1882
και η οικογένεια τότε
04:35
will begin a number of ritual injunctions,
84
263730
2913
θα ξεκινήσει μια σειρά
από τελετουργικά ασφαλιστικά μέτρα,
από τελετουργικά ασφαλιστικά μέτρα,
04:38
which communicates to the wider community around them
85
266643
2962
που μεταφέρουν το μήνυμα
στην ευρύτερη κοινότητα γύρω τους,
στην ευρύτερη κοινότητα γύρω τους,
04:41
that one of their members is undergoing the transition
86
269605
2822
ότι ένα από τα μέλη της
υφίσταται τη μετάβαση
υφίσταται τη μετάβαση
04:44
from this life into the afterlife
87
272427
3035
από αυτή τη ζωή
στη μετά θάνατον ζωή
στη μετά θάνατον ζωή
04:47
known as Puya.
88
275462
2260
γνωστή ως «Πούγια».
04:49
So I know what some of you must be thinking right now.
89
277722
2722
Ξέρω τι θα σκέφτεστε
μερικοί από εσάς τώρα.
μερικοί από εσάς τώρα.
04:52
Is she really saying that these people live
90
280444
2776
Μας λέει στα αλήθεια
ότι αυτοί οι άνθρωποι ζουν
ότι αυτοί οι άνθρωποι ζουν
04:55
with the bodies of their dead relatives?
91
283220
3068
με τα σώματα
των νεκρών συγγενών τους;
των νεκρών συγγενών τους;
04:58
And that's exactly what I'm saying.
92
286288
3072
Αυτό ακριβώς σας λέω.
05:01
But instead of giving in to the sort of visceral reaction
93
289360
3480
Όμως αντί να ενδώσουμε σε αυτού
του είδους την ενστικτώδη αντίδραση
του είδους την ενστικτώδη αντίδραση
05:04
we have to this idea of proximity to bodies,
94
292840
3538
που έχουμε στην ιδέα
της εγγύτητας στα σώματα,
της εγγύτητας στα σώματα,
05:08
proximity to death,
95
296378
2134
της εγγύτητας στο θάνατο,
05:10
or how this notion just does not fit
96
298512
2520
ή το πώς αυτή η αντίληψη
απλά δεν ταιριάζει
απλά δεν ταιριάζει
05:13
into our very biological or medical
97
301032
3252
στο δικό μας βιολογικό ή ιατρικό
05:16
sort of definition of death,
98
304284
2804
ορισμό του θανάτου,
05:19
I like to think about what the Torajan way
99
307088
3087
μου αρέσει να σκέφτομαι τι περιλαμβάνει
ο τρόπος με τον οποίο
ο τρόπος με τον οποίο
05:22
of viewing death encompasses of the human experience
100
310175
4756
οι άνθρωποι της Τοράτζα βλέπουν το θάνατο,
σε σχέση με την ανθρώπινη εμπειρία,
σε σχέση με την ανθρώπινη εμπειρία,
05:26
that the medical definition leaves out.
101
314931
5033
και που ο ιατρικός ορισμός παραβλέπει.
05:31
I think that Torajans socially recognize
102
319964
3741
Πιστεύω πως οι άνθρωποι της Τοράτζα
αναγνωρίζουν κοινωνικά
αναγνωρίζουν κοινωνικά
05:35
and culturally express
103
323705
3130
και εκφράζουν πολιτισμικά
05:38
what many of us feel to be true
104
326835
2462
αυτό που πολλοί από εμάς
νιώθουμε πως είναι σωστό,
νιώθουμε πως είναι σωστό,
05:41
despite the widespread acceptance
105
329297
2424
παρά την ευρύτερα διαδεδομένη αποδοχή
05:43
of the biomedical definition of death,
106
331721
4747
του βιοϊατρικού ορισμού του θανάτου,
05:48
and that is that our relationships with other humans,
107
336468
3895
και αυτό είναι ότι οι σχέσεις μας
με άλλους ανθρώπους,
με άλλους ανθρώπους,
05:52
their impact on our social reality,
108
340363
3506
ο αντίκτυπος που έχουν
στην κοινωνική μας πραγματικότητα,
στην κοινωνική μας πραγματικότητα,
05:55
doesn't cease with the termination
109
343869
2476
δεν παύει με τη διακοπή
05:58
of the physical processes of the body,
110
346345
3981
των φυσικών διαδικασιών του σώματος,
06:02
that there's a period of transition
111
350326
2643
ότι υπάρχει μια μεταβατική περίοδος
06:04
as the relationship between the living and the dead
112
352969
4221
καθώς η σχέση ανάμεσα
σε ζωντανούς και νεκρούς
σε ζωντανούς και νεκρούς
06:09
is transformed but not ended.
113
357190
4853
μεταμορφώνεται αλλά δεν λήγει.
06:14
So Torajans express this idea of this enduring relationship
114
362043
4838
Έτσι λοιπόν, οι άνθρωποι της Τοράτζα
εκφράζουν την ιδέα αυτής της διαρκούς σχέσης
εκφράζουν την ιδέα αυτής της διαρκούς σχέσης
06:18
by lavishing love and attention
115
366881
1842
χαρίζοντας άφθονη αγάπη και στοργή
06:20
on the most visible symbol of that relationship,
116
368723
3270
στο πιο ορατό σύμβολο αυτής της σχέσης,
06:23
the human body.
117
371993
1777
το ανθρώπινο σώμα.
06:25
So my husband has fond memories
118
373770
2824
Ο σύζυγός μου λοιπόν, έχει τρυφερές αναμνήσεις
06:28
of talking to and playing with
119
376594
2546
συζητήσεων και παιχνιδιών
06:31
and generally being around his deceased grandfather,
120
379140
3461
και γενικότερα της παρουσίας του
γύρω από το νεκρό παππού του,
γύρω από το νεκρό παππού του,
06:34
and for him there is nothing unnatural about this.
121
382601
3275
και για εκείνον δεν υπάρχει τίποτα
το αφύσικο σε αυτό.
το αφύσικο σε αυτό.
06:37
This is a natural part of the process
122
385876
2929
Αποτελεί φυσιολογικό μέρος
της διαδικασίας
της διαδικασίας
06:40
as the family comes to terms with the transition
123
388805
3469
καθώς η οικογένεια
συμφιλιώνεται με τη μετάβαση
συμφιλιώνεται με τη μετάβαση
06:44
in their relationship to the deceased,
124
392274
2692
στη σχέση της με το νεκρό,
06:46
and this is the transition from relating to the deceased
125
394966
2489
και αυτή είναι η μετάβαση
από την σχέση με το νεκρό
από την σχέση με το νεκρό
06:49
as a person who's living
126
397455
2270
ως ζωντανό
06:51
to relating to the deceased
127
399725
1902
στη σχέση με τον νεκρό
06:53
as a person who's an ancestor.
128
401627
1826
ως πρόγονο.
06:55
And here you can see these wooden effigies
129
403453
2185
Και εδώ μπορείτε να δείτε
αυτά τα ξύλινα ομοιώματα
αυτά τα ξύλινα ομοιώματα
06:57
of the ancestors,
130
405638
1203
των προγόνων,
06:58
so these are people who have already been buried,
131
406841
1591
οπότε αυτοί είναι άνθρωποι
που έχουν ήδη ταφεί,
που έχουν ήδη ταφεί,
07:00
already had a funeral ceremony.
132
408432
1466
έχει ήδη γίνει η νεκρώσιμη τελετή τους.
07:01
These are called tau tau.
133
409898
2910
Αυτά ονομάζονται τάου τάου.
07:04
So the funeral ceremony itself
134
412808
2520
Έτσι, η νεκρώσιμη τελετή από μόνη της
07:07
embodies this relational perspective on death.
135
415328
3896
ενσαρκώνει αυτή τη σχετική
προοπτική του θανάτου.
προοπτική του θανάτου.
07:11
It ritualizes the impact of death on families
136
419224
4383
Μετατρέπει σε ιεροτελεστία
τον αντίκτυπο του θανάτου
τον αντίκτυπο του θανάτου
07:15
and communities.
137
423607
2223
στις οικογένειες και τις κοινότητες.
07:17
And it's also a moment of self-awareness.
138
425830
3168
Είναι επιπλέον μια στιγμή αυτογνωσίας.
07:20
It's a moment when people think about who they are,
139
428998
3129
Μια στιγμή που οι άνθρωποι
σκέφτονται ποιοι είναι,
σκέφτονται ποιοι είναι,
07:24
their place in society,
140
432127
3505
ποια είναι η θέση τους στην κοινωνία,
07:27
and their role in the life cycle
141
435632
2303
και ποιος ο ρόλος τους
στον κύκλο της ζωής
στον κύκλο της ζωής
07:29
in accordance with Torajan cosmology.
142
437935
4193
σύμφωνα με την κοσμολογία
των ανθρώπων της Τοράτζα.
των ανθρώπων της Τοράτζα.
07:34
There's a saying in Toraja
143
442128
1654
Υπάρχει μια παροιμία στην Tοράτζα,
07:35
that all people will become grandparents,
144
443782
3134
ότι όλοι οι άνθρωποι
θα γίνουν παππούδες και γιαγιάδες,
θα γίνουν παππούδες και γιαγιάδες,
07:38
and what this means is that after death,
145
446916
2381
και αυτό σημαίνει πως μετά θάνατον,
07:41
we all become part of the ancestral line
146
449297
2849
γινόμαστε όλοι μέρος
της προγονικής γραμμής
της προγονικής γραμμής
07:44
that anchors us between the past and the present
147
452146
3808
που μας αγκυροβολεί
μεταξύ παρελθόντος και παρόντος
μεταξύ παρελθόντος και παρόντος
07:47
and will define who our loved ones are into the future.
148
455954
4989
και θα καθορίσει ποια θα είναι
τα αγαπημένα μας πρόσωπα στο μέλλον.
τα αγαπημένα μας πρόσωπα στο μέλλον.
07:52
So essentially, we all become grandparents
149
460943
2789
Ουσιαστικά λοιπόν, όλοι γινόμαστε
παππούδες και γιαγιάδες
παππούδες και γιαγιάδες
07:55
to the generations of human children
150
463732
2414
στις γενιές των παιδιών των ανθρώπων
07:58
that come after us.
151
466146
3014
που έρχονται μετά από εμάς.
08:01
And this metaphor of membership
152
469160
2229
Και αυτή η μεταφορική σημασία
του να είναι κανείς μέλος
του να είναι κανείς μέλος
08:03
in the greater human family
153
471389
2130
μιας ευρύτερης ανθρώπινης οικογένειας
08:05
is the way that children also describe
154
473519
1845
είναι ο τρόπος που
και τα παιδιά περιγράφουν
και τα παιδιά περιγράφουν
08:07
the money that they invest
155
475364
1578
τα χρήματα που επενδύουν
08:08
in these sacrificial buffaloes
156
476942
1971
σε αυτούς τους θυσιαστήριους βούβαλους
08:10
that are thought to carry people's soul
157
478913
2042
που ο κόσμος πιστεύει
πως μεταφέρουν την ψυχή των ανθρώπων
πως μεταφέρουν την ψυχή των ανθρώπων
08:12
from here to the afterlife,
158
480955
2170
από εδώ στη μετά θάνατον ζωή.
08:15
and children will explain
159
483125
1586
Και τα παιδιά εξηγούν
08:16
that they will invest the money in this
160
484711
2579
ότι θα επενδύσουν σ'αυτό χρήματα
08:19
because they want to repay their parents
161
487290
2427
επειδή θέλουν να ξεπληρώσουν
στους γονείς τους
στους γονείς τους
08:21
the debt for all of the years their parents spent
162
489717
3245
το χρέος για όλα τα χρόνια
που ξόδεψαν εκείνοι
που ξόδεψαν εκείνοι
08:24
investing and caring for them.
163
492962
2514
επενδύοντας και φροντίζοντας τα ίδια.
08:27
But the sacrifice of buffalo
164
495476
2710
Όμως η θυσία του βούβαλου
08:30
and the ritual display of wealth
165
498186
2687
και η τελετουργική επίδειξη πλούτου
08:32
also exhibits the status of the deceased,
166
500873
3055
δείχνει επίσης
την κοινωνική θέση του νεκρού,
την κοινωνική θέση του νεκρού,
08:35
and, by extension, the deceased's family.
167
503928
3292
και, κατ'επέκταση,
της οικογένειας του νεκρού.
της οικογένειας του νεκρού.
08:39
So at funerals, relationships are reconfirmed
168
507220
4128
Έτσι στις κηδείες,
οι σχέσεις επιβεβαιώνονται ξανά
οι σχέσεις επιβεβαιώνονται ξανά
08:43
but also transformed
169
511348
2313
αλλά και μεταμορφώνονται
08:45
in a ritual drama that highlights
170
513661
2640
σε ένα τελετουργικό δράμα που τονίζει
08:48
the most salient feature about death in this place:
171
516301
3778
το κυριότερο χαρακτηριστικό
του θανάτου σε αυτό το μέρος:
του θανάτου σε αυτό το μέρος:
08:52
its impact on life and the relationships of the living.
172
520079
5266
τον αντίκτυπό του στη ζωή
και τις σχέσεις των ζωντανών.
και τις σχέσεις των ζωντανών.
08:57
So all of this focus on death
173
525345
2815
Επομένως όλη αυτή η εστίαση στο θάνατο
09:00
doesn't mean that Torajans don't aspire
174
528160
2636
δεν σημαίνει πως οι άνθρωποι
της Tοράτζα δεν λαχταρουν
της Tοράτζα δεν λαχταρουν
09:02
to the ideal of a long life.
175
530796
2676
το ιδανικό μιας μεγάλης
σε διάρκεια ζωής.
σε διάρκεια ζωής.
09:05
They engage in many practices
176
533472
2069
Έχουν πολλές συνήθειες
09:07
thought to confer good health
177
535541
2128
που πιστεύουν πως εξασφαλίζουν
καλή υγεία
καλή υγεία
09:09
and survival to an advanced age.
178
537669
2864
και επιβίωση σε προχωρημένη ηλικία.
09:12
But they don't put much stock
179
540533
2167
Ωστόσο δεν δίνουν πολλή σημασία
09:14
in efforts to prolong life in the face of debilitating illness
180
542700
4999
σε προσπάθειες παράτασης της ζωής
υπό την απειλή μιας εξουθενωτικής ασθένειας
υπό την απειλή μιας εξουθενωτικής ασθένειας
09:19
or in old age.
181
547699
2655
ή σε μεγάλη ηλικία.
09:22
It's said in Toraja that everybody has
182
550354
1863
Στην Τοράτζα λένε πως όλοι έχουν
09:24
sort of a predetermined amount of life.
183
552217
2737
ένα είδος προκαθορισμένης
ποσότητας ζωής.
ποσότητας ζωής.
09:26
It's called the sunga'.
184
554954
1978
Το ονομάζουν «σούνγκα».
09:28
And like a thread, it should be allowed to unspool
185
556932
3068
Και όπως ένα νήμα,
πρέπει να του επιτρέψουν να ξετυλιχτεί
πρέπει να του επιτρέψουν να ξετυλιχτεί
09:32
to its natural end.
186
560000
2940
ως το φυσικό του μήκος.
09:34
So by having death as a part
187
562940
2548
Αντιμετωπίζοντας λοιπόν
το θάνατο ως μέρος
το θάνατο ως μέρος
09:37
of the cultural and social fabric of life,
188
565488
4169
του πολιτισμικού και κοινωνικού
ιστού της ζωής,
ιστού της ζωής,
09:41
people's everyday decisions about their health
189
569657
2973
επηρεάζονται οι καθημερινές
αποφάσεις των ανθρώπων
αποφάσεις των ανθρώπων
09:44
and healthcare are affected.
190
572630
3301
για την υγεία και την περίθαλψη τους.
09:47
The patriarch of my husband's maternal clan,
191
575931
3127
Ο πατριάρχης της φυλής του συζύγου μου
από την πλευρά της μητέρας του,
από την πλευρά της μητέρας του,
09:51
Nenet Katcha,
192
579058
2072
ο Νένετ Κάτσα,
09:53
is now approaching the age of 100, as far as we can tell.
193
581130
5653
κοντεύει τώρα τα εκατό,
απ' όσο ξέρουμε.
απ' όσο ξέρουμε.
09:58
And there are increasing signs
194
586783
2102
Και υπάρχουν ολοένα
περισσότερες ενδείξεις
περισσότερες ενδείξεις
10:00
that he is about to depart on his own journey for Puya.
195
588885
4643
ότι ετοιμάζεται να αναχωρήσει
για το δικό του ταξίδι στο Πούγια.
για το δικό του ταξίδι στο Πούγια.
10:05
And his death will be greatly mourned.
196
593528
4931
Και το θάνατό του θα τον θρηνήσουν πολύ.
10:10
But I know that my husband's family
197
598459
2216
Όμως το ξέρω πως η οικογένεια
του συζύγου μου
του συζύγου μου
10:12
looks forward to the moment
198
600675
2218
ανυπομονεί για τη στιγμή
10:14
when they can ritually display
199
602893
3657
που θα μπορέσει να δείξει τελετουργικά
10:18
what his remarkable presence has meant to their lives,
200
606550
4733
πόσα σήμαινε η αξιοσημείωτη
παρουσία του στις ζωές τους,
παρουσία του στις ζωές τους,
10:23
when they can ritually recount
201
611283
1738
όταν θα μπορέσει να αφηγηθεί τελετουργικά
10:25
his life's narrative,
202
613021
2015
την ιστορία της ζωής του,
10:27
weaving his story
203
615036
1764
υφαίνοντάς την
10:28
into the history of their community.
204
616800
4022
στην ιστορία της κοινότητάς τους.
10:32
His story is their story.
205
620822
3832
Η ιστορία του είναι η δική τους ιστορία.
10:36
His funeral songs will sing them a song about themselves.
206
624654
5772
Τα τραγούδια της κηδείας του
θα είναι ένα τραγούδι για τους ίδιους.
θα είναι ένα τραγούδι για τους ίδιους.
10:42
And it's a story that has no discernible beginning,
207
630426
3785
Και είναι μια ιστορία
χωρίς ευδιάκριτο ξεκίνημα,
χωρίς ευδιάκριτο ξεκίνημα,
10:46
no foreseeable end.
208
634211
2621
ή προβλέψιμο τέλος.
10:48
It's a story that goes on
209
636832
1936
Μια ιστορία που συνεχίζεται
10:50
long after his body no longer does.
210
638768
4652
για πολύ καιρό αφού το σώμα του
πάψει να υπάρχει.
πάψει να υπάρχει.
10:55
People ask me if I'm frightened or repulsed
211
643420
4520
Ο κόσμος με ρωτάει
αν με φοβίζει ή με απωθεί
αν με φοβίζει ή με απωθεί
10:59
by participating in a culture
212
647940
2720
η συμμετοχή μου σε μια κουλτούρα
11:02
where the physical manifestations of death
213
650660
2671
όπου οι φυσικές εκδηλώσεις του θανάτου
11:05
greet us at every turn.
214
653331
1779
μας υποδέχονται παντού.
11:07
But I see something profoundly transformative
215
655110
3230
Εγώ όμως βλέπω κάτι
βαθύτερα μεταμορφωτικό
βαθύτερα μεταμορφωτικό
11:10
in experiencing death as a social process
216
658340
3415
στη βίωση του θανάτου
ως κοινωνικής διεργασίας
ως κοινωνικής διεργασίας
11:13
and not just a biological one.
217
661755
3256
και όχι απλά βιολογικής.
11:17
In reality, the relationship between the living and the dead
218
665011
4064
Στην πραγματικότητα, η σχέση ανάμεσα
σε ζωντανούς και νεκρούς
σε ζωντανούς και νεκρούς
11:21
has its own drama in the U.S. healthcare system,
219
669075
3290
είναι από μόνη της δραματική
στο σύστημα περίθαλψης των ΗΠΑ,
στο σύστημα περίθαλψης των ΗΠΑ,
11:24
where decisions about how long to stretch
220
672365
2543
όπου οι αποφάσεις σχετικά
με το πόσο να τεντώσουμε
με το πόσο να τεντώσουμε
11:26
the thread of life are made based on our emotional
221
674908
3273
το νήμα της ζωής παίρνονται
με βάση τους συναισθηματικούς
με βάση τους συναισθηματικούς
11:30
and social ties with the people around us,
222
678181
2625
και κοινωνικούς μας δεσμούς
με τους ανθρώπους γύρω μας,
με τους ανθρώπους γύρω μας,
11:32
not just on medicine's ability to prolong life.
223
680806
5119
και όχι απλά βάσει της ικανότητας
της ιατρικής να παρατείνει τη ζωή.
της ιατρικής να παρατείνει τη ζωή.
11:37
We, like the Torajans,
224
685925
2725
Εμείς, όπως και οι άνθρωποι της Τοράτζα,
11:40
base our decisions about life
225
688650
2795
βασίζουμε τις αποφάσεις μας για τη ζωή
11:43
on the meanings and the definitions
226
691445
3648
στις έννοιες και τους ορισμούς
11:47
that we ascribe to death.
227
695093
2264
που αποδίδουμε στο θάνατο.
11:49
So I'm not suggesting that anyone in this audience
228
697357
3543
Επομένως, δεν προτείνω
οποιοσδήποτε από το ακροατήριο
οποιοσδήποτε από το ακροατήριο
11:52
should run out and adopt the traditions
229
700900
2232
να τρέξει να υιοθετήσει τις παραδόσεις
11:55
of the Torajans.
230
703132
1622
των ανθρώπων της Τοράτζα.
11:56
It might be a little bit difficult
231
704754
1592
Ίσως να είναι κάπως δύσκολο
11:58
to put into play in the United States.
232
706346
3334
να εφαρμοστούν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
12:01
But I want to ask what we can gain
233
709680
1881
Όμως θέλω να ρωτήσω
τι μπορούμε να κερδίσουμε
τι μπορούμε να κερδίσουμε
12:03
from seeing physical death not only as a biological process
234
711561
4439
βλέποντας το σωματικό θάνατο
όχι μόνο ως βιολογική διαδικασία,
όχι μόνο ως βιολογική διαδικασία,
12:08
but as part of the greater human story.
235
716000
4492
αλλά ως μέρος της ευρύτερης
ανθρώπινης ιστορίας.
ανθρώπινης ιστορίας.
12:12
What would it be like to look on
236
720492
2531
Πώς θα ήταν αν κοιτούσαμε
12:15
the expired human form with love
237
723023
3449
τη ληγμένη ανθρώπινη μορφή με αγάπη
12:18
because it's so intimately a part of who we all are?
238
726472
3724
επειδή είναι τόσο οικείο κομμάτι
αυτού που όλοι είμαστε;
αυτού που όλοι είμαστε;
12:22
If we could expand our definition of death
239
730196
2887
Αν μπορούσαμε να επεκτείνουμε
τον ορισμό του θανάτου
τον ορισμό του θανάτου
12:25
to encompass life,
240
733083
2411
ώστε να συμπεριλάβουμε τη ζωή,
12:27
we could experience death as part of life
241
735494
3914
θα μπορούσαμε να βιώσουμε
το θάνατο ως μέρος της ζωής
το θάνατο ως μέρος της ζωής
12:31
and perhaps face death
242
739408
2262
και ίσως να αντιμετωπίσουμε το θάνατο
12:33
with something other than fear.
243
741670
4463
με κάτι άλλο εκτός από φόβο.
12:38
Perhaps one of the answers to the challenges
244
746133
2943
Ίσως μία από τις απαντήσεις
στις προκλήσεις
στις προκλήσεις
12:41
that are facing the U.S. healthcare system,
245
749076
2853
που αντιμετωπίζει
το σύστημα περίθαλψης των ΗΠΑ,
το σύστημα περίθαλψης των ΗΠΑ,
12:43
particularly in the end-of-life care,
246
751929
2426
ιδιαίτερα στην περίθαλψη ασθενών
στο τελικό στάδιο,
στο τελικό στάδιο,
12:46
is as simple as a shift in perspective,
247
754355
3030
να είναι τόσο απλή
όσο μια μικρή αλλαγή οπτικής
όσο μια μικρή αλλαγή οπτικής
12:49
and the shift in perspective in this case
248
757385
2017
και η αλλαγή οπτικής
σε αυτή την περίπτωση
σε αυτή την περίπτωση
12:51
would be to look at the social life of every death.
249
759402
5628
θα ήταν να κοιτάξει κανείς
την κοινωνική ζωή κάθε θανάτου.
την κοινωνική ζωή κάθε θανάτου.
12:57
It might help us recognize that the way we limit
250
765030
3485
Ίσως να μας βοηθούσε να αναγνωρίσουμε
ότι ο τρόπος που περιορίζουμε
ότι ο τρόπος που περιορίζουμε
13:00
our conversation about death
251
768515
1676
τη συζήτησή μας για το θάνατο
13:02
to something that's medical or biological
252
770191
3035
σε κάτι ιατρικό ή βιολογικό
13:05
is reflective of a larger culture that we all share
253
773226
3823
αντανακλά μια ευρύτερη κουλτούρα
που μοιραζόμαστε όλοι,
που μοιραζόμαστε όλοι,
13:09
of avoiding death, being afraid of talking about it.
254
777049
5650
να αποφεύγουμε το θάνατο,
να φοβόμαστε να μιλήσουμε για αυτόν.
να φοβόμαστε να μιλήσουμε για αυτόν.
13:14
If we could entertain and value
255
782699
4440
Αν μπορούσαμε να επεξεργαστούμε
και να εκτιμήσουμε
και να εκτιμήσουμε
13:19
other kinds of knowledge about life,
256
787139
3123
άλλου είδους γνώσεις για τη ζωή,
13:22
including other definitions of death,
257
790262
3674
συμπεριλαμβανομένων
και άλλων ορισμών του θανάτου,
και άλλων ορισμών του θανάτου,
13:25
it has the potential to change the discussions
258
793936
2202
αυτό θα ήταν σε θέση
να αλλάξει τις συζητήσεις
να αλλάξει τις συζητήσεις
13:28
that we have about the end of life.
259
796138
3747
που κάνουμε για το τέλος της ζωής.
13:31
It could change the way that we die,
260
799885
4093
Θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο
που πεθαίνουμε,
που πεθαίνουμε,
13:35
but more importantly,
261
803978
2012
αλλά κυριότερα,
13:37
it could transform the way that we live.
262
805990
7102
θα μπορούσε να μεταμορφώσει
τον τρόπο που ζούμε.
τον τρόπο που ζούμε.
13:45
(Applause)
263
813101
4000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Kelli Swazey - AnthropologistKelli Swazey examines how religious and spiritual practices form group identity, and play a vital role in structuring the interactions of individuals within a culture.
Why you should listen
Kelli Swazey is fascinated by two big questions: how do we know who we are, and how does our identity shape interactions with others? As a cultural anthropologist, Swazey has explored these ideas by researching how religion, spirituality and politics define society in Indonesia, where she has lived for more than 10 years. Swazey is currently a lecturer at the Center for Cross-Cultural and Religious Studies at Gadjah Mada University.
In her research, Swazey has looked at Christian-Muslim relations in North Sulawesi, documented Indonesian church services in New England and taken an interest in the funeral practices in Tana Toraja, located in eastern Indonesia. Her husband is an ethnic Torajan, and Swazey found herself fascinated by his stories of playing with his grandfather long after he was dead. Examinging the way Torajans make death a unique part of village life has deeply influenced her own thoughts on the end of life, she says. This is why she loves anthropology: because thinking about human difference has the power to teach us about ourselves.
Swazey has also embarked on an unusual cultural tour of Indonesia: she is learning to sing a song from every province.
Watch Swazey's TEDxUbud 2018 talk here.
Kelli Swazey | Speaker | TED.com