TEDxBend
Emilie Wapnick: Why some of us don't have one true calling
Эмилли Вапник: Зарим хүнд яагаад цор ганц сэтгэлийн дуудлага байдаггүй тухай
Filmed:
Readability: 4.1
6,976,105 views
Чи том болоод юу болмоор байна? Үлдсэн амьдралдаа ганцхан зүйл хийх хүсэлтэй эсэхдээ эргэлзэж байвал та ганцаараа биш. Энэхүү сонирхолтой ярианд зохиолч мөн уран бүтээлч Эмилли Вапник өөрийн "олон чадавхит" хэмээх нэг амьдралдаа олон төрлийн сонирхол мөн ажилтай хүмүүсийг тодорхойлно. Та тэдний нэг мөн үү?
Emilie Wapnick - Writer, coach, artist ...
Career coach Emilie Wapnick celebrates the "multipotentialite" -- those of us with many interests, many jobs over a lifetime, and many interlocking potentials. Full bio
Career coach Emilie Wapnick celebrates the "multipotentialite" -- those of us with many interests, many jobs over a lifetime, and many interlocking potentials. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Raise your hand if you've ever
been asked the question
been asked the question
0
571
2787
"Том болохоороо юу болмоор байна?"
гэдэг асуултыг
гэдэг асуултыг
00:15
"What do you want to be when you grow up?"
1
3382
3000
хэн нэгэн танаас
асууж байсан бол гараа өргөнө үү.
асууж байсан бол гараа өргөнө үү.
00:18
Now if you had to guess,
2
6737
1585
Харин одоо энэ асуултыг
00:20
how old would you say you were
when you were first asked this question?
when you were first asked this question?
3
8346
3417
танаас анх асуухад та хэдэн
настай байснаа санах гээд оролд доо.
настай байснаа санах гээд оролд доо.
00:23
You can just hold up fingers.
4
11787
1599
Хуруугаараа харуулсан ч болно.
00:25
Three. Five. Three. Five. Five. OK.
5
13999
4633
Гурав. Тав. Гурав. Тав. Тав. За за.
00:30
Now, raise your hand if the question
6
18656
4676
"Том болохоороо юу болмоор байна?"
гэдэг асуулт
гэдэг асуулт
00:35
"What do you want to be when you grow up?"
7
23356
2022
таны санааг зовоож байсан бол
00:37
has ever caused you any anxiety.
8
25402
2530
гараа өргөнө үү.
00:39
(Laughter)
9
27956
1630
(Инээд)
00:41
Any anxiety at all.
10
29610
2222
Жаахан ч гэсэн санааг чинь
зовоож байсан уу?
зовоож байсан уу?
00:45
I'm someone who's never
been able to answer the question
been able to answer the question
11
33342
2633
Би хэзээ ч "Том болохоороо чи
юу болмоор байна?"
юу болмоор байна?"
00:47
"What do you want to be when you grow up?"
12
35999
2290
гэдэг асуултад хариулж чаддаггүй байсан.
00:50
See, the problem wasn't
that I didn't have any interests --
that I didn't have any interests --
13
38313
3436
Огт сонирхол байхгүйдээ биш харин
хэтэрхий олон сонирхолтой байх нь
хэтэрхий олон сонирхолтой байх нь
00:53
it's that I had too many.
14
41773
2202
миний асуудал байсан юм.
00:55
In high school, I liked English
and math and art and I built websites
and math and art and I built websites
15
43999
4451
Ахлах сургуульд би англи хэл, тоо, урлагт
дуртай байсан төдийгүй веб хуудас хийж,
дуртай байсан төдийгүй веб хуудас хийж,
01:00
and I played guitar in a punk band
called Frustrated Telephone Operator.
called Frustrated Telephone Operator.
16
48474
4336
"Бухимдсан Утасны Оператор" гэдэг
панк хамтлагт гитар тоглодог байлаа.
панк хамтлагт гитар тоглодог байлаа.
01:04
Maybe you've heard of us.
17
52834
2141
Бидний тухай сонссон ч байж магадгүй.
01:06
(Laughter)
18
54999
2300
(Инээд)
01:09
This continued after high school,
19
57323
1905
Энэ ахлах сургуулиас хойш үргэлжилсэн.
01:11
and at a certain point, I began
to notice this pattern in myself
to notice this pattern in myself
20
59252
4408
Гэвч тодорхой хугацааны дараа би
нэг зүйлийг анзаарч эхэлсэн юм.
нэг зүйлийг анзаарч эхэлсэн юм.
01:15
where I would become interested in an area
21
63684
2553
Би ямар нэг зүйлд сонирхолтой болж
01:18
and I would dive in, become all-consumed,
22
66261
3159
түүндээ уусч ороод, хамаг хүч,
цагаа зарцуулж,
цагаа зарцуулж,
01:21
and I'd get to be pretty good
at whatever it was,
at whatever it was,
23
69444
3531
тухайн сонирхолдоо зэгсэн сайжирч
байгаагаа мэдрэх үедээ
байгаагаа мэдрэх үедээ
01:24
and then I would hit this point
where I'd start to get bored.
where I'd start to get bored.
24
72999
4602
би бага багаар залхаж эхэлдэг байлаа.
01:30
And usually I would try
and persist anyway,
and persist anyway,
25
78046
2776
Эхэндээ би сонирхлоо хаяхгүй
байхыг их л хичээнэ.
байхыг их л хичээнэ.
01:32
because I had already devoted
so much time and energy
so much time and energy
26
80846
2897
Учир нь би үүнд аль хэдийн
их цаг, хүч хөдөлмөр,
их цаг, хүч хөдөлмөр,
01:35
and sometimes money into this field.
27
83767
2496
заримдаа мөнгө зарцуулсан байдаг байв.
01:38
But eventually this sense of boredom,
28
86287
2303
Гэвч эцэст нь энэ уйтгартай мэдрэмж.
01:40
this feeling of, like, yeah, I got this,
this isn't challenging anymore --
this isn't challenging anymore --
29
88614
4780
"Би үүнийг сурчихлаа.
Энэ шал уйтгартай юм байна"
гэх тэр л мэдрэмж дарамт болж эхэлнэ.
гэх тэр л мэдрэмж дарамт болж эхэлнэ.
01:45
it would get to be too much.
30
93418
1635
01:47
And I would have to let it go.
31
95751
1659
Тэгээд л сонирхлоо орхино.
01:50
But then I would become interested
in something else,
in something else,
32
98262
2501
Гэвч дараа нь би огт хамаагүй
01:52
something totally unrelated,
and I would dive into that,
and I would dive into that,
33
100787
3188
өөр нэг зүйлийг шүүрэн авч,
түүндээ уусан орж, автаад
түүндээ уусан орж, автаад
01:55
and become all-consumed,
and I'd be like, "Yes! I found my thing,"
and I'd be like, "Yes! I found my thing,"
34
103999
4262
"Тийм ээ! Би өөрийн зүйлээ оллоо"
гэдэгтээ бат итгэнэ.
гэдэгтээ бат итгэнэ.
02:00
and then I would hit this point again
where I'd start to get bored.
where I'd start to get bored.
35
108285
4297
Тэгж явсаар дахиад л уйдна.
02:05
And eventually, I would let it go.
36
113352
2795
Эцэст нь ээлжит сонирхлоо дахиад л хаяна.
02:09
But then I would discover
something new and totally different,
something new and totally different,
37
117106
3068
Өмнөхөөсөө огт өөр,
шинэ сонирхол олох бүр түүндээ
шинэ сонирхол олох бүр түүндээ
02:12
and I would dive into that.
38
120198
1571
би бүх зүйлээ зориулдаг байв.
02:15
This pattern caused me a lot of anxiety,
39
123103
3739
Миний энэ зан чанар санааг минь зовоох
02:18
for two reasons.
40
126866
1182
хоёр шалтгаан байлаа.
02:20
The first was that I wasn't sure
41
128460
2832
Нэгд, олон сонирхлынхоо алийг нь
02:23
how I was going to turn
any of this into a career.
any of this into a career.
42
131316
3013
өөрийн мэргэжил болгохоо мэддэггүй байлаа.
02:26
I thought that I would eventually
have to pick one thing,
have to pick one thing,
43
134353
2798
Яваандаа зөвхөн нэг зүйлийг сонгоод,
02:29
deny all of my other passions,
44
137175
2214
бусад бүх сонирхлоо орхиж
02:31
and just resign myself to being bored.
45
139413
3396
уйтгарт амьдралтайгаа эвлэрнэ
гэж би боддог байв.
гэж би боддог байв.
02:35
The other reason it caused me
so much anxiety
so much anxiety
46
143595
2319
Санааг минь зовоож байсан нөгөө
шалтгаан нь
шалтгаан нь
02:37
was a little bit more personal.
47
145938
1634
арай илүү хувийн чанартай.
02:40
I worried that there
was something wrong with this,
was something wrong with this,
48
148230
2718
Миний энэ зуршил буруу байх,
аливаад тууштай байж чаддаггүй
аливаад тууштай байж чаддаггүй
02:42
and something wrong with me
for being unable to stick with anything.
for being unable to stick with anything.
49
150972
4118
зан маань гаж буруу юм биш биз гэсэн
бодол санаа зовоож байлаа.
бодол санаа зовоож байлаа.
02:47
I worried that I was afraid of commitment,
50
155677
2387
Магадгүй би хариуцлагаас
зугтсандаа,
зугтсандаа,
02:50
or that I was scattered,
or that I was self-sabotaging,
or that I was self-sabotaging,
51
158088
3461
эсвэл амжилтаас эмээсэндээ
ямар ч зорилгогүй амьдарч
ямар ч зорилгогүй амьдарч
02:53
afraid of my own success.
52
161573
1666
байна уу даа ч гэж бодох боллоо.
02:57
If you can relate to my story
and to these feelings,
and to these feelings,
53
165261
3714
Хэрэв танд миний түүх
танил сонсогдож байвал,
танил сонсогдож байвал,
03:00
I'd like you to ask yourself a question
54
168999
2274
би аль эрт өөрөөсөө асуух ёстой байсан
03:03
that I wish I had asked myself back then.
55
171297
2586
нэгэн асуултыг танд тавихыг хүсэж байна.
03:06
Ask yourself where you learned to assign
the meaning of wrong or abnormal
the meaning of wrong or abnormal
56
174796
5426
Та "Олон зүйл хийх нь гаж буруу зүйл
гэдэг ойлголтыг хэн танд суулгачхав аа?"
гэдэг ойлголтыг хэн танд суулгачхав аа?"
03:12
to doing many things.
57
180246
1821
гэдгийг өөрөөсөө нэг асуу даа.
03:15
I'll tell you where you learned it:
58
183741
1739
Хэн гэдгийг нь би танд хэлье.
03:17
you learned it from the culture.
59
185504
2086
Энэ бол манай нийгэм.
03:22
We are first asked the question
"What do you want to be when you grow up?"
"What do you want to be when you grow up?"
60
190074
3791
"Том болохоороо юу болмоор байна?"
гэж биднээс 5 орчим настай байхад
гэж биднээс 5 орчим настай байхад
03:25
when we're about five years old.
61
193889
1568
анх асуудаг болов уу.
03:27
And the truth is that no one really cares
what you say when you're that age.
what you say when you're that age.
62
195481
3693
5 настай хүүхэд юу гэж хариулах нь
үнэнийг хэлэхэд хэнд ч хамаагүй зүйл.
үнэнийг хэлэхэд хэнд ч хамаагүй зүйл.
03:31
(Laughter)
63
199198
1001
(Инээд)
03:32
It's considered an innocuous question,
64
200223
2375
Хүүхдийн "Би сансрын нисгэгч
болно"
болно"
03:34
posed to little kids
to elicit cute replies,
to elicit cute replies,
65
202622
2360
"би балетчин болмоор байна," эсвэл
03:37
like, "I want to be an astronaut,"
or "I want to be a ballerina,"
or "I want to be a ballerina,"
66
205006
3673
"би далайн дээрэмчин болмоор байна"
гэх мэт өхөөрдөм хариулт
гэх мэт өхөөрдөм хариулт
03:40
or "I want to be a pirate."
67
208703
1883
авах гэсэн гэмгүй асуулт гэж үздэг.
Хэллоуины баяраар ч
хүүхдүүд тэгж хувцаслах байх.
хүүхдүүд тэгж хувцаслах байх.
03:42
Insert Halloween costume here.
68
210610
1950
03:44
(Laughter)
69
212584
1511
(Инээд)
03:46
But this question gets asked of us
again and again as we get older
again and again as we get older
70
214119
4412
Гэхдээ бид томрох тусам энэ асуулттай
дахин дахин олон янзаар тулгардаг.
дахин дахин олон янзаар тулгардаг.
03:50
in various forms -- for instance,
high school students might get asked
high school students might get asked
71
218555
3877
Жишээ нь, ахлах сургуулийн
сурагчдаас их сургуульд ороод
сурагчдаас их сургуульд ороод
03:54
what major they're going
to pick in college.
to pick in college.
72
222456
2227
ямар мэргэжил сонгохыг нь асуудаг.
03:57
And at some point,
73
225088
1882
Тэгж явсаар,
03:58
"What do you want to be when you grow up?"
74
226994
2028
"Том болохоороо чи юу болмоор байна?"
04:01
goes from being
the cute exercise it once was
the cute exercise it once was
75
229046
3358
гэсэн мөнөөх гэмгүй асуулт нь маань
бидний нойрыг хулжааж
бидний нойрыг хулжааж
04:04
to the thing that keeps us up at night.
76
232428
2272
сэтгэл эвгүйтүүлдэг зүйл
болж хувирдаг.
болж хувирдаг.
04:07
Why?
77
235137
1150
Яагаад тэр билээ?
04:09
See, while this question inspires kids
to dream about what they could be,
to dream about what they could be,
78
237049
5445
Яагаад гэвэл энэ асуулт хүүхдүүдэд юу болж
болох тухай нь мөрөөдөхөд тусалдаг ч
болох тухай нь мөрөөдөхөд тусалдаг ч
04:14
it does not inspire them to dream
about all that they could be.
about all that they could be.
79
242518
3412
тэдэнд болж болох бүх зүйлийг нь
мөрөөдөхөд тусалдаггүй юм.
мөрөөдөхөд тусалдаггүй юм.
04:17
In fact, it does just the opposite,
80
245954
2398
Үнэндээ, энэ яг эсрэг нөлөөтэй.
04:20
because when someone asks you
what you want to be,
what you want to be,
81
248376
3016
Учир нь хэн нэгэн танаас юу болох
хүсэлтэйг тань асуухад,
хүсэлтэйг тань асуухад,
04:23
you can't reply with 20 different things,
82
251416
2796
та 20 өөр зүйл хэлж болохгүй.
04:26
though well-meaning adults
will likely chuckle and be like,
will likely chuckle and be like,
83
254236
2895
Сайн санасан томчууд инээж,
04:29
"Oh, how cute, but you can't be
a violin maker and a psychologist.
a violin maker and a psychologist.
84
257155
4052
"Яасан өхөөрдөм юм, гэхдээ чи хийл урлаач
бас сэтгэл судлаач байж болохгүй шүү дээ.
бас сэтгэл судлаач байж болохгүй шүү дээ.
04:33
You have to choose."
85
261231
1803
Чи сонгох хэрэгтэй" гэнэ.
04:36
This is Dr. Bob Childs --
86
264105
1769
Энэ бол доктор Боб Чайлдс ...
04:37
(Laughter)
87
265898
3077
(Инээд)
04:40
and he's a luthier and psychotherapist.
88
268999
2900
Тэрбээр хөгжмийн зэмсэг урлаач
мөн сэтгэл засалч.
мөн сэтгэл засалч.
04:44
And this is Amy Ng, a magazine editor
turned illustrator, entrepreneur,
turned illustrator, entrepreneur,
89
272835
4289
Харин энэ бол Эми Энг, сэтгүүлийн
редактороос зураач, бизнес эрхлэгч, багш
редактороос зураач, бизнес эрхлэгч, багш
04:49
teacher and creative director.
90
277148
1947
мөн бүтээлч удирдагч болон хувирсан.
04:51
But most kids don't hear
about people like this.
about people like this.
91
279119
2706
Гэхдээ ихэнх хүүхдүүд
ийм хүмүүсийн талаар сонсдоггүй.
ийм хүмүүсийн талаар сонсдоггүй.
04:53
All they hear
92
281849
2126
Сонголт хийх хэрэгтэй гэдэг нь л
04:55
is that they're going to have to choose.
93
283999
2300
тэдний байнга сонсдог зүйл.
04:59
But it's more than that.
94
287418
1961
Үүгээр ч зогсохгүй
05:01
The notion of the narrowly focused life
95
289403
2992
уг хязгаарлагдмал зорилготой
амьдралын тухай ойлголт нь
амьдралын тухай ойлголт нь
05:04
is highly romanticized in our culture.
96
292419
2372
манай нийгэмд маш өндрөөр үнэлэгддэг.
05:07
It's this idea of destiny
or the one true calling,
or the one true calling,
97
295218
4180
Энэ нь хувь заяаны төөрөг эсвэл амьдралын
жинхэнэ зорилгын тухай ойлголтууд юм.
жинхэнэ зорилгын тухай ойлголтууд юм.
Өөрөөр хэлбэл энэ нь бид энэ дэлхий дээр
нэг л зорилготой ирсэн.
нэг л зорилготой ирсэн.
05:11
the idea that we each have one great thing
98
299422
2757
05:14
we are meant to do
during our time on this earth,
during our time on this earth,
99
302203
2333
Тэрхүү зорилгоо юу болохыг нь хайж олоод
05:16
and you need to figure out
what that thing is
what that thing is
100
304560
2883
түүнийхээ төлөө амьдралаа зориулах нь
05:19
and devote your life to it.
101
307467
2485
амьд явахын утга учир гэсэн ойлголт юм.
05:23
But what if you're someone
who isn't wired this way?
who isn't wired this way?
102
311135
3111
Гэвч та ингэж бүтээгдээгүй бол яах вэ?
05:26
What if there are a lot of different
subjects that you're curious about,
subjects that you're curious about,
103
314999
3405
Хэрвээ таны сонирхлыг татсан олон сэдэв,
05:30
and many different things you want to do?
104
318428
2025
хийхийг хүссэн олон зүйл байвал яах вэ?
05:33
Well, there is no room for someone
like you in this framework.
like you in this framework.
105
321246
3877
Ийм тогтолцоонд тань шиг хүнд
багтах орон зай байхгүй юм.
багтах орон зай байхгүй юм.
05:37
And so you might feel alone.
106
325814
1971
Үүний улмаас та ганцаардаж магадгүй.
05:40
You might feel like you don't
have a purpose.
have a purpose.
107
328412
2213
Танд зорилго байхгүй мэт
санагдаж магадгүй.
санагдаж магадгүй.
05:43
And you might feel like
there's something wrong with you.
there's something wrong with you.
108
331017
2685
Тэгээд танд ямар нэг буруу байгаа мэт
санагдаж магадгүй.
санагдаж магадгүй.
05:46
There's nothing wrong with you.
109
334758
1722
Танд ямар ч буруу байхгүй.
05:48
What you are is a multipotentialite.
110
336908
3593
Та бол олон талын авьяастан юм.
05:52
(Laughter)
111
340525
2450
(Инээд)
05:54
(Applause)
112
342999
6965
(Алга ташилт)
06:02
A multipotentialite is someone
with many interests and creative pursuits.
with many interests and creative pursuits.
113
350312
4953
Олончадавхит нь олон сонирхолтой мөн
бүтээлч эрэл хайгуултай хүн юм.
бүтээлч эрэл хайгуултай хүн юм.
06:07
It's a mouthful to say.
114
355852
1946
Урт нэр байгаа биз?
06:09
It might help if you break it up
into three parts:
into three parts:
115
357822
2850
Гурван хэсэг болгоод хуваавал
тогтооход амархан:
тогтооход амархан:
06:12
multi, potential, and ite.
116
360696
3992
олон, талын, авьяастан.
06:16
You can also use one of the other terms
that connote the same idea,
that connote the same idea,
117
364712
3220
Та үүнтэй ижил утгатай, өргөн
мэдлэгтэй хүн, Сэргэн Мандалтын хүн
мэдлэгтэй хүн, Сэргэн Мандалтын хүн
06:19
such as polymath, the Renaissance person.
118
367956
2966
гэх мэтийн өөр бусад нэр томьёог
мөн ашиглаж болно.
мөн ашиглаж болно.
06:22
Actually, during the Renaissance period,
119
370946
1944
Яг үнэндээ, Сэргэн Мандалтын үед
06:24
it was considered the ideal
to be well-versed in multiple disciplines.
to be well-versed in multiple disciplines.
120
372914
3659
олон салбарын мэдлэгтэй байхыг төгс
гэж үздэг байлаа.
гэж үздэг байлаа.
06:29
Barbara Sher refers to us as "scanners."
121
377026
2607
Барбара Шэр биднийг "гүйлгэн харагчид"
гэдэг.
гэдэг.
06:32
Use whichever term you like,
or invent your own.
or invent your own.
122
380214
3223
Өөрийн хүссэн нэршлийг ашигла,
эсвэл өөрөө шинэ үг зохио.
эсвэл өөрөө шинэ үг зохио.
06:35
I have to say I find it sort of fitting
that as a community,
that as a community,
123
383461
3055
Хүмүүс бид нийтээрээ нэг нэршил
дээр санаа нийлэхгүй байх нь
дээр санаа нийлэхгүй байх нь
06:38
we cannot agree on a single identity.
124
386540
2462
байж болох зүйл гэж бодож байна.
06:41
(Laughter)
125
389026
2000
(Инээд)
06:45
It's easy to see your multipotentiality
126
393017
2397
Олон талт авьяасаа өөрийн дутагдал эсвэл
06:47
as a limitation or an affliction
that you need to overcome.
that you need to overcome.
127
395438
3913
давж туулах ёстой зовлон
гэж харах амархан.
гэж харах амархан.
06:51
But what I've learned
through speaking with people
through speaking with people
128
399375
2393
Гэвч, үүнд асар их хүч чадал
нуугдаж байдгийг
нуугдаж байдгийг
06:53
and writing about these
ideas on my website,
ideas on my website,
129
401792
2468
би хүмүүстэй ярилцаж, энэ санааны тухай
06:56
is that there are some tremendous
strengths to being this way.
strengths to being this way.
130
404284
4451
цахим хуудаснаа бичсэнээр олж мэдсэн юм.
07:01
Here are three
131
409656
1961
Олон талын авьяастанд
07:03
multipotentialite super powers.
132
411641
2885
гурван супер хүч байдаг.
07:07
One: idea synthesis.
133
415384
3176
Нэг: нэгдлээс шинэ санаа олох чадвар.
07:10
That is, combining two or more fields
134
418584
2693
Тэр нь хоёр өөр салбарыг нийлүүлэн
07:13
and creating something new
at the intersection.
at the intersection.
135
421301
2666
огтлолцол дээрээс нь ямар нэг шинэ зүйл
бүтээхийг хэлнэ.
бүтээхийг хэлнэ.
07:17
Sha Hwang and Rachel Binx drew
from their shared interests
from their shared interests
136
425633
3266
Ша Хуанг ба Рейчел Бинкс нар
зураг зүй, дата визуализаци,
зураг зүй, дата визуализаци,
07:20
in cartography, data visualization,
travel, mathematics and design,
travel, mathematics and design,
137
428923
5496
аялал, математик, мөн загвар зохион
бүтээх сонирхлын нэгдэл дээрээ үндэслэн
бүтээх сонирхлын нэгдэл дээрээ үндэслэн
07:26
when they founded Meshu.
138
434443
1620
"Мешү" компаниа үүсгэн байгуулсан.
07:28
Meshu is a company that creates
custom geographically-inspired jewelry.
custom geographically-inspired jewelry.
139
436999
5672
Мэшү нь газар зүйн сэдэлтэй гоёл чимэглэл
захиалгаар хийдэг компани юм.
захиалгаар хийдэг компани юм.
07:35
Sha and Rachel came up
with this unique idea
with this unique idea
140
443409
2426
Ша Рейчел 2-ын олон талын
сонирхол, туршлага
сонирхол, туршлага
07:37
not despite, but because of their eclectic
mix of skills and experiences.
mix of skills and experiences.
141
445859
5750
онцгой санаа олоход нь тээр болоогүй,
харин ч суурь нөхцөл нь болж өгсөн.
харин ч суурь нөхцөл нь болж өгсөн.
07:45
Innovation happens at the intersections.
142
453077
3259
Шинэчлэл огтлолцол дээр бий болдог.
07:48
That's where the new ideas come from.
143
456797
2111
Шинэ санаанууд тэндээс гарч ирдэг.
07:51
And multipotentialites,
with all of their backgrounds,
with all of their backgrounds,
144
459519
3159
Олон талын авьяастнууд
өөрийн бүх суурь мэдлэгийг ашиглан,
өөрийн бүх суурь мэдлэгийг ашиглан,
07:54
are able to access a lot of these
points of intersection.
points of intersection.
145
462702
3535
уг огтлолцлын олон цэгүүдэд
хүрч чаддаг юм.
хүрч чаддаг юм.
07:59
The second multipotentialite superpower
146
467999
3072
Олон талын авьяастны
хоёр дахь супер хүч бол
хоёр дахь супер хүч бол
08:03
is rapid learning.
147
471095
1491
хурдацтай сурах чадвар юм.
08:05
When multipotentialites
become interested in something,
become interested in something,
148
473404
2862
Олон талын авьяастан бид аливаа зүйлд
сонирхолтой болохоороо
сонирхолтой болохоороо
08:08
we go hard.
149
476290
2055
түүндээ хүчтэй автдаг.
08:10
We observe everything
we can get our hands on.
we can get our hands on.
150
478369
2771
Бид олж мэдсэн болгоноо тусгаж авдаг.
08:13
We're also used to being beginners,
151
481164
1743
Бид анхлан суралцагч байх тал дээр
08:14
because we've been beginners
so many times in the past,
so many times in the past,
152
482931
3122
арвин туршлага хуримтлуулсан учраас
08:18
and this means that we're less afraid
of trying new things
of trying new things
153
486077
3279
шинэ зүйл оролдож үзэхээс,
чаддаггүй зүйлээ сурахаас
чаддаггүй зүйлээ сурахаас
08:21
and stepping out of our comfort zones.
154
489380
2382
бэрхшээгээд байдаггүй.
08:23
What's more, many skills
are transferable across disciplines,
are transferable across disciplines,
155
491786
4029
Түүнчлэн, нэг салбарт олж авсан
чадвар өөр салбарт хэрэг болох нь элбэг.
чадвар өөр салбарт хэрэг болох нь элбэг.
08:27
and we bring everything we've learned
to every new area we pursue,
to every new area we pursue,
156
495839
3855
бид сурсан бүхнээ шинээр суралцаж буй
салбартаа хэрэглэдэг тул
салбартаа хэрэглэдэг тул
08:31
so we're rarely starting from scratch.
157
499718
2293
бид юмыг эхнээс нь
суралцах нь ховор.
суралцах нь ховор.
08:34
Nora Dunn is a full-time traveler
and freelance writer.
and freelance writer.
158
502971
3626
Нора Данн нь мэргэжлийн аялагч,
чөлөөт зохиолч юм.
чөлөөт зохиолч юм.
08:39
As a child concert pianist,
she honed an incredible ability
she honed an incredible ability
159
507121
3807
Тэр багадаа төгөлдөр хуураар шаргуу
хичээллэснээр гар, хурууны булчин нь
хичээллэснээр гар, хурууны булчин нь
08:42
to develop muscle memory.
160
510952
1705
гайхалтай сайн хөгжсөн.
08:45
Now, she's the fastest typist she knows.
161
513070
2740
Одоо тэр өөрийнх нь мэдэх
хамгийн хурдан шивэгч.
хамгийн хурдан шивэгч.
08:47
(Laughter)
162
515834
1464
(Инээд)
08:49
Before becoming a writer,
Nora was a financial planner.
Nora was a financial planner.
163
517322
3237
Зохиолч болохоосоо өмнө
Нора санхүүгийн төлөвлөгөө хийдэг байсан.
Нора санхүүгийн төлөвлөгөө хийдэг байсан.
08:52
She had to learn
the finer mechanics of sales
the finer mechanics of sales
164
520583
2206
Анхны ажилдаа
борлуулалтын арга барилд
борлуулалтын арга барилд
08:54
when she was starting her practice,
165
522813
1746
суралцах шаардлагатай болж байж.
08:56
and this skill now helps her
write compelling pitches to editors.
write compelling pitches to editors.
166
524583
3969
Харин одоо энэ чадвар нь редактор руу
татгалзах аргагүй санал бичихэд тусалдаг.
татгалзах аргагүй санал бичихэд тусалдаг.
09:01
It is rarely a waste of time
to pursue something you're drawn to,
to pursue something you're drawn to,
167
529727
3870
Таны сонирхлыг татаж буй зүйлд суралцах нь
цагийн гарз байх нь ховор,
цагийн гарз байх нь ховор,
09:05
even if you end up quitting.
168
533621
1690
дараа нь тэрийг орхисон ч гэсэн.
09:07
You might apply that knowledge
in a different field entirely,
in a different field entirely,
169
535335
3304
Та тэр мэдлэгээ шал өөр салбарт
09:10
in a way that you couldn't
have anticipated.
have anticipated.
170
538663
2607
өөрийн төсөөлөө ч үгүй байдлаар
ашиглаж магадгүй.
ашиглаж магадгүй.
09:14
The third multipotentialite superpower
171
542643
2771
Олон талын авьяастны
гурав дахь супер хүч нь
гурав дахь супер хүч нь
09:17
is adaptability;
172
545438
1847
дасан зохицох чадвар юм.
09:19
that is, the ability to morph
into whatever you need to be
into whatever you need to be
173
547309
3543
Өөрөөр хэлбэл,
тухайн нөхцөл байдалд зохицон
тухайн нөхцөл байдалд зохицон
09:22
in a given situation.
174
550876
1776
хувирах чадвар юм.
09:26
Abe Cajudo is sometimes a video director,
sometimes a web designer,
sometimes a web designer,
175
554295
4891
Эб Кахудо нь хаяа видео найруулагч,
хаяа веб зохион бүтээгч,
хаяа веб зохион бүтээгч,
09:31
sometimes a Kickstarter consultant,
sometimes a teacher,
sometimes a teacher,
176
559210
3713
хаяа Кикстартерын зөвлөх, хаяа багш,
09:34
and sometimes, apparently, James Bond.
177
562947
2391
мөн хаяа Жэймс Бонд болдог.
09:37
(Laughter)
178
565362
1690
(Инээд)
09:39
He's valuable because he does good work.
179
567076
2468
Тэр ажлаа сайн хийдэг учраас үнэ цэнэтэй.
09:41
He's even more valuable
because he can take on various roles,
because he can take on various roles,
180
569568
3261
Тэр харилцагчдынхаа хэрэгцээнд
нийцүүлэн олон үүрэг
нийцүүлэн олон үүрэг
09:44
depending on his clients' needs.
181
572853
2162
гүйцэтгэх чадвартай учраас
бүр их үнэ цэнэтэй.
бүр их үнэ цэнэтэй.
09:47
Fast Company magazine
identified adaptability
identified adaptability
182
575737
3238
Фаст Компани сэтгүүл
дасан зохицох чадварыг
дасан зохицох чадварыг
09:50
as the single most important skill
to develop in order to thrive
to develop in order to thrive
183
578999
3355
21 дүгээр зуунд амжилт гаргахын тулд
хөгжүүлэх хамгийн чухал чадвар
хөгжүүлэх хамгийн чухал чадвар
09:54
in the 21st century.
184
582378
1652
хэмээн тодорхойлсон.
09:56
The economic world is changing
so quickly and unpredictably
so quickly and unpredictably
185
584808
3215
Эдийн засгийн ертөнц маш хурдацтай,
таамаглахын аргагүй өөрчлөгдөх энэ үед
таамаглахын аргагүй өөрчлөгдөх энэ үед
10:00
that it is the individuals
and organizations that can pivot
and organizations that can pivot
186
588047
3771
зах зээлийн хэрэгцээг хангахын тулд
хурдтай өөрчлөгдөн хувирч чадах
хурдтай өөрчлөгдөн хувирч чадах
10:03
in order to meet the needs of the market
that are really going to thrive.
that are really going to thrive.
187
591842
3932
хувь хүн болон байгууллагууд л
амжилтад хүрнэ.
амжилтад хүрнэ.
10:09
Idea synthesis, rapid learning
and adaptability:
and adaptability:
188
597615
4291
Нэгдлээс шинэ санаа олох, хурдацтай сурах,
дасан зохицох нь
дасан зохицох нь
10:13
three skills that multipotentialites
are very adept at,
are very adept at,
189
601930
3923
олон талт авьяастнуудын
гарамгай эзэмшсэн чадвар боловч,
гарамгай эзэмшсэн чадвар боловч,
10:17
and three skills that they might lose
if pressured to narrow their focus.
if pressured to narrow their focus.
190
605877
4526
хүсэл сонирхлоо хязгаарлах шахалтад
орвол тэд энэхүү чадвараа алдах эрсдэлтэй.
орвол тэд энэхүү чадвараа алдах эрсдэлтэй.
10:25
As a society, we have a vested interest
in encouraging multipotentialites
in encouraging multipotentialites
191
613181
4456
Олон талт авьяастнуудыг
өөрөөрөө байхыг дэмжих нь
өөрөөрөө байхыг дэмжих нь
манай нийгмийн ашиг сонирхолтой нийцнэ.
10:29
to be themselves.
192
617661
1674
10:32
We have a lot of complex, multidimensional
problems in the world right now,
problems in the world right now,
193
620073
3927
Яг одоо дэлхий дээр маш төвөгтэй,
олон талыг хамарсан асуудлууд байгаа.
олон талыг хамарсан асуудлууд байгаа.
Бүтээлч, хайрцагны гадуур сэтгэгчид
эдгээрийг шийдвэрлэхэд бидэнд хэрэгтэй.
эдгээрийг шийдвэрлэхэд бидэнд хэрэгтэй.
10:36
and we need creative,
out-of-the-box thinkers to tackle them.
out-of-the-box thinkers to tackle them.
194
624024
3777
10:41
Now, let's say that you are,
in your heart, a specialist.
in your heart, a specialist.
195
629810
4664
Та сэтгэлийн угаас аль хэдийн
мэргэжлээ сонгосон байж болно.
мэргэжлээ сонгосон байж болно.
10:46
You came out of the womb knowing
you wanted to be a pediatric neurosurgeon.
you wanted to be a pediatric neurosurgeon.
196
634498
4421
Та эхийн хэвлийд байхдаа л хүүхдийн
мэс засалч болохоо шийдсэн байж болно.
мэс засалч болохоо шийдсэн байж болно.
10:51
Don't worry -- there's nothing
wrong with you, either.
wrong with you, either.
197
639879
2815
Санаа зоволтгүй.
Үүнд буруу зүйл байхгүй.
Үүнд буруу зүйл байхгүй.
10:54
(Laughter)
198
642718
1040
(Инээд)
10:55
In fact, some of the best teams
are comprised of a specialist
are comprised of a specialist
199
643782
3043
Заримдаа мэргэжилтэн, олон талт
авьяастнууд хосолж байж
авьяастнууд хосолж байж
10:58
and multipotentialite paired together.
200
646849
2607
шилдэг багийг үүсгэсэн байдаг.
11:01
The specialist can dive in deep
and implement ideas,
and implement ideas,
201
649480
3034
Олон талт авьяастны
өргөн цар хүрээтэй мэдлэг,
өргөн цар хүрээтэй мэдлэг,
11:04
while the multipotentialite brings
a breadth of knowledge to the project.
a breadth of knowledge to the project.
202
652538
3602
мэргэжилтний гүнзгий мэдлэг, санааг
хэрэгжүүлэх чадвар гайхалтай хосолдог.
хэрэгжүүлэх чадвар гайхалтай хосолдог.
11:08
It's a beautiful partnership.
203
656164
1902
Энэ бол сайхан түншлэл.
11:11
But we should all be designing
lives and careers
lives and careers
204
659066
2469
Бид байгалиас яаж заяагдсан
тэр л өвөрмөц байдалдаа
тэр л өвөрмөц байдалдаа
11:13
that are aligned with how we're wired.
205
661559
2509
зохицон ажиллаж амьдрах ёстой.
11:16
And sadly, multipotentialites
are largely being encouraged
are largely being encouraged
206
664092
4418
Харамсалтай нь, олон талын
авьяастнуудыг мэргэжилтэн нөхөдтэйгөө
авьяастнуудыг мэргэжилтэн нөхөдтэйгөө
11:20
simply to be more
like their specialist peers.
like their specialist peers.
207
668534
3008
адилхан байхыг л дэмжсээр байна.
11:24
So with that said,
208
672621
2479
Төгсгөлд нь
11:27
if there is one thing
you take away from this talk,
you take away from this talk,
209
675124
3071
миний ярианаас юуг ойлгоосой гэж
11:30
I hope that it is this:
210
678219
3098
хүсэж байна гэхээр
11:33
embrace your inner wiring,
whatever that may be.
whatever that may be.
211
681341
3362
сэтгэлийн дуудлага чинь юу ч бай хамаагүй
түүнийгээ хүлээн зөвшөөр.
түүнийгээ хүлээн зөвшөөр.
11:37
If you're a specialist at heart,
212
685687
2168
Зүрхний гүндээ та мэргэжилтэн бол
11:39
then by all means, specialize.
213
687879
1999
ямар ч аргаар хамаагүй улам мэргэш.
11:41
That is where you'll do your best work.
214
689902
2197
Тэгж байж л та хамгийн сайнаараа ажиллана.
11:44
But to the multipotentialites in the room,
215
692624
2980
Би энэ өрөөнд байгаа олон авьяастнуудад,
11:47
including those of you
who may have just realized
who may have just realized
216
695628
2317
өөрийгөө тэдний нэг болохыг
сүүлийн 12 минутад
сүүлийн 12 минутад
11:49
in the last 12 minutes that you are one --
217
697969
2016
ухаарсан та бүхэнд ч мөн адил...
11:52
(Laughter)
218
700009
1605
(Инээд)
11:53
to you I say:
219
701638
2152
хандан хэлэхэд
11:55
embrace your many passions.
220
703814
2102
өөрийн олон сонирхлыг хүлээн зөвшөөр.
11:58
Follow your curiosity
down those rabbit holes.
down those rabbit holes.
221
706614
3283
Өөрийн сониуч зангаа зөнгөөрөө дага.
12:02
Explore your intersections.
222
710643
2024
Огтлолцлуудыг нь хайж илрүүл.
12:06
Embracing our inner wiring leads
to a happier, more authentic life.
to a happier, more authentic life.
223
714264
4762
Сэтгэлийн дуудлагаа дагах нь амьдралыг
аз жаргалтай, илүү үнэ цэнэтэй болгодог.
аз жаргалтай, илүү үнэ цэнэтэй болгодог.
12:12
And perhaps more importantly --
224
720028
2717
Олон талт авьяастнууд аа,
бид энэ ертөнцөд
бид энэ ертөнцөд
12:14
multipotentialites, the world needs us.
225
722769
3799
хэрэгтэй гэдгийг санаарай.
12:19
Thank you.
226
727852
1161
Баярлалаа.
12:21
(Applause)
227
729037
2693
(Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Emilie Wapnick - Writer, coach, artist ...Career coach Emilie Wapnick celebrates the "multipotentialite" -- those of us with many interests, many jobs over a lifetime, and many interlocking potentials.
Why you should listen
Emilie Wapnick has been a musician/songwriter, a web designer, filmmaker, writer, law student and entrepreneur. "This is how I’ve always lived," she writes, "moving from interest to interest, building on my skills in different areas, and synthesizing the knowledge I acquire along the way."
As a career and life coach, she helps other people with wide and varied interests understand and appreciate who they are, in a society that asks us to pick a lane and stay in it. Her work with "multipotentialites" has resulted in the book Renaissance Business and the interesting website Puttylike.
Wapnick's new book, How to Be Everything: A Guide for Those Who (Still) Don't Know What They Want to Be When They Grow Up, is due out in May 2017.
Emilie Wapnick | Speaker | TED.com