TED2005
Eva Vertes: Meet the future of cancer research
Przyszłość medycyny w oczach Evy Vertes.
Filmed:
Readability: 4.6
1,137,786 views
Eva Vertes, która wygłosiła ten wykład jako 19 latka, opowiada o swojej fascynacji medycyną i poszukiwaniach przyczyn raka i choroby Alzheimera.
Eva Vertes - Neuroscience and cancer researcher
Eva Vertes is a microbiology prodigy. Her discovery, at age 17, of a compound that stops fruit-fly brain cells from dying was regarded as a step toward curing Alzheimer's. Now she aims to find better ways to treat -- and avoid -- cancer. Full bio
Eva Vertes is a microbiology prodigy. Her discovery, at age 17, of a compound that stops fruit-fly brain cells from dying was regarded as a step toward curing Alzheimer's. Now she aims to find better ways to treat -- and avoid -- cancer. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
Thank you. It's really an honor and a privilege to be here
0
2000
4000
Dziękuję! To zaszczyt spędzać tu ostatni dzień,
00:30
spending my last day as a teenager.
1
6000
2000
w którym jestem nastolatką.
00:32
Today I want to talk to you about the future, but
2
8000
4000
Chcę dziś opowiedzieć o przyszłości,
00:36
first I'm going to tell you a bit about the past.
3
12000
3000
ale zacznę od przeszłości.
00:39
My story starts way before I was born.
4
15000
4000
Ta historia zaczyna się długo przed moim urodzeniem.
00:43
My grandmother was on a train to Auschwitz, the death camp.
5
19000
4000
Moja babcia była w pociągu do obozu w Oświęcimiu.
00:47
And she was going along the tracks, and the tracks split.
6
23000
5000
Dotarli do rozwidlenia torów.
00:52
And somehow -- we don't really know exactly the whole story -- but
7
28000
5000
I jakoś -- nie wiemy dokładnie dlaczego -- ale pociąg
00:57
the train took the wrong track and went to a work camp rather than the death camp.
8
33000
5000
znalazł się na złym torze i zamiast do obozu śmierci, pojechał do obozu pracy.
01:02
My grandmother survived and married my grandfather.
9
38000
5000
Babcia przeżyła i wyszła za dziadka.
01:07
They were living in Hungary, and my mother was born.
10
43000
3000
Zamieszkali na Węgrzech, gdzie urodziła się moja mama.
01:10
And when my mother was two years old,
11
46000
2000
Kiedy miała dwa lata,
01:12
the Hungarian revolution was raging, and they decided to escape Hungary.
12
48000
5000
wybuchło powstanie węgierskie i dziadkowie postanowili emigrować.
01:17
They got on a boat, and yet another divergence --
13
53000
4000
Wsiedli na statek, ale tu pojawiło się kolejne rozwidlenie.
01:21
the boat was either going to Canada or to Australia.
14
57000
3000
Statek miał płynąć do Kanady lub Australii.
01:24
They got on and didn't know where they were going, and ended up in Canada.
15
60000
4000
Wsiedli, nie wiedząc dokąd dotrą.
01:28
So, to make a long story short, they came to Canada.
16
64000
3000
To długa historia, ale w końcu wylądowali w Kanadzie.
01:31
My grandmother was a chemist. She worked at the Banting Institute in Toronto,
17
67000
4000
Babcia była chemiczką, pracowała w Banting Institute w Toronto.
01:35
and at 44 she died of stomach cancer. I never met my grandmother,
18
71000
8000
Umarła na raka żołądka w wieku lat 44. Nigdy jej nie poznałam,
01:43
but I carry on her name -- her exact name, Eva Vertes --
19
79000
4000
ale noszę jej imię i nazwisko i myślę często,
01:47
and I like to think I carry on her scientific passion, too.
20
83000
4000
że to po niej odziedziczyłam zamiłowanie do nauk ścisłych.
01:51
I found this passion not far from here, actually, when I was nine years old.
21
87000
6000
Odkryłam w sobie tę pasję jako 9-latka, niedaleko stąd.
01:57
My family was on a road trip and we were in the Grand Canyon.
22
93000
5000
Byliśmy z rodziną na wycieczce w Wielkim Kanionie Kolorado.
02:02
And I had never been a reader when I was young --
23
98000
3000
Nie lubiłam wtedy czytać.
02:05
my dad had tried me with the Hardy Boys; I tried Nancy Drew;
24
101000
3000
Tata próbował zainteresować mnie seriami Hardy Boys i Nancy Drew.
02:08
I tried all that -- and I just didn't like reading books.
25
104000
4000
Ale ja po prostu nie lubiłam czytać.
02:12
And my mother bought this book when we were at the Grand Canyon
26
108000
4000
Podczas tej wycieczki mama kupiła mi książkę
02:16
called "The Hot Zone." It was all about the outbreak of the Ebola virus.
27
112000
3000
"Strefa skażenia", o epidemii wywołanej wirusem Ebola.
02:19
And something about it just kind of drew me towards it.
28
115000
3000
Jakoś mnie wciągnęła.
02:22
There was this big sort of bumpy-looking virus on the cover,
29
118000
3000
Na okładce był wielki, pozwijany wirus.
02:25
and I just wanted to read it. I picked up that book,
30
121000
4000
Miałam ochotę ją przeczytać. Zaczęłam po drodze
02:29
and as we drove from the edge of the Grand Canyon
31
125000
3000
z Wielkiego Kanionu do Big Sur,
02:32
to Big Sur, and to, actually, here where we are today, in Monterey,
32
128000
3000
a potem tu, do Monterey.
02:35
I read that book, and from when I was reading that book,
33
131000
5000
Czytając wtedy tę książkę, uświadomiłam sobie,
02:40
I knew that I wanted to have a life in medicine.
34
136000
3000
że chcę się poświęcić medycynie.
02:43
I wanted to be like the explorers I'd read about in the book,
35
139000
3000
Chciałam być jak odkrywcy, którzy w tej książce
02:46
who went into the jungles of Africa,
36
142000
2000
podróżowali po afrykańskiej dżungli,
02:48
went into the research labs and just tried to figure out
37
144000
2000
pracowali w laboratoriach,
02:50
what this deadly virus was. So from that moment on, I read every medical book
38
146000
6000
próbując zrozumieć ów śmiercionośny wirus.
02:56
I could get my hands on, and I just loved it so much.
39
152000
4000
Od tamtej pory czytałam każdą książkę medyczną, jaka wpadła mi w ręce.
03:00
I was a passive observer of the medical world.
40
156000
4000
Byłam bierną obserwatorką świata medycyny.
03:04
It wasn't until I entered high school that I thought,
41
160000
4000
Dopiero w liceum przyszło mi do głowy, że może
03:08
"Maybe now, you know -- being a big high school kid --
42
164000
3000
nadszedł już czas - wiecie jak to jest w liceum -
03:11
I can maybe become an active part of this big medical world."
43
167000
5000
by stać się aktywnym członkiem wielkiego świata medycyny.
03:16
I was 14, and I emailed professors at the local university
44
172000
5000
Miałam 14 lat, wysyłałam e-maile do naukowców z miejscowego uniwersytetu,
03:21
to see if maybe I could go work in their lab. And hardly anyone responded.
45
177000
5000
pytając, czy pozwolą mi pracować w ich laboratorium.
03:26
But I mean, why would they respond to a 14-year-old, anyway?
46
182000
4000
Prawie nikt nie odpowiadał - miałam przecież 14 lat!
03:30
And I got to go talk to one professor, Dr. Jacobs,
47
186000
4000
Ale udało mi się porozmawiać z dr. Jacobsem
03:34
who accepted me into the lab.
48
190000
3000
i przyjął mnie do swojego laboratorium.
03:37
At that time, I was really interested in neuroscience
49
193000
3000
Interesowała mnie wówczas neurobiologia.
03:40
and wanted to do a research project in neurology --
50
196000
3000
Chciałam zająć się badaniami neurologicznymi
03:43
specifically looking at the effects of heavy metals on the developing nervous system.
51
199000
5000
dotyczącymi wpływu metali ciężkich na rozwój układu nerwowego.
03:48
So I started that, and worked in his lab for a year,
52
204000
5000
Zajmowałam się nimi przez rok
03:53
and found the results that I guess you'd expect to find
53
209000
4000
i otrzymałam mało zaskakujące rezultaty:
03:57
when you feed fruit flies heavy metals -- that it really, really impaired the nervous system.
54
213000
5000
podawanie muszce owocowej metali ciężkich upośledza rozwój układu nerwowego.
04:02
The spinal cord had breaks. The neurons were crossing in every which way.
55
218000
4000
Nieciągły rdzeń kręgowy. Chaotyczne połączenia neuronów.
04:06
And from then I wanted to look not at impairment, but at prevention of impairment.
56
222000
5000
Zaczęły mnie interesować nie same uszkodzenia, ale jak można im zapobiegać.
04:11
So that's what led me to Alzheimer's. I started reading about Alzheimer's
57
227000
6000
W ten sposób zainteresowałam się chorobą Alzheimera. Zaczęłam czytać,
04:17
and tried to familiarize myself with the research,
58
233000
3000
próbowałam zapoznać się z wynikami badań.
04:20
and at the same time when I was in the --
59
236000
2000
W tym właśnie czasie
04:22
I was reading in the medical library one day, and I read this article
60
238000
3000
natknęłąm się w bibliotece medycznej na artykuł
04:25
about something called "purine derivatives."
61
241000
2000
o pochodnych puryny.
04:27
And they seemed to have cell growth-promoting properties.
62
243000
5000
Wyglądało na to, że pobudzają one wzrost komórek.
04:32
And being naive about the whole field, I kind of thought,
63
248000
3000
Byłam naiwna i pomyślałam sobie:
04:35
"Oh, you have cell death in Alzheimer's
64
251000
2000
"W chorobie Alzheimera komórki obumierają
04:37
which is causing the memory deficit, and then you have this compound --
65
253000
5000
i to prowadzi do zaburzeń pamięci, a pochodne puryny
04:42
purine derivatives -- that are promoting cell growth."
66
258000
2000
stymulują wzrost komórek".
04:44
And so I thought, "Maybe if it can promote cell growth,
67
260000
3000
Pomyślałam, że jeśli pobudzają wzrost, to może mogą również
04:47
it can inhibit cell death, too."
68
263000
2000
hamować obumieranie komórek.
04:49
And so that's the project that I pursued for that year,
69
265000
3000
Zajmowałam się tymi badaniami przez rok
04:52
and it's continuing now as well,
70
268000
3000
i nadal je kontynuuję.
04:55
and found that a specific purine derivative called "guanidine"
71
271000
5000
Odkryłam, że pochodna puryny o nazwie guanidyna
05:00
had inhibited the cell growth by approximately 60 percent.
72
276000
3000
hamuje wzrost komórek o ok. 60%.
05:03
So I presented those results at the International Science Fair,
73
279000
4000
Zaprezentowałam te wyniki podczas Międzynarodowych Targów Nauki,
05:07
which was just one of the most amazing experiences of my life.
74
283000
4000
co było wspaniałym doświadczeniem.
05:11
And there I was awarded "Best in the World in Medicine,"
75
287000
3000
Otrzymałam tam nagrodę "Najlepsza na świecie w dziedzinie medycyny".
05:14
which allowed me to get in, or at least get a foot in the door of the big medical world.
76
290000
7000
To otworzyło mi - a przynajmniej uchyliło - drzwi do wielkiego świata medycyny.
05:21
And from then on, since I was now in this huge exciting world,
77
297000
6000
Z chwilą, gdy znalazłam się w tym fascynującym świecie,
05:27
I wanted to explore it all. I wanted it all at once, but knew I couldn't really get that.
78
303000
5000
chciałam badać wszystko na raz. Choć to przecież niemożliwe.
05:32
And I stumbled across something called "cancer stem cells."
79
308000
2000
Zainteresowałam się rakowymi komórkami macierzystymi.
05:34
And this is really what I want to talk to you about today -- about cancer.
80
310000
4000
I o tym chcę właśnie dzisiaj opowiedzieć. O raku.
05:38
At first when I heard of cancer stem cells,
81
314000
4000
Kiedy usłyszałam termin "rakowe komórki macierzyste"
05:42
I didn't really know how to put the two together. I'd heard of stem cells,
82
318000
4000
nie rozumiałam, o co chodzi. Słyszałam o komórkach macierzystych,
05:46
and I'd heard of them as the panacea of the future --
83
322000
3000
które mają być panaceum przyszłości
05:49
the therapy of many diseases to come in the future, perhaps.
84
325000
3000
i mogą pomóc w leczeniu wielu chorób.
05:52
But I'd heard of cancer as the most feared disease of our time,
85
328000
4000
Ale przecież rak to jedna z najgroźniejszych chorób.
05:56
so how did the good and bad go together?
86
332000
4000
Co dobre komórki mają wspólnego ze złym rakiem?
06:00
Last summer I worked at Stanford University, doing some research on cancer stem cells.
87
336000
6000
Ubiegłego lata prowadziłam badania nad rakowymi komórkami macierzystymi
06:06
And while I was doing this, I was reading the cancer literature,
88
342000
3000
na Uniwersytecie Stanforda i czytałam o raku,
06:09
trying to -- again -- familiarize myself with this new medical field.
89
345000
5000
próbując zaznajomić się z tą nową dla mnie dziedziną.
06:14
And it seemed that tumors actually begin from a stem cell.
90
350000
8000
Wszystko wskazywało na to, że rak powstaje z komórek macierzystych.
06:22
This fascinated me. The more I read, the more I looked at cancer differently
91
358000
7000
Byłam zafascynowana. Im więcej na temat raka czytałam,
06:29
and almost became less fearful of it.
92
365000
2000
tym mniej się go bałam.
06:32
It seems that cancer is a direct result to injury.
93
368000
5000
Wygląda na to, że nowotwór pojawia się w rezultacie uszkodzeń.
06:37
If you smoke, you damage your lung tissue, and then lung cancer arises.
94
373000
5000
Palenie uszkadza tkankę płucną i powstaje rak płuc.
06:42
If you drink, you damage your liver, and then liver cancer occurs.
95
378000
5000
Alkohol uszkadza wątrobę, co prowadzi do raka.
06:47
And it was really interesting -- there were articles correlating
96
383000
3000
Niektórzy badacze
06:50
if you have a bone fracture, and then bone cancer arises.
97
386000
3000
wykazują związek pomiędzy złamaniami, a rakiem kości.
06:53
Because what stem cells are -- they're these
98
389000
4000
Czym są bowiem komórki macierzyste?
06:57
phenomenal cells that really have the ability to differentiate
99
393000
4000
Ich niezwykłość polega na zdolności do różnicowania się
07:01
into any type of tissue.
100
397000
2000
w dowolny rodzaj tkanki.
07:03
So, if the body is sensing that you have damage to an organ
101
399000
5000
Kiedy organizm wyczuwa uszkodzenia jakiegoś narządu,
07:08
and then it's initiating cancer, it's almost as if this is a repair response.
102
404000
5000
i inicjuje powstanie nowotworu, to prawie jakby chciał naprawić uszkodzenie.
07:13
And the cancer, the body is saying the lung tissue is damaged,
103
409000
5000
Rak, czy organizm, sygnalizuje: tkanka płucna jest uszkodzona,
07:18
we need to repair the lung. And cancer is originating in the lung
104
414000
4000
trzeba naprawić płuca. Nowotwór pojawia się w nich,
07:22
trying to repair -- because you have this excessive proliferation
105
418000
4000
by przeprowadzić naprawy. Następuje ogromny wzrost
07:26
of these remarkable cells that really have the potential to become lung tissue.
106
422000
5000
tych niezwykłych komórek, które potencjalnie mogą stać się tkanką płucną.
07:31
But it's almost as if the body has originated this ingenious response,
107
427000
4000
Organizm uruchamia ten niezwykły proces,
07:35
but can't quite control it.
108
431000
2000
ale nie ma nad nim pełnej kontroli.
07:37
It hasn't yet become fine-tuned enough to finish what has been initiated.
109
433000
5000
Nie potrafi precyzyjnie go dokończyć.
07:42
So this really, really fascinated me.
110
438000
3000
To mnie ogromnie zafascynowało.
07:45
And I really think that we can't think about cancer --
111
441000
5000
Sądzę, że nie można postrzegać raka, ani żadnej choroby,
07:50
let alone any disease -- in such black-and-white terms.
112
446000
3000
w kategoriach czarno-białych.
07:53
If we eliminate cancer the way we're trying to do now, with chemotherapy and radiation,
113
449000
6000
Eliminacja raka drogą chemioterapii czy radioterapii, jak robimy to obecnie,
07:59
we're bombarding the body or the cancer with toxins, or with radiation, trying to kill it.
114
455000
5000
oznacza bombardowanie ciała, lub nowotworu, toksynami i promieniowaniem.
08:04
It's almost as if we're getting back to this starting point.
115
460000
3000
Cofamy się jakby do początku.
08:07
We're removing the cancer cells, but we're revealing the previous damage
116
463000
5000
Usuwamy komórki nowotworowe, ale przywracamy uszkodzenia,
08:12
that the body has tried to fix.
117
468000
2000
które organizm próbował naprawić.
08:14
Shouldn't we think about manipulation, rather than elimination?
118
470000
5000
Może zamiast je eliminować, powinniśmy próbować nimi manipulować?
08:19
If somehow we can cause these cells to differentiate --
119
475000
4000
Gdybyśmy mogli zmusić te komórki do różnicowania się,
08:23
to become bone tissue, lung tissue, liver tissue,
120
479000
3000
by stały się tkanką kostną, płucną, wątrobową,
08:26
whatever that cancer has been put there to do --
121
482000
3000
cokolwiek miał wytworzyć nowotwór,
08:29
it would be a repair process. We'd end up better than we were before cancer.
122
485000
9000
byłby to proces naprawczy. Bylibyśmy zdrowsi, niż przed pojawieniem się raka.
08:38
So, this really changed my view of looking at cancer.
123
494000
4000
To kompletnie zmieniło moje postrzeganie raka.
08:42
And while I was reading all these articles about cancer,
124
498000
5000
Czytając te wszystkie artykuły o raku
08:47
it seemed that the articles -- a lot of them -- focused on, you know,
125
503000
2000
zauważyłam, że często dotyczą
08:49
the genetics of breast cancer, and the genesis
126
505000
2000
genetyki raka piersi. Jak powstaje,
08:51
and the progression of breast cancer --
127
507000
2000
jak się rozwija i przenosi,
08:53
tracking the cancer through the body, tracing where it is, where it goes.
128
509000
6000
gdzie w organizmie może się pojawić.
08:59
But it struck me that I'd never heard of cancer of the heart,
129
515000
5000
Uderzyło mnie, że nigdy nie słyszałam o raku serca,
09:04
or cancer of any skeletal muscle for that matter.
130
520000
3000
albo mięśni szkieletowych.
09:07
And skeletal muscle constitutes 50 percent of our body,
131
523000
4000
A mięśnie szkieletowe to 50% naszego ciała,
09:11
or over 50 percent of our body. And so at first I kind of thought,
132
527000
5000
czy nawet więcej. Najpierw pomyślałam, że może
09:16
"Well, maybe there's some obvious explanation
133
532000
2000
istnieje jakieś nieznane mi wyjaśnienie,
09:18
why skeletal muscle doesn't get cancer -- at least not that I know of."
134
534000
4000
dlaczego rak nie atakuje mięśni prążkowanych.
09:22
So, I looked further into it, found as many articles as I could,
135
538000
5000
Czytałam wszystkie artykuły, jakie udało mi się znaleźć.
09:27
and it was amazing -- because it turned out that it was very rare.
136
543000
4000
Byłam zaskoczona - wyglądało, że rak mięśni jest rzeczywiście bardzo rzadki.
09:31
Some articles even went as far as to say that skeletal muscle tissue
137
547000
4000
Sugerowano nawet, że tkanka mięśni prążkowanych
09:35
is resistant to cancer, and furthermore, not only to cancer,
138
551000
5000
jest odporna na raka. I nie tylko na raka,
09:40
but of metastases going to skeletal muscle.
139
556000
4000
ale także na przerzuty.
09:44
And what metastases are is when the tumor --
140
560000
3000
Przerzuty nowotworowe powstają, gdy fragment nowotworu
09:47
when a piece -- breaks off and travels through the blood stream
141
563000
3000
odrywa się, zaczyna podróż przez krwioobieg
09:50
and goes to a different organ. That's what a metastasis is.
142
566000
4000
i dociera do innego narządu. To właśnie jest przerzut.
09:54
It's the part of cancer that is the most dangerous.
143
570000
3000
Najbardziej niebezpieczny aspekt raka.
09:57
If cancer was localized, we could likely remove it,
144
573000
3000
Gdyby nowotwór znajdował się w jednym miejscu,
10:00
or somehow -- you know, it's contained. It's very contained.
145
576000
4000
moglibyśmy go usunąć, a przynajmniej skutecznie opanować.
10:04
But once it starts moving throughout the body, that's when it becomes deadly.
146
580000
3000
Kiedy się rozprzestrzenia, choroba staje się śmiertelna.
10:07
So the fact that not only did cancer not seem to originate in skeletal muscles,
147
583000
5000
Więc fakt, że rak nie tylko nie pojawia się w mięśniach szkieletowych,
10:12
but cancer didn't seem to go to skeletal muscle --
148
588000
3000
ale w ogóle się do nich nie przenosi,
10:15
there seemed to be something here.
149
591000
2000
wydawał się znaczący.
10:17
So these articles were saying, you know, "Skeletal --
150
593000
2000
Literatura mówiła:
10:19
metastasis to skeletal muscle -- is very rare."
151
595000
3000
"Przerzuty do mięśni są bardzo rzadkie".
10:22
But it was left at that. No one seemed to be asking why.
152
598000
4000
Ale nic więcej. Nikt nie pytał, dlaczego.
10:26
So I decided to ask why. At first -- the first thing I did
153
602000
7000
Więc postanowiłam to zrobić. Wysyłałam e-maile
10:33
was I emailed some professors who
154
609000
2000
do specjalistów od fizjologii mięśni.
10:35
specialized in skeletal muscle physiology, and pretty much said,
155
611000
3000
Pisałam mniej więcej tak:
10:38
"Hey, it seems like cancer doesn't really go to skeletal muscle.
156
614000
6000
"Hej! Wygląda, że rak nie przerzuca się do mięśni poprzecznych. Czemu?"
10:44
Is there a reason for this?" And a lot of the replies I got were that
157
620000
4000
Najczęściej odpowiadali,
10:48
muscle is terminally differentiated tissue.
158
624000
4000
że komórki mięśniowe są ostatecznie zróżnicowane.
10:52
Meaning that you have muscle cells, but they're not dividing,
159
628000
3000
Czyli, ponieważ już się nie dzielą,
10:55
so it doesn't seem like a good target for cancer to hijack.
160
631000
4000
rak nie bardzo potrafi je zaatakować.
10:59
But then again, this fact that the metastases
161
635000
3000
Czemu zatem przerzuty do tych mięśni są tak rzadkie?
11:02
didn't go to skeletal muscle made that seem unlikely.
162
638000
4000
Te ich wyjaśnienia wydawały mi się mało przekonujące.
11:06
And furthermore, that nervous tissue -- brain -- gets cancer,
163
642000
5000
Poza tym, rak atakuje przecież mózg, choć jego komórki
11:11
and brain cells are also terminally differentiated.
164
647000
3000
są już ostatecznie zróżnicowane.
11:14
So I decided to ask why. And here's some of, I guess, my hypotheses
165
650000
6000
Więc pytałam "dlaczego?". Oto kilka hipotez,
11:20
that I'll be starting to investigate this May at the Sylvester Cancer Institute in Miami.
166
656000
9000
nad którymi zacznę pracować w maju, w Sylvester Cancer Institute w Miami.
11:29
And I guess I'll keep investigating until I get the answers.
167
665000
5000
Będę badać tę kwestię, aż znajdę odpowiedzi.
11:34
But I know that in science, once you get the answers,
168
670000
3000
Choć w nauce odpowiedzi zawsze prowadzą
11:37
inevitably you're going to have more questions.
169
673000
2000
do nowych pytań.
11:39
So I guess you could say that I'll probably be doing this for the rest of my life.
170
675000
5000
Więc pewnie będę się tym zajmować przez resztę życia.
11:44
Some of my hypotheses are that
171
680000
3000
Jedna z moich hipotez związana jest z tym,
11:47
when you first think about skeletal muscle,
172
683000
3000
że w tkance mięśni prążkowanych
11:50
there's a lot of blood vessels going to skeletal muscle.
173
686000
3000
znajduje się bardzo dużo naczyń krwionośnych.
11:53
And the first thing that makes me think is that
174
689000
4000
Dla mnie naczynia krwionośne są jakby autostradą,
11:57
blood vessels are like highways for the tumor cells.
175
693000
3000
którą komórki nowotworu
12:00
Tumor cells can travel through the blood vessels.
176
696000
2000
podróżują przez układ krwionośny.
12:02
And you think, the more highways there are in a tissue,
177
698000
4000
Może się wydawać, że im więcej w tkance takich autostrad,
12:06
the more likely it is to get cancer or to get metastases.
178
702000
4000
tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia raka lub przerzutu.
12:10
So first of all I thought, you know, "Wouldn't it be favorable
179
706000
3000
Ale to oznaczałoby, że tkanka mięśni szkieletowych
12:13
to cancer getting to skeletal muscle?" And as well,
180
709000
3000
powinna być wysoce podatna na raka.
12:16
cancer tumors require a process called angiogenesis,
181
712000
5000
Rozwój nowotworu wymaga też procesu zwanego angiogenezą.
12:21
which is really, the tumor recruits the blood vessels to itself
182
717000
4000
Polega on na tym, że nowotwór werbuje nowe naczynia krwionośne,
12:25
to supply itself with nutrients so it can grow.
183
721000
3000
aby dostarczyć sobie substancji potrzebnych do wzrostu.
12:28
Without angiogenesis, the tumor remains the size of a pinpoint and it's not harmful.
184
724000
7000
Bez angiogenezy nowotwór jest rozmiaru główki od szpilki i nie jest szkodliwy.
12:35
So angiogenesis is really a central process to the pathogenesis of cancer.
185
731000
6000
Dlatego angiogeneza jest najważniejszym procesem w patogenezie raka.
12:41
And one article that really stood out to me
186
737000
3000
Próbując zrozumieć, dlaczego rak nie atakuje mięśni prążkowanych,
12:44
when I was just reading about this, trying to figure out why cancer doesn't go to skeletal
187
740000
4000
natknęłam się na opis bardzo intrygującego przypadku:
12:48
muscle, was that it had reported 16 percent of micro-metastases
188
744000
7000
podczas sekcji mięśnia prążkowanego,
12:55
to skeletal muscle upon autopsy.
189
751000
2000
zaobserwowano 16% mikro-przerzutów.
12:57
16 percent! Meaning that there were these pinpoint tumors in skeletal muscle,
190
753000
5000
16 procent! Natomiast przerzutów pełnych
13:02
but only .16 percent of actual metastases --
191
758000
5000
odnaleziono jedynie 0,16 procent.
13:07
suggesting that maybe skeletal muscle is able to control the angiogenesis,
192
763000
6000
Może więc tkanka mięśni prążkowanych potrafi kontrolować angiogenezę
13:13
is able to control the tumors recruiting these blood vessels.
193
769000
5000
i hamować werbowanie naczyń krwionośnych przez nowotwór?
13:18
We use skeletal muscles so much. It's the one portion of our body --
194
774000
5000
Mięśnie prążkowane to bardzo intensywnie wykorzystywana cześć organizmu.
13:23
our heart's always beating. We're always moving our muscles.
195
779000
3000
Serce zawsze bije. Mięśnie zawsze się poruszają.
13:26
Is it possible that muscle somehow intuitively knows
196
782000
4000
Być może mięsień wie intuicyjnie,
13:30
that it needs this blood supply? It needs to be constantly contracting,
197
786000
4000
że potrzebuje krwi? Jest w ciągłym ruchu,
13:34
so therefore it's almost selfish. It's grabbing its blood vessels for itself.
198
790000
3000
więc samolubnie przejmuje naczynia krwionośne.
13:37
Therefore, when a tumor comes into skeletal muscle tissue,
199
793000
4000
Dlatego nowotwór, który dociera do tych mięśni
13:41
it can't get a blood supply, and can't grow.
200
797000
3000
nie dostaje krwi i nie może rosnąć.
13:44
So this suggests that maybe if there is an anti-angiogenic factor
201
800000
5000
Wskazuje to na możliwość istnienia czynnika anty-angiogenetycznego,
13:49
in skeletal muscle -- or perhaps even more,
202
805000
2000
a może nawet czynnika
13:51
an angiogenic routing factor, so it can actually direct where the blood vessels grow --
203
807000
5000
kierującego angiogenezą, decydującego, gdzie rozwijają się naczynia.
13:56
this could be a potential future therapy for cancer.
204
812000
4000
Tu może kryć się przyszły sposób leczenia raka.
14:00
And another thing that's really interesting is that
205
816000
5000
Inną interesującą kwestią jest złożony mechanizm
14:05
there's this whole -- the way tumors move throughout the body,
206
821000
4000
rozprzestrzeniania się komórek raka w organizmie,
14:09
it's a very complex system -- and there's something called the chemokine network.
207
825000
4000
oraz rola tak zwanej sieci chemokinowej.
14:13
And chemokines are essentially chemical attractants,
208
829000
4000
Chemokiny to jakby chemiczne czynniki wabiące,
14:17
and they're the stop and go signals for cancer.
209
833000
3000
światła drogowe dla nowotworów.
14:20
So a tumor expresses chemokine receptors,
210
836000
5000
Kiedy następuje ekspresja receptorów chemokin przez nowotwór,
14:25
and another organ -- a distant organ somewhere in the body --
211
841000
3000
a inny, oddalony narząd posiada odpowiednie chemokiny,
14:28
will have the corresponding chemokines,
212
844000
2000
nowotwór je "widzi"
14:30
and the tumor will see these chemokines and migrate towards it.
213
846000
4000
i jego komórki migrują w stronę tego narządu.
14:34
Is it possible that skeletal muscle doesn't express this type of molecules?
214
850000
5000
Może w mięśniach nie następuje ekspresja tych cząsteczek?
14:39
And the other really interesting thing is that
215
855000
3000
Interesująca jest także reakcja mięśni prążkowanych
14:42
when skeletal muscle -- there's been several reports that when skeletal
216
858000
4000
na uszkodzenie. W kilku badaniach wykazano zależność
14:46
muscle is injured, that's what correlates with metastases going to skeletal muscle.
217
862000
7000
pomiędzy występowaniem urazów, a pojawianiem się przerzutów do mięśni.
14:53
And, furthermore, when skeletal muscle is injured,
218
869000
3000
Co więcej, to właśnie uszkodzenie tkanki mięśniowej
14:56
that's what causes chemokines -- these signals saying,
219
872000
4000
prowadzi do produkcji chemokin, które sygnalizują:
15:00
"Cancer, you can come to me," the "go signs" for the tumors --
220
876000
4000
"Raku, możesz tu do mnie przyjść."
15:04
it causes them to highly express these chemokines.
221
880000
4000
Uszkodzenie prowadzi do wzmożonej produkcji chemokin.
15:08
So, there's so much interplay here.
222
884000
7000
Więc jest tu wiele zależności.
15:15
I mean, there are so many possibilities
223
891000
2000
Istnieje wiele możliwych wyjaśnień,
15:17
for why tumors don't go to skeletal muscle.
224
893000
3000
dlaczego nowotwory nie atakują mięśni szkieletowych.
15:20
But it seems like by investigating, by attacking cancer,
225
896000
4000
Ale wydaje się, że badanie tego,
15:24
by searching where cancer is not, there has got to be something --
226
900000
4000
gdzie nie pojawia się rak, i dlaczego, to obiecujący kierunek.
15:28
there's got to be something -- that's making this tissue resistant to tumors.
227
904000
6000
Co stoi za odpornością tych tkanek na nowotwory?
15:34
And can we utilize -- can we take this property,
228
910000
3000
I czy możemy to wykorzystać - tę właściwość,
15:37
this compound, this receptor, whatever it is that's controlling these
229
913000
4000
ten związek, receptor, cokolwiek wywołuje tę odporność
15:41
anti-tumor properties and apply it to cancer therapy in general?
230
917000
7000
i zastosować nasze wyniki w leczeniu raka?
15:48
Now, one thing that kind of ties the resistance of skeletal muscle to cancer --
231
924000
8000
Możemy także połączyć kwestię odporności mięśni prążkowanych
15:56
to the cancer as a repair response gone out of control in the body --
232
932000
5000
z interpretacją raka jako zaburzonego procesu naprawczego ciała.
16:01
is that skeletal muscle has a factor in it called "MyoD."
233
937000
8000
Kluczem jest tutaj obecność w mięśniach szkieletowych czynnika MyoD.
16:09
And what MyoD essentially does is, it causes cells to differentiate
234
945000
5000
Powoduje on, że komórki różnicują się do komórek mięśniowych.
16:14
into muscle cells. So this compound, MyoD,
235
950000
5000
MyoD przetestowano na różnych typach komórek.
16:19
has been tested on a lot of different cell types and been shown to
236
955000
4000
Wykazano, że powoduje przeistoczenie się ich
16:23
actually convert this variety of cell types into skeletal muscle cells.
237
959000
4000
w komórki mięśni poprzecznie prążkowanych.
16:27
So, is it possible that the tumor cells are going to the skeletal muscle tissue,
238
963000
6000
Czy jest więc możliwe, że komórki nowotworowe, które przenikają do mięśni
16:33
but once in contact inside the skeletal muscle tissue,
239
969000
4000
napotykają tam na MyoD i pod jego wpływem
16:37
MyoD acts upon these tumor cells and causes them
240
973000
5000
zaczynają się przekształcać
16:42
to become skeletal muscle cells?
241
978000
3000
w komórki mięśni prążkowanych?
16:45
Maybe tumor cells are being disguised as skeletal muscle cells,
242
981000
3000
Może komórki nowotworowe zostają upozorowane na komórki mięśniowe
16:48
and this is why it seems as if it is so rare.
243
984000
5000
i dlatego występowanie guzów w tej tkance jest tak rzadkie?
16:53
It's not harmful; it has just repaired the muscle.
244
989000
3000
Nowotwór nie szkodzi, naprawia mięśnie.
16:56
Muscle is constantly being used -- constantly being damaged.
245
992000
3000
Ciągłe ich użycie oznacza ciągłe uszkodzenia.
16:59
If every time we tore a muscle
246
995000
3000
Gdyby przy każdym naderwaniu mięśnia,
17:02
or every time we stretched a muscle or moved in a wrong way,
247
998000
3000
czy zwykłym naciągnięciu
17:05
cancer occurred -- I mean, everybody would have cancer almost.
248
1001000
7000
pojawiał się rak, prawie wszyscy mielibyśmy raka.
17:12
And I hate to say that. But it seems as though muscle cell,
249
1008000
4000
Wzdragam się, ale wygląda na to, że komórki mięśniowe,
17:16
possibly because of all its use, has adapted
250
1012000
3000
być może dlatego, że tak intensywnie są używane,
17:19
faster than other body tissues to respond to injury,
251
1015000
3000
lepiej przystosowały się do radzenia sobie z uszkodzeniami
17:22
to fine-tune this repair response and actually be able to finish the process
252
1018000
6000
i wytworzyły bardziej precyzyjny mechanizm naprawczy.
17:28
which the body wants to finish. I really believe that the human body is very,
253
1024000
5000
Wierzę, że ludzki organizm jest niezwykle inteligentny
17:33
very smart, and we can't counteract something the body is saying to do.
254
1029000
6000
i nie powinniśmy próbować mu przeciwdziałać.
17:39
It's different when a bacteria comes into the body --
255
1035000
3000
Co innego, gdy w organizmie pojawia się bakteria.
17:42
that's a foreign object -- we want that out.
256
1038000
4000
To ciało obce i należy się go pozbyć.
17:46
But when the body is actually initiating a process
257
1042000
2000
Ale kiedy organizm inicjuje jakiś proces
17:48
and we're calling it a disease, it doesn't seem as though elimination is
258
1044000
4000
nazwany chorobą, rozwiązaniem nie powinna raczej być eliminacja.
17:52
the right solution. So even to go from there, it's possible, although far-fetched,
259
1048000
8000
Choć to na razie odległa możliwość, może w przyszłości
18:00
that in the future we could almost think of cancer being used as a therapy.
260
1056000
7000
nowotwory dostarczą w pewnym sensie nowych sposobów leczenia.
18:07
If those diseases where tissues are deteriorating --
261
1063000
3000
W chorobach, gdzie następuje rozpad tkanek,
18:10
for example Alzheimer's, where the brain, the brain cells, die
262
1066000
5000
na przykład w chorobie Alzheimera, gdzie obumierają komórki mózgowe,
18:15
and we need to restore new brain cells, new functional brain cells --
263
1071000
4000
pojawia się potrzeba odtworzenia nowych, działających komórek.
18:19
what if we could, in the future, use cancer? A tumor --
264
1075000
4000
Może kiedyś moglibyśmy do tego celu użyć nowotworów?
18:23
put it in the brain and cause it to differentiate into brain cells?
265
1079000
5000
Wprowadzić ich komórki do mózgu, by zróżnicowały się do komórek mózgowych?
18:28
That's a very far-fetched idea, but I really believe that it may be possible.
266
1084000
6000
To na razie odległa wizja, ale wierzę, że jest to możliwe.
18:34
These cells are so versatile, these cancer cells are so versatile --
267
1090000
4000
Komórki nowotworowe są tak wszechstronne,
18:38
we just have to manipulate them in the right way.
268
1094000
3000
że wystarczy odpowiednio nimi pokierować.
18:41
And again, some of these may be far-fetched, but
269
1097000
4000
Jak mówiłam, to na razie hipotezy i odległa rzeczywistość,
18:45
I figured if there's anywhere to present far-fetched ideas, it's here at TED, so
270
1101000
5000
ale pomyślałam, że TED to idealne miejsce, by przedstawić takie pomysły.
18:50
thank you very much.
271
1106000
2000
Dziękuję bardzo.
18:52
(Applause)
272
1108000
3000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Eva Vertes - Neuroscience and cancer researcherEva Vertes is a microbiology prodigy. Her discovery, at age 17, of a compound that stops fruit-fly brain cells from dying was regarded as a step toward curing Alzheimer's. Now she aims to find better ways to treat -- and avoid -- cancer.
Why you should listen
Eva Vertes may not yet have the answers she needs to cure cancer, but she's asking some important -- and radical questions: If smoking can cause lung cancer, and drinking can cause liver cancer, is it possible that cancer is a direct result of injury? If so, could cancer be caused by the body's own repair system going awry?
She asks this and other breathtaking questions in her conference-closing 2005 talk. Her approach marks an important shift in scientific thinking, looking in brand-new places for cancer's cause -- and its cure. Her ultimate goal, which even she calls far-fetched, is to fight cancer with cancer.
Eva Vertes | Speaker | TED.com