ABOUT THE SPEAKER
Margaret Bourdeaux - Physician, global health policy analyst
Margaret Bourdeaux investigates the best ways to protect, recover and reconstruct health systems and institutions disrupted by war or disaster.

Why you should listen

Margaret Ellis Bourdeaux, MD, MPH spearheads the Threatened Health Systems Project at Harvard Medical School -- an initiative that brings together public sector leaders, health care providers, academics, military strategists and private sector stakeholders to generate creative approaches to protecting valuable health system resources in countries affected by armed conflict and acute political crisis.

Bourdeaux's journey in global health began when she took a year of leave from Yale Medical School to work in refugee camps during the Kosovo War in 1999. She returned on her own after the war to trace families she had befriended in the camps and find out what had happened to them. Living in villages of Kosovo's countryside, she documented how these families struggled to care for their children, find health services and make a living in a society decimated by genocide and ethnic conflict. This experience impressed upon her the stark truth that war kills people by stripping them of their personal, community and national resources and institutions. Far more people died in Kosovo from the depleted health systems and institutions than from wounds sustained during the armed conflict.

Later experiences in Haiti, Afghanistan, Libya, Sierra Leon, Madagascar and Liberia revealed a similar pattern: armed conflict would decimate indigenous health institutions that never recovered, leaving people helpless when later crises -- earthquakes, epidemics, renewed conflict -- invariably struck. Strong, resilient health systems are the key to making war, disasters and epidemics less deadly.

After completing a joint residency in Internal Medicine and Pediatrics at the Harvard Combined Med/Peds Program, Bourdeaux was among the first graduates of Brigham and Women's Global Women's Health Fellowship. She has worked with the Office of the Secretary of Defense Policy to analyze the US Department of Defense’s global health projects and programs. She led a joint Harvard-NATO team of analysts to evaluate the impacts, challenges and opportunities international security forces have in protecting and rebuilding health systems in conflict affected states. She joined the faculty of the Division of Global Health Equity at Brigham and Women’s Hospital and Harvard Medical School in 2011.

This year she was awarded the prestigious Harvard Global Health Institute's Burke Fellowship in Global Health to investigate the responsiveness of foreign aid to health system distress and disruption. She is co-developing the first executive education course between Harvard Medical School and Harvard Kennedy School of Government for senior security policy makers on health system threat detection and response. In addition, she is launching Harvard Global Health Institute's first Summit on Threatened Health Systems in June 2017.

More profile about the speaker
Margaret Bourdeaux | Speaker | TED.com
TEDxBeaconStreet

Margaret Bourdeaux: Why civilians suffer more once a war is over

Margaret Bourdeaux: Dlaczego cywile cierpią bardziej po wojnie

Filmed:
979,657 views

Okazuje się, że konflikt zbrojny i przemoc nie są największymi zabójcami cywilów. Co jest? Choroba, głód, bieda - ponieważ wojna niszczy instytucje, które pozwalają społeczeństwu funkcjonować, zapewniają prąd i gaz, jedzenie i szpitale. Lekarka Margaret Bourdeaux prezentuje odważne podejście do powojennej odbudowy i ustalania priorytetów naprawy instytucji w niestabilnych rejonach świata.
- Physician, global health policy analyst
Margaret Bourdeaux investigates the best ways to protect, recover and reconstruct health systems and institutions disrupted by war or disaster. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Czy kiedyś myśleliście, jak żyłoby się
00:12
So have you ever wonderedzastanawiałem się
what it would be like
0
978
3102
00:16
to liverelacja na żywo in a placemiejsce with no ruleszasady?
1
4104
2574
w państwie bez żadnych zasad?
00:19
That soundsDźwięki prettyładny coolchłodny.
2
7833
1151
Brzmi świetnie.
00:21
(LaughterŚmiech)
3
9008
1038
(Śmiech)
Budzisz się pewnego ranka
00:22
You wakebudzić up one morningranek, howeverjednak,
4
10070
1637
i odkrywasz, że nie ma zasad,
00:23
and you discoverodkryć that the reasonpowód
there are no ruleszasady
5
11731
2480
bo nie ma rządu, nie ma żadnych praw.
00:26
is because there's no governmentrząd,
and there are no lawsprawa.
6
14235
3361
00:29
In factfakt, all socialspołeczny institutionsinstytucje
have disappearedzniknął.
7
17620
4067
Wszystkie instytucje społeczne zniknęły.
00:34
So there's no schoolsszkoły,
8
22918
1333
Nie ma szkół,
00:36
there's no hospitalsszpitale,
9
24275
1166
nie ma szpitali,
00:37
there's no policePolicja,
10
25465
1308
nie ma policji,
00:38
there's no banksbanki,
11
26797
1335
nie ma banków,
00:40
there's no athleticsportowe clubskluby,
12
28156
2554
nie ma klubów sportowych,
00:42
there's no utilitiesnarzędzia.
13
30734
1503
nie ma prądu czy gazu.
00:44
Well, I know a little bitkawałek
about what this is like,
14
32884
3192
Mniej więcej wiem, jak to jest,
00:48
because when I was
a medicalmedyczny studentstudent in 1999,
15
36100
2849
bo w 1999 roku jako studentka medycyny
00:50
I workedpracował in a refugeeuchodźca campobóz
in the BalkansBałkany duringpodczas the KosovoKosowo WarWojny.
16
38973
4485
pracowałam w obozie dla uchodźców
podczas wojny domowej w Kosowie.
Kiedy wojna się skończyła,
00:57
When the warwojna was over,
17
45009
1150
nieoczekiwanie dostałam zgodę
od uniwersytetu medycznego
00:58
I got permissionpozwolenie -- unbelievablyniewiarygodnie --
from my medicalmedyczny schoolszkoła
18
46183
3058
01:01
to take some time off
19
49265
1151
na krótki urlop, żeby podążyć
za niektórymi rodzinami,
01:02
and followśledzić some of the familiesrodziny
that I had befriendedzaprzyjaźnił się z in the campobóz
20
50440
4171
z którymi zaprzyjaźniłam się w obozie,
do ich rodzinnego Kosowa,
01:06
back to theirich villagewioska in KosovoKosowo,
21
54635
2423
dowiedzieć się, jak radzą sobie
w powojennych warunkach.
01:09
and understandzrozumieć how they navigatedNawigacja
life in this postwarPo wojnie settingoprawa.
22
57082
5367
01:16
PostwarPo wojnie KosovoKosowo
was a very interestingciekawy placemiejsce
23
64511
3220
Powojenne Kosowo
było bardzo interesujące,
01:19
because NATONATO troopswojsko were there,
24
67755
3169
bo stacjonowały tam wojska NATO,
01:22
mostlyprzeważnie to make sure
the warwojna didn't breakprzerwa out again.
25
70948
3636
przede wszystkim żeby dopilnować,
że wojna nie wybuchnie na nowo.
01:26
But other than that,
it was actuallytak właściwie a lawlessbezprawia placemiejsce,
26
74608
3493
Ale poza tym było to miasto bezprawia
01:30
and almostprawie everykażdy socialspołeczny institutioninstytucja,
bothobie publicpubliczny and privateprywatny,
27
78125
3265
i prawie wszystkie instytucje społeczne,
zarówno publiczne jak prywatne,
01:33
had been destroyedzniszczony.
28
81414
1275
zostały zniszczone.
01:35
So I can tell you
29
83619
3889
Mogę wam powiedzieć,
01:39
that when you go into one
of these situationssytuacje and settingsUstawienia,
30
87532
4515
że wyjazd w takie miejsce
01:44
it is absolutelyabsolutnie thrillingporywający ...
31
92071
3807
jest absolutnie fascynujący...
01:47
for about 30 minutesminuty,
32
95902
1352
przez jakieś 30 minut,
01:49
because that's about how long it takes
before you runbiegać into a situationsytuacja
33
97278
4672
bo mniej więcej wtedy zdarza się coś,
01:53
where you realizerealizować
how incrediblyniewiarygodnie vulnerablewrażliwy you are.
34
101974
4543
co uświadamia wam,
jak bardzo jesteście bezbronni.
01:59
For me, that momentza chwilę cameoprawa ołowiana witrażu
when I had to crosskrzyż the first checkpointpunkt kontrolny,
35
107720
3767
Dla mnie tym momentem
było przekroczenie punktu kontrolnego.
Podjeżdżając zdałam sobie sprawę,
02:03
and I realizedrealizowany as I drovestado up
36
111511
1793
02:05
that I would be negotiatingnegocjowanie passageprzejście
throughprzez this checkpointpunkt kontrolny
37
113328
4098
że będę musiała wynegocjować
przejazd przez punkt kontrolny
02:09
with a heavilyciężko armedzbrojnych individualindywidualny
38
117450
2214
z mocno uzbrojonym osobnikiem,
02:11
who, if he decidedzdecydowany to shootstrzelać me
right then and there,
39
119688
3386
który, jeśli postanowi
mnie na miejscu zastrzelić,
02:15
actuallytak właściwie wouldn'tnie be doing
anything illegalnielegalny.
40
123098
2330
właściwie nie popełni przestępstwa.
02:18
But the sensesens of vulnerabilitywrażliwość that I had
was absolutelyabsolutnie nothing
41
126991
4863
Ale moje poczucie zagrożenia bladło
02:23
in comparisonporównanie to the vulnerabilitywrażliwość
of the familiesrodziny that I got to know
42
131878
3898
w porównaniu z poczuciem
zagrożenia rodzin,
02:27
over that yearrok.
43
135800
1660
które znałam przez rok.
02:29
You see, life in a societyspołeczeństwo
where there are no socialspołeczny institutionsinstytucje
44
137484
5113
Życie w społeczeństwie,
w którym nie ma instytucji społecznych,
02:34
is riddledpodziurawiony with dangerniebezpieczeństwo and uncertaintyniepewność,
45
142621
3444
jest pełne zagrożeń i niepewności.
02:38
and simpleprosty questionspytania like,
"What are we going to eatjeść tonightdzisiejszej nocy?"
46
146089
3374
Odpowiedzi na podstawowe pytania,
takie jak: "Co będziemy dziś jeść"?,
02:42
are very complicatedskomplikowane to answerodpowiedź.
47
150425
2681
stają się bardzo skomplikowane.
02:46
QuestionsPytania about securitybezpieczeństwo,
when you don't have any securitybezpieczeństwo systemssystemy,
48
154739
4350
Pytania o bezpieczeństwo,
gdy nie istnieją systemy bezpieczeństwa,
02:51
are terrifyingprzerażający.
49
159113
1418
są przerażające.
02:52
Is that altercationSPRZECZKA I had
with the neighborsąsiad down the blockblok
50
160555
2763
Czy sprzeczka z sąsiadem z bloku
02:55
going to turnskręcać into a violentgwałtowny episodeodcinek
that will endkoniec my life
51
163342
2814
przerodzi się w akt przemocy,
zakończony moją śmiercią
lub śmiercią mojej rodziny?
02:58
or my family'srodzina life?
52
166180
1237
03:00
HealthZdrowie concernsobawy
when there is no healthzdrowie systemsystem
53
168023
2926
Zagrożenia dla zdrowia,
gdy nie ma systemu opieki zdrowotnej,
03:02
are alsorównież terrifyingprzerażający.
54
170973
1540
również stają się przerażające.
03:05
I listenedsłuchałem as manywiele familiesrodziny
had to sortsortować throughprzez questionspytania like,
55
173294
3618
Wiele rodzin musiało
zmierzyć się z pytaniami:
03:08
"My infantDziecko has a fevergorączka.
What am I going to do?"
56
176936
2873
"Moje dziecko gorączkuje. Co mam zrobić"?,
03:12
"My sistersiostra, who is pregnantw ciąży,
is bleedingkrwawienie. What should I do?
57
180423
3680
"Moja ciężarna siostra krwawi. Co robić"?,
03:16
Who should I turnskręcać to?"
58
184127
1174
"Do kogo się zwrócić"?,
03:17
"Where are the doctorslekarze,
where are the nursespielęgniarki?
59
185325
2130
"Gdzie są lekarze, gdzie pielęgniarki"?,
03:19
If I could find one, are they trustworthygodne zaufania?
60
187479
2761
"Jeśli już kogoś znajdę,
czy mogę mu zaufać"?,
03:22
How will I payzapłacić them?
In what currencyWaluta will I payzapłacić them?"
61
190264
2733
"Jak zapłacę? Jakiej waluty użyć"?,
03:25
"If I need medicationsleki,
where will I find them?
62
193021
2794
"Gdzie znaleźć potrzebne lekarstwa?",
03:28
If I take those medicationsleki,
are they actuallytak właściwie counterfeitsfalsyfikaty?"
63
196844
2895
"Czy zażyty lek nie okaże się podróbką"?.
03:31
And on and on.
64
199763
1499
I tak bez końca.
03:34
So for life in these settingsUstawienia,
65
202945
2372
W takich warunkach
03:37
the dominantdominujący thememotyw,
the dominantdominujący featurececha of life,
66
205341
4480
dominuje jeden temat, jeden element życia:
03:41
is the incredibleniesamowite vulnerabilitywrażliwość
that people have to managezarządzanie
67
209845
3943
niewyobrażalne zagrożenie,
z którym ludzie muszą sobie radzić
03:45
day in and day out,
68
213812
1549
dzień za dniem,
03:47
because of the lackbrak of socialspołeczny systemssystemy.
69
215385
2834
z powodu braku systemu socjalnego.
03:50
And it actuallytak właściwie turnsskręca out
70
218243
1236
Okazuje się,
03:51
that this featurececha of life
is incrediblyniewiarygodnie difficulttrudny to explainwyjaśniać
71
219503
4027
że ten element życia
bardzo trudno wyjaśnić
03:55
and be understoodzrozumiany by people
who are livingżycie outsidena zewnątrz of it.
72
223554
2975
i zrozumieć innym ludziom
spoza obszaru konfliktu.
03:59
I discoveredodkryty this when I left KosovoKosowo.
73
227221
4636
Odkryłam to, kiedy opuściłam Kosowo,
04:03
I cameoprawa ołowiana witrażu back to BostonBoston,
I becamestał się a physicianlekarz,
74
231881
3205
wróciłam do Bostonu, zostałam lekarką,
04:07
I becamestał się a globalświatowy publicpubliczny
healthzdrowie policypolityka researchernaukowiec.
75
235110
4011
pracownikiem naukowym w zakresie
zdrowia publicznego na świecie.
Rozpoczęłam pracę
w Harvard Medical School,
04:11
I joinedDołączył the HarvardHarvard MedicalMedyczne SchoolSzkoła
76
239145
1790
04:12
and BrighamBrigham and Women'sDla kobiet HospitalSzpital
DivisionDywizja of GlobalGlobalny HealthZdrowie.
77
240959
2842
i Birmingham Women's Hospital,
w dziale zdrowia globalnego.
04:15
And I, as a researchernaukowiec,
78
243825
1234
Jako pracownik naukowy
04:17
really wanted to get startedRozpoczęty
on this problemproblem right away.
79
245083
2654
chciałam zająć się tym problemem od razu.
Zaczęłam się zastanawiać,
jak zredukować miażdżącą bezbronność
04:19
I was like, "How do we reducezmniejszyć
the crushingkruszenie vulnerabilitywrażliwość
80
247761
3568
ludzi żyjących w tych
niestabilnych regionach.
04:23
of people livingżycie in these typestypy
of fragilekruchy settingsUstawienia?
81
251353
3771
Czy da się wymyślić,
04:27
Is there any way
we can startpoczątek to think about
82
255148
2469
04:29
how to protectochraniać and quicklyszybko recoverwyzdrowieć
83
257641
2705
jak chronić i szybko odbudować
04:32
the institutionsinstytucje
that are criticalkrytyczny to survivalprzetrwanie,
84
260370
2809
instytucje niezbędne dla przeżycia,
04:35
like the healthzdrowie systemsystem?"
85
263203
1513
jak system opieki zdrowotnej?
04:36
And I have to say,
I had amazingniesamowity colleagueskoledzy.
86
264740
3321
Muszę przyznać, że trafiłam
na wspaniałych współpracowników.
04:40
But one interestingciekawy thing about it was,
87
268582
1886
Co ciekawe,
to pytanie wydało im się dziwne.
04:42
this was sortsortować of an unusualniezwykły
questionpytanie for them.
88
270492
2484
Pytali: "Jeśli pracujesz w regionie
konfliktu militarnego,
04:45
They were kinduprzejmy of like,
"Oh, if you work in warwojna,
89
273000
2309
04:47
doesn't that mean
you work on refugeeuchodźca campsobozy,
90
275333
2249
czy nie oznacza to, że pracujesz
w obozie dla uchodźców,
04:49
and you work on documentingdokumentowanie
massmasa atrocitiesokrucieństwa?" --
91
277606
2432
dokumentując masowe zbrodnie?",
04:52
whichktóry is, by the way, very,
very, very importantważny.
92
280062
2600
co oczywiście jest bardzo, bardzo istotne.
04:55
So it tookwziął me a while to explainwyjaśniać
why I was so passionatenamiętny about this issuekwestia,
93
283477
5154
Wyjaśnianie, dlaczego tak mi zależy,
zajęło mi trochę czasu,
05:00
untilaż do about sixsześć yearslat agotemu.
94
288655
1691
aż 6 lat temu
05:02
That's when this landmarkpunkt orientacyjny studybadanie
95
290370
2065
przełomowe badania,
05:04
that lookedspojrzał at and describedopisane
the publicpubliczny healthzdrowie consequenceskonsekwencje of warwojna
96
292459
4109
które opisywały jak konflikt zbrojny
wpływa na system opieki zdrowotnej,
05:08
was publishedopublikowany.
97
296592
1342
zostały opublikowane.
05:09
They cameoprawa ołowiana witrażu to an incredibleniesamowite,
provocativewyzywający conclusionwniosek.
98
297958
4937
Badacze doszli do prowokującego wniosku.
05:15
These researchersnaukowcy concludedzakończony
99
303851
2649
Odkryto, że większość zgonów
05:18
that the vastogromny majoritywiększość of deathśmierć
and disabilityniepełnosprawność from warwojna
100
306524
3474
i przypadków kalectwa
05:22
happensdzieje się after the cessationzaprzestania of conflictkonflikt.
101
310022
2633
zdarza się po zakończeniu wojny.
05:24
So the mostwiększość dangerousniebezpieczny time to be a personosoba
livingżycie in a conflict-affectedkonfliktem statestan
102
312679
5038
Najbardziej niebezpiecznym okresem
05:29
is after the cessationzaprzestania of hostilitiesdziałania wojenne;
103
317741
2043
jest czas po zakończeniu konfliktu,
05:31
it's after the peacepokój dealsprawa has been signedpodpisany.
104
319808
2001
kiedy traktat pokojowy jest już podpisany.
05:33
It's when that politicalpolityczny solutionrozwiązanie
has been achievedosiągnięty.
105
321833
2561
kiedy polityczne rozwiązania są gotowe.
05:36
That seemswydaje się so puzzlingzagadkowe,
but of coursekurs it's not,
106
324418
3534
To wydaje się dziwne,
ale tak naprawdę nie jest,
05:39
because warwojna killszabija people
by robbingokradanie them of theirich clinicskliniki,
107
327976
5805
bo wojna zabija ludzi,
okradając ich z klinik,
05:45
of theirich hospitalsszpitale,
108
333805
1177
szpitali,
05:47
of theirich supplyDostawa chainswięzy.
109
335006
1864
łańcuchów logistycznych.
05:48
TheirIch doctorslekarze are targetedukierunkowane, are killedzabity;
they're on the runbiegać.
110
336894
3591
Lekarze stają się celem ataku,
są zabijani, muszą uciekać.
05:52
And more invisibleniewidzialny
and yetjeszcze more deadlyśmiertelnie is the destructionzniszczenie
111
340509
3919
Tym samym jeszcze mniej widoczna
i bardziej śmiertelna staje się destrukcja
05:56
of the healthzdrowie governancezarządzanie institutionsinstytucje
and theirich financesfinanse.
112
344452
3536
rządowej służby zdrowia i jej funduszy.
06:01
So this is really not
surprisingzaskakujący at all to me.
113
349118
3239
Dlatego mnie to wcale nie zaskakuje.
06:05
But what is surprisingzaskakujący
and somewhatnieco dismayingpostrachem,
114
353790
2550
Co zadziwiające i trochę niepokojące,
06:08
is how little impactwpływ this insightwgląd has had,
115
356364
3974
te badania miały niewielki oddźwięk
06:12
in termswarunki of how we think
about humanczłowiek sufferingcierpienie and warwojna.
116
360362
3584
w kontekście tego, jak myślimy
o ludzkim cierpieniu i wojnie.
06:16
Let me give you a couplepara examplesprzykłady.
117
364679
1707
Podam wam parę przykładów.
06:19
Last yearrok, you maymoże rememberZapamiętaj,
118
367106
1911
Może pamiętacie, jak w zeszłym roku
06:21
EbolaEbola hittrafienie the WestWest AfricanAfrykańska
countrykraj of LiberiaLiberia.
119
369041
4125
wirus Eboli dotarł do Liberii
w Afryce Zachodniej.
06:26
There was a lot of reportingraportowanie
about this groupGrupa, DoctorsLekarze WithoutBez BordersGranice,
120
374161
3868
Wiele mówiono o Lekarzach bez Granic,
06:30
soundingsondaż the alarmalarm
and callingpowołanie for aidpomoc and assistancewsparcie.
121
378053
2898
alarmowano i nawoływano
do pomocy i wsparcia.
06:33
But not a lot of that reportingraportowanie
answeredodpowiedział the questionpytanie:
122
381502
3862
Jednak nie informowano,
06:37
Why is DoctorsLekarze WithoutBez BordersGranice
even in LiberiaLiberia?
123
385388
2552
dlaczego właściwie
Lekarze bez Granic są w Liberii.
06:39
DoctorsLekarze WithoutBez BordersGranice
is an amazingniesamowity organizationorganizacja,
124
387964
2676
Lekarze bez Granic
to wspaniała organizacja,
06:42
dedicateddedykowane and designedzaprojektowany to providezapewniać
emergencynagły wypadek careopieka in warwojna zonesstref.
125
390664
4415
specjalnie poświęcona niesieniu
pomocy w rejonach konfliktów zbrojnych.
06:47
Liberia'sLiberii civilcywilny warwojna had endedzakończyło się in 2003 --
126
395641
2817
Wojna domowa w Liberii
skończyła się w 2003 roku,
06:50
that was 11 yearslat
before EbolaEbola even struckpowalony.
127
398482
2837
11 lat przed pojawieniem się wirusa Eboli.
06:54
When EbolaEbola struckpowalony LiberiaLiberia,
128
402632
1720
Kiedy Ebola dotarła do Liberii,
06:56
there were lessmniej than 50 doctorslekarze
in the entireCały countrykraj
129
404376
3627
w całym kraju było mniej niż 50 lekarzy
07:00
of 4.5 millionmilion people.
130
408027
1862
na 4,5 miliona mieszkańców.
07:02
DoctorsLekarze WithoutBez BordersGranice is in LiberiaLiberia
131
410709
2184
Lekarze bez Granic są w Liberii,
07:04
because LiberiaLiberia still doesn't really have
a functioningfunkcjonowanie healthzdrowie systemsystem,
132
412917
3381
bo Liberia ciągle nie ma
sprawnej służby zdrowia,
11 lat po wojnie.
07:08
11 yearslat laterpóźniej.
133
416322
1667
07:10
When the earthquaketrzęsienie ziemi hittrafienie HaitiHaiti in 2010,
134
418013
3312
Kiedy trzęsienie ziemi
uderzyło w Haiti w 2010 roku,
07:13
the outpouringwylanie of internationalmiędzynarodowy
aidpomoc was phenomenalfenomenalny.
135
421349
3533
fala międzynarodowej pomocy
była nieprawdopodobna.
07:16
But did you know that only
two percentprocent of that fundingfinansowanie
136
424906
3671
Ale czy wiedzieliście,
że tylko 2% tych funduszy
07:20
wentposzedł to rebuildodbudować
HaitianHaitański publicpubliczny institutionsinstytucje,
137
428601
2842
przeznaczono na odbudowę
publicznych instytucji,
07:23
includingwłącznie z its healthzdrowie sectorsektor?
138
431467
1760
łącznie z sektorem zdrowotnym?
07:25
From that perspectiveperspektywiczny,
139
433877
1417
Z tego powodu
07:27
HaitiansHaitańczycy continueKontyntynuj to dieumierać
from the earthquaketrzęsienie ziemi even todaydzisiaj.
140
435318
3376
mieszkańcy Haiti wciąż umierają
z powodu trzęsienia ziemi, nawet teraz.
07:31
I recentlyostatnio metspotkał this gentlemanpan.
141
439843
2077
Poznałam ostatnio tego pana.
07:33
This is DrDr. NezarNezar IsmetIsmet.
142
441944
2078
To dr Nezar Ismet.
07:36
He's the MinisterMinister of HealthZdrowie
in the northernpółnocny autonomousautonomiczny regionregion of IraqIrak,
143
444046
3836
Jest ministrem zdrowia
w autonomicznym regionie
północnego Iraku, Kurdystanie.
07:39
in KurdistanKurdystan.
144
447906
1431
07:41
Here he is announcingZapowiedź
that in the last ninedziewięć monthsmiesiące,
145
449361
3882
Właśnie oznajmia,
że przez ostatnie 9 miesięcy
07:45
his countrykraj, his regionregion, has increasedzwiększony
from fourcztery millionmilion people
146
453267
4042
w jego państwie i regionie
liczba mieszkańców wzrosła
z 4 do 5 milionów ludzi.
07:49
to fivepięć millionmilion people.
147
457333
1532
07:50
That's a 25 percentprocent increasezwiększać.
148
458889
1868
To wzrost o 25%.
07:52
ThousandsTysiące of these newNowy arrivalsprzyjazd
have experienceddoświadczony incredibleniesamowite traumauraz.
149
460781
3866
Tysiące nowoprzybyłych
doświadczyło ogromnej traumy.
07:57
His doctorslekarze are workingpracujący
16-hour-godzina daysdni withoutbez payzapłacić.
150
465159
4195
Jego lekarze pracują 16 godzin na dobę,
bez wynagrodzenia.
08:03
His budgetbudżet has not increasedzwiększony
by 25 percentprocent;
151
471047
2823
Budżet nie wzrósł o 25%,
08:05
it has decreasedzmniejszenie by 20 percentprocent,
152
473894
2395
raczej zmniejszył się o 20%,
08:08
as fundingfinansowanie has flowedpłynęła to securitybezpieczeństwo concernsobawy
and to short-termkrótkoterminowe reliefulga effortsstarania.
153
476313
4641
bo fundusze przeznaczono na bezpieczeństwo
oraz krótkofalową pomoc humanitarną.
08:13
When his healthzdrowie sectorsektor failszawiedzie --
154
481749
1604
Kiedy sektor zdrowotny upadnie,
a jeśli historia nas czegoś uczy,
to upadnie na pewno,
08:15
and if historyhistoria is any guideprzewodnik, it will --
155
483377
2413
08:17
how do you think that's going to influencewpływ
156
485814
2046
jak według was wpłynie to
08:19
the decisiondecyzja makingzrobienie
of the fivepięć millionmilion people in his regionregion
157
487884
3232
na decyzje 5 milionów
ludzi w tym regionie,
08:23
as they think about
whetherczy they should fleeucieczki
158
491140
2819
którzy zastanawiają się, czy uciec
08:25
that typerodzaj of vulnerablewrażliwy livingżycie situationsytuacja?
159
493983
2491
z tego niebezpiecznego
miejsca zamieszkania?
08:29
So as you can see,
this is a frustratingfrustrujące topictemat for me,
160
497730
2934
Jak widzicie, ten temat mnie irytuje.
08:32
and I really try to understandzrozumieć:
161
500688
1502
Naprawdę staram się zrozumieć,
08:34
Why the reluctanceniechęć to protectochraniać and supportwsparcie
162
502214
3524
skąd ta niechęć do ochrony i wsparcia
08:37
indigenousrodzimy healthzdrowie systemssystemy
and securitybezpieczeństwo systemssystemy?
163
505762
3636
lokalnego systemu opieki zdrowotnej
i systemu bezpieczeństwa.
08:41
I usuallyzazwyczaj tierwarstwy two concernsobawy,
two argumentsargumenty.
164
509422
2619
Zwykle chodzi o dwa poziomy obaw,
dwa argumenty.
08:44
The first concerndotyczyć is about corruptionkorupcja,
165
512927
2187
Pierwsza obawa dotyczy korupcji,
08:47
and the concerndotyczyć that people
in these settingsUstawienia are corruptskorumpowany
166
515138
2719
obawiamy się, że ludzie
w tych regionach są skorumpowani
08:49
and they are untrustworthynierzetelne.
167
517881
1745
i nie można im ufać.
08:52
And I will admitprzyznać that I have metspotkał
unsavoryniesmaczny characterspostacie
168
520256
3061
Muszę przyznać, że spotkałam
podejrzanych osobników,
08:55
workingpracujący in healthzdrowie sectorssektorów
in these situationssytuacje.
169
523341
2356
pracujących w służbie zdrowia
w tych rejonach.
08:57
But I will tell you that the oppositenaprzeciwko
is absolutelyabsolutnie trueprawdziwe
170
525721
3700
Jednak powiem wam, że ludzie dobrej woli
jak najbardziej istnieją,
09:01
in everykażdy casewalizka I have workedpracował on,
171
529445
2030
w każdym przypadku,
z jakim miałam do czynienia,
09:03
from AfghanistanAfganistan to LibyaLibia, to KosovoKosowo,
to HaitiHaiti, to LiberiaLiberia --
172
531499
3813
od Afganistanu po Libię,
Kosowo, Haiti i Liberię.
09:07
I have metspotkał inspiringinspirujący people,
173
535336
2099
Spotkałam inspirujących ludzi,
09:09
who, when the chipsfrytki were down
for theirich countrykraj,
174
537459
2495
którzy w trudnej sytuacji,
dla swojego kraju,
09:11
they riskedryzykowali everything
to savezapisać theirich healthzdrowie institutionsinstytucje.
175
539978
3309
ryzykują wszystko, aby ocalić
instytucje służby zdrowia.
09:15
The tricksztuczka for the outsideroutsider
who wants to help
176
543311
3348
Komuś z zewnątrz, kto chce pomóc,
09:18
is identifyingidentyfikacji who those individualsosoby prywatne are,
177
546683
2904
może być trudno zidentyfikować
tych dobrych ludzi,
09:21
and buildingbudynek a pathwayścieżka for them to leadprowadzić.
178
549611
2308
stworzyć im warunki do przewodzenia.
09:23
That is exactlydokładnie what happenedstało się
in AfghanistanAfganistan.
179
551943
3184
Tak właśnie stało się w Afganistanie.
09:27
One of the unsungnieznanych and untoldniewypowiedziany
successpowodzenie storieshistorie
180
555714
3329
Jedna z niedocenionych
i nieopisanych historii sukcesu USA,
09:31
of our nation-buildingbudowania narodu effortwysiłek
in AfghanistanAfganistan
181
559067
2918
wysiłek włożony w budowę
narodu w Afganistanie,
09:34
involvedzaangażowany the WorldŚwiat BankBank in 2002
investinginwestowanie heavilyciężko
182
562009
3496
dotyczył Banku Światowego,
który w 2002 roku silnie zainwestował
09:37
in identifyingidentyfikacji, trainingtrening and promotingpromowanie
AfghaniAfgani healthzdrowie sectorsektor leadersprzywódcy.
183
565529
5135
w identyfikację, szkolenie i promocję
afgańskich liderów służby zdrowia.
09:44
These healthzdrowie sectorsektor leadersprzywódcy
have pulledciągnięty off an incredibleniesamowite featwyczyn
184
572049
3853
Liderzy dokonali niewiarygodnych czynów
09:47
in AfghanistanAfganistan.
185
575926
1372
w Afganistanie.
09:49
They have aggressivelyagresywnie increasedzwiększony
accessdostęp to healthzdrowie careopieka
186
577322
3947
Dynamicznie zwiększyli
dostęp do opieki zdrowotnej
dla większości populacji.
09:53
for the majoritywiększość of the populationpopulacja.
187
581293
2016
Szybko polepszył się status zdrowotny
09:55
They are rapidlyszybko improvingpoprawa
the healthzdrowie statusstatus
188
583333
2204
populacji afgańskiej,
09:57
of the AfghanAfgański populationpopulacja,
189
585561
1271
dotychczas najgorszy na świecie.
09:58
whichktóry used to be the worstnajgorszy in the worldświat.
190
586856
1986
Właściwie afgańskie
Ministerstwo Zdrowia dokonuje rzeczy,
10:01
In factfakt, the AfghanAfgański MinistryMinisterstwo
of HealthZdrowie does things
191
589945
2822
10:04
that I wishżyczenie we would do in AmericaAmeryka.
192
592791
1696
których życzyłabym sobie dla USA.
10:06
They use things like datadane to make policypolityka.
193
594511
2372
Wykorzystuje dane w ustanawianiu zasad.
10:08
It's incredibleniesamowite.
194
596907
1185
To niewiarygodne.
(Śmiech)
10:10
(LaughterŚmiech)
195
598116
2392
10:12
The other concerndotyczyć I hearsłyszeć a lot about is:
196
600532
1929
Inna obawa, o której wiele słyszę to:
10:14
"We just can't affordpozwolić sobie it,
we just don't have the moneypieniądze.
197
602485
2602
"Nie stać nas, nie mamy pieniędzy.
10:17
It's just unsustainableniezrównoważone."
198
605111
1355
To po prostu niemożliwe".
10:19
I would submitZatwierdź to you
that the currentobecny situationsytuacja
199
607419
2733
Twierdzę, że obecna sytuacja
10:22
and the currentobecny systemsystem we have
200
610176
1735
i obecny system
10:23
is the mostwiększość expensivedrogi, inefficientnieskuteczny systemsystem
we could possiblymożliwie conceivewyobrazić sobie of.
201
611935
4038
są najbardziej kosztowne i najmniej
wydajne, jakie można sobie wyobrazić.
Obecnie
10:27
The currentobecny situationsytuacja
is that when governmentsrządy like the US --
202
615997
3378
rząd USA
lub zbiór rządów jak Komisja Europejska
10:31
or, let's say, the collectionkolekcja
of governmentsrządy
203
619399
2064
10:33
that make up the EuropeanEuropejski CommissionKomisja --
204
621487
1874
co roku wydają 15 miliardów dolarów
10:35
everykażdy yearrok, they spendwydać 15 billionmiliard dollarsdolarów
205
623385
2649
tylko na pomoc humanitarną
i w przypadku klęsk żywiołowych
10:38
on just humanitarianhumanitarny and emergencynagły wypadek
and disasterkatastrofa reliefulga worldwidena calym swiecie.
206
626058
4006
na świecie.
10:42
That's nothing about foreignobcy aidpomoc,
that's just disasterkatastrofa reliefulga.
207
630088
3321
To nie pomoc zagraniczna, to tylko
pomoc w przypadku klęsk żywiołowych.
10:46
Ninety-fiveDziewięćdziesiąt pięć percentprocent of it
goesidzie to internationalmiędzynarodowy reliefulga agenciesagencje,
208
634075
5045
95% z tych środków zasila
organizacje humanitarne,
które następnie muszą
dostarczyć środki w odpowiednie rejony
10:51
that then have to importimport resourceszasoby
into these areasobszary,
209
639144
4337
i sklecić jakiś tymczasowy
system służby zdrowia,
10:55
and knitrobić na drutach togetherRazem some typerodzaj
of temporarychwilowy healthzdrowie systemsystem, let's say,
210
643505
4389
który potem demontują i odsyłają,
gdy kończą się pieniądze.
10:59
whichktóry they then dismantleDemontaż and sendwysłać away
when they runbiegać out of moneypieniądze.
211
647918
3569
11:04
So our jobpraca, it turnsskręca out, is very clearjasny.
212
652181
3930
Wychodzi na to, że cel
naszej pracy jest jasny.
Jako eksperci społeczności
zdrowia globalnego,
11:09
We, as the globalświatowy healthzdrowie
communityspołeczność policypolityka expertseksperci,
213
657181
4775
mamy stać się specjalistami
w monitorowaniu
11:13
our first jobpraca is to becomestają się expertseksperci
in how to monitormonitor
214
661980
5545
zalet i wad systemów ochrony zdrowia
11:19
the strengthsmocne strony and vulnerabilitiesluk w zabezpieczeniach
of healthzdrowie systemssystemy
215
667549
2447
11:22
in threatenedzagrożony situationssytuacje.
216
670020
2567
w zagrożonych rejonach.
Kiedy widzimy, że lekarze uciekają,
11:24
And that's when we see doctorslekarze fleeingUciekając przed,
217
672611
2010
11:26
when we see healthzdrowie resourceszasoby dryingsuszenie up,
218
674645
1937
gdy kończą się zasoby opieki zdrowotnej,
11:28
when we see institutionsinstytucje crumblingrozpadające się --
219
676606
2435
gdy instytucje znikają,
to właśnie jest sytuacja kryzysowa.
11:31
that's the emergencynagły wypadek.
220
679065
1613
Wtedy trzeba bić na alarm, machać rękami.
11:32
That's when we need to sounddźwięk the alarmalarm
and wavefala our armsramiona.
221
680702
3110
Dobrze?
11:35
OK?
222
683836
1394
11:37
Not now.
223
685254
1151
Nie teraz.
11:38
EveryoneKażdy can see that's an emergencynagły wypadek,
they don't need us to tell them that.
224
686429
3912
Wszyscy wiedzą, że to sytuacja kryzysowa,
nie trzeba nam tego mówić.
Po drugie:
11:43
NumberNumer two:
225
691122
1939
miejsca takie jak Harvard,
gdzie pracuję,
11:45
placesmiejsca like where I work at HarvardHarvard
need to take theirich cuereplika
226
693085
3337
powinny czerpać z doświadczenia
Banku Światowego w Afganistanie.
11:48
from the WorldŚwiat BankBank experiencedoświadczenie
in AfghanistanAfganistan,
227
696446
2198
Powinniśmy i będziemy budować
11:50
and we need to -- and we will --
228
698668
1657
11:52
buildbudować robustkrzepki platformsplatformy to supportwsparcie
healthzdrowie sectorsektor leadersprzywódcy like these.
229
700349
5263
solidną platformę wsparcia
dla liderów sektora zdrowia.
Ci ludzie ryzykują życie.
11:58
These people riskryzyko theirich liveszyje.
230
706471
1702
12:00
I think we can matchmecz theirich courageodwaga
with some supportwsparcie.
231
708197
3712
Można wspomóc ich odwagę
odrobiną wsparcia.
Po trzecie:
12:04
NumberNumer threetrzy:
232
712425
1154
trzeba poszukać nowych partnerów.
12:05
we need to reachdosięgnąć out
and make newNowy partnershipspartnerstwo.
233
713603
2578
W naszym centrum zdrowia globalnego
12:08
At our globalświatowy healthzdrowie centercentrum,
234
716205
1874
rozpoczęliśmy nową inicjatywę,
wraz z NATO i politykami,
12:10
we have launcheduruchomiona a newNowy initiativeinicjatywa
with NATONATO and other securitybezpieczeństwo policypolityka makerstwórcy
235
718103
4012
aby badać możliwości ochrony
instytucji systemu zdrowia
12:14
to explorebadać with them what they can do
to protectochraniać healthzdrowie systemsystem institutionsinstytucje
236
722139
5366
podczas rozmieszczania wojsk.
12:19
duringpodczas deploymentswdrożeń.
237
727529
1715
Chcemy, aby zrozumieli,
12:21
We want them to see
238
729268
1540
że ochrona systemu zdrowia
i innych niezbędnych instytucji
12:22
that protectingochrona healthzdrowie systemssystemy
and other criticalkrytyczny socialspołeczny institutionsinstytucje
239
730832
4700
jest integralną częścią ich misji.
12:27
is an integralintegralną partczęść of theirich missionmisja.
240
735556
2443
12:30
It's not just about avoidingunikanie
collateralzabezpieczenia damageuszkodzić;
241
738023
3137
Nie chodzi tylko o uniknięcie zniszczeń
na skutek działań wojennych,
12:33
it's about winningzwycięski the peacepokój.
242
741184
1805
ale o wygranie pokoju.
Jednak najbardziej potrzebujemy was,
12:36
But the mostwiększość importantważny partnerpartner
we need to engageangażować is you,
243
744725
3583
12:40
the AmericanAmerykański publicpubliczny,
and indeedw rzeczy samej, the worldświat publicpubliczny.
244
748332
3432
Amerykanów
i ludzi z całego świata.
12:43
Because unlesschyba że you understandzrozumieć
the valuewartość of socialspołeczny institutionsinstytucje,
245
751788
5696
Nie rozumiejąc wartości
instytucji społecznych,
takich jak służba zdrowia
w niestabilnych rejonach,
12:49
like healthzdrowie systemssystemy
in these fragilekruchy settingsUstawienia,
246
757508
2511
nie wesprzecie prób ich ratowania.
12:53
you won'tprzyzwyczajenie supportwsparcie effortsstarania to savezapisać them.
247
761066
2248
Nie klikniecie na artykuł
12:55
You won'tprzyzwyczajenie clickKliknij on that articleartykuł
248
763338
2398
o lekarzach uciekających z kraju X.
12:57
that talksrozmowy about "Hey, all those
doctorslekarze are on the runbiegać in countrykraj X.
249
765760
4966
"Ciekawe, co to znaczy.
13:02
I wondercud what that meansznaczy.
250
770750
2417
Ciekawe, jak to wpłynie
13:05
I wondercud what that meansznaczy
251
773191
1852
13:07
for that healthzdrowie system'ssystemu abilityzdolność
to, let's say, detectwykryć influenzagrypa."
252
775067
3952
na system opieki zdrowotnej,
na przykład wykrywanie wirusa grypy.
To chyba nie dobrze".
13:11
"HmmHmm, it's probablyprawdopodobnie not good."
That's what I'd tell you.
253
779853
3377
Właśnie o tym mówię.
13:15
Up on the screenekran,
254
783770
1164
Na ekranie
13:16
I've put up my threetrzy favoriteulubiony AmericanAmerykański
institutioninstytucja defendersobrońcy and buildersbudowniczych.
255
784958
6280
widać moje trzy ulubione postacie,
obrońcy i konstruktorzy.
13:23
Over here is GeorgeGeorge C. MarshallMarshall,
256
791846
2885
To jest George C. Marshall,
który zaproponował Plan Marshalla,
13:26
he was the guy that proposedproponowane
the MarshallMarshall PlanPlan
257
794755
2829
żeby uratować europejskie instytucje
ekonomiczne po II Wojnie Światowej.
13:29
to savezapisać all of Europe'sW Europie economicgospodarczy
institutionsinstytucje after WorldŚwiat WarWojny IIII.
258
797608
4191
To Eleanor Roosevelt.
13:34
And this EleanorEleanor RooseveltRoosevelt.
259
802299
2353
Jej praca nad prawami człowieka
stanowi fundament
13:36
Her work on humanczłowiek rightsprawa
really servessłuży as the foundationfundacja
260
804676
3146
wszystkich międzynarodowych
organizacji praw człowieka.
13:39
for all of our internationalmiędzynarodowy
humanczłowiek rightsprawa organizationsorganizacje.
261
807846
3028
Moim ulubieńcem jest Ben Franklin,
13:43
Then my bigduży favoriteulubiony is BenBen FranklinFranklin,
262
811330
2040
13:45
who did manywiele things
in termswarunki of creatingtworzenie institutionsinstytucje,
263
813394
3208
który zrobił wiele
jeśli chodzi o budowanie instytucji,
i, co najważniejsze,
wspierał narodziny konstytucji USA.
13:48
but was the midwifepołożna of our constitutionkonstytucja.
264
816626
2767
Powiem wam jeszcze,
13:52
And I would say to you
265
820582
1724
13:54
that these are folksludzie who, when our
countrykraj was threatenedzagrożony,
266
822330
3753
że ci ludzie, w sytuacji zagrożenia USA
13:58
or our worldświat was threatenedzagrożony,
267
826107
2007
lub zagrożenia świata,
nie wycofali się.
14:00
they didn't retreatrekolekcje.
268
828138
1303
Nie debatowali nad budową murów.
14:01
They didn't talk about buildingbudynek wallsściany.
269
829465
2341
Mówili o budowaniu instytucji,
14:03
They talkedrozmawialiśmy about buildingbudynek institutionsinstytucje
to protectochraniać humanczłowiek securitybezpieczeństwo,
270
831830
5381
aby chronić ludzkie bezpieczeństwo
14:10
for theirich generationgeneracja and alsorównież for oursnasz.
271
838008
2614
dla ówczesnych i teraźniejszych pokoleń.
Uważam, że nasze pokolenie
powinno zrobić to samo.
14:13
And I think our generationgeneracja
should do the samepodobnie.
272
841194
2798
Dziękuję.
14:16
Thank you.
273
844683
1160
(Brawa)
14:17
(ApplauseAplauz)
274
845867
2229
Translated by Dorota Kmieć
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Margaret Bourdeaux - Physician, global health policy analyst
Margaret Bourdeaux investigates the best ways to protect, recover and reconstruct health systems and institutions disrupted by war or disaster.

Why you should listen

Margaret Ellis Bourdeaux, MD, MPH spearheads the Threatened Health Systems Project at Harvard Medical School -- an initiative that brings together public sector leaders, health care providers, academics, military strategists and private sector stakeholders to generate creative approaches to protecting valuable health system resources in countries affected by armed conflict and acute political crisis.

Bourdeaux's journey in global health began when she took a year of leave from Yale Medical School to work in refugee camps during the Kosovo War in 1999. She returned on her own after the war to trace families she had befriended in the camps and find out what had happened to them. Living in villages of Kosovo's countryside, she documented how these families struggled to care for their children, find health services and make a living in a society decimated by genocide and ethnic conflict. This experience impressed upon her the stark truth that war kills people by stripping them of their personal, community and national resources and institutions. Far more people died in Kosovo from the depleted health systems and institutions than from wounds sustained during the armed conflict.

Later experiences in Haiti, Afghanistan, Libya, Sierra Leon, Madagascar and Liberia revealed a similar pattern: armed conflict would decimate indigenous health institutions that never recovered, leaving people helpless when later crises -- earthquakes, epidemics, renewed conflict -- invariably struck. Strong, resilient health systems are the key to making war, disasters and epidemics less deadly.

After completing a joint residency in Internal Medicine and Pediatrics at the Harvard Combined Med/Peds Program, Bourdeaux was among the first graduates of Brigham and Women's Global Women's Health Fellowship. She has worked with the Office of the Secretary of Defense Policy to analyze the US Department of Defense’s global health projects and programs. She led a joint Harvard-NATO team of analysts to evaluate the impacts, challenges and opportunities international security forces have in protecting and rebuilding health systems in conflict affected states. She joined the faculty of the Division of Global Health Equity at Brigham and Women’s Hospital and Harvard Medical School in 2011.

This year she was awarded the prestigious Harvard Global Health Institute's Burke Fellowship in Global Health to investigate the responsiveness of foreign aid to health system distress and disruption. She is co-developing the first executive education course between Harvard Medical School and Harvard Kennedy School of Government for senior security policy makers on health system threat detection and response. In addition, she is launching Harvard Global Health Institute's first Summit on Threatened Health Systems in June 2017.

More profile about the speaker
Margaret Bourdeaux | Speaker | TED.com