ABOUT THE SPEAKER
Jim Holt - Writer and philosopher
Why is there something rather than nothing? In his book "Why Does the World Exist?" Jim Holt dares to ask.

Why you should listen

In his 2012 book Why Does the World Exist?: An Existential Detective Story, Jim Holt creates a narrative out of one of the biggest questions we can ask -- and how modern scientists and philosophers are asking it. Can answers be found in many-worlds theory, in quantum mechanics, in a theology? Traveling around North America and Europe, he talks to physicists, including David Deutsch; philosophers, including Richard Swinburne; and the novelist John Updike. Why? Because as he tells Vanity Fair, "To me it’s the most sublime and awesome question in all of philosophy and all of human inquiry."

A longtime contributor to the New York Times, Slate and the New Yorker, Holt has written on string theory, time, infinity, numbers, humor, logic, truth and bullshit, among other topics. Holt studied mathematics at the University of Virginia, and was a faculty fellow in the philosophy department at Columbia. He is now at work on a book about free will, weakness of will, self-knowledge and happiness.

More profile about the speaker
Jim Holt | Speaker | TED.com
TED2014

Jim Holt: Why does the universe exist?

Jim Holt: Evren neden var?

Filmed:
7,775,216 views

Neden bir şeyler yok değil de var? Diğer bir deyişle: Evren neden var (ve neden içinde yaşıyoruz)? Filozof ve yazar Jim Holt üç olası cevap ile bu sorunun peşine düşüyor. Veya dört. Veya hiç.
- Writer and philosopher
Why is there something rather than nothing? In his book "Why Does the World Exist?" Jim Holt dares to ask. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Why does the universeEvren existvar olmak?
0
998
2003
Evren neden var?
00:15
Why is there — Okay. Okay. (LaughterKahkaha)
1
3001
3995
Neden — Tamam. Tamam. (Gülüşmeler)
00:18
This is a cosmickozmik mysterygizem. Be solemnciddi.
2
6996
2842
Bu kozmik bir gizem. Ciddi olalım.
00:21
Why is there a worldDünya, why are we in it,
3
9838
3576
Neden bir dünya var,
neden bu dünyanın içindeyiz
00:25
and why is there something ratherdaha doğrusu than nothing at all?
4
13414
1879
ve neden yok değiliz de varız?
00:27
I mean, this is the superSüper ultimatenihai "why" questionsoru?
5
15293
4646
Yani, bu en uç "neden" sorusu.
00:31
So I'm going to talk about the mysterygizem of existencevaroluş,
6
19939
2235
Bu yüzden varlığın gizemi
hakkında konuşacağım,
00:34
the puzzlebulmaca of existencevaroluş,
7
22174
1556
"varlık" bulmacası,
00:35
where we are now in addressingadresleme it,
8
23730
2914
bulmacayı nereye yönlendiriyoruz
00:38
and why you should carebakım,
9
26644
2250
ve neden önemsemelisiniz
00:40
and I hopeumut you do carebakım.
10
28894
1916
ve umuyorum önemsiyorsunuzdur.
00:42
The philosopherfilozof ArthurArthur SchopenhauerSchopenhauer said that
11
30810
2826
Filozof Arthur Schopenhauer demiş ki:
00:45
those who don't wondermerak etmek about
the contingencyolasılık of theironların existencevaroluş,
12
33636
3780
"Var oluşlarının ihtimalini,
dünyanın varoluşunun
00:49
of the contingencyolasılık of the world'sDünyanın en existencevaroluş,
13
37416
2857
ihtimalini düşünmemiş olanların
00:52
are mentallyzihinsel deficienteksik.
14
40273
1663
akıllarında bir noksanlık vardır."
00:53
That's a little harshsert, but still. (LaughterKahkaha)
15
41936
3947
Bu biraz sert olmuş, ama yine de... (Gülüşmeler)
00:57
So this has been calleddenilen the mostçoğu sublimeyüce
16
45883
1677
Bu bilinen en büyük
00:59
and awesomemüthiş mysterygizem,
17
47560
2294
ve en harika gizem;
01:01
the deepesten derin and mostçoğu far-reachinggeniş kapsamlı questionsoru
18
49854
2669
en derin ve insanoğlunun cevaplamaya
01:04
man can posepoz.
19
52523
1060
en uzak olduğu soru.
01:05
It's obsessedkafayı takmış great thinkersdüşünürler.
20
53583
1714
Büyük düşünürleri
takıntılı hale getirmiştir.
01:07
LudwigLudwig WittgensteinWittgenstein, perhapsbelki the greatestEn büyük
21
55297
1604
Ludwig Wittgenstein, belki de
01:08
philosopherfilozof of the 20thinci centuryyüzyıl,
22
56901
2330
20. yüzyılın en büyük filozofu,
01:11
was astonishedhayret that there should be a worldDünya at all.
23
59231
2483
bir dünyanın var olması
gerekmesine şaşırmıştı.
01:13
He wroteyazdı in his "TractatusTractatus," PropositionTeklif 4.66,
24
61714
4004
"Tractatus"unun 4.66
önermesinde şöyle yazdı:
01:17
"It is not how things are in the worldDünya
25
65718
2690
"Mistik olan, dünyada
bir şeylerin var olması değil,
01:20
that is the mysticalmistik,
26
68408
1352
01:21
it's that the worldDünya existsvar."
27
69760
2335
dünyanın var olmasıdır."
01:24
And if you don't like takingalma your epigramsveyaepigramlardan
28
72095
2218
Eğer bir filozofun nükteli sözlerini
01:26
from a philosopherfilozof, try a scientistBilim insanı.
29
74313
2911
dinlemek istemiyorsanız,
bir de bilim adamı deneyelim.
01:29
JohnJohn ArchibaldArchibald WheelerWheeler, one of the great physicistsfizikçiler
30
77224
2601
John Archibald Wheeler, 20. yüzyılın
01:31
of the 20thinci centuryyüzyıl,
31
79825
1226
en iyi fizikçilerinden biri,
01:33
the teacheröğretmen of RichardRichard FeynmanFeynman,
32
81051
1925
Richard Feynman'ın öğretmeni,
01:34
the coinercoiner of the termterim "blacksiyah holedelik,"
33
82976
2660
"kara delik" ifadesinin yaratıcısı,
01:37
he said, "I want to know
34
85636
2423
şöyle demiştir: "Kuantum nereden geliyor,
01:40
how come the quantumkuantum,
35
88059
1733
evren nereden geliyor,
01:41
how come the universeEvren, how come existencevaroluş?"
36
89792
3144
var oluş nereden geliyor
öğrenmek istiyorum."
01:44
And my friendarkadaş MartinMartin AmisAmis
37
92936
1999
Ve benim arkadaşım Martin Amis
01:46
sorry that I'll be doing a lot of
name-droppingName-dropping in this talk,
38
94935
2677
- konuşma sırasında çok fazla
isim verdiğim için kusura bakmayın
01:49
so get used to it —
39
97612
1375
yani alışsanız iyi edersiniz -
01:50
my dearSayın friendarkadaş MartinMartin AmisAmis oncebir Zamanlar said
40
98987
4976
değerli dostum Martin Amis bir keresinde
01:55
that we're about fivebeş EinsteinsEinstein'lar away from answeringcevap veren
41
103963
3220
evrenin nereden geldiği gizemini çözmeye
01:59
the mysterygizem of where the universeEvren camegeldi from.
42
107183
2036
yaklaşık beş Einstein uzaklıkta
olduğumuzu söylemişti.
02:01
And I've no doubtşüphe there are fivebeş EinsteinsEinstein'lar
43
109219
1981
Ve bu gece seyirciler arasında,
02:03
in the audienceseyirci tonightBu gece.
44
111200
2187
beş Einstein olmadığına adım gibi eminim.
02:05
Any EinsteinsEinstein'lar? ShowGöster of handseller? No? No? No?
45
113387
1503
Einstein olan? Elleri göreyim? Hayır mı?
02:06
No EinsteinsEinstein'lar? Okay.
46
114890
1162
Einstein yok yani? Tamam.
02:08
So this questionsoru, why is there
something ratherdaha doğrusu than nothing,
47
116052
4222
Şu soru: neden bir şeyler yok değil de var?
02:12
this sublimeyüce questionsoru, was posedpoz verdi ratherdaha doğrusu lategeç
48
120274
1968
Bu yüce soru, entellektüel tarihte
02:14
in intellectualentellektüel historytarih.
49
122242
2310
kısmen geç çıkmıştır ortaya.
02:16
It was towardskarşı the endson of the 17thinci centuryyüzyıl,
50
124552
2479
17. yüzyılın sonlarına doğru
02:19
the philosopherfilozof LeibnizLeibniz who askeddiye sordu it,
51
127031
2962
bunu soran filozof Leibniz,
02:21
a very smartakıllı guy, LeibnizLeibniz,
52
129993
1743
oldukça zeki adam, Liebniz
02:23
who inventedicat edildi the calculusDiferansiyel ve İntegral Hesap
53
131736
2150
neredeyse aynı zamanlarda
02:25
independentlybağımsız olarak of IsaacIsaac NewtonNewton,
at about the sameaynı time,
54
133886
2854
Isaac Newton'dan habersiz
Calculus'ü icat etmiştir.
02:28
but for LeibnizLeibniz, who askeddiye sordu why is
there something ratherdaha doğrusu than nothing,
55
136740
2602
Neden bir şeyler yok değil de var
diye soran Liebniz için
02:31
this was not a great mysterygizem.
56
139342
2193
bu büyük bir gizem değildi.
02:33
He eitherya was or pretendedgibi davrandı to be
57
141535
2396
Liebniz metafiziksel dış görünüşüyle,
02:35
an OrthodoxOrtodoks ChristianHıristiyan in his metaphysicalmetafiziksel outlookgörünüm,
58
143931
2756
bir Ortodoks Hristiyandı
ya da öyle davranıyordu
02:38
and he said it's obviousaçık why the worldDünya existsvar:
59
146687
3015
ve dünyanın neden var olduğunu
şöyle belirtmiştir:
02:41
because God createdoluşturulan it.
60
149702
2462
Çünkü onu Tanrı yarattı.
02:44
And God createdoluşturulan, indeedaslında, out of nothing at all.
61
152164
3285
Ve Tanrı yarattı, yoktan var etti.
02:47
That's how powerfulgüçlü God is.
62
155449
1511
Tanrı işte bu kadar güçlü.
02:48
He doesn't need any preexistingönceden varolan
materialsmalzemeler to fashionmoda a worldDünya out of.
63
156960
3642
Bir dünya üretmek için hiçbir önceden
var olan malzemeye ihtiyaç duymaz.
02:52
He can make it out of sheersırf nothingnesshiçlik,
64
160602
2160
Tam bir hiçlikten bunu çıkartabilir,
02:54
creationoluşturma exeski nihiloNihilo.
65
162762
1474
yoktan var edebilir.
02:56
And by the way, this is what
66
164236
945
Bu arada, bugün
02:57
mostçoğu AmericansAmerikalılar todaybugün believe.
67
165181
2839
çoğu Amerikalı'nın inandığı şey bu.
03:00
There is no mysterygizem of existencevaroluş for them.
68
168020
1714
Var oluşun hiçbir gizemi yok onların için.
03:01
God madeyapılmış it.
69
169734
1568
Tanrı yarattı.
03:03
So let's put this in an equationdenklem.
70
171302
2586
Hadi bunu bir denkleme koyalım.
03:05
I don't have any slidesslaytlar so
I'm going to mimeMIME my visualsGörseller,
71
173888
2627
Sunum hazırlamadım o yüzden
görsellerimi taklitle anlatacağım,
03:08
so use your imaginationshayal.
72
176515
1435
hayal gücünüzü kullanın.
03:09
So it's God + nothing = the worldDünya.
73
177950
5854
Tanrı + Hiçlik = Dünya
03:15
Okay? Now that's the equationdenklem.
74
183804
3314
Tamam mı? Denklemimiz bu.
03:19
And so maybe you don't believe in God.
75
187118
1733
Belki de Tanrı'ya inanmıyorsunuzdur.
03:20
Maybe you're a scientificilmi atheistateist
76
188851
1830
Belki bilimsel bir ateistsiniz
03:22
or an unscientificbilimsel olmayan atheistateist,
and you don't believe in God,
77
190681
3334
ya da bilimsel olmayan bir ateistsinizdir
ve Tanrı'ya inanmıyorsunuzdur.
03:26
and you're not happymutlu with it.
78
194015
1418
Bu durumdan da hoşnut değilsinizdir.
03:27
By the way, even if we have this equationdenklem,
79
195433
2704
Bu arada, elimizde bu denklem olsa dahi,
03:30
God + nothing = the worldDünya,
80
198137
1902
Tanrı + Hiçlik = Dünya,
03:32
there's alreadyzaten a problemsorun:
81
200039
1686
şimdiden bir sorun var:
03:33
Why does God existvar olmak?
82
201725
3034
Neden Tanrı var ki?
03:36
God doesn't existvar olmak by logicmantık aloneyalnız
83
204759
2203
Tanrı sadece mantıkla var olamaz,
03:38
unlessolmadıkça you believe the ontologicalontolojik argumenttartışma,
84
206962
1813
tabi ontolojik argümanlara inanmıyorsanız
03:40
and I hopeumut you don't, because
it's not a good argumenttartışma.
85
208775
2327
ve umarım inanmıyorsunuzdur,
çünkü pek de iyi değiller.
03:43
So it's conceivabledüşünülebilir, if God were to existvar olmak,
86
211102
3161
Kavranabilir bir şey,
eğer Tanrı var ise,
03:46
he mightbelki wondermerak etmek, I'm eternalsonsuz, I'm all-powerfulHer şeye gücü yeten,
87
214263
3150
düşünmüş olmalı,
ben sonsuzum, sonsuz güçteyim,
03:49
but where did I come from?
88
217413
2430
ama ben nereden geldim ki?
03:51
(LaughterKahkaha)
89
219843
2170
(Gülüşler)
03:54
WhenceNereden then am I?
90
222013
1419
Nereden geliyorum ben?
03:55
God speakskonuşur in a more formalbiçimsel Englishİngilizce.
91
223432
3208
Tanrı daha resmi bir İngilizce konuşurdu.
03:58
(LaughterKahkaha)
92
226640
1989
(Gülüşmeler)
04:00
And so one theoryteori is that God was so boredcanı sıkkın with
93
228629
3048
Evet, bir teori de Tanrı kendi
varlığı ile ilgili bulmacayı
04:03
ponderingdurulması the puzzlebulmaca of His ownkendi existencevaroluş
94
231677
1789
düşünmekten çok sıkılmıştı, bu yüzden
04:05
that He createdoluşturulan the worldDünya just to distractdikkatini dağıtmak himselfkendisi.
95
233466
2922
Dünya'yı yarattı,
sırf dikkatini dağıtmak için.
04:08
But anywayneyse, let's forgetunutmak about God.
96
236388
2112
Ama her neyse,
hadi Tanrı'yı bir unutalım.
04:10
Take God out of the equationdenklem: We have
97
238500
1357
Tanrı'yı denklemden çıkaralım: Elimizden
04:11
________ + nothing = the worldDünya.
98
239857
3123
_____ + Hiçlik = Dünya kalıyor.
04:14
Now, if you're a BuddhistBudist,
99
242980
1781
Eğer Budist'seniz,
04:16
you mightbelki want to stop right there,
100
244761
1744
burada bir durmak isteyebilirsiniz
04:18
because essentiallyesasen what you've got is
101
246505
1969
çünkü aslında elinizde kalan
04:20
nothing = the worldDünya,
102
248474
1576
Hiçlik = Dünya
04:22
and by symmetrySimetri of identityKimlik, that meansanlamına geliyor
103
250050
1513
ve denklemin simetriği olan
04:23
the worldDünya = nothing. Okay?
104
251563
2355
Dünya = Hiçlik. Tamam?
04:25
And to a BuddhistBudist, the worldDünya
is just a wholebütün lot of nothing.
105
253918
2419
Bir Budist'e göre de,
Dünya sadece bir hiçliktir.
04:28
It's just a bigbüyük cosmickozmik vacuityanlamsızlık.
106
256337
3106
Sadece büyük, kozmik bir anlamsızlıktır.
04:31
And we think there's a lot of something out there
107
259443
2552
Bizse, dışarıda çok şey
olduğunu düşünüyoruz,
04:33
but that's because we're enslavedköle by our desiresarzuları.
108
261995
2565
ama bu sadece arzularımızın
esiri olduğumuz için.
04:36
If we let our desiresarzuları melteritmek away,
109
264560
2711
Eğer arzularımızın
yok olmasına izin verirsek,
04:39
we'lliyi see the worldDünya for what it trulygerçekten is,
110
267271
2880
dünyanın gerçekte
ne olduğunu göreceğiz.
04:42
a vacuityanlamsızlık, nothingnesshiçlik,
111
270151
1980
Bir anlamsızlık, hiçlik
04:44
and we'lliyi slipkayma into this happymutlu statebelirtmek, bildirmek of nirvananirvana
112
272131
2182
ve bunu başarınca
ölmekten keyif alacak kadar
04:46
whichhangi has been definedtanımlanmış as havingsahip olan
113
274313
1823
yaşamış olmak şeklinde tanımlanan
04:48
just enoughyeterli life to enjoykeyfini çıkarın beingolmak deadölü. (LaughterKahkaha)
114
276136
3318
mutluluk seviyesi
nirvanaya ulaşacağız. (Gülüşmeler)
04:51
So that's the BuddhistBudist thinkingdüşünme.
115
279454
1879
Evet, Budist düşüncesi böyle.
04:53
But I'm a WesternerBatılı, and I'm still concernedilgili
116
281333
3499
Ama ben bir Batılıyım ve hâlâ varoluş
04:56
with the puzzlebulmaca of existencevaroluş, so I've got
117
284832
1983
bulmacasını düşünüyorum ve elimde
04:58
________ + —
118
286815
1608
________ +
05:00
this is going to get seriousciddi in a minutedakika, so —
119
288423
2158
- bir dakikaya işler
ciddileşecek, o yüzden -
05:02
________ + nothing = the worldDünya.
120
290581
3026
_______ + Hiçlik = Dünya
05:05
What are we going to put in that blankboş?
121
293607
1223
Bu boşluğa ne koyacağız?
05:06
Well, how about scienceBilim?
122
294830
1848
Bilime ne dersiniz?
05:08
ScienceBilim is our besten iyi guidekılavuz to the naturedoğa of realitygerçeklik,
123
296678
3551
Gerçekliğin doğasının
en büyük rehberi bilimdir
05:12
and the mostçoğu fundamentaltemel scienceBilim is physicsfizik.
124
300229
3015
ve en temel bilim de fiziktir.
05:15
That tellsanlatır us what nakedçıplak realitygerçeklik really is,
125
303244
2970
Bu bize çıplak gerçeğin
aslında ne olduğunu gösterir,
05:18
that revealsortaya çıkarır what I call TAUFOTUTAUFOTU,
126
306214
2626
EGEÜV dediğim şeyi açığa kavuşturur:
05:20
the TrueGerçek And UltimateNihai FurnitureMobilya Of The UniverseEvren.
127
308840
2990
Evrenin Gerçek ve Esas Demirbaşı.
05:23
So maybe physicsfizik can filldoldurmak this blankboş,
128
311830
2652
Belki fizik bu boşluğu doldurur
05:26
and indeedaslında, sincedan beri about the lategeç 1960s or around 1970,
129
314482
5062
ve gerçekten, 60'ların sonu veya 70'lerden beri
05:31
physicistsfizikçiler have purportedsözde to give
130
319544
3663
fizikçilerin bizimki gibi bir evrenin
05:35
a purelyyalnızca scientificilmi explanationaçıklama of how
131
323207
3120
tam bir hiçlikten nasıl varolduğunu,
05:38
a universeEvren like oursbizim could have poppedattı into existencevaroluş
132
326327
2995
hiçbir şey yokken evrenin oluşmasına
05:41
out of sheersırf nothingnesshiçlik,
133
329322
1879
sebep olan kuantum
dalgalanmasını açıklayacak
05:43
a quantumkuantum fluctuationdalgalanma out of the voidgeçersiz.
134
331201
3080
saf bir bilimsel temel
bulacaklarına dair iddiaları vardı.
05:46
StephenStephen HawkingHawking is one of these physicistsfizikçiler,
135
334281
2058
Stephen Hawking, bu fizikçilerden biri.
05:48
more recentlyson günlerde AlexAlex VilenkinVilenkin,
136
336339
2306
Yakın zamanlardan da Alex Vilenkin var.
05:50
and the wholebütün thing has been popularizedpopüler
137
338645
1733
Tüm bunlar
05:52
by anotherbir diğeri very fine physicistfizikçi and friendarkadaş of mineMayın,
138
340378
2193
"Hiçlikten Oluşmuş Evren"
kitabının yazarı ve
05:54
LawrenceLawrence KraussKrauss, who wroteyazdı a bookkitap calleddenilen
139
342571
2532
arkadaşım olan başka iyi bir
fizikçi Lawrence Krauss tarafından
05:57
"A UniverseEvren from Nothing,"
140
345103
2126
halk seviyesine indirildi.
05:59
and LawrenceLawrence thinksdüşünüyor that he's givenverilmiş
141
347229
2216
Ve Lawrence
06:01
he's a militantmilitan atheistateist, by the way,
142
349445
2081
- bu arada kendisi koyu bir ateisttir -
06:03
so he's gottenkazanılmış God out of the pictureresim.
143
351526
1624
Tanrı'yı devre dışı bıraktı.
06:05
The lawsyasalar of quantumkuantum fieldalan theoryteori,
144
353150
2381
Kuantum alan teorisi kanunları,
06:07
the state-of-the-artTeknoloji harikası physicsfizik, can showgöstermek how
145
355531
1901
fiziğin geldiği son nokta, bizlere
06:09
out of sheersırf nothingnesshiçlik,
146
357432
1318
saf bir yokluktan,
06:10
no spaceuzay, no time, no mattermadde, nothing,
147
358750
2225
uzay, zaman, madde olmadan, bir hiçlikten
06:12
a little nuggetNugget of falseyanlış vacuumvakum
148
360975
3445
sadece küçük bir yanlış vakumun
06:16
can fluctuatedalgalanma into existencevaroluş,
149
364420
1973
varoluş için bir dalgalanma
oluşturabildiğini gösteriyor.
06:18
and then, by the miraclemucize of inflationenflasyon,
150
366393
1982
Sonra da, genişleme denilen mucize
06:20
blowdarbe up into this hugeKocaman and variegatedhem de çok alacalı cosmosEvren
151
368375
3085
etrafımızda gördüğümüz bu büyüklük ve
06:23
we see around us.
152
371460
1755
çeşitliliğe sahip evreni oluşturuyor.
06:25
Okay, this is a really ingenioushünerli scenariosenaryo.
153
373215
3554
Evet, bu gerçekten dahice bir senaryo.
06:28
It's very speculativespekülatif. It's fascinatingbüyüleyici.
154
376769
2768
Çok kuramsal. Büyüleyici.
06:31
But I've got a bigbüyük problemsorun with it,
155
379537
2328
Ama bu teoriyle büyük bir sorunum var
06:33
and the problemsorun is this:
156
381865
1885
ve sorun şu:
06:35
It's a pseudo-religioussözde dini pointpuan of viewgörünüm.
157
383750
1471
Bu sahte-dinci bakış açısı.
06:37
Now, LawrenceLawrence thinksdüşünüyor he's an atheistateist,
158
385221
1996
Şimdi, Lawrence bir ateist olduğunu düşünüyor,
06:39
but he's still in thrallköle to a religiousdini worldviewdünya görüşü.
159
387217
2748
ama hâlâ dini bir dünya görüşünün kölesi.
06:41
He seesgörür physicalfiziksel lawsyasalar as beingolmak like divineilahi commandskomutları.
160
389965
4769
O fiziksel kanunları ilâhi emirler gibi görüyor.
06:46
The lawsyasalar of quantumkuantum fieldalan theoryteori for him
161
394734
2050
Kuantum Alan Teorisi'nin kanunları onun için
06:48
are like fiatemir luxlüks, "Let there be lightışık."
162
396784
2611
"Fiat lux" gibi, "Işık olsun!"
06:51
The lawsyasalar have some sortçeşit of ontologicalontolojik powergüç or cloutPrestij
163
399395
4439
Yasaların sanki boşluğu biçimlendirecek,
varoluşa gebe olmasını sağlayacak
06:55
that they can formform the abyssuçurum,
164
403834
2107
06:57
that it's pregnanthamile with beingolmak.
165
405941
1840
bir ontolojik gücü ya da etkisi var.
06:59
They can call a worldDünya into existencevaroluş out of nothing.
166
407781
2907
Sanki hiçlikten, bir dünyayı çağırabilirler.
07:02
But that's a very primitiveilkel viewgörünüm of what
167
410688
1947
Ama bu fiziksel yasanın ne olduğuna
07:04
a physicalfiziksel lawhukuk is, right?
168
412635
1473
çok ilkel bir bakış değil mi?
07:06
We know that physicalfiziksel lawsyasalar are actuallyaslında
169
414108
3255
Fiziksel yasaların aslında dünyadaki
07:09
generalizedgenelleştirilmiş descriptionsaçıklamaları of patternsdesenler and regularitiesuygunluklarını
170
417363
3044
kalıp ve standartların
genelleştirilmiş hâli
olduğunu biliyoruz.
07:12
in the worldDünya.
171
420407
1205
07:13
They don't existvar olmak outsidedışında the worldDünya.
172
421612
2373
Dünya'nın dışında geçerli değiller.
07:15
They don't have any onticontic cloudbulut of theironların ownkendi.
173
423985
1980
Kendilerini var eden bir özleri yoktur.
07:17
They can't call a worldDünya into existencevaroluş
174
425965
1995
Dünyanın hiçlikten var olmasını
07:19
out of nothingnesshiçlik.
175
427960
1318
sağlayamazlar.
07:21
That's a very primitiveilkel viewgörünüm
176
429278
1531
Bu bilimsel yasanın ne olduğuna
07:22
of what a scientificilmi lawhukuk is.
177
430809
2184
çok ilkel bakış.
07:24
And if you don't believe me on this,
178
432993
1995
Eğer bu konuda bana inanmıyorsanız,
07:26
listen to StephenStephen HawkingHawking,
179
434988
1802
Stephen Hawking'i dinleyin.
07:28
who himselfkendisi put forwardileri a modelmodel of the cosmosEvren
180
436790
4035
Kendisi müstakil, dışarıdan bir etkiyi ve
bir yaratıcıyı gerektirmeyen
07:32
that was self-containedkendi kendine yeten,
181
440825
1076
07:33
didn't requiregerektirir any outsidedışında causesebeb olmak, any creatoryaratıcı,
182
441901
3638
kozmos modeli üretmiştir.
07:37
and after proposingöneren this,
183
445539
1728
Bunu öne sürdükten sonra da,
07:39
HawkingHawking admittedkabul edilmiş that he was still puzzledşaşkın.
184
447267
2414
Hawking kafasının hâlâ
karışık olduğunu kabul etmiştir.
07:41
He said, this modelmodel is just equationsdenklemler.
185
449681
3312
Dediğine göre, bu model
sadece bir denklemdi.
07:44
What breathesnefes alır fireateş into the equationsdenklemler
186
452993
2859
Peki denklemlere ateş püsküren
07:47
and createsyaratır a worldDünya for them to describetanımlamak?
187
455852
2922
ve tarif edebilecekleri dünyayı yaratan neydi?
07:50
He was puzzledşaşkın by this,
188
458774
1133
Kafasını karıştıran buydu.
07:51
so equationsdenklemler themselveskendilerini can't do the magicsihirli,
189
459907
3805
Denklemler büyüyü gerçekleştiremezler;
07:55
can't resolveçözmek the puzzlebulmaca of existencevaroluş.
190
463712
2138
varoluş bulmacasını çözemezler.
07:57
And besidesdışında, even if the lawsyasalar could do that,
191
465850
2913
Kaldı ki, yasalar bunu yapıyor olsa bile,
08:00
why this setset of lawsyasalar?
192
468763
1823
bu kadar yasa neden var?
08:02
Why quantumkuantum fieldalan theoryteori that describesaçıklar
193
470586
2564
Evrendeki belli sayıda
kuvvveti ve parçacıkları vb.
tanımlayan Kuantum Alan Teorisi
08:05
a universeEvren with a certainbelli numbernumara of forcesgüçler
194
473150
1700
08:06
and particlesparçacıklar and so forthileri?
195
474850
1049
neden var?
08:07
Why not a completelytamamen differentfarklı setset of lawsyasalar?
196
475899
2291
Neden tamamen farklı yasalar yok?
08:10
There are manyçok, manyçok mathematicallymatematiksel olarak
consistenttutarlı setskümeler of lawsyasalar.
197
478190
3288
Ortada çok ama çok sayıda matematiksel
olarak tutarlı yasalar var.
08:13
Why not no lawsyasalar at all? Why not sheersırf nothingnesshiçlik?
198
481478
3439
Yasalar olmasa ne olur?
Neden tam bir hiçlik yok?
08:16
So this is a problemsorun, believe it or not,
199
484917
1732
Yani bu bir sorun,
ister inanın ister inanmayın,
08:18
that reflectiveyansıtıcı physicistsfizikçiler really think a lot about,
200
486649
2998
düşünceli fizikçiler bu konuda
kafa patlatıyorlar
08:21
and at this pointpuan they tendeğiliminde to go metaphysicalmetafiziksel,
201
489647
3108
ve bu noktada metafiziğe kayma eğilimindeler.
08:24
say, well, maybe the setset of lawsyasalar
202
492755
2215
Diyelim ki, belki de
evrenimizi betimleyen yasalar
08:26
that describesaçıklar our universeEvren,
203
494970
1247
08:28
it's just one setset of lawsyasalar
204
496217
1735
sadece bir grup yasa
08:29
and it describesaçıklar one partBölüm of realitygerçeklik,
205
497952
2036
ve bunlar gerçeğin bir kısmını açıklıyor,
08:31
but maybe everyher consistenttutarlı setset of lawsyasalar
206
499988
2796
fakat belki de her tutarlı yasalar grubu
08:34
describesaçıklar anotherbir diğeri partBölüm of realitygerçeklik,
207
502784
1786
gerçeğin başka
kısımlarını açıklıyordur
08:36
and in factgerçek all possiblemümkün physicalfiziksel worldsdünyalar
208
504570
3933
ve aslında tüm olası fiziksel dünyalar
08:40
really existvar olmak, they're all out there.
209
508503
2451
gerçekten varlar, hepsi orada.
08:42
We just see a little tinyminik partBölüm of realitygerçeklik
210
510954
2283
Bizler, kuantum alan teorisi
ile tanımlanan gerçeğin
08:45
that's describedtarif edilen by the lawsyasalar of quantumkuantum fieldalan theoryteori,
211
513237
2543
çok küçük bir kısmını görüyoruz,
08:47
but there are manyçok, manyçok other worldsdünyalar,
212
515780
1732
fakat çok ama çok başka dünyalar var.
08:49
partsparçalar of realitygerçeklik that are describedtarif edilen
213
517512
1766
Bizimkinden hayal
edemeyeceğimiz kadar farklı,
08:51
by vastlyçok differentfarklı theoriesteoriler
214
519278
1957
anlaşılmaz şekilde tuhaf olan
08:53
that are differentfarklı from oursbizim in waysyolları we can't imaginehayal etmek,
215
521235
3016
çok farklı teorilerle tanımlanan
08:56
that are inconceivablyinconceivably exoticegzotik.
216
524251
3745
gerçeklikten bölümler.
08:59
StevenSteven WeinbergWeinberg, the fatherbaba
217
527996
1737
Steven Weinberg,
standart model parçacık fiziğinin babası,
09:01
of the standardstandart modelmodel of particleparçacık physicsfizik,
218
529733
2441
09:04
has actuallyaslında flirtedflört with this ideaFikir himselfkendisi,
219
532174
2826
tüm olası gerçekliklerin aslında
09:07
that all possiblemümkün realitiesgerçekler actuallyaslında existvar olmak.
220
535000
4243
var olduğu fikri ile
bizzat flört etmiştir.
09:11
AlsoAyrıca, a youngerdaha genç physicistfizikçi, MaxMax TegmarkTegmark,
221
539243
3089
Ayrıca, genç bir fizikçi olan Max Tegmark,
09:14
who believesinanır that all mathematicalmatematiksel structuresyapıları existvar olmak,
222
542332
4376
tüm matematiksel yapıların var olduğuna
09:18
and mathematicalmatematiksel existencevaroluş is the sameaynı thing
223
546708
2137
ve matematiksel var oluşun
fiziksel var oluşla
09:20
as physicalfiziksel existencevaroluş,
224
548845
1767
aynı şey olduğuna inanırdı.
09:22
so we have this vastlyçok richzengin multiversemultiverse
225
550612
2318
Yani elimizde her mantıksal
olasılığı kapsayan
09:24
that encompasseskapsar everyher logicalmantıksal possibilityolasılık.
226
552930
3441
bu son derece zengin çoklu evren var.
09:28
Now, in takingalma this metaphysicalmetafiziksel way out,
227
556371
3510
Bu metafizik yolu çıkarmak için
bu fizikçiler ve felsefeciler aslında
09:31
these physicistsfizikçiler and alsoAyrıca philosophersfilozoflar are actuallyaslında
228
559881
2272
09:34
reachingulaşan back to a very oldeski ideaFikir
229
562153
2522
Eflatun'a uzanan çok eski bir fikre
09:36
that goesgider back to PlatoPlaton.
230
564675
1457
dayanıyorlar.
09:38
It's the principleprensip of plenitudegülümsemek or fecundityverimlilik,
231
566132
3198
Bolluk veya verimlilik prensibi
veya büyük var oluş zincirine göre
09:41
or the great chainzincir of beingolmak,
232
569330
1913
09:43
that realitygerçeklik is actuallyaslında as fulltam as possiblemümkün.
233
571243
3867
gerçeklik mümkün olduğunca doludur.
09:47
It's as faruzak removedçıkarıldı from nothingnesshiçlik
234
575110
1701
Hiçlikten uzaklaştırıldığı kadar
09:48
as it could possiblybelki be.
235
576811
2895
yakın da olabilir.
09:51
So we have these two extremes now.
236
579706
2494
Yani elimizde bu iki aşırı uç var.
09:54
We have sheersırf nothingnesshiçlik on one sideyan,
237
582200
3299
Bir tarafta tam bir hiçlik var
09:57
and we have this visionvizyon of a realitygerçeklik
238
585499
2498
ve öbür tarafta ise, diğer aşırı uçtaki
09:59
that encompasseskapsar everyher conceivabledüşünülebilir worldDünya
239
587997
3183
her akla yatkın dünyayı
kapsayan gerçeklik görüşü:
10:03
at the other extremeaşırı: the fullestsonuna kadar possiblemümkün realitygerçeklik,
240
591180
2729
En üst olası gerçeklik.
10:05
nothingnesshiçlik, the simplestEn basit possiblemümkün realitygerçeklik.
241
593909
2893
Hiçlik: en basit olası gerçeklik.
10:08
Now what's in betweenarasında these two extremes?
242
596802
2879
Peki bu iki aşırı uç arasında ne var?
10:11
There are all kindsçeşit of intermediateorta düzey realitiesgerçekler
243
599681
2027
Ortada bir şeyleri içeren ve
diğerlerini dışarıda bırakan
10:13
that includeDahil etmek some things and leaveayrılmak out othersdiğerleri.
244
601708
2947
her türden orta derece gerçekler vardır.
10:16
So one of these intermediateorta düzey realitiesgerçekler
245
604655
1596
Ve bu orta derece gerçeklerden birisi,
10:18
is, say, the mostçoğu mathematicallymatematiksel olarak elegantzarif realitygerçeklik,
246
606251
5695
diyelim ki, zarif olmayan
parçaları, çirkin asimetrileri vb.
dışarıda bırakan
10:23
that leavesyapraklar out the inelegantçirkin bitsbit,
247
611946
1675
matematiksel olarak en zarif gerçek olsun.
10:25
the uglyçirkin asymmetriesasimetriler and so forthileri.
248
613621
2646
10:28
Now, there are some physicistsfizikçiler who will tell you
249
616267
2326
Şimdi, bazı fizikçiler var ki size
10:30
that we're actuallyaslında livingyaşam in the mostçoğu elegantzarif realitygerçeklik.
250
618593
3634
bizim aslında en zarif
gerçeklikte yaşadığımızı söyler.
10:34
I think that BrianBrian GreeneGreene is in the audienceseyirci,
251
622227
2947
Sanırım Brian Green dinleyenler arasında.
10:37
and he has writtenyazılı a bookkitap
calleddenilen "The ElegantZarif UniverseEvren."
252
625174
3613
Kendisi "Zarif Evren"
adında bir kitap yazdı.
10:40
He claimsiddialar that the universeEvren we livecanlı in mathematicallymatematiksel olarak
253
628787
2271
Kendisi yaşadığımız evrenin
matematiksel olarak çok zarif
10:43
is very elegantzarif.
254
631058
1709
olduğunu iddia ediyor.
10:44
Don't believe him. (LaughterKahkaha)
255
632767
1683
Ona inanmayın. (Gülüşler)
10:46
It's a piousdindar hopeumut, I wishdilek it were truedoğru,
256
634450
3087
Göstermelik bir umut, keşke gerçek olsaydı.
10:49
but I think the other day he admittedkabul edilmiş to me
257
637537
1913
Fakat sanırım geçen gün,
kendisi evrenin
10:51
it's really an uglyçirkin universeEvren.
258
639450
3064
çok çirkin olduğunu kabul etti.
10:54
It's stupidlyaptalca constructedinşa,
259
642514
1376
Aptalca yapılmış,
10:55
it's got way too manyçok arbitrarykeyfi couplingKaplin constantssabitler
260
643890
3254
çok fazla keyfi çiftlenme sabiti
10:59
and masskitle ratiosoranlar
261
647144
1666
ve büyük oranlar
11:00
and superfluousgereksiz familiesaileleri of elementarytemel particlesparçacıklar,
262
648810
2778
ve gereksiz temel parçacık aileleri var.
11:03
and what the hellcehennem is darkkaranlık energyenerji?
263
651588
2148
Hem karanlık enerji de ne oluyor?
11:05
It's a stickÇubuk and bubblekabarcık gumsakız contraptionmekanizma.
264
653736
3399
Bir çubuk ve ciklet mekanizması.
11:09
It's not an elegantzarif universeEvren. (LaughterKahkaha)
265
657135
4003
Hiç de zarif bir evren değil. (Gülüşmeler)
11:13
And then there's the besten iyi of all possiblemümkün worldsdünyalar
266
661138
2743
Bir de, ortada etik anlamda tüm olası dünyaların
11:15
in an ethicalahlâki senseduyu.
267
663881
1590
en iyisi var.
11:17
You should get solemnciddi now,
268
665471
1179
Şimdi ciddi olmalısınız,
11:18
because a worldDünya in whichhangi sentientduygulu beingsvarlıklar
269
666650
3195
çünkü bu dünyada duyarlı insanlar
11:21
don't sufferacı çekmek needlesslygereksiz yere,
270
669845
1620
boş yere acı çekmiyor,
11:23
in whichhangi there aren'tdeğil things like
271
671465
1869
burada çocuk kanseri veya
11:25
childhoodçocukluk cancerkanser or the HolocaustHolokost.
272
673334
2215
soykırım gibi şeyler yok.
11:27
This is an ethicalahlâki conceptionfikir.
273
675549
1251
Bu ahlaki bir anlayış.
11:28
AnywayYine de, so betweenarasında nothingnesshiçlik
274
676800
2065
Neyse, yani hiçlik ve
11:30
and the fullestsonuna kadar possiblemümkün realitygerçeklik,
275
678865
1633
olası en üst gerçeklik arasında
11:32
variousçeşitli specialözel realitiesgerçekler.
276
680498
1545
çeşitli özel gerçekler var.
11:34
NothingnessHiçlik is specialözel. It's the simplestEn basit.
277
682043
2280
Hiçlik özeldir. En basitidir.
11:36
Then there's the mostçoğu elegantzarif possiblemümkün realitygerçeklik.
278
684323
3510
Sonra en zarif muhtemel gerçeklik var.
11:39
That's specialözel.
279
687833
1364
Bu özeldir.
11:41
The fullestsonuna kadar possiblemümkün realitygerçeklik, that's specialözel.
280
689197
2652
Olası en üst gerçeklik, bu özeldir.
11:43
But what are we leavingayrılma out here?
281
691849
1516
Peki neyi hesaba katmadık?
11:45
There's alsoAyrıca just the crummyadi,
282
693365
2736
Ortada ayrıca kötü,
11:48
genericgenel realitiesgerçekler
283
696101
1755
genel gerçekler var.
11:49
that aren'tdeğil specialözel in any way,
284
697856
2621
Hiçbir şekilde özel değiller,
11:52
that are sortçeşit of randomrasgele.
285
700477
1552
oldukça sıradanlar.
11:54
They're infinitelysonsuz removedçıkarıldı from nothingnesshiçlik,
286
702029
2727
Bunlar hiçlikten sonsuz uzaktır,
11:56
but they falldüşmek infinitelysonsuz shortkısa of completetamamlayınız fullnessdolgunluk.
287
704756
3926
fakat tam bir doluluktan da sonsuz eksiktir.
12:00
They're a mixturekarışım of chaoskaos and ordersipariş,
288
708682
2520
Bunlar kaos ve düzenin,
12:03
of mathematicalmatematiksel elegancezarafet and uglinessçirkinlik.
289
711202
4198
matematiksel zariflik
ve çirkinliğin karışımıdır.
12:07
So I would describetanımlamak these realitiesgerçekler
290
715400
1785
Bu gerçeklikleri şöyle tanımlıyorum:
12:09
as an infinitesonsuz, mediocrevasat, incompletetamamlanmamış messdağınıklık,
291
717185
4127
Sonsuz, vasat, eksik bir karışıklık.
12:13
a genericgenel realitygerçeklik, a kindtür of cosmickozmik junkÖnemsiz shotatış.
292
721312
3380
Jenerik bir gerçeklik,
bir tür kozmik çöp tıkama.
12:16
And these realitiesgerçekler,
293
724692
2184
Ve bu gerçeklikler,
12:18
is there a deityTanrı in any of these realitiesgerçekler?
294
726876
2266
acaba bu gerçekliklerde tanrı var mı?
12:21
Maybe, but the deityTanrı isn't perfectmükemmel
295
729142
2411
Belki var fakat Yahudi-Hristiyan
12:23
like the Judeo-ChristianYahudi-Hıristiyan deityTanrı.
296
731553
2336
tanrısı gibi mükemmel değil.
12:25
The deityTanrı isn't all-goodAll-iyi and all-powerfulHer şeye gücü yeten.
297
733889
3307
Bu tanrı çok merhametli
ve her şeye kadir değil.
12:29
It mightbelki be insteadyerine 100 percentyüzde malevolentkötü niyetli
298
737196
3331
%100 kötü kalpli olmasa da
12:32
but only 80 percentyüzde effectiveetkili,
299
740527
2103
%80 verimli olabilir,
12:34
whichhangi prettygüzel much describesaçıklar the worldDünya
we see around us, I think. (LaughterKahkaha)
300
742630
6137
ki sanırım bu durum etrafımızdaki
dünyayı az buçuk tarif ediyor. (Gülüşmeler)
12:40
So I would like to proposeteklif etmek, önermek that the resolutionçözüm
301
748767
2732
Varlık gizemine çözüm olarak
12:43
to the mysterygizem of existencevaroluş
302
751499
1836
teklifim şöyle:
12:45
is that the realitygerçeklik we existvar olmak in
303
753335
4090
İçinde var olduğumuz gerçeklik
12:49
is one of these genericgenel realitiesgerçekler.
304
757425
2056
bu genel gerçekliklerden birisidir.
12:51
RealityGerçeklik has to turndönüş out some way.
305
759481
2655
Hakikat bir şekilde ortaya çıkmalı.
12:54
It can eitherya turndönüş out to be nothing
306
762136
2070
Ya hiçbir şey olduğu veya
12:56
or everything or something in betweenarasında.
307
764206
3681
her şey veya arada bir şey
olduğu ortaya çıkabilir.
12:59
So if it has some specialözel featureözellik,
308
767887
3691
Yani eğer çok zarif olmak gibi
13:03
like beingolmak really elegantzarif or really fulltam
309
771578
2190
bir özelliği varsa veya
13:05
or really simplebasit, like nothingnesshiçlik,
310
773768
1608
hiçlik gibi çok dolu
veya çok basit ise
13:07
that would requiregerektirir an explanationaçıklama.
311
775376
1801
bu bir açıklama gerektirir.
13:09
But if it's just one of these randomrasgele, genericgenel realitiesgerçekler,
312
777177
3159
Fakat eğer sıradan,
genel gerçekliklerden biri ise
13:12
there's no furtherayrıca explanationaçıklama for it.
313
780336
2150
bunun için başka bir açıklama yok.
13:14
And indeedaslında, I would say
314
782486
1384
Ve hakikaten, diyorum ki
13:15
that's the realitygerçeklik we livecanlı in.
315
783870
1980
içinde yaşadığımız gerçeklik bu.
13:17
That's what scienceBilim is tellingsöylüyorum us.
316
785850
2257
İşte bilim bize bunu anlatıyor.
13:20
At the beginningbaşlangıç of the weekhafta,
317
788107
1331
Hafta başında aldığımız
13:21
we got the excitingheyecan verici informationbilgi that
318
789438
3116
heyecan verici bir bilgiye göre
13:24
the theoryteori of inflationenflasyon, whichhangi predictstahmin eder a bigbüyük,
319
792554
3139
enflasyon teorisi, ki bu teori büyük,
13:27
infinitesonsuz, messydağınık, arbitrarykeyfi, pointlessanlamsız realitygerçeklik,
320
795693
3970
sonsuz, karmaşık, keyfi,
anlamsız bir gerçeği öngörür.
13:31
it's like a bigbüyük frothingrenginde solma champagneŞampanya
321
799663
3825
Bu, şişeden hiç durmadan fışkıran
13:35
cominggelecek out of a bottleşişe endlesslySonsuz bir şekilde,
322
803488
2684
büyük bir şampanyaya benzer.
13:38
a vastgeniş universeEvren, mostlyçoğunlukla a wastelandboş arazi
323
806172
2092
Biraz albeni, düzen ve barış olan
13:40
with little pocketscepler of charmçekicilik and ordersipariş and peaceBarış,
324
808264
4266
geniş ve daha çok çorak bir evren.
13:44
this has been confirmedonaylı,
325
812530
2365
Bu enflasyon senaryosu,
13:46
this inflationaryenflasyonist scenariosenaryo, by the observationsgözlemler
326
814895
2902
Büyük Patlamanın hemen öncesinden
13:49
madeyapılmış by radioradyo telescopesteleskoplar in AntarcticaAntarktika
327
817797
2093
yerçekimsel dalga işaretlerinin
13:51
that lookedbaktı at the signatureimza of the gravitationalyerçekimi wavesdalgalar
328
819890
2823
Antartika'daki radyo teleskoplar ile
13:54
from just before the BigBüyük BangPatlama.
329
822713
1924
gözlemlenmesi sonucu onaylandı.
13:56
I'm sure you all know about this.
330
824637
1845
Eminim bunu hepiniz biliyorsunuzdur.
13:58
So anywayneyse, I think there's some evidencekanıt
331
826482
2824
Her neyse, yani bence,
saplanıp kaldığımızın
14:01
that this really is the realitygerçeklik that we're stucksıkışmış with.
332
829306
3487
bu gerçek olduğuna dair
bazı kanıtlar olduğunu düşünüyorum.
14:04
Now, why should you carebakım?
333
832793
3107
Peki, neden umrunuzda olmalı?
14:07
Well — (LaughterKahkaha) —
334
835900
1236
Evet — (Gülüşmeler) —
14:09
the questionsoru, "Why does the worldDünya existvar olmak?"
335
837136
3424
"Dünya neden var?" sorusu
kozmik bir soru, daha yakın
14:12
that's the cosmickozmik questionsoru, it sortçeşit of rhymestekerlemeler
336
840560
1679
14:14
with a more intimatesamimi questionsoru:
337
842239
1454
bir soru ile kafiyeli gibi:
14:15
Why do I existvar olmak? Why do you existvar olmak?
338
843693
3083
Neden varım? Neden varsın?
14:18
you know, our existencevaroluş would
seemgörünmek to be amazinglyinanılmaz improbableolasılıksız,
339
846776
3600
Varlığımız şaşırtıcı şekilde
olasılıksız görünüyor.
Çünkü ortada genetik olarak
çok büyük sayıda muhtemel insan var.
14:22
because there's an enormousmuazzam numbernumara
of geneticallygenetik olarak possiblemümkün humansinsanlar,
340
850376
4319
Eğer bunu genlerin sayısına
14:26
if you can computehesaplamak it by looking at
341
854695
1404
14:28
the numbernumara of the genesgenler and the
numbernumara of allelesGen and so forthileri,
342
856099
2342
ve alellere vb. bakarak
hesaplayabilirseniz
14:30
and a back-of-the-envelopearka zarf calculationhesaplama will tell you
343
858441
2296
ve yuvarlak bir hesap size
14:32
there are about 10 to the 10,000thinci
344
860737
2155
genetik olarak 10 üzeri 10.000
14:34
possiblemümkün humansinsanlar, geneticallygenetik olarak.
345
862892
1660
muhtemel insan olduğunu söyleyecektir.
14:36
That's betweenarasında a googolGoogol and a googolplexgoogolplex.
346
864552
3468
Bu googol (10^100) ve
googolplex(10^10^100) arasındadır.
14:40
And the numbernumara of the actualgerçek
humansinsanlar that have existedvar
347
868020
1616
Ve yaşamış asıl insan sayısı
14:41
is 100 billionmilyar, maybe 50 billionmilyar,
348
869636
2494
100 milyar, belki de 50 milyar,
14:44
an infinitesimalinfinitesimal fractionkesir, so all of us,
349
872130
2065
son derece küçük bir kesir, yani hepimiz
14:46
we'vebiz ettik wonwon this amazingşaşırtıcı cosmickozmik lotteryPiyango.
350
874195
1930
bu şaşırtıcı kozmik piyangonun kazananıyız.
14:48
We're here. Okay.
351
876125
2119
Buradayız. Tamam.
14:50
So what kindtür of realitygerçeklik do we want to livecanlı in?
352
878244
2921
Peki nasıl bir gerçeklikte
yaşamak istiyoruz?
14:53
Do we want to livecanlı in a specialözel realitygerçeklik?
353
881165
2250
Özel bir gerçeklikte mi yaşamak istiyoruz?
14:55
What if we were livingyaşam in the
mostçoğu elegantzarif possiblemümkün realitygerçeklik?
354
883415
4229
Ya en zarif olası
gerçeklikte yaşıyor olsaydık?
14:59
ImagineHayal the existentialvaroluşsal pressurebasınç on us
355
887644
2509
Üzerimizdeki varoluşsal baskıyı hayal edin,
15:02
to livecanlı up to that, to be elegantzarif,
356
890153
1839
ayak uydurmak, zarif olmak için,
15:03
not to pullÇek down the toneton of it.
357
891992
1866
ahengi bozmamak için.
15:05
Or, what if we were livingyaşam
in the fullestsonuna kadar possiblemümkün realitygerçeklik?
358
893858
3081
Veya, ya en üst olası
gerçeklikte yaşasaydık?
15:08
Well then our existencevaroluş would be guaranteedgarantili,
359
896939
2011
Yani o zaman varlığımız
garanti altında olacak,
15:10
because everyher possiblemümkün thing
360
898950
1778
çünkü her olası şey
15:12
existsvar in that realitygerçeklik,
361
900728
1366
o gerçeklikte mevcuttur
15:14
but our choicesseçimler would be meaninglessanlamsız.
362
902094
2161
fakat seçimlerimiz anlamsız olacaktır.
15:16
If I really strugglemücadele morallymanevi olarak and agonizeişkence
363
904255
2995
Eğer ahlaken gerçekten
mücadele eder ve acı çekersem
15:19
and I decidekarar ver to do the right thing,
364
907250
2080
ve doğru olanı yapmaya karar verirsem,
15:21
what differencefark does it make,
365
909330
1195
ne fark eder ki?
15:22
because there are an infinitesonsuz numbernumara
366
910525
2025
Çünkü benim versiyonlarımdan
15:24
of versionsversiyonları of me
367
912550
1014
sonsuz sayıda var
15:25
alsoAyrıca doing the right thing
368
913564
1397
ve onlar da doğru olanı yapıyor
15:26
and an infinitesonsuz numbernumara doing the wrongyanlış thing.
369
914961
1655
ve sonsuz sayıda da yanlış yapanı var.
15:28
So my choicesseçimler are meaninglessanlamsız.
370
916616
1840
Yani seçimlerim anlamsız.
15:30
So we don't want to livecanlı in that specialözel realitygerçeklik.
371
918456
2284
Yani biz bu özel gerçeklikte
yaşamak istemiyoruz.
15:32
And as for the specialözel realitygerçeklik of nothingnesshiçlik,
372
920740
2587
Hiçlik özel gerçekliği söz konusu olsaydı da,
15:35
we wouldn'tolmaz be havingsahip olan this conversationkonuşma.
373
923327
2227
bu konuşmayı yapıyor olmazdık.
15:37
So I think livingyaşam in a genericgenel realitygerçeklik that's mediocrevasat,
374
925554
6935
Bence sıradan olan üretken
bir gerçeklikte yaşamanın
iyi ve kötü tarafları var.
15:44
there are nastykötü bitsbit and niceGüzel bitsbit
375
932489
1896
15:46
and we could make the niceGüzel bitsbit biggerDaha büyük
376
934385
1542
İyi taraflarını büyütüp
15:47
and the nastykötü bitsbit smallerdaha küçük
377
935927
2339
kötü taraflarını küçültmek de
15:50
and that givesverir us a kindtür of purposeamaç in life.
378
938266
2891
bize hayatta bir amaç verir.
15:53
The universeEvren is absurdsaçma,
379
941157
1406
Evren saçmadır,
15:54
but we can still constructinşa etmek a purposeamaç,
380
942563
1727
fakat yine de bizler
bir amaç oluşturabiliriz,
15:56
and that's a prettygüzel good one,
381
944290
940
ki bu oldukça iyi bir amaç
15:57
and the overalltüm mediocritysıradanlık of realitygerçeklik
382
945230
2665
ve gerçekliğin bütün sıradanlığı
15:59
kindtür of resonatesresonates nicelygüzelce with the mediocritysıradanlık
383
947895
2605
kendi varlığımızın temelinde
16:02
we all feel in the coreçekirdek of our beingolmak.
384
950500
2312
hissettiğimiz sıradanlıkla hoşça yankılanyor.
16:04
And I know you feel it.
385
952812
1634
Bunu hissettiğinizi biliyorum.
16:06
I know you're all specialözel,
386
954446
1104
Hepiniz özelsiniz, biliyorum,
16:07
but you're still kindtür of secretlygizlice mediocrevasat,
387
955550
2322
fakat yine de biraz gizlice vasatsınız,
16:09
don't you think?
388
957872
1389
sizce de öyle değil mi?
16:11
(LaughterKahkaha) (ApplauseAlkış)
389
959261
1937
(Gülüşmeler) (Alkış)
16:13
So anywayneyse, you mayMayıs ayı say, this
puzzlebulmaca, the mysterygizem of existencevaroluş,
390
961198
4052
Neyse, diyebilirsiniz ki,
bu bulmaca, varlık gizemi,
sadece aptalca gizem tellallığıdır.
16:17
it's just sillysaçma mystery-mongeringgizem mongering.
391
965250
1418
16:18
You're not astonishedhayret at the existencevaroluş of the universeEvren
392
966668
3867
Evrenin var olması sizi şaşırtmadı
ve bu konuda yalnız değilsiniz.
16:22
and you're in good companyşirket.
393
970535
1635
16:24
BertrandBertrand RussellRussell said,
394
972170
2216
Bertrand Russell demiş ki,
16:26
"I should say the universeEvren is just there, and that's all."
395
974386
3655
"Evrenin var olduğunu söylemeliyim, o kadar."
16:30
Just a brutecanavar factgerçek.
396
978041
1401
Anlaşılmaz bir gerçek.
16:31
And my professorprofesör at ColumbiaColumbia, SidneySidney MorgenbesserMorgenbesser,
397
979442
2834
Columbia'daki profesörüm Sidney Morgenbesser,
16:34
a great philosophicalfelsefi wagdedikodu,
398
982276
1709
- harika felsefi bir mizaha sahiptir -
16:35
when I said to him, "ProfessorProfesör MorgenbesserMorgenbesser,
399
983985
1617
ona dedim ki, "Profesör Morgenbesser,
16:37
why is there something ratherdaha doğrusu than nothing?"
400
985602
2496
neden bir şeyler yok değil de var?"
16:40
And he said, "Oh, even if there was nothing,
401
988098
2150
O da dedi ki, "Bir şey olmasaydı,
16:42
you still wouldn'tolmaz be satisfiedmemnun."
402
990248
1996
yine de tatmin olmazdın."
16:44
So — (LaughterKahkaha) — okay.
403
992244
3749
Yani - (Gülüşmeler) - tamam.
16:47
So you're not astonishedhayret. I don't carebakım.
404
995993
2362
Yani şaşırmadınız. Umrumda değil.
16:50
But I will tell you something to concludesonuçlandırmak
405
998355
2973
Fakat size son olarak anlatacağım şeyin
16:53
that I guaranteegaranti you will astonishhayrete you,
406
1001328
2278
sizi şaşırtacağını garanti ederim.
16:55
because it's astonishedhayret all of the brilliantparlak,
407
1003606
2667
Çünkü TED konferansında tanıştığım
16:58
wonderfulolağanüstü people I've metmet at this TEDTED conferencekonferans,
408
1006273
2313
zeki, harika insanların hepsi
17:00
when I've told them, and it's this:
409
1008586
2214
bunu söylediğimde şaşırdı.
17:02
Never in my life have I had a cellhücre phonetelefon.
410
1010800
4502
Hayatımda hiç cep telefonum olmadı
17:07
Thank you.
411
1015302
1877
Teşekkür ederim.
17:09
(LaughterKahkaha) (ApplauseAlkış)
412
1017179
4000
(Gülüşmeler) (Alkışlar)
Translated by Ramazan Şen
Reviewed by Sevkan Uzel

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jim Holt - Writer and philosopher
Why is there something rather than nothing? In his book "Why Does the World Exist?" Jim Holt dares to ask.

Why you should listen

In his 2012 book Why Does the World Exist?: An Existential Detective Story, Jim Holt creates a narrative out of one of the biggest questions we can ask -- and how modern scientists and philosophers are asking it. Can answers be found in many-worlds theory, in quantum mechanics, in a theology? Traveling around North America and Europe, he talks to physicists, including David Deutsch; philosophers, including Richard Swinburne; and the novelist John Updike. Why? Because as he tells Vanity Fair, "To me it’s the most sublime and awesome question in all of philosophy and all of human inquiry."

A longtime contributor to the New York Times, Slate and the New Yorker, Holt has written on string theory, time, infinity, numbers, humor, logic, truth and bullshit, among other topics. Holt studied mathematics at the University of Virginia, and was a faculty fellow in the philosophy department at Columbia. He is now at work on a book about free will, weakness of will, self-knowledge and happiness.

More profile about the speaker
Jim Holt | Speaker | TED.com