ABOUT THE SPEAKER
Dambisa Moyo - Global economist
Dambisa Moyo is an international economist who analyzes the macroeconomy and global affairs.

Why you should listen

Dambisa Moyo's work examines the interplay between rapidly developing countries, international business, and the global economy -- while highlighting opportunities for investment. She has travelled to more than 60 countries over the past decade, studying the political, economic and financial workings of emerging economies, in particular the BRICs and the frontier economies in Asia, South America, Africa and the Middle East. Her latest book, Winner Take All: China’s Race for Resources and What It Means for the World, looks at how commodities markets influence much more than the global economy -- and examines the possible consequences of China's unprecedented rush for commodities such as oil, minerals, water, and food, including the looming specter of commodity-driven conflict.

She is the author of the brilliantly argued Dead Aid: Why Aid Is Not Working and How There Is a Better Way for Africa and How the West Was Lost: Fifty Years of Economic Folly and the Stark Choices Ahead. Previously, she was an economist at Goldman Sachs, where she worked for nearly a decade, and was a consultant to the World Bank in Washington.

More profile about the speaker
Dambisa Moyo | Speaker | TED.com
TEDGlobal>Geneva

Dambisa Moyo: Economic growth has stalled. Let's fix it

Dambisa Moyo: Ekonomik büyüme durdu. Bu durumu düzeltelim

Filmed:
1,586,996 views

Ekonomik büyüme çağımızın en büyük sınavı; o olmadan siyasi ve sosyal istikrarsızlık yükselir, insani ilerleme durur ve toplumlar daha karanlık hâle gelirler. Ama, diyor ekonomist Dambisa Moyo, tek başına kapitalizm ihtiyacımız olan büyümeyi yaratmayacak. Onun gösterdiği üzere, hem devlet destekli hem de piyasa merkezli modelde, kapitalizm sosyal sorunları çözmede başarısız oluyor, yozlaşmayı teşvik ediyor ve gelir adaletsizliği yaratıyor. Moyo, mevcut ekonomik durumu araştırıyor ve kapitalizmi geniş bir yelpaze olarak düşünmeye başlamamız gerektiğini söylüyor. Bu sayede büyümeyi geliştirmek için farklı modellerin en iyi yönlerini harmanlayabileceğiz.
- Global economist
Dambisa Moyo is an international economist who analyzes the macroeconomy and global affairs. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Our abilitykabiliyet to createyaratmak
and sustainsürdürmek economicekonomik growthbüyüme
0
1359
5097
Ekonomik büyümeyi sağlama
ve sürdürebilme gücümüz
00:18
is the definingtanımlarken challengemeydan okuma of our time.
1
6480
2736
çağımızın en büyük sınavı.
00:21
Of coursekurs there are other challengeszorluklar --
2
9240
2536
Tabii ki başka zorluklar da var;
00:23
healthsağlık carebakım, diseasehastalık burdensyüklerin
and pandemicssalgınlar,
3
11800
3136
sağlık hizmetleri,
hastalıkların getirdiği yükler, salgınlar,
00:26
environmentalçevre challengeszorluklar
4
14960
1800
çevre ile ilgili zorluklar
00:29
and, of coursekurs, radicalizedradikal terrorismterörizm.
5
17400
2680
ve tabii ki radikal terörizm.
00:32
HoweverAncak,
6
20800
1216
Yine de,
00:34
to the extentderece that we can actuallyaslında
solveçözmek the economicekonomik growthbüyüme challengemeydan okuma,
7
22040
4576
ekonomik büyüme sorununu
gerçekten çözmeyi başarmamız,
bahsettiğim sorunları çözmede
00:38
it will take us a long way
8
26640
1336
00:40
to solvingçözme the challengeszorluklar
that I've just elucidatedaydınlatılmamıştır.
9
28000
2600
bize çok yardımcı olacaktır.
00:43
More importantlyönemlisi,
10
31400
1656
Daha da önemlisi,
00:45
unlessolmadıkça and untila kadar we solveçözmek economicekonomik growthbüyüme
11
33080
4496
ekonomik büyüme meselesini halletmeden
00:49
and createyaratmak sustainablesürdürülebilir,
long-termuzun vadeli economicekonomik growthbüyüme,
12
37600
4016
ve sürdürülebilir, uzun dönemli
ekonomik büyüme sağlamadan,
00:53
we'lliyi be unableaciz to addressadres
13
41640
2416
bugün dünyaya hâkim olmaya devam eden
00:56
the seeminglygörünüşte intractablezorlu challengeszorluklar
that continuedevam et to pervadeyayılmak the globeküre todaybugün,
14
44080
5336
sağlık hizmetleri, eğitim
veya ekonomik kalkınma gibi
01:01
whetherolup olmadığını it's healthsağlık carebakım,
educationEğitim or economicekonomik developmentgelişme.
15
49440
4400
görünüşte zorlu sorunlara eğilemeyeceğiz.
01:06
The fundamentaltemel questionsoru is this:
16
54680
2200
Esas soru şu:
01:09
How are we going to createyaratmak economicekonomik growthbüyüme
17
57520
2616
ABD ve Avrupa ülkeleri gibi
01:12
in advancedileri and developedgelişmiş economiesekonomiler
like the UnitedAmerika StatesBirleşik and acrosskarşısında EuropeEurope
18
60160
4576
gelişmiş ve sanayileşmiş ülkelerin,
finansal kriz sonrası
ekonomik büyümeyi sağlamakta zorlanmaya
devam ettikleri bir dönemde
01:16
at a time when they continuedevam et to strugglemücadele
19
64760
2056
01:18
to createyaratmak economicekonomik growthbüyüme
after the financialmali crisiskriz?
20
66840
2800
ekonomik büyümeyi sağlamayı
nasıl başaracağız?
Bu ülkeler, düşük performans göstermeye
ve ekonomik büyümenin
01:22
They continuedevam et to underperformunderperform
21
70480
2776
01:25
and to see an erosionerozyon in the threeüç
keyanahtar driverssürücüleri of economicekonomik growthbüyüme:
22
73280
4120
şu üç önemli faktöründe
bir aşınma görmeye devam ediyorlar.
01:30
capitalBaşkent, laboremek and productivityverimlilik.
23
78040
3320
Sermaye, iş gücü ve verimlilik.
01:34
In particularbelirli,
24
82120
1456
Bilhassa,
01:35
these developedgelişmiş economiesekonomiler
continuedevam et to see debtsborçları and deficitsaçıkları,
25
83600
4936
bu gelişmiş ülkeler, borç ve bütçe açığı,
01:40
the declinedüşüş and erosionerozyon
of bothher ikisi de the qualitykalite and quantitymiktar of laboremek
26
88560
4856
iş gücünün niteliğinde ve niceliğinde
düşüş ve aşınma
01:45
and they alsoAyrıca see productivityverimlilik stallingdurdurduklarını.
27
93440
2280
ve verimlilikte bir duraklama görmeye
devam edecekler.
01:48
In a similarbenzer veinven,
28
96600
1696
Benzer şekilde,
01:50
how are we going to createyaratmak
economicekonomik growthbüyüme in the emerginggelişmekte olan marketspiyasalar,
29
98320
3416
dünya nüfusunun %90'ının yaşadığı
01:53
where 90 percentyüzde
of the world'sDünyanın en populationnüfus liveshayatları
30
101760
3256
ve ortalama olarak nüfusun %70'inin
25 yaşın altında olduğu
01:57
and where, on averageortalama,
31
105040
1536
gelişmekte olan ülkelerde,
01:58
70 percentyüzde of the populationnüfus
is underaltında the ageyaş of 25?
32
106600
3520
ekonomik büyümeyi nasıl sağlayacağız?
02:02
In these countriesülkeler,
33
110640
1456
Bu ülkelerde,
02:04
it is essentialgerekli that they growbüyümek
at a minimumasgari of sevenYedi percentyüzde a yearyıl
34
112120
4176
yoksulluğu azaltmak
ve kişi başına düşen geliri
02:08
in ordersipariş to put a dentDent in povertyyoksulluk
35
116320
2096
tek nesilde iki katına çıkarmak için
02:10
and to doubleçift perbaşına capitadüşen incomesgelirleri
in one generationnesil.
36
118440
3200
yılda en az %7 büyüme gereklidir.
02:14
And yethenüz todaybugün,
37
122520
2056
Yine de bugün,
02:16
the largesten büyük emerginggelişmekte olan economiesekonomiler --
38
124600
2096
gelişmekte olan ülkelerin en büyükleri,
02:18
countriesülkeler with at leasten az
50 millionmilyon people --
39
126720
2696
yani en az 50 milyon nüfusu olan ülkeler,
02:21
continuedevam et to strugglemücadele to reachulaşmak
that sevenYedi percentyüzde magicsihirli markişaret.
40
129440
3480
o %7'lik sihirli hedefe ulaşmak için
uğraşmaya devam ediyorlar.
02:25
WorseDaha kötü than that,
41
133760
1216
Daha da kötüsü,
02:27
countriesülkeler like IndiaHindistan, RussiaRusya,
SouthGüney AfricaAfrika, BrazilBrezilya and even ChinaÇin
42
135000
4616
Hindistan, Rusya, Güney Afrika,
Brezilya ve hatta Çin gibi ülkeler
02:31
are fallingdüşen belowaltında
that sevenYedi percentyüzde numbernumara
43
139640
2496
o %7'lik rakamın altına düşüyorlar
02:34
and, in manyçok casesvakalar, actuallyaslında regressinggerileme.
44
142160
2840
ve birçok durumda geriye gidiyorlar.
02:37
EconomicEkonomik growthbüyüme mattershususlar.
45
145800
1920
Ekonomik büyüme önemlidir.
02:40
With economicekonomik growthbüyüme,
46
148440
1456
Ekonomik büyümeyle birlikte,
02:41
countriesülkeler and societiestoplumlar
entergirmek into a virtuousErdemli cycledevir
47
149920
4176
ülkeler ve toplumlar
yukarıya doğru hareketin, fırsatların
02:46
of upwardyukarı doğru mobilityhareketlilik, opportunityfırsat
and improvedgelişmiş livingyaşam standardsstandartlar.
48
154120
4600
ve gelişmiş hayat standartlarının olduğu
verimli bir döngüye girerler.
02:51
WithoutOlmadan growthbüyüme,
countriesülkeler contractsözleşme and atrophyAtrofi,
49
159240
3816
Büyüme olmadan,
ülkeler daralır ve körelirler.
02:55
not just in the annalsYıllıklar
of economicekonomik statisticsistatistik
50
163080
3216
Sadece ekonomik istatistikler
anlamında değil,
02:58
but alsoAyrıca in the meaninganlam of life
and how liveshayatları are livedyaşamış.
51
166320
3520
aynı zamanda hayatın anlamı
ve nasıl yaşandığı açısından da.
03:02
EconomicEkonomik growthbüyüme mattershususlar
powerfullygüçlü bir şekilde for the individualbireysel.
52
170600
3720
Ekonomik büyüme, birey için çok önemlidir.
03:07
If growthbüyüme wanesilgilerini,
53
175120
1616
Eğer büyüme azalırsa,
03:08
the riskrisk to humaninsan progressilerleme
54
176760
2016
insani ilerleme risk altına girer,
03:10
and the riskrisk of politicalsiyasi
and socialsosyal instabilitykararsızlık risesyükselir,
55
178800
4416
ayrıca siyasi ve
sosyal istikrarsızlık yükselir
03:15
and societiestoplumlar becomeolmak dimmerdimmer,
coarserkaba and smallerdaha küçük.
56
183240
4560
ve toplumlar daha karanlık,
kaba ve küçük hâle gelirler.
03:20
The contextbağlam mattershususlar.
57
188600
1696
Şartlar önemlidir.
03:22
And countriesülkeler in emerginggelişmekte olan marketspiyasalar
58
190320
1616
Gelişmekte olan ülkelerin,
03:23
do not need to growbüyümek at the sameaynı
ratesoranları as developedgelişmiş countriesülkeler.
59
191960
3840
gelişmiş ülkelerle aynı oranda
büyümesi gerekmiyor.
Şimdi, bu salonda bulunan
bazılarınızın bunu riskli bir öneri olarak
03:29
Now, I know some of you in this roomoda
find this to be a riskyriskli propositionönerme.
60
197240
4440
göreceğini biliyorum.
03:34
There are some people here
61
202680
1856
Burada, dünyada olanlar karşısında
yüz çevirip, hayal kırıklığına uğrayacak
03:36
who will turndönüş around
and be quiteoldukça disillusionedhayal kırıklığına uğrattı
62
204560
2536
03:39
by what's happenedolmuş around the worldDünya
63
207120
1776
ve bunu ekonomik büyümeye bağlayacak
03:40
and basicallytemel olarak ascribeatfetmek that
to economicekonomik growthbüyüme.
64
208920
2600
bazı insanlar var.
03:44
You worryendişelenmek about the
overpopulationaşırı nüfus of the planetgezegen.
65
212240
3496
Dünyadaki nüfus fazlalığından
endişeleniyorsunuz.
03:47
And looking at the UN'sBM
recentson statisticsistatistik and projectionsprojeksiyonlar
66
215760
2896
BM'nin en son istatistiklerine
ve tahminlerine baktığımızda,
03:50
that the worldDünya will have
11 billionmilyar people on the planetgezegen
67
218680
2696
dünya nüfusunun, 2100'de
bir duraksamaya girmeden önce
03:53
before it plateausyaylalar in 2100,
68
221400
2576
11 milyar insana ulaşacağını görüyoruz.
03:56
you're concernedilgili about what that does
to naturaldoğal resourceskaynaklar --
69
224000
3816
Bu durumun doğal kaynaklara,
tarım arazilerine,
03:59
arablesürülebilir landarazi, potableiçme waterSu,
energyenerji and mineralsmineraller.
70
227840
4120
içme suyuna, enerji ve minerallere
neler yapacağından endişeleniyorsunuz.
04:04
You are alsoAyrıca concernedilgili about
the degradationbozulma of the environmentçevre.
71
232800
3320
Ayrıca çevrenin bozulmasından da
endişe duyuyorsunuz.
04:08
And you worryendişelenmek about how man,
72
236760
3136
Büyük şirketlerdeki globalistlerin
04:11
embodiedsomutlaşan in the corporatetüzel globalistglobalist,
73
239920
2616
nasıl açgözlü ve yozlaşmış
04:14
has becomeolmak greedyaçgözlü and corruptyozlaşmış.
74
242560
3040
bir hâle geldiklerinden
endişeleniyorsunuz.
04:18
But I'm here to tell you todaybugün
that economicekonomik growthbüyüme
75
246560
3376
Ama ben bugün size ekonomik büyümenin
dünya üzerindeki milyonlarca insanın
hayat standartlarındaki değişmelerin
04:21
has been the backboneomurga
of changesdeğişiklikler in livingyaşam standardsstandartlar
76
249960
3376
04:25
of millionsmilyonlarca of people around the worldDünya.
77
253360
1960
bel kemiği olduğunu
söylemek için buradayım.
04:27
And more importantlyönemlisi,
78
255960
1816
Daha da önemlisi,
04:29
it's not just economicekonomik growthbüyüme
that has been driventahrik by capitalismkapitalizm.
79
257800
4480
kapitalizm tarafından yönlendirilen
sadece ekonomik büyüme değil.
04:36
The definitiontanım of capitalismkapitalizm,
very simplybasitçe put,
80
264280
3456
Kapitalizmin tanımı,
çok basitçe söylemek gerekirse,
04:39
is that the factorsfaktörler of productionüretim,
81
267760
2056
ticaret ve sanayi,
04:41
suchböyle as tradeTicaret and industrysanayi,
capitalBaşkent and laboremek,
82
269840
3376
sermaye ve emek gibi üretim faktörlerinin
04:45
are left in the handseller
of the privateözel sectorsektör and not the statebelirtmek, bildirmek.
83
273240
3920
devletin değil,
özel sektörün eline bırakılmasıdır.
04:49
It's really essentialgerekli here
that we understandanlama
84
277680
2736
Buradaki esas eleştirinin,
sadece ekonomik büyümeye değil,
kapitalizme ne olduğuyla da
04:52
that fundamentallyesasen the critiqueeleştiri
is not for economicekonomik growthbüyüme perbaşına sese
85
280440
5016
04:57
but what has happenedolmuş to capitalismkapitalizm.
86
285480
2056
ilgili olduğunu anlamamız çok önemli.
04:59
And to the extentderece that we need to createyaratmak
economicekonomik growthbüyüme over the long termterim,
87
287560
4016
Uzun vadede ekonomik büyüme
sağladığımız ölçüde,
05:03
we're going to have to pursuesürdürmek it
with a better formform of economicekonomik stanceduruş.
88
291600
4680
bu büyümeyi daha iyi bir ekonomik duruşla
sürdürmemiz gerek.
05:09
EconomicEkonomik growthbüyüme needsihtiyaçlar capitalismkapitalizm,
89
297320
2896
Ekonomik büyümenin
kapitalizme ihtiyacı var,
05:12
but it needsihtiyaçlar it to work properlyuygun şekilde.
90
300240
1680
ama düzgün işleyen bir kapitalizme.
05:14
And as I mentionedadı geçen a momentan agoönce,
91
302840
2296
Az önce bahsettiğim gibi,
05:17
the coreçekirdek of the capitalistkapitalist systemsistem
has been definedtanımlanmış by privateözel actorsaktörler.
92
305160
5960
kapitalist sistemin özü
özel sektördekiler tarafından belirlendi.
05:23
And even this, howeverancak,
is a very simplisticbasit dichotomyikilemi.
93
311720
4056
Bu bile, basit bir dikotomi aslında.
05:27
CapitalismKapitalizm: good; non-capitalismSigara-kapitalizm: badkötü.
94
315800
2920
Kapitalizm iyi;
kapitalist olmayan sistem kötü.
05:31
When in practicalpratik experiencedeneyim,
95
319120
2656
İşin pratiğine baktığımız zaman,
05:33
capitalismkapitalizm is much more of a spectrumspektrum.
96
321800
2456
kapitalizm çok geniş bir yelpaze.
05:36
And we have countriesülkeler suchböyle as ChinaÇin,
97
324280
2256
Elimizde, Çin gibi
daha çok devlet kapitalizmini
benimsemiş ülkeler varken,
05:38
whichhangi have practiceduygulanan
more statebelirtmek, bildirmek capitalismkapitalizm,
98
326560
2416
05:41
and we have countriesülkeler
like the UnitesAmerika Birleşik Devletleri StatesBirleşik
99
329000
2096
ABD gibi daha çok piyasa kapitalisti
05:43
whichhangi are more marketpazar capitalistkapitalist.
100
331120
1600
olan ülkeler de var.
05:45
Our effortsçabaları to critiqueeleştiri
the capitalistkapitalist systemsistem, howeverancak,
101
333160
3136
Kapitalist sisteme yönelik
eleştirilerimizse genelde,
05:48
have tendedeğilimi to focusodak
on countriesülkeler like ChinaÇin
102
336320
3216
aslında pek de piyasa kapitalisti olmayan
05:51
that are in factgerçek
not blatantlypervasızca marketpazar capitalismkapitalizm.
103
339560
3400
Çin gibi ülkelere odaklanıyor.
05:55
HoweverAncak, there is
a realgerçek reasonneden and realgerçek concernilgilendirmek
104
343600
3656
Yine de, dikkatimizi kapitalizmin
daha saf modellerine,
05:59
for us to now focusodak our attentionsdikkatini
on purersaf formsformlar of capitalismkapitalizm,
105
347280
4656
özellikle de ABD'deki hâline
yoğunlaştırmamız için
gerçek bir neden ve bir endişe var.
06:03
particularlyözellikle those embodiedsomutlaşan
by the UnitedAmerika StatesBirleşik.
106
351960
2720
06:07
This is really importantönemli
107
355280
1776
Bu oldukça önemli;
06:09
because this typetip of capitalismkapitalizm
108
357080
2456
çünkü bu tarz kapitalizm,
06:11
has increasinglygiderek
been affordedelde edilmiştir the critiqueeleştiri
109
359560
3256
yozlaşmayı teşvik ettiğine
ve daha da kötüsü
06:14
that it is now fosteringteşvik corruptionbozulma
110
362840
2416
gelir adaletsizliğini, yani azınlığın
06:17
and, worsedaha da kötüsü still,
111
365280
1376
çoğunluğun üzerinden
06:18
it's increasingartan incomegelir inequalityeşitsizlik --
112
366680
2640
çıkar sağlamasını, arttırdığına dair
06:22
the ideaFikir that the fewaz are benefitingyararlanan
at the expensegider of the manyçok.
113
370120
4720
gittikçe artan eleştirilere
göğüs gerebildi.
06:28
The two really criticalkritik questionssorular
that we need to addressadres
114
376760
3216
Üzerine eğilmemiz gereken
en kritik iki soru şu;
06:32
is how can we fixdüzeltmek capitalismkapitalizm
115
380000
2696
kapitalizmi nasıl
ekonomik büyümeyi sağlamaya
06:34
so that it can help createyaratmak economicekonomik growthbüyüme
116
382720
2776
ve aynı zamanda
toplumsal sorunları çözmeye
06:37
but at the sameaynı time
can help to addressadres socialsosyal illshastalıklar.
117
385520
3360
yardım edecek şekilde düzeltebiliriz.
06:41
In ordersipariş to think about that framingçerçeveleme,
we have to asksormak ourselveskendimizi,
118
389720
3376
Bu iskeleti oluşturmak için,
kendimize şunu sormalıyız;
06:45
how does capitalismkapitalizm work todaybugün?
119
393120
1720
kapitalizm bugün nasıl işliyor?
06:47
Very simplisticallyBasitçe,
120
395760
1600
Çok basitçe,
06:49
capitalismkapitalizm is setset on the basistemel
of an individualbireysel utilityyarar maximizerMaximizer --
121
397960
5776
kapitalizm bireysel fayda maksimizasyonu
temeline dayanıyor.
06:55
a selfishbencil individualbireysel
who goesgider after what he or she wants.
122
403760
4296
Kendi isteğinin peşinden giden
bencil bir bireyin.
07:00
And only after they'veonlar ettik
maximizedekranı theironların utilityyarar
123
408080
3136
Ve sadece, kendi faydalarını
maksimize ettikten sonra
07:03
do they then decidekarar ver it's importantönemli
124
411240
2496
başka toplumsal sorunlara
destek vermenin de
07:05
to providesağlamak supportdestek
to other socialsosyal contractssözleşmeler.
125
413760
3080
önemli olduğuna karar veriyorlar.
07:09
Of coursekurs, in this systemsistem
governmentshükümetler do taxvergi,
126
417360
3416
Tabii ki bu sistemde devlet vergi topluyor
ve devletin rolünün,
07:12
and they use partBölüm of theironların revenuesgelirleri
to fundfon, sermaye socialsosyal programsprogramlar,
127
420800
3736
sadece düzenleme değil; aynı zamanda
kamusal malların belirleyicisi olmak
07:16
recognizingtanıyan that government'shükümetin rolerol
is not just regulationdüzenleme
128
424560
2856
olduğunu bilerek gelirlerinin bir kısmını
07:19
but alsoAyrıca to be arbiterHakem of socialsosyal goodsmal.
129
427440
3280
sosyal programları
finanse etmek için kullanıyor.
07:23
But neverthelessyine de,
130
431320
1296
Ama yine de,
07:24
this frameworkiskelet --
131
432640
1336
bu yapı --
07:26
this two-stageiki aşamalı frameworkiskelet --
132
434000
1976
bu iki aşamalı yapı,
kapitalist sistemi
nasıl geliştirebileceğimizi
07:28
is the basistemel from whichhangi we mustşart now startbaşlama
133
436000
1976
07:30
to think about how we can
improveiyileştirmek the capitalistkapitalist modelmodel.
134
438000
2600
düşünmeye başlamamız gereken
temeli oluşturuyor.
07:33
I would arguetartışmak that there are
two sidestaraf to this challengemeydan okuma.
135
441520
3400
Bu sorunun iki farklı yönü
olduğunu düşünüyorum.
07:37
First of all,
136
445520
1216
İlk olarak,
07:38
we can drawçekmek on the right-wingsağ-kanat policiespolitikaları
137
446760
2936
kapitalizmi nasıl geliştirebileceğimizi
düşünmek için
bize ne fayda sağlayabileceklerini
görmek amacıyla
07:41
to see what could be beneficialfaydalı for us
138
449720
1856
07:43
to think about how
we can improveiyileştirmek capitalismkapitalizm.
139
451600
2120
sağcı politikalardan yararlanabiliriz.
07:46
In particularbelirli,
140
454440
1256
Özellikle,
07:47
right-leaningSağ-eğilimli policiespolitikaları
141
455720
1736
sağcı politikalar
07:49
have tendedeğilimi to focusodak on things
like conditionalKoşullu transferstransferler,
142
457480
3456
şartlı nakit transferi gibi, insanlara,
ekonomik büyümenin artmasına
07:52
where we payödeme and rewardödül people
for doing the things
143
460960
3016
yardım edeceğini düşündüğümüz
şeyleri yapması karşılığında para verip
07:56
that we actuallyaslında think
can help enhanceartırmak economicekonomik growthbüyüme.
144
464000
3456
onları ödüllendirdirdiğimiz
şeylere odaklanma eğilimindedir.
07:59
For exampleörnek,
145
467480
1216
Örneğin;
08:00
sendinggönderme childrençocuklar to schoolokul,
146
468720
1616
çocukları okula göndermek gibi.
08:02
parentsebeveyn could earnkazanmak moneypara for that,
147
470360
2216
Anne babalar bu sayede para kazanabilir.
08:04
or gettingalma theironların childrençocuklar
inoculatedaşılandı or immunizedaşı,
148
472600
3376
Ya da çocuklarına
koruyucu aşı yaptırmak gibi,
anne babalar bunun için de ödeme alabilir.
08:08
parentsebeveyn could get paidödenmiş for doing that.
149
476000
1880
İnsanlara, zaten yapmaları
gerektiğini düşündüğümüz
08:10
Now, quiteoldukça apartayrı from the debatetartışma
150
478360
2096
08:12
on whetherolup olmadığını or not
we should be payingödeme yapan people
151
480480
2296
şeyleri yaptıkları için
para verip vermememiz
08:14
to do what we think they should do anywayneyse,
152
482800
2696
konusundaki tartışmaları
bir tarafa bırakırsak,
08:17
the factgerçek of the mattermadde
is that payödeme for performanceperformans
153
485520
3176
aslında performansa dayalı ödeme,
08:20
has actuallyaslında yieldedvermiştir some positivepozitif resultsSonuçlar
154
488720
2416
Meksika, Brezilya gibi yerlerde
08:23
in placesyerler like MexicoMeksika,
155
491160
1696
ve New York'taki
08:24
in BrazilBrezilya
156
492880
1256
pilot programlarda
08:26
and alsoAyrıca in pilotpilot programsprogramlar in NewYeni YorkYork.
157
494160
2600
gerçekten bazı olumlu sonuçlar verdi.
08:29
But there are alsoAyrıca benefitsfaydaları
158
497520
1496
Ama solcu politikalarda da,
08:31
and significantönemli changesdeğişiklikler underwaydevam
on left-leaningsol eğilimli policiespolitikaları.
159
499040
4360
bazı yararlı ve önemli
değişiklik çalışmaları var.
08:35
ArgumentsBağımsız değişkenler that governmenthükümet should
expandgenişletmek its rolerol and responsibilitysorumluluk
160
503880
4256
Devletin dar bir alana sıkışmamak için
görev ve sorumluluklarını genişletmesi
08:40
so that it's not so narrowlydar definedtanımlanmış
161
508160
2216
ve üretim faktörleri konusunda
08:42
and that governmenthükümet should be
much more of an arbiterHakem
162
510400
2495
daha belirleyici olması gerektiğiyle
08:44
of the factorsfaktörler of productionüretim
163
512919
1377
ilgili fikirler
08:46
have becomeolmak commonplaceolağan
with the successbaşarı of ChinaÇin.
164
514320
2400
Çin'in başarısıyla birlikte yaygınlaştı.
08:49
But alsoAyrıca we'vebiz ettik startedbaşladı to have debatestartışmalar
165
517400
2296
Ama aynı zamanda, özel sektörün,
08:51
about how the rolerol of the privateözel sectorsektör
166
519720
2256
sadece kâr amacı güden bir yapıdan,
08:54
should movehareket away
from just beingolmak a profitkâr motivegüdü
167
522000
2576
sosyal programların temininde
daha çok rol alan bir yapıya
08:56
and really be more engagednişanlı
in the deliveryteslim of socialsosyal programsprogramlar.
168
524600
3496
kayması gerektiğiyle ilgili
tartışmalara başladık.
09:00
Things like the corporatetüzel
socialsosyal responsibilitysorumluluk programsprogramlar,
169
528120
3216
Kurumsal sosyal sorumluluk
projeleri gibi şeyler,
09:03
albeitGerçi smallküçük in scaleölçek,
170
531360
1976
küçük ölçüde de olsa,
09:05
are movinghareketli in that right directionyön.
171
533360
1880
bu yönde bir ilerleme kaydediyor.
09:07
Of coursekurs, left-leaningsol eğilimli policiespolitikaları
have alsoAyrıca tendedeğilimi to blurbulanıklık the lineshatlar
172
535960
5216
Tabii, solcu politikalar
devlet, STK'lar ve özel sektör
09:13
betweenarasında governmenthükümet,
NGOsSivil toplum örgütleri and privateözel sectorsektör.
173
541200
2680
arasındaki ayrımı
ortadan kaldırma eğilimindeydiler.
09:16
Two very good examplesörnekler of this
are the 19th-centuryinci yüzyıl UnitedAmerika StatesBirleşik,
174
544800
3976
Bunun en iyi iki örneği;
ABD'de 19. yüzyılda
09:20
when the infrastructurealtyapı rolloutaçarak yaymak
175
548800
1616
altyapı sunumunun
09:22
was really about
public-privatekamu-özel partnershipsortaklıklar.
176
550440
3096
kamu-özel işbirliğiyle
gerçekleştirilmesidir.
09:25
More recentlyson günlerde, of coursekurs,
177
553560
1416
Çok daha yakın zamandaysa,
09:27
the adventAdvent of the InternetInternet
has alsoAyrıca provenkanıtlanmış to the worldDünya
178
555000
3616
İnternet'in ortaya çıkışı da dünyaya,
toplumun iyileştirilmesi için
09:30
that publichalka açık and privateözel can work togetherbirlikte
for the bettermentiyileştirilmesi of societytoplum.
179
558640
3840
kamunun ve özel sektörün
birlikte çalışabileceğini kanıtladı.
09:36
My fundamentaltemel messagemesaj to you is this:
180
564240
3056
Size vermek istediğim esas mesaj şu:
09:39
We cannotyapamam continuedevam et to try and solveçözmek
the worldDünya economicekonomik growthbüyüme challengeszorluklar
181
567320
5416
Dünyadaki ekonomik
büyüme sorunlarını, dogmatik ve
09:44
by beingolmak dogmaticdogmatik
and beingolmak unnecessarilyboşu boşuna ideologicalideolojik.
182
572760
4160
gereksiz yere ideolojik davranarak
çözmeye çalışmaya devam edemeyiz.
09:49
In ordersipariş to createyaratmak sustainablesürdürülebilir,
long-termuzun vadeli economicekonomik growthbüyüme
183
577800
3816
Sürdürülebilir, uzun dönemli
ekonomik büyümeyi sağlamak ve
09:53
and solveçözmek the challengeszorluklar and socialsosyal illshastalıklar
that continuedevam et to plagueveba the worldDünya todaybugün,
184
581640
4296
bugün dünyanın başına bela olan
zorlukları ve sosyal sorunları çözmek için
09:57
we're going to have to be
more broad-mindedüzerinizden
185
585960
2296
neyin işe yarayacağıyla ilgili
10:00
about what mightbelki work.
186
588280
1520
daha açık fikirli olmamız gerek.
10:02
UltimatelySonuçta,
187
590280
1576
Son olarak,
10:03
we have to recognizetanımak
that ideologyideoloji is the enemydüşman of growthbüyüme.
188
591880
4136
ideolojinin büyümenin düşmanı
olduğunu iyi anlamalıyız.
10:08
Thank you.
189
596040
1216
Teşekkürler.
10:09
(ApplauseAlkış)
190
597280
2240
(Alkış)
Bruno Giussani: Birkaç soru sormak
istiyorum Dambisa.
10:15
BrunoBruno GiussaniGiussani: I want to asksormak
a coupleçift of questionssorular, DambisaDambisa,
191
603160
2896
Birinin çıkıp da son söylediğin cümleye,
büyümenin de bir ideoloji,
10:18
because one could reacttepki
to your last sentencecümle
192
606080
2136
10:20
by sayingsöz growthbüyüme is alsoAyrıca an ideologyideoloji,
193
608240
1816
hatta çağımızın hâkim ideolojisi olduğunu
10:22
it's possiblybelki the dominantbaskın
ideologyideoloji of our timeszamanlar.
194
610080
2336
söyleyerek karşılık vermesi mümkün.
10:24
What do you say
to those who reacttepki that way?
195
612440
2096
Böyle söyleyenlere ne diyeceksin?
10:26
DMDM: Well, I think that that's
completelytamamen legitimatemeşru,
196
614560
2456
DM: Bence bunun söylenmesi
oldukça yerinde
10:29
and I think that we're alreadyzaten
havingsahip olan that discussiontartışma.
197
617040
2576
ve aslında bu tartışmayı zaten yapıyoruz.
10:31
There's a lot of work
going on around happinessmutluluk
198
619640
2216
Mutlulukla ve insanların başarıları ile
10:33
and other metricsölçümleri beingolmak used
for measuringölçme people'sinsanların successbaşarı
199
621880
3496
hayat standartlarındaki iyileşmeleri
ölçmek için kullanılan
diğer ölçülerle ilgili
epey bir çalışma yapılıyor.
10:37
and improvementsiyileştirmeler in livingyaşam standardsstandartlar.
200
625400
1816
İnsanların hayat standartlarına
10:39
And so I think that we should be openaçık
201
627240
2056
nelerin iyileştirme getireceği
ve dünya üzerindeki yoksulluğu düşürmeye
10:41
to what could deliverteslim etmek improvementsiyileştirmeler
in people'sinsanların livingyaşam standardsstandartlar
202
629320
2976
devam etmeyi nelerin sağlayacağıyla ilgili
fikirlere açık olmalıyız.
10:44
and continuedevam et to reduceazaltmak
povertyyoksulluk around the worldDünya.
203
632320
2256
BG: Sen temelde büyümenin
iyileştirilmesini savunuyorsun,
10:46
BGBG: So you're basicallytemel olarak pleadingyalvaran
for rehabilitatingrehabilite growthbüyüme,
204
634600
2816
ama bunu
10:49
but the only way for that happenolmak
205
637440
1576
10:51
withoutolmadan compromisingödün
the capacitykapasite of the earthtoprak,
206
639040
2336
daha bize uzun yıllar
lazım olacak olan dünyanın
10:53
to take us on a long journeyseyahat,
207
641400
1536
kapasitesini riske atmadan
10:54
is for economicekonomik growthbüyüme
208
642960
1656
gerçekleştirebilmenin tek yolu
bir şekilde ekonomik büyümeyi
kaynak kullanımından ayırmak.
10:56
somehowbir şekilde to decoupledecouple
from the underlyingtemel use of resourceskaynaklar.
209
644640
2696
Bunun olacağını düşünüyor musun?
10:59
Do you see that happeningolay?
210
647360
1296
DW: Sanırım ben insan becerisi
ve zekâsı konusunda biraz daha iyimserim.
11:00
DMDM: Well, I think that I'm more optimisticiyimser
about humaninsan abilitykabiliyet and ingenuitymarifet.
211
648680
4536
11:05
I think if we startbaşlama to constrainsınırlamak ourselveskendimizi
212
653240
2176
Bence kendimizi bugün
bildiğimiz sınırlı, kıt
11:07
usingkullanma the finitesınırlı, scarcekıt
and depletingtüketen resourceskaynaklar
213
655440
3056
ve tükenen kaynakların kullanımı konusunda
11:10
that we know todaybugün,
214
658520
1256
sınırlamaya başlarsak,
11:11
we could get quiteoldukça negativenegatif
215
659800
1336
dünyanın durumu hakkında
11:13
and quiteoldukça concernedilgili
about the way the worldDünya is.
216
661160
2216
negatif hissedip
endişelenmeye başlayabiliriz.
11:15
HoweverAncak, we'vebiz ettik seengörüldü the ClubClub of RomeRoma,
217
663400
2296
Ama daha önce Roma Kulübü'nü gördük,
11:17
we'vebiz ettik seengörüldü previousönceki claimsiddialar
218
665720
2416
dünyanın kaynaklarının
tükeneceğiyle ilgili iddiaları gördük.
11:20
that the worldDünya would be
runningkoşu out of resourceskaynaklar,
219
668160
2336
Bu iddiaların doğru
olmadığını söylemiyorum.
11:22
and it's not to arguetartışmak
that those things are not validgeçerli.
220
670520
2576
Fakat bence biraz yaratıcılıkla
desalinasyon gibi şeyler görebiliriz.
11:25
But I think, with ingenuitymarifet
we could see desalinationtuzdan arındırma,
221
673120
2656
Eğer enerjiye yeniden yatırım yaparsak,
11:27
I think we could reinvestyeniden yatırım in energyenerji,
222
675800
1936
11:29
so that we can actuallyaslında
get better outcomesçıktıları.
223
677760
2136
daha iyi sonuçlar elde edebiliriz.
11:31
And so in that senseduyu,
224
679920
1216
Bu anlamda,
insanların neler yapabileceği konusunda
çok daha iyimserim.
11:33
I'm much more optimisticiyimser
about what humansinsanlar can do.
225
681160
2376
11:35
BGBG: The thing that strikesvurur me
226
683560
1416
BG: Büyümeyi iyileştirme
11:37
about your proposalsöneriler
for rehabilitatingrehabilite growthbüyüme
227
685000
3376
ve farklı bir yol izleme
konusundaki önerilerinle ilgili
11:40
and takingalma a differentfarklı directionyön
228
688400
1616
beni etkileyen şey;
11:42
is that you're kindtür of suggestingdüşündüren
to fixdüzeltmek capitalismkapitalizm with more capitalismkapitalizm --
229
690040
5056
bir bakıma kapitalizmi daha fazla
kapitalizmle düzeltmeyi önermen.
11:47
with puttingkoyarak a pricefiyat tagetiket
on good behaviordavranış as incentiveözendirici
230
695120
3616
Teşvik için iyi davranışı ödüllendirmek
11:50
or developinggelişen a biggerDaha büyük rolerol
for business in socialsosyal issuessorunlar.
231
698760
4176
veya iş dünyası olarak sosyal sorunların
çözümünde daha geniş rol almak.
Önerdiğin şey bu mu?
11:54
Is that what you're suggestingdüşündüren?
232
702960
1496
DM: Ben açık fikirli olmamız
gerektiğini öneriyorum.
11:56
DMDM: I'm suggestingdüşündüren
we have to be open-mindedaçık fikirli.
233
704480
2136
11:58
I think it is absolutelykesinlikle the casedurum
234
706640
2216
Bence, ekonomik büyümenin
12:00
that traditionalgeleneksel modelsmodeller of economicekonomik growthbüyüme
235
708880
2456
geleneksel modellerinin
bizim çalışmasını istediğimiz şekilde
çalışmadığı çok açık.
12:03
are not workingçalışma the way
we would like them to.
236
711360
2416
12:05
And I think it's no accidentkaza
237
713800
1896
Bugün dünyanın
12:07
that todaybugün the largesten büyük
economyekonomi in the worldDünya, the UnitedAmerika StatesBirleşik,
238
715720
3296
en büyük ekonomisi olan ABD'nin
12:11
has democracydemokrasi,
239
719040
1296
temel siyasi tutum olarak
12:12
liberalliberal democracydemokrasi,
as it's coreçekirdek politicalsiyasi stanceduruş
240
720360
3096
liberal demokrasiyi,
temel ekonomik tutum olarak da
12:15
and it has freeücretsiz marketpazar capitalismkapitalizm --
241
723480
2176
serbest piyasa kapitalizmini
12:17
to the extentderece that it is freeücretsiz --
242
725680
1576
-serbest olduğu ölçüde tabii-
12:19
freeücretsiz marketpazar capitalismkapitalizm
as its economicekonomik stanceduruş.
243
727280
2176
benimsemiş olması tesadüf değil.
12:21
The secondikinci largesten büyük economyekonomi is ChinaÇin.
244
729480
2136
En büyük ikinci ekonomi ise Çin.
12:23
It has deprioritizeddeprioritized democracydemokrasi
245
731640
2136
Demokrasiye önem vermeyen
12:25
and it has statebelirtmek, bildirmek capitalismkapitalizm,
whichhangi is a completelytamamen differentfarklı modelmodel.
246
733800
3176
ve devlet kapitalizmini benimsemiş,
tamamen farklı bir model.
12:29
These two countriesülkeler,
completelytamamen differentfarklı politicalsiyasi modelsmodeller
247
737000
2736
Bu iki ülke, birbirinden tamamen farklı
12:31
and completelytamamen differentfarklı economicekonomik modelsmodeller,
248
739760
1976
siyasi ve ekonomik modellere sahipler.
12:33
and yethenüz they have the sameaynı
incomegelir inequalityeşitsizlik numbernumara
249
741760
2416
Ama yine de, Gini katsayısına göre
aynı gelir adaletsizliği oranına sahipler.
12:36
measuredölçülü as a GiniGini coefficientkatsayısı.
250
744200
1496
12:37
I think those are the debatestartışmalar
we should have,
251
745720
2136
Bence bunları tartışmalıyız,
12:39
because it's not clearaçık at all
252
747880
2136
çünkü hangi modeli benimsememiz gerektiği
12:42
what modelmodel we should be adoptingbenimseyerek,
253
750040
1816
hiç de açık değil.
12:43
and I think there needsihtiyaçlar to be
much more discoursesöylev
254
751880
2336
Neleri bilip bilmediğimiz konusunda
12:46
and much more humilitytevazu
about what we know and what we don't know.
255
754240
3416
daha fazla konuşmaya
ve tevazu göstermeye ihtiyacımız var.
12:49
BGBG: One last questionsoru.
The COPPOLİS21 is going on in ParisParis.
256
757680
3376
BG: Son bir soru.
İklim Zirvesi Paris'te devam ediyor.
Oradaki tüm devlet başkanlarına ve
12:53
If you could sendgöndermek a tweetTweet
257
761080
1496
12:54
to all the headskafalar of statebelirtmek, bildirmek
and headskafalar of delegationsheyetler there,
258
762600
3296
heyet başkanlarına
bir tweet gönderebilseydin,
12:57
what would you say?
259
765920
1376
onlara ne söylerdin?
12:59
DMDM: Again, I would be very much
about beingolmak open-mindedaçık fikirli.
260
767320
2656
DM: Yine açık fikirli
olmaktan bahsederdim.
13:02
As you're awarefarkında,
261
770000
1216
Bildiğiniz gibi;
13:03
the issuessorunlar around
the environmentalçevre concernsendişeler
262
771240
2096
çevreyle ilgili meseleler
13:05
have been on the agendaGündem manyçok timeszamanlar now --
263
773360
1976
şimdiye kadar çokça gündeme geldi;
13:07
in CopenhagenCopenhagen,
'72 in StockholmStockholm --
264
775360
2256
Kopenhag'ta, 72'de Stockholm'da.
13:09
and we keep revisitingyeniden ziyaret etme these issuessorunlar
265
777640
2296
Bu meseleleri sürekli
tekrar değerlendirmemiz
13:11
partlykısmen because there is not
a fundamentaltemel agreementanlaşma,
266
779960
3576
biraz da temel bir mutabakat
olmaması yüzünden.
13:15
in factgerçek there's a schismbölünme
267
783560
1256
Aslında,
13:16
betweenarasında what the developedgelişmiş
countriesülkeler believe and want
268
784840
2736
gelişmiş ülkelerin
inandıkları ve istedikleri ile
gelişmekte olan ülkelerin
istedikleri arasında bir bölünme var.
13:19
and what emerginggelişmekte olan marketpazar countriesülkeler want.
269
787600
2336
13:21
EmergingOrtaya çıkan marketpazar countriesülkeler need
to continuedevam et to createyaratmak economicekonomik growthbüyüme
270
789960
3216
Gelişmekte olan ülkelerin
siyasi belirsizlik yaşamamak için
13:25
so that we don't have politicalsiyasi
uncertaintybelirsizlik in the those countriesülkeler.
271
793200
3416
ekonomik büyümeyi sağlamaya
devam etmeye ihtiyaçları var.
13:28
DevelopedGeliştirilen countriesülkeler recognizetanımak
272
796640
2136
Gelişmiş ülkeler,
gerçek, ciddi bir sorumlulukları
olduğunun farkına varıyorlar.
13:30
that they have a realgerçek,
importantönemli responsibilitysorumluluk
273
798800
2256
13:33
not only just to manageyönetmek
theironların COCO2 emissionsemisyonları
274
801080
2816
Sadece, kendi karbondioksit
salınımlarını ve
13:35
and some of the degradationbozulma
that they're contributingkatkı to the worldDünya,
275
803920
3176
dünyayı verdikleri bazı zararları
kontrol etme konusunda değil,
aynı zamanda Ar-Ge'de öncü olmakta da.
13:39
but alsoAyrıca as trendsettersTrend in R&D.
276
807120
1776
13:40
And so they have to come
to the tabletablo as well.
277
808920
2256
Onların da elini taşın altına
koyması gerekiyor.
13:43
But in essenceöz, it cannotyapamam be a situationdurum
278
811200
2456
Ama esas itibariyle, gelişmiş ülkeler
13:45
where we startbaşlama ascribingascribing policiespolitikaları
to the emerginggelişmekte olan marketspiyasalar
279
813680
4136
arz ve talep konusunda
ne yaptıklarıyla ilgili
büyük bir adım atmadan,
gelişmekte olan ülkelere
13:49
withoutolmadan developedgelişmiş countriesülkeler themselveskendilerini
280
817840
1856
13:51
alsoAyrıca takingalma quiteoldukça a swipetokatlamak
at what they're doing
281
819720
2376
politika önermeye başladığımız
13:54
bothher ikisi de in demandtalep and supplyarz
in developedgelişmiş marketspiyasalar.
282
822120
2776
bir durum söz konusu olamaz.
BG: Dambisa
TED'e geldiğin için teşekkürler.
13:56
BGBG: DambisaDambisa, thank you for cominggelecek to TEDTED.
DMDM: Thank you very much.
283
824920
3096
DM: Çok teşekkür ederim.
14:00
(ApplauseAlkış)
284
828040
3443
(Alkış)
Translated by Reşat Bir
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dambisa Moyo - Global economist
Dambisa Moyo is an international economist who analyzes the macroeconomy and global affairs.

Why you should listen

Dambisa Moyo's work examines the interplay between rapidly developing countries, international business, and the global economy -- while highlighting opportunities for investment. She has travelled to more than 60 countries over the past decade, studying the political, economic and financial workings of emerging economies, in particular the BRICs and the frontier economies in Asia, South America, Africa and the Middle East. Her latest book, Winner Take All: China’s Race for Resources and What It Means for the World, looks at how commodities markets influence much more than the global economy -- and examines the possible consequences of China's unprecedented rush for commodities such as oil, minerals, water, and food, including the looming specter of commodity-driven conflict.

She is the author of the brilliantly argued Dead Aid: Why Aid Is Not Working and How There Is a Better Way for Africa and How the West Was Lost: Fifty Years of Economic Folly and the Stark Choices Ahead. Previously, she was an economist at Goldman Sachs, where she worked for nearly a decade, and was a consultant to the World Bank in Washington.

More profile about the speaker
Dambisa Moyo | Speaker | TED.com