ABOUT THE SPEAKER
Chris Hadfield - Astronaut
Tweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space.

Why you should listen

“Good morning, Earth.” That is how Colonel Chris Hadfield, writing on Twitter, woke up the world every day while living aboard the International Space Station. In his five months on the ISS (including three as commander) Hadfield became a worldwide sensation, using social media to make outer space accessible and infusing a sense of wonder into the collective consciousness. Check out his cover version of David Bowie's "Space Oddity," sung while floating in his tin can, far above the world ...
 
Now back on our home planet, he continues to share the excitement of science and space travel. He's the author of the 2014 book An Astronaut's Guide to Life on Earth. As he says, "There are no wishy-washy astronauts. You don't get up there by being uncaring and blasé. And whatever gave you the sense of tenacity and purpose to get that far in life is absolutely reaffirmed and deepened by the experience itself." A photography geek, in 2014 he also published an album of his photos from the shuttle: You Are Here: Around the World in 92 Minutes.

Hadfield is also a font of Canadian firsts: He was Canada’s first shuttle mission specialist, and the first Canadian to board a Russian spacecraft (he helped build the Mir), do a spacewalk (he's done two), and of course, to command the International Space Station.

 

More profile about the speaker
Chris Hadfield | Speaker | TED.com
TED2014

Chris Hadfield: What I learned from going blind in space

Chris Hadfield: Czego nauczyłem się, tracąc wzrok w kosmosie

Filmed:
8,557,375 views

Astronauci mają powiedzenie: w kosmosie „nie ma takiego problemu, którego nie można pogorszyć”. Jak więc radzić sobie ze złożonością i czystą presją wobec niebezpiecznych i przerażających sytuacji? Emerytowany pułkownik Chris Hadfield przedstawia żywy obraz tego, jak przygotowywał się na najgorsze w kosmosie (i życiu) -- a zaczyna wejściem w pajęczynę. Obejrzyj ten szczególny, kosmiczny występ.
- Astronaut
Tweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
What's the scariestnajbardziej przerażające thing you've ever doneGotowe?
0
694
4853
Co najstraszniejszego zrobiliście w życiu?
00:17
Or anotherinne way to say it is,
1
5547
3050
Lub inaczej,
00:20
what's the mostwiększość dangerousniebezpieczny
thing that you've ever doneGotowe?
2
8597
3474
co zrobiliście najniebezpieczniejszego?
00:24
And why did you do it?
3
12071
4183
Dlaczego to zrobiliście?
00:28
I know what the mostwiększość dangerousniebezpieczny thing is
4
16254
1618
Wiem, co to było w moim przypadku,
00:30
that I've ever doneGotowe
5
17872
1193
00:31
because NASANASA does the mathmatematyka.
6
19065
2284
bo NASA to oblicza.
00:33
You look back to the first fivepięć shuttleczółenko launchesuruchamia się,
7
21349
2352
Pamiętam pierwsze pięć startów wahadłowca.
00:35
the oddsszansa of a catastrophickatastrofalny eventzdarzenie
8
23701
2588
Prawdopodobieństwo katastrofy
00:38
duringpodczas the first fivepięć shuttleczółenko launchesuruchamia się
9
26289
1580
podczas pierwszych pięciu startów
00:40
was one in ninedziewięć.
10
27869
2924
wynosiło jeden do dziewięciu.
00:42
And even when I first flewlatał in the shuttleczółenko
11
30793
1898
Nawet podczas mojego pierwszego startu
00:44
back in 1995, 74 shuttleczółenko flightlot,
12
32691
2688
w roku 1995, 74. lot wahadłowy,
00:47
the oddsszansa were still now that we look back
13
35379
1990
prawdopodobieństwo wynosiło wciąż 1 do 38.
00:49
about one in 38 or so -- one in 35, one in 40.
14
37369
5668
Między 1 do 35, 1 do 40.
00:55
Not great oddsszansa, so it's a really interestingciekawy day
15
43037
2567
Niezbyt dobrze,
więc czeka cię ciekawy dzień
00:57
when you wakebudzić up at the KennedyKennedy SpaceMiejsca CenterCentrum
16
45604
2292
po przebudzeniu w Centrum
Kosmicznym Kennedy'ego
01:00
and you're going to go to spaceprzestrzeń that day
17
47896
2370
gdy zamierzasz lecieć w kosmos,
01:02
because you realizerealizować by the endkoniec of the day
18
50266
1735
bo w końcu zdajesz sobie sprawę,
01:04
you're eitherzarówno going to be floatingRuchomy
effortlesslybez wysiłku, gloriouslycudownie in spaceprzestrzeń,
19
52001
3630
że albo będziesz swobodnie,
z gracją unosić się w kosmosie,
01:07
or you'llTy będziesz be deadnie żyje.
20
55631
3117
albo zginiesz.
01:10
You go into, at the KennedyKennedy SpaceMiejsca CenterCentrum,
21
58748
3360
W Centrum Kosmicznym Kennedy'ego
01:14
the suit-upgarnitur up roompokój,
22
62108
1990
idzie się do przebieralni,
01:16
the samepodobnie roompokój that our childhooddzieciństwo heroesbohaterowie
23
64098
4255
tej samej, w której ubierali się
nasi bohaterowie z dzieciństwa,
01:20
got dressedubrany in,
24
68353
1258
01:21
that NeilNeil ArmstrongArmstrong and BuzzBuzz AldrinAldrin got suitedodpowiedni in
25
69611
2975
Neil Armstrong i Buzz Aldrin,
01:24
to go ridejazda the ApolloApollo rocketrakieta to the moonksiężyc.
26
72586
2141
żeby polecieć na Księżyc
w rakiecie Apollo.
01:26
And I got my pressurenacisk suitgarnitur builtwybudowany around me
27
74727
3467
Założyłem skafander próżniowy
01:30
and rodejechał down outsidena zewnątrz in the vanawangarda
28
78194
3862
i pojechałem furgonetką
01:34
headingnagłówek out to the launchpadLaunchpad --
29
82056
1575
w stronę stanowiska startowego.
01:35
in the AstroAstro vanawangarda -- headingnagłówek out to the launchpadLaunchpad,
30
83631
2902
Astro-furgonetką na start.
01:38
and as you come around the cornerkąt
31
86533
2109
Gdy mijasz zakręt
01:40
at the KennedyKennedy SpaceMiejsca CenterCentrum,
32
88642
2005
w Centrum Kosmicznym Kennedy'ego
01:42
it's normallynormalnie predawnpredawn, and in the distancedystans,
33
90647
3370
zwykle jeszcze przed świtem,
w oddali,
01:46
litoświetlony up by the hugeolbrzymi xenonXenon lightsświatła,
34
94032
3002
oświetlony wielkimi światłami ksenonowymi,
01:49
is your spaceshipstatek kosmiczny --
35
97034
3415
stoi wahadłowiec,
01:52
the vehiclepojazd that is going to take you off the planetplaneta.
36
100449
3840
maszyna, która wyniesie cię poza planetę.
01:56
The crewzałoga is sittingposiedzenie in the AstroAstro vanawangarda
37
104289
2604
Załoga siedzi w milczeniu
w Astro-furgonetce,
01:59
sortsortować of hushedprzemilczane, almostprawie holdingtrzymać handsręce,
38
106893
2115
prawie trzymają się za ręce,
02:01
looking at that as it getsdostaje biggerwiększy and biggerwiększy.
39
109008
2549
patrząc, jak wahadłowiec rośnie w oczach.
02:03
We ridejazda the elevatorwinda up
40
111557
2443
Wjeżdżamy windą
02:06
and we crawlczołgać się in, on your handsręce and kneeskolana
41
114000
2355
i wczołgujemy się do wahadłowca
02:08
into the spaceshipstatek kosmiczny, one at a time,
42
116355
1648
na czworaka, pojedynczo,
02:10
and you wormrobak your way up
43
118003
1647
przeciskamy się w górę
02:11
into your chairkrzesło and plunkPlunk yourselfsiebie down
44
119650
2567
do swojego fotela
02:14
on your back.
45
122217
2288
i układamy się na plecach.
02:16
And the hatchkreskowania is closedZamknięte,
46
124505
3948
Właz się zamyka
02:20
and suddenlynagle,
47
128453
2147
i nagle marzenia
i zaprzeczenia całego życia
02:22
what has been a lifetimeżycie of bothobie dreamsmarzenia and denialodmowa
48
130600
4670
02:27
is becomingtwarzowy realreal,
49
135270
1455
stają się rzeczywistością.
02:28
something that I dreamedśnić about,
50
136725
1073
Coś, o czym marzyłem,
02:29
in factfakt, that I chosewybrał to do when I was ninedziewięć yearslat oldstary,
51
137798
2547
na co się zdecydowałem,
mając dziewięć lat,
02:32
is now suddenlynagle withinw ciągu not too manywiele minutesminuty
52
140345
3374
nagle już bardzo niedługo
02:35
of actuallytak właściwie happeningwydarzenie.
53
143719
1858
naprawdę się wydarzy.
02:37
In the astronautastronauta businessbiznes --
54
145577
2683
W branży astronautów...
02:40
the shuttleczółenko is a very complicatedskomplikowane vehiclepojazd;
55
148260
1873
Wahadłowiec to skomplikowana maszyna,
02:42
it's the mostwiększość complicatedskomplikowane flyinglatający machinemaszyna ever builtwybudowany.
56
150133
3811
najbardziej złożona maszyna latająca
zbudowana do tej pory.
02:46
And in the astronautastronauta businessbiznes,
we have a sayingpowiedzenie, whichktóry is,
57
153968
3337
W branży astronautów
mamy takie powiedzenie:
02:49
there is no problemproblem so badzły
58
157305
1968
nie ma sytuacji tak złej,
02:51
that you can't make it worsegorzej.
59
159273
2320
żeby nie można było jej pogorszyć.
02:53
(LaughterŚmiech)
60
161593
1238
(Śmiech)
02:55
And so you're very consciousprzytomny in the cockpitkabina pilota;
61
162831
3102
W kokpicie jest się bardzo świadomym;
02:58
you're thinkingmyślący about all of the things
62
165933
1438
myśli się o tym wszystkim,
02:59
that you mightmoc have to do,
63
167371
1191
co będzie trzeba zrobić,
03:00
all the switchesprzełączniki and all the
wicketsFurtki you have to go throughprzez.
64
168562
2311
o wszystkich przełącznikach i przyciskach.
03:03
And as the time getsdostaje closerbliższy and closerbliższy,
65
170873
2193
Kiedy zbliża się czas,
03:05
this excitementpodniecenie is buildingbudynek.
66
173066
1669
rośnie podniecenie.
03:06
And then about threetrzy and a
halfpół minutesminuty before launchuruchomić,
67
174735
2160
Trzy i pół minuty przed startem
03:09
the hugeolbrzymi nozzlesDysze on the back,
68
176895
1807
ogromne dysze z tyłu,
03:10
like the sizerozmiar of bigduży churchkościół bellsdzwony,
69
178702
1684
duże jak dzwony kościelne,
03:12
swinghuśtawka back and forthnaprzód
70
180386
1129
huśtają się,
03:13
and the massmasa of them is suchtaki
71
181515
1345
a mają taką masę,
03:15
that it swayskołysze the wholecały vehiclepojazd,
72
182860
1697
że huśta się cała maszyna,
03:16
like the vehiclepojazd is aliveżywy underneathpod spodem you,
73
184557
2884
jak żywe stworzenie,
03:19
like an elephantsłoń gettinguzyskiwanie up
off its kneeskolana or something.
74
187441
3654
jak słoń podnoszący się z kolan.
03:23
And then about 30 secondstowary drugiej jakości before launchuruchomić,
75
191095
2296
Jakieś pół minuty przed startem
03:25
the vehiclepojazd is completelycałkowicie aliveżywy --
76
193391
1832
maszyna jest w pełni życia,
03:27
it is readygotowy to go --
77
195223
1207
gotowa do odlotu,
03:28
the APUsAPUs are runningbieganie,
78
196430
1161
jednostki mocy chodzą,
03:29
the computerskomputery are all self-containedsamodzielny,
79
197591
1869
wszystkie komputery są samodzielne,
03:31
it's readygotowy to leavepozostawiać the planetplaneta.
80
199460
1489
można opuszczać planetę.
03:33
And 15 secondstowary drugiej jakości before launchuruchomić, this happensdzieje się:
81
200949
3288
15 sekund przed startem dzieje się to:
03:36
(VideoWideo) VoiceGłos: 12, 11, 10,
82
204237
4438
(Wideo) Głos: 12, 11, 10,
03:40
ninedziewięć, eightosiem, sevensiedem, sixsześć --
83
208675
4028
9, 8, 7, 6...
03:44
(SpaceMiejsca shuttleczółenko preparingprzygotowanie for takeoffTakeoff)
84
212703
2548
(Wahadłowiec przygotowuje się do startu)
03:47
-- startpoczątek, two, one,
85
215251
2892
start, 2, 1,
03:50
boosterBooster ignitionzapłonu, and liftoffLiftoff of
the spaceprzestrzeń shuttleczółenko DiscoveryOdkrycie,
86
218143
4143
zapłon silników startowych,
start wahadłowca Discovery,
03:54
returningpowracający to the spaceprzestrzeń stationstacja, pavingnawierzchni the way ...
87
222286
4031
powrót do stacji kosmicznej,
przecieranie szlaku...
03:58
(SpaceMiejsca shuttleczółenko takingnabierający off)
88
226317
11567
(Start wahadłowca)
04:11
ChrisChris HadfieldHadfield: It is incrediblyniewiarygodnie powerfulpotężny
89
238901
2260
Chris Hadfield: To niesamowite przeżycie,
04:13
to be on boardtablica one of these things.
90
241161
1803
być na pokładzie jednego z nich.
04:15
You are in the gripuchwyt of something
91
242964
2031
Siedzisz wewnątrz czegoś,
04:17
that is vastlybardzo more powerfulpotężny than yourselfsiebie.
92
244995
2197
co jest o tyle potężniejsze od ciebie.
04:19
It's shakingdrżący you so hardciężko you can't focusskupiać
93
247192
2623
Trzęsie tak mocno, że nie da się skupić
04:22
on the instrumentsinstrumenty in frontz przodu of you.
94
249815
1447
na kontrolkach przed sobą.
04:23
It's like you're in the jawsszczęki of some enormousogromny dogpies
95
251262
2916
Jakbyś tkwił w szczękach ogromnego psa,
04:26
and there's a footstopa in the smallmały of your back
96
254178
2746
a wielka stopa na plecach
04:29
pushingpchanie you into spaceprzestrzeń,
97
256924
1527
wypycha cię w kosmos,
04:30
acceleratingprzyspieszenie wildlyszalenie straightproste up,
98
258451
2049
pędząc dziko w górę,
04:32
shoulderingbarki your way throughprzez the airpowietrze,
99
260500
1702
przepychając przez powietrze,
04:34
and you're in a very complexzłożony placemiejsce --
100
262202
2531
a przecież jesteś
w skomplikowanym miejscu:
04:36
payingintratny attentionUwaga, watchingoglądanie the vehiclepojazd
101
264733
1805
trzeba uważać, obserwować maszynę,
04:38
go throughprzez eachkażdy one of its wicketsFurtki
102
266538
1651
przejść przez każdy przełącznik
04:40
with a steadilystabilnie increasingwzrastający smileuśmiech on your facetwarz.
103
268189
2421
z coraz większym uśmiechem na twarzy.
04:42
After two minutesminuty, those solidsolidny rocketsrakiety explodeeksplodować off
104
270610
3197
Po dwóch minutach
ogromne rakiety eksplodują
04:46
and then you just have the liquidciekły enginessilniki,
105
273807
2414
i zostają już tylko
silniki na paliwo ciekłe,
04:48
the hydrogenwodór and oxygentlen,
106
276221
1453
te na wodór i tlen.
04:49
and it's as if you're in a dragsterDragster
107
277674
1467
Jest jak w bolidzie,
04:51
with your footstopa to the floorpiętro
108
279141
1775
wciska się gaz do dechy
04:53
and acceleratingprzyspieszenie like you've never acceleratedprzyśpieszony.
109
280916
2419
i przyspiesza, jak nigdy dotąd.
04:55
You get lighterzapalniczka and lighterzapalniczka,
110
283335
1315
Stajesz się coraz lżejszy,
04:56
the forcesiła getsdostaje on us heaviercięższe and heaviercięższe.
111
284650
2426
ciążenie nieustannie wzrasta.
04:59
It feelsczuje like
112
287076
1376
To takie uczucie,
05:00
someone'sktoś pouringzsyp cementcement on you or something.
113
288452
2084
jakby ktoś zalewał cię cementem.
05:02
UntilAż do finallywreszcie,
114
290536
1284
Aż w końcu,
05:04
after about eightosiem minutesminuty and 40 secondstowary drugiej jakości or so,
115
291820
2668
po jakichś 8 minutach i 40 sekundach,
05:06
we are finallywreszcie at exactlydokładnie the right altitudeWysokość,
116
294488
2195
jesteśmy wreszcie
na odpowiedniej wysokości,
05:08
exactlydokładnie the right speedprędkość,
117
296683
2082
przy odpowiedniej prędkości,
05:10
the right directionkierunek, the enginesilnik shutzamknąć off,
118
298765
3080
w odpowiednim kierunku,
silniki przestają pracować
05:14
and we're weightlessnieważkości.
119
301845
2222
i jesteśmy w stanie nieważkości.
05:16
And we're aliveżywy.
120
304067
2902
I żyjemy.
05:19
It's an amazingniesamowity experiencedoświadczenie.
121
306969
1456
To niesamowite przeżycie.
05:20
But why would we take that riskryzyko?
122
308425
3308
Ale po co podejmować to ryzyko?
05:23
Why would you do something that dangerousniebezpieczny?
123
311733
3720
Po co robić coś tak niebezpiecznego?
05:27
In my casewalizka the answerodpowiedź is fairlydość straightforwardbezpośredni.
124
315453
2069
W moim przypadku odpowiedź jest prosta.
05:29
I was inspirednatchniony as a youngstermłodzik
125
317522
3054
Byłem zainspirowany jako dziecko,
05:32
that this was what I wanted to do.
126
320576
1591
właśnie to chciałem robić.
05:34
I watchedoglądaliśmy the first people walkspacerować on the moonksiężyc
127
322167
2193
Oglądałem pierwszych ludzi na Księżycu
05:36
and to me, it was just an obviousoczywisty thing --
128
324360
2231
i było dla mnie oczywiste:
05:38
I want to somehowjakoś turnskręcać myselfsiebie into that.
129
326591
3002
też chciałem kimś takim jakoś zostać.
05:41
But the realreal questionpytanie is,
130
329593
1182
Ale prawdziwe pytanie to:
05:42
how do you dealsprawa with the dangerniebezpieczeństwo of it
131
330775
2615
jak radzić sobie z tym niebezpieczeństwem
05:45
and the fearstrach that comespochodzi from it?
132
333390
2156
i strachem, który z niego wynika.
05:47
How do you dealsprawa with fearstrach versusprzeciw dangerniebezpieczeństwo?
133
335546
3698
Jak radzić sobie ze strachem
i niebezpieczeństwem naraz?
05:51
And havingmający the goalcel in mindumysł,
thinkingmyślący about where it mightmoc leadprowadzić,
134
339244
3067
Skupianie się na celu, myślenie,
gdzie może mnie zaprowadzić,
05:54
directedskierowany me to a life of
135
342311
1809
sprawiło, że całe życie
05:56
looking at all of the smallmały detailsdetale to allowdopuszczać
136
344120
3345
obserwowałem wszystkie szczegóły,
05:59
this to becomestają się possiblemożliwy,
137
347465
1701
które mi pozwolą polecieć w kosmos
06:01
to be ablezdolny to launchuruchomić and go
help buildbudować a spaceprzestrzeń stationstacja
138
349166
2909
i pomóc budować stację kosmiczną,
06:04
where you are on boardtablica a million-poundmiliona funtów creationkreacja
139
352075
2460
będąc na pokładzie
453,5-tonowej konstrukcji,
06:06
that's going around the worldświat at fivepięć milesmile a seconddruga,
140
354535
2836
która okrąża świat
z prędkością 5 mil na sekundę,
06:09
eightosiem kilometerskilometrów a seconddruga,
141
357371
1375
8 kilometrów na sekundę,
06:10
around the worldświat 16 timesczasy a day,
142
358746
2509
okrąża świat 16 razy dziennie,
06:13
with experimentseksperymenty on boardtablica that are teachingnauczanie us
143
361255
3985
z pokładowymi eksperymentami,
które uczą nas o substancji wszechświata.
06:17
what the substancesubstancja of the universewszechświat is madezrobiony of
144
365240
1992
06:19
and runningbieganie 200 experimentseksperymenty insidewewnątrz.
145
367232
2586
W środku przeprowadza się
200 eksperymentów.
06:22
But maybe even more importantlyco ważne,
146
369818
1848
Ale, co może jeszcze ważniejsze,
06:23
allowingpozwalać us to see the worldświat in a way
147
371666
3817
możemy ujrzeć świat z nowej perspektywy,
06:27
that is impossibleniemożliwy throughprzez any other meansznaczy,
148
375483
2622
nieosiągalnej w żaden inny sposób,
06:30
to be ablezdolny to look down
149
378105
1539
można spojrzeć w dół;
06:31
and have -- if your jawszczęki could dropupuszczać, it would --
150
379644
3303
gdyby szczęka mogła opaść, zrobiłaby to
06:35
the jaw-droppingszczęka puszczający gorgeousnesswspaniałość of the turningobrócenie orbKula
151
382947
3990
na widok wspaniałości kuli,
wirującej jak samopędna galeria sztuki
06:39
like a self-propelledsamobieżne artsztuka galleryGaleria of fantasticfantastyczny,
152
386937
4763
fantastycznego, wiecznie zmiennego piękna,
06:43
constantlystale changingwymiana pieniędzy beautypiękno that is the worldświat itselfsamo.
153
391700
3711
czyli naszego świata.
06:47
And you see, because of the speedprędkość,
154
395411
1535
Ze względu na prędkość
06:49
a sunrisewschód słońca or a sunsetzachód słońca everykażdy 45 minutesminuty
155
396946
3826
wschody i zachody słońca
ogląda się co 45 minut
06:52
for halfpół a yearrok.
156
400772
3169
przez pół roku.
06:56
And the mostwiększość magnificentwspaniały partczęść of all that
157
403941
2451
Najwspanielsze z tego wszystkiego
06:58
is to go outsidena zewnątrz on a spacewalkSPACEWALK.
158
406392
2799
jest wyjście na spacer kosmiczny.
07:01
You are in a one-personjednoosobową spaceshipstatek kosmiczny
159
409191
5408
Jesteś w jednoosobowym statku kosmicznym,
07:06
that is your spacesuitskafandra,
160
414599
1468
czyli skafandrze,
07:08
and you're going throughprzez spaceprzestrzeń with the worldświat.
161
416067
3764
i biegniesz przez kosmos ze światem.
07:12
It's an entirelycałkowicie differentróżne perspectiveperspektywiczny,
162
419831
1753
To zupełnie inna perspektywa,
07:13
you're not looking up at the universewszechświat,
163
421584
1415
nie patrzysz na niego w górę,
07:15
you and the EarthZiemia are going
throughprzez the universewszechświat togetherRazem.
164
422999
3482
ty i Ziemia pędzicie razem
przez wszechświat.
07:18
And you're holdingtrzymać on with one handdłoń,
165
426481
1799
Trzymasz się jedną ręką,
07:20
looking at the worldświat turnskręcać besideoprócz you.
166
428280
2124
patrząc, jak świat obraca się obok.
07:22
It's roaringryk silentlypo cichu
167
430404
3792
Huczy cicho kolorem i fakturą,
07:26
with colorkolor and texturetekstura as it poursleje by
168
434196
2769
kiedy przepływa hipnotycznie tuż obok.
07:29
mesmerizinglymesmerizingly nextNastępny to you.
169
436965
1976
07:31
And if you can tearłza your eyesoczy away from that
170
438941
2686
Jeśli uda ci się oderwać wzrok
07:33
and you look underpod your armramię
171
441627
1462
i spojrzysz pod ręką w dół,
07:35
down at the restodpoczynek of everything,
172
443089
2238
na resztę wszystkiego,
07:37
it's unfathomableniewyobrażalne blacknessCzerń,
173
445327
5397
jest tam nieprzenikniona czerń,
07:42
with a texturetekstura you feel like you
could stickkij your handdłoń into.
174
450724
3068
o niemal namacalnej fakturze.
07:45
and you are holdingtrzymać on with one handdłoń,
175
453792
2415
Trzymasz się jedną ręką,
07:48
one linkpołączyć to the other sevensiedem billionmiliard people.
176
456207
2425
jedynym łącznikiem
z siedmioma miliardami ludzi.
07:50
And I was outsidena zewnątrz on my first spacewalkSPACEWALK
177
458632
2138
Właśnie podczas pierwszego
spaceru kosmicznego
07:52
when my left eyeoko wentposzedł blindślepy,
178
460770
3776
przestałem widzieć na lewe oko.
07:56
and I didn't know why.
179
464546
1670
Nie wiedziałem, dlaczego.
07:58
SuddenlyNagle my left eyeoko slammedtrzasnął shutzamknąć
180
466216
1610
Nagle lewe oko zamknęło się
08:00
in great painból
181
467826
1124
z wielkiego bólu,
08:01
and I couldn'tnie mógł figurepostać out why my eyeoko wasn'tnie było workingpracujący.
182
468950
4059
a ja nie mogłem zrozumieć,
czemu nie działa.
08:05
I was thinkingmyślący, what do I do nextNastępny?
183
473009
1356
Nie wiedziałem, co robić.
08:06
I thought, well maybe that's why we have two eyesoczy,
184
474365
2255
Pomyślałem, może właśnie
po to mamy dwoje oczu,
08:08
so I kepttrzymane workingpracujący.
185
476620
1253
więc pracowałem dalej.
08:10
But unfortunatelyNiestety, withoutbez gravitypowaga,
186
477873
3339
Ale niestety, bez grawitacji
08:13
tearsłzy don't fallspadek.
187
481212
1930
łzy nie płyną.
08:15
So you just get a biggerwiększy and
biggerwiększy ballpiłka of whatevercokolwiek that is
188
483142
3024
Bańka tego czegoś po prostu rośnie na oku,
08:18
mixedmieszany with your tearsłzy on your eyeoko
189
486166
2008
wymieszana ze łzami,
08:20
untilaż do eventuallyostatecznie, the ballpiłka becomesstaje się so bigduży
190
488174
2478
aż w końcu jest tak duża,
08:22
that the surfacepowierzchnia tensionnapięcie takes it
acrossprzez the bridgemost of your nosenos
191
490652
2561
że napięcie powierzchniowe
przenosi ją nad nosem,
08:25
like a tinymalutki little waterfallWodospad
192
493213
1734
jak maleńki wodospad,
08:27
and goesidzie "gooshgoosh" into your other eyeoko,
193
494947
2075
i chlusta w drugie oko.
08:29
and now I was completelycałkowicie blindślepy
194
497023
3467
Teraz byłem już zupełnie ślepy,
08:32
outsidena zewnątrz the spaceshipstatek kosmiczny.
195
500490
3098
na zewnątrz statku.
08:35
So what's the scariestnajbardziej przerażające thing you've ever doneGotowe?
196
503588
2579
A co najstraszniejszego spotkało was?
08:38
(LaughterŚmiech)
197
506167
3702
(Śmiech)
08:42
Maybe it's spiderspająki.
198
509869
1480
Może pająki.
08:43
A lot of people are afraidprzestraszony of spiderspająki.
199
511349
1529
Wiele osób boi się pająków.
08:45
I think you should be afraidprzestraszony of spiderspająki --
200
512878
1729
Chyba trzeba się ich bać,
08:46
spiderspająki are creepyCreepy and they'veoni got long, hairyOwłosione legsnogi,
201
514607
2683
są straszne, mają długie, włochate nogi.
08:49
and spiderspająki like this one, the brownbrązowy reclusesamotnik --
202
517290
3427
Ten pustelnik brunatny jest okropny.
08:52
it's horribleokropny. If a brownbrązowy reclusesamotnik bitesjedzenie you,
203
520717
2142
Jego ugryzienie
08:55
you endkoniec with one of these
horribleokropny, bigduży necroticnekromanci things
204
522859
1734
kończy się straszną martwicą nogi.
08:56
on your legnogi
205
524593
1103
08:57
and there mightmoc be one right now
206
525696
1253
Może jakiś siedzi właśnie
08:59
sittingposiedzenie on the chairkrzesło behindza you, in factfakt.
207
526949
3078
na krześle za wami.
09:02
And how do you know?
208
530027
1085
Kto to wie?
09:03
And so a spiderpająk landsziemie on you,
209
531112
1374
Pająk ląduje na was
09:04
and you go throughprzez this great, spasmyspasmy attackatak
210
532486
2041
i dostajecie spazmów,
09:06
because spiderspająki are scarystraszny.
211
534527
1728
bo pająki są straszne.
09:08
But then you could say, well
is there a brownbrązowy reclusesamotnik
212
536255
2504
Można zapytać: czy
rzeczywiście na krześle obok
09:10
sittingposiedzenie on the chairkrzesło besideoprócz me or not?
213
538759
1375
siedzi pustelnik brunatny?
09:12
I don't know. Are there brownbrązowy reclusessamotników here?
214
540134
2014
Nie wiem. Są tu pustelniki brunatne?
09:14
So if you actuallytak właściwie do the researchBadania, you find out that
215
542148
2683
Jeśli trochę poszperać, dowiecie się,
09:17
in the worldświat there are about
50,000 differentróżne typestypy of spiderspająki,
216
544831
3045
że na świecie jest 50 000
różnych rodzajów pająków,
09:20
and there are about two dozentuzin that are venomousjadowity
217
547876
2675
a z tych 50 000 dwa tuziny są jadowite.
09:22
out of 50,000.
218
550551
1351
09:24
And if you're in CanadaKanada, because of the coldzimno winterszimy
219
551902
2368
W Kanadzie przez mroźne zimy,
09:26
here in B.C., there's about 720,
730 differentróżne typestypy of spiderspająki
220
554270
4480
tutaj, w Kolumbii Brytyjskiej,
jest 720 - 730 rodzajów pająków
09:30
and there's one -- one --
221
558750
1902
i tylko jeden jadowity,
09:32
that is venomousjadowity,
222
560652
859
09:33
and its venomJad isn't even fatalfatalny,
223
561511
1706
a jego jad nie jest śmiertelny,
09:35
it's just kinduprzejmy of like a nastypaskudny stingŻądło.
224
563217
1901
to tylko takie paskudne ukąszenie.
09:37
And that spiderpająk -- not only that,
225
565118
1925
Poza tym ten pająk ma piękne ubarwienie,
09:39
but that spiderpająk has beautifulpiękny markingsoznaczenia on it,
226
567043
3213
09:42
it's like "I'm dangerousniebezpieczny. I got a bigduży radiationpromieniowanie
symbolsymbol on my back, it's the blackczarny widowwdowa."
227
570256
4148
jakby ostrzegał: "Jestem niebezpieczny.
Mam wielki symbol promieniowania".
09:46
So, if you're even slightlynieco carefulostrożny
228
574404
2258
To czarna wdowa.
Przy odrobinie ostrożności
09:48
you can avoiduniknąć runningbieganie into the one spiderpająk --
229
576662
2442
można uniknąć spotkania z nim.
09:51
and it liveszyje closeblisko the groundziemia,
230
579104
2146
Żyje nisko przy ziemi,
09:53
you're walkingpieszy alongwzdłuż, you are
never going to go throughprzez
231
581250
2452
spacerując sobie, nigdy nie wejdziesz
09:55
a spiderpająk websieć where a blackczarny widowwdowa bitesjedzenie you.
232
583702
1850
w pajęczynę czarnej wdowy.
09:57
SpiderPająk webswstęgi like this, it doesn't buildbudować those,
233
585552
1973
Ona takich sieci nie buduje,
09:59
it buildsbuduje them down in the cornersnarożniki.
234
587525
1630
tka je nisko po kątach.
10:01
And its a blackczarny widowwdowa because
235
589155
1592
Nazywa się czarną wdową,
10:02
the femalePłeć żeńska spiderpająk eatszjada the malemęski;
236
590747
1339
bo samice zjadają samców;
10:04
it doesn't careopieka about you.
237
592086
1791
nie przejmują się wami.
10:06
So in factfakt,
238
593877
1465
Więc tak naprawdę
kiedy następnym razem
wejdziecie w pajęczynę,
10:07
the nextNastępny time you walkspacerować into a spiderwebSpiderweb,
239
595342
2299
10:09
you don't need to panicpaniki and go
with your cavemanjaskiniowiec reactionreakcja.
240
597641
3875
nie trzeba panikować
i reagować jak jaskiniowiec.
10:13
The dangerniebezpieczeństwo is entirelycałkowicie differentróżne than the fearstrach.
241
601516
4589
Niebezpieczeństwo to coś
zupełnie innego niż strach.
10:18
How do you get around it, thoughchociaż?
242
606105
2333
Ale jak sobie z nim radzić?
10:20
How do you changezmiana your behaviorzachowanie?
243
608438
1254
Jak zmienić swoje odruchy?
10:21
Well, nextNastępny time you see a spiderwebSpiderweb,
244
609692
1484
Widząc pajęczynę,
10:23
have a good look, make sure
it's not a blackczarny widowwdowa spiderpająk,
245
611176
2214
upewnij się, że to nie czarna wdowa,
10:25
and then walkspacerować into it.
246
613390
1792
a potem wejdź w nią.
10:27
And then you see anotherinne spiderwebSpiderweb
247
615182
1638
Kiedy widzisz inną pajęczynę,
10:29
and walkspacerować into that one.
248
616820
1222
też w nią wejdź.
10:30
It's just a little bitkawałek of fluffyPuszyste stuffrzeczy. It's not a bigduży dealsprawa.
249
618042
2246
To tylko trochę kłaczków. Nic wielkiego.
10:32
And the spiderpająk that maymoże come out is
no more threatzagrożenie to you than a ladydama bugpluskwa
250
620288
3516
Nawet jeśli jest tam pająk,
nie jest dla was groźniejszy
niż biedronka albo motyl.
10:36
or a butterflymotyl.
251
623804
2868
10:38
And then I guaranteegwarancja you if you
walkspacerować throughprzez 100 spiderwebsniciach
252
626672
2928
Zapewniam, że jeśli przejdziesz
przez sto pajęczyn,
10:41
you will have changedzmienione
253
629600
1588
zmienisz w sobie
10:43
your fundamentalfundamentalny humanczłowiek behaviorzachowanie,
254
631188
2555
podstawowy ludzki odruch,
10:45
your cavemanjaskiniowiec reactionreakcja,
255
633743
1505
swoją reakcję jaskiniowca,
10:47
and you will now be ablezdolny to walkspacerować
in the parkpark in the morningranek
256
635248
2827
i idąc rano przez park
10:50
and not worrymartwić się about that spiderwebSpiderweb --
257
638075
1789
nie będziesz bać się pajęczyn
10:52
or into your grandma'sbabci atticpoddasze or whatevercokolwiek,
258
639864
2460
albo wchodzenia na strych babci
10:54
into your ownwłasny basementpiwnica.
259
642324
5085
albo do własnej piwnicy.
10:59
And you can applyzastosować this to anything.
260
647409
3511
To uniwersalny sposób.
11:03
If you're outsidena zewnątrz on a spacewalkSPACEWALK and you're blindedzaślepieni,
261
650920
2815
Tracąc wzrok na spacerze kosmicznym,
11:05
your naturalnaturalny reactionreakcja would be to panicpaniki, I think.
262
653735
2624
pewnie naturalnie wpadlibyście w panikę.
11:08
It would make you nervousnerwowy and worriedzmartwiony.
263
656359
2060
Bylibyście zdenerwowani i przerażeni.
11:10
But we had considereduważane all the venomJad,
264
658419
2488
Ale przecież wiemy wszystko o jadzie,
11:13
and we had practicedpraktykowane with a wholecały
varietyróżnorodność of differentróżne spiderwebsniciach.
265
660907
2881
ćwiczyliśmy na wielu różnych pajęczynach.
11:15
We knewwiedziałem everything there is to know
266
663788
1734
Wiedzieliśmy wszystko, co się dało
11:17
about the spacesuitskafandra
267
665522
1458
o skafandrze
11:19
and we trainedprzeszkolony underwaterPodwodny thousandstysiące of timesczasy.
268
666980
2513
i ćwiczyliśmy pod wodą tysiące razy.
11:21
And we don't just practicećwiczyć things going right,
269
669493
1731
Ćwiczymy nie tylko prawidłowy tok zdarzeń,
11:23
we practicećwiczyć things going wrongźle all the time,
270
671224
2824
ale ciągle przerabiamy też
wszelkie możliwe problemy,
11:26
so that you are constantlystale walkingpieszy
throughprzez those spiderwebsniciach.
271
674048
3264
więc ciągle przechodzimy
przez różne pajęczyny.
11:29
And not just underwaterPodwodny, but
alsorównież in virtualwirtualny realityrzeczywistość labslaboratoria
272
677312
3077
Nie tylko pod wodą,
także w wirtualnej rzeczywistości
11:32
with the helmetkask and the glovesRękawice
273
680389
1391
z kaskiem i rękawicami,
11:33
so you feel like it's realisticrealistyczne.
274
681780
1407
żeby odczuć to realistycznie.
11:35
So when you finallywreszcie actuallytak właściwie
get outsidena zewnątrz on a spacewalkSPACEWALK,
275
683187
3328
Wyjście na prawdziwy spacer kosmiczny
11:38
it feelsczuje much differentróżne than it would
276
686515
1962
to coś zupełnie innego,
11:40
if you just wentposzedł out first time.
277
688477
1838
niż robienie czegoś po raz pierwszy.
11:42
And even if you're blindedzaślepieni,
278
690315
1761
Nawet po utracie wzroku
11:44
your naturalnaturalny, panickypaniczny reactionreakcja doesn't happenzdarzyć.
279
692076
3646
naturalna panika nie ma miejsca.
11:47
InsteadZamiast tego you kinduprzejmy of look around and go,
280
695722
1359
Zamiast tego myślisz:
11:49
"Okay, I can't see,
281
697081
1652
"Nic nie widzę,
11:50
but I can hearsłyszeć, I can talk,
282
698733
2422
ale słyszę, mogę mówić,
11:53
ScottScott ParazynskiParazynski is out here with me.
283
701155
1729
Scott Parazynski jest tu ze mną.
11:55
He could come over and help me."
284
702884
1431
Może tu przyjść i mi pomóc".
11:56
We actuallytak właściwie practicedpraktykowane incapacitatedniezdolnego crewzałoga rescueratować,
285
704315
3914
Ćwiczyliśmy ratowanie
niesprawnego członka załogi,
12:00
so he could floatfloat me like a blimpsterowiec
286
708229
1791
więc w razie potrzeby
mógł mnie ściągnąć jak sterowiec
12:02
and stuffrzeczy me into the airlockŚluza powietrzna if he had to.
287
710020
2175
i wepchnąć do śluzy powietrznej.
12:04
I could find my ownwłasny way back.
288
712195
2200
Mogłem też wrócić sam.
12:06
It's not nearlyprawie as bigduży a dealsprawa.
289
714395
1370
To nie jest aż taki problem.
12:07
And actuallytak właściwie, if you keep on cryingpłacz for a while,
290
715765
2022
Zresztą jeśli jakiś czas się płacze,
12:09
whatevercokolwiek that gunkgunk was that's
in your eyeoko startszaczyna się to diluteRozcieńczyć
291
717787
2395
maź w oku zaczyna się rozpuszczać
12:12
and you can startpoczątek to see again,
292
720182
1520
i znowu się widzi,
12:13
and HoustonHouston, if you negotiatenegocjować with them,
293
721702
2067
a z Houston można wynegocjować
12:15
they will let you then keep workingpracujący.
294
723769
2997
pozwolenie na dalszą pracę.
12:18
We finishedskończone everything on the spacewalkSPACEWALK
295
726766
2059
Skończyliśmy wszystko podczas spaceru
12:21
and when we cameoprawa ołowiana witrażu back insidewewnątrz,
296
728825
1597
i wróciliśmy do środka,
12:22
JeffJeff got some cottonbawełna battingmrugnięcia and tookwziął
the crustychrupiący stuffrzeczy around my eyesoczy,
297
730422
3723
Jeff zdjął mi watką ropę z oczu.
12:26
and it turnedobrócony out it was just the anti-fogAnti-Fog,
298
734145
2452
Okazało się, że to tylko
płyn przeciwmgielny,
12:28
sortsortować of a mixturemieszanina of oilolej and soapmydło, that got in my eyeoko.
299
736597
3447
mieszanka oleju i mydła,
dostał mi się do oka.
12:32
And now we use Johnson'sJohnson's No More TearsŁzy,
300
740044
3548
Teraz używamy No More Tears firmy Johnson,
12:35
whichktóry we probablyprawdopodobnie should'vepowinienem been usingza pomocą
301
743592
1315
którego pewnie trzeba było używać
12:37
right from the very beginningpoczątek. (LaughterŚmiech)
302
744907
3636
od samego początku. (Śmiech)
12:40
But the keyklawisz to that is
303
748543
4946
Najważniejsze jest to,
12:45
by looking at the differenceróżnica
304
753489
1555
żeby patrząc na różnicę
12:47
betweenpomiędzy perceivedpostrzegane dangerniebezpieczeństwo and actualrzeczywisty dangerniebezpieczeństwo,
305
755044
1995
między niebezpieczeństwem
pozornym a realnym,
12:49
where is the realreal riskryzyko?
306
757039
1367
dostrzec prawdziwe ryzyko.
12:50
What is the realreal thing that you should be afraidprzestraszony of?
307
758406
2054
Czego tak naprawdę powinniśmy się bać?
12:52
Not just a genericrodzajowy fearstrach of badzły things happeningwydarzenie.
308
760460
2768
Nie tylko ogólny strach,
że coś pójdzie nie tak.
12:55
You can fundamentallyzasadniczo changezmiana
your reactionreakcja to things
309
763228
2367
Można zasadniczo zmienić
reakcję na zdarzenia,
12:57
so that it allowspozwala you to go placesmiejsca
310
765595
2937
co pozwoli chodzić w miejsca,
13:00
and see things and do things
311
768532
1637
widzieć i robić rzeczy,
13:02
that otherwisew przeciwnym razie would be completelycałkowicie deniedodmówiono to you ...
312
770169
2496
które inaczej byłyby niedostępne,
13:04
where you could see the
hardpanhardpan southpołudnie of the SaharaSahara,
313
772665
3347
gdzie można zobaczyć
żelazistą glebę południowej Sahary
13:08
or you can see NewNowy YorkYork CityMiasto
314
776012
1952
albo Nowy Jork
13:10
in a way that is almostprawie dreamlikezjawiskowy,
315
777964
2099
prawie jak ze snu,
13:12
or the unconsciousnieprzytomny ginghambawełniany materiał w kratkę
of EasternWschodniej EuropeEuropy fieldspola
316
780063
4523
albo niezamierzoną kratkę
pól w Europie Wschodniej
13:16
or the Great LakesJeziora
317
784586
2131
albo Wielkie Jeziora
13:18
as a collectionkolekcja of smallmały puddleskałuże.
318
786717
2741
jako zbiór małych kałuż.
13:21
You can see the faultwina lineskwestia of SanSan FranciscoFrancisco
319
789473
3230
Widać linie uskoku w San Francisco
13:24
and the way the waterwoda poursleje out underpod the bridgemost,
320
792703
1898
i bieg wody pod mostem,
13:26
just entirelycałkowicie differentróżne
321
794601
1732
zupełnie inaczej,
13:28
than any other way that you could have
322
796333
1669
niż można zobaczyć,
13:30
if you had not founduznany a way to conquerpodbić your fearstrach.
323
798002
3283
gdyby nie udało się pokonać strachu.
13:33
You see a beautypiękno that otherwisew przeciwnym razie
324
801285
2439
Widzicie piękno, którego inaczej
13:35
never would have happenedstało się.
325
803724
2477
nigdy byście nie doświadczyli.
13:39
It's time to come home at the endkoniec.
326
807694
1754
Czas na powrót do domu.
13:41
This is our spaceshipstatek kosmiczny,
327
809448
1319
To nasz pojazd,
13:42
the SoyuzSojuz, that little one.
328
810767
1107
Sojuz, ten mały.
13:44
ThreeTrzy of us climbwspinać się in,
329
811874
1465
Wspinamy się tam we trzech
13:45
and then this spaceshipstatek kosmiczny detachesodłącza from the stationstacja
330
813339
2452
i pojazd odczepia się od stacji
13:47
and fallsspada into the atmosphereatmosfera.
331
815791
1670
i wpada w atmosferę.
13:49
These two partsCzęści here
332
817461
1622
Te dwie części się topią,
13:51
actuallytak właściwie meltMelt, we jettisonodrzucić them and they burnpalić się up
333
819083
2164
zostają odrzucone i spalone w atmosferze.
13:53
in the atmosphereatmosfera.
334
821247
1082
13:54
The only partczęść that survivesprzetrwa is the little bulletkula
335
822329
2253
Przetrwa tylko mała kapsuła,
13:56
that we're ridingjazda konna in,
336
824582
1176
w której lecimy,
13:57
and it fallsspada into the atmosphereatmosfera,
337
825758
2038
i wpadnie do atmosfery.
13:59
and in essenceistota
338
827796
1576
Na dobrą sprawę
14:01
you are ridingjazda konna a meteoriteMeteoryt home,
339
829372
3561
leci się do domu meteorytem,
14:05
and ridingjazda konna meteoritesmeteoryty is scarystraszny,
340
832933
2933
a jazda meteorytem
jest straszna i nie bez powodu.
14:08
and it oughtpowinni to be.
341
835866
1513
14:09
But insteadzamiast of ridingjazda konna into the atmosphereatmosfera
342
837379
2239
Ale zamiast wpaść w atmosferę z wrzaskiem,
14:11
just screamingkrzyczeć, like you would
343
839618
1238
14:13
if suddenlynagle you founduznany yourselfsiebie ridingjazda konna a meteoriteMeteoryt
344
840856
2345
jak miałoby miejsce,
gdybyśmy nagle znaleźli się na meteorycie
14:15
back to EarthZiemia -- (LaughterŚmiech) --
345
843201
2930
lecącym prosto na Ziemię... (Śmiech)
14:18
insteadzamiast, 20 yearslat previouslypoprzednio
346
846131
2424
...zamiast tego 20 lat wcześniej
14:20
we had startedRozpoczęty studyingstudiować RussianRosyjski,
347
848555
2616
zaczęliśmy uczyć się rosyjskiego,
14:23
and then oncepewnego razu you learnuczyć się RussianRosyjski, then we
348
851171
2580
a znając rosyjski
studiować astrodynamikę po rosyjsku,
14:25
learnednauczyli orbitalOrbital mechanicsmechanika in RussianRosyjski,
349
853751
2514
14:28
and then we learnednauczyli vehiclepojazd controlkontrola theoryteoria,
350
856265
2970
a potem teorię kontrolowania pojazdu,
14:31
and then we got into the simulatorsymulator
351
859235
1469
później trening w symulatorze
14:32
and practicedpraktykowane over and over and over again.
352
860704
2572
wielokrotne ćwiczenia.
14:35
And in factfakt, you can flylatać this meteoriteMeteoryt
353
863276
2010
Da się sterować tym meteorytem,
14:37
and steerSteer it and landwylądować in about a 15-kilometer-kilometr circleokrąg
354
865286
2209
wylądować w promieniu 15 kilometrów
14:39
anywheregdziekolwiek on the EarthZiemia.
355
867495
1424
wszędzie na Ziemi.
14:41
So in factfakt, when our crewzałoga was comingprzyjście back
356
868919
2925
Kiedy nasza załoga
wracała do atmosfery w Sojuzie,
14:44
into the atmosphereatmosfera insidewewnątrz the SoyuzSojuz,
357
871844
2560
14:46
we weren'tnie były screamingkrzyczeć, we were laughingśmiać się;
358
874404
2376
nie krzyczeliśmy, śmialiśmy się;
14:48
it was funzabawa.
359
876780
1068
było super.
14:50
And when the great bigduży parachutespadochron openedotwierany,
360
877848
1928
Kiedy otworzył się wielki spadochron,
14:51
we knewwiedziałem that if it didn't openotwarty
361
879776
1219
wiedzieliśmy, że w razie czego
14:53
there's a seconddruga parachutespadochron,
362
880995
1215
jest jeszcze drugi,
14:54
and it runsdziała on a nicemiły little clockworkmechaniczna mechanismmechanizm.
363
882210
2181
napędzany przez mały mechanizm zegarowy.
14:56
So we cameoprawa ołowiana witrażu back, we cameoprawa ołowiana witrażu thunderingPiorunujący back
364
884391
2382
Z grzmotem wróciliśmy na Ziemię,
14:58
to EarthZiemia and this is what it lookedspojrzał like
365
886773
1886
a tak wyglądało lądowanie
15:00
to landwylądować in a SoyuzSojuz, in KazakhstanKazachstan.
366
888659
2600
Sojuzem w Kazachstanie.
15:03
(VideoWideo) ReporterReporter: And you can see one of those
367
891259
2023
(Wideo) Reporter: Widzimy
15:05
searchszukanie and recoveryodzyskiwanie helicoptershelikoptery, oncepewnego razu again
368
893282
2716
jeden ze śmigłowców SAR,
15:08
that helicopterśmigłowiec partczęść of dozentuzin suchtaki RussianRosyjski
369
895998
3011
jeden z wielu takich śmigłowców Mi-8.
15:11
Mi-Mi-8 helicoptershelikoptery.
370
899009
4628
15:15
TouchdownTouchdown -- 3:14 and 48 secondstowary drugiej jakości,
371
903637
3909
Lądowanie -- 3:14 i 48 sekund,
15:19
a.m. CentralCentrum Time.
372
907546
1475
czasu centralnego.
15:21
CHCH: And you rollrolka to a stop
373
909021
1171
CH: Toczymy się do zatrzymania,
15:22
as if someonektoś threwrzucił your
spaceshipstatek kosmiczny at the groundziemia
374
910192
1669
jakby ktoś rzucił nami o ziemię,
15:24
and it tumbleswali endkoniec over endkoniec,
375
911861
1382
kotłuje się do góry nogami,
15:25
but you're readygotowy for it
376
913243
1006
ale jesteśmy gotowani,
15:26
you're in a custom-builtzbudowany na zamówienie seatsiedzenie,
377
914249
1376
w specjalnych fotelach jak amortyzatory.
15:27
you know how the shockzaszokować absorberPochłaniacz worksPrace.
378
915625
1437
15:29
And then eventuallyostatecznie the RussiansRosjanie reachdosięgnąć in,
379
917062
1991
W końcu przyjeżdżają Rosjanie,
15:31
dragopór you out,
380
919053
1158
wyciągają nas,
15:32
plunkPlunk you into a chairkrzesło,
381
920211
1700
sadzają w krześle
15:34
and you can now look back at
382
921911
3443
i można wreszcie spojrzeć
15:37
what was an incredibleniesamowite experiencedoświadczenie.
383
925354
3182
na to niesamowite przeżycie.
15:40
You have takenwzięty the dreamsmarzenia of that
384
928536
1967
Wziąłem sny
15:42
nine-year-oldNine-year-old boychłopak,
385
930503
1612
tego dziewięciolatka,
15:44
whichktóry were impossibleniemożliwy
386
932115
1639
niemożliwe do spełnienia,
15:45
and dauntinglyurwiskami scarystraszny,
387
933754
2890
i beznadziejnie straszne,
15:48
dauntinglyurwiskami terrifyingprzerażający,
388
936644
1700
beznadziejnie przerażające,
15:50
and put them into practicećwiczyć,
389
938344
2724
i wcieliłem je w życie.
15:53
and figuredwzorzysty out a way to reprogramprzeprogramować yourselfsiebie,
390
941068
3233
Znalazłem sposób,
żeby się przeprogramować,
15:56
to changezmiana your primalpierwotny fearstrach
391
944301
2128
zmienić pierwotny strach,
15:58
so that it alloweddozwolony you to come back
392
946429
2899
a to pozwoliło mi wrócić
16:01
with a setzestaw of experienceswzruszenie religijne and a levelpoziom of inspirationInspiracja
393
949328
3940
z zestawem doświadczeń i inspiracji
16:05
for other people
394
953268
1343
dla innych ludzi,
16:06
that never could have been possiblemożliwy otherwisew przeciwnym razie.
395
954611
3126
czego nigdy inaczej bym nie zdobył.
16:11
Just to finishkoniec, they askedspytał me to playgrać that guitargitara.
396
959120
6227
Na koniec: poprosili mnie,
żebym zagrał na gitarze.
16:17
I know this songpiosenka,
397
965347
2260
Znam taką piosenkę,
16:19
and it's really a tributehołd to the geniusgeniusz
398
967607
5220
będzie to hołd dla geniuszu
16:25
of DavidDavid BowieBowie himselfsamego siebie,
399
972827
2033
samego Davida Bowie,
16:27
but it's alsorównież, I think,
400
974860
1913
ale myślę też,
16:28
a reflectionodbicie of the factfakt that we are not machinesmaszyny
401
976773
2438
że to refleksja nad tym,
że nie jesteśmy maszynami
16:31
exploringodkrywanie the universewszechświat,
402
979211
1333
odkrywającymi wszechświat,
16:32
we are people,
403
980544
1113
jesteśmy ludźmi
16:33
and we're takingnabierający
404
981657
2164
i zabieramy
16:36
that abilityzdolność to adaptprzystosować się
405
983821
2176
umiejętność adaptacji,
16:38
and that abilityzdolność to understandzrozumieć
406
985997
1530
umiejętność zrozumienia
16:39
and the abilityzdolność to take
407
987527
1976
i umiejętność zabrania samoświadomości
16:41
our ownwłasny self-perceptionsamooceny into a newNowy placemiejsce.
408
989503
4359
na nowe miejsce.
16:46
(MusicMuzyka)
409
994369
5730
(Muzyka)
16:52
♫ This is MajorGłówne TomTom to groundziemia controlkontrola
410
1000099
4673
♫ Tu major Tom to kontroli lotu ♫
16:56
♫ I've left forevermorewieki
411
1004772
5059
♫ Odszedłem na zawsze ♫
17:02
♫ And I'm floatingRuchomy in a mostwiększość peculiarPeculiar way ♫
412
1009831
6807
♫ Unoszę się w najdziwniejszy sposób ♫
17:08
♫ And the starsgwiazdy look very differentróżne todaydzisiaj
413
1016638
7105
♫ A gwiazdy wyglądają dziś inaczej ♫
17:15
♫ For here am I floatingRuchomy in the tinCyna can ♫
414
1023743
7454
♫ Bo unoszę się tu w blaszanej puszce ♫
17:23
♫ A last glimpsedojrzeć of the worldświat
415
1031197
6830
♫ Ostatnie spojrzenie na świat ♫
17:30
PlanetPlaneta EarthZiemia is blueniebieski and
there's so much left to do ♫
416
1038027
7178
♫ Planeta Ziemia jest niebieska
i jest jeszcze tyle do zrobienia ♫
17:38
(MusicMuzyka)
417
1045820
18963
(Muzyka)
17:56
FearStrach przed not.
418
1064783
1526
Nie lękajcie się.
17:58
(ApplauseAplauz)
419
1066309
13243
(Brawa)
18:11
That's very nicemiły of you. Thank you very much.
420
1079552
3186
To bardzo miłe. Bardzo dziękuję.
18:14
Thank you.
421
1082738
2167
Dziękuję.
Translated by marta g.
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Chris Hadfield - Astronaut
Tweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space.

Why you should listen

“Good morning, Earth.” That is how Colonel Chris Hadfield, writing on Twitter, woke up the world every day while living aboard the International Space Station. In his five months on the ISS (including three as commander) Hadfield became a worldwide sensation, using social media to make outer space accessible and infusing a sense of wonder into the collective consciousness. Check out his cover version of David Bowie's "Space Oddity," sung while floating in his tin can, far above the world ...
 
Now back on our home planet, he continues to share the excitement of science and space travel. He's the author of the 2014 book An Astronaut's Guide to Life on Earth. As he says, "There are no wishy-washy astronauts. You don't get up there by being uncaring and blasé. And whatever gave you the sense of tenacity and purpose to get that far in life is absolutely reaffirmed and deepened by the experience itself." A photography geek, in 2014 he also published an album of his photos from the shuttle: You Are Here: Around the World in 92 Minutes.

Hadfield is also a font of Canadian firsts: He was Canada’s first shuttle mission specialist, and the first Canadian to board a Russian spacecraft (he helped build the Mir), do a spacewalk (he's done two), and of course, to command the International Space Station.

 

More profile about the speaker
Chris Hadfield | Speaker | TED.com