ABOUT THE SPEAKER
Linda Liukas - Programmer, storyteller and illustrator
Linda Liukas wants to create a more diverse and colorful world of technology, starting with the poetry of code.

Why you should listen

Linda Liukas is a programmer, storyteller and illustrator. Her children's book, Hello Ruby, is the "world’s most whimsical way to learn about technology, computing and coding.” Liukas founded Rails Girls, which has organized workshops in over 230 cities, teaching the basics of programming to more than 10,000 women. Linda worked at Codeacademy, which she left to write stories that teach children about software and programming. She won the 2013 Ruby Hero prize and was named the Digital Champion of Finland by the EU Commissioner for Digital Agenda.

More profile about the speaker
Linda Liukas | Speaker | TED.com
TEDxCERN

Linda Liukas: A delightful way to teach kids about computers

Linda Liukas: Uroczy sposób uczenia dzieci o komputerach

Filmed:
2,019,714 views

Kod komputerowy to następne Esperanto, a jego składnię ograniczać będzie tylko wyobraźnia następnego pokolenia programistów. Linda Liukas pomaga uczyć bystre dzieci, zachęcając je, by widziały w komputerach nie tylko nudne i skomplikowane mechanizmy, ale raczej barwne, pełne wyrazu maszyny, w sam raz do majstrowania. W swojej prelekcji rysuje wyobrażenie rzeczywistości, w której jutrzejsze Ady Lovelace wyrosną na dzielne optymistki techniki i będą używały jej do tworzenia nowego świata — cudownego, kapryśnego i trochę dziwacznego.
- Programmer, storyteller and illustrator
Linda Liukas wants to create a more diverse and colorful world of technology, starting with the poetry of code. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
CodeKod is the nextNastępny universaluniwersalny languagejęzyk.
0
720
3936
Kod to nowe Esperanto.
W latach 70. muzyka punkowa
napędzała całe pokolenie.
00:16
In the seventiessiedemdziesiątych, it was punkpunk musicmuzyka
that drovestado the wholecały generationgeneracja.
1
4680
4176
W latach 80. chyba pieniądze.
00:20
In the eightieslata osiemdziesiąte, it was probablyprawdopodobnie moneypieniądze.
2
8880
2456
Ale dla mojego pokolenia
00:23
But for my generationgeneracja of people,
3
11360
2336
software to interfejs do naszej
wyobraźni i naszego świata.
00:25
softwareoprogramowanie is the interfaceberło
to our imaginationwyobraźnia and our worldświat.
4
13720
4816
To oznacza wzrost zapotrzebowania
00:30
And that meansznaczy that we need
5
18560
1696
na zróżnicowanych ludzi
00:32
a radicallyradykalnie, radicallyradykalnie
more diverseróżnorodny setzestaw of people
6
20280
3256
do budowy takich produktów.
00:35
to buildbudować those productsprodukty,
7
23560
1776
Osób, które zamiast widzieć w komputerach
mechanikę, samotność, nudę i czarną magię,
00:37
to not see computerskomputery as mechanicalmechaniczny
and lonelysamotny and boringnudny and magicmagia,
8
25360
4936
00:42
to see them as things
that they can tinkermajstrować
9
30320
1976
będą postrzegać je jako coś
w sam raz do majsterkowania,
00:44
and turnskręcać around and twistTwist,
and so forthnaprzód.
10
32320
2440
kręcenia i wykręcania.
00:47
My personalosobisty journeypodróż into the worldświat
of programmingprogramowanie and technologytechnologia
11
35720
3776
Moja podróż do świata
programowania i techniki
zaczęła się w wieku 14 lat.
00:51
startedRozpoczęty at the tenderprzetarg agewiek of 14.
12
39520
2976
Szaleńczo zakochałam się
w starszym mężczyźnie,
00:54
I had this madszalony teenagenastoletni crushCrush
on an olderstarsze man,
13
42520
4096
tak się złożyło, że był to ówczesny
00:58
and the olderstarsze man in questionpytanie
just happenedstało się to be
14
46640
2336
wiceprezydent USA, pan Al Gore.
01:01
the then ViceWystępek PresidentPrezydent
of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, MrMr. AlAl GoreGore.
15
49000
4416
Zrobiłam to, co chciałaby
każda nastolatka.
01:05
And I did what everykażdy singlepojedynczy
teenagenastoletni girldziewczyna would want to do.
16
53440
3056
Chciałam wyrazić jakoś swoją miłość,
01:08
I wanted to somehowjakoś
expresswyrazić all of this love,
17
56520
2216
więc zbudowałam dla niego
stronę internetową. Oto ona.
01:10
so I builtwybudowany him a websitestronie internetowej, it's over here.
18
58760
2576
W roku 2001 nie instniał Tumblr
01:13
And in 2001, there was no TumblrTumblr,
19
61360
2936
ani Facebook ani Pinterest.
01:16
there was no FacebookFacebook,
there was no PinterestPinterest.
20
64319
2257
Musiałam nauczyć się kodować,
01:18
So I neededpotrzebne to learnuczyć się to codekod
21
66600
2136
żeby wyrazić swoją tęsknotę i miłość.
01:20
in orderzamówienie to expresswyrazić
all of this longingtęsknota and lovingkochający.
22
68760
3376
Tak zaczęło się dla mnie programowanie.
01:24
And that is how programmingprogramowanie
startedRozpoczęty for me.
23
72160
2336
Jako środek do samo-wyrażenia.
01:26
It startedRozpoczęty as a meansznaczy of self-expressionwyrażanie siebie.
24
74520
2536
W młodszym wieku
używałam kredek i klocków.
01:29
Just like when I was smallermniejszy,
I would use crayonskredki and legosLegos.
25
77080
3616
Potem gitary i sztuk teatralnych.
01:32
And when I was olderstarsze, I would use
guitargitara lessonsLekcje and theaterteatr playsgra.
26
80720
4600
01:37
But then, there were other things
to get excitedpodekscytowany about,
27
85920
2976
Potem znalazłam inne źródła fascynacji
jak poezja, dzierganie skarpet,
01:40
like poetrypoezja and knittingdziewiarskie socksskarpety
28
88920
2416
odmiana francuskich
czasowników nieregularnych,
01:43
and conjugatingNegacja FrenchFrancuski irregularnieregularny verbsCzasowniki
29
91360
3296
tworzenie wyimaginowanych światów
01:46
and comingprzyjście up with make-believeniby worldsświaty
30
94680
1856
i filozofia Bertranda Russela.
01:48
and BertrandBertrand RussellRussell and his philosophyfilozofia.
31
96560
3136
Stałam się jedną z osób, dla których
01:51
And I startedRozpoczęty to be one of those people
32
99720
1896
komputery są nudne, techniczne i samotne.
01:53
who feltczułem that computerskomputery
are boringnudny and technicaltechniczny and lonelysamotny.
33
101640
3680
01:58
Here'sTutaj jest what I think todaydzisiaj.
34
106120
1816
Oto, co myślę dzisiaj.
Małe dziewczynki nie wiedzą,
że mają nie lubić komputerów.
01:59
Little girlsdziewczyny don't know that they
are not supposeddomniemany to like computerskomputery.
35
107960
4056
Są zdumiewające.
02:04
Little girlsdziewczyny are amazingniesamowity.
36
112040
1256
Świetnie umieją się koncentrować,
02:05
They are really, really good
at concentratingkoncentrując się on things
37
113320
4136
być precyzyjne i zadawać
zdumiewające pytania.
02:09
and beingistota exactdokładny and they askzapytać
amazingniesamowity questionspytania like,
38
117480
3256
Co? Dlaczego? Jak? A co, gdyby?
02:12
"What?" and "Why?"
and "How?" and "What if?"
39
120760
2576
Nie wiedzą, że mają nie lubić komputerów.
02:15
And they don't know that they
are not supposeddomniemany to like computerskomputery.
40
123360
3680
02:19
It's the parentsrodzice who do.
41
127760
1936
To wiedzą rodzice.
To my, rodzice, czujemy,
02:21
It's us parentsrodzice who feel
42
129720
1295
że informatyka to ezoteryczna,
dziwna dyscyplina,
02:23
like computerkomputer sciencenauka
is this esotericezoteryczne, weirddziwne sciencenauka disciplinedyscyplina
43
131039
5097
która należy do cudotwórców.
02:28
that only belongsnależy to the mysteryzagadka makerstwórcy.
44
136160
3656
Która jest oddalona od codziennego życia,
02:31
That it's almostprawie as fardaleko removedUsunięto
from everydaycodziennie life
45
139840
2736
niemal tak, jak fizyka jądrowa.
02:34
as, say, nuclearjądrowy physicsfizyka.
46
142600
2536
Częściowo mają rację.
02:37
And they are partlyczęściowo right about that.
47
145160
2456
W programowaniu jest dużo składni,
sterowników, struktur danych,
02:39
There's a lot of syntaxSkładnia
and controlssterownica and datadane structuresStruktury
48
147640
3496
algorytmów i przyjętych praktyk,
02:43
and algorithmsalgorytmy and practicespraktyki,
49
151160
2656
protokołów i paradygmatów.
02:45
protocolsprotokoły and paradigmsparadygmaty in programmingprogramowanie.
50
153840
2576
Jako społeczność coraz bardziej
zmniejszamy komputery.
02:48
And we as a communityspołeczność,
we'vemamy madezrobiony computerskomputery smallermniejszy and smallermniejszy.
51
156440
4296
Wbudowaliśmy wiele warstw abstrakcji
02:52
We'veMamy builtwybudowany layerswarstwy and layerswarstwy
of abstractionabstrakcja on topTop of eachkażdy other
52
160760
4536
między człowieka a maszynę tak,
02:57
betweenpomiędzy the man and the machinemaszyna
53
165320
1496
że nie mamy już pojęcia,
jak komputery działają
02:58
to the pointpunkt that we no longerdłużej
have any ideapomysł how computerskomputery work
54
166840
3216
ani jak do nich mówić.
03:02
or how to talk to them.
55
170080
2176
Uczymy dzieci o działaniu ludzkiego ciała,
03:04
And we do teachnauczać our kidsdzieciaki
how the humanczłowiek bodyciało worksPrace,
56
172280
2776
o działaniu silnika spalinowego,
03:07
we teachnauczać them how
the combustionspalanie enginesilnik functionsFunkcje
57
175080
3096
a nawet mówimy, że jeśli się
naprawdę chce zostać astronautą,
03:10
and we even tell them
that if you want to really be an astronautastronauta
58
178200
3016
03:13
you can becomestają się one.
59
181240
1456
to można.
Ale kiedy dzieci pytają:
03:14
But when the kiddziecko comespochodzi to us and askspyta,
60
182720
2176
"Jaki jest algorytm
sortowania bąbelkowego?"
03:16
"So, what is a bubblebańka sortsortować algorithmalgorytm?"
61
184920
2736
albo: "Skąd komputer wie,
który film pokazać,
03:19
Or, "How does the computerkomputer know
what happensdzieje się when I pressnaciśnij 'play' grać,'
62
187680
4416
kiedy nacisnę Play?"
03:24
how does it know whichktóry videowideo to showpokazać?"
63
192120
1856
albo: "Czy internet to miejsce?",
03:26
Or, "LindaLinda, is InternetInternet a placemiejsce?"
64
194000
2576
dorośli dziwnie milkną.
03:28
We adultsdorośli ludzie, we growrosnąć oddlydziwnie silentcichy.
65
196600
2720
03:32
"It's magicmagia," some of us say.
66
200400
2456
"To magia" - powiedzą niektórzy.
"To za trudne" - powiedzą inni.
03:34
"It's too complicatedskomplikowane," the othersinni say.
67
202880
2720
03:38
Well, it's neitherani.
68
206520
1496
Ani to, ani to.
To ani magia i ani nic trudnego.
03:40
It's not magicmagia and it's not complicatedskomplikowane.
69
208040
2576
Wszystko stało się bardzo szybko.
03:42
It all just happenedstało się
really, really, really fastszybki.
70
210640
3616
Informatycy zbudowali te zdumiewające,
piękne maszyny,
03:46
ComputerKomputera scientistsnaukowcy builtwybudowany
these amazingniesamowity, beautifulpiękny machinesmaszyny,
71
214280
2896
ale nas od nich odsunęli.
03:49
but they madezrobiony them
very, very foreignobcy to us,
72
217200
2416
Udziwnili też język tak,
03:51
and alsorównież the languagejęzyk we speakmówić
to the computerskomputery
73
219640
2216
że nie umiemy już rozmawiać z komputerami
03:53
so that we don't know
how to speakmówić to the computerskomputery anymorejuż
74
221880
3016
bez wymyślnych interfejsów.
03:56
withoutbez our fancyfantazyjny userużytkownik interfacesinterfejsy.
75
224920
2496
To dlatego nikt nie spostrzegł,
03:59
And that's why no one recognizeduznane
76
227440
1576
że przy odmianie nieregularnych
czasowników francuskich
04:01
that when I was conjugatingNegacja
FrenchFrancuski irregularnieregularny verbsCzasowniki,
77
229040
2696
ćwiczę umiejętność rozpoznawania wzorów.
04:03
I was actuallytak właściwie practicingpraktykujący
my patternwzór recognitionuznanie skillsumiejętności.
78
231760
3256
Kiedy cieszyło mnie dzierganie,
04:07
And when I was excitedpodekscytowany about knittingdziewiarskie,
79
235040
2296
tak naprawdę wykonuję
szereg symbolicznych poleceń,
04:09
I actuallytak właściwie was followingnastępujący
a sequencesekwencja of symbolicsymboliczne commandspolecenia
80
237360
3536
zawierających nawet pętle.
04:12
that includedw zestawie loopspętle insidewewnątrz of them.
81
240920
1736
A życie Bertranda Russela
spędzone na szukaniu
04:14
And that BertrandBertrand Russell'sRussell's lifelongtrwający całe życie questQuest
82
242680
2416
języka leżącego dokładnie
między angielskim a matematyką
04:17
to find an exactdokładny languagejęzyk
betweenpomiędzy EnglishAngielski and mathematicsmatematyka
83
245120
3976
osiągnęło cel w komputerze.
04:21
founduznany its home insidewewnątrz of a computerkomputer.
84
249120
2320
04:24
I was a programmerprogramista, but no one knewwiedziałem it.
85
252080
2200
Byłam programistką,
ale nikt o tym nie wiedział.
04:27
The kidsdzieciaki of todaydzisiaj, they tapkran, swipePrzesuń palcem
and pinchszczypta theirich way throughprzez the worldświat.
86
255080
4456
Dzisiaj dzieci przewijają świat
palcami na telefonach.
Ale jeśli nie damy im narzędzi
do tworzenia z komputerami,
04:31
But unlesschyba że we give them toolsprzybory
to buildbudować with computerskomputery,
87
259560
3216
wychowamy użytkowników, nie twórców.
04:34
we are raisingwychowywanie only consumerskonsumenci
insteadzamiast of creatorsTwórcy.
88
262800
3936
Takie przemyślenia doprowadziły mnie
do tej dziewczynki.
04:38
This wholecały questQuest
led me to this little girldziewczyna.
89
266760
2536
04:41
Her nameNazwa is RubyRuby, she is sixsześć yearslat oldstary.
90
269320
2376
Ma na imię Ruby, ma 6 lat,
niczego się nie boi,
ma wyobraźnię i lubi rządzić.
04:43
She is completelycałkowicie fearlessnieustraszony,
imaginativeobdarzony wyobraźnią and a little bitkawałek bossybossy.
91
271720
4096
Kiedy napotykam na problem
04:47
And everykażdy time
I would runbiegać into a problemproblem
92
275840
2456
podczas nauki programowania,
04:50
in tryingpróbować to teachnauczać
myselfsiebie programmingprogramowanie like,
93
278320
2256
jak: "co to jest programowanie obiektowe"
04:52
"What is object-orientedzorientowany obiektowo designprojekt
or what is garbageŚmieci collectionkolekcja?",
94
280600
3976
albo: "co to jest zbiórka śmieci",
04:56
I would try to imaginewyobrażać sobie how a six-year-oldsześciolatek
little girldziewczyna would explainwyjaśniać the problemproblem.
95
284600
4416
próbuję sobie wyobrazić,
jak wyjaśniłaby to ta 6-latka.
Napisałam i zilustrowałam o niej książkę.
05:01
And I wrotenapisał a bookksiążka about her
and I illustratedilustrowane it
96
289040
2656
Ruby nauczyła mnie różnych rzeczy.
05:03
and the things
RubyRuby taughtnauczony me go like this.
97
291720
2376
Że nie trzeba się bać
05:06
RubyRuby taughtnauczony me that you're
not supposeddomniemany to be afraidprzestraszony
98
294120
2456
robaków pod łóżkiem.
05:08
of the bugsbłędy underpod your bedłóżko.
99
296600
1376
I że nawet największe problemy
05:10
And even the biggestnajwiększy of the problemsproblemy
100
298000
2056
to zbitka małych problemów.
05:12
are a groupGrupa of tinymalutki problemsproblemy
stuckutknął togetherRazem.
101
300080
3496
Ruby przedstawiła mnie też przyjaciołom
05:15
And RubyRuby alsorównież introducedwprowadzony
me to her friendsprzyjaciele,
102
303600
2736
z kolorowej strony kultury internetu.
05:18
the colorfulkolorowy sidebok of the InternetInternet culturekultura.
103
306360
2896
05:21
She has friendsprzyjaciele like the SnowŚnieg LeopardLeopard,
104
309280
1856
Ma kolegów jak Śnieżny Gepard,
05:23
who is beautifulpiękny but doesn't want
to playgrać with the other kidsdzieciaki.
105
311160
2936
który jest piękny, ale nie chce
bawić się z innymi dziećmi.
05:26
And she has friendsprzyjaciele like the greenZielony robotsroboty
that are really friendlyprzyjazny but superWspaniały messyniechlujny.
106
314120
4616
Albo miłe zielone robociki,
straszni bałaganiarze.
05:30
And she has friendsprzyjaciele like LinuxLinux the penguinPingwin
107
318760
2176
Albo pingwin Linux,
05:32
who'skto jest really ruthlesslyniemiłosiernie efficientwydajny,
but somewhatnieco hardciężko to understandzrozumieć.
108
320960
3656
nieubłaganie wydajny,
ale trudny do zrozumienia.
Albo idealistyczne lisy i tak dalej.
05:36
And idealisticidealistyczny foxeslisy, and so on.
109
324640
2240
05:39
In Ruby'sRuby's worldświat, you learnuczyć się
technologytechnologia throughprzez playgrać.
110
327880
3656
W świecie Ruby uczymy się przez zabawę.
05:43
And, for instanceinstancja, computerskomputery
are really good at repeatingpowtarzając stuffrzeczy,
111
331560
3216
Komputery są świetne,
kiedy trzeba coś powtarzać,
05:46
so the way RubyRuby would teachnauczać
loopspętle goesidzie like this.
112
334800
2896
więc Ruby uczyłaby pętli tak.
To ulubiony taniec Ruby:
klasnąć, klasnąć, tupnąć, tupnąć,
05:49
This is Ruby'sRuby's favoriteulubiony dancetaniec moveruszaj się,
it goesidzie, "ClapCLAP, clapklaskać, stompstomp, stompstomp
113
337720
3376
klasnąć, klasnąć i skoczyć.
05:53
clapklaskać, clapklaskać and jumpskok."
114
341120
1496
05:54
And you learnuczyć się counterlicznik loopspętle
by repeatingpowtarzając that fourcztery timesczasy.
115
342640
4016
Uczysz się pętli iteracyjnej,
powtarzając to 4 razy.
05:58
And you learnuczyć się while loopspętle
by repeatingpowtarzając that sequencesekwencja
116
346680
2816
Uczysz się pętli PODCZAS
przez powtarzanie sekwencji,
podczas gdy ja stoję na jednej nodze.
06:01
while I'm standingna stojąco on one legnogi.
117
349520
1776
06:03
And you learnuczyć się untilaż do loopspętle
by repeatingpowtarzając that sequencesekwencja
118
351320
3296
Uczysz się pętli DOPÓKI
przez powtarzanie sekwencji
dopóki mama się nie zezłości.
06:06
untilaż do mommama getsdostaje really madszalony.
119
354640
2056
06:08
(LaughterŚmiech)
120
356720
1016
(Śmiech)
06:09
And mostwiększość of all, you learnuczyć się
that there are no readygotowy answersodpowiedzi.
121
357760
3720
Przede wszystkim uczysz się,
że nie ma gotowych odpowiedzi.
Przygotowując program dla świata Ruby,
06:14
When comingprzyjście up with the curriculumprogram
for Ruby'sRuby's worldświat,
122
362320
2736
06:17
I neededpotrzebne to really askzapytać the kidsdzieciaki
how they see the worldświat
123
365080
3296
musiałam pytać dzieci o ich wizję świata
06:20
and what kinduprzejmy of questionspytania they have
124
368400
2016
i to, co chciałyby wiedzieć.
Organizowałam próbne zabawy.
06:22
and I would organizezorganizować
playgrać testingtestowanie sessionssesje.
125
370440
2080
06:25
I would startpoczątek by showingseans the kidsdzieciaki
these fourcztery pictureskino.
126
373360
2560
Najpierw pokazywałam im te cztery obrazki.
06:28
I would showpokazać them a pictureobrazek of a carsamochód,
127
376480
2336
Obrazek samochodu,
sklepu spożywczego, psa i toalety.
06:30
a grocerysklep spożywczy storesklep, a dogpies and a toilettoaleta.
128
378840
2416
Pytałam: "Który z nich to komputer?".
06:33
And I would askzapytać, "WhichCo one of these
do you think is a computerkomputer?"
129
381280
3240
06:37
And the kidsdzieciaki would be
very conservativekonserwatywny and go,
130
385480
2736
Dzieci były konserwatywne:
"Żadna z tych rzeczy
nie jest komputerem.
06:40
"NoneBrak of these is a computerkomputer.
131
388240
1776
Wiem, co to jest komputer,
06:42
I know what a computerkomputer is:
132
390040
1656
to świecące pudełko,
06:43
it's that glowingświecące boxpudełko
133
391720
1336
przed którym mama albo tata
spędzają zbyt wiele czasu".
06:45
in frontz przodu of whichktóry mommama or dadtata
spendswydaje way too much time."
134
393080
3616
06:48
But then we would talk
135
396720
1496
Jednak po rozmowie odkrywaliśmy,
06:50
and we would discoverodkryć
that actuallytak właściwie, a carsamochód is a computerkomputer,
136
398240
2816
że samochód to w zasadzie komputer,
06:53
it has a navigationNawigacja systemsystem insidewewnątrz of it.
137
401080
2376
ma system nawigacyjny.
Pies to może nie komputer,
06:55
And a dogpies -- a dogpies
mightmoc not be a computerkomputer,
138
403480
2776
ale ma obrożę,
06:58
but it has a collarkołnierz
139
406280
1216
a obroża może mieć komputer.
06:59
and the collarkołnierz mightmoc have
a computerkomputer insidewewnątrz of it.
140
407520
2616
W spożywczym jest mnóstwo
różnych komputerów,
07:02
And grocerysklep spożywczy storessklepy, they have
so manywiele differentróżne kindsrodzaje of computerskomputery,
141
410160
3456
07:05
like the cashierKasjer systemsystem
and the burglarWłamywacz alarmsAlarmy.
142
413640
3416
jak system kasowy
albo alarm przeciwwłamaniowy.
I wiecie, co?
07:09
And kidsdzieciaki, you know what?
143
417080
1336
W Japonii toalety to komputery
07:10
In JapanJaponia, toiletsWC are computerskomputery
144
418440
2536
07:13
and there's even hackersHakerzy who hackwłamać się them.
145
421000
1896
i mają nawet swoich hakerów.
07:14
(LaughterŚmiech)
146
422920
1776
(Śmiech)
Potem posuwamy się dalej.
07:16
And we go furtherdalej
147
424720
1216
Daję im naklejki z guzikiem On / Off
07:17
and I give them these little stickersnaklejki
with an on/off buttonprzycisk on them.
148
425960
3216
i mówię: "Dziś macie magiczną zdolność,
07:21
And I tell the kidsdzieciaki,
"TodayDzisiaj you have this magicmagia abilityzdolność
149
429200
3616
07:24
to make anything in this roompokój
into a computerkomputer."
150
432840
3616
żeby zmienić wszystko
w tym pokoju w komputer".
07:28
And again, the kidsdzieciaki go,
151
436480
1336
Dzieci na to:
"To bardzo trudne.
Nie wiem, jak odpowiedzieć".
07:29
"SoundsDźwięki really hardciężko,
I don't know the right answerodpowiedź for this."
152
437840
2896
07:32
But I tell them, "Don't worrymartwić się,
153
440760
1576
Mówię, żeby się nie martwili:
07:34
your parentsrodzice don't know
the right answerodpowiedź, eitherzarówno.
154
442360
2576
"Wasi rodzice też nie wiedzą.
07:36
They'veThey've just startedRozpoczęty
to hearsłyszeć about this thing
155
444960
2216
Dopiero co usłyszeli o tym czymś,
07:39
callednazywa The InternetInternet of Things.
156
447200
2216
co nazywa się Internet Przedmiotów.
07:41
But you kidsdzieciaki,
you are going to be the oneste
157
449440
1976
Ale wy, dzieci, naprawdę
będziecie żyć w świecie,
07:43
who are really going to liverelacja na żywo up in a worldświat
where everything is a computerkomputer."
158
451440
4376
gdzie wszystko jest komputerem".
Kiedyś podeszła do mnie dziewczynka
07:47
And then I had this little girldziewczyna
who cameoprawa ołowiana witrażu to me
159
455840
2216
z lampką rowerową:
07:50
and tookwziął a bicyclerower lamplampa
160
458080
1296
"Gdyby to był komputer,
07:51
and she said, "This bicyclerower lamplampa,
if it were a computerkomputer,
161
459400
4216
to by zmieniał kolory".
07:55
it would changezmiana colorszabarwienie."
162
463640
2016
Pochwaliłam pomysł i spytałam, co jeszcze.
07:57
And I said, "That's a really good ideapomysł,
what elsejeszcze could it do?"
163
465680
3016
08:00
And she thinksmyśli and she thinksmyśli,
164
468720
1736
Pomyślała i mówi:
08:02
and she goesidzie, "If this bicyclerower lamplampa
were a computerkomputer,
165
470480
4016
"Gdyby lampka rowerowa była komputerem,
mogłabym pojechać z tatą
na wycieczkę rowerową,
08:06
we could go on a bikingTurystyka rowerowa tripwycieczka
with my fatherojciec
166
474520
2736
spalibyśmy w namiocie
08:09
and we would sleepsen in a tentnamiot
167
477280
1616
08:10
and this bikingTurystyka rowerowa lamplampa
could alsorównież be a moviefilm projectorprojektor."
168
478920
3840
i ta lampka mogłaby wyświetlać filmy".
08:15
And that's the momentza chwilę I'm looking for,
169
483640
1960
Właśnie na taki moment czekam.
08:18
the momentza chwilę when the kiddziecko realizesuświadamia sobie
170
486400
1576
Moment, w którym dzieci
zdają sobie sprawę,
08:20
that the worldświat
is definitelyZdecydowanie not readygotowy yetjeszcze,
171
488000
2376
że świat nie jest jeszcze gotowy,
08:22
that a really awesomeniesamowite way
of makingzrobienie the worldświat more readygotowy
172
490400
2976
że można go wspaniale przygotować
08:25
is by buildingbudynek technologytechnologia
173
493400
2216
przez tworzenie technologii
08:27
and that eachkażdy one of us
can be a partczęść of that changezmiana.
174
495640
2760
i że każdy z nas może brać w tym udział.
08:31
FinalKońcowe storyfabuła, we alsorównież builtwybudowany a computerkomputer.
175
499200
3056
Na koniec zbudowaliśmy też komputer.
08:34
And we got to know the bossybossy CPUPROCESORA
and the helpfulpomocny RAMPAMIĘCI RAM and ROMROM
176
502280
4736
Poznaliśmy władcze CPU
i pomocne RAM i ROM,
które pomagają mu z pamięcią.
08:39
that help it rememberZapamiętaj things.
177
507040
1416
Po złożeniu komputera
08:40
And after we'vemamy assembledzmontowany
our computerkomputer togetherRazem,
178
508480
2936
zaprojektowaliśmy też aplikację.
08:43
we alsorównież designprojekt an applicationpodanie for it.
179
511440
2656
Najbardziej spodobał mi się chłopiec,
08:46
And my favoriteulubiony storyfabuła is this little boychłopak,
180
514120
2015
08:48
he's sixsześć yearslat oldstary
181
516159
1257
6-latek,
który najbardziej na świecie
chce być astronautą.
08:49
and his favoriteulubiony thing in the worldświat
is to be an astronautastronauta.
182
517440
3119
08:53
And the boychłopak, he has
these hugeolbrzymi headphonessłuchawki on
183
521120
2256
Ma takie olbrzymie słuchawki
08:55
and he's completelycałkowicie immersedzanurzony
in his tinymalutki paperpapier computerkomputer
184
523400
3256
i jest całkowicie pogrążony
w swoim papierowym komputerku,
08:58
because you see, he's builtwybudowany his ownwłasny
185
526680
2016
bo sam sobie zbudował
09:00
intergalacticmiędzygalaktyczny planetaryplanetarny
navigationNawigacja applicationpodanie.
186
528720
4296
aplikację do nawigacji międzygalaktycznej.
Jego ojciec, samotny astronauta
na orbicie Marsa,
09:05
And his fatherojciec, the lonesamotny astronautastronauta
in the MartianMartian orbitorbita,
187
533040
3136
jest w drugim krańcu pokoju
09:08
is on the other sidebok of the roompokój
188
536200
1856
09:10
and the boy'sBoy's importantważny missionmisja
189
538080
1616
a chłopiec ma ważne zadanie
sprowadzenia go bezpiecznie na Ziemię.
09:11
is to bringprzynieść the fatherojciec
safelybezpiecznie back to earthZiemia.
190
539720
2920
09:15
And these kidsdzieciaki are going to have
a profoundlygłęboko differentróżne viewwidok of the worldświat
191
543760
3456
Te dzieci będą miały
diametralnie odmienną wizję świata
09:19
and the way we buildbudować it with technologytechnologia.
192
547240
2400
i budowania go z pomocą technologii.
09:22
FinallyWreszcie, the more approachableprzystępny,
the more inclusivewłącznie,
193
550840
3856
Im dostępniejszy, powszechniejszy
i zróżnicowany będzie świat techniki,
09:26
and the more diverseróżnorodny
we make the worldświat of technologytechnologia,
194
554720
3376
tym barwniejszy i lepszy będzie świat.
09:30
the more colorfulkolorowy and better
the worldświat will look like.
195
558120
3976
Wyobraźcie sobie przez chwilę świat,
09:34
So, imaginewyobrażać sobie with me, for a momentza chwilę,
196
562120
2576
w którym historie opowiadane
09:36
a worldświat where the storieshistorie we tell
197
564720
2576
o tworzeniu rzeczy mówią nie tylko
09:39
about how things get madezrobiony
don't only includezawierać
198
567320
3016
o 20-latkach z Doliny Krzemowej,
09:42
the twentysomething-year-olduroda rok stary
SiliconKrzemu ValleyDolina boyschłopcy,
199
570360
2416
09:44
but alsorównież KenyanKenijski schoolgirlsuczennice
and NorwegianNorweski librariansbibliotekarze.
200
572800
4400
ale też o uczennicach z Kenii
i bibliotekarkach z Norwegii.
09:50
ImagineWyobraź sobie a worldświat where
the little AdaAda LovelacesLovelaces of tomorrowjutro,
201
578000
4216
Wyobraźcie sobie świat,
gdzie jutrzejsze Ady Lovelace,
09:54
who liverelacja na żywo in a permanentstały
realityrzeczywistość of 1s and 0s,
202
582240
3216
żyjące w rzeczywistości zero-jedynkowej,
wyrastają na dzielne optymistki techniki.
09:57
they growrosnąć up to be very optimisticoptymistyczny
and braveodważny about technologytechnologia.
203
585480
4616
Przygarniają moce, możliwości
10:02
They embraceuścisk the powersuprawnienie
and the opportunitiesmożliwości
204
590120
3376
i ograniczenia świata.
10:05
and the limitationsograniczenia of the worldświat.
205
593520
1600
10:07
A worldświat of technologytechnologia
that is wonderfulwspaniale, whimsicalkapryśny
206
595680
4136
Świata techniki, cudownego, kapryśnego
i trochę dziwacznego.
10:11
and a tinymalutki bitkawałek weirddziwne.
207
599840
1640
10:15
When I was a girldziewczyna,
208
603120
1496
Jako dziecko chciałam opowiadać historie.
10:16
I wanted to be a storytellergawędziarz.
209
604640
2016
10:18
I lovedkochany make-believeniby worldsświaty
210
606680
1576
Uwielbiałam wymyślać światy.
10:20
and my favoriteulubiony thing to do
211
608280
1616
Najbardziej lubiłam budzić się
10:21
was to wakebudzić up in the morningso poranku
in MoominvalleyMoominvalley.
212
609920
4056
w dolinie Muminków.
Popołudniami przemierzałam
planetę Tatooine.
10:26
In the afternoonspo południu,
I would roamKorzystaj z roamingu around the TatooinesTatooines.
213
614000
3120
10:29
And in the eveningswieczory,
I would go to sleepsen in NarniaNarnia.
214
617320
2880
Wieczorami szłam spać w Narnii.
10:33
And programmingprogramowanie turnedobrócony out
to be the perfectidealny professionzawód for me.
215
621400
3200
Programowanie okazało się
dla mnie idealnym zawodem.
10:37
I still createStwórz worldsświaty.
216
625720
1936
Nadal tworzę światy.
10:39
InsteadZamiast tego of storieshistorie, I do them with codekod.
217
627680
2960
Zamiast opowieściami, robię to kodem.
10:43
ProgrammingProgramowanie givesdaje me this amazingniesamowity powermoc
218
631640
3056
Programowanie daje mi zdumiewającą siłę
do budowania całych wszechświatów
10:46
to buildbudować my wholecały little universewszechświat
219
634720
2376
z własnymi prawami,
paradygmatami i praktykami.
10:49
with its ownwłasny ruleszasady
and paradigmsparadygmaty and practicespraktyki.
220
637120
3960
10:54
CreateTworzenie something out of nothing
with the pureczysty powermoc of logiclogika.
221
642120
3960
Do tworzenia czegoś z niczego
dzięki czystej sile logiki.
Dziękuję.
10:58
Thank you.
222
646920
1216
11:00
(ApplauseAplauz)
223
648160
2440
(Brawa)
Translated by Rysia Wand
Reviewed by Marta Krzeminska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Linda Liukas - Programmer, storyteller and illustrator
Linda Liukas wants to create a more diverse and colorful world of technology, starting with the poetry of code.

Why you should listen

Linda Liukas is a programmer, storyteller and illustrator. Her children's book, Hello Ruby, is the "world’s most whimsical way to learn about technology, computing and coding.” Liukas founded Rails Girls, which has organized workshops in over 230 cities, teaching the basics of programming to more than 10,000 women. Linda worked at Codeacademy, which she left to write stories that teach children about software and programming. She won the 2013 Ruby Hero prize and was named the Digital Champion of Finland by the EU Commissioner for Digital Agenda.

More profile about the speaker
Linda Liukas | Speaker | TED.com