ABOUT THE SPEAKER
Irwin Redlener - Physician, disaster-preparedness activist
Dr. Irwin Redlener spends his days imagining the worst: He studies how humanity might survive natural or human-made disasters of unthinkable severity. He's been an outspoken critic of half-formed government recovery plans (especially after Katrina).

Why you should listen

After 9/11, Irwin Redlener emerged as a powerful voice in disaster medicine -- the discipline of medical care following natural and human-made catastrophes. He was a leading face of the relief effort after hurricanes Katrina and Rita, and is the author of Americans at Risk: Why We Are Not Prepared for Megadisasters and What We Can Do Now. He's the associate dean, professor of Clinical Public Health and director of the National Center for Disaster Preparedness at Columbia's Mailman School of Public Health.

His parallel passion is addressing the American disaster that happens every day: millions of kids living without proper health care. He and Paul Simon are the co-founders of the Children's Health Fund, which raises money and awareness toward health care for homeless, neglected and poor children.

More profile about the speaker
Irwin Redlener | Speaker | TED.com
TED2008

Irwin Redlener: How to survive a nuclear attack

Irwin Redlener o sposobach przetrwania ataku nuklearnego

Filmed:
782,979 views

Oblicze terroru nuklearnego zmieniło się od czasów Zimnej Wojny, ale Irwin Redlener - ekspert do spraw medycyny katastrof - przypomina nam, że zagrożenie pozostaje realne. Przegląda niektóre z absurdalnych środków zapobiegawczych i udziela praktycznych rad odnośnie przetrwania ataku.
- Physician, disaster-preparedness activist
Dr. Irwin Redlener spends his days imagining the worst: He studies how humanity might survive natural or human-made disasters of unthinkable severity. He's been an outspoken critic of half-formed government recovery plans (especially after Katrina). Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So, a bigduży questionpytanie that we're facingokładzina now
0
0
3000
Wielkie pytanie, na które musimy sobie odpowiedzieć
00:15
and have been for quitecałkiem a numbernumer of yearslat now:
1
3000
3000
i na które szukamy odpowiedzi już od wielu lat, brzmi:
00:18
are we at riskryzyko of a nuclearjądrowy attackatak?
2
6000
3000
Czy grozi nam atak nuklearny?
00:21
Now, there's a biggerwiększy questionpytanie
3
9000
2000
Nasuwa się jednak większe
00:23
that's probablyprawdopodobnie actuallytak właściwie more importantważny than that,
4
11000
3000
i prawdopodobnie ważniejsze pytanie, czyli
00:26
is the notionpojęcie of permanentlystałe eliminatingeliminowanie
5
14000
4000
kwestia trwałego wyeliminowania
00:30
the possibilitymożliwość of a nuclearjądrowy attackatak,
6
18000
2000
możliwości ataku nuklearnego,
00:32
eliminatingeliminowanie the threatzagrożenie altogethercałkowicie.
7
20000
2000
całkowitego wyeliminowania tego zagrożenia.
00:34
And I would like to make a casewalizka to you that
8
22000
3000
Chciałbym wam udowodnić,
00:37
over the yearslat sinceod we first developedrozwinięty atomicatomowy weaponryUzbrojenie,
9
25000
3000
że przez te wszystkie lata, od stworzenia pierwszych broni atomowych
00:40
untilaż do this very momentza chwilę,
10
28000
2000
do chwili obecnej,
00:42
we'vemamy actuallytak właściwie livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in a dangerousniebezpieczny nuclearjądrowy worldświat
11
30000
3000
żyliśmy i wciąż żyjemy w niebezpiecznym, nuklearnym świecie,
00:45
that's characterizedcharakteryzuje by two phasesfaz,
12
33000
3000
charakteryzowanym przez dwie fazy,
00:48
whichktóry I'm going to go throughprzez with you right now.
13
36000
3000
które teraz omówię.
00:51
First of all, we startedRozpoczęty off the nuclearjądrowy agewiek in 1945.
14
39000
4000
Zacznijmy od tego, że era atomowa rozpoczęła się w roku 1945.
00:55
The UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa had developedrozwinięty a couplepara of atomicatomowy weaponsBronie
15
43000
2000
Stany Zjednoczone opracowały kilka broni atomowych
00:57
throughprzez the ManhattanManhattan ProjectProjektu,
16
45000
2000
w ramach Projektu Manhattan,
00:59
and the ideapomysł was very straightforwardbezpośredni:
17
47000
2000
a idea była całkiem jasna:
01:01
we would use the powermoc of the atomatom
18
49000
2000
mieliśmy wykorzystać potęgę atomu
01:03
to endkoniec the atrocitiesokrucieństwa and the horrorprzerażenie
19
51000
2000
by położyć kres okrucieństwu i grozie
01:05
of this unendingniekończące się WorldŚwiat WarWojny IIII
20
53000
2000
tej ciągnącej się w nieskończoność II Wojny Światowej,
01:07
that we'dpoślubić been involvedzaangażowany in in EuropeEuropy and in the PacificPacyfiku.
21
55000
3000
w której braliśmy udział w Europie i na Pacyfiku.
01:10
And in 1945,
22
58000
3000
W roku 1945 byliśmy
01:13
we were the only nuclearjądrowy powermoc.
23
61000
2000
jedyną potęgą nuklearną.
01:15
We had a fewkilka nuclearjądrowy weaponsBronie,
24
63000
2000
Posiadaliśmy kilka broni nuklearnych,
01:17
two of whichktóry we droppedporzucone on JapanJaponia, in HiroshimaHiroshima,
25
65000
2000
z których dwie zrzuciliśmy w Japonii na Hiroszimę
01:19
a fewkilka daysdni laterpóźniej in NagasakiNagasaki, in AugustSierpnia 1945,
26
67000
3000
i dwa dni później na Nagasaki w sierpniu 1945 roku,
01:22
killingzabicie about 250,000 people betweenpomiędzy those two.
27
70000
3000
uśmiercając łącznie około 250 tysięcy ludzi.
01:25
And for a fewkilka yearslat,
28
73000
2000
I przez kilka lat
01:27
we were the only nuclearjądrowy powermoc on EarthZiemia.
29
75000
3000
byliśmy jedyną potęgą nuklearną na Ziemi.
01:30
But by 1949, the SovietRadziecki UnionUnii had decidedzdecydowany
30
78000
4000
Ale w roku 1949 Związek Radziecki zdecydował,
01:34
it was unacceptablegorszący to have us as the only nuclearjądrowy powermoc,
31
82000
3000
że nie można dopuścić do tego, byśmy byli jedyną potęgą nuklearną
01:37
and they beganrozpoczął się to matchmecz what the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa had developedrozwinięty.
32
85000
3000
i zaczęto tam rywalizować z tym, co stworzono w Stanach Zjednoczonych.
01:41
And from 1949 to 1985
33
89000
3000
Lata od 1949 do 1985
01:44
was an extraordinaryniezwykły time
34
92000
3000
były niezwykłym czasem
01:47
of a buildupnarastanie of a nuclearjądrowy arsenalarsenał
35
95000
3000
rozbudowywania arsenału nuklearnego,
01:50
that no one could possiblymożliwie have imaginedwyobrażałem sobie
36
98000
2000
co było niewyobrażalne dla kogokolwiek
01:52
back in the 1940s.
37
100000
2000
w latach czterdziestych.
01:54
So by 1985 -- eachkażdy of those redczerwony bombsbomby up here
38
102000
3000
Tak więc do roku 1985 każda z tych czerwonych bomb na ekranie
01:57
is equivalentrównowartość of a thousandstysiące warheadsgłowic --
39
105000
3000
odpowiada tysiącowi głowic.
02:00
the worldświat had
40
108000
2000
Na świecie istniało
02:02
65,000 nuclearjądrowy warheadsgłowic,
41
110000
3000
65 tysięcy głowic jądrowych,
02:05
and sevensiedem membersczłonków of something
42
113000
2000
a siedem krajów było członkami czegoś,
02:07
that cameoprawa ołowiana witrażu to be knownznany as the "nuclearjądrowy clubKlub."
43
115000
3000
co znamy pod nazwą: "Klub Atomowy".
02:10
And it was an extraordinaryniezwykły time,
44
118000
2000
Był to niezwykły czas
02:12
and I am going to go throughprzez some of the mentalitymentalność
45
120000
2000
i teraz omówię niektóre elementy mentalności,
02:14
that we -- that AmericansAmerykanie and the restodpoczynek of the worldświat were experiencingdoświadczanie.
46
122000
3000
którą wpajano nam, Amerykanom, jak również reszcie świata.
02:17
But I want to just pointpunkt out to you that 95 percentprocent
47
125000
3000
Chciałbym jeszcze tylko podkreślić, że 95 %
02:20
of the nuclearjądrowy weaponsBronie at any particularszczególny time
48
128000
3000
broni nuklearnej w jakimkolwiek momencie
02:23
sinceod 1985 -- going forwardNaprzód, of coursekurs --
49
131000
2000
od 1985 do czasów obecnych, rzecz jasna,
02:25
were partczęść of the arsenalsarsenały
50
133000
2000
należało do arsenałów
02:27
of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and the SovietRadziecki UnionUnii.
51
135000
3000
Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego.
02:30
After 1985, and before the breakprzerwa up of the SovietRadziecki UnionUnii,
52
138000
3000
Po 1985, przed rozpadem Związku Radzieckiego,
02:33
we beganrozpoczął się to disarmrozbrojenie
53
141000
2000
zaczęliśmy się rozbrajać,
02:35
from a nuclearjądrowy pointpunkt of viewwidok.
54
143000
2000
jeśli chodzi o broń nuklearną.
02:37
We beganrozpoczął się to counter-proliferatezwalczania proliferacji,
55
145000
2000
Zaczęliśmy przeciwdziałać rozwojowi broni atomowej
02:39
and we droppedporzucone the numbernumer of nuclearjądrowy warheadsgłowic in the worldświat
56
147000
2000
i zmniejszyliśmy liczbę głowic jądrowych na świecie
02:41
to about a totalcałkowity of 21,000.
57
149000
3000
do około 21 tysięcy.
02:44
It's a very difficulttrudny numbernumer to dealsprawa with,
58
152000
1000
Ta liczba jest bardzo niepewna,
02:45
because what we'vemamy doneGotowe is
59
153000
2000
ponieważ dokonaliśmy
02:47
we'vemamy quotezacytować unquoteKoniec cytatu "decommissionedwycofany ze służby" some of the warheadsgłowic.
60
155000
3000
"demobilizacji" niektórych głowic.
02:50
They're still probablyprawdopodobnie usableużytkowej. They could be "re-commissionedponownie do służby,"
61
158000
2000
Prawdopodobnie wciąż można ich użyć. "Zmobilizować" je na nowo.
02:52
but the way they countliczyć things, whichktóry is very complicatedskomplikowane,
62
160000
3000
ale według obliczeń, które są bardzo skomplikowane,
02:55
we think we have about a thirdtrzeci
63
163000
2000
posiadamy, jak sądzimy, mniej więcej jedną trzecią
02:57
of the nuclearjądrowy weaponsBronie we had before.
64
165000
2000
broni nuklearnych, które mieliśmy wcześniej.
02:59
But we alsorównież, in that periodokres of time,
65
167000
2000
Jednak oprócz tego, w tym czasie
03:01
addedw dodatku two more membersczłonków to the nuclearjądrowy clubKlub:
66
169000
2000
włączyliśmy do Klubu Atomowego jeszcze dwóch członków:
03:03
PakistanPakistan and NorthPółnoc KoreaKorea.
67
171000
3000
Pakistan i Północną Koreę.
03:06
So we standstoisko todaydzisiaj with a still fullycałkowicie armedzbrojnych nuclearjądrowy arsenalarsenał
68
174000
3000
Tak więc obecnie można się zetknąć z pełnym uzbrojeniem arsenału nuklearnego
03:10
amongpośród manywiele countrieskraje around the worldświat,
69
178000
2000
w wielu krajach świata,
03:12
but a very differentróżne setzestaw of circumstancesokoliczności.
70
180000
2000
ale w bardzo różnych okolicznościach.
03:14
So I'm going to talk about
71
182000
2000
Omówię teraz historię
03:17
a nuclearjądrowy threatzagrożenie storyfabuła in two chaptersrozdziały.
72
185000
2000
zagrożenia nuklearnego w dwóch rozdziałach.
03:19
ChapterRozdział one is 1949 to 1991,
73
187000
3000
Rozdział Pierwszy obejmuje lata od 1949 do 1991,
03:22
when the SovietRadziecki UnionUnii brokezepsuł się up,
74
190000
2000
czyli do rozpadu Związku Radzieckiego.
03:24
and what we were dealingpostępowanie with, at that pointpunkt and throughprzez those yearslat,
75
192000
3000
W tamtym okresie mieliśmy do czynienia
03:27
was a superpowers'supermocarstw nuclearjądrowy armsramiona racewyścigi.
76
195000
3000
z wyścigiem zbrojeń nuklearnych między supermocarstwami.
03:30
It was characterizedcharakteryzuje by
77
198000
2000
Wyścig ten charakteryzował konflikt
03:32
a nation-versus-nationnaród versus-nation,
78
200000
2000
jednego narodu z drugim,
03:34
very fragilekruchy standoffpatowa.
79
202000
2000
czyli bardzo niepewną, patową sytuacją.
03:36
And basicallygruntownie,
80
204000
2000
I przede wszystkim
03:38
we livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj for all those yearslat,
81
206000
2000
przez te wszystkie lata znajdowaliśmy się,
03:40
and some mightmoc arguespierać się that we still do,
82
208000
2000
a niektórzy mogą twierdzić, że wciąż
03:42
in a situationsytuacja of
83
210000
2000
znajdujemy się
03:44
beingistota on the brinkskraj, literallydosłownie,
84
212000
2000
dosłownie u progu
03:46
of an apocalypticapokaliptyczny, planetaryplanetarny calamitynieszczęście.
85
214000
4000
apokaliptycznej katastrofy na skalę planety.
03:50
It's incredibleniesamowite that we actuallytak właściwie livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj throughprzez all that.
86
218000
3000
To niesamowite, że w ogóle to wszystko przeżyliśmy.
03:53
We were totallycałkowicie dependentzależny duringpodczas those yearslat
87
221000
2000
W tych latach byliśmy całkowicie zależni od czegoś,
03:55
on this amazingniesamowity acronymakronim, whichktóry is MADMAD.
88
223000
3000
co było znane pod ciekawą nazwą MAD (szalony).
03:58
It standsstojaki for mutuallywzajemnie assuredzapewniona destructionzniszczenie.
89
226000
3000
To skrót od Mutually Assured Destruction (Wzajemnie Zapewnione Zniszczenie).
04:01
So it meantOznaczało
90
229000
2000
Znaczyło to więc, że jeśli wy
04:03
if you attackedzaatakowany us, we would attackatak you
91
231000
2000
nas zaatakujecie, my zaatakujemy was
04:05
virtuallywirtualnie simultaneouslyrównocześnie,
92
233000
2000
praktycznie równocześnie,
04:07
and the endkoniec resultwynik would be a destructionzniszczenie
93
235000
2000
czego efektem będzie zniszczenie
04:09
of your countrykraj and minekopalnia.
94
237000
2000
i waszego i mojego kraju.
04:11
So the threatzagrożenie of my ownwłasny destructionzniszczenie
95
239000
2000
Tak więc groźba zniszczenia własnego kraju
04:13
kepttrzymane me from launchingwodowanie
96
241000
2000
powstrzymywała mnie od zaatakowania was
04:15
a nuclearjądrowy attackatak on you. That's the way we livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj.
97
243000
4000
przy pomocy broni nuklearnej. Tak wyglądało nasze życie.
04:19
And the dangerniebezpieczeństwo of that, of coursekurs, is that
98
247000
2000
Wiązało się z tym oczywiście niebezpieczeństwo, że
04:21
a misreadingniezrozumieniu of a radarradar screenekran
99
249000
3000
złe odczytanie radaru
04:24
could actuallytak właściwie causeprzyczyna a counter-launchuruchomienia Counter,
100
252000
2000
mogło doprowadzić do kontrataku,
04:26
even thoughchociaż the first countrykraj had not actuallytak właściwie launcheduruchomiona anything.
101
254000
3000
nawet jeśli pierwszy kraj tak naprawdę nie zaatakował.
04:29
DuringPodczas this chapterrozdział one,
102
257000
2000
W okresie, którego dotyczy ten Pierwszy Rozdział
04:31
there was a highwysoki levelpoziom of publicpubliczny awarenessświadomość
103
259000
2000
ludzie byli w dużym stopniu uświadomieni
04:33
about the potentialpotencjał of nuclearjądrowy catastrophekatastrofa,
104
261000
3000
na temat możliwości katastrofy nuklearnej,
04:36
and an indelibletrwały imageobraz was implantedwszczepiony
105
264000
2000
a w naszej zbiorowej świadomości
04:38
in our collectivekolektyw mindsumysły
106
266000
2000
umieszczono niezatarty obraz
04:40
that, in factfakt, a nuclearjądrowy holocaustcałopalenie
107
268000
2000
nuklearnego holokaustu, który
04:42
would be absolutelyabsolutnie globallyglobalnie destructivedestrukcyjne
108
270000
3000
przyniósłby absolutne zniszczenie o globalnym zasięgu
04:45
and could, in some wayssposoby, mean the endkoniec of civilizationcywilizacja as we know it.
109
273000
3000
i mógłby, w pewnym sensie, oznaczać koniec znanej nam cywilizacji.
04:48
So this was chapterrozdział one.
110
276000
3000
Tak wyglądał Rozdział Pierwszy.
04:51
Now the odddziwny thing is that even thoughchociaż
111
279000
2000
Co ciekawe, nawet pomimo tego,
04:53
we knewwiedziałem that there would be
112
281000
2000
że zdawaliśmy sobie sprawę z możliwości
04:55
that kinduprzejmy of civilizationcywilizacja obliterationzatarcie,
113
283000
3000
unicestwienia cywilizacji,
04:58
we engagedzaręczony in AmericaAmeryka in a seriesseria --
114
286000
2000
zaangażowaliśmy się w Ameryce w cykl...
05:00
and in factfakt, in the SovietRadziecki UnionUnii --
115
288000
2000
właściwie to także w Związku Radzieckim,
05:02
in a seriesseria of responseodpowiedź planningplanowanie.
116
290000
2000
w cykl planowania reakcji.
05:04
It was absolutelyabsolutnie incredibleniesamowite.
117
292000
2000
To było naprawdę niesamowite.
05:06
So premiseprzesłanka one is we'dpoślubić be destroyingniszczenie the worldświat,
118
294000
2000
Czyli przesłanka numer jeden mówi, że będziemy niszczyć świat,
05:08
and then premiseprzesłanka two is, why don't we get preparedprzygotowany for it?
119
296000
3000
a przesłanka druga mówi, że można by się na to przygotować.
05:11
So what
120
299000
2000
Tak więc
05:13
we offeredoferowany ourselvesmy sami
121
301000
2000
przygotowaliśmy sobie
05:15
was a collectionkolekcja of things. I'm just going to go skimskim throughprzez a fewkilka things,
122
303000
2000
serię różnych rzeczy. Pokażę teraz kilka z nich,
05:17
just to jogjog your memorieswspomnienia.
123
305000
2000
żeby po prostu pobudzić wasze wspomnienia.
05:19
If you're bornurodzony after 1950, this is just --
124
307000
2000
Dla tych, którzy urodzili się po roku 1950, to będzie tylko
05:21
considerrozważać this entertainmentzabawa, otherwisew przeciwnym razie it's memorypamięć laneLane.
125
309000
2000
coś w rodzaju rozrywki, w każdym innym przypadku będzie to powrót do przeszłości.
05:24
This was BertBert the TurtleŻółw. (VideoWideo)
126
312000
2000
To był Żółw Bert.
05:42
This was basicallygruntownie an attemptpróba
127
330000
2000
A to była, ogólnie rzecz biorąc, próba
05:44
to teachnauczać our schoolchildrendzieci w wieku szkolnym
128
332000
2000
nauczenia dzieci w naszych szkołach,
05:46
that if we did get engagedzaręczony
129
334000
2000
że jeśli uwikłalibyśmy się
05:48
in a nuclearjądrowy confrontationkonfrontacji and atomicatomowy warwojna,
130
336000
3000
w starcie nuklearne i wojnę atomową,
05:51
then we wanted our schoolszkoła childrendzieci
131
339000
2000
chcielibyśmy, żeby nasze dzieci
05:53
to kinduprzejmy of basicallygruntownie duckKaczka and coverpokrywa.
132
341000
2000
po prostu padły na ziemię i schowały się.
05:55
That was the principlezasada. You --
133
343000
2000
Taka była zasada.
05:57
there would be a nuclearjądrowy conflagrationPożoga
134
345000
2000
W razie wybuchu konfliktu nuklearnego,
05:59
about to hittrafienie us, and if you get underpod your deskbiurko,
135
347000
2000
jeśli schowacie się pod ławką,
06:01
things would be OK.
136
349000
2000
wszystko będzie dobrze.
06:03
(LaughterŚmiech)
137
351000
2000
(Śmiech)
06:05
I didn't do all that well
138
353000
2000
Nie byłem szczególnie dobry
06:07
in psychiatryPsychiatria in medicalmedyczny schoolszkoła, but I was interestedzainteresowany,
139
355000
2000
z psychiatrii na studiach medycznych, ale to mnie zainteresowało
06:09
and I think this was seriouslypoważnie delusionalurojenia.
140
357000
3000
i uważam, że była to poważna ułuda.
06:12
(LaughterŚmiech)
141
360000
2000
(Śmiech)
06:14
SecondlyPo drugie, we told people
142
362000
2000
Po drugie, radziliśmy ludziom,
06:16
to go down in theirich basementspiwnice
143
364000
2000
żeby zeszli do piwnicy
06:18
and buildbudować a falloutFallout shelterschron.
144
366000
2000
i zbudowali tam schron atomowy.
06:20
Maybe it would be a studybadanie when we weren'tnie były havingmający an atomicatomowy warwojna,
145
368000
3000
Taki schron mógłby służyć jako biuro, kiedy nie było wojny atomowej,
06:23
or you could use it as a TVTELEWIZOR roompokój, or, as manywiele teenagersnastolatkowie founduznany out,
146
371000
3000
można go też było używać jako sali telewizyjnej lub, ku uciesze nastolatków,
06:26
a very, very safebezpieczny placemiejsce for a little privacyPrywatność with your girlfrienddziewczyna.
147
374000
3000
jako bardzo bezpiecznego miejsca na chwilę intymności z dziewczyną.
06:29
And actuallytak właściwie -- so there are multiplewielokrotność usesużywa of the bombbomba sheltersSchroniska.
148
377000
3000
W zasadzie schrony bombowe mogły być wykorzystane na wiele sposobów.
06:32
Or you could buykupować a prefabricatedprefabrykowane bombbomba shelterschron
149
380000
3000
Można też było kupić gotowy schron
06:35
that you could simplypo prostu burypogrzebać in the groundziemia.
150
383000
2000
i po prostu zakopać go w ziemi.
06:37
Now, the bombbomba sheltersSchroniska at that pointpunkt --
151
385000
2000
Za taki schron trzeba wtedy było zapłacić...
06:39
let's say you boughtkupiony a prefabPREFAB one -- it would be a fewkilka hundredsto dollarsdolarów,
152
387000
2000
załóżmy, że kupiłoby się gotowy. Cena to kilkaset dolarów,
06:41
maybe up to 500, if you got a fancyfantazyjny one.
153
389000
2000
może najwyżej 500 za jakiś bardziej wymyślny,
06:43
YetJeszcze, what percentageodsetek of AmericansAmerykanie
154
391000
2000
ale jak sądzicie, ile procent Amerykanów
06:45
do you think ever had a bombbomba shelterschron in theirich housedom?
155
393000
2000
miało kiedykolwiek schron bombowy w swoim domu?
06:47
What percentageodsetek livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in a housedom with a bombbomba shelterschron?
156
395000
2000
Ile procent mieszkało w domu ze schronem?
06:50
LessMniej than two percentprocent. About 1.4 percentprocent
157
398000
3000
Mniej niż dwa procent. Około 1.4 %
06:53
of the populationpopulacja, as fardaleko as anyonektokolwiek knowswie,
158
401000
2000
całej populacji, o ile wiadomo,
06:55
did anything,
159
403000
2000
zrobiło cokolwiek,
06:57
eitherzarówno makingzrobienie a spaceprzestrzeń in theirich basementpiwnica
160
405000
2000
czyli albo przygotowało miejsce w piwnicy,
06:59
or actuallytak właściwie buildingbudynek a bombbomba shelterschron.
161
407000
3000
albo wybudowało schron bombowy.
07:02
ManyWiele buildingsBudynki, publicpubliczny buildingsBudynki, around the countrykraj --
162
410000
2000
Wiele budynków publicznych w kraju,
07:04
this is NewNowy YorkYork CityMiasto -- had these little civilcywilny defenseobrona signsznaki,
163
412000
3000
takich jak ten, w Nowym Jorku, było oznaczonych tymi małymi symbolami obrony cywilnej,
07:07
and the ideapomysł was that you would
164
415000
2000
co znaczyło, że powinno się
07:09
runbiegać into one of these sheltersSchroniska and be safebezpieczny
165
417000
2000
wbiec do któregoś z tych schronów, żeby uciec
07:11
from the nuclearjądrowy weaponryUzbrojenie.
166
419000
2000
przed bronią nuklearną.
07:13
And one of the greatestnajwiększy governmentalrządowy delusionsurojenia
167
421000
3000
Jedną z największych iluzji roztaczanych przez rząd
07:16
of all time was something that happenedstało się
168
424000
2000
w tamtym czasie było coś, co miało miejsce
07:18
in the earlywcześnie daysdni of
169
426000
2000
we wczesnych dniach istnienia
07:20
the FederalFederalnej EmergencyAwaryjne ManagementZarządzanie AgencyAgencja, FEMAFEMA, as we now know,
170
428000
3000
Federalnej Agencji Zarządzania Kryzysowego, FEMA,
07:23
and are well awareświadomy of theirich behaviorszachowania from KatrinaKatrina.
171
431000
3000
której zachowanie w obliczu huraganu Katrina jest nam dobrze znane.
07:26
Here is theirich first bigduży publicpubliczny
172
434000
3000
Oto ich pierwsze znaczące publiczne
07:29
announcementogłoszenie.
173
437000
2000
ogłoszenie.
07:31
They would proposezaproponować --
174
439000
2000
Proponowali...
07:33
actuallytak właściwie there were about sixsześć volumeskłęby writtenpisemny on this --
175
441000
2000
i napisali na ten temat około sześć tomów...
07:35
a crisiskryzys relocationrelokacji planplan
176
443000
2000
plan relokacji kryzysowej,
07:37
that was dependentzależny uponna
177
445000
2000
który zależał od tego,
07:39
the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa havingmający threetrzy to fourcztery daysdni warningostrzeżenie
178
447000
3000
czy Stany Zjednoczone zostaną trzy do czterech dni wcześniej ostrzeżone,
07:42
that the SovietsSowieci were going to attackatak us.
179
450000
2000
że Sowieci chcą nas zaatakować.
07:44
So the goalcel was to evacuateewakuacji the targetcel citiesmiasta.
180
452000
3000
Planowano ewakuację miast, które będą na celowniku.
07:47
We would moveruszaj się people out of the targetcel citiesmiasta
181
455000
2000
Mieliśmy wyprowadzić ludzi z tych miast
07:49
into the countrysidewsi.
182
457000
2000
na tereny wiejskie.
07:51
And I'm tellingwymowny you, I actuallytak właściwie testifiedzeznawał at the SenateSenat
183
459000
3000
I mówię wam, a tak się składa, że zeznawałem także w Senacie,
07:54
about the absoluteabsolutny ludicrousśmieszny ideapomysł
184
462000
3000
o całkowicie niedorzecznym przekonaniu,
07:57
that we would actuallytak właściwie evacuateewakuacji,
185
465000
1000
że naprawdę mielibyśmy ewakuować ludzi
07:58
and actuallytak właściwie have threetrzy or fourcztery days'dni warningostrzeżenie.
186
466000
2000
i że naprawdę mielibyśmy być ostrzeżeni trzy do czterech dni wcześniej.
08:00
It was just completelycałkowicie off the wallŚciana.
187
468000
2000
To był kompletny absurd.
08:02
TurnsWłącza out that they had anotherinne ideapomysł
188
470000
3000
Okazuje się, że oni mieli inne zamiary
08:05
behindza it, even thoughchociaż this was --
189
473000
2000
pomimo tego, że
08:07
they were tellingwymowny the publicpubliczny it was to savezapisać us.
190
475000
2000
mówili obywatelom, że to miało nas ochronić.
08:09
The ideapomysł was that we would forcesiła the SovietsSowieci
191
477000
2000
Pomysł był taki, że mieliśmy zmusić Sowietów
08:11
to re-targetponownie kierować theirich nuclearjądrowy weaponsBronie -- very expensivedrogi --
192
479000
3000
do wycelowania broni nuklearnej w inną stronę - bardzo kosztowna rzecz -
08:14
and potentiallypotencjalnie doublepodwójnie theirich arsenalarsenał,
193
482000
2000
i teoretycznie do podwojenia ich arsenału tak,
08:16
to not only take out the originaloryginalny siteteren,
194
484000
2000
żeby mogli zniszczyć nie tylko pierwotny cel,
08:18
but take out siteswitryny where people were going.
195
486000
3000
ale też miejsca, do których udawali się ludzie.
08:21
This was what apparentlywidocznie, as it turnsskręca out, was behindza all this.
196
489000
3000
Jak się okazuje, taki właśnie był pomysł.
08:24
It was just really, really frighteningprzerażający.
197
492000
3000
To było naprawdę przerażające.
08:27
The mainGłówny pointpunkt here is we were dealingpostępowanie with
198
495000
2000
Przede wszystkim chodzi tu o to, że mieliśmy do czynienia
08:29
a completekompletny disconnectodłączyć from realityrzeczywistość.
199
497000
3000
z całkowitym zatraceniem kontaktu z rzeczywistością.
08:32
The civilcywilny defenseobrona programsprogramy were disconnectedniepowiązany
200
500000
3000
Programy obrony cywilnej nie miały nic wspólnego
08:35
from the realityrzeczywistość of what we'dpoślubić see in all-outtotalnej nuclearjądrowy warwojna.
201
503000
2000
z rzeczywistością totalnej wojny nuklearnej.
08:37
So organizationsorganizacje like PhysiciansLekarze for SocialSpołeczne ResponsibilityOdpowiedzialność,
202
505000
4000
W związku z tym organizacje takie jak Physicians for Social Responsibility
08:41
around 1979, startedRozpoczęty sayingpowiedzenie this a lot publiclypublicznie.
203
509000
3000
zaczęły około roku 1979 mówić o tym otwarcie.
08:44
They would do a bombingbombardowanie runbiegać. They'dOni byłby go to your cityMiasto,
204
512000
3000
Przeprowadzali symulacje bombardowania. Przyjeżdżali do miasta
08:47
and they'doni by say, "Here'sTutaj jest a mapmapa of your cityMiasto.
205
515000
2000
i mówili: "Oto mapa waszego miasta.
08:49
Here'sTutaj jest what's going to happenzdarzyć if we get a nuclearjądrowy hittrafienie."
206
517000
3000
A oto co się stanie, jeśli nastąpi tu atak nuklearny".
08:52
So no possibilitymożliwość of medicalmedyczny responseodpowiedź to,
207
520000
2000
Tak więc lekarze nie mogli zareagować,
08:54
or meaningfulznaczący preparednessgotowość for
208
522000
2000
a my przygotować się odpowiednio
08:56
all-outtotalnej nuclearjądrowy warwojna.
209
524000
2000
na totalną wojnę nuklearną.
08:58
So we had to preventzapobiec nuclearjądrowy warwojna
210
526000
2000
Musieliśmy więc zapobiec wojnie nuklearnej,
09:00
if we expectedspodziewany to surviveprzetrwać.
211
528000
2000
jeśli chcieliśmy przeżyć.
09:02
This disconnectodłączyć was never actuallytak właściwie resolvedzdecydowany.
212
530000
3000
Problem braku kontaktu z rzeczywistością nie został rozwiązany.
09:05
And what happenedstało się was --
213
533000
2000
I tak dochodzimy
09:07
when we get in to chapterrozdział two
214
535000
2000
do Rozdziału Drugiego
09:09
of the nuclearjądrowy threatzagrożenie eraera,
215
537000
3000
ery zagrożenia nuklearnego,
09:12
whichktóry startedRozpoczęty back in 1945.
216
540000
2000
która zaczęła się w 1945 r.
09:14
ChapterRozdział two startszaczyna się in 1991.
217
542000
2000
Rozdział Drugi zaczyna się w roku 1991.
09:16
When the SovietRadziecki UnionUnii brokezepsuł się up,
218
544000
2000
Po rozpadzie Związku Radzieckiego
09:18
we effectivelyfaktycznie lostStracony that adversaryprzeciwnik
219
546000
2000
na dobre straciliśmy tego adwersarza,
09:20
as a potentialpotencjał attackernapastnik of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, for the mostwiększość partczęść.
220
548000
3000
jako potencjalnego agresora na Stany Zjednoczone.
09:23
It's not completelycałkowicie goneodszedł. I'm going to come back to that.
221
551000
2000
Ale ta kwestia nie zniknęła zupełnie. Jeszcze do tego wrócę.
09:25
But from 1991
222
553000
2000
Ale od roku 1991
09:27
throughprzez the presentteraźniejszość time,
223
555000
2000
do czasów współczesnych,
09:29
emphasizedpodkreślił by the attacksataki of 2001,
224
557000
2000
co podkreśliły ataki z 2001 roku,
09:31
the ideapomysł of an all-outtotalnej nuclearjądrowy warwojna
225
559000
3000
koncepcja totalnej wojny nuklearnej
09:34
has diminishedzmniejszony and the ideapomysł of a singlepojedynczy eventzdarzenie,
226
562000
3000
straciła na sile, zastąpiona przez koncepcję
09:37
actdziałać of nuclearjądrowy terrorismterroryzm
227
565000
2000
jednorazowego aktu
09:39
is what we have insteadzamiast.
228
567000
2000
terroryzmu nuklearnego.
09:41
AlthoughChociaż the scenarioscenariusz has changedzmienione
229
569000
3000
Choć scenariusz zmienił się
09:44
very considerablywydatnie, the factfakt is
230
572000
2000
znacząco, faktem jest,
09:46
that we haven'tnie mam changedzmienione our mentalpsychiczny imageobraz
231
574000
2000
że wciąż nie zmieniła się nasza mentalność
09:48
of what a nuclearjądrowy warwojna meansznaczy.
232
576000
2000
na temat wojny nuklearnej.
09:50
So I'm going to tell you what the implicationsimplikacje of that are in just a seconddruga.
233
578000
3000
Za chwilę omówię sugestie z tym związane.
09:53
So, what is a nuclearjądrowy terrorterror threatzagrożenie?
234
581000
2000
Czym więc jest zagrożenie nuklearne?
09:55
And there's fourcztery keyklawisz ingredientsSkładniki to describingopisujące that.
235
583000
3000
Można je opisać przy pomocy czterech kluczowych czynników.
09:58
First thing is that the globalświatowy nuclearjądrowy weaponsBronie,
236
586000
3000
Po pierwsze, broń nuklearna o globalnym zasięgu,
10:01
in the stockpileszapasów that I showedpokazał you in those originaloryginalny mapsmapy,
237
589000
2000
w zbiorach, które pokazałem na pierwszych mapach,
10:03
happenzdarzyć to be not uniformlyrównomiernie securebezpieczne.
238
591000
3000
nie wszędzie są przechowywane w bezpiecznych warunkach.
10:06
And it's particularlyszczególnie not securebezpieczne
239
594000
2000
Szczególnie niebezpiecznie wygląda to
10:08
in the formerbyły SovietRadziecki UnionUnii, now in RussiaRosja.
240
596000
2000
na terenie byłego Związku Radzieckiego, czyli w obecnej Rosji.
10:10
There are manywiele, manywiele siteswitryny where warheadsgłowic are storedzapisane
241
598000
3000
Istnieje bardzo wiele miejsc, w których przechowuje się głowice
10:13
and, in factfakt, lots of siteswitryny where fissionablerozszczepialny materialsmateriały,
242
601000
3000
i sporo miejsc, w których materiały rozszczepialne,
10:16
like highlywysoko enrichedwzbogacony uraniumuranu and plutoniumPluton,
243
604000
3000
takie jak wysoce wzbogacony uran i pluton,
10:19
are absolutelyabsolutnie not safebezpieczny.
244
607000
2000
naprawdę nie są bezpieczne.
10:21
They're availabledostępny to be boughtkupiony, stolenskradziony, whatevercokolwiek.
245
609000
3000
Można je kupić, ukraść, cokolwiek.
10:24
They're acquirableacquirable, let me put it that way.
246
612000
3000
Ujmę to następująco: można je zdobyć.
10:27
From 1993 throughprzez 2006,
247
615000
3000
Od roku 1993, przez 2006
10:30
the InternationalInternational AtomicAtomowej EnergyEnergii AgencyAgencja
248
618000
2000
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
10:32
documentedudokumentowane 175 casesprzypadki of nuclearjądrowy theftkradzież,
249
620000
3000
udokumentowała 175 przypadków kradzieży broni nuklearnej,
10:35
18 of whichktóry involvedzaangażowany highlywysoko enrichedwzbogacony uraniumuranu or plutoniumPluton,
250
623000
4000
w tym 18 przypadków dotyczących wysoce wzbogaconego uranu lub plutonu,
10:39
the keyklawisz ingredientsSkładniki to make a nuclearjądrowy weaponbroń.
251
627000
4000
czyli kluczowych składników broni nuklearnej.
10:43
The globalświatowy stockpilerobić zapasy żywności of highlywysoko enrichedwzbogacony uraniumuranu
252
631000
3000
Globalne zapasy wysoce wzbogaconego uranu
10:46
is about 1,300, at the lowNiska endkoniec,
253
634000
2000
wynoszą od ok. 1 300
10:48
to about 2,100 metricmetryczny tonsmnóstwo.
254
636000
3000
do ok. 2 100 ton metrycznych.
10:51
More than 100 megatonsmegatony of this
255
639000
2000
Z tego ponad 100 megaton
10:53
is storedzapisane in particularlyszczególnie insecureniepewny
256
641000
3000
jest przechowywanych w wyjątkowo źle zabezpieczonych
10:56
RussianRosyjski facilitiesudogodnienia.
257
644000
3000
obiektach w Rosji.
10:59
How much of that do you think it would take
258
647000
2000
Jak sądzicie, ile z tego potrzeba,
11:01
to actuallytak właściwie buildbudować a 10-kiloton-kiloton bombbomba?
259
649000
2000
żeby zbudować 10-kilotonową bombę?
11:03
Well, you need about 75 poundsfunty of it.
260
651000
4000
Potrzeba do tego ok. 35 kilogramów.
11:07
So, what I'd like to showpokazać you
261
655000
3000
Tak więc chciałbym teraz
11:10
is
262
658000
2000
pokazać
11:12
what it would take to holdutrzymać 75 poundsfunty
263
660000
2000
ile miejsca potrzeba na 75 funtów
11:15
of highlywysoko enrichedwzbogacony uraniumuranu.
264
663000
3000
wysoce wzbogaconego uranu.
11:18
This is not a productprodukt placementumieszczenie. It's just --
265
666000
2000
To nie jest kryptoreklama,
11:20
in factfakt, if I was CocaCoca ColaCola, I'd be prettyładny distressedw trudnej sytuacji about this --
266
668000
2000
właściwie na miejscu Coca Coli byłbym tym nieźle zaniepokojony,
11:22
(LaughterŚmiech)
267
670000
3000
(Śmiech)
11:25
-- but
268
673000
2000
ale...
11:27
basicallygruntownie, this is it.
269
675000
3000
ale tak to właśnie wygląda.
11:30
This is what you would need to stealkraść or buykupować
270
678000
3000
Tyle wystarczyłoby ukraść lub kupić
11:33
out of that 100-metric-ton-Metryka-ton stockpilerobić zapasy żywności
271
681000
2000
z tych zapasów 100 ton metrycznych,
11:35
that's relativelystosunkowo insecureniepewny
272
683000
2000
które są stosunkowo źle zabezpieczone,
11:37
to createStwórz the typerodzaj of bombbomba
273
685000
2000
aby stworzyć bombę w rodzaju tej,
11:39
that was used in HiroshimaHiroshima.
274
687000
2000
której użyto w Hiroszimie.
11:41
Now you mightmoc want to look at plutoniumPluton
275
689000
2000
A teraz przyjrzyjmy się plutonowi,
11:43
as anotherinne fissionablerozszczepialny materialmateriał that you mightmoc use in a bombbomba.
276
691000
3000
jako innemu rozszczepialnemu materiałowi do budowy bomby.
11:46
That -- you'dty byś need 10 to 13 poundsfunty of plutoniumPluton.
277
694000
4000
Potrzeba od 4,5 do 6 kilogramów plutonu.
11:50
Now, plutoniumPluton, 10 to 13 poundsfunty:
278
698000
2000
A pluton, 4,5 do 6 funtów,
11:53
this. This is enoughdość plutoniumPluton
279
701000
3000
wygląda tak. Tyle plutonu wystarczy,
11:56
to createStwórz a Nagasaki-sizeNagasaki rozmiar atomicatomowy weaponbroń.
280
704000
4000
aby stworzyć broń atomową wielkości tej z Nagasaki.
12:01
Now this situationsytuacja, alreadyjuż I --
281
709000
2000
W tej sytuacji...
12:03
you know, I don't really like thinkingmyślący about this,
282
711000
3000
tak naprawdę nie lubię zbytnio o tym myśleć,
12:06
althoughmimo że somehowjakoś I got myselfsiebie a jobpraca
283
714000
2000
chociaż w mojej pracy
12:08
where I have to think about it. So
284
716000
2000
trzeba o tym myśleć, więc...
12:10
the pointpunkt is that we're very, very insecureniepewny
285
718000
3000
chodzi o to, że jesteśmy niewystarczająco zabezpieczeni
12:13
in termswarunki of developingrozwijanie this materialmateriał.
286
721000
3000
w zakresie pracy nad tym materiałem.
12:16
The seconddruga thing is, what about the know-howknow-how?
287
724000
2000
Druga sprawa, to wiedza praktyczna.
12:18
And there's a lot of controversyspór about
288
726000
2000
Istnieją liczne kontrowersje wokół kwestii tego,
12:20
whetherczy terrorterror organizationsorganizacje have the know-howknow-how
289
728000
3000
czy organizacje terrorystyczne posiadają wiedzę praktyczną
12:23
to actuallytak właściwie make a nuclearjądrowy weaponbroń.
290
731000
3000
potrzebną do produkcji broni nuklearnej.
12:26
Well, there's a lot of know-howknow-how out there.
291
734000
2000
A więc tej wiedzy praktycznej jest dużo.
12:28
There's an unbelievablenie do wiary amountilość of know-howknow-how out there.
292
736000
3000
Tej wiedzy jest nieprawdopodobnie dużo.
12:31
There's detailedszczegółowe informationInformacja on how to assemblegromadzić
293
739000
2000
Istnieją szczegółowe informacje o składaniu
12:33
a nuclearjądrowy weaponbroń from partsCzęści.
294
741000
3000
broni nuklearnej z części.
12:36
There's booksksiążki about how to buildbudować a nuclearjądrowy bombbomba.
295
744000
3000
Są książki o budowaniu bomb nuklearnych.
12:39
There are plansplany for how to createStwórz a terrorterror farmgospodarstwo rolne
296
747000
3000
Są plany budowania obiektów terrorystycznych,
12:42
where you could actuallytak właściwie manufactureprodukcja and developrozwijać
297
750000
2000
gdzie można faktycznie wytwarzać i dopracowywać
12:44
all the componentsskładniki and assemblegromadzić it.
298
752000
3000
wszystkie komponenty, a potem je składać.
12:47
All of this informationInformacja is relativelystosunkowo availabledostępny.
299
755000
3000
Wszystkie te informacje są stosunkowo łatwo dostępne.
12:50
If you have an undergraduatestudia licencjackie degreestopień in physicsfizyka,
300
758000
2000
Studia pierwszego stopnia z fizyki,
12:52
I would suggestsugerować --
301
760000
2000
mógłbym to zasugerować...
12:54
althoughmimo że I don't, so maybe it's not even trueprawdziwe --
302
762000
2000
ale nie zasugeruję, więc może to nieprawda...
12:56
but something closeblisko to that would allowdopuszczać you,
303
764000
2000
ale coś zbliżonego do tego mogłoby,
12:58
with the informationInformacja that's currentlyobecnie availabledostępny,
304
766000
2000
dzięki obecnie dostępnym informacjom,
13:00
to actuallytak właściwie buildbudować a nuclearjądrowy weaponbroń.
305
768000
3000
naprawdę umożliwić zbudowanie broni nuklearnej.
13:04
The thirdtrzeci elementelement of the nuclearjądrowy terrorterror threatzagrożenie
306
772000
4000
Trzeci element zagrożenia nuklearnym terrorem
13:08
is that, who would actuallytak właściwie do suchtaki a thing?
307
776000
3000
to pytanie: kto właściwie zrobiłby coś takiego?
13:11
Well, what we're seeingwidzenie now is a levelpoziom of terrorismterroryzm
308
779000
3000
Obecnie mamy do czynienia z poziomem terroryzmu,
13:14
that involvesobejmuje individualsosoby prywatne who are highlywysoko organizedzorganizowany.
309
782000
3000
w którym mają swój udział dobrze zorganizowane jednostki.
13:17
They are very dedicateddedykowane and committedzobowiązany.
310
785000
2000
Osoby te wykazują się wielkim oddaniem i poświęceniem.
13:19
They are statelessbezstanowa.
311
787000
2000
To bezpaństwowcy.
13:21
SomebodyKtoś oncepewnego razu said, AlAl QaedaKaidy
312
789000
2000
Ktoś kiedyś powiedział, że al Kaida
13:23
does not have a returnpowrót addressadres,
313
791000
2000
nie posiada adresu zwrotnego,
13:25
so if they attackatak us with a nuclearjądrowy weaponbroń,
314
793000
2000
więc jeśli zaatakują nas bronią nuklearną,
13:27
what's the responseodpowiedź, and to whomkogo is the responseodpowiedź?
315
795000
3000
jak i komu należy na to odpowiedzieć?
13:30
And they're retaliation-proofOdwet dowód.
316
798000
2000
Ci ludzie są też odporni na odwet.
13:32
SinceOd there is no realreal retributionRetribution possiblemożliwy
317
800000
3000
Ponieważ żaden możliwy wymiar kary
13:35
that would make any differenceróżnica,
318
803000
2000
nie czyniłby żadnej różnicy
13:37
sinceod there are people willingskłonny to actuallytak właściwie give up theirich liveszyje
319
805000
3000
i ponieważ są ludzie gotowi poświęcić swoje życie,
13:40
in orderzamówienie to do a lot of damageuszkodzić to us,
320
808000
2000
żeby tylko wyrządzić nam wielkie szkody,
13:42
it becomesstaje się apparentpozorna
321
810000
2000
staje się jasne,
13:44
that the wholecały notionpojęcie
322
812000
2000
że pojęcie
13:46
of this mutuallywzajemnie assuredzapewniona destructionzniszczenie would not work.
323
814000
2000
Wzajemnie Zapewnionego Zniszczenia tutaj nie zadziała.
13:48
Here is SulaimanSulaiman AbuAbu GhaithGhaith,
324
816000
2000
Oto Sulejman Abu Ghaith,
13:50
and SulaimanSulaiman was a keyklawisz lieutenantporucznik of OsamaOsama BinBin LadenŁadunkiem.
325
818000
3000
który był głównym porucznikiem Osamy Bin Ladena.
13:53
He wrotenapisał manywiele, manywiele timesczasy statementssprawozdania to this effectefekt:
326
821000
2000
Jest on autorem wielu oświadczeń takiej treści:
13:55
"we have the right to killzabić fourcztery millionmilion AmericansAmerykanie,
327
823000
3000
"Mamy prawo zabić cztery miliony Amerykanów,
13:58
two millionmilion of whomkogo should be childrendzieci."
328
826000
2000
z czego dwa miliony powinny stanowić dzieci".
14:00
And we don't have to go overseasza granicą
329
828000
2000
Ale nie musimy wyjeżdżać daleko,
14:02
to find people willingskłonny to do harmszkoda, for whatevercokolwiek theirich reasonspowody.
330
830000
2000
aby znaleźć ludzi z jakichś powodów gotowych do wyrządzenia szkód.
14:04
McVeighMcVeigh and NicholsNichols, and the OklahomaOklahoma CityMiasto attackatak
331
832000
3000
McVeigh i Nichols i atak na Oklahoma City
14:07
in the 1990s
332
835000
2000
w latach dziewięćdziesiątych
14:09
was a good exampleprzykład of homegrownhomegrown terroriststerroryści.
333
837000
2000
to dobry przykład rodzimego terroryzmu.
14:11
What if they had gottenzdobyć theirich handsręce on a nuclearjądrowy weaponbroń?
334
839000
2000
Co by było, gdyby dostali broń nuklearną w swoje ręce?
14:13
The fourthczwarty elementelement
335
841000
2000
Czwarty element
14:15
is that the high-valuewysokiej wartości U.S. targetscele
336
843000
2000
to fakt, iż wartościowe cele na terenie Stanów Zjednoczonych
14:17
are accessibledostępny, softmiękki and plentifulobfity.
337
845000
3000
są dostępne, wrażliwe i liczne.
14:20
This would be a talk for anotherinne day, but the levelpoziom of the preparednessgotowość
338
848000
2000
To jest temat na inną okazję, ale poziom przygotowania
14:22
that the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa has achievedosiągnięty
339
850000
2000
Stanów Zjednoczonych
14:24
sinceod 9/11 of '01
340
852000
2000
po atakach z jedenastego września 2001 roku
14:26
is unbelievablyniewiarygodnie inadequateniewystarczające.
341
854000
2000
jest zaskakująco nieodpowiedni.
14:28
What you saw after KatrinaKatrina
342
856000
2000
To, co działo się po huraganie Katrina
14:30
is a very good indicatorwskaźnik
343
858000
2000
daje dobre pojęcie o tym,
14:32
of how little preparedprzygotowany the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa is
344
860000
3000
jak słabo Stany Zjednoczone są przygotowane
14:35
for any kinduprzejmy of majorpoważny attackatak.
345
863000
2000
na jakikolwiek większy atak.
14:37
SevenSiedem millionmilion shipstatek cargoładunek containerskontenery
346
865000
2000
Każdego roku siedem milionów statków towarowych
14:39
come into the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa everykażdy yearrok.
347
867000
2000
przypływa do Stanów Zjednoczonych.
14:41
FivePięć to sevensiedem percentprocent only are inspectedkontrolowane --
348
869000
3000
Zaledwie 5 do 7 procent jest sprawdzane.
14:44
fivepięć to sevensiedem percentprocent.
349
872000
3000
Pięć do siedmiu procent.
14:47
This is AlexanderAleksander LebedLebed,
350
875000
3000
To Aleksander Lebed,
14:50
who was a generalgenerał that workedpracował with YeltsinJelcyn,
351
878000
2000
generał, który współpracował z Jelcynem
14:52
who talkedrozmawialiśmy about, and presentedprzedstawione to CongressKongres,
352
880000
3000
i omawiał oraz prezentował przed Kongresem
14:55
this ideapomysł that the RussiansRosjanie had developedrozwinięty --
353
883000
3000
pomysł opracowany przez Rosjan,
14:58
these suitcasewalizka bombsbomby. They were very lowNiska yieldwydajność --
354
886000
2000
czyli te bomby walizkowe. Miały one bardzo mały ładunek:
15:00
0.1 to one kilotonkiloton,
355
888000
3000
od 0,1 do 1 kilotony
15:03
HiroshimaHiroshima was around 13 kilotonskilotons --
356
891000
2000
(Bomba z Hiroszimy miała ok. 13 kiloton),
15:05
but enoughdość to do an unbelievablenie do wiary amountilość of damageuszkodzić.
357
893000
3000
ale wystarczyło to do wyrządzenia szkód na niewiarygodnie szeroką skalę.
15:08
And LebedLebed cameoprawa ołowiana witrażu to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
358
896000
2000
Lebed przyjechał do Stanów Zjednoczonych
15:10
and told us that manywiele, manywiele --
359
898000
3000
i powiedział nam, że wiele, wiele,
15:13
more than 80 of the suitcasewalizka bombsbomby
360
901000
2000
ponad 80 bomb walizkowych
15:15
were actuallytak właściwie not accountableodpowiedzialny.
361
903000
2000
było tak naprawdę niesprawdzonych.
15:17
And they look like this. They're basicallygruntownie very simpleprosty arrangementsuzgodnień.
362
905000
2000
Bomby wyglądają w ten sposób. To bardzo proste konstrukcje.
15:19
You put the elementselementy into a suitcasewalizka.
363
907000
3000
Wkłada się części do walizki.
15:22
It becomesstaje się very portableprzenośny.
364
910000
2000
Bomba staje się bardzo poręczna.
15:24
The suitcasewalizka can be convenientlywygodnie droppedporzucone
365
912000
2000
Walizkę można łatwo zmieścić
15:26
in your trunkbagażnik samochodowy of your carsamochód.
366
914000
2000
w bagażniku samochodu.
15:28
You take it wherevergdziekolwiek you want to take it, and you can detonateDetonacja it.
367
916000
2000
Zabieramy ją gdzie chcemy i potem można ją zdetonować.
15:30
You don't want to buildbudować a suitcasewalizka bombbomba,
368
918000
3000
Jeśli ktoś nie chce budować bomby walizkowej
15:33
and you happenzdarzyć to get one of those insecureniepewny
369
921000
2000
i jakoś zdobył jedną z tych źle zabezpieczonych
15:35
nuclearjądrowy warheadsgłowic that exististnieć.
370
923000
2000
głowic nuklearnych...
15:37
This is the sizerozmiar of
371
925000
2000
takiej wielkości była
15:39
the "Little BoyChłopiec" bombbomba that was droppedporzucone at HiroshimaHiroshima.
372
927000
2000
bomba "Little Boy", zrzucona na Hiroszimę.
15:41
It was 9.8 feetstopy long,
373
929000
2000
Miała prawie 3 metry długości
15:43
weighedważył 8,800 poundsfunty. You go down to
374
931000
2000
i ważyła prawie 4 tony. Tak więc można się wybrać
15:45
your locallokalny rent-a-truckWynajem truck
375
933000
3000
do miejscowej wypożyczalni ciężarówek
15:48
and for 50 bucksdolców or so,
376
936000
2000
i za jakieś 50 dolarów
15:50
you rentwynajem a truckciężarówka that's got the right capacityPojemność,
377
938000
2000
wypożyczyć ciężarówkę o odpowiedniej ładowności,
15:52
and you take your bombbomba,
378
940000
2000
a potem zabrać bombę,
15:54
you put it in the truckciężarówka and you're readygotowy to go.
379
942000
3000
włożyć ją do ciężarówki i jest się gotowym do drogi.
15:57
It could happenzdarzyć. But what it would mean and who would surviveprzetrwać?
380
945000
3000
To jest możliwe, ale co to może oznaczać i kto mógłby to przeżyć?
16:00
You can't get an exactdokładny numbernumer for that kinduprzejmy of probabilityprawdopodobieństwo,
381
948000
3000
Nie da się ustalić dokładnych liczb dla takiego przypadku,
16:03
but what I'm tryingpróbować to say is that
382
951000
2000
ale chodzi mi o to, że
16:05
we have all the elementselementy of that happeningwydarzenie.
383
953000
2000
mamy teraz do czynienia ze wszystkimi elementami tego zjawiska.
16:07
AnybodyKtoś who dismissesoddala the thought
384
955000
2000
Każdy, kto odrzuca myśl,
16:09
of a nuclearjądrowy weaponbroń
385
957000
2000
o możliwości użycia broni nuklearnej
16:11
beingistota used by a terroristterrorysta is kiddingżartuję themselvessami.
386
959000
2000
przez terrorystów, oszukuje sam siebie.
16:13
I think there's a lot of people in the intelligenceinteligencja communityspołeczność --
387
961000
3000
Myślę, że wielu ludzi w środowisku wywiadowczym,
16:16
a lot of people who dealsprawa with this work in generalgenerał
388
964000
3000
wielu ludzi, którzy mają z tym do czynienia,
16:19
think it's almostprawie inevitablenieunikniony, unlesschyba że we do certainpewny things
389
967000
3000
uważa, że coś takiego jest niemal nieuchronne, jeśli nie podejmie się pewnych kroków,
16:22
to really try to defuserozbroić the riskryzyko,
390
970000
3000
aby faktycznie spróbować zmniejszyć ryzyko,
16:25
like better interdictionzakaz, better preventionzapobieganie,
391
973000
2000
na przykład dzięki skuteczniejszym zakazom, skuteczniejszemu zapobieganiu,
16:27
better fixingustalenie, you know, better screeningekranizacja
392
975000
2000
skuteczniejszym regułom... wiadomo, skuteczniejszemu przeglądowi
16:29
of cargoładunek containerskontenery that are comingprzyjście into the countrykraj and so forthnaprzód.
393
977000
3000
statków towarowych przypływających do kraju i tak dalej.
16:32
There's a lot that can be doneGotowe to make us a lot saferbezpieczniejsze.
394
980000
3000
Można zrobić wiele rzeczy, żeby zapewnić nam dużo większe bezpieczeństwo.
16:35
At this particularszczególny momentza chwilę,
395
983000
2000
Na chwilę obecną
16:37
we actuallytak właściwie could endkoniec up
396
985000
2000
mogłoby naprawdę dojść
16:39
seeingwidzenie a nuclearjądrowy detonationdetonacji in one of our citiesmiasta.
397
987000
3000
do detonacji bomby nuklearnej w którymś z naszych miast.
16:42
I don't think we would see an all-outtotalnej nuclearjądrowy warwojna
398
990000
3000
Nie sądzę, żeby totalna wojna nuklearna czekała nas
16:45
any time soonwkrótce, althoughmimo że even that is not completelycałkowicie off the tablestół.
399
993000
3000
w najbliższym czasie, choć nie jest to całkowicie wykluczone.
16:48
There's still enoughdość nuclearjądrowy weaponsBronie
400
996000
2000
W arsenałach supermocarstw wciąż znajduje się
16:50
in the arsenalsarsenały of the superpowersmocarstw
401
998000
2000
broń nuklearna w ilości wystarczającej
16:52
to destroyzniszczyć the EarthZiemia manywiele, manywiele timesczasy over.
402
1000000
3000
do wielokrotnego zniszczenia świata.
16:55
There are flashLampa błyskowa pointszwrotnica in IndiaIndie and PakistanPakistan,
403
1003000
3000
Punkty zapalne znajdują się w Indiach, Pakistanie,
16:58
in the MiddleŚrodkowy EastWschód, in NorthPółnoc KoreaKorea,
404
1006000
2000
na Bliskim Wschodzie, w Korei Północnej
17:00
other placesmiejsca where the use of nuclearjądrowy weaponsBronie,
405
1008000
3000
czy w innych miejscach, gdzie użycie broni nuklearnej
17:03
while initiallypoczątkowo locallylokalnie,
406
1011000
2000
początkowo na skalę lokalną
17:05
could very rapidlyszybko
407
1013000
2000
mogłoby bardzo szybko
17:07
go into a situationsytuacja
408
1015000
2000
przerodzić się w sytuację,
17:09
where we'dpoślubić be facingokładzina all-outtotalnej nuclearjądrowy warwojna.
409
1017000
3000
kiedy musielibyśmy stawić czoła totalnej wojnie nuklearnej.
17:12
It's very unsettlingniepokojące.
410
1020000
2000
To bardzo niepokojące.
17:15
Here we go. OK.
411
1023000
2000
OK. To zaczynamy.
17:17
I'm back in my truckciężarówka, and we drovestado over the BrooklynBrooklyn BridgeMost.
412
1025000
3000
Jestem znowu w ciężarówce, przejechaliśmy przez Most Brookliński
17:20
We're comingprzyjście down,
413
1028000
2000
Dojeżdżamy
17:22
and we bringprzynieść that truckciężarówka
414
1030000
2000
i kierujemy ciężarówkę,
17:24
that you just saw
415
1032000
2000
którą właśnie widzieliście,
17:26
somewheregdzieś in here, in the FinancialFinansowych DistrictDystrykt.
416
1034000
3000
gdzieś tutaj, do Dzielnicy Finansowej
17:40
This is a 10-kiloton-kiloton bombbomba,
417
1048000
3000
To jest 10-kilotonowa bomba,
17:43
slightlynieco smallermniejszy than was used
418
1051000
2000
niewiele mniejsza od tej, której użyto
17:45
in HiroshimaHiroshima. And I want to just concludewyciągnąć wniosek this
419
1053000
3000
w Hiroszimie. Chcę to podsumować,
17:48
by just givingdający you some informationInformacja. I think --
420
1056000
2000
podając parę informacji, coś w stylu
17:50
"newsAktualności you could use" kinduprzejmy of conceptpojęcie here.
421
1058000
3000
"użytecznych wiadomości".
17:53
So, first of all, this would be horrificprzerażający
422
1061000
2000
A więc po pierwsze, było by to coś straszniejszego
17:55
beyondpoza anything we can possiblymożliwie imaginewyobrażać sobie.
423
1063000
2000
niż jesteśmy to sobie w stanie wyobrazić.
17:57
This is the ultimateostateczny.
424
1065000
2000
To jest szczyt wszystkiego.
17:59
And if you're in the half-milekilometr radiuspromień
425
1067000
2000
I jeśli znajdziecie się w promieniu ok. 0,8 kilometra
18:01
of where this bombbomba wentposzedł off,
426
1069000
2000
od miejsca wybuchu bomby,
18:03
you have a 90 percentprocent chanceszansa of not makingzrobienie it.
427
1071000
2000
istnieje 90 procent szans, że tego nie przeżyjecie.
18:05
If you're right where the bombbomba wentposzedł off,
428
1073000
2000
Jeśli znajdziecie się dokładnie w miejscu wybuchu bomby,
18:07
you will be vaporizedodparowany. And that's --
429
1075000
2000
po prostu wyparujecie.
18:09
I'm just tellingwymowny you, this is not good.
430
1077000
2000
I zapewniam was, to nie jest nic dobrego.
18:11
(LaughterŚmiech)
431
1079000
2000
(Śmiech)
18:13
You assumezałożyć that.
432
1081000
2000
Można to przyjąć za pewnik.
18:15
Two-mileDwie mile radiuspromień, you have a 50 percentprocent chanceszansa
433
1083000
3000
W promieniu trzech kilometrów macie 50 procent szans
18:18
of beingistota killedzabity,
434
1086000
2000
na śmierć
18:20
and up to about eightosiem milesmile away --
435
1088000
2000
a w odległości do dwunastu kilometrów...
18:22
now I'm talkingmówić about killedzabity instantlynatychmiast --
436
1090000
2000
mówię tu o natychmiastowej śmierci...
18:24
somewheregdzieś betweenpomiędzy a 10 and 20 percentprocent
437
1092000
2000
istnieje mniej więcej od 10 do 20 procent
18:26
chanceszansa of gettinguzyskiwanie killedzabity.
438
1094000
2000
szans śmierci.
18:28
The thing about this is that
439
1096000
2000
Istotną rzeczą jest to, że
18:30
the experiencedoświadczenie of the nuclearjądrowy detonationdetonacji is --
440
1098000
4000
na doświadczenie wybuchy nuklearnego składa się
18:34
first of all, tenskilkadziesiąt of millionsmiliony of degreesstopni FahrenheitFahrenheit
441
1102000
3000
przede wszystkim temperatura dziesiątków milionów stopni w skali Farenheita
18:37
at the corerdzeń here, where it goesidzie off,
442
1105000
2000
w centrum wybuchu
18:39
and an extraordinaryniezwykły amountilość of energyenergia
443
1107000
2000
oraz niesamowita ilość energii
18:41
in the formformularz of heatciepło, acuteostry radiationpromieniowanie
444
1109000
3000
w formie ciepła, ostrego promieniowania
18:44
and blastpodmuch effectsruchomości.
445
1112000
2000
i efektów wybuchu.
18:46
An enormousogromny hurricane-likehuragan jak windwiatr,
446
1114000
2000
Potężny wicher przypominający huragan
18:48
and destructionzniszczenie of buildingsBudynki almostprawie totallycałkowicie,
447
1116000
3000
i niemal całkowite zniszczenie budynków
18:51
withinw ciągu this yellowżółty circleokrąg here.
448
1119000
2000
w obrębie tego żółtego koła.
18:53
And what I'm going to focusskupiać on, as I come to conclusionwniosek here,
449
1121000
2000
Przechodząc do podsumowania, skupię się na
18:55
is that, what happensdzieje się to you
450
1123000
3000
tym, co może się stać,
18:58
if you're in here?
451
1126000
2000
jeśli znajdziecie się tutaj.
19:00
Well, if we're talkingmówić about the oldstary daysdni
452
1128000
2000
Cóż, jeśli mówimy o dawnych czasach
19:02
of an all-outtotalnej nuclearjądrowy attackatak,
453
1130000
2000
totalnego ataku nuklearnego,
19:04
you, up here,
454
1132000
1000
w tym miejscu,
19:05
are as deadnie żyje as the people here. So it was a mootsporny pointpunkt.
455
1133000
3000
bylibyście tak samo martwi, jak ludzie tutaj. Więc to kwestia dyskusyjna.
19:08
My pointpunkt now, thoughchociaż, is that there is a lot
456
1136000
2000
Ja jednak chcę poruszyć kwestię tego, jak wiele
19:10
that we could do for you who are in here,
457
1138000
2000
możemy zrobić dla tych, którzy są w tym miejscu,
19:12
if you've survivedprzeżył the initialInicjał blastpodmuch.
458
1140000
2000
jeśli przeżyli oni pierwszy wybuch.
19:14
You have, when the blastpodmuch goesidzie off --
459
1142000
2000
Kiedy nastąpi wybuch, macie...
19:16
and by the way, if it ever comespochodzi up, don't look at it.
460
1144000
2000
a tak przy okazji, jeśli zdarzy się coś takiego, proszę na to nie patrzeć
19:18
(LaughterŚmiech)
461
1146000
2000
(Śmiech)
19:20
If you look at it, you're going to be blindślepy,
462
1148000
2000
Jeśli będziecie na to patrzeć, oślepniecie
19:22
eitherzarówno temporarilytymczasowo or permanentlystałe.
463
1150000
2000
na pewien czas lub na stałe.
19:24
So if there's any way that you can avoiduniknąć,
464
1152000
2000
Więc jeśli możecie tego uniknąć,
19:26
like, avertzapobiec your eyesoczy, that would be a good thing.
465
1154000
3000
na przykład odwracając wzrok, to byłby dobry pomysł.
19:29
If you find yourselfsiebie aliveżywy, but
466
1157000
2000
Jeśli przeżyjecie, ale
19:31
you're in the vicinitysąsiedztwie of a nuclearjądrowy weaponbroń,
467
1159000
3000
znajdziecie się się w sąsiedztwie broni nuklearnej,
19:34
you have -- that's goneodszedł off --
468
1162000
2000
która wybuchła,
19:36
you have 10 to 20 minutesminuty, dependingw zależności on the sizerozmiar
469
1164000
2000
macie od 10 do 20 minut, w zależności od rozmiarów
19:38
and exactlydokładnie where it wentposzedł off,
470
1166000
2000
i dokładnego miejsca wybuchu,
19:40
to get out of the way before
471
1168000
2000
na ucieczkę, nim
19:42
a lethalśmiertelny amountilość of radiationpromieniowanie
472
1170000
2000
zabójcza dawka promieniowania
19:44
comespochodzi straightproste down from the mushroomGrzyb cloudChmura that goesidzie up.
473
1172000
3000
uderzy z grzyba atomowego.
19:47
In that 10 to 15 minutesminuty, all you have to do --
474
1175000
2000
W ciągu 10 do 15 minut, należy,
19:49
and I mean this seriouslypoważnie --
475
1177000
2000
i tu mówię poważnie,
19:51
is go about a mileMila
476
1179000
2000
udać się na odległość około mili
19:53
away from the blastpodmuch.
477
1181000
2000
od wybuchu,
19:55
And what happensdzieje się is -- this is --
478
1183000
2000
a potem nastąpi coś takiego...
19:57
I'm going to showpokazać you now some falloutFallout plumespióropusze. WithinW ramach 20 minutesminuty,
479
1185000
2000
Pokażę wam jak wyglądają pióropusze wybuchu atomowego. W ciągu 20 minut
19:59
it comespochodzi straightproste down. WithinW ramach 24 hoursgodziny,
480
1187000
2000
to spada prosto na ziemię; w ciągu 24 godzin
20:01
lethalśmiertelny radiationpromieniowanie is going out with prevailingdominujący windswiatry,
481
1189000
3000
zabójcze promieniowanie przemieszcza się wraz z silniejszym wiatrem,
20:04
and it's mostlyprzeważnie in this particularszczególny directionkierunek --
482
1192000
2000
zwykle w tym kierunku,
20:06
it's going northeastpółnocny wschód.
483
1194000
2000
na północny wschód.
20:08
And if you're in this vicinitysąsiedztwie, you've got to get away.
484
1196000
3000
I jeśli znajdziecie się w okolicy, musicie uciekać.
20:11
So you're feelinguczucie the windwiatr --
485
1199000
2000
Więc poczujecie wiatr,
20:13
and there's tremendousogromny windwiatr now
486
1201000
2000
a ten wiatr będzie bardzo porywisty,
20:15
that you're going to be feelinguczucie -- and you want to go
487
1203000
2000
i powinniście iść
20:17
perpendicularprostopadłe to the windwiatr
488
1205000
2000
prostopadle do wiatru
20:19
[not upwindpod wiatr or downwindpod wiatr].
489
1207000
2000
lub z wiatrem,
20:21
if you are in factfakt ablezdolny to see where the blastpodmuch was in frontz przodu of you.
490
1209000
3000
jeśli będziecie w stanie dostrzec wybuch przed sobą.
20:24
You've got to get out of there.
491
1212000
2000
Trzeba stamtąd uciekać.
20:26
If you don't get out of there, you're going to be exposednarażony
492
1214000
2000
Jeśli nie uciekniecie, zostaniecie wkrótce narażeni
20:28
to lethalśmiertelny radiationpromieniowanie in very shortkrótki orderzamówienie.
493
1216000
2000
na śmiercionośne promieniowanie.
20:30
If you can't get out of there,
494
1218000
2000
Jeśli nie możecie uciec,
20:32
we want you to go into a shelterschron and stayzostać there.
495
1220000
3000
chcemy, byście znaleźli schronienie i pozostali tam.
20:35
Now, in a shelterschron in an urbanmiejski areapowierzchnia meansznaczy
496
1223000
3000
W warunkach miejskich schronienie oznacza
20:38
you have to be eitherzarówno in a basementpiwnica as deepgłęboki as possiblemożliwy,
497
1226000
3000
albo piwnicę, tak głęboko jak się da,
20:41
or you have to be on a floorpiętro -- on a highwysoki floorpiętro --
498
1229000
3000
albo piętro - wyższe piętro,
20:44
if it's a groundziemia burstrozerwanie explosioneksplozja, whichktóry it would be,
499
1232000
3000
jeśli to eksplozja naziemna, a taka będzie,
20:47
higherwyższy than the ninthdziewiąty floorpiętro. So you have to be tenthdziesiąty floorpiętro or higherwyższy,
500
1235000
2000
powinno to być piętro wyższe niż dziewiąte. Trzeba być na dziesiątym, albo wyżej
20:49
or in the basementpiwnica.
501
1237000
2000
lub do piwnicy.
20:52
But basicallygruntownie, you've got to get out of townmiasto as quicklyszybko as possiblemożliwy.
502
1240000
3000
Przede wszystkim jednak trzeba wydostać się z miasta najszybciej jak to możliwe.
20:55
And if you do that,
503
1243000
2000
I jeśli się to uda,
20:57
you actuallytak właściwie can surviveprzetrwać a nuclearjądrowy blastpodmuch.
504
1245000
4000
można faktycznie przeżyć wybuch nuklearny.
21:01
Over the nextNastępny fewkilka daysdni to a weektydzień,
505
1249000
2000
W ciągu kilku następnych dni, do tygodnia czasu
21:03
there will be a radiationpromieniowanie cloudChmura,
506
1251000
2000
chmura radioaktywna
21:05
again, going with the windwiatr, and settlingrozliczenia down
507
1253000
2000
będzie się przemieszczać z wiatrem i opadnie
21:07
for anotherinne 15 or 20 milesmile out --
508
1255000
2000
na obszarze kolejnych 25 lub 30 mil,
21:09
in this casewalizka, over Long IslandWyspa.
509
1257000
2000
w tym przypadku nad Long Island.
21:11
And if you're in the directbezpośredni falloutFallout zonestrefa here,
510
1259000
3000
A jeśli znajdziecie się tutaj, bezpośrednio w strefie opadu radioaktywnego,
21:14
you really have to eitherzarówno be shelteredosłonięte or you have to get out of there,
511
1262000
2000
naprawdę misicie albo znaleźć schronienie albo wydostać się stamtąd,
21:16
and that's clearjasny. But if you are shelteredosłonięte,
512
1264000
3000
to oczywiste. Ale jeśli przebywacie w schronie,
21:19
you can actuallytak właściwie surviveprzetrwać.
513
1267000
2000
możecie faktycznie przeżyć.
21:21
The differenceróżnica betweenpomiędzy knowingporozumiewawczy informationInformacja
514
1269000
2000
Różnica między znajomością informacji
21:23
of what you're going to do personallyosobiście,
515
1271000
2000
o tym, co można samemu zrobić
21:25
and not knowingporozumiewawczy informationInformacja, can savezapisać your life,
516
1273000
2000
a nieznajomością tych informacji może ocalić wasze życie
21:27
and it could mean the differenceróżnica betweenpomiędzy
517
1275000
2000
i może również oznaczać różnicę między liczbą
21:29
150,000 to 200,000 fatalitiesofiary śmiertelne
518
1277000
2000
od 150 tys. do 200 tys. ofiar śmiertelnych
21:31
from something like this
519
1279000
3000
w wyniku czegoś takiego,
21:34
and halfpół a millionmilion to 700,000 fatalitiesofiary śmiertelne.
520
1282000
3000
a liczbą od pół miliona do 700 tys ofiar śmiertelnych.
21:37
So, responseodpowiedź planningplanowanie in the twenty-firstdwudziesty pierwszy centurystulecie
521
1285000
3000
Tak więc planowanie reakcji w XXI wieku
21:40
is bothobie possiblemożliwy and is essentialistotny.
522
1288000
2000
jest możliwe i nieodzowne.
21:42
But in 2008, there isn't one singlepojedynczy AmericanAmerykański cityMiasto
523
1290000
4000
Jednak w roku 2008 nie zanotowano ani jednego Amerykańskiego miasta,
21:46
that has doneGotowe effectiveefektywny plansplany
524
1294000
2000
w którym zaplanowano skuteczne działania
21:48
to dealsprawa with a nuclearjądrowy detonationdetonacji disasterkatastrofa.
525
1296000
3000
w obliczu katastrofy spowodowanej wybuchem nuklearnym.
21:51
PartCzęść of the problemproblem is that
526
1299000
2000
Problem leży częściowo w tym, że
21:53
the emergencynagły wypadek plannersplaniści themselvessami, personallyosobiście,
527
1301000
2000
osoby odpowiedzialne za planowanie kryzysowe
21:55
are overwhelmedprzytłoczony psychologicallypsychologicznie by the thought
528
1303000
2000
same czują się psychologicznie przytłoczone przez myśl
21:57
of nuclearjądrowy catastrophekatastrofa.
529
1305000
2000
o katastrofie nuklearnej.
21:59
They are paralyzedsparaliżowany.
530
1307000
2000
Są sparaliżowane strachem.
22:01
You say "nuclearjądrowy" to them, and they're thinkingmyślący,
531
1309000
2000
Słysząc słowo "nuklearne", myślą:
22:03
"Oh my God, we're all goneodszedł. What's the pointpunkt? It's futiledaremne."
532
1311000
3000
"O mój Boże, już po nas! Po co to wszystko? To bez sensu!".
22:06
And we're tryingpróbować to tell them, "It's not futiledaremne.
533
1314000
2000
A my próbujemy im powiedzieć, że to nie jest bez sensu:
22:08
We can changezmiana the survivalprzetrwanie ratesstawki
534
1316000
2000
możemy zmienić wskaźnik przeżycia,
22:10
by doing some commonsensicalzdroworozsądkowe things."
535
1318000
3000
podejmując pewne rozsądne kroki.
22:13
So the goalcel here is to minimizezminimalizować fatalitiesofiary śmiertelne.
536
1321000
3000
Celem tego jest zminimalizowanie liczby ofiar śmiertelnych.
22:16
And I just want to leavepozostawiać you with the personalosobisty pointszwrotnica
537
1324000
2000
Na koniec chcę wam dać parę wskazówek,
22:18
that I think you mightmoc be interestedzainteresowany in.
538
1326000
2000
które mogą was zainteresować.
22:20
The keyklawisz to survivingprzeżycie a nuclearjądrowy blastpodmuch
539
1328000
2000
Kluczem do przeżycia wybuchu nuklearnego
22:22
is gettinguzyskiwanie out,
540
1330000
2000
jest ucieczka,
22:24
and not going into harm'sHarm's way.
541
1332000
3000
bez narażenia się na szkodę.
22:27
That's basicallygruntownie all we're going to be talkingmówić about here.
542
1335000
2000
Głównie o tym będziemy teraz mówić.
22:29
And the fartherdalej you are away in distancedystans,
543
1337000
3000
A im dalej się znajdziecie, jeśli chodzi o odległość,
22:32
the longerdłużej it is in time
544
1340000
2000
im dalej w czasie
22:34
from the initialInicjał blastpodmuch;
545
1342000
2000
od pierwszego wybuchu
22:36
and the more separationseparacja betweenpomiędzy you
546
1344000
2000
i im bardziej jesteście odseparowani
22:38
and the outsidena zewnątrz atmosphereatmosfera, the better.
547
1346000
2000
od zewnętrznej atmosfery, tym lepiej.
22:40
So separationseparacja -- hopefullyufnie with dirtbrud or concretebeton,
548
1348000
3000
Tak więc odseparowanie - najlepiej przez ziemię lub beton,
22:43
or beingistota in a basementpiwnica --
549
1351000
2000
albo schronienie w piwnicy -
22:45
distancedystans and time is what will savezapisać you.
550
1353000
2000
odległość i czas to czynniki, które was ocalą.
22:47
So here'soto jest what you do. First of all,
551
1355000
2000
Oto, co należy zrobić. Po pierwsze,
22:49
as I said, don't staregapić się at the lightlekki flashLampa błyskowa,
552
1357000
2000
jak już mówiłem, nie należy patrzeć na rozbłysk światła,
22:51
if you can. I don't know you could possiblymożliwie resistopierać się doing that.
553
1359000
2000
jeśli to możliwe... nie wiem, czy można się temu oprzeć.
22:53
But let's assumezałożyć, theoreticallyteoretycznie, you want to do that.
554
1361000
2000
Ale przyjmijmy, teoretycznie, że chcecie się oprzeć.
22:55
You want to keep your mouthusta openotwarty, so your eardrumsbłony bębenkowej
555
1363000
2000
Powinno się otworzyć usta, żeby bębenki w uszach
22:57
don't burstrozerwanie from the pressurespresje.
556
1365000
3000
nie pękły od ciśnienia.
23:00
If you're very closeblisko to what happenedstało się, you actuallytak właściwie do have to duckKaczka and coverpokrywa,
557
1368000
3000
Jeśli jesteście tuż obok miejsca zdarzenia, faktycznie musicie się schować,
23:03
like BertBert told you, BertBert the TurtleŻółw.
558
1371000
2000
jak to radził Żółw Bert.
23:05
And you want to get underpod something so that you're not injuredranny
559
1373000
3000
Powinniście się pod czymś skryć, żeby uniknąć zranienia
23:08
or killedzabity by objectsobiekty, if that's at all possiblemożliwy.
560
1376000
2000
czy zabicia przez przedmioty, o ile to w ogóle możliwe.
23:10
You want to get away from the initialInicjał falloutFallout mushroomGrzyb cloudChmura,
561
1378000
2000
Powinniście uciec od grzyba po pierwszym wybuchu,
23:12
I said, in just a fewkilka minutesminuty.
562
1380000
2000
jak mówiłem, w ciągu kilku minut
23:14
And shelterschron and placemiejsce. You want to moveruszaj się [only]
563
1382000
3000
i znaleźć schron. Powinniście poruszać się z wiatrem
23:17
crosswindbocznego wiatru for 1.2 milesmile.
564
1385000
2000
lub prostopadle do wiatru na odległość ok. 2 kilometrów.
23:19
You know, if you're out there and you see buildingsBudynki horriblypotwornie destroyedzniszczony
565
1387000
3000
Oczywiście jeśli jesteście w tym miejscu i widzicie straszliwie zniszczone budynki,
23:22
and down in that directionkierunek,
566
1390000
2000
a budynki w tym rejonie
23:24
lessmniej destroyedzniszczony here,
567
1392000
2000
są mniej zniszczone,
23:26
then you know that it was over there, the blastpodmuch, and you're going this way,
568
1394000
2000
wtedy wiadomo, że wybuch nastąpił tam i trzeba się kierować tu,
23:28
as long as you're going crosswisepoprzecznie to the windwiatr.
569
1396000
4000
o ile idzie się prostopadle do wiatru.
23:32
OnceRaz you're out and evacuatingewakuację,
570
1400000
2000
Gdy już się wydostaniecie i ewakuujecie,
23:34
you want to keep as much of your skinskóra,
571
1402000
1000
powinniście okryć skórę,
23:36
your mouthusta and nosenos coveredpokryty, as long as that coveringkrycia
572
1404000
2000
usta i nos, o ile to okrycie
23:38
doesn't impedeutrudniać you movingw ruchu and gettinguzyskiwanie out of there.
573
1406000
3000
nie ogranicza wam ruchów i nie utrudnia ucieczki.
23:41
And finallywreszcie, you want to get decontaminateddekontaminacji as soonwkrótce as possiblemożliwy.
574
1409000
3000
I wreszcie, powinniście się odkazić możliwie najszybciej.
23:44
And if you're wearingma na sobie clothingodzież, you've takenwzięty off your clothingodzież,
575
1412000
2000
I jeśli macie jakieś ubranie, należy je zdjąć,
23:46
you're going to get showeredobsypany down some placemiejsce
576
1414000
2000
wziąć prysznic
23:48
and removeusunąć the radiationpromieniowanie that would be --
577
1416000
2000
i usunąć promieniowanie,
23:50
the radioactiveradioaktywne materialmateriał that mightmoc be on you.
578
1418000
3000
materiał radioaktywny, który może znajdować się na ciele.
23:53
And then you want to stayzostać in shelterschron for 48 to 72 hoursgodziny minimumminimum,
579
1421000
4000
Następnie należy pozostać w schronie przez minimum 48 do 72 godzin,
23:57
but you're going to wait hopefullyufnie -- you'llTy będziesz have your little wind-upWind-up,
580
1425000
2000
ale miejmy nadzieję, że podczas oczekiwania będziecie mieć małe
23:59
battery-lessBateria mniej radioradio,
581
1427000
2000
radio, niezasilane bateriami
24:01
and you'llTy będziesz be waitingczekanie for people to tell you
582
1429000
2000
i będziecie, aż inni powiedzą,
24:03
when it's safebezpieczny to go outsidena zewnątrz. That's what you need to do.
583
1431000
2000
że można już bezpiecznie wyjść na zewnątrz. Tak właśnie należy zrobić.
24:05
In conclusionwniosek,
584
1433000
2000
Podsumowując,
24:07
nuclearjądrowy warwojna is lessmniej likelyprawdopodobne than before,
585
1435000
2000
wojna nuklearna nie jest już tak prawdopodobna jak wcześniej,
24:09
but by no meansznaczy out of the questionpytanie, and it's not survivableprzetrwania.
586
1437000
3000
ale w żadnym wypadku nie jest wykluczona i jest nie do przeżycia.
24:12
NuclearJądrowego terrorismterroryzm is possiblemożliwy -- it maymoże be probableprawdopodobne --
587
1440000
3000
Terroryzm nuklearny jest możliwy, prawdopodobny,
24:15
but is survivableprzetrwania.
588
1443000
2000
ale do przeżycia.
24:17
And this is JackJack GeigerGeiger, who'skto jest one of the heroesbohaterowie
589
1445000
2000
A to Jack Geiger, jeden z bohaterów
24:19
of the U.S. publicpubliczny healthzdrowie communityspołeczność.
590
1447000
3000
środowiska amerykańskiej publicznej służby zdrowia.
24:22
And JackJack said the only way to dealsprawa
591
1450000
2000
Jack powiedział, że jedynym sposobem na poradzenie sobie
24:24
with nuclearjądrowy anything,
592
1452000
2000
z nuklearnym czymkolwiek,
24:26
whetherczy it's warwojna or terrorismterroryzm,
593
1454000
2000
czy to z wojną czy z terroryzmem,
24:28
is abolitionzniesienie of nuclearjądrowy weaponsBronie.
594
1456000
2000
jest likwidacja broni nuklearnej.
24:30
And you want something to work on oncepewnego razu you've fixednaprawiony globalświatowy warmingogrzewanie,
595
1458000
3000
I jeśli chcecie pracować nad czymś po powstrzymaniu globalnego ocieplenia,
24:33
I urgepopęd you to think about the factfakt that
596
1461000
2000
pragnę, byście przemyśleli fakt,
24:35
we have to do something about this
597
1463000
2000
iż musimy jakoś zaradzić tej
24:37
unacceptablegorszący, inhumanenieludzkie
598
1465000
2000
niedopuszczalnej, nieludzkiej
24:39
realityrzeczywistość of nuclearjądrowy weaponsBronie
599
1467000
2000
rzeczywistości broni nuklearnej
24:41
in our worldświat.
600
1469000
2000
w naszym świecie.
24:43
Now, this is my favoriteulubiony civilcywilny defenseobrona slideślizgać się, and I --
601
1471000
2000
A to mój ulubiony slajd Obrony Cywilnej i...
24:45
(LaughterŚmiech)
602
1473000
2000
(Śmiech)
24:47
-- I don't want to be indelicateindelicate, but
603
1475000
2000
...nie chcę być brutalny, ale...
24:49
this --
604
1477000
2000
to...
24:51
he's no longerdłużej in officegabinet. We don't really careopieka, OK.
605
1479000
3000
on już nie urzęduje. Nie musimy się przejmować, OK.
24:54
This was sentwysłane to me by somebodyktoś
606
1482000
2000
Dostałem to od pewnego
24:56
who is an aficionadomiłośnik of civilcywilny defenseobrona proceduresprocedury,
607
1484000
3000
amatora procedur obrony cywilnej,
24:59
but the factfakt of the mattermateria is that
608
1487000
2000
ale sednem sprawy jest to, że
25:01
America'sAmerica's goneodszedł throughprzez a very hardciężko time.
609
1489000
2000
Ameryka ma za sobą bardzo ciężki okres.
25:03
We'veMamy not been focusedskupiony, we'vemamy not doneGotowe what we had to do,
610
1491000
3000
Nie skupiliśmy się, nie zrobiliśmy tego, co zrobić powinniśmy,
25:06
and now we're facingokładzina the potentialpotencjał of
611
1494000
3000
a teraz musimy stawić czoła możliwości rozpętania
25:09
badzły, hellpiekło on EarthZiemia.
612
1497000
2000
istnego piekła na Ziemi.
25:11
Thank you.
613
1499000
2000
Dziękuję
Translated by Mateusz Pazdur
Reviewed by Marcin Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Irwin Redlener - Physician, disaster-preparedness activist
Dr. Irwin Redlener spends his days imagining the worst: He studies how humanity might survive natural or human-made disasters of unthinkable severity. He's been an outspoken critic of half-formed government recovery plans (especially after Katrina).

Why you should listen

After 9/11, Irwin Redlener emerged as a powerful voice in disaster medicine -- the discipline of medical care following natural and human-made catastrophes. He was a leading face of the relief effort after hurricanes Katrina and Rita, and is the author of Americans at Risk: Why We Are Not Prepared for Megadisasters and What We Can Do Now. He's the associate dean, professor of Clinical Public Health and director of the National Center for Disaster Preparedness at Columbia's Mailman School of Public Health.

His parallel passion is addressing the American disaster that happens every day: millions of kids living without proper health care. He and Paul Simon are the co-founders of the Children's Health Fund, which raises money and awareness toward health care for homeless, neglected and poor children.

More profile about the speaker
Irwin Redlener | Speaker | TED.com