ABOUT THE SPEAKER
Carmen Agra Deedy - Storyteller
Carmen Agra Deedy's luminous, funny, digressive tales of childhood and adulthood bring out the starry-eyed listener in us all.

Why you should listen

Carmen Agra Deedy is a storyteller and children's-book author. Born in Cuba, she moved to the United States as a child, and her childhood and family provide a rich vein of material for her vividly told stories.

She's a contributor to National Public Radio and has won numerous awards for her writing.

More profile about the speaker
Carmen Agra Deedy | Speaker | TED.com
TED2005

Carmen Agra Deedy: Once upon a time, my mother ...

Carmen Agra Deedy snuje swoje opowieści

Filmed:
877,598 views

Carmen Agra Deedy snuje swą zabawną, mądrą i błyskotliwą opowieść o relacjach między dziećmi a rodzicami. W roli głównej: jej pochodząca z Kuby matka. Usiądź wygodnie i daj się ponieść historii - mama prowadzi!
- Storyteller
Carmen Agra Deedy's luminous, funny, digressive tales of childhood and adulthood bring out the starry-eyed listener in us all. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
When I knewwiedziałem I was going to come to speakmówić to you, I thought,
0
0
5000
Kiedy dowiedziałam się, że wystąpię przed wami, pomyślałam:
00:24
"I gottamusieć call my mothermama."
1
6000
2000
"Muszę zadzwonić do matki".
00:26
I have a little CubanKubański mothermama -- she's about that bigduży.
2
8000
3000
Moja matka to niska Kubanka - o! Nie wyższa niż tyle.
00:29
FourCztery feetstopy. Nothing largerwiększy than the sumsuma of her figurativesymboliczny partsCzęści.
3
11000
3000
Metr dwadzieścia w kapeluszu - tyle co obwody jej krągłości.
00:32
You still with me? (LaughterŚmiech)
4
14000
2000
Nadążacie? (Śmiech)
00:34
I callednazywa her up.
5
16000
1000
Zadzwoniłam do niej:
00:35
"HelloCześć, how'rejak się masz you doing, babydziecko?"
6
17000
2000
"Cześć! Jak leci, kochanie?"
00:37
"Hey, mamama, I got to talk to you."
7
19000
2000
"Hej, mamo, musimy pogadać".
00:39
"You're talkingmówić to me alreadyjuż. What's the mattermateria?"
8
21000
2000
"No przecież już rozmawiamy. Co się dzieje?"
00:41
I said, "I've got to talk to a bunchwiązka of nicemiły people."
9
23000
2000
Mówię: "Musze porozmawiać z grupą fajnych osób"
00:43
"You're always talkingmówić to nicemiły people, exceptz wyjątkiem when you wentposzedł
10
25000
2000
"Przecież zawsze rozmawiasz z fajnymi ludźmi, no może poza tym razem
00:45
to the WhiteBiały HouseDom."
11
27000
1000
kiedy byłaś w Białym Domu".
00:46
"MaMa, don't startpoczątek!"
12
28000
2000
"Mamo, nie zaczynaj!"
00:50
And I told her I was comingprzyjście to TEDTED, and she said,
13
32000
3000
Zatem powiedziałam jej, że wystąpię na TED, a ona na to:
00:53
"What's the problemproblem?"
14
35000
1000
"No i w czym problem?"
00:54
And I said, "Well, I'm not sure."
15
36000
2000
Odparłam: "Wiesz, nie jestem pewna".
00:56
I said, "I have to talk to them about storieshistorie.
16
38000
5000
Mówię: "Muszę dać wykład o opowieściach.
01:02
It's 'Technology' Technologia, EntertainmentRozrywka and DesignKonstrukcja.'"
17
44000
3000
I ma dotyczyć technologii, rozrywki i projektowania."
01:06
And she said, "Well, you designprojekt a storyfabuła when you make it up,
18
48000
6000
A ona na to: "Cóż, kiedy wymyślasz opowieść, to tak jakbyś ją projektowała,
01:12
it's entertainmentzabawa when you tell it,
19
54000
2000
rozrywka to ta część, kiedy ją opowiadasz,
01:14
and you're going to use a microphonemikrofon."
20
56000
2000
no i będziesz używać mikrofonu".
01:16
(LaughterŚmiech)
21
58000
3000
(Śmiech)
01:19
I said, "You're a peachbrzoskwinia, mamama. PopPop there?"
22
61000
2000
Powiedziałam: "Niezła z ciebie aparatka... Jest ojciec?"
01:21
"What's the mattermateria? The pearlsPerły of wisdommądrość
23
63000
2000
"W czym problem? Perły mądrości
01:23
leapingskaczący from my lipsusta like lemmingsLemmings is no good for you?"
24
65000
3000
strzelające z moich ust jak kule z karabinu już nie wystarczą?"
01:26
(LaughterŚmiech)
25
68000
2000
(Śmiech)
01:28
Then my popmuzyka pop got on there.
26
70000
1000
No i wtedy włącza się mój ojciec.
01:29
My popmuzyka pop, he's one of the oldstary soulsdusze, you know --
27
71000
3000
Mój tato - wiecie, stara szkoła...
01:32
oldstary CubanKubański man from CamagueyCamaguey.
28
74000
3000
Kubańczyk z Camaguey.
01:35
CamagueyCamaguey is a provinceProwincja in CubaKuba.
29
77000
2000
To jedna z prowincji na Kubie.
01:37
He's from FloridaFlorida.
30
79000
2000
Pochodzi z miasta Florida.
01:39
He was bornurodzony there in 1924.
31
81000
2000
Urodził się tam w 1924.
01:41
He grewrósł up in a bohioBohio of dirtbrud floorspodłogi,
32
83000
4000
Dorastał na klepisku jednego z bohio,
01:45
and the structureStruktura was the kinduprzejmy used by the TainosTainos,
33
87000
3000
w domu takim, jakie budowali Tainos,
01:48
our oldstary ArawakArawak ancestorsprzodkowie.
34
90000
2000
nasi przodkowie - indianie Arawak.
01:51
My fatherojciec is at oncepewnego razu quick-wittedbystry, wickedlyzło funnyzabawny,
35
93000
6000
Mój ojciec ma zarazem błyskotliwy dowcip i wielkie poczucie humoru,
01:58
and then poignancyzgryźliwość turnsskręca on a dimebilon and leavesodchodzi you breathlessbez tchu.
36
100000
8000
a potem jego cięty język bierze górę i pozostawia rozmówcę... bez tchu.
02:06
"PapiPapi, help."
37
108000
3000
"Tatusiu, pomóż".
02:09
"I alreadyjuż heardsłyszał your mothermama. I think she's right."
38
111000
3000
"Słyszałem już twoją matkę i myślę, że ma rację".
02:12
(LaughterŚmiech)
39
114000
2000
(Śmiech)
02:14
"After what I just told you?"
40
116000
2000
"Po tym, co ci właśnie powiedziałam?"
02:16
My wholecały life, my father'sojca been there.
41
118000
2000
Przez całe moje całe życie mój ojciec był dla mnie wsparciem.
02:18
So we talkedrozmawialiśmy for a fewkilka minutesminuty, and he said,
42
120000
2000
Więc pogadaliśmy przez chwilę i powiedział:
02:20
"Why don't you tell them what you believe?"
43
122000
2000
"To może opowiedz im o swoich przekonaniach?"
02:22
I love that, but we don't have the time.
44
124000
3000
Chciałabym, ale nie mamy tyle czasu.
02:25
Good storytellingopowiadanie historii is craftingCrafting a storyfabuła that someonektoś wants to listen to.
45
127000
6000
Dobra opowieść jest rzemiosłem zjednywania sobie słuchaczy.
02:31
Great storyfabuła is the artsztuka of lettingpuszczanie go.
46
133000
4000
Wspaniała opowieść to sztuka puszczania wodzy.
02:36
So I'm going to tell you a little storyfabuła.
47
138000
2000
Zatem opowiem wam małą historię.
02:38
RememberNależy pamiętać, this traditiontradycja comespochodzi to us
48
140000
2000
Pamiętajcie, sztuka opowieści nie powstała
02:40
not from the mistsmgły of AvalonAvalon, back in time, but furtherdalej still,
49
142000
4000
dawno temu w mgłach Avalonu, ale jeszcze wcześniej,
02:44
before we were scratchingdrapanie out these storieshistorie on papyrusPapirus,
50
146000
3000
zanim zaczęliśmy spisywać historie na zwojach papirusu
02:47
or we were doing the pictographsPiktogramy on wallsściany in moistwilgotne, dampwilgoć cavesjaskinie.
51
149000
6000
i zanim malowaliśmy rysunki na ścianach przesiąkniętych wilgocią jaskiń.
02:53
Back then, we had an urgepopęd, a need, to tell the storyfabuła.
52
155000
3000
W tych zamierzchłych czasach mieliśmy potrzebę snucia opowieści.
02:56
When LexusLexus wants to sellSprzedać you a carsamochód, they're tellingwymowny you a storyfabuła.
53
158000
4000
I kiedy Lexus chce wam opchnąć samochód - on też snuje swą opowieść.
03:01
Have you been watchingoglądanie the commercialsreklamy?
54
163000
2000
Widzieliście te reklamy?
03:03
Because everykażdy one of us has this desirepragnienie, for oncepewnego razu -- just oncepewnego razu --
55
165000
5000
Bo każdy z nas pragnie raz, choć raz,
03:08
to tell our storyfabuła and have it heardsłyszał.
56
170000
2000
podzielić się swą historią z naprawdę wiernym słuchaczem.
03:11
There are storieshistorie you tell from stagesgradacja.
57
173000
4000
Są opowieści, które wygłasza się ze scen.
03:15
There's storieshistorie that you maymoże tell
58
177000
4000
Są też takie, które opowiada się
03:19
in a smallmały groupGrupa of people with some good winewino.
59
181000
2000
w niewielkim gronie przy butelce dobrego wina.
03:22
And there's storieshistorie you tell latepóźno at night to a friendprzyjaciel,
60
184000
4000
Inne powierza się późną nocą przyjacielowi,
03:27
maybe oncepewnego razu in your life.
61
189000
3000
może tylko raz w życiu.
03:31
And then there are storieshistorie that we whisperszept into a StygianStygian darknessciemność.
62
193000
8000
I wreszcie, są takie opowieści, które szeptem wysyła się w piekielną ciemność...
03:39
I'm not tellingwymowny you that storyfabuła.
63
201000
2000
Ale tych ostatnich wam nie opowiem.
03:41
I'm tellingwymowny you this one.
64
203000
2000
Opowiem wam za to tą.
03:43
It's callednazywa, "You're Going to MissMiss Me."
65
205000
2000
Zatytułowana jest: "Jeszcze za mną zatęsknisz"
03:45
It's about humanczłowiek connectionpołączenie.
66
207000
3000
i opowiada o porozumieniu między ludźmi.
03:48
My CubanKubański mothermama, whichktóry I just brieflykrótko introducedwprowadzony you to
67
210000
2000
Moja kubańska matka, którą pobieżnie wam przedstawiłam
03:50
in that shortkrótki characterpostać sketchnaszkicować,
68
212000
3000
w bardzo krótkim zarysie,
03:54
cameoprawa ołowiana witrażu to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa one thousandtysiąc yearslat agotemu.
69
216000
4000
przyjechała do USA tysiąc lat temu.
03:58
I was bornurodzony in 19 -- I forgetzapomnieć, and I cameoprawa ołowiana witrażu to this countrykraj
70
220000
4000
Ja urodziłam się w 19... nie pamiętam, i znalazłam się w tym kraju
04:02
with them in the aftermathnastępstwa of the CubanKubański revolutionrewolucja.
71
224000
2000
jako pokłosie rewolucji na Kubie.
04:04
We wentposzedł from HavanaHawana, CubaKuba to DecaturDecatur, GeorgiaGruzja.
72
226000
3000
Przyjechaliśmy z Hawany na Kubie do Decatur w Georgii.
04:08
And DecaturDecatur, Georgia'sGruzji a smallmały SouthernPołudniowej townmiasto.
73
230000
2000
A Decatur to małe miasteczko na południu USA.
04:10
And in that little SouthernPołudniowej townmiasto, I grewrósł up,
74
232000
3000
I właśnie w takim małym południowym miasteczku dorastałam,
04:13
and grewrósł up hearingprzesłuchanie these storieshistorie.
75
235000
2000
a dorastając słuchałam takich opowieści.
04:15
But this storyfabuła only happenedstało się a fewkilka yearslat agotemu.
76
237000
2000
Jednak ta zdarzyła się kilka lat temu.
04:17
I callednazywa my mommama.
77
239000
2000
Zadzwoniłam do matki.
04:19
It was a SaturdaySobota morningranek.
78
241000
2000
Był sobotni poranek.
04:21
And I was callingpowołanie about how to make ajiacoAjiaco. It's a CubanKubański mealposiłek.
79
243000
2000
Chciałam zapytać jak przyrządza się Ajiaco. To taka kubańska potrawa.
04:23
It's deliciouspyszne. It's savoryCząber.
80
245000
2000
Jest pyszna. Aromatyczna.
04:25
It makesczyni spitpluć frothpiany in the little cornersnarożniki of your mouthusta --
81
247000
2000
Sprawia, że ślina gromadzi się w kącikach ust.
04:27
is that enoughdość? It makesczyni your armpitspach juicysoczysty, you know?
82
249000
3000
Że pocą się pachy, znacie to?
04:30
That kinduprzejmy of foodjedzenie, yeah.
83
252000
3000
Właśnie taki rodzaj jedzenia, o tak.
04:33
This is the sensorysensoryczny partczęść of the programprogram, people.
84
255000
2000
I to jest ta zmysłowa część programu.
04:36
I callednazywa my mothermama, and she said, "CarmenCarmen, I need you to come, please.
85
258000
3000
Więc dzwonię do matki, a ona: "Carmen, czy możesz do mnie przyjechać?
04:39
I need to go to the mallcentrum handlowe, and you know your fatherojciec now,
86
261000
3000
Muszę jechać do marketu, a jak wiesz twój ojciec,
04:42
he takes a napdrzemka in the afternoonpopołudnie, and I got to go.
87
264000
2000
popołudniami ucina sobie drzemkę, a ja tam muszę być.
04:44
I got an errandzlecenie to runbiegać."
88
266000
1000
Mam coś do załatwienia".
04:45
Let me parentheticallyNawiasem pausepauza here and tell you --
89
267000
2000
Pozwólcie mi wtrącić coś w nawiasie -
04:47
EstherEsther, my mothermama, had stoppedzatrzymany drivingnapędowy severalkilka yearslat agotemu,
90
269000
2000
Esther, moja matka, kilka lat temu przestała prowadzić samochód,
04:49
to the collectivekolektyw reliefulga of the entireCały cityMiasto of AtlantaAtlanta.
91
271000
2000
ku zbiorowej uciesze całej Atlanty.
04:52
Any vehicularpojazdów outingWycieczka with that womankobieta from the time I was a youngmłody childdziecko,
92
274000
2000
Odkąd pamiętam, każda zmotoryzowana wyprawa z tą kobietą
04:54
guys, naturallynaturalnie includedw zestawie flashingmiga, blueniebieski lightsświatła.
93
276000
4000
kończyła się niezawodnie błyskiem policyjnych kogutów.
04:58
But she'dSzopa becomestają się adeptAdept at dodginguników the boyschłopcy in blueniebieski,
94
280000
4000
Z czasem nauczyła się omijać panów w mundurach,
05:02
and when she did meetspotykać się them, oh, she had wonderfulwspaniale, well, rapportprogram Rapport.
95
284000
7000
a kiedy ich jednak spotkała, dochodzili, no cóż, do porozumienia.
05:09
"Ma'amProszę pani, did you know that was a lightlekki you just ranpobiegł?"
96
291000
3000
"Proszę pani, wie pani, że przejechała na czerwonym?"
05:13
(SpanishHiszpański)
97
295000
3000
(po hiszpańsku)
05:16
"You don't speakmówić EnglishAngielski?"
98
298000
2000
"Nie mówi pani po angielsku?"
05:18
"No."
99
300000
2000
"Nie."
05:20
(LaughterŚmiech)
100
302000
1000
(Śmiech)
05:21
But eventuallyostatecznie, everykażdy dogpies has its day,
101
303000
2000
Ale na każdego przyjdzie pora
05:23
and she endedzakończyło się up in trafficruch drogowy courtSąd,
102
305000
2000
i w końcu wylądowała w sądzie,
05:25
where she barteredwymieniali with the judgesędzia for a discountzniżki.
103
307000
3000
gdzie wykłóciła się z sędzią o złagodzenie wyroku.
05:28
There's a historicalhistoryczny markerznacznik.
104
310000
2000
Co z pewnością przejdzie do historii.
05:30
But now she was a septuagenarianseptuagenarian, she'dSzopa stoppedzatrzymany drivingnapędowy.
105
312000
3000
Ale teraz, już po siedemdziesiątce, przestała prowadzić.
05:33
And that meantOznaczało that everyonekażdy in the familyrodzina had to signznak up
106
315000
4000
A to oznaczało, że każdy członek rodziny musiał
05:37
to take her to have her hairwłosy dyedbarwione, you know,
107
319000
3000
zabierać ją na farbowanie włosów, wiecie,
05:40
that peculiarPeculiar colorkolor of blueniebieski that matchesmecze her polyesterpoliester pantsSpodnie suitgarnitur,
108
322000
3000
na ten dziwny niebieski kolor, pasujący do jej poliestrowego kostiumu,
05:43
you know, samepodobnie colorkolor as the BuickBuick.
109
325000
2000
no wiecie - taki kolor, jak Buick.
05:45
AnybodyKtoś? All right.
110
327000
2000
Ktokolwiek? W porządku.
05:47
Little picksopcji on the legsnogi, where she does her needlepointigłowe, and leavesodchodzi little loopspętle.
111
329000
4000
Kawałki nitki na nogach, pozostałości po robótkach ręcznych.
05:51
RockportsRockports -- they're for this.
112
333000
2000
No i sportowe buty,
05:53
That's why they call them that.
113
335000
2000
na których się buja.
05:55
(LaughterŚmiech)
114
337000
1000
(Śmiech)
05:56
This is her ensembleensemble.
115
338000
2000
To właśnie jej zestaw obowiązkowy.
05:58
And this is the womankobieta that wants me to come on a SaturdaySobota morningranek
116
340000
2000
I właśnie ta kobieta chce, żebym przyjechała do niej sobotnim rankiem,
06:00
when I have a lot to do, but it doesn't take long because CubanKubański guiltpoczucie winy is a weightyciężki thing.
117
342000
5000
kiedy mam dużo roboty, ale kubańskie poczucie winy jest silniejsze.
06:05
I'm not going politicalpolityczny on you but ... And so, I go to my mother'smatki.
118
347000
4000
Może nie brnijmy w politykę. Więc jadę do matki.
06:09
I showpokazać up. She's in the carportCarport.
119
351000
2000
Oto jestem. Ona czeka pod wiatą.
06:11
Of coursekurs, they have a carportCarport.
120
353000
1000
Bo oczywiście mają wiatę dla aut.
06:12
The kinduprzejmy with the corrugatedfalisty roofdach, you know.
121
354000
2000
Taką krytą blachą falistą, wiecie?
06:14
The Buick'sBuick parkedzaparkowany outsidena zewnątrz,
122
356000
1000
Buick jest zaparkowany przed wiatą,
06:15
and she's jinglingbrzęczał, janglingKlekotanie a pairpara of keysklucze.
123
357000
2000
a ona podzwania sobie kluczykami.
06:17
"I got a surpriseniespodzianka for you, babydziecko!"
124
359000
2000
"Mam dla ciebie niespodziankę, kotku!"
06:19
"We takingnabierający your carsamochód?"
125
361000
2000
"Jedziemy twoim samochodem?"
06:21
"Not we, I."
126
363000
2000
"Nie my jedziemy - ja jadę".
06:23
And she reachessięga into her pocketkieszeń and pullsciągnie out a catastrophekatastrofa.
127
365000
4000
Po czym sięga do kieszeni i wyciąga coś strasznego.
06:28
Somebody'sKtoś & 's storytellingopowiadanie historii. InteractiveInteraktywne artsztuka. You can talk to me.
128
370000
3000
Opowiadanie to interaktywna sztuka, więc możecie mi podpowiedzieć, co wyciąga.
06:31
Oh, a driver'skierowcy licenselicencja, a perfectlydoskonale validważny driver'skierowcy licenselicencja.
129
373000
2000
Jasne - prawo jazdy - całkowicie ważne prawo jazdy.
06:33
IssuedWydany, evidentlyWidocznie, by the DMVDMV in her ownwłasny countyHrabstwo of GwinnettGwinnett.
130
375000
4000
Wydane przez wydział komunikacji gminy Gwinnett.
06:37
BlitheringBlithering fuckingpierdolony idiotsidioci.
131
379000
2000
Skończeni idioci.
06:39
(LaughterŚmiech)
132
381000
1000
(Śmiech)
06:40
I said, "Is that thing realreal?"
133
382000
1000
Mówię: "To jest prawdziwe?"
06:41
"I think so."
134
383000
1000
"Tak myślę."
06:42
"Can you even see?"
135
384000
1000
"Czy ty w ogóle jeszcze widzisz?"
06:43
"I guessodgadnąć I mustmusi."
136
385000
1000
"Widocznie tak."
06:44
"Oh, JesusJezusa."
137
386000
1000
"O Jezu!"
06:45
She getsdostaje into the carsamochód -- she's sittingposiedzenie on two phonetelefon booksksiążki.
138
387000
3000
Pakuje się do samochodu, na siedzeniu ma dwie książki telefoniczne.
06:48
I can't even make this partczęść up because she's that tinymalutki.
139
390000
2000
Nawet nie mogłabym tego zmyślić - taka jest malutka.
06:50
She's engineeredzaprojektowane an umbrellaparasol so she can -- bambam! -- slamzatrzasnąć the doordrzwi.
140
392000
3000
Używa parasolki, żeby móc zatrzasnąć drzwi.
06:53
Her daughtercórka, me, the villagewioska idiotidiota with the icelód creamkrem conestożek
141
395000
2000
A jej córka - ja, słodka idiotka, gapię się na te scenę,
06:55
in the middleśrodkowy of her foreheadczoło, is still standingna stojąco there, slack-jawedluzu szczękach.
142
397000
3000
jak jakieś cielę na malowane wrota.
06:58
"You comingprzyjście? You no comingprzyjście?"
143
400000
1000
"Idziesz czy nie?"
06:59
"Oh, my God." I said, "OK, fine. Does popmuzyka pop know you're drivingnapędowy?"
144
401000
3000
"O Boże", mówię. "No dobra. A ojciec wie, że znów prowadzisz?"
07:02
"Are you kiddingżartuję me?"
145
404000
2000
"Chyba sobie żartujesz!"
07:04
"How are you doing it?"
146
406000
1000
"Jak to, nie wie?"
07:05
"He's got to sleepsen sometimeczasami."
147
407000
3000
"Prowadzę tylko, kiedy drzemie".
07:08
And so we left my fatherojciec fastszybki asleepwe śnie, because I knewwiedziałem he'don by killzabić me
148
410000
3000
No i pojechałyśmy, ojciec na szczęście spał, bo zabiłby mnie,
07:11
if I let her go by herselfsię, and we get in the carsamochód.
149
413000
2000
gdybym jej dała samej wsiąść do auta.
07:13
PutsUmieszcza it in reverserewers. Fifty-fivePięćdziesiąt pięć out of the drivewaypodjazd, in reverserewers.
150
415000
3000
Wrzuca wsteczny - jedziemy setką na podjeździe - na wstecznym!
07:16
I am bucklingwyboczenia in seatbeltspasy bezpieczeństwa from the frontz przodu.
151
418000
2000
Zapinam przednie pasy,
07:18
I'm yankingyanking them in from the back. I'm doing doublepodwójnie knotswęzłów.
152
420000
3000
Obwiązuję się tylnimi, wiążę podwójne węzły.
07:21
I mean, I've got a mouthusta as drysuchy as the KalahariKalahari DesertPustynia.
153
423000
2000
Serio - w ustach sucho jak na pustyni Kalahari.
07:23
I've got a white-knucklebiało-Golonka gripuchwyt on the doordrzwi. You know what I'm talkingmówić about?
154
425000
3000
Kurczowo trzymam się uchwytu w drzwiach. Widzicie to?
07:26
And she's whistlinggwizd, and finallywreszcie I do the kinduprzejmy of
155
428000
4000
Ona pogwizduje, a ja w końcu
07:30
birthnarodziny breathingoddechowy -- you know, that one?
156
432000
2000
dyszę jak podczas porodu, wiecie jak?
07:32
Only a couplepara of womenkobiety are going uh-huhAcha, uh-huhAcha, uh-huhAcha. Right.
157
434000
2000
Tylko kilka pań zrobiło "uh-uh-uh". W porządku.
07:35
And I said, "MaMa, would you slowpowolny down?"
158
437000
1000
I mówię: "Mama, zwolnij!"
07:36
Because now she's pickeddoborowy up the HighwayAutostrady 285,
159
438000
3000
Bo teraz jedziemy już autostradą 285,
07:39
the perimeterobwód around AtlantaAtlanta, whichktóry encompassesobejmuje now --
160
441000
3000
obwodnicą Atlanty, która obecnie ma siedem pasów
07:42
there's sevensiedem lanesścieżki, she's on all of them, y'ally'all.
161
444000
3000
a my jedziemy po wszystkich, mówię wam.
07:45
I said, "MaMa, pickwybierać a laneLane!"
162
447000
2000
Krzyczę: "Mamo trzymaj się pasa!"
07:47
"They give you sevensiedem lanesścieżki, they expectoczekiwać you to use them."
163
449000
2000
"Zbudowali siedem, to trzeba je wykorzystać."
07:49
And there she goesidzie, right.
164
451000
2000
I jedzie...
07:52
I don't believe for a minutechwila she has been out and not been stoppedzatrzymany.
165
454000
3000
Nie uwierzę, że jeszcze nie dostała mandatu.
07:55
So, I think, hey, we can talk. It'llBędzie to be a diversiondywersja.
166
457000
2000
Więc myślę - może pogadamy dla odwrócenia uwagi.
07:57
It'llBędzie to help my breathingoddechowy. It'llBędzie to do something for my pulsepuls, maybe.
167
459000
3000
Pomoże mi to złapać oddech. I może uspokoi puls.
08:00
"MommyMamusiu, I know you have been stoppedzatrzymany."
168
462000
2000
"Mamusiu, wiem, że już cię zatrzymali".
08:02
"No, no, what you talkingmówić about?"
169
464000
2000
"Nie, nie - o czym ty mówisz?"
08:04
"You have a licenselicencja. How long have you been drivingnapędowy?"
170
466000
1000
"Masz prawko, od kiedy znów prowadzisz?"
08:05
"FourCztery or fivepięć daysdni."
171
467000
1000
"Cztery czy pięć dni".
08:06
"Yeah. And you haven'tnie mam been stoppedzatrzymany?"
172
468000
1000
"Jasne...I jeszcze cię nie zgarnęli?"
08:07
"I did not get a ticketbilet."
173
469000
2000
"Mandatu nie dostałam".
08:10
I said, "Yeah, yeah, yeah, yeah, but come on, come on, come on."
174
472000
4000
Mówię: "Jasne, jasne. Przyznaj się wreszcie".
08:14
"OK, so I stoppedzatrzymany at a lightlekki
175
476000
2000
"Okej, więc zatrzymałam się na czerwonym
08:16
and there's a guy, you know, in the back."
176
478000
2000
i do auta podszedł jakiś, no wiesz, facet".
08:18
"Would this guy have, like, a blueniebieski uniformmundur
177
480000
2000
"A przypadkiem miał na sobie mundur
08:20
and a terrifiedprzerażony look on his facetwarz?"
178
482000
2000
i wyraz przerażenia na twarzy?"
08:22
"You weren'tnie były there, don't startpoczątek."
179
484000
1000
"Nie byłaś tam, to nie zaczynaj..."
08:23
"Come on. You got a ticketbilet?"
180
485000
2000
"No powiedz... był mandat?"
08:25
"No." She explainedwyjaśnione,
181
487000
3000
"Nie." - zaczęła wyjaśniać --
08:28
"The man" -- I have to tell you as she did,
182
490000
2000
"Ten człowiek..." - najlepiej będzie, jak wam zacytuję,
08:30
because it losestraci something if I don't, you know --
183
492000
2000
bo inaczej opowieść trochę traci, wiecie -
08:32
"he come to the windowokno, and he does a thing like this,
184
494000
3000
"...podszedł do auta i robi tak...
08:35
whichktóry tellsmówi me he's prettyładny oldstary, you know.
185
497000
2000
więc myślę sobie, że musi być dość stary, wiesz".
08:41
So I look up and I'm thinkingmyślący,
186
503000
2000
Więc podnoszę wzrok i myślę sobie,
08:43
maybe he's still going to think I'm kinduprzejmy of cuteładny."
187
505000
2000
że może jeszcze wpadnę mu w oko".
08:45
"MaMa, are you still doing that?"
188
507000
1000
"Mamo! Ciągle to robisz?"
08:46
"If it worksPrace, it worksPrace, babydziecko.
189
508000
2000
"Jeśli działa, to działa, kochana".
08:48
So, I say, 'Perdon' Perdon, yoYo no habloHablo inglesIngles.'
190
510000
2000
Więc mówię: (po hiszpańsku)
08:50
Well, wouldn'tnie you know, he had been in HondurasHonduras for the PeacePokoju CorpsKorpus."
191
512000
3000
"I - nie zgadłabyś - ten facet był na misji w Hondurasie".
08:53
(LaughterŚmiech)
192
515000
2000
(Śmiech)
08:55
So he's talkingmówić to her, and at some pointpunkt she saysmówi,
193
517000
2000
Opowiada, jak gada z policjantem i w pewnym momencie kwituje:
08:57
"Then, you know, it was it. That was it. It was doneGotowe."
194
519000
4000
"I tyle. Po sprawie. Załatwione".
09:01
"Yeah? What?
195
523000
2000
"Co załatwione?
09:03
He gavedał you a ticketbilet? He didn't give you a ticketbilet? What?"
196
525000
3000
Dostałaś mandat? Nie dostałaś? Co?"
09:06
"No, I look up, and the lightlekki, she changezmiana."
197
528000
3000
"Nie, spojrzałam - było zielone, to odjechałam".
09:09
(LaughterŚmiech)
198
531000
4000
(Śmiech)
09:13
You should be terrifiedprzerażony.
199
535000
1000
Wy raczej powinniście się bać.
09:14
Now, I don't know if she's toyingbawiąc with me,
200
536000
2000
No i nie wiem, czy tylko się ze mną droczy,
09:16
kinduprzejmy of like a catkot battingmrugnięcia back a mousemysz, battingmrugnięcia back a mousemysz --
201
538000
2000
jak kot z myszą -
09:18
left pawŁapa, right pawŁapa, left pawŁapa, right pawŁapa --
202
540000
2000
z lewej łapy do prawej i znów do lewej...
09:20
but by now, we'vemamy reachedosiągnięty the mallcentrum handlowe.
203
542000
2000
Ale podjeżdzamy właśnie pod market.
09:22
Now, you have all been at a mallcentrum handlowe duringpodczas the holidayswakacje, yes?
204
544000
2000
Słuchajcie, byliście kiedyś w weekend w sklepie, tak?
09:24
Talk to me. Yes. Yes. You can say yes.
205
546000
3000
No, co z wami? Tak, tak... możecie odpowiedzieć.
09:27
AudiencePubliczność: Yes.
206
549000
1000
Publiczność: Tak
09:28
CarmenCarmen AgraAgra DeedyDeedy: All right, then you know that you have now enteredweszła parkingparking lot purgatoryCzyściec,
207
550000
3000
Okej, więc znacie ten stan, kiedy wkracza się do parkingowego czyśćca,
09:31
prayingmodląc się to that saintświęty of perpetualwieczyste availabilitydostępność
208
553000
2000
błagając bóstwa wolnych miejsc,
09:33
that as you joinprzyłączyć się that serpentineserpentyn linelinia of carssamochody crawlingczołganie alongwzdłuż,
209
555000
3000
żeby, jak tylko dołączycie do sznurka samochodów,
09:36
some guy'sfaceta going to turnskręcać on the brakehamulec lightsświatła
210
558000
2000
ktoś zaczął wyjeżdżać z najbliższego miejsca parkingowego,
09:38
just as you pullCiągnąć up behindza him.
211
560000
1000
pozwalając się wam tam wślizgnąć.
09:39
But that doesn't happenzdarzyć mostwiększość of the time, right?
212
561000
3000
Ale to się zazwyczaj nie zdarza, prawda?
09:42
So, first I say, "MaMa, why are we here?"
213
564000
2000
Pierwsze, co mówię to: "Mamo, dlaczego tutaj jesteśmy?"
09:44
"You mean, like, in the carsamochód?"
214
566000
1000
"Chodzi ci o to, dlaczego jesteśmy w samochodzie?"
09:45
"No, don't -- why are we here todaydzisiaj?
215
567000
3000
"Nie, przestań -- dlaczego jesteśmy tutaj dzisiaj?
09:48
It's SaturdaySobota. It's the holidayswakacje."
216
570000
4000
Jest sobota. Są święta".
09:52
"Because I have to exchangeWymieniać się your father'sojca underwearBielizna."
217
574000
3000
"Bo muszę wymienić majtki twojego ojca".
09:55
Now, see, this is the kinduprzejmy of MachiavellianMakiaweliczny thinkingmyślący,
218
577000
2000
Wiecie, jest to w pewien sposób machiawelicznie myślenie,
09:57
that you really have to -- you know, in my mindumysł, it's a rabbit'sKrólik warrenWarren,
219
579000
2000
które... Wiecie, dla mnie umysł tej kobiety
09:59
this woman'skobiety mindumysł.
220
581000
1000
jest labiryntem króliczych nor.
10:00
Do I want to walkspacerować in, because unlesschyba że I have Ariadne'sAriadne's threadwątek to anchorKotwica --
221
582000
4000
Czy chcę tam wchodzić? Bo jeśli nie wystarczy mi nici Ariadny, którą mogę zaczepić --
10:04
enoughdość metaphorsmetafory for you? -- somewheregdzieś, I maymoże not get out.
222
586000
3000
czy macie już dosyć metafor? -- w pewnym punkcie, to mogę się już nie wydostać.
10:07
But you know.
223
589000
1000
Ale tego chyba nie muszę tłumaczyć --
10:08
(LaughterŚmiech)
224
590000
4000
(Śmiech)
10:12
"Why do we have to take pop'sPopa underwearBielizna back now?
225
594000
3000
"Dlaczego musimy oddać majtki taty akurat teraz?
10:15
And why? What is wrongźle with his underwearBielizna?"
226
597000
2000
I dlaczego? Co jest nie tak z jego majtkami?"
10:17
"It will upsetzdenerwowany you."
227
599000
1000
"Tylko się niepotrzebnie zdenerwujesz".
10:18
"It won'tprzyzwyczajenie upsetzdenerwowany me. Why? What? Is something wrongźle with him?"
228
600000
3000
"Ależ skąd. Zresztą, dlaczego? Co? Czy coś jest z nim nie tak?"
10:21
"No, no, no. The only thing with him is, he's an idiotidiota.
229
603000
3000
"Nie, nie. Jedyne, co można o nim złego powiedzieć jest to, że jest idiotą.
10:24
I sentwysłane him to the storesklep, whichktóry was my first mistakebłąd,
230
606000
3000
Wysłałam go do sklepu -- co było moim pierwszym błędem --
10:27
and he wentposzedł to buykupować underwearBielizna, and he boughtkupiony the grippersChwytaki,
231
609000
3000
więc poszedł kupić majtki i on kupił bokserki z zapięciami,
10:30
and he's supposeddomniemany to buykupować the boxersbokserki."
232
612000
1000
a miał kupić zwykłe".
10:32
"Why?"
233
614000
1000
"Dlaczego?"
10:33
"I readczytać it on the IntersnetIntersnet. You cannotnie może have childrendzieci."
234
615000
3000
"Czytałam o tym w Internecie. Przez nie można nie mieć dzieci".
10:36
"Oh, my God!"
235
618000
1000
"O, mój Boże!"
10:37
(LaughterŚmiech)
236
619000
3000
(Śmiech)
10:40
OliviaOlivia? Huh? Huh?
237
622000
2000
Oliwia? Hę? Hę?
10:43
By now, we have now crawledprzeszukanych anotherinne fourcztery feetstopy,
238
625000
5000
W międzyczasie posunęliśmy się do przodu o kolejny metr,
10:48
and my mothermama finallywreszcie saysmówi to me, "I knewwiedziałem it, I knewwiedziałem it.
239
630000
3000
a moja matka w końcu powiedziała mi: "Wiedziałam, wiedziałam.
10:51
I'm an immigrantimigrantów. We make a spaceprzestrzeń. What I tell you? Right there."
240
633000
2000
Jestem imigrantką i znajdziemy wolne miejsce. A nie mówiłam? O, tam".
10:53
And she pointszwrotnica out the passengerpasażer windowokno, and I look out,
241
635000
3000
Wskazuje na okno od strony pasażera, więc wyglądam na zewnątrz
10:56
and threetrzy -- threetrzy -- aislesnaw down,
242
638000
3000
i trzy -- trzy -- rzędy dalej --
11:00
"Look, the ChevyChevy."
243
642000
2000
"Patrz, ten Chevy..."
11:02
You want to laughśmiech, but you don't know --
244
644000
2000
Widzę, że ledwo powstrzymujecie śmiech, ale nie wiecie --
11:04
you're that politicallypolitycznie correctedpoprawione, have you noticedzauważyłem?
245
646000
2000
że jesteście aż tak politycznie poprawni -- zauważyliście?
11:06
CorrectPopraw the other directionkierunek now, it's OK.
246
648000
3000
Wyluzujcie ["chevy" to "chevrolet", ale i okrzyk na polowaniu lub "pogoń", "ścigać"].
11:09
"Look, the ChevyChevy -- he's comingprzyjście this way."
247
651000
1000
"Patrz, ten Chevy -- jedzie w naszym kierunku".
11:10
"MamaMama, mamaMama, mamaMama, wait, wait, wait. The ChevyChevy is threetrzy aislesnaw away."
248
652000
3000
Mamo, mamo, mamo, czekaj, czekaj, czekaj. Chevrolet jest trzy rzędy dalej".
11:13
She lookswygląda at me like I'm her, you know, her moronkretyn childdziecko,
249
655000
2000
Patrzy na mnie, jakbym była jej upośledzonym umysłowo dzieckiem --
11:15
the cretinkretyn, the one she's got to speakmówić to very slowlypowoli and distinctlywyraźnie.
250
657000
3000
debilem, do którego musi mówić bardzo powoli i wyraźnie.
11:18
"I know that, honeykochanie. Get out of the carsamochód
251
660000
4000
"Wiem o tym, skarbie. Wysiądź z samochodu,
11:22
and go standstoisko in the parkingparking spaceprzestrzeń tilldo I get there."
252
664000
3000
i idź stanąć tam na miejscu parkingowym do czasu, kiedy przyjadę".
11:25
OK, I want a votegłosować. Come on, come on. No, no.
253
667000
4000
W porządku, chcę zrobić głosowanie. Nie krępujcie się. Nie, nie.
11:29
How manywiele of you oncepewnego razu in your -- you were a kiddziecko, you were an adultdorosły --
254
671000
2000
Jak wielu z was choć raz w życiu -- jako dziecko, jako dorosły --
11:31
you stoodstał in a parkingparking spaceprzestrzeń to holdutrzymać it for someonektoś?
255
673000
3000
stało na miejscu parkingowym, aby go dla kogoś zarezerwować?
11:34
See, we're a secretsekret clubKlub with a secretsekret handshakeuścisk dłoni.
256
676000
2000
Jesteśmy jak tajne stowarzyszenie z tajnym znakiem rozpoznawczym, nie?
11:36
(LaughterŚmiech)
257
678000
2000
(Śmiech)
11:38
And yearslat of therapyterapia laterpóźniej, we're doing great.
258
680000
2000
A po latach terapii mamy się świetnie.
11:40
We're doing great. We're doing fine.
259
682000
2000
Mamy się świetnie. Wszystko u nas w porządku.
11:42
Well, I stoodstał up to her.
260
684000
1000
Cóż, postawiłam się jej.
11:43
This is -- you know, you'dty byś think by now I'm -- and still holdingtrzymać?
261
685000
6000
Chodzi o to -- wiecie, pomyślałby kto, że po tym czasie się już jakoś trzymam.
11:49
I said, "No way, mamama, you have embarrassedZakłopotany me my entireCały life."
262
691000
3000
Powiedziałam: "Nie ma mowy, mamo, robiłaś mi obciach przez całe moje życie".
11:52
Of coursekurs, her comebackComeback is, "When have I embarrassedZakłopotany you?"
263
694000
3000
Oczywiście, jedyna riposta, jaka jej przyszła do głowy: "Czy ja kiedykolwiek zrobiłam ci obciach?
11:55
(SpanishHiszpański)
264
697000
2000
(po hiszpańsku)
11:57
And she's still talkingmówić while she putsstawia the carsamochód in parkpark,
265
699000
2000
Wciąż jeszcze mówi, gdy zatrzymuje samochód,
11:59
hitstrafienia the emergencynagły wypadek brakehamulec, opensotwiera się the doordrzwi,
266
701000
3000
a potem zaciąga ręczny hamulec, otwiera drzwi
12:02
and with a sprynessspryness astoundingzdumiewający in a womankobieta her agewiek,
267
704000
3000
i z zadziwiającą, jak na kobietę w jej wieku, zwinnością
12:05
she jumpsskacze out of the carsamochód, knockspuka out the phonetelefon booksksiążki,
268
707000
3000
wyskakuje z samochodu, wywalając na zewnątrz książki telefoniczne,
12:08
and then she walksspacery around --
269
710000
1000
a następnie obchodzi --
12:09
she's carryingNiosąc her cheaptani KmartKmart purseportmonetka with her --
270
711000
2000
ma ze sobą tanią torebkę z Kmart'u --
12:11
around the frontz przodu of the carsamochód.
271
713000
2000
obchodzi samochód z przodu.
12:13
She has amazingniesamowity landwylądować speedprędkość for a womankobieta her agewiek, too.
272
715000
2000
Jak na kobietę w jej wieku rozwija też niesamowitą prędkość lądową.
12:16
Before I know it, she has skiddledskiddled acrossprzez the parkingparking lot
273
718000
2000
Zanim się spostrzegłam, przemknęła przez parking
12:18
and in betweenpomiędzy the carssamochody, and people behindza me, with that kinduprzejmy of
274
720000
3000
pomiędzy samochodami, a ludzie za mną w charakterystycznym
12:21
usualzwykły religiousreligijny charitydobroczynność that the holidayswakacje bringprzynieść us, wah-wahWah-Wah wah-wahWah-Wah.
275
723000
5000
dla świąt duchu miłosierdzia i miłości bliźniego... piii-piii piii-piii.
12:26
"I'm comingprzyjście." ItalianWłoski handdłoń signalssygnały followśledzić.
276
728000
2000
"Już jadę" - mówię, wykonując ekspresyjne gesty dłońmi.
12:28
I scootwiać over. I closeblisko the doordrzwi. I leavepozostawiać the phonetelefon booksksiążki.
277
730000
3000
Pospiesznie się przesiadam, zamykam drzwi i zostawiam książki telefoniczne tam, gdzie są.
12:32
This is newNowy and fastszybki, just so you -- are you still with us?
278
734000
3000
A teraz będzie coś nowego, tak żebyście -- nadążacie?
12:35
We'llMy będziemy wait for the slowpowolny oneste. OK.
279
737000
2000
Poczekamy jeszcze na tych, co nie załapali. Okej.
12:37
I startpoczątek, and this is where a childdziecko saysmówi to me --
280
739000
2000
Ruszam z miejsca -- i w tym momencie dziecko mówi mi --
12:39
and the storyfabuła doesn't work if I tell you about her before,
281
741000
2000
zepsuję opowieść, jeśli opowiem o niej wcześniej,
12:41
because this is my laconiclakoniczne childdziecko.
282
743000
3000
bo to jest moje lakoniczne dziecko.
12:44
A brevityzwięzłość, brevityzwięzłość of everything with this childdziecko.
283
746000
2000
To dziecko stosuje minimalizm we wszystkim, co popadnie.
12:46
You know, she eatszjada smallmały portionsporcje.
284
748000
2000
Wiecie, jada małe posiłki.
12:48
LanguageJęzyk is something to be metedwymierzył out
285
750000
2000
Język jest czymś, co należy wymierzać
12:50
in smallmały phonemesfonemów, you know -- just little hmmhmm, hmm-hmmhmm hmm.
286
752000
5000
w małych fonemach -- wiecie, jako małe hmm, hmm-hmm-hmm-hmm.
12:55
She carriesniesie a mean spiralspirala notebookNotatnik and a pendługopis.
287
757000
2000
Nosi ze sobą wysłużony notes i długopis.
12:57
She wieldsdzierży great powermoc.
288
759000
2000
Dzierży wielką moc.
12:59
She listenssłucha, because that's what people who tell storieshistorie do first.
289
761000
6000
Słucha, ponieważ ludzie, którzy opowiadają opowieści robią to w pierwszej kolejności,
13:05
But she pauseswstrzymuje occasionallysporadycznie and saysmówi,
290
767000
2000
ale od czasu do czasu przerywa milczenie i pyta:
13:07
"How do you spellzaklęcie that? What yearrok? OK."
291
769000
4000
"Jak się to pisze? Jaki rok? Okej."
13:11
When she writespisze the exposeexpose in about 20 yearslat,
292
773000
3000
Kiedy za 20 lat wyda oficjalne sprostowanie tego, co tu mówię,
13:14
don't believe a wordsłowo of it.
293
776000
1000
nie wierzcie jej na słowo.
13:15
But this is my daughtercórka, LaurenLauren, my remarkableznakomity daughtercórka,
294
777000
3000
Ale to jest moja córka Lauren, moja niezwykła córka,
13:18
my borderlineBorderline Asperger'sAspergera kiddziecko.
295
780000
3000
moje dziecko z zespołem Aspergera i osobowością borderline.
13:22
BlessBłogosławi you, DrDr. WatsonWatson.
296
784000
3000
Bądź błogosławiony, doktorze Watson.
13:26
She saysmówi, "MaMa, you got to look!"
297
788000
3000
Mówi: "Mamo, musisz to zobaczyć!"
13:29
Now, when this kiddziecko saysmówi I got to look, you know.
298
791000
3000
Kiedy to dziecko mówi mi, że mam na coś patrzeć, to coś jest na rzeczy.
13:32
But it isn't like I haven'tnie mam seenwidziany this crimeprzestępstwo scenescena before.
299
794000
2000
Choć nie powinno mnie już nic dziwić, bo
13:34
I grewrósł up with this womankobieta.
300
796000
2000
w końcu dorastałam u boku tej kobiety.
13:36
I said, "LaurenLauren, you know what, give me a play-by-playPlay-by-play. I can't."
301
798000
2000
Mówię jej: "Lauren, opowiadaj na bieżąco, co się dzieje. Ja nie mogę --"
13:38
"No, mamaMama, you got to look."
302
800000
1000
"Nie, mamo, musisz to zobaczyć".
13:39
I got to look. You got to look.
303
801000
2000
Ja muszę patrzeć. Ty musisz patrzeć.
13:41
Don't you want to look?
304
803000
2000
Nie chcesz rzucić na to okiem?
13:43
There she is.
305
805000
2000
Oto i ona.
13:45
I look in bewilderedzdezorientowani aweAWE:
306
807000
2000
Patrzę na nią osłupiała z wrażenia --
13:47
she's standingna stojąco, those RockportsRockports slightlynieco apartniezależnie, but groundeduziemiony.
307
809000
3000
stoi tam z lekko rozstawionymi butami, ale pewnie.
13:50
She's holdingtrzymać out that cheaptani KmartKmart purseportmonetka, and she is wieldingwładający it.
308
812000
4000
Trzyma tą tanią torebkę z Kmart'u przed sobą i dzierży ją jak broń.
13:54
She's holdingtrzymać back tonsmnóstwo of steelstal with the sheerzwykły forcesiła
309
816000
7000
Odpiera tony stali samą siłą
14:01
of her little personalityosobowość, in that crone-ishCrone-ish voicegłos, sayingpowiedzenie things like,
310
823000
5000
swojej małej osobowości, tym wiedźmowym głosem, mówiąc takie rzeczy jak:
14:06
"Back it up, buddykumpel! No, it's reservedzastrzeżone!"
311
828000
4000
"Wycofaj się, koleś! Nie, jest zarezerwowane!"
14:10
(LaughterŚmiech)
312
832000
2000
(Śmiech)
14:12
ReadyGotowe? BraceNawias klamrowy yourselvessię. Here it comespochodzi.
313
834000
1000
Gotowi? Zapnijcie pasy, bo teraz dopiero będzie jazda.
14:13
"No, my daughtercórka, she's comingprzyjście in the BuickBuick.
314
835000
2000
"Nie, moja córka nadjeżdża tamtym Buickiem.
14:15
HoneyMiód, sitsiedzieć up so they can see you."
315
837000
2000
Kotku, usiądź prosto, tak by cię widzieli".
14:17
Oh, JesusJezusa. Oh, JesusJezusa.
316
839000
3000
O, Jezu. O, Jezu.
14:20
I finallywreszcie come -- and now, it's the SouthPołudniowa.
317
842000
2000
W końcu dojeżdżam na miejsce. Podkreślam, że to się dzieje na południu.
14:22
I don't know what partczęść of the countrykraj you liverelacja na żywo in.
318
844000
2000
Nie wiem, w jakiej części kraju mieszkacie.
14:24
I think we all secretlypotajemnie love storieshistorie.
319
846000
3000
Sądzę, że w głębi duszy kochamy opowieści.
14:27
We all secretlypotajemnie want our blankieKocyk and our BooBoo BearNiedźwiedź.
320
849000
2000
Skrycie chcemy nasz ulubiony kocyk i kogoś ukochanego obok.
14:29
We want to curlCurl up and say, "Tell it to me, tell it to me.
321
851000
1000
Chcemy zwinąć się w kłębek, mówiąc: "Opowiedz mi, opowiedz mi".
14:30
Come on, honeykochanie, tell it to me."
322
852000
2000
Nie daj się prosić, kochanie, opowiedz mi o tym".
14:32
But in the SouthPołudniowa, we love a good storyfabuła.
323
854000
2000
Na południu Ameryki kochamy dobre opowieści.
14:34
People have pulledciągnięty asidena bok,
324
856000
2000
Ludzie odjechali samochodami na bok.
14:36
I mean, they'veoni come out of that queuekolejka linelinia,
325
858000
2000
To znaczy, wyszli z kolejki,
14:38
they have poppedpękło theirich trunkspnie, pulledciągnięty out lawntrawnik chairskrzesła and coolchłodny drinksnapoje.
326
860000
2000
otworzyli swoje bagażniki, wyciągnęli krzesła ogrodowe i zimne napoje.
14:40
BetsZakłady are placedumieszczony.
327
862000
2000
Zakłady zostały obstawione.
14:42
"I'm with the little ladydama. DamnKurde!"
328
864000
2000
"Stawiam na tą małą panią. A niech to!"
14:44
(LaughterŚmiech)
329
866000
2000
(Śmiech)
14:46
And she's bringingprzynoszący me in with a slightniewielki salsaSalsa movementruch.
330
868000
2000
A ona nakierowuje mnie, poruszając się przy tym, jakby salsę tańczyła.
14:48
She is, after all, CubanKubański.
331
870000
2000
Jest -- w końcu -- Kubanką.
14:50
I'm thinkingmyślący, "AcceleratorAkcelerator, breakprzerwa. AcceleratorAkcelerator, breakprzerwa."
332
872000
3000
Myślę sobie: "Gaz, hamulec. Gaz, hamulec".
14:53
Like you've never thought that in your life? Right? Yeah.
333
875000
3000
Chcesz powiedzieć, że nigdy ci się to nie zdarzyło? Tak? No.
14:56
I pullCiągnąć in. I put the carsamochód in parkpark.
334
878000
2000
Wjeżdżam, parkuję samochód.
14:58
Engine'sSilnika still runningbieganie -- minekopalnia, not the carsamochód.
335
880000
3000
Słychać ryk -- mój, a nie silnika.
15:01
I jumpskok out nextNastępny to her going, "Don't you moveruszaj się!"
336
883000
2000
Wyskakuję z auta tuż obok niej, mówiąc: "Nie ruszaj się!"
15:03
"I'm not going anywheregdziekolwiek."
337
885000
2000
"Nie mam zamiaru nigdzie iść".
15:05
She's got frontz przodu seatsiedzenie in a GreekGrecki tragedytragedia.
338
887000
2000
Czemu miałaby. Ma najlepsze miejsce na pokazie greckiej tragedii.
15:07
I come out, and there's EstherEsther.
339
889000
2000
Wychodzą, a tam stoi Esther.
15:09
She's huggingprzytulanie the purseportmonetka.
340
891000
2000
Przytula się do torebki.
15:12
"QueQue?" WhichCo meansznaczy "what," and so much more.
341
894000
3000
"Que?" - co znaczy "Co?" -- i wiele, wiele więcej.
15:15
(LaughterŚmiech)
342
897000
6000
(Śmiech)
15:22
"MaMa, have you no shamewstyd?
343
904000
2000
"Mamo, czy ty nie masz wstydu?"
15:24
People are watchingoglądanie us all around," right?
344
906000
2000
Wszyscy ludzie wokół się na nas gapią".
15:26
Now, some of them you've got to make up, people.
345
908000
3000
"Tak naprawdę to niektórzy -- ale opowiadając musicie zmyślać, ludzie.
15:29
SecretSekret of the tradehandel.
346
911000
1000
To jest jeden z sekretów zawodowych.
15:30
GuessChyba what? Some of these storieshistorie I sculptSculpt a little, here and there.
347
912000
4000
Wiecie co? Niektóre z tych opowieści ubarwiam tu i ówdzie.
15:34
Some, they're just right there, right there. Put them right there.
348
916000
3000
Niektóre. Zwykle są w sam raz, w sam raz. W sam raz, by je opowiedzieć.
15:37
She saysmówi this to me.
349
919000
2000
Mówi do mnie tak...
15:39
After I say -- let me refreshodświeżania you --
350
921000
3000
Po czym mówię -- zacznę jeszcze raz --
15:42
"have you no shamewstyd?"
351
924000
2000
"Czy ty nie masz wstydu?"
15:46
"No. I gavedał it up with pantyhoseRajstopy -- they're bothobie too bindingwiązania."
352
928000
5000
"Nie, zrezygnowałam z niego razem z rajstopami -- jedno i drugie jest zbyt ograniczające".
15:51
(LaughterŚmiech)
353
933000
3000
(Śmiech)
15:54
(ApplauseAplauz)
354
936000
4000
(Brawa)
15:58
Yeah, you can clapklaskać, but then you're about 30 secondstowary drugiej jakości from the endkoniec.
355
940000
5000
Tak, możecie sobie klaskać, ale z drugiej strony zostało 30 sekund do końca.
16:03
I'm about to snapkłapnięcie like a brittlekruchy twiggałązka, when suddenlynagle someonektoś tapsopukanie me on the shoulderramię.
356
945000
3000
Mało brakowało, abym wybuchnęła, kiedy nagle ktoś dotyka mnie w ramię.
16:06
IntrepidNieustraszony souldusza.
357
948000
2000
Dzielny człowiek.
16:08
I'm thinkingmyślący, "This is my kiddziecko. How dareodważyć się she?
358
950000
2000
Myślę sobie: "To jest moje dziecko. Jak ono śmie?
16:10
She jumpedprzeskoczył out of that carsamochód."
359
952000
2000
Wyskoczyło tak po prostu z obcego samochodu".
16:12
That's OK, because my mothermama yellskrzyczy at me, I yellkrzyk at her.
360
954000
2000
Ale to mi nie przeszkadza, bo moja matka wydziera się na mnie, ja na nią.
16:14
It's a beautifulpiękny hierarchyhierarchia, and it worksPrace.
361
956000
2000
To wspaniała hierarchia i sprawdza się w praktyce.
16:16
(LaughterŚmiech)
362
958000
1000
(Śmiech)
16:17
I turnskręcać around, but it's not a childdziecko. It's a youngmłody womankobieta,
363
959000
2000
Odwracam się, ale nie stoi tam dziecko, a młoda kobieta.
16:19
a little tallerwyższy than I, paleblady greenZielony, amusedrozbawiony eyesoczy.
364
961000
2000
Trochę wyższa niż ja. Bladozielone, rozbawione oczy.
16:21
With her is a youngmłody man -- husbandmąż, brotherbrat, loverkochanka, it's not my jobpraca.
365
963000
4000
Towarzyszył jej młody mężczyzna -- mąż, brat, kochanek -- nie ważne, nie płacą mi za rozróżnianie ich.
16:25
And she saysmówi, "PardonZa przeproszeniem me, ma'amproszę pani" -- that's how we talk down there --
366
967000
3000
Mówi do mnie tak: "Proszę pa-aanii" -- bo tak w tamtych stronach mówimy --
16:28
"is that your mothermama?"
367
970000
2000
"czy to Pani matka?"
16:30
I said, "No, I followśledzić little oldstary womenkobiety around parkingparking lots
368
972000
2000
Powiedziałam: "Nie, ja tylko chodzę za starymi, niskimi kobietami,
16:32
to see if they'lloni to zrobią stop. Yes, it's my mothermama!"
369
974000
2000
żeby sprawdzić, czy się zatrzymają. Tak, to moja matka!"
16:34
The boychłopak, now, he saysmówi. "Well, what my sistersiostra meantOznaczało" --
370
976000
3000
Chłopak na to: "Cóż, to, co moja siostra miała na myśli" --
16:37
they look at eachkażdy other, it's a knowingporozumiewawczy glancespojrzenie -- "God, she's crazyzwariowany!"
371
979000
6000
spoglądają na siebie porozumiewawczo -- "Boże, ona jest szalona!"
16:43
I said, (SpanishHiszpański), and the youngmłody girldziewczyna and the youngmłody boychłopak say,
372
985000
4000
Powiedziałam (po hiszpańsku), a młoda dziewczyna i młody chłopak na to:
16:47
"No, no, honeykochanie, we just want to know one more thing."
373
989000
3000
"Nie, nie, kochana, chcemy, abyś wiedziała jeszcze jedną rzecz".
16:50
I said, "Look, please, let me take careopieka of her, OK,
374
992000
3000
Powiedziałam: "Słuchajcie, proszę was, pozwólcie mi się nią zająć,
16:53
because I know her, and believe me, she's like a smallmały atomicatomowy weaponbroń,
375
995000
2000
bo ja ją znam i uwierzcie mi - ona jest jak mała broń atomowa.
16:55
you know, you just want to handleuchwyt her really gingerlyostrożnie."
376
997000
3000
Rozumiecie, we własnym interesie jest obchodzenie się z nią ostrożnie".
16:58
And the girldziewczyna goesidzie, "I know, but, I mean, I swearprzysięgać to God,
377
1000000
2000
A dziewczyna na to: "Wiem, ale... jak Bóg mi świadkiem,
17:00
she remindsprzypomina us of our mothermama."
378
1002000
4000
przypomina nam naszą matkę".
17:04
I almostprawie misstęsknić it.
379
1006000
2000
Jeszcze trochę, a zacznę za tym tęsknić.
17:06
He turnsskręca to her on the heelpięty of his shoebut.
380
1008000
2000
Odwraca się do niej na pięcie.
17:08
It's a half-whisperpół szept, "God, I misstęsknić her."
381
1010000
6000
Półszeptem mówi do niej: "Boże, jak mi jej brakuje".
17:14
They turnskręcać then, shoulderramię to shoulderramię, and walkspacerować away,
382
1016000
3000
A następnie odwracają się i odchodzą ramię w ramię,
17:17
lostStracony in theirich ownwłasny reveriezadumy.
383
1019000
2000
pogrążeni w swojej zadumie.
17:19
MemoriesWspomnienia of some maddeningszalony womankobieta who was the luckszczęście of theirich DNADNA drawrysować.
384
1021000
4000
Wspomnieniach jakiejś działającej na nerwy kobiety, która była ich uśmiechem od losu wyciągniętego z puli genów.
17:24
And I turnskręcać to EstherEsther, who'skto jest rockingkołysanie on those 'ports' porty, and saysmówi,
385
1026000
6000
Odwracam się do Esther, która buja się na swoich butach i mówi do mnie tak:
17:30
"You know what, honeykochanie?"
386
1032000
1000
"Wiesz co, skarbie?"
17:31
"What, mamama?"
387
1033000
1000
"Co takiego, mamo?"
17:33
"I'm going to drivenapęd you crazyzwariowany probablyprawdopodobnie for about 14, 15 more yearslat,
388
1035000
3000
"Będę cię doprowadzała do szaleństwa przez jakieś następne 14 - 15 lat,
17:36
if you're luckySzczęściarz, but after that, honeykochanie, you're going to misstęsknić me."
389
1038000
7000
zakładając, że będziesz miała szczęście, ale potem, skarbie, będziesz za mną tęskniła".
17:43
(ApplauseAplauz)
390
1045000
9000
(Brawa)
Translated by Jakub Luberda
Reviewed by Martyna Bajek

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Carmen Agra Deedy - Storyteller
Carmen Agra Deedy's luminous, funny, digressive tales of childhood and adulthood bring out the starry-eyed listener in us all.

Why you should listen

Carmen Agra Deedy is a storyteller and children's-book author. Born in Cuba, she moved to the United States as a child, and her childhood and family provide a rich vein of material for her vividly told stories.

She's a contributor to National Public Radio and has won numerous awards for her writing.

More profile about the speaker
Carmen Agra Deedy | Speaker | TED.com