TED2009
Nalini Nadkarni: Conserving the canopy
Nalini Nadkarni o ochronie koron drzew.
Filmed:
Readability: 4.4
513,949 views
Unikatowy ekosystem roślin, ptaków i małp kwitnie na szczytach drzew lasów tropikalnych. Nalini Nadkarni bada ten świat koron drzew -- i dzieli się swymi odkryciami ze światem pod nimi poprzez taniec, sztukę i odważną współpracę z ludźmi.
Nalini Nadkarni - Tree researcher
Called "the queen of canopy research," Nalini Nadkarni explores the rich, vital world found in the tops of trees. She communicates what she finds to non-scientists -- with the help of poets, preachers and prisoners. Full bio
Called "the queen of canopy research," Nalini Nadkarni explores the rich, vital world found in the tops of trees. She communicates what she finds to non-scientists -- with the help of poets, preachers and prisoners. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
Trees are wonderful arenas for discovery
0
0
4000
Drzewa to cudowne pola do odkryć
00:22
because of their tall stature, their complex structure,
1
4000
4000
dzięki swojej postawności, skomplikowanej strukturze,
00:26
the biodiversity they foster and their quiet beauty.
2
8000
4000
bioróżnorodności, którą utrzymują i swojemu cichemu pięknu.
00:30
I used to climb trees for fun all the time
3
12000
2000
Kiedyś lubiłam wchodzić na drzewa dla zabawy,
00:32
and now, as a grown-up, I have made my profession understanding trees
4
14000
5000
a teraz, w dorosłym życiu, zawodowo zajmuje się rozumieniem drzew
00:37
and forests, through the medium of science.
5
19000
2000
i lasów poprzez medium nauki.
00:39
The most mysterious part of forests is the upper tree canopy.
6
21000
4000
Najbardziej tajemniczą częścią lasów jest baldachim piętra koron drzew.
00:43
And Dr. Terry Erwin, in 1983,
7
25000
2000
Dr. Terry Erwin w 1983 roku
00:45
called the canopy, "the last biotic frontier."
8
27000
4000
nazwał go "ostatnią biotyczną granicą."
00:49
I'd like to take you all on a journey up to the forest canopy,
9
31000
3000
Chciałabym zabrać was w podróż w górę do piętra koron drzew,
00:52
and share with you what canopy researchers are asking
10
34000
3000
i podzielić się z wami tym, o co pytają jego badacze,
00:55
and also how they're communicating with other people outside of science.
11
37000
5000
a także jak komunikują sie z ludźmi spoza środowiska badawczego.
01:00
Let's start our journey on the forest floor
12
42000
2000
Zacznijmy naszą podróż od piętra zarośli i runa
01:02
of one of my study sites in Costa Rica.
13
44000
2000
w jednym z moich punktów badawczych w Kostaryce.
01:04
Because of the overhanging leaves and branches,
14
46000
3000
Z powodu zwisających liści i gałęzi,
01:07
you'll notice that the understory is very dark,
15
49000
3000
zauważycie, że podszycie jest bardzo ciemne
01:10
it's very still.
16
52000
2000
i bardzo spokojne.
01:12
And what I'd like to do is take you up to the canopy,
17
54000
2000
Chciałabym zabrać was w górę na baldachim koron drzew,
01:14
not by putting all of you into ropes and harnesses,
18
56000
3000
bez konieczności zakładania wam lin i uprzęży,
01:17
but rather showing you a very short clip
19
59000
2000
ale raczej pokazując bardzo krótkie ujęcie
01:19
from a National Geographic film called "Heroes of the High Frontier."
20
61000
4000
z filmu National Geographic pod tytułem "Bohaterowie Wysokiej Granicy".
01:23
This was filmed in Monteverde, Costa Rica
21
65000
2000
Film nakręcono w Monteverde w Kostaryce
01:25
and I think it gives us the best impression of what it's like
22
67000
3000
i myślę, że daję nam najlepsze wyobrażenie o tym, jak to jest
01:28
to climb a giant strangler fig.
23
70000
3000
wspinać się na gigantyczne drzewo figowe.
01:31
(Music)
24
73000
30000
(Muzyka)
02:01
(Growling)
25
103000
3000
(Warknięcia)
02:04
(Rustling)
26
106000
10000
(Szelest)
02:15
So what you'll see up there is that it's really like the atmosphere of an open field,
27
117000
4000
Zobaczycie, że tam na górze atmosfera jest naprawdę jak w otwartej przestrzeni
02:19
and there are tremendous numbers of plants and animals that have adapted
28
121000
3000
i są tam ogromne ilości roślin i zwierząt, które przystosowały się,
02:22
to make their way and their life in the canopy.
29
124000
2000
do życia wśród baldachimu koron drzew.
02:24
Common groups, like the sloth here, have clear adaptations
30
126000
4000
Pospolite grupy, jak ten leniwiec, posiadają wyraźne adaptacje
02:28
for forest canopies, hanging on with their very strong claws.
31
130000
3000
do życia w koronach drzew, wisząc na swych silnych pazurach.
02:31
But I'd like to describe to you a more subtle kind of diversity
32
133000
3000
Ale chciałabym opisać subtelniejszy rodzaj różnorodności
02:34
and tell you about the ants.
33
136000
2000
i opowiedzieć wam o mrówkach.
02:36
There are 10,000 species of ants that taxonomists --
34
138000
3000
Istnieje 10 000 gatunków mrówek nazwanych przez taksonomów --
02:39
people who describe and name animals -- have named.
35
141000
3000
ludzi, którzy zajmują się opisywaniem i nazywaniem zwierząt.
02:42
4,000 of those ants live exclusively in the forest canopy.
36
144000
4000
4 000 spośród tych mrówek żyje wyłącznie w koronach drzew.
02:46
One of the reasons I tell you about ants
37
148000
3000
Jednym z powodów, dla których mówię wam o mrówkach
02:49
is because of my husband, who is in fact an ant taxonomist
38
151000
3000
jest mój mąż, który jest właśnie taksonomem mrówek
02:52
and when we got married, he promised to name an ant after me, which he did --
39
154000
4000
i kiedy się pobraliśmy, obiecał nazwać gatunek mrówek moim imieniem, co uczynił --
02:56
Procryptocerus nalini, a canopy ant.
40
158000
2000
Procrytocerus nalini, mrówka żyjąca w koronach drzew.
02:58
We've had two children, August Andrew and Erika
41
160000
3000
Mamy dwójkę dzieci: August Andrew i Erika
03:01
and actually, he named ants after them.
42
163000
2000
i tak, nazwał mrówki też ich imionami.
03:03
So we may be the only family that has an ant named after each one of us.
43
165000
4000
Być może jesteśmy jedyną rodziną, w której każdy ma mrówkę nazwaną swoim imieniem.
03:07
But my passion -- in addition to Jack and my children --
44
169000
4000
Ale moją pasją, oprócz Jacka i moich dzieci,
03:11
are the plants, the so-called epiphytes,
45
173000
2000
są rośliny zwane epifitami,
03:13
those plants that grow up on trees.
46
175000
3000
te rośliny, które porastają drzewa,
03:16
They don't have roots that go into trunks nor to the forest floor.
47
178000
4000
nie mają własnych korzeni wnikających do pni czy w ziemię.
03:20
But rather, it is their leaves that are adapted
48
182000
2000
Raczej to ich liście przystosowane są
03:22
to intercept the dissolved nutrients that come to them in the form of mist and fog.
49
184000
5000
do wychwytywania rozproszonych składników odżywczych, które docierają do nich w formie mgły.
03:27
These plants occur in great diversity,
50
189000
3000
Te rośliny występują w wielkiej różnorodności,
03:30
over 28,000 species around the world.
51
192000
2000
ponad 28 000 gatunków na świecie.
03:32
They grow in tropical forests like this one
52
194000
3000
Rosną w lasach tropikalnych takich, jak ten
03:35
and they also grow in temperate rainforests, that we find in Washington state.
53
197000
3000
a także w wilgotnych lasach strefy umiarkowanej, które znajdziemy w stanie Waszyngton.
03:38
These epiphytes are mainly dominated by the mosses.
54
200000
3000
Wśród epifitów dominują przede wszystkim mchy.
03:41
One thing I want to point out is that underneath these live epiphytes,
55
203000
4000
Chciałabym szczególnie zaznaczyć, że pod tymi żywymi epifitami,
03:45
as they die and decompose, they actually construct an arboreal soil,
56
207000
4000
kiedy umierają i rozkładają się, tworzą drzewną glebę,
03:49
both in the temperate zone and in the tropics.
57
211000
3000
zarówno w strefie umiarkowanej, jak w tropikach.
03:52
And these mosses, generated by decomposing,
58
214000
4000
I te mchy, wyrastające głównie dzięki rozkładowi mchów
03:56
are like peat moss in your garden.
59
218000
2000
są jak torfowce w waszych ogrodach,
03:58
They have a tremendous capacity for holding on to nutrients and water.
60
220000
3000
mają niezwykłą zdolność utrzymywania składników odżywczych i wody.
04:01
One of the surprising things I discovered
61
223000
3000
Jedną z zaskakujących rzeczy, jakie odkryłam,
04:04
is that, if you pull back with me on those mats of epiphytes,
62
226000
3000
jest to, że jeśli odsłonicie ze mną te warstwy epifitów,
04:07
what you'll find underneath them are connections, networks
63
229000
4000
odnajdziecie pod spodem połączenia, sieci
04:11
of what we call canopy roots.
64
233000
2000
tego, co nazywamy korzeniami w koronach drzew.
04:13
These are not epiphyte roots:
65
235000
2000
Nie są to korzenie epifitów,
04:15
these are roots that emerge from the trunk and branch of the host trees themselves.
66
237000
3000
to korzenie, które wyłaniają się z pnia i gałęzi samych drzew-żywicieli.
04:18
And so those epiphytes are actually paying the landlord a bit of rent
67
240000
4000
I tak w rzeczy samej epifity płacą gospodarzom odrobinę czynszu
04:22
in exchange for being supported high above the forest floor.
68
244000
4000
w zamian za utrzymywanie wysoko ponad ziemią.
04:26
I was interested, and my canopy researcher colleagues have been interested
69
248000
3000
Razem z kolegami badającymi baldachim koron drzew interesowaliśmy się
04:29
in the dynamics of the canopy plants that live in the forest.
70
251000
3000
dynamiką roślin żyjących w tym baldachimie.
04:32
We've done stripping experiments
71
254000
2000
Przeprowadziliśmy eksperymenty,
04:34
where we've removed mats of epiphytes
72
256000
2000
zdzierając warstwy epifitów
04:36
and looked at the rates of recolonization.
73
258000
2000
i obserwowaliśmy tempo ponownej kolonizacji.
04:38
We had predicted that they would grow back very quickly
74
260000
3000
Przewidywaliśmy, że odrosną bardzo szybko
04:41
and that they would come in encroaching from the side.
75
263000
2000
i będą odrastać po bokach.
04:43
What we found, however, was that they took an extremely long time --
76
265000
4000
Jednak odkryliśmy, że zabrało im to niezwykle dużo czasu,
04:47
over 20 years -- to regenerate,
77
269000
2000
ponad 20 lat, by się zregenerować,
04:49
starting from the bottom and growing up.
78
271000
2000
poczynając od spodu i rosnąc w górę.
04:51
And even now, after 25 years,
79
273000
2000
I nawet teraz, po 25 latach,
04:53
they're not up there, they have not recolonized completely.
80
275000
3000
nie wróciły jeszcze na górę, nie ukończyły zupełnie kolonizacji.
04:56
And I use this little image to say
81
278000
3000
I używam tego obrazka, by powiedzieć,
04:59
this is what happens to mosses.
82
281000
2000
że to dzieje się z mchami.
05:01
If it's gone, it's gone,
83
283000
2000
Jeśli zniknęły, to na dobre,
05:03
and if you're really lucky you might get something growing back from the bottom.
84
285000
2000
a jeśli masz szczęście, to może coś zacznie Ci wyrastać od spodu.
05:05
(Laughter)
85
287000
1000
(Śmiech)
05:06
So, recolonization is really very slow.
86
288000
3000
Więc powtórna kolonizacja jest naprawdę powolna.
05:09
These canopy communities are fragile.
87
291000
3000
Te populacje żyjące w koronach drzew są delikatne.
05:12
Well, when we look out, you and I, over that canopy
88
294000
3000
Cóż, jeśli spojrzymy, ja i wy, na baldachim koron drzew
05:15
of the intact primary forest,
89
297000
2000
nietkniętego pierwotnego lasu,
05:17
what we see is this enormous carpet of carbon.
90
299000
4000
zobaczymy ogromny dywan węgla.
05:21
One of the challenges that canopy researchers are attacking today
91
303000
3000
Jednym z wyzwań podejmowanych dzisiaj przez badaczy
05:24
is trying to understand the amount of carbon that is being sequestered.
92
306000
4000
jest próba zrozumienia, jakie ilości dwutlenku węgla są sekwestrowane.
05:28
We know it's a lot,
93
310000
2000
Wiemy, że dużo,
05:30
but we do not yet know the answers to how much,
94
312000
2000
ale nie wiemy jeszcze, ile dokładnie,
05:32
and by what processes, carbon is being taken out of the atmosphere,
95
314000
4000
i dzięki jakim procesom dwutlenek węgla jest odzyskiwany z atmosfery
05:36
held in its biomass, and moving on through the ecosystem.
96
318000
5000
zatrzymywany w biomasie, by krążyć dalej w ekosystemie.
05:41
So I hope I've showed you that canopy-dwellers
97
323000
2000
Mam nadzieję, że pokazałam wam, że mieszkańcy koron drzew
05:43
are not just insignificant bits of green up high in the canopy
98
325000
3000
nie są nic nie znaczącymi kawałkami zieleni wysoko w górze,
05:46
that Tarzan and Jane were interested in,
99
328000
2000
którymi interesowali się Tarzan i Jane,
05:48
but rather that they foster biodiversity
100
330000
3000
ale raczej, że sprzyjają bioróżnorodności,
05:51
contribute to ecosystem nutrient cycles,
101
333000
2000
mają wkład w obieg składników odżywczych
05:53
and they also help to keep our global climate stable.
102
335000
4000
i pomagają utrzymywać stabilność globalnego klimatu.
05:58
Up in the canopy, if you were sitting next to me
103
340000
3000
Tam w górze, gdybyście usiedli obok mnie
06:01
and you turned around from those primary forest ecosystems,
104
343000
3000
i rozejrzeli się wkoło tych pierwotnych leśnych ekosystemów,
06:04
you would also see scenes like this.
105
346000
2000
zobaczylibyście sceny takie jak te.
06:06
Scenes of forest destruction, forest harvesting
106
348000
2000
Sceny niszczenia lasów, pozyskiwania drewna
06:08
and forest fragmentation,
107
350000
2000
i dzielenia na mniejsze części,
06:10
thereby making that intact tapestry of the canopy
108
352000
3000
sprawiają, że dotąd nietknięty gobelin koron drzew
06:13
unable to function in the marvelous ways that it has
109
355000
3000
traci zdolność, by funkcjonować w sposób tak cudowny,
06:16
when it is not disturbed by humans.
110
358000
2000
jak wtedy, gdy nie przeszkadzają mu ludzie.
06:18
I've also looked out on urban places like this
111
360000
3000
Obejrzałam też miejsca zurbanizowane, jak to
06:21
and thought about people who are disassociated from trees in their lives.
112
363000
3000
i pomyślałam o ludziach, których nic w życiu z drzewami nie łączy.
06:24
People who grew up in a place like this
113
366000
2000
Ludzie, którzy dorastali w takich miejscach,
06:26
did not have the opportunity to climb trees and form a relationship with trees
114
368000
4000
nie mieli możliwości wspinania się po drzewach i stworzenia związku z drzewami
06:30
and forests, as I did when I was a young girl.
115
372000
3000
i lasami, jak ja kiedy byłam małą dziewczynką.
06:33
This troubles me.
116
375000
2000
To mnie martwi.
06:35
Here in 2009, you know, it's not an easy thing to be a forest ecologist,
117
377000
5000
Wiecie, w 2009 roku nie jest łatwo być ekologiem lasów,
06:40
gripping ourselves with these kinds of questions
118
382000
3000
mocować się z tego rodzaju pytaniami,
06:43
and trying to figure out how we can answer them.
119
385000
3000
próbując znaleźć na nie odpowiedzi.
06:46
And especially, you know, as a small brown woman
120
388000
3000
A szczególnie jako mała ciemnoskóra kobieta,
06:49
in a little college, in the upper northwest part of our country,
121
391000
3000
w małym college'u w północno-zachodniej części kraju,
06:52
far away from the areas of power and money,
122
394000
3000
daleko od stref władzy i pieniędzy,
06:55
I really have to ask myself, "What can I do about this?
123
397000
3000
muszę zadać sobie pytanie: "Co mogę z tym zrobić?
06:58
How can I reconnect people with trees?"
124
400000
2000
Jak mogę łączyć na nowo ludzi z drzewami?"
07:01
Well, I think that I can do something.
125
403000
3000
Cóż, myślę, że coś zrobić mogę.
07:04
I know that as a scientist, I have information
126
406000
3000
Wiem, że jako naukowiec mam informacje
07:07
and as a human being, I can communicate with anybody,
127
409000
4000
i jako istota ludzka mogę porozumieć się z kimkolwiek,
07:11
inside or outside of academia.
128
413000
2000
ze środowiska akademickiego lub spoza.
07:13
And so, that's what I've begin doing,
129
415000
2000
Właśnie tym zaczęłam się zajmować,
07:15
and so I'd like to unveil the International Canopy Network here.
130
417000
4000
i chciałabym pokazać Międzynarodową Sieć Koron Drzew.
07:19
We consult to the media about canopy questions;
131
421000
3000
Konsultujemy dla mediów pytania dotyczące koron drzew,
07:22
we have a canopy newsletter;
132
424000
2000
mamy newsletter,
07:24
we have an email LISTSERV.
133
426000
2000
mamy system e-mailowy LISTSERV,
07:26
And so we're trying to disseminate information about the importance of the canopy,
134
428000
3000
i próbujemy propagować informacje na temat znaczenia koron drzew,
07:29
the beauty of the canopy,
135
431000
1000
ich piękna,
07:30
the necessity of intact canopies,
136
432000
2000
konieczności zachowania ich nienaruszonych,
07:32
to people outside of academia.
137
434000
3000
pośród ludzi spoza środowiska akademickiego.
07:35
We also recognize that a lot of the products that we make --
138
437000
4000
Wiemy, że wiele produktów, które tworzymy,
07:39
those videos and so forth --
139
441000
2000
te filmy i tak dalej,
07:41
you know, they don't reach everybody,
140
443000
3000
wiecie, nie docierają do wszystkich,
07:44
and so we've been fostering projects that reach people outside of academia,
141
446000
4000
więc rozwijamy projekty, które dotrą do ludzi spoza środowisk akademickich,
07:48
and outside of the choir that most ecologists preach to.
142
450000
3000
spoza grup, do których kieruje nauki większość ekologów.
07:51
Treetop Barbie is a great example of that.
143
453000
3000
Barbie z Koron Drzew to świetny przykład.
07:54
What we do, my students in my lab and I,
144
456000
2000
Ja i moi studenci z laboratorium,
07:56
is we buy Barbies from Goodwill and Value Village,
145
458000
2000
kupujemy lalki Barbie od Goodwill (organizacja non-profit) i Value Village (sklep second-hand),
07:58
we dress her in clothes that have been made by seamstresses
146
460000
4000
ubieramy je w ubranka uszyte przez krawcowe
08:02
and we send her out with a canopy handbook.
147
464000
3000
i wysyłamy je z podręcznikami o koronach drzew.
08:05
And my feeling is --
148
467000
1000
I czuję --
08:06
(Applause)
149
468000
1000
(Oklaski)
08:07
Thank you.
150
469000
1000
Dziękuję.
08:08
(Applause)
151
470000
3000
(Oklaski)
08:11
-- that we've taken this pop icon and we have just tweaked her a little bit
152
473000
3000
-- że wzięliśmy tę ikonę popkultury, dopracowaliśmy odrobinę,
08:14
to become an ambassador who can carry the message
153
476000
3000
by została ambasadorem niosącym wiadomość,
08:17
that being a woman scientist studying treetops is actually a really great thing.
154
479000
4000
że bycie kobietą-naukowcem badającym korony drzew to wspaniała rzecz.
08:21
We've also made partnerships with artists,
155
483000
3000
Weszliśmy też we współpracę z artystami,
08:24
with people who understand and can communicate the aesthetic beauty
156
486000
3000
z ludźmi, którzy rozumieją i potrafią opowiedzieć o estetycznym pięknie
08:27
of trees and forest canopies.
157
489000
2000
lasów i baldachimów koron drzew.
08:29
And I'd like to just tell you one of our projects,
158
491000
2000
Chciałabym opowiedzieć o jednym z naszych projektów,
08:31
which is the generation of Canopy Confluences.
159
493000
2000
którym jest stworzenie Spotkań w Koronach Drzew.
08:33
What I do is I bring together scientists and artists of all kinds,
160
495000
4000
Ściągam w jedno miejsce naukowców i wszelkiego rodzaju artystów,
08:37
and we spend a week in the forest on these little platforms;
161
499000
2000
spędzamy tydzień w lesie na tych małych platformach,
08:39
and we look at nature, we look at trees, we look at the canopy,
162
501000
3000
patrzymy na przyrodę, na drzewa, na baldachim koron drzew,
08:42
and we communicate, and exchange, and express what we see together.
163
504000
5000
rozmawiamy, wymieniamy się i wyrażamy to, co razem widzimy.
08:47
The results have been fantastic.
164
509000
2000
Rezultaty są fantastyczne,
08:49
I'll just give you a few examples.
165
511000
2000
Przytoczę wam kilka przykładów.
08:51
This is a fantastic installation by Bruce Chao
166
513000
2000
To jest fantastyczna instalacja autorstwa Bruce'a Chao,
08:53
who is chair of the Sculpture and Glass Blowing Department
167
515000
3000
który jest szefem Wydziału Rzeźby i Dmuchania Szkła
08:56
at Rhode Island School of Design.
168
518000
2000
w Rhode Island School of Design.
08:58
He saw nests in the canopy at one of our Canopy Confluences
169
520000
3000
Zobaczył gniazda w koronach drzew na jednym ze spotkań
09:01
in the Pacific Northwest, and created this beautiful sculpture.
170
523000
4000
na Wybrzeżu Północno-Zachodnim i stworzył tę piękną rzeźbę.
09:05
We've had dance people up in the canopy.
171
527000
2000
Mieliśmy już tam w górze tancerzy.
09:07
Jodi Lomask, and her wonderful troupe Capacitor,
172
529000
4000
Jodi Lomask i jej wspaniała trupa Capacitor,
09:11
joined me in the canopy in my rainforest site in Costa Rica.
173
533000
3000
dołączyli do mnie w lesie deszczowym w Kostaryce.
09:14
They made a fabulous dance called "Biome."
174
536000
3000
Wykonali bajeczny taniec o nazwie "Biom".
09:17
They danced in the forest,
175
539000
2000
Tańczyli w lesie,
09:19
and we are taking this dance, my scientific outreach communications,
176
541000
6000
i zabieramy ten taniec, moje formy komunikacji na zewnątrz,
09:25
and also linking up with environmental groups,
177
547000
2000
łączymy się z organizacjami ochrony środowiska,
09:27
to go to different cities and to perform
178
549000
2000
by ruszyć do różnych miast i uprawiać
09:29
the science, the dance and the environmental outreach
179
551000
3000
naukę i taniec, i docierać daleko z przekazem o środowisku,
09:32
that we hope will make a difference.
180
554000
2000
co, mamy nadzieję, przyniesie zmianę.
09:34
We brought musicians to the canopy,
181
556000
2000
Przyprowadziliśmy muzyków,
09:36
and they made their music -- and it's fantastic music.
182
558000
3000
stworzyli własną muzykę, i to fantastyczną muzykę.
09:39
We had wooden flutists, we had oboists,
183
561000
2000
Mieliśmy flecistów, mieliśmy oboistów.
09:41
we had opera singers, we had guitar players,
184
563000
2000
mieliśmy śpiewaków operowych, gitarzystów,
09:43
and we had rap singers.
185
565000
2000
i raperów.
09:45
And I brought a little segment to give you
186
567000
2000
Przyniosłam wam mały fragment
09:47
of Duke Brady's "Canopy Rap."
187
569000
3000
"Canopy Rapu" Duke'a Brady'ego.
10:04
(Music) That's Duke!
188
586000
2000
Oto Duke!
10:06
(Applause)
189
588000
4000
(Oklaski)
10:10
This experience of working with Duke
190
592000
2000
Doświadczenie pracy z Dukem
10:12
also led me to initiate a program called Sound Science.
191
594000
3000
doprowadziło mnie do rozpoczęcia programu Nauka Dźwiękiem.
10:15
I saw the power of Duke's song with urban youth --
192
597000
3000
Widziałam siłę oddziaływania piosenek Duke'a na młodzież,
10:18
an audience, you know, I as a middle-aged professor,
193
600000
2000
odbiorców, do których jako profesor w średnim wieku,
10:20
I don't have a hope of getting to --
194
602000
2000
nie mam szans dotrzeć
10:22
in terms of convincing them of the importance of wildlands.
195
604000
3000
i przekonać ich o znaczeniu dzikich terenów
10:25
So I engaged Caution, this rap singer,
196
607000
2000
Więc zaangażowałam Caution, tego rapera,
10:27
with a group of young people from inner-city Tacoma.
197
609000
3000
z grupą młodych ludzi z centrum Takomy.
10:30
We went out to the forest, I would pick up a branch,
198
612000
2000
Poszliśmy do lasu, podnosiłam gałąź,
10:32
Caution would rap on it,
199
614000
2000
Caution o niej rapował
10:34
and suddenly that branch was really cool.
200
616000
2000
i nagle ta gałąź stawała się naprawdę cool.
10:36
And then the students would come into our sound studios,
201
618000
2000
I potem studenci przychodzili do naszego studia dźwiękowego,
10:38
they would make their own rap songs with their own beats.
202
620000
3000
tworzyli swoje własne rapowe piosenki z własnymi bitami.
10:41
They ended up making a CD
203
623000
2000
W końcu nagrali płytę,
10:43
which they took home to their family and friends,
204
625000
2000
którą zabrali do domu dla rodziny i przyjaciół,
10:45
thereby expressing their own experiences with nature
205
627000
3000
mówiąc w ten sposób o swoich doświadczeniach z naturą
10:48
in their own medium.
206
630000
2000
przez swoje własne medium.
10:51
The final project I'll talk about is one that's very close to my heart,
207
633000
4000
Ostatni projekt, o którym powiem, jest bardzo bliski mojemu sercu
10:55
and it involves an economic and social value
208
637000
2000
i ma związek z ekonomiczną i społeczną wartością
10:57
that is associated with epiphytic plants.
209
639000
3000
związaną z epifitami.
11:00
In the Pacific Northwest,
210
642000
2000
Na Północno-Zachodnim Wybrzeżu
11:02
there's a whole industry of moss-harvesting
211
644000
3000
mamy cały przemysł pozyskiwania mchów
11:05
from old-growth forests.
212
647000
2000
z pierwotnych lasów.
11:07
These mosses are taken from the forest;
213
649000
2000
Te mchy są zabierane z lasu,
11:09
they're used by the floriculture industry, by florists,
214
651000
3000
używane w przemyśle florystycznym, przez kwiaciarzy,
11:12
to make arrangements and make hanging baskets.
215
654000
2000
do tworzenia kompozycji kwiatowych i wiszących koszy.
11:14
It's a 265 million dollar industry
216
656000
3000
To przemysł wart 265 milionów dolarów
11:17
and it's increasing rapidly.
217
659000
2000
i szybko rośnie.
11:20
If you remember that bald guy,
218
662000
2000
Jeśli pamiętacie tego łysego faceta,
11:22
you'll know that what has been stripped off of these trunks
219
664000
2000
to wiecie, że to, co raz zostało oderwane od pni
11:24
in the Pacific Northwest old-growth forest
220
666000
3000
w starodrzewach Wybrzeża Północno-Zachodniego
11:27
is going to take decades and decades to come back.
221
669000
3000
będzie potrzebowało całych dekad, żeby odrosnąć.
11:30
So this whole industry is unsustainable.
222
672000
3000
Więc całego tego przemysłu nie da się utrzymać.
11:34
What can I, as an ecologist, do about that?
223
676000
3000
Co ja, jako ekolog, mogę na to poradzić?
11:37
Well, my thought was that I could learn how to grow mosses,
224
679000
3000
Cóż, pomyślałam, że mogę nauczyć się, jak hodować mchy
11:40
and that way we wouldn't have to take them out of the wild.
225
682000
3000
i wtedy nie musielibyśmy zabierać ich przyrodzie.
11:43
And I thought, if I had some partners that could help me with this,
226
685000
3000
I pomyślałam, że jeżeli miałabym współpracowników do pomocy,
11:46
that would be great.
227
688000
2000
byłoby świetnie.
11:48
And so, I thought perhaps incarcerated men and women --
228
690000
2000
Więc pomyślałam, że może więźniowie, mężczyzny i kobiety,
11:50
who don't have access to nature,
229
692000
2000
którzy nie mają dostępu do natury,
11:52
who often have a lot of time, they often have space,
230
694000
4000
zwykle mają dużo wolnego czasu i przestrzeni,
11:56
and you don't need any sharp tools to work with mosses --
231
698000
2000
a nie potrzeba ostrych narzędzi do pracy z mchami,
11:58
would be great partners.
232
700000
2000
będą dobrymi współpracownikami.
12:00
And they have become excellent partners.
233
702000
2000
I okazali się znakomitymi partnerami.
12:02
The best I can imagine.
234
704000
3000
Najlepszymi, jakich mogę sobie wyobrazić.
12:05
They were very enthusiastic.
235
707000
2000
Byli bardzo entuzjastyczni.
12:07
(Applause)
236
709000
5000
(Oklaski)
12:12
They were incredibly enthusiastic about the work.
237
714000
3000
Byli niesamowicie entuzjastycznie nastawieni do pracy,
12:15
They learned how to distinguish different species of mosses,
238
717000
2000
nauczyli się odróżniać różne gatunki mchów,
12:17
which, to tell you the truth,
239
719000
2000
a to, po prawdzie,
12:19
is a lot more than my undergraduate students at the Evergreen College can do.
240
721000
3000
dużo więcej niż potrafią moi studenci w Evergreen College.
12:22
And they embraced the idea that they could help develop a research design
241
724000
5000
I spodobał im sie pomysł, że będą mogli pomóc rozwijać projekt badawczy,
12:27
in order to grow these mosses.
242
729000
2000
by hodować te mchy.
12:29
We've been successful as partners
243
731000
2000
Odnieśliśmy razem sukces,
12:31
in figuring out which species grow the fastest,
244
733000
2000
odkrywając, który gatunek rośnie najszybciej,
12:33
and I've just been overwhelmed with how successful this has been.
245
735000
3000
a skala tego sukcesu wręcz mnie przytłoczyła.
12:36
Because the prison wardens were very enthusiastic about this as well,
246
738000
5000
Ponieważ naczelnicy więzień także okazali duży entuzjazm,
12:41
I started a Science and Sustainability Seminar in the prisons.
247
743000
4000
rozpoczęłam w więzieniach seminarium Nauka i Zrównoważony Rozwój,
12:45
I brought my scientific colleagues and sustainability practitioners into the prison.
248
747000
5000
przyprowadziłam do więzienia znajomych naukowców i działaczy zrównoważonego rozwoju,
12:50
We gave talks once a month,
249
752000
2000
prowadziliśmy wykłady raz w miesiącu,
12:52
and that actually ended up implementing
250
754000
2000
i skończyło się to wprowadzeniem w więzieniach
12:54
some amazing sustainability projects at the prisons --
251
756000
3000
kilku niesamowitych projektów ekologicznych --
12:57
organic gardens, worm culture, recycling,
252
759000
3000
organiczne ogrody, hodowle dżdżownic, recykling,
13:00
water catchment and beekeeping. (Applause)
253
762000
2000
odzyskiwanie wody, hodowla pszczół.
13:02
Our latest endeavor,
254
764000
3000
Nasze ostatnie przedsięwzięcie, z grantem
13:05
with a grant
255
767000
2000
(Oklaski)
13:07
from the Department of Corrections at Washington state,
256
769000
3000
z grantem od Wydziału Więziennictwa Stanu Waszyngton,
13:10
they've asked us to expand this program to three more prisons.
257
772000
4000
poprosili nas, żebyśmy rozszerzyli projekt jeszcze na trzy więzienia.
13:14
And our new project is having the inmates and ourselves
258
776000
2000
Dzięki naszemu projektowi razem z więźniami
13:16
learn how to raise the Oregon spotted frog
259
778000
3000
uczymy się hodować Oregońską Żabę Cętkowaną,
13:19
which is a highly endangered amphibian in Washington state and Oregon.
260
781000
3000
płaza bardzo zagrożonego wymarciem w stanie Waszyngton i Oregonie.
13:22
So they will raise them -- in captivity, of course --
261
784000
3000
Więc będą je hodować, oczywiście w niewoli,
13:25
from eggs to tadpoles and onward to frogs.
262
787000
4000
od skrzeku przez kijanki aż do żab.
13:29
And they will have the pleasure, many of them,
263
791000
5000
I będą mieli przyjemność, wielu z nich,
13:34
of seeing those frogs that they've raised from eggs and helped develop,
264
796000
3000
zobaczenia tych żab, które wyhodowali ze skrzeku, pomogli się rozwijać
13:37
helped nurture, move out into protected wildlands
265
799000
3000
i odżywiali, jak wychodzą do chronionych dzikich obszarów,
13:40
to augment the number of endangered species out there in the wild.
266
802000
5000
by zwiększać liczebność zagrożonych gatunków w przyrodzie.
13:45
And so, I think for many reasons --
267
807000
2000
Myślę zatem, że z wielu powodów --
13:47
ecological, social, economic and perhaps even spiritual --
268
809000
3000
ekologicznych, społecznych, ekonomicznych a może nawet duchowych --
13:50
this has been a tremendous project
269
812000
2000
to jest wspaniały projekt
13:52
and I'm really looking forward to
270
814000
2000
i naprawdę nie mogę sie doczekać
13:54
not only myself and my students doing it,
271
816000
3000
nie tylko ja i moi studenci, którzy go prowadzą,
13:57
but also to promote and teach other scientists how to do this.
272
819000
4000
aż wypromujemy go i nauczymy innych naukowców, jak to robić.
14:01
As many of you are aware, the world of academia is a rather inward-looking one.
273
823000
4000
Jak wielu z was zdaje sobie sprawę, świat akademicki jest raczej zamknięty.
14:05
I'm trying to help researchers move more outward
274
827000
4000
Staram się pomagać badaczom wychodzić na zewnątrz
14:09
to have their own partnerships
275
831000
2000
i nawiązywać współpracę
14:11
with people outside of the academic community.
276
833000
3000
z ludźmi spoza środowiska akademickiego,
14:14
And so I'm hoping that my husband Jack, the ant taxonomist,
277
836000
3000
więc mam nadzieję, że mój mąż Jack, taksonom mrówek,
14:17
can perhaps work with Mattel to make Taxonomist Ken.
278
839000
3000
mógłby pracować z firmą Mattel, by stworzyć Kena-Taksonoma.
14:20
Perhaps Ben Zander and Bill Gates could get together
279
842000
6000
Być może Ben Zander i Bill Gates mogliby się dogadać
14:26
and make an opera about AIDS.
280
848000
2000
i stworzyć operę o AIDS.
14:28
Or perhaps Al Gore and Naturally 7 could make a song about climate change
281
850000
5000
Albo może Al Gore i Naturally 7 mogliby nagrać piosenkę o zmianach klimatu,
14:33
that would really make you clap your hands.
282
855000
3000
przy której naprawdę zaklaskalibyście w dłonie.
14:36
So, although it's a little bit of a fantasy, I think it's also a reality.
283
858000
3000
Więc, choć trochę w tym fantazji, myślę, że to także rzeczywistość.
14:39
Given the duress that we're feeling environmentally in these times,
284
861000
4000
Ze względu na to, że musimy dzisiaj myśleć ekologicznie
14:43
it is time for scientists to reach outward,
285
865000
2000
teraz naukowcy powinni wychodzić na zewnątrz,
14:45
and time for those outside of science to reach towards academia as well.
286
867000
5000
i tak samo ludzie spoza nauki powinni przychodzić do badaczy.
14:52
I started my career with trying to understand the mysteries of forests
287
874000
5000
Rozpoczęłam swoją karierę od próby zrozumienia tajemnic lasów
14:57
with the tools of science.
288
879000
2000
przy pomocy nauki.
14:59
By making these partnerships that I described to you,
289
881000
3000
Pracując razem z ludźmi na projektach, które wam opisałam,
15:02
I have really opened my mind and, I have to say, my heart
290
884000
4000
naprawdę otworzyłam swój umysł i, muszę powiedzieć, moje serce
15:06
to have a greater understanding,
291
888000
2000
na większe zrozumienie,
15:08
to make other discoveries about nature and myself.
292
890000
3000
na kolejne odkrycia dotyczące przyrody i siebie.
15:12
When I look into my heart, I see trees --
293
894000
3000
Kiedy patrzę w swoje serce, widzę drzewa --
15:15
this is actually an image of a real heart --
294
897000
2000
to jest właśnie zdjęcie prawdziwego serca --
15:17
there are trees in our hearts,
295
899000
2000
w naszych sercach są drzewa,
15:19
there are trees in your hearts.
296
901000
2000
w waszych sercach są drzewa.
15:21
When we come to understand nature,
297
903000
2000
Kiedy zaczynamy rozumieć przyrodę,
15:23
we are touching the most deep, the most important parts of our self.
298
905000
5000
dotykamy najgłębszych, najważniejszych części samych siebie.
15:28
In these partnerships, I have also learned
299
910000
3000
Pracując w tych zespołach, nauczyłam się,
15:31
that people tend to compartmentalize themselves
300
913000
3000
że ludzie dążą do szufladkowania się
15:34
into IT people, and movie star people, and scientists,
301
916000
4000
na informatyków, gwiazdy filmowe, naukowców,
15:38
but when we share nature,
302
920000
2000
ale kiedy dzielimy się przyrodą,
15:40
when we share our perspectives about nature,
303
922000
3000
kiedy dzielimy się naszym spojrzeniem na przyrodę,
15:43
we find a common denominator.
304
925000
2000
znajdujemy wspólny mianownik.
15:46
Finally, as a scientist and as a person
305
928000
4000
W końcu, jako naukowiec i jako człowiek
15:50
and now, as part of the TED community,
306
932000
4000
i teraz, jako część społeczności TED,
15:54
I feel that I have better tools
307
936000
3000
czuję, że mam lepsze narzędzie,
15:57
to go out to trees, to go out to forests, to go out to nature,
308
939000
4000
by wyjść do drzew, wyjść do lasów, wyjść do przyrody,
16:01
to make new discoveries about nature --
309
943000
3000
dokonywać nowych odkryć w przyrodzie,
16:04
and about humans' place in nature
310
946000
2000
i odkrywać miejsce człowieka w przyrodzie
16:06
wherever we are and whomever you are.
311
948000
4000
gdziekolwiek i kimkolwiek jesteśmy.
16:10
Thank you very much.
312
952000
2000
Dziękuję bardzo.
16:12
(Applause)
313
954000
11000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Nalini Nadkarni - Tree researcherCalled "the queen of canopy research," Nalini Nadkarni explores the rich, vital world found in the tops of trees. She communicates what she finds to non-scientists -- with the help of poets, preachers and prisoners.
Why you should listen
Nalini Nadkarni has spent two decades climbing the trees of Costa Rica, Papua New Guinea, the Amazon and the Pacific Northwest, exploring the world of animals and plants that live in the canopy and never come down; and how this upper layer of the forest interacts with the world on the ground. A pioneering researcher in this area, Nadkarni created the Big Canopy Database to help researchers store and understand the rich trove of data she and others are uncovering.
Nadkarni teaches at Evergreen State College in Olympia, Washington, but her work outside the academy is equally fascinating -- using nontraditional vectors to teach the general public about trees and the ecosystem. For instance, she recently collaborated with the dance troupe Capacitor to explore the process of growth through the medium of the human body. In another project, she worked with prison inmates to grow moss for the horticulture trade, to relieve the collecting pressure on wild mosses. The project inspired in her students a new reverence for nature -- and some larger ecochanges at the prison.
She's the author of Between Earth and Sky: Our Intimate Connections to Trees.
Nalini Nadkarni | Speaker | TED.com