TEDxZurich 2012
James B. Glattfelder: Who controls the world?
James B. Glattfelder: Dünyayı kim yönetiyor?
Filmed:
Readability: 5
2,753,507 views
James Glattfelder, karmaşıklık çalışmaları yapıyor: Örneğin, bir kuş sürüsü gibi birbiriyle bağlantılı olan bir sistemin nasıl olup da parçalarının toplamından fazlası olabildiğini araştırıyor. Ayrıca karmaşıklık teorisinin ekonominin nasıl işlediğini de ortaya çıkarabileceği görülüyor. Glattfelder, küresel ekonomi içinde kontrolün nasıl aktığı ve gücün şok edici azlıktaki bir kaç elde toplanmasının hepimizi ne kadar zayıf bir halde bıraktığına dair çığır açan araştırmasını paylaşıyor.
(TEDxZurich' de kaydedilmiştir.)
James B. Glattfelder - Complex systems theorist
James B. Glattfelder aims to give us a richer, data-driven understanding of the people and interactions that control our global economy. He does this not to push an ideology -- but with the hopes of making the world a better place. Full bio
James B. Glattfelder aims to give us a richer, data-driven understanding of the people and interactions that control our global economy. He does this not to push an ideology -- but with the hopes of making the world a better place. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
"When the crisis came,
0
420
2316
“Kriz çıktığında,
00:18
the serious limitations of existing economic
1
2736
3120
mevcut ekonomik ve
finansal modellerin ciddi kısıtlamaları
finansal modellerin ciddi kısıtlamaları
00:21
and financial models immediately became apparent."
2
5856
5052
hemen görünür hâle gelir.”
00:26
"There is also a strong belief, which I share,
3
10908
4982
"Ayrıca, benim de paylaştığım
güçlü bir kanı daha var:
güçlü bir kanı daha var:
00:31
that bad or oversimplistic and overconfident economics
4
15890
4999
''Kötü veya aşırı basitleşmiş
ve aşırı özgüvenli ekonomiler
ve aşırı özgüvenli ekonomiler
00:36
helped create the crisis."
5
20889
2401
kriz çıkmasına yardım eder."
00:39
Now, you've probably all heard of similar criticism
6
23290
2267
Kapitalizme şüpheyle bakan kişilerden
00:41
coming from people who are skeptical of capitalism.
7
25557
3342
benzer eleştiriler işitmişsinizdir.
00:44
But this is different.
8
28899
1677
Fakat bunlar farklı.
00:46
This is coming from the heart of finance.
9
30576
3868
Bu eleştiriler finansın kalbinden geliyor.
00:50
The first quote is from Jean-Claude Trichet
10
34444
2861
İlk alıntı Jean-Claude Trichet'den,
00:53
when he was governor of the European Central Bank.
11
37305
3875
Avrupa Merkez Bankası
Başkanı iken söyledi.
Başkanı iken söyledi.
00:57
The second quote is from the head
12
41180
2239
İkinci alıntı ise İngiltere Finansal
Faaliyetler Düzenleme Kurulu Başkanından.
Faaliyetler Düzenleme Kurulu Başkanından.
00:59
of the U.K. Financial Services Authority.
13
43419
3365
01:02
Are these people implying
14
46784
1530
Bu insanlar,
01:04
that we don't understand the economic systems
15
48314
2795
modern toplumları yöneten
ekonomik sistemleri
ekonomik sistemleri
01:07
that drive our modern societies?
16
51109
3140
bizim anlamadığımızı mı ima ediyor?
01:10
It gets worse.
17
54249
1922
Daha kötü sözler de var.
01:12
"We spend billions of dollars
18
56171
2155
“Henüz, istikralı bir toplum,
01:14
trying to understand the origins of the universe
19
58326
3224
işleyen bir ekonomi ve barış için
gerekli koşulları bile anlamamışken,
gerekli koşulları bile anlamamışken,
01:17
while we still don't understand the conditions
20
61550
3862
evrenin başlangıcını anlamak için
01:21
for a stable society, a functioning economy, or peace."
21
65412
8726
milyarlarca dolar harcadık.''
01:30
What's happening here? How can this be possible?
22
74138
2835
Burada ne oluyor?
Bu nasıl mümkün olabilir?
Bu nasıl mümkün olabilir?
01:32
Do we really understand more about the fabric of reality
23
76973
2956
Hakikaten de, gerçekliğin yapısı,
dokusu hakkında anladıklarımız,
dokusu hakkında anladıklarımız,
01:35
than we do about the fabric
24
79929
1663
insani etkileşimlerimizin dokusu
hakkındaki anladıklarımızdan fazla mı?
hakkındaki anladıklarımızdan fazla mı?
01:37
which emerges from our human interactions?
25
81592
3138
01:40
Unfortunately, the answer is yes.
26
84730
2527
Maalesef, cevap evet.
01:43
But there's an intriguing solution which is coming
27
87257
3409
Ama büyüleyici bir çözüm mevcut
ve karmaşıklık bilimi
olarak bilinen şeyden geliyor.
olarak bilinen şeyden geliyor.
01:46
from what is known as the science of complexity.
28
90666
4488
01:51
To explain what this means and what this thing is,
29
95154
2843
Bu ne anlama geliyor ve
bu top gibi şey ne,
bu top gibi şey ne,
01:53
please let me quickly take a couple of steps back.
30
97997
3579
açıklamak için
izin verin biraz geriye gideyim.
izin verin biraz geriye gideyim.
01:57
I ended up in physics by accident.
31
101576
2390
Fizik okumam tesadüfen oldu.
01:59
It was a random encounter when I was young,
32
103966
3091
Gençliğimde tesadüfen
karşılaştığım bir şeydi
karşılaştığım bir şeydi
02:02
and since then, I've often wondered
33
107057
2105
ve o zamandan beri fiziğin
gündelik gerçeklikleri açıklamada
gündelik gerçeklikleri açıklamada
02:05
about the amazing success of physics
34
109162
2079
02:07
in describing the reality we wake up in every day.
35
111241
4367
gösterdiği büyüleyici başarıya
sık sık hayranlık hissederim.
sık sık hayranlık hissederim.
02:11
In a nutshell, you can think of physics as follows.
36
115608
3296
En özet hâliyle,
fiziği şöyle düşünebilirsiniz:
fiziği şöyle düşünebilirsiniz:
02:14
So you take a chunk of reality you want to understand
37
118904
3033
Anlamak istediğiniz bir
gerçeklik parçasını alır
gerçeklik parçasını alır
02:17
and you translate it into mathematics.
38
121937
3769
ve onu matematik diline
tercüme edersiniz.
tercüme edersiniz.
02:21
You encode it into equations.
39
125706
3436
Kodlayıp eşitlik hâline getirir
02:25
Then predictions can be made and tested.
40
129142
3827
ve sonra da, öngörüler yapıp
onları sınayabilirsiniz.
onları sınayabilirsiniz.
02:28
We're actually really lucky that this works,
41
132969
2564
İşe yaraması bizim için
gerçekten büyük şans
gerçekten büyük şans
02:31
because no one really knows why the thoughts in our heads
42
135533
3015
çünkü; kafamızdaki düşüncelerin
evrenin temel işleyişi ile
evrenin temel işleyişi ile
02:34
should actually relate to the fundamental workings of the universe.
43
138548
5577
neden ilişkili olması gerekiyor,
yanıtı gerçekten kimse bilmiyor.
yanıtı gerçekten kimse bilmiyor.
02:40
Despite the success, physics has its limits.
44
144125
3562
Başarılarına rağmen
fiziğin de sınırları var.
fiziğin de sınırları var.
02:43
As Dirk Helbing pointed out in the last quote,
45
147687
2722
Dirk Helbing'in belirttiği gibi,
02:46
we don't really understand the complexity
46
150409
2494
bizimle ilgili olan ve etrafımızı saran
bu karmaşıklığı gerçekten anlamıyoruz.
bu karmaşıklığı gerçekten anlamıyoruz.
02:48
that relates to us, that surrounds us.
47
152903
3178
02:51
This paradox is what got me interested in complex systems.
48
156081
4648
Beni karmaşık sitemlerle
ilgilenmeye iten şey bu paradokstu.
ilgilenmeye iten şey bu paradokstu.
02:56
So these are systems which are made up
49
160729
1904
Bu sistemler, birbiriyle bağlantılı
veya etkileşim hâlindeki
veya etkileşim hâlindeki
02:58
of many interconnected or interacting parts:
50
162633
3480
pek çok parçadan oluşan sistemlerdir:
03:02
swarms of birds or fish, ant colonies,
51
166113
3814
Kuş veya balık sürüleri,
karınca kolonileri, ekosistemler,
beyin, finans piyasaları.
beyin, finans piyasaları.
03:05
ecosystems, brains, financial markets.
52
169927
3434
03:09
These are just a few examples.
53
173361
4326
Bunlar yalnızca birkaç örnek.
03:13
Interestingly, complex systems are very hard to map
54
177687
5243
İlginç biçimde, karmaşık sistemlerin
matematik eşitlikler
matematik eşitlikler
03:18
into mathematical equations,
55
182930
1860
biçiminde haritalanması çok zor
03:20
so the usual physics approach doesn't really work here.
56
184790
4493
ve bu nedenle alışılmış fizik yaklaşımları
burada işe yaramıyor.
burada işe yaramıyor.
03:25
So what do we know about complex systems?
57
189283
2193
Peki, karmaşık sistemler
hakkında ne biliyoruz?
hakkında ne biliyoruz?
03:27
Well, it turns out that what looks like complex behavior
58
191476
3942
Öyle anlaşılıyor ki, dışarıdan
karmaşık davranış gibi görünen şeyler
karmaşık davranış gibi görünen şeyler
03:31
from the outside is actually the result
59
195418
3019
aslında birkaç basit
etkileşim yasasının sonucu.
etkileşim yasasının sonucu.
03:34
of a few simple rules of interaction.
60
198437
4197
03:38
This means you can forget about the equations
61
202634
4225
Bunun anlamı;
eşitlikleri boş verip
eşitlikleri boş verip
03:42
and just start to understand the system
62
206859
1863
sistemi, sadece etkileşimlere bakarak
03:44
by looking at the interactions,
63
208722
2704
anlamaya başlayabilirsiniz,
yani gerçekten
denklemlere boş verip
denklemlere boş verip
03:47
so you can actually forget about the equations
64
211426
2320
03:49
and you just start to look at the interactions.
65
213746
2473
etkileşimlere bakabilirsiniz.
03:52
And it gets even better, because most complex systems
66
216219
3237
Hatta daha da ötesini,
çünkü çoğu karmaşık sistemin,
çünkü çoğu karmaşık sistemin,
03:55
have this amazing property called emergence.
67
219456
3068
"oluşma" denen
hayret verici bir özelliği var.
hayret verici bir özelliği var.
03:58
So this means that the system as a whole
68
222524
2406
Bunun anlamı, sistem aniden bir bütün
olarak bir davranış sergilemeye başlar
olarak bir davranış sergilemeye başlar
04:00
suddenly starts to show a behavior
69
224930
1735
04:02
which cannot be understood or predicted
70
226665
3144
ve bu davranış,
sistemin bileşenlerine bakılarak
sistemin bileşenlerine bakılarak
04:05
by looking at the components of the system.
71
229809
2577
anlaşılamaz veya kestirilemez.
04:08
So the whole is literally more than the sum of its parts.
72
232386
3919
Yani, bütün, gerçek anlamda
parçalarının toplamından fazlasıdır.
parçalarının toplamından fazlasıdır.
04:12
And all of this also means that you can forget about
73
236305
2346
Bunun diğer anlamı;
sistemin tek tek
parçalarının karmaşıklığına
parçalarının karmaşıklığına
04:14
the individual parts of the system, how complex they are.
74
238651
5349
boş verebilirsiniz.
04:19
So if it's a cell or a termite or a bird,
75
244000
4913
Yani bu bir hücre, termit veya kuşsa,
04:24
you just focus on the rules of interaction.
76
248913
4349
sadece etkileşim kurallarına
(yasalarına) odaklanırsınız.
(yasalarına) odaklanırsınız.
04:29
As a result, networks are ideal representations
77
253262
4446
Sonuç olarak, karmaşık sistemlerin
ideal örneği ağlardır (networks).
ideal örneği ağlardır (networks).
04:33
of complex systems.
78
257708
2654
04:36
The nodes in the network
79
260362
2771
Ağ örgüsündeki düğümler
sistemin parçalarıdır
sistemin parçalarıdır
04:39
are the system's components
80
263133
2759
04:41
and the links are given by the interactions.
81
265892
4200
ve etkileşimler de
bağlantıları oluşturur.
bağlantıları oluşturur.
04:45
So what equations are for physics,
82
270092
2825
Yani fiziğin bu konudaki eşitliği;
04:48
complex networks are for the study of complex systems.
83
272917
4615
karmaşık ağ sitemleri, karmaşık
sistemler alanının çalışma konusudur.
sistemler alanının çalışma konusudur.
04:53
This approach has been very successfully applied
84
277532
3224
Bu yaklaşım, fizik, biyoloji,
bilgisayar bilimleri
bilgisayar bilimleri
04:56
to many complex systems in physics, biology,
85
280756
3263
ve sosyal bilimler gibi pek çok alanda
04:59
computer science, the social sciences,
86
284019
3241
çok başarılı bir şekilde uygulandı,
05:03
but what about economics?
87
287260
2297
peki ama, ya ekonomide?
05:05
Where are economic networks?
88
289557
2418
Ekonominin ağları nerede?
05:07
This is a surprising and prominent gap in the literature.
89
291975
4597
Literatürdeki bu boşluk
şaşkınlık verici ve dikkat çekici.
şaşkınlık verici ve dikkat çekici.
05:12
The study we published last year called
90
296572
2554
Geçen yıl yayınladığımız
"Küresel Şirketler Kontrol Ağı"
"Küresel Şirketler Kontrol Ağı"
05:15
"The Network of Global Corporate Control"
91
299126
3326
05:18
was the first extensive analysis of economic networks.
92
302452
5930
adlı çalışma, ekonomik ağların
ilk kapsamlı analiziydi.
ilk kapsamlı analiziydi.
05:24
The study went viral on the Internet
93
308382
2694
Çalışma internette gündem yarattı
05:26
and it attracted a lot of attention from the international media.
94
311076
5072
ve uluslararası medyanın
çok ilgisini çekti.
çok ilgisini çekti.
05:32
This is quite remarkable, because, again,
95
316148
2711
Bu da yine çok dikkat çekici, çünkü
neden daha önce hiç kimse buna bakmadı?
neden daha önce hiç kimse buna bakmadı?
05:34
why did no one look at this before?
96
318859
1421
05:36
Similar data has been around for quite some time.
97
320280
3292
Bir süredir ortalıkta
benzer veriler dolaşıyor.
benzer veriler dolaşıyor.
05:39
What we looked at in detail was ownership networks.
98
323572
3640
Neyse, bizim ayrıntılı olarak
incelediğimiz şey sahiplik ağlarıydı.
incelediğimiz şey sahiplik ağlarıydı.
05:43
So here the nodes are companies, people, governments,
99
327212
5440
Bu ağ örgüsündeki düğümler; şirketler
insanlar, hükümetler, kuruluşlar vb.dir,
insanlar, hükümetler, kuruluşlar vb.dir,
05:48
foundations, etc.
100
332652
3552
aradaki bağlar ise
hissedarlık ilişkileridir.
hissedarlık ilişkileridir.
05:52
And the links represent the shareholding relations,
101
336204
2828
05:54
so Shareholder A has x percent of the shares in Company B.
102
339032
5188
Yani A hissedarı, B şirketinin,
yüzde x, hissesine sahiptir.
yüzde x, hissesine sahiptir.
06:00
And we also assign a value to the company
103
344220
2272
Ayrıca şirketlere faaliyet gelirlerine
göre bir değer saptadık.
göre bir değer saptadık.
06:02
given by the operating revenue.
104
346492
3037
06:05
So ownership networks reveal the patterns
105
349529
3099
Böylece sahiplik ağları, hissedarlık
ilişkilerinin örüntülerini ortaya çıkardı.
ilişkilerinin örüntülerini ortaya çıkardı.
06:08
of shareholding relations.
106
352628
2521
06:11
In this little example, you can see
107
355149
2183
Bu küçük örnekte,
birkaç finans kuruluşunun
birkaç finans kuruluşunun
06:13
a few financial institutions
108
357332
2120
06:15
with some of the many links highlighted.
109
359452
4393
pek çok bağlantıda
öne çıktığını görebilirsiniz.
öne çıktığını görebilirsiniz.
06:19
Now you may think that no one's looked at this before
110
363845
2680
Şimdi, siz bununla daha önce hiç
kimsenin ilgilenmeme nedeni olarak
kimsenin ilgilenmeme nedeni olarak
06:22
because ownership networks are
111
366525
2336
sahiplik ağının çok çok sıkıcı bir çalışma
konusu olmasını düşünebilirsiniz.
konusu olmasını düşünebilirsiniz.
06:24
really, really boring to study.
112
368861
3127
Şey, sahiplik kontrol etmekle
ilgili olduğundan,
ilgili olduğundan,
06:27
Well, as ownership is related to control,
113
371988
3864
06:31
as I shall explain later,
114
375852
1596
daha sonra açıklayacağım gibi
06:33
looking at ownership networks
115
377448
1358
sahiplik ağına bakmak size,
06:34
actually can give you answers to questions like,
116
378806
2558
önemli aktörler kim?
gibi soruların
gibi soruların
06:37
who are the key players?
117
381364
1840
cevaplarını verebilir.
06:39
How are they organized? Are they isolated?
118
383204
2192
Organize biçimleri nasıl?
Onlar tek başına mı?
Onlar tek başına mı?
06:41
Are they interconnected?
119
385396
1488
Birbirleriyle bağlantılılar mı?
06:42
And what is the overall distribution of control?
120
386884
3875
Ve bütün kontrol
nasıl bir dağılım gösteriyor?
nasıl bir dağılım gösteriyor?
06:46
In other words, who controls the world?
121
390759
3476
Diğer bir ifadeyle,
dünyayı kim kontrol ediyor?
dünyayı kim kontrol ediyor?
06:50
I think this is an interesting question.
122
394235
2369
Sanırım bu ilginç bir soru.
06:52
And it has implications for systemic risk.
123
396604
4088
Ayrıca sistemsel riskle
ilgili yönleri var.
ilgili yönleri var.
06:56
This is a measure of how vulnerable a system is overall.
124
400692
5010
Şu ölçüt, sistemin bütün olarak ne
kadar kırılgan olduğunu gösteriyor:
kadar kırılgan olduğunu gösteriyor:
[Çökemeyecek kadar bağlantılı]
07:01
A high degree of interconnectivity
125
405702
2863
Yüksek seviyede karşılıklı bağlanmışlık
istikrar için kötü olabilir
istikrar için kötü olabilir
07:04
can be bad for stability,
126
408565
2867
07:07
because then the stress can spread through the system
127
411432
3444
çünkü o zaman, gerilim bütün
sisteme salgın hastalık gibi yayılabilir
sisteme salgın hastalık gibi yayılabilir
07:10
like an epidemic.
128
414876
2952
07:13
Scientists have sometimes criticized economists
129
417828
2816
Bilim insanları bazen,
ekonomistlerin fikir ve kavramları
ekonomistlerin fikir ve kavramları
07:16
who believe ideas and concepts
130
420644
2328
deneysel (bilimsel) veriden
daha önemli saymasını eleştirir
daha önemli saymasını eleştirir
07:18
are more important than empirical data,
131
422972
3011
07:21
because a foundational guideline in science is:
132
425983
3149
çünkü bilimin temel prensibi şudur:
Bırak veriler konuşsun. Haydi yapalım.
Bırak veriler konuşsun. Haydi yapalım.
07:25
Let the data speak. Okay. Let's do that.
133
429132
3336
07:28
So we started with a database containing
134
432468
2594
İşe, 2007'ye ait 13 milyon sahiplik
ilişkisi içeren veri tabanı ile başladık.
ilişkisi içeren veri tabanı ile başladık.
07:30
13 million ownership relations from 2007.
135
435062
4143
07:35
This is a lot of data, and because we wanted to find out
136
439205
2857
Bu veri çok fazlaydı ama biz de
"Dünyayı kim yönetiyor?"
"Dünyayı kim yönetiyor?"
07:37
who rules the world,
137
442062
2558
onu bulmak istiyorduk.
07:40
we decided to focus on transnational corporations,
138
444620
3832
Uluslararası şirketlere veya
kısaca TNC'lere
kısaca TNC'lere
07:44
or TNCs for short.
139
448452
1348
odaklanmaya karar verdik.
07:45
These are companies that operate in more than one country,
140
449800
3596
Bunlar birden fazla ülkede
faaliyet yapan şirketler
faaliyet yapan şirketler
07:49
and we found 43,000.
141
453396
2608
ve 43.000 şirket bulduk.
07:51
In the next step, we built the network around these companies,
142
456004
3952
Bir sonraki adımda, bu şirketlerin
etrafındaki ağı haritaladık,
etrafındaki ağı haritaladık,
07:55
so we took all the TNCs' shareholders,
143
459956
2448
bütün uluslararası şirket
hissedarlarını aldık
hissedarlarını aldık
07:58
and the shareholders' shareholders, etc.,
144
462404
2092
ve hissedarların hissedarlarını vs.
08:00
all the way upstream, and we did the same downstream,
145
464496
2876
Bunu hem yukarıya doğru
hem aşağıya doğru yaptık
hem aşağıya doğru yaptık
08:03
and ended up with a network containing 600,000 nodes
146
467372
4041
ve sonunda 600.000 düğümden
ve bir milyon bağlantıdan oluşan
ve bir milyon bağlantıdan oluşan
08:07
and one million links.
147
471413
1429
bir ağ elde ettik.
08:08
This is the TNC network which we analyzed.
148
472842
3850
Bu bizim analiz ettiğimiz
uluslararası şirket ağı.
uluslararası şirket ağı.
08:12
And it turns out to be structured as follows.
149
476692
2528
Ortaya çıkan ise şöyle bir yapıydı:
08:15
So you have a periphery and a center
150
479220
2715
Bir dış kuşak ve bir merkez vardı,
08:17
which contains about 75 percent of all the players,
151
481935
4477
bütün aktörlerin %75 'i
dış kuşağı oluşturuyordu
dış kuşağı oluşturuyordu
08:22
and in the center there's this tiny but dominant core
152
486412
3528
ve merkezin içinde ise
birbirleriyle yüksek oranda bağlantılı
birbirleriyle yüksek oranda bağlantılı
08:25
which is made up of highly interconnected companies.
153
489940
4824
şirketlerden oluşan minik
ama baskın bir çekirdek vardı.
ama baskın bir çekirdek vardı.
08:30
To give you a better picture,
154
494764
2435
Size bir örnekle açıklayayım;
08:33
think about a metropolitan area.
155
497199
1611
bir metropol kent düşünün,
08:34
So you have the suburbs and the periphery,
156
498810
2291
dış mahalleler ve bir dış kuşak var
08:37
you have a center like a financial district,
157
501101
2697
ve bir de şehir merkezi var,
finans, ticaret bölgesi gibi,
finans, ticaret bölgesi gibi,
08:39
then the core will be something like
158
503798
1743
çekirdek ise şöyle bir şey;
08:41
the tallest high rise building in the center.
159
505541
3439
merkezdeki en yüksek binalar
08:44
And we already see signs of organization going on here.
160
508980
4875
ve bir organizasyon varlığının
işaretlerini burada görebiliyoruz.
işaretlerini burada görebiliyoruz.
08:49
Thirty-six percent of the TNCs are in the core only,
161
513855
5733
Uluslararası şirketlerin
sadece %36'sı çekirdekte
sadece %36'sı çekirdekte
08:55
but they make up 95 percent of the total operating revenue
162
519588
4371
ama bütün TNC lerin toplam faaliyet
gelirlerinin %95'ini elde ediyorlar.
gelirlerinin %95'ini elde ediyorlar.
08:59
of all TNCs.
163
523959
2581
09:02
Okay, so now we analyzed the structure,
164
526540
2840
Tamam, şimdi yapıyı analiz ettik
09:05
so how does this relate to the control?
165
529380
3562
peki bunun kontrolle ilişkisi nasıl?
09:08
Well, ownership gives voting rights to shareholders.
166
532942
3927
Şey, sahiplik hissedarlara
oy verme hakkı tanır.
oy verme hakkı tanır.
09:12
This is the normal notion of control.
167
536869
2719
Bu olağan bir kontrol anlayışı.
09:15
And there are different models which allow you to compute
168
539588
3207
Sahiplikle kazanılan kontrolü
hesaplamamıza imkan veren
farklı modeller var.
farklı modeller var.
09:18
the control you get from ownership.
169
542795
2781
09:21
If you have more than 50 percent of the shares in a company,
170
545576
2780
Bir şirketin hisselerinin %50'den
fazlasına sahipsen
fazlasına sahipsen
09:24
you get control,
171
548356
1624
kontrol sendedir.
09:25
but usually it depends on the relative distribution of shares.
172
549980
5176
Ancak durum genellikle hisselerin
nispi dağılımına bağlıdır
nispi dağılımına bağlıdır
ve ağ gerçekten çok fark yaratır.
09:31
And the network really matters.
173
555156
2889
09:33
About 10 years ago, Mr. Tronchetti Provera
174
558045
2631
10 yıl önce, Tronchetti Provera
09:36
had ownership and control in a small company,
175
560676
3404
daha büyük bir şirketin hissedarı
olan ve kontrole sahip
olan ve kontrole sahip
09:39
which had ownership and control in a bigger company.
176
564080
3452
küçük bir şirkete
ve kontrolüne sahip oldu.
ve kontrolüne sahip oldu.
09:43
You get the idea.
177
567532
1479
Anladınız.
09:44
This ended up giving him control in Telecom Italia
178
569011
3263
Sonunda Telecom Italia da 26 kaldıraçlık
( misli etkin) bir kontrole sahip oldu.
( misli etkin) bir kontrole sahip oldu.
09:48
with a leverage of 26.
179
572274
3633
09:51
So this means that, with each euro he invested,
180
575907
3943
Bunun anlamı,
sahiplik ilişkileri zinciri yoluyla
sahiplik ilişkileri zinciri yoluyla
yatırdığı her avroya karşılık
26 avroluk bir pazar değeri
26 avroluk bir pazar değeri
09:55
he was able to move 26 euros of market value
181
579850
3685
09:59
through the chain of ownership relations.
182
583535
3376
etki kabiliyeti elde etti
10:02
Now what we actually computed in our study
183
586911
3080
Çalışmamızda hesapladığımız asıl şey, bu
şirketlerin değeri üzerindeki kontroldü.
şirketlerin değeri üzerindeki kontroldü.
10:05
was the control over the TNCs' value.
184
589991
3699
10:09
This allowed us to assign a degree of influence
185
593690
2852
Bu bize, her hissedar için bir etki
derecesi belirleme olanağı verdi.
derecesi belirleme olanağı verdi.
10:12
to each shareholder.
186
596542
2307
10:14
This is very much in the sense of
187
598849
2582
Max Weber'in potansiyel güç tanımı;
10:17
Max Weber's idea of potential power,
188
601431
3112
Bir kişinin isteğini, diğerleri karşı
olmasına rağmen uygulayabilme olasılığı"
olmasına rağmen uygulayabilme olasılığı"
10:20
which is the probability of imposing one's own will
189
604543
3812
10:24
despite the opposition of others.
190
608355
3995
açısından bu çok fazlaydı.
10:28
If you want to compute the flow in an ownership network,
191
612350
4643
Bir sahiplik ağındaki akışı
hesaplamak istiyorsanız
hesaplamak istiyorsanız
yapmanız gereken budur.
10:32
this is what you have to do.
192
616993
1248
10:34
It's actually not that hard to understand.
193
618241
2545
Aslında anlaması o kadar da zor değil.
10:36
Let me explain by giving you this analogy.
194
620786
2768
Size şöyle bir benzetmeyle açıklayayım.
10:39
So think about water flowing in pipes
195
623554
2855
Suyun kalınlıkları farklı borular
içinde aktığını düşünün
içinde aktığını düşünün
10:42
where the pipes have different thickness.
196
626409
3182
10:45
So similarly, the control is flowing in the ownership networks
197
629591
4744
Benzer bir biçimde, kontrol de
sahiplik ağı içinde akar
sahiplik ağı içinde akar
10:50
and is accumulating at the nodes.
198
634335
4419
ve düğümlerde birikir.
10:54
So what did we find after computing all this network control?
199
638754
3948
Peki bütün bu kontrol ağını
hesaplayınca ne bulduk?
hesaplayınca ne bulduk?
10:58
Well, it turns out that the 737 top shareholders
200
642702
5387
Şey, tepedeki 737 hissedar,
Uluslararası Şirket değerlerinin
Uluslararası Şirket değerlerinin
11:03
have the potential to collectively control
201
648089
2792
%80'ini kolektif olarak
kontrol etme potansiyeline sahipti.
kontrol etme potansiyeline sahipti.
11:06
80 percent of the TNCs' value.
202
650881
4260
11:11
Now remember, we started out with 600,000 nodes,
203
655141
3316
Hatırlayalım, 600.000
düğümle başlamıştık,
düğümle başlamıştık,
11:14
so these 737 top players
204
658457
3777
yani bu 737 tepe hissedar
binde 1 den azıcık fazla yapıyor.
binde 1 den azıcık fazla yapıyor.
11:18
make up a bit more than 0.1 percent.
205
662234
3823
11:21
They're mostly financial institutions in the U.S. and the U.K.
206
666057
4956
Bunların çoğu ABD ve İngiltere'de
finans kurumları.
finans kurumları.
11:26
And it gets even more extreme.
207
671013
2548
Ve iş daha da ölçüsüzleşiyor.
11:29
There are 146 top players in the core,
208
673561
4297
Çekirdekte 146 tepe aktör var
11:33
and they together have the potential to collectively control
209
677858
4220
ve bunlar kolektif olarak uluslararası
şirketlerin değerlerinin %40'ını
şirketlerin değerlerinin %40'ını
11:37
40 percent of the TNCs' value.
210
682078
5355
kontrol etme potansiyeline sahip.
11:43
What should you take home from all of this?
211
687433
2796
Şimdi, özetle ne anlamalıyız?
11:46
Well, the high degree of control you saw
212
690229
3588
Gördüğünüz bu yüksek kontrol gücü
her türlü ölçüte göre son derece aşırı.
her türlü ölçüte göre son derece aşırı.
11:49
is very extreme by any standard.
213
693817
4890
11:54
The high degree of interconnectivity
214
698707
2550
Çekirdekteki bu tepe aktörlerin
birbirine olan yüksek bağlanmışlığı
birbirine olan yüksek bağlanmışlığı
11:57
of the top players in the core
215
701257
2312
11:59
could pose a significant systemic risk to the global economy
216
703569
5177
küresel ekonomi için ciddi ve
sistemik bir risk oluşturuyor
sistemik bir risk oluşturuyor
12:04
and we could easily reproduce the TNC network
217
708746
3720
Birkaç basit kural uygulayarak
Uluslararası Şirketler ağınının
Uluslararası Şirketler ağınının
12:08
with a few simple rules.
218
712466
1951
kopyasını üretebiliyoruz.
12:10
This means that its structure is probably the result
219
714417
2480
Bunun anlamı, bu yapı muhtemelen
kendiliğinden böyle gelişti.
kendiliğinden böyle gelişti.
12:12
of self-organization.
220
716897
1640
12:14
It's an emergent property which depends
221
718537
3316
Bu mülkiyet oluşumu, sistem içindeki
etkileşim kurallarına dayanıyor,
etkileşim kurallarına dayanıyor,
12:17
on the rules of interaction in the system,
222
721853
2844
yani muhtemelen küresel komplo,
gizli anlaşma benzeri,
gizli anlaşma benzeri,
12:20
so it's probably not the result of a top-down approach
223
724697
3446
12:24
like a global conspiracy.
224
728143
3426
tepeden inme hiyerarşik bir
şeyin sonucu değil.
şeyin sonucu değil.
12:27
Our study "is an impression of the moon's surface.
225
731569
2933
Bizim çalışmamız "ay yüzeyinin
bir görüntüsüdür,
bir görüntüsüdür,
12:30
It's not a street map."
226
734502
1329
sokak haritası değildir".
12:31
So you should take the exact numbers in our study
227
735831
2639
Bu nedenle, bizim çalışmamızdaki
rakamlara ihtiyatla yaklaşmalısınız
rakamlara ihtiyatla yaklaşmalısınız
12:34
with a grain of salt,
228
738470
1440
12:35
yet it "gave us a tantalizing glimpse
229
739910
3392
ama yine de bize," cesur yeni finans
dünyasının" kışkırtıcı bir resmini veriyor
dünyasının" kışkırtıcı bir resmini veriyor
12:39
of a brave new world of finance."
230
743302
4344
12:43
We hope to have opened the door for more such research in this direction,
231
747646
4440
Bu yönde yapılacak diğer araştırmalara
kapıyı açtığımızı umuyoruz
kapıyı açtığımızı umuyoruz
12:47
so the remaining unknown terrain will be charted in the future.
232
752086
4737
ve gelecekte arazinin bilinmeyen diğer
bölümlerinin haritası çıkarılacaktır.
bölümlerinin haritası çıkarılacaktır.
12:52
And this is slowly starting.
233
756823
1445
Yavaş yavaş başladı.
12:54
We're seeing the emergence of long-term
234
758268
2992
Ağlarla örülü dünyamızı,
karmaşıklık bakış açısından
karmaşıklık bakış açısından
12:57
and highly-funded programs which aim at understanding
235
761260
3570
anlamayı amaçlayan, uzun dönemli
ve yüksek bütçeli programların
ve yüksek bütçeli programların
13:00
our networked world from a complexity point of view.
236
764830
4690
ortaya çıktığını görüyoruz
13:05
But this journey has only just begun,
237
769520
2038
ama bu yolculuk daha yeni başladı,
13:07
so we will have to wait before we see the first results.
238
771558
5438
o nedenle, ilk sonuçları görmek
için beklememiz gerekiyor.
için beklememiz gerekiyor.
13:12
Now there is still a big problem, in my opinion.
239
776996
3618
Benim düşünceme göre
yine de büyük bir sorun var.
yine de büyük bir sorun var.
13:16
Ideas relating to finance, economics, politics,
240
780614
5152
Finans, ekonomi, siyaset ve
toplumla ilgili fikirleri
toplumla ilgili fikirleri
13:21
society, are very often tainted
241
785766
3280
insanlar çoğu kez şahsi ideolojileri
yüzünden çarpıtıyor.
yüzünden çarpıtıyor.
13:24
by people's personal ideologies.
242
789046
3816
13:28
I really hope that this complexity perspective
243
792862
4138
Umuyorum ki
bu karmaşıklık bakış açısı
bu karmaşıklık bakış açısı
13:32
allows for some common ground to be found.
244
797000
5143
bizim bir ortak zemin
bulmamızı sağlayacaktır.
bulmamızı sağlayacaktır.
13:38
It would be really great if it has the power
245
802143
2919
Eğer güç, küreselleşen
dünyamızı felç eden
dünyamızı felç eden
13:40
to help end the gridlock created by conflicting ideas,
246
805062
5063
fikir çatışmalarının
yarattığı tıkanıklıkları
yarattığı tıkanıklıkları
13:46
which appears to be paralyzing our globalized world.
247
810125
5130
aşmaya yardım edebilirse
bu çok güzel bir şey olur.
bu çok güzel bir şey olur.
13:51
Reality is so complex, we need to move away from dogma.
248
815255
4666
Gerçeklik çok karmaşık,
dogmalardan uzaklaşmamız gerekiyor.
dogmalardan uzaklaşmamız gerekiyor.
13:55
But this is just my own personal ideology.
249
819921
2886
Fakat bu da sadece benim şahsi ideolojim.
13:58
Thank you.
250
822807
2035
Teşekkürler.
14:00
(Applause)
251
824842
4677
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
James B. Glattfelder - Complex systems theoristJames B. Glattfelder aims to give us a richer, data-driven understanding of the people and interactions that control our global economy. He does this not to push an ideology -- but with the hopes of making the world a better place.
Why you should listen
First a physicist and then a researcher at a Swiss hedge fund, James B. Glattfelder found himself amazed by the level of understanding we have in regards to the physical world and universe around us. He wondered: how can we move toward a similar understanding of human society?
This question led him to the study of complex systems, a subject he now holds a Ph.D in from the Swiss Federal Institute of Technology. Glattfelder is co-head of quantitative research at Olsen Ltd in Zurich, an FX investment manager focusing on market-stabilizing algorithms. In 2011, he co-authored the study “The Network of Global Corporate Control,” which went viral in the international media and sparked many controversial discussions. The study looked at the architecture of ownership across the globe, and computed a level of control exerted by each international player. The study revealed that less than 1% of all the players in the global economy are part of a highly interconnected and powerful core which, because of the high levels of overlap, leaves the economy vulnerable.
In his free time, Glattfelder enjoys snowboarding, rock climbing, surfing and listening to electronic music.
James B. Glattfelder | Speaker | TED.com