ABOUT THE SPEAKER
Clay Shirky - Social Media Theorist
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications.

Why you should listen

Clay Shirky's work focuses on the rising usefulness of networks -- using decentralized technologies such as peer-to-peer sharing, wireless, software for social creation, and open-source development. New technologies are enabling new kinds of cooperative structures to flourish as a way of getting things done in business, science, the arts and elsewhere, as an alternative to centralized and institutional structures, which he sees as self-limiting. In his writings and speeches he has argued that "a group is its own worst enemy."

Shirky is an adjunct professor in New York Universityʼs graduate Interactive Telecommunications Program, where he teaches a course named “Social Weather.” Heʼs the author of several books. This spring at the TED headquarters in New York, he gave an impassioned talk against SOPA/PIPA that saw 1 million views in 48 hours.

More profile about the speaker
Clay Shirky | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2005

Clay Shirky: Institutions vs. collaboration

Clay Shirky: Kurumlar ya da işbirliği

Filmed:
1,321,687 views

Daha 2005 yılında yaptığı konuşmada, Clay Shirky, kapalı topluluklar ve şirketlerin, insanların ufak katkılarıyla ayakta duran dağınık şebekelere dönüşeceğini, ve esnek işbirliğinin, kesin planlamanın yerine alacağını gösteriyor.
- Social Media Theorist
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
How do groupsgruplar get anything donetamam? Right?
0
0
3000
Topluluklar işleri nasıl yapar?
00:15
How do you organizedüzenlemek a groupgrup of individualsbireyler
1
3000
2000
Nasıl bir bireyler grubunu alıp da
00:17
so that the outputçıktı of the groupgrup
2
5000
2000
bunlara karmaşa yerine,
00:19
is something coherenttutarlı and of lastingkalıcı valuedeğer,
3
7000
2000
kalıcı ve değerli bir şeyler
00:21
insteadyerine of just beingolmak chaoskaos?
4
9000
2000
yarattırsınız?
00:23
And the economicekonomik framingçerçeveleme of that problemsorun
5
11000
3000
Bu problemin ekonomik anlatımına
00:26
is calleddenilen coordinationKoordinasyon costsmaliyetler.
6
14000
2000
"koordinasyon maliyeti" deniyor.
00:28
And a coordinationKoordinasyon costmaliyet is essentiallyesasen all of the financialmali
7
16000
4000
"Koordinasyon maliyeti," topluluktan sonuç alabilmek için
00:32
or institutionalkurumsal difficultieszorluklar in arrangingdüzenleme groupgrup outputçıktı.
8
20000
4000
ortaya çıkan bütün kurumsal ve finansal zorluklara verilen ad.
00:36
And we'vebiz ettik had a classicklasik answerCevap for coordinationKoordinasyon costsmaliyetler,
9
24000
3000
Bu problemin klasik bir cevabı vardı:
00:39
whichhangi is, if you want to coordinatekoordinat the work of a groupgrup of people,
10
27000
3000
Eğer bir grup insanın beraber çalışmasını istiyorsan,
00:42
you startbaşlama an institutionkurum, right? You raiseyükseltmek some resourceskaynaklar.
11
30000
2000
bir kurum yaratırsın, değil mi? Kaynak bulursun.
00:44
You foundbulunan something. It can be privateözel or publichalka açık.
12
32000
3000
Bir şeyler kurarsın. Özel veya devlet kurumu olabilir.
00:47
It can be for profitkâr or not profitkâr. It can be largegeniş or smallküçük.
13
35000
3000
Kar amacı güdebilir, veya gütmeyebilir. Büyük veya küçük olabilir.
00:50
But you get these resourceskaynaklar togetherbirlikte.
14
38000
2000
Her halükarda kaynaklarını toplarsın,
00:52
You foundbulunan an institutionkurum, and you use the institutionkurum
15
40000
3000
bir kurum yaratırsın ve topluluğun faaliyetlerini
00:55
to coordinatekoordinat the activitiesfaaliyetler of the groupgrup.
16
43000
2000
bu kurum aracılığıyla yönlendirirsin.
00:57
More recentlyson günlerde, because the costmaliyet of lettingicar groupsgruplar
17
45000
4000
Son zamanlarda, toplulukların
01:01
communicateiletişim kurmak with eachher other has fallendüşmüş throughvasitasiyla the floorzemin --
18
49000
3000
birbirleriyle görüşme masrafları ucuzladığı için,
01:04
and communicationiletişim costsmaliyetler are one of the bigbüyük
19
52000
2000
- haberleşme, işbirliğinin en önemli parçalarından biri -
01:06
inputsgirişler to coordinationKoordinasyon -- there has been a secondikinci answerCevap,
20
54000
4000
ikinci bir cevap ortaya çıktı:
01:10
whichhangi is to put the cooperationişbirliği into the infrastructurealtyapı,
21
58000
4000
işbirliğini, altyapının içine yerleştirmek,
01:14
to designdizayn systemssistemler that coordinatekoordinat the outputçıktı
22
62000
3000
yani, topluluğun yarattıklarını, sistemin çalışmasının
01:17
of the groupgrup as a by-productyan ürün of the operatingişletme of the systemsistem,
23
65000
3000
doğal bir sonucu haline getirmek,
01:20
withoutolmadan regardsaygı to institutionalkurumsal modelsmodeller.
24
68000
3000
kurumsal modellerle uğraşmamak.
01:23
So, that's what I want to talk about todaybugün.
25
71000
2000
İşte bugün size anlatmak istediğim şey bu.
01:25
I'm going to illustrateörneklemek it with some fairlyoldukça concretebeton examplesörnekler,
26
73000
2000
Anlatırken, somut örnekler vereceğim,
01:27
but always pointingişaret to the broadergeniş themestemalar.
27
75000
4000
ama geneli ortaya koymaya gayret edeceğim.
01:31
So, I'm going to startbaşlama by tryingçalışıyor to answerCevap a questionsoru
28
79000
2000
Öncelikle, hepiniz zaman zaman kendine sorduğu,
01:33
that I know eachher of you will have askeddiye sordu yourselfkendin at some pointpuan or other,
29
81000
2000
ama ancak son zamanlarda İnternet'in yükselişi
01:35
and whichhangi the InternetInternet is purpose-builtamaca uygun yapılmış to answerCevap,
30
83000
2000
ile cevabını alabildiğimiz bir soru sormak istiyorum:
01:37
whichhangi is, where can I get a pictureresim of a roller-skatingKatolog mermaidDeniz kızı?
31
85000
4000
Paten kayan bir denizkızı fotoğrafını nereden bulabilirim?
01:41
So, in NewYeni YorkYork CityŞehir, on the first SaturdayCumartesi of everyher summeryaz,
32
89000
4000
Denizkızı Alayı, her sene yazın ilk Cumartesi günü,
01:45
ConeyConey IslandAda, our localyerel, charminglytatlı run-downhalsiz amusementEğlence parkpark,
33
93000
3000
New York Şehri'nin Coney Adası'nda yerel, nostalik
01:48
hostsana bilgisayarlar the MermaidDeniz kızı ParadeGeçit töreni. It's an amateuramatör paradegeçit töreni;
34
96000
3000
lunaparkta gerçekleştiriliyor. Amatör bir geçiş alayı,
01:51
people come from all over the cityŞehir; people get all dressedgiyinmiş up.
35
99000
3000
insanlar şehrin her tarafından kostümler giyinip geliyorlar.
01:54
Some people get lessaz dressedgiyinmiş up.
36
102000
2000
Bazılar çok fazla giyinmiyor.
01:56
YoungGenç and oldeski, dancingdans in the streetssokaklar.
37
104000
3000
Yedisinden yetmişine, sokaklarda dans ediliyor.
01:59
ColorfulRenkli characterskarakterler, and a good time is had by all.
38
107000
3000
Renkli tipler; herkes güzel vakit geçiriyor.
02:02
And what I want to call your attentionDikkat to is not the MermaidDeniz kızı ParadeGeçit töreni itselfkendisi,
39
110000
2000
Ancak dikkatinizi çekmek istediğim şey
02:04
charmingbüyüleyici thoughgerçi it is, but ratherdaha doğrusu to these photosfotoğraflar.
40
112000
3000
Denizkızı Alayı değil, buradaki fotoğraflar.
02:07
I didn't take them. How did I get them?
41
115000
3000
Ben bu fotoğrafları nasıl edindim? Kendim çekmedim.
02:10
And the answerCevap is: I got them from FlickrFlickr.
42
118000
2000
Cevap ise şu: Fotoğrafları Flickr'dan aldım.
02:12
FlickrFlickr is a photo-sharingFotoğraf paylaşımı servicehizmet
43
120000
3000
Flickr, insanların çektikleri fotoğrafları
02:15
that allowsverir people to take photosfotoğraflar, uploadyüklemek them,
44
123000
2000
gönderip Web üzerinde yayınlamalarına
02:17
sharepay them over the WebWeb and so forthileri.
45
125000
1000
imkan sağlayan bir fotoğraf paylaşımı sitesi.
02:18
RecentlySon zamanlarda, FlickrFlickr has addedkatma an additionalek functionfonksiyon calleddenilen taggingetiketleme.
46
126000
4000
Son zamanlarda, Flickr "etiketleme" (tagging) adında bir fonksiyon ekledi.
02:22
TaggingEtiketleme was pioneeredöncülük by DeliciousLezzetli and JoshuaJoshua SchachterSchachter.
47
130000
3000
"Etiketleme", ilk olarak Joshua Schachter ve Del.icio.us tarafından düşünüldü.
02:25
DeliciousLezzetli is a socialsosyal bookmarkingBookmarking servicehizmet.
48
133000
2000
Del.icio.us, sosyal bir "etiketleme" hizmeti.
02:27
TaggingEtiketleme is a cooperativeKooperatif infrastructurealtyapı answerCevap to classificationsınıflandırma.
49
135000
5000
"Etiketleme," işbirliği kullanan bir sınıflandırma altyapısı.
02:32
Right? If I had givenverilmiş this talk last yearyıl,
50
140000
3000
Eğer bu konuşmayı geçen sene gerçekleştirseydim,
02:35
I couldn'tcould do what I just did,
51
143000
2000
şimdi yaptığımı yapamazdım;
02:37
because I couldn'tcould have foundbulunan those photosfotoğraflar.
52
145000
2000
çünkü o fotoğrafları bulamazdım.
02:39
But insteadyerine of sayingsöz,
53
147000
2000
Ama "profesyonel kütüphaneciler tutup da
02:41
we need to hirekiralama a professionalprofesyonel classsınıf of librarianskütüphaneciler
54
149000
2000
sitemize gönderilen bu fotoğrafları organize ettirelim"
02:43
to organizedüzenlemek these photosfotoğraflar oncebir Zamanlar they're uploadedyüklenen,
55
151000
2000
demek yerine, Flickr,
02:45
FlickrFlickr simplybasitçe turneddönük over to the userskullanıcılar
56
153000
3000
fotoğrafları sınıflandırma imkanını
02:48
the abilitykabiliyet to characterizekarakterize the photosfotoğraflar.
57
156000
2000
kullanıcılara bıraktı.
02:50
So, I was ableyapabilmek to go in and drawçekmek down photosfotoğraflar that had been taggedTagged
58
158000
3000
Ben de, gidip "Denizkızı Alayı" diye etiketlenmiş
02:53
"MermaidDeniz kızı ParadeGeçit töreni." There were 3,100 photosfotoğraflar takenalınmış by 118 photographersfotoğrafçılar,
59
161000
6000
fotoğrafları buldum. 118 fotoğrafçı tarafından çekilen 3100 adet
02:59
all aggregatedtoplanan and then put underaltında this niceGüzel, neattemiz nameisim,
60
167000
3000
fotoğraf vardı; hepsi bu isim altında güzelce
03:02
showngösterilen in reverseters chronologicalkronolojik ordersipariş.
61
170000
2000
düzenlenmiş, ters kronolojik sırada sıralanmıştı.
03:04
And I was then ableyapabilmek to go and retrievealmak them
62
172000
2000
Ben de onları edindim, bu sayede
03:06
to give you that little slideshowslayt gösterisi.
63
174000
2000
slayt gösterisini yapmam mümkün oldu.
03:08
Now, what hardzor problemsorun is beingolmak solvedçözülmüş here?
64
176000
3000
Şimdi burada hangi zor problem çözüldü?
03:11
And it's -- in the mostçoğu schematicşematik possiblemümkün viewgörünüm,
65
179000
2000
En geniş şematik görüntüde,
03:13
it's a coordinationKoordinasyon problemsorun, right?
66
181000
2000
bu bir koordinasyon problemi.
03:15
There are a largegeniş numbernumara of people on the InternetInternet,
67
183000
2000
İnternet'te bir çok fotoğraf var,
03:17
a very smallküçük fractionkesir of them have photosfotoğraflar of the MermaidDeniz kızı ParadeGeçit töreni.
68
185000
4000
ama sadece ufak bir kısmı "Denizkızı Alayı"ndan alınmış.
03:21
How do we get those people togetherbirlikte to contributekatkıda bulunmak that work?
69
189000
4000
Nasıl yapıp da insanları bu ortak çalışmaya katabiliriz?
03:25
The classicklasik answerCevap is to formform an institutionkurum, right?
70
193000
3000
Klasik cevap, bir kurum yaratmak:
03:28
To drawçekmek those people into some prearrangedkararla structureyapı
71
196000
4000
İnsanları, açıkça belirtilmiş amaçları olan, önceden hazırlanmış,
03:32
that has explicitaçık goalshedefleri.
72
200000
2000
bir yapının içine yerleştirmek.
03:34
And I want to call your attentionDikkat to
73
202000
2000
Bu yöntemin yarattığı
03:36
some of the sideyan effectsetkileri of going the institutionalkurumsal routerota.
74
204000
5000
bazı ciddi sıkıntılara dikkatinizi çekmek isterim.
03:41
First of all, when you formform an institutionkurum,
75
209000
2000
Öncelikle, bir kurum yarattığınız zaman,
03:43
you take on a managementyönetim problemsorun, right?
76
211000
2000
karşınıza bir yönetim problemi çıkar.
03:45
No good just hiringişe alıyor employeesçalışanlar,
77
213000
2000
Sadece çalışacak insan almanız yetmez.
03:47
you alsoAyrıca have to hirekiralama other employeesçalışanlar to manageyönetmek those employeesçalışanlar
78
215000
3000
Bunları yönetecek, ve kurumun amaçları yönünde yönlendirecek
03:50
and to enforcezorlamak the goalshedefleri of the institutionkurum and so forthileri.
79
218000
3000
başka çalışanlara ihtiyacınız olur.
03:53
Secondlyİkinci olarak, you have to bringgetirmek structureyapı into placeyer.
80
221000
3000
Ayrıca bu yapıyı tasarlamanız gerekir.
03:56
Right? You have to have economicekonomik structureyapı.
81
224000
2000
Anladınız mı? Ekonomik bir yapınız olması gerekli.
03:58
You have to have legalyasal structureyapı.
82
226000
2000
Hukuki bir yapı da gerekli.
04:00
You have to have physicalfiziksel structureyapı.
83
228000
1000
Ayrıca fiziksel bir yapı olması da gerekiyor.
04:01
And that createsyaratır additionalek costsmaliyetler.
84
229000
3000
Bu ek maliyet getiriyor.
04:04
ThirdÜçüncü, formingşekillendirme an institutionkurum is inherentlydoğal olarak exclusionaryDışlayıcı.
85
232000
4000
Üçüncü olarak, kurum yaratmak, kendiliğinden dışlayıcıdır.
04:08
You noticeihbar we haven'tyok got everybodyherkes who has a photoFotoğraf.
86
236000
4000
Farkettiyseniz, bir fotoğrafı olan herkesi dahil edemeyiz.
04:12
You can't hirekiralama everyoneherkes in a companyşirket, right?
87
240000
3000
Herkesi şirkete alamazsınız.
04:15
You can't recruitaskere everyoneherkes into a governmentalhükümet organizationorganizasyon.
88
243000
3000
Herkesi devlete memur yapamazsınız.
04:18
You have to excludehariç tut some people.
89
246000
2000
Bazılarını dışlamamız gerekir.
04:20
And fourthdördüncü, as a resultsonuç of that exclusionhariç tutma,
90
248000
2000
Dördüncü olarak, bu dışlamanın sonucunda,
04:22
you endson up with a professionalprofesyonel classsınıf. Look at the changedeğişiklik here.
91
250000
4000
profesyonel bir sınıf oluşur. Buradaki değişikliğe bakın.
04:26
We'veBiz ettik gonegitmiş from people with photosfotoğraflar to photographersfotoğrafçılar.
92
254000
3000
"Fotoğraf çekmiş insanlardan" başlayıp, "Fotoğrafçılara" geldik.
04:29
Right? We'veBiz ettik createdoluşturulan a professionalprofesyonel classsınıf of photographersfotoğrafçılar
93
257000
4000
Amacı, Denizkızı Alayı'nı veya benzer olayları
04:33
whosekimin goalhedef is to go out and photographfotoğraf the MermaidDeniz kızı ParadeGeçit töreni,
94
261000
2000
fotoğraflandırmak olan,
04:35
or whateverher neyse elsebaşka they're sentgönderilen out to photographfotoğraf.
95
263000
5000
profesyonel bir fotoğrafçı sınıfı yarattık.
04:40
When you buildinşa etmek cooperationişbirliği into the infrastructurealtyapı,
96
268000
3000
Oysa, Flickr yöntemini kullanıp da,
04:43
whichhangi is the FlickrFlickr answerCevap,
97
271000
3000
işbirliğini, altyapının içine yerleştirirseniz,
04:46
you can leaveayrılmak the people where they are
98
274000
2000
insanları olduğu gibi bırakırsınız,
04:48
and you take the problemsorun to the individualsbireyler, ratherdaha doğrusu than
99
276000
4000
bireyleri probleme göndermek yerine,
04:52
movinghareketli the individualsbireyler to the problemsorun.
100
280000
1000
problemi bireyleri getirirsiniz.
04:53
You arrangedüzenlemek the coordinationKoordinasyon in the groupgrup, and by doing that
101
281000
7000
Bir grup içinde işbirliği yaratabildiğiniz zaman,
05:00
you get the sameaynı outcomesonuç, withoutolmadan the institutionalkurumsal difficultieszorluklar.
102
288000
4000
hem kurumsal sıkıntılardan kurtulursunuz, hem de aynı sonucu elde edersiniz.
05:04
You losekaybetmek the institutionalkurumsal imperativezorunlu.
103
292000
2000
Kurumsal yetkiyi kaybedersiniz,
05:06
You losekaybetmek the right to shapeşekil people'sinsanların work when it's volunteergönüllü effortçaba,
104
294000
3000
Gönüllü çaba olduğu zaman, insanların çabalarını biçimlendirme
05:09
but you alsoAyrıca sheddöken the institutionalkurumsal costmaliyet,
105
297000
3000
hakkını yitirirsiniz, ama kurumsal maliyet de kaybolur,
05:12
whichhangi givesverir you greaterbüyük flexibilityesneklik.
106
300000
2000
bu da size esneklik sağlar.
05:14
What FlickrFlickr does is it replacesyerini alır planningplanlama with coordinationKoordinasyon.
107
302000
5000
Flickr, planlamanın yerine işbirliğini koyuyor.
05:19
And this is a generalgenel aspectGörünüş of these cooperativeKooperatif systemssistemler.
108
307000
3000
Bu da işbirliğine dayalı sistemlerin genel özelliği.
05:22
Right. You'llYou'll have experienceddeneyimli this in your life
109
310000
3000
Bunu kendiniz de hayatınızda yaşadınız:
05:25
wheneverher ne zaman you boughtsatın your first mobileseyyar phonetelefon,
110
313000
2000
İlk cep telefonunuzu alıp da plan yapmaktan
05:27
and you stoppeddurduruldu makingyapma plansplanları.
111
315000
2000
vazgeçtiniz:
05:29
You just said, "I'll call you when I get there."
112
317000
2000
"Gelince ben seni ararım" demeye başladınız.
05:31
"Call me when you get off work." Right?
113
319000
2000
"İşin bitince beni ara." Değil mi?
05:33
That is a point-to-pointnoktadan noktaya replacementdeğiştirme of coordinationKoordinasyon with planningplanlama.
114
321000
5000
İşbirliği, planlamanın yerini birebir olarak alıyor.
05:38
Right. We're now ableyapabilmek to do that kindtür of thing with groupsgruplar.
115
326000
4000
Aynı şeyi gruplarla yapmamız mümkün.
05:42
To say insteadyerine of, we mustşart make an advanceilerlemek planplan,
116
330000
3000
Plan yapalım, 5-yıllık projeksiyon yapalım,
05:45
we mustşart have a five-yearbeş yıllık projectionprojeksiyon
117
333000
1000
Vikipedi'nin, vs...
05:46
of where the WikipediaWikipedia is going to be, or whateverher neyse,
118
334000
3000
ne yöne gittiğini görelim, demek yerine,
05:49
you can just say, let's coordinatekoordinat the groupgrup effortçaba,
119
337000
3000
hadi grup çalışmasını baştan koordine edelim,
05:52
and let's dealanlaştık mı with it as we go,
120
340000
2000
sonra da problemler ortaya çıktıkça çözelim,
05:54
because we're now well-enoughyeterli-iyi coordinatedkoordine
121
342000
1000
çünkü zaten aramızda yeterli seviyede koordinasyon var,
05:55
that we don't have to take on the problemssorunlar of decidingkarar in advanceilerlemek what to do.
122
343000
5000
problemleri erkenden çözmek zorunda değiliz.
06:00
So here'sburada anotherbir diğeri exampleörnek. This one'sbiri somewhatbiraz more somberkasvetli.
123
348000
3000
Bir örnek daha vereceğim. Bu seferki biraz iç kapatıyor.
06:03
These are photosfotoğraflar on FlickrFlickr taggedTagged "IraqIrak."
124
351000
2000
Flickr'da "Irak" diye etiketlenmiş fotoğraflar var.
06:09
And everything that was hardzor about the coordinationKoordinasyon costmaliyet
125
357000
3000
"Denizkızı Alayı"ndaki koordinasyon maaliyetleri,
06:12
with the MermaidDeniz kızı ParadeGeçit töreni is even harderDaha güçlü here.
126
360000
3000
burada daha da zor.
06:15
There are more picturesresimler. There are more photographersfotoğrafçılar.
127
363000
3000
Daha fazla sayıda fotoğraf, daha fazla sayıda fotoğrafçı var.
06:18
It's takenalınmış over a widerDaha geniş geographiccoğrafi areaalan.
128
366000
4000
Fotoğraflar daha geniş bir coğrafi alana yayılmış.
06:22
The photosfotoğraflar are spreadYAYILMIŞ out over a longeruzun perioddönem of time.
129
370000
2000
Daha geniş bir zaman aralığında çekilmişler.
06:24
And worsten kötü of all, that figureşekil at the bottomalt,
130
372000
4000
En kötüsü, alttaki rakam,
06:28
approximatelyyaklaşık olarak tenon photosfotoğraflar perbaşına photographerfotoğrafçı, is a lieYalan.
131
376000
4000
Fotoğrafçı başına 10 fotoğraf ifadesi, bir yalan.
06:32
It's mathematicallymatematiksel olarak truedoğru,
132
380000
2000
Matematiksel olarak doğru,
06:34
but it doesn't really talk about anything importantönemli --
133
382000
2000
ama esas önemli olan şeyi anlatmıyor;
06:36
because in these systemssistemler, the averageortalama isn't really what mattershususlar.
134
384000
5000
çünkü bu sistemlerde, ortalama önemli değil.
06:41
What mattershususlar is this.
135
389000
2000
Önemli olan şu:
06:43
This is a graphgrafik of photographsfotoğraflar taggedTagged IraqIrak
136
391000
5000
"Irak" diye etiketlenmiş fotoğrafların grafiği
06:48
as takenalınmış by the 529 photographersfotoğrafçılar who contributedkatkıda the 5,445 photosfotoğraflar.
137
396000
6000
5445 fotoğrafı gönderen 529 fotoğrafçıyı gösteriyor.
06:54
And it's rankedsırada yer aldı in ordersipariş of numbernumara of photosfotoğraflar takenalınmış perbaşına photographerfotoğrafçı.
138
402000
5000
Fotoğrafçı başına fotoğraf sayısına göre sıralandırılmış.
06:59
You can see here, over at the endson,
139
407000
2000
Buradaki en uçta,
07:01
our mostçoğu prolificüretken photographerfotoğrafçı has takenalınmış around 350 photosfotoğraflar,
140
409000
4000
en çok fotoğraf çeken fotoğrafçının 350 tane fotoğraf gönderdiğini,
07:05
and you can see there's a fewaz people who have takenalınmış hundredsyüzlerce of photosfotoğraflar.
141
413000
4000
ve yüzlerce fotoğraf çekmiş bir kaç insan olduğunu,
07:09
Then there's dozensonlarca of people who'veettik kim takenalınmış dozensonlarca of photosfotoğraflar.
142
417000
3000
düzinelerce fotoğraf çekmiş düzinelerce fotoğraf olduğunu,
07:12
And by the time we get around here,
143
420000
2000
ve buraya geldiğimizde de,
07:14
we get tenon or fewerDaha az photosfotoğraflar, and then there's this long, flatdüz tailkuyruk.
144
422000
4000
on veya daha az fotoğraf var, sonra da aşağıdaki uzun, düz kuyruk olduğunu,
07:18
And by the time you get to the middleorta,
145
426000
2000
ortaya geldiğimizde
07:20
you've got hundredsyüzlerce of people
146
428000
2000
sadece bir fotoğraf göndermiş
07:22
who have contributedkatkıda only one photoFotoğraf eachher.
147
430000
3000
yüzlerce insan var.
07:25
This is calleddenilen a power-lawgüç-hukuk distributiondağıtım.
148
433000
2000
Buna güç kuralı dağılımı denir.
07:27
It appearsbelirir oftensık sık in unconstrainedKısıtlamasız socialsosyal systemssistemler
149
435000
5000
Genelde, insanların istedikleri kadar katılımda bulundukları
07:32
where people are allowedizin to contributekatkıda bulunmak as much or as little as they like --
150
440000
4000
sınırlandırılmamış sosyal sistemlerde
07:36
this is oftensık sık what you get. Right?
151
444000
2000
ortaya çıkar.
07:38
The mathmatematik behindarkasında the power-lawgüç-hukuk distributiondağıtım is that whatever'sHer ne in the nthn. positionpozisyon
152
446000
4000
Bu güç kuralı dağılımı matematiksel yapısı, n'inci pozisyonda bulunanın,
07:42
is doing about one-nthbir n. of whatever'sHer ne beingolmak measuredölçülü,
153
450000
3000
birinci pozisyonda bulunan kişiye göre
07:45
relativebağıl to the personkişi in the first positionpozisyon.
154
453000
2000
işin 1/n'ini yapmasına dayanıyor.
07:47
So, we'devlenmek expectbeklemek the tenthonuncu mostçoğu prolificüretken photographerfotoğrafçı
155
455000
2000
Dolayısıyla, 10'uncu sıradaki fotoğrafçının,
07:49
to have contributedkatkıda about a tenthonuncu of the photosfotoğraflar,
156
457000
3000
birinci sıradakinin onda biri kadar fotoğraf göndermiş olmasını,
07:52
and the hundredthyüzüncü mostçoğu prolificüretken photographerfotoğrafçı
157
460000
2000
100'üncü sıradaki fotoğrafçının da,
07:54
to have contributedkatkıda only about a hundredyüz as manyçok photosfotoğraflar
158
462000
3000
birinci sıradakinin yüzde biri kadar fotoğraf
07:57
as the mostçoğu prolificüretken photographerfotoğrafçı did.
159
465000
2000
göndermiş olmasını bekleriz.
07:59
So, the headkafa of the curveeğri can be sharperdaha keskin or flatterpohpohlamak.
160
467000
4000
Dolayısıyla eğri, daha keskin veya daha düz olabilir.
08:03
But that basictemel mathmatematik accountshesapları bothher ikisi de for the steepdik slopeeğim
161
471000
2000
Ama keskin de olsa, düz de olsa,
08:05
and for the long, flatdüz tailkuyruk.
162
473000
2000
aynı matematiksel formül ile açıklanıyor.
08:07
And curiouslymerakla, in these systemssistemler, as they growbüyümek largerdaha büyük,
163
475000
3000
İlginç bir şekilde, bu sistemler büyüdükçe,
08:10
the systemssistemler don't convergeYakınsama; they divergesapmak more.
164
478000
4000
bir denge noktasına doğru gitmiyorlar, bilakis dağılmaya meyilleniyorlar.
08:14
In biggerDaha büyük systemssistemler, the headkafa getsalır biggerDaha büyük
165
482000
1000
Daha büyük sistemlerde, kafa büyüdükçe,
08:15
and the tailkuyruk getsalır longeruzun, so the imbalancedengesizlik increasesartışlar.
166
483000
6000
kuyruk da uzuyor, böylece eşitsizlik artııyor.
08:21
You can see the curveeğri is obviouslybelli ki heavilyağır şekilde left-weightedsol ağırlıklı. Here'sİşte how heavilyağır şekilde:
167
489000
4000
Bu eğrinin, sol tarafının baskın olduğu açık şekilde görünüyor. Şöyle ki:
08:25
if you take the topüst 10 percentyüzde of photographersfotoğrafçılar contributingkatkı to this systemsistem,
168
493000
4000
Eğer fotoğraf gönderenlerin üst yüzde onuna bakarsanız,
08:29
they accounthesap for threeüç quarterskışla of the photosfotoğraflar takenalınmış --
169
497000
4000
bunların fotoğrafların dörtte üçünü göndermiş olduklarını görürsünüz.
08:33
just the topüst 10 percentyüzde mostçoğu prolificüretken photographersfotoğrafçılar.
170
501000
3000
Fotoğrafçıların sadece yüzde onundan buu kadar fotoğraf çıkıyor.
08:36
If you go down to fivebeş percentyüzde,
171
504000
2000
Bu oranı yüzde beşe indirirsek,
08:38
you're still accountingmuhasebe for 60 percentyüzde of the photosfotoğraflar.
172
506000
3000
hala fotoğraflarını yüzde 60'ı kapsıyoruz.
08:41
If you go down to one percentyüzde, excludehariç tut 99 percentyüzde of the groupgrup effortçaba,
173
509000
6000
Eğer oranı yüzde bire düşürürseniz, grup çabalarının %99'unu dışlarsanız,
08:47
you're still accountingmuhasebe for almostneredeyse a quarterçeyrek of the photosfotoğraflar.
174
515000
3000
hala fotoğrafların bir çeyreğini kapsamaya devam ediyorsunuz.
08:50
And because of this left weightingAğırlık ölçme,
175
518000
2000
İşte eğri bu şekilde sola meyillendiğinden,
08:52
the averageortalama is actuallyaslında here, way to the left.
176
520000
5000
ortalama burada, iyice solda.
08:57
And that soundssesleri strangegarip to our earskulaklar,
177
525000
2000
Kulağa tuhaf gelse de,
08:59
but what endsuçları up happeningolay is that 80 percentyüzde of the contributorskatkıda
178
527000
3000
katılımcıların yüzde sekseni, ortalama altında
09:02
have contributedkatkıda a below-averageortalamanın altında amounttutar.
179
530000
3000
fotoğraf göndermiş.
09:05
That soundssesleri strangegarip because we expectbeklemek averageortalama and middleorta
180
533000
2000
Bu tuhaf geliyor, çünkü ortalama ve ortanın
09:07
to be about the sameaynı, but they're not at all.
181
535000
3000
aynı değer olmasını bekliyoruz, ama değil.
09:10
This is the mathmatematik underlyingtemel the 80/20 rulekural. Right?
182
538000
4000
Bu, 80/20 kuralını açıklayan matematik.
09:14
WheneverNe zaman you hearduymak anybodykimse talkingkonuşma about the 80/20 rulekural,
183
542000
2000
"80/20 kuralı" diye herkesin bahsettği kural,
09:16
this is what's going on. Right?
184
544000
2000
işte bu kuraldır.
09:18
20 percentyüzde of the merchandisemal accountshesapları for 80 percentyüzde of the revenuegelir,
185
546000
4000
Envanterin %20'si, satışında %80'ini kapsar.
09:22
20 percentyüzde of the userskullanıcılar use 80 percentyüzde of the resourceskaynaklar --
186
550000
2000
Kullanıcıların %20'si, kaynakların %80'ini harcar.
09:24
this is the shapeşekil people are talkingkonuşma about when that happensolur.
187
552000
5000
Bu kuraldan bahsedildiğinde kastedilen şekil budur.
09:29
InstitutionsKurumlar only have two toolsaraçlar: carrotshavuç and stickssopa.
188
557000
3000
Kurumların sadece iki aracı vardır: Havuç ve sopa.
09:32
And the 80 percentyüzde zonebölge is a no-carrotHayır-havuç and no-stickHayır-sopa zonebölge.
189
560000
4000
"Yüzde 80 kuşağı" ise, havuçsuz ve sopasız bir kuşak.
09:36
The costsmaliyetler of runningkoşu the institutionkurum mean that you cannotyapamam
190
564000
9000
Kurumu çalıştırmanın maliyetinin olması, bu insanların işlerini, kurumsal bir yapıya
09:45
take on the work of those people easilykolayca in an institutionalkurumsal frameçerçeve.
191
573000
3000
kolayca geçiremeyeceğiniz anlamına geliyor.
09:48
The institutionalkurumsal modelmodel always pushesiter leftwardssola doğru,
192
576000
4000
Kurumsal model, sürekli sola doğru itekler,
09:52
treatingtedavi these people as employeesçalışanlar.
193
580000
2000
insanları, "çalışan" olarak görür.
09:54
The institutionalkurumsal responsetepki is,
194
582000
1000
Kurumsal cevap,
09:55
I can get 75 percentyüzde of the valuedeğer for 10 percentyüzde of the hiresHires -- great,
195
583000
5000
"%10'luk dilimden %75'lik değer alabiliyorum - çok güzel" şeklindedir,
10:00
that's what I'll do.
196
588000
2000
"madem durum böyle, kalanını bırakalım."
10:02
The cooperativeKooperatif infrastructurealtyapı modelmodel saysdiyor,
197
590000
2000
İşbirliğine dayalı altyapı ise,
10:04
why do you want to give up a quarterçeyrek of the valuedeğer?
198
592000
3000
"neden değerin çeyreğinden vazgeçelim ki?" şeklinde.
10:07
If your systemsistem is designedtasarlanmış
199
595000
2000
Eğer sisteminiz, değerin %25'inden
10:09
so that you have to give up a quarterçeyrek of the valuedeğer,
200
597000
3000
vazgeçmenize yol açıyorsa,
10:12
re-engineeryeniden mühendisi the systemsistem.
201
600000
3000
sisteminizi yeniden tasarlayın.
10:15
Don't take on the costmaliyet that preventsengeller you
202
603000
2000
Bu insanların katkılarını elde etmeniz
10:17
from gettingalma to the contributionskatkıları of these people.
203
605000
2000
için gereken maliyeti harcamayın,
10:19
BuildYapı the systemsistem so that anybodykimse can contributekatkıda bulunmak at any amounttutar.
204
607000
5000
bunun yerine, sistemi, herkesin katkıda bulunmasına izin verir şekilde inşa edin.
10:24
So the coordinationKoordinasyon responsetepki askssorar not,
205
612000
6000
Dolayısıyla, işbirliğine dayalı cevap,
10:30
how are these people as employeesçalışanlar, but ratherdaha doğrusu,
206
618000
3000
insanların iyi bir çalışan olup olmadıklarını değil,
10:33
what is theironların contributionkatkı like? Right?
207
621000
2000
katkılarının ne olduğunu sorar.
10:35
We have over here PsychoPsikopat MiltMilt, a FlickrFlickr userkullanıcı,
208
623000
3000
Bu tarafta, Flickr kullanıcısı "Psycho Milt"i görüyoruz.
10:38
who has contributedkatkıda one, and only one, photoFotoğraf titledbaşlıklı "IraqIrak."
209
626000
5000
"Psycho Milt", bir adet, sadece bir adet "Irak" etiketli fotoğraf göndermiş.
10:43
And here'sburada the photoFotoğraf. Right. LabeledEtiketli, "BadKötü Day at Work."
210
631000
4000
İşte fotoğraf da bu. Başlığı "İş Günüm Kötü Geçiyor."
10:47
Right? So the questionsoru is,
211
635000
3000
Dolayısıyla, soru şu:
10:50
do you want that photoFotoğraf? Yes or no.
212
638000
3000
Bu fotoğrafı ister misiniz? Evet mi, hayır mı?
10:53
The questionsoru is not, is PsychoPsikopat MiltMilt a good employeeişçi?
213
641000
4000
Soru, "Psycho Milt iyi bir çalışan mı?" değil.
10:57
And the tensiongerginlik here is betweenarasında institutionkurum as enablerenabler
214
645000
5000
Buradaki çekişme, kurumun imkan sağlayıcı tarafı ile,
11:02
and institutionkurum as obstacleengel.
215
650000
2000
kurumun engel olma niteliği arasında.
11:04
When you're dealingmuamele with the left-handsol edgekenar
216
652000
2000
Bu dağılımların sol tarafına baktığımızda,
11:06
of one of these distributionsdağılımları,
217
654000
2000
bol vakit harcayıp,
11:08
when you're dealingmuamele with the people who spendharcamak a lot of time
218
656000
2000
istediğiniz üründen bolca üreten
11:10
producingüreten a lot of the materialmalzeme you want,
219
658000
2000
insanları görürsünüz;
11:12
that's an institution-as-enablerkurum olarak olanaklı kılmak worldDünya.
220
660000
2000
bu, kurumların imkan sağlayıcı olan tarafıdır.
11:14
You can hirekiralama those people as employeesçalışanlar, you can coordinatekoordinat theironların work
221
662000
3000
Bu insanları çalışan olarak işe alabilirsiniz, çalışmalarını sonuç almak
11:17
and you can get some outputçıktı.
222
665000
2000
üzere koordine edebilirsiniz.
11:19
But when you're down here, where the PsychoPsikopat MiltsMilts of the worldDünya
223
667000
2000
Ama dağılımın bu tarafında, dünyanın Psycho Milts gibi
11:21
are addingekleme one photoFotoğraf at a time,
224
669000
3000
sadece bir tane fotoğraf gönderen insanları sözkonusuysa,
11:24
that's institutionkurum as obstacleengel.
225
672000
3000
bu da kurumun engel olma özelliğini ortaya çıkarır.
11:27
InstitutionsKurumlar hatenefret beingolmak told they're obstaclesengeller.
226
675000
4000
Kurumlar, kendilerine engel denmesini hiç sevmezler.
11:31
One of the first things that happensolur
227
679000
2000
Bir sorunu kurumsallaştırdığınız zaman
11:33
when you institutionalizekurumsallaştırmak a problemsorun
228
681000
2000
ilk olan şeylerden birisi,
11:35
is that the first goalhedef of the institutionkurum
229
683000
4000
kurumun amacının, kuruluş amacından
11:39
immediatelyhemen shiftskaymalar from whateverher neyse the nominalNominal goalhedef was
230
687000
2000
sapıp, kendi kendini korumayı
11:41
to self-preservationKendini koruma.
231
689000
2000
amaç edinmesidir.
11:43
And the actualgerçek goalhedef of the institutionkurum goesgider to two throughvasitasiyla n.
232
691000
4000
Gerçek amaç ise, gittikçe gerilere itilir.
11:47
Right? So, when institutionskurumlar are told they are obstaclesengeller,
233
695000
3000
Dolayısıyla kurumlara, engel teşkil ettikleri söylendiğinde,
11:50
and that there are other waysyolları of coordinatingkoordine the valuedeğer,
234
698000
2000
değerleri koordine etmenin bir çok başka yolu olduğu söylendiğinde,
11:52
they go throughvasitasiyla something a little bitbit like the Kubler-RossKübler-Ross stagesaşamaları --
235
700000
5000
Kubler-Ross aşamaları gibi aşamalardan geçerler.
11:57
(LaughterKahkaha)
236
705000
1000
(Kahkaha)
11:58
-- of reactionreaksiyon, beingolmak told you have a fatalölümcül illnesshastalık:
237
706000
2000
Ölümcül hastalığınız olduğu söylendiğinde geçirilen aşamalar:
12:00
denialret, angeröfke, bargainingpazarlık, acceptancekabul.
238
708000
4000
İnkar, öfke, pazarlık, kabullenme.
12:04
MostÇoğu of the cooperativeKooperatif systemssistemler we'vebiz ettik seengörüldü
239
712000
2000
Gördüğümüz işbirliğine dayalı sistemlerin çoğu,
12:06
haven'tyok been around long enoughyeterli
240
714000
1000
henüz, "kabullenme" sahfasına gelecek kadar
12:07
to have gottenkazanılmış to the acceptancekabul phaseAşama.
241
715000
3000
uzun süre boyunca varolmadılar.
12:10
ManyBirçok, manyçok institutionskurumlar are still in denialret,
242
718000
2000
Bir çok kurum hala inkar sahfasında,
12:12
but we're seeinggörme recentlyson günlerde a lot of bothher ikisi de angeröfke and bargainingpazarlık.
243
720000
5000
ama giderek daha fazla miktarda öfke ve pazarlık görüyoruz.
12:17
There's a wonderfulolağanüstü, smallküçük exampleörnek going on right now.
244
725000
2000
Halen devam eden ufak bir örnek var:
12:19
In FranceFransa, a busotobüs companyşirket is suingdava people for formingşekillendirme a carpoolsürmek,
245
727000
5000
Fransa'da, bir otobüs şirketi, insanları, bir arabayı ortak kullandıkları için mahkemeye verdi.
12:24
right, because the factgerçek that they have coordinatedkoordine
246
732000
3000
Çünkü bu insanlar, otobüs şirketinin
12:27
themselveskendilerini to createyaratmak cooperativeKooperatif valuedeğer is deprivingmahrum them of revenuegelir.
247
735000
6000
kazancını azaltacak şekilde koordinasyon yaparak, değer yarattılar.
12:33
You can followtakip et this in the GuardianKoruyucu.
248
741000
1000
Bu haberi, "Guardian" gazetesinden takip edebilirsiniz.
12:34
It's actuallyaslında quiteoldukça entertainingeğlenceli.
249
742000
4000
Aslında çok eğlenceli.
12:38
The biggerDaha büyük questionsoru is,
250
746000
2000
Daha büyük soru şu:
12:40
what do you do about the valuedeğer down here?
251
748000
3000
Şuradaki değerle ilgili ne yapmak gerek?
12:43
Right? How do you captureele geçirmek that?
252
751000
3000
Bu değeri nasıl yakalarsınız?
12:46
And institutionskurumlar, as I've said, are preventedönlenmiş from capturingyakalama that.
253
754000
4000
Kurumlar, anlattığım gibi, bu değeri yakalamaktan alıkoyulmuştur.
12:50
SteveSteve BallmerBallmer, now CEOCEO of MicrosoftMicrosoft,
254
758000
2000
Steve Ballmer, Microsoft'un CEO'su,
12:52
was criticizingeleştiren LinuxLinux a coupleçift of yearsyıl agoönce, and he said,
255
760000
2000
daha bir kaç sene önce Linux'u eleştiriyordu. Şöyle dedi:
12:54
"Oh, this business of thousandsbinlerce of programmersprogramcılar
256
762000
2000
"Linux'a binlerce programcının katılımda bulunması
12:56
contributingkatkı to LinuxLinux, this is a mythefsane.
257
764000
2000
diye bir şey yok; bu bir efsane."
12:58
We'veBiz ettik lookedbaktı at who'skim contributedkatkıda to LinuxLinux,
258
766000
3000
"Linux'a destek verenleri inceledik.
13:01
and mostçoğu of the patchesyamalar have been producedüretilmiş by programmersprogramcılar
259
769000
3000
Çoğu yama, sadece o yamayı yapan programcı
13:04
who'veettik kim only donetamam one thing." Right?
260
772000
4000
tarafından yapılmış."
13:08
You can hearduymak this distributiondağıtım underaltında that complaintşikayet.
261
776000
4000
Bu şikayetin altında, buradaki dağılımı görebilirsiniz.
13:12
And you can see why, from Ballmer'sBallmer'ın pointpuan of viewgörünüm,
262
780000
2000
Ballmer'ın bakış açısından da bunun neden kötü
13:14
that's a badkötü ideaFikir, right?
263
782000
1000
göründüğünü anlayabiliriz.
13:15
We hiredkiralanmış this programmerprogramcı, he camegeldi in, he drankiçti our CokesKola
264
783000
3000
Bir programcıyı işe alıyoruz, işe geliyor, Cola'mızı içiyor,
13:18
and playedOyunun FoosballLangırt for threeüç yearsyıl and he had one ideaFikir.
265
786000
2000
üç yıl boyunca langırt oynuyor ve topu topu bir tane fikir üretiyor.
13:20
(LaughterKahkaha)
266
788000
1000
(Kahkaha)
13:21
Right? BadKötü hirekiralama. Right?
267
789000
3000
Di mi? Kötü bir seçim.
13:24
(LaughterKahkaha)
268
792000
2000
(Kahkaha)
13:26
The PsychoPsikopat MiltMilt questionsoru is, was it a good ideaFikir?
269
794000
5000
Psycho Milt sorusu: Bu iyi bir fikir mi?
13:31
What if it was a securitygüvenlik patchyama?
270
799000
2000
Ya bu fikir, önemli bir güvenlik yamasıysa?
13:33
What if it was a securitygüvenlik patchyama for a bufferarabellek overflowtaşma exploitsömürmek,
271
801000
4000
Ya bu bir bellek hatasında ortaya çıkan güvenlik açığı
13:37
of whichhangi WindowsWindows has not some, [but] severalbirkaç?
272
805000
2000
için bir yamaysa - Windows'da çok bellek hatası oluyor.
13:39
Do you want that patchyama, right?
273
807000
4000
O zaman bu yama önemlidir, di mi?
13:43
The factgerçek that a singletek programmerprogramcı can,
274
811000
2000
Herhangi bir programcının,
13:45
withoutolmadan havingsahip olan to movehareket into a professionalprofesyonel relationilişkisi
275
813000
3000
profesyonel ilişkiye girmeden Linux'a
13:48
to an institutionkurum, improveiyileştirmek LinuxLinux oncebir Zamanlar
276
816000
3000
bir kere katkıda bulunup, bir daha görülmemesi,
13:51
and never be seengörüldü from again, should terrifyKorkut BallmerBallmer.
277
819000
4000
Ballmer'ı çok korkutmalı.
13:55
Because this kindtür of valuedeğer is unreachableulaşılamaz in classicklasik
278
823000
4000
Çünkü bu tür değer, geleneksel kurumsal
13:59
institutionalkurumsal frameworksçerçeveler, but is partBölüm of cooperativeKooperatif
279
827000
2000
yapı içinde ortaya çıkmaz; sadece işbirliğine dayalı,
14:01
systemssistemler of open-sourceaçık kaynak softwareyazılım, of filedosya sharingpaylaşım,
280
829000
3000
açık kaynak yazılımlar, Vikipedi veya dosya paylaşım
14:04
of the WikipediaWikipedia. I've used a lot of examplesörnekler from FlickrFlickr,
281
832000
3000
sistemlerinde ortaya çıkıyor. Flickr'dan bir çok örnek gösterdim,
14:07
but there are actuallyaslında storieshikayeleri about this from all over.
282
835000
3000
ama aslında bu tür öyküler her tarafta bulunuyor.
14:10
MeetupMeetup, a servicehizmet foundedkurulmuş so that userskullanıcılar could find people
283
838000
3000
"Meetup" (Buluşma) kullanıcılarının, aynı bölgede benzer ilgileri
14:13
in theironların localyerel areaalan who sharepay theironların interestsilgi and affinitiesbenzeşim
284
841000
2000
olan insanları bulmaları için kurulmuş bir hizmet,
14:15
and actuallyaslında have a real-worldgerçek dünya meetingtoplantı offlineçevrimdışı in a cafeCafe
285
843000
4000
ayrıca gerçek hayatta, bir 'cafe'de veya bir 'pub'da
14:19
or a pubpub or what have you.
286
847000
2000
- ya da neresiyse - buluşup toplanıyorlar.
14:21
When ScottScott HeifermanHeiferman foundedkurulmuş MeetupMeetup,
287
849000
2000
Scott Heifetman Meetup'ı kurduğunda,
14:23
he thought it would be used for, you know,
288
851000
2000
tren izleyicileri veya kedi severler tarafından
14:25
traintren spottersSpotters and catkedi fanciersözellikle hayvan meraklısı -- classicklasik affinitybenzeşimi groupsgruplar.
289
853000
2000
kullanılacağını düşünmüştü - geleneksel meraklar.
14:27
The inventorsBuluş don't know what the inventionicat is.
290
855000
3000
Genelde mucitler, icatlarını tanımazlar.
14:30
NumberNumarası one groupgrup on MeetupMeetup right now,
291
858000
2000
Şu anda Meetup'daki en büyük grup,
14:32
mostçoğu chaptersbölümler in mostçoğu citiesşehirler with mostçoğu membersüyeler, mostçoğu activeaktif?
292
860000
3000
en fazla sayıda şehre yayılmış, en fazla üyesi olan, en aktif grup,
14:35
Stay-at-homeEvde oturan momsAnneler. Right?
293
863000
2000
ev kadını anneler. İyi mi?
14:37
In the suburbanizedsuburbanized, dual-incomeÇift-gelir UnitedAmerika StatesBirleşik,
294
865000
3000
Kenar mahalleli, çift gelirli Birleşik Devletler'de.
14:40
stay-at-homeevde oturan momsAnneler are actuallyaslında missingeksik
295
868000
3000
ev kadını anneler, ancak geniş ailelerde,
14:43
the socialsosyal infrastructurealtyapı that comesgeliyor from extendedGenişletilmiş familyaile
296
871000
3000
veya küçük, geleneksel mahallelerde bulunan
14:46
and localyerel, small-scaleküçük ölçekli neighborhoodsmahalleler.
297
874000
3000
sosyal altyapıyı özlüyorlar.
14:49
So they're reinventingyeniden icat it, usingkullanma these toolsaraçlar.
298
877000
3000
O sosyal altyapıyı, bu araçlarla yeniden icat ediyorlar.
14:52
MeetupMeetup is the platformplatform,
299
880000
1000
Meetup sadece bir platform,
14:53
but the valuedeğer here is in socialsosyal infrastructurealtyapı.
300
881000
3000
ama buradaki değer sosyal altyapıda.
14:56
If you want to know what technologyteknoloji is going to changedeğişiklik the worldDünya,
301
884000
3000
Eğer dünyayı hangi teknolojinin değiştireceğini bulmak isterseniz,
14:59
don't payödeme attentionDikkat to 13-year-old-yaşında boysçocuklar --
302
887000
2000
gidip de 13 yaşındaki oğlanlara bakmayın,
15:01
payödeme attentionDikkat to younggenç mothersanneler,
303
889000
2000
genç annelere bakın;
15:03
because they have got not an ounceons of supportdestek for technologyteknoloji
304
891000
3000
çünkü genç anneler, kendi hayatlarını somutça kolaylaştırmayan
15:06
that doesn't materiallymaddi make theironların liveshayatları better.
305
894000
3000
teknolojilerin dönüp de suratına bile bakmazlar.
15:09
This is so much more importantönemli than XboxXbox,
306
897000
2000
Çok gösterişli olmasalar da,
15:11
but it's a lot lessaz glitzyglitzy.
307
899000
2000
Xbox'dan çok daha önemliler.
15:13
I think this is a revolutiondevrim.
308
901000
2000
Bunun bir devrim olduğu görüşündeyim.
15:15
I think that this is a really profoundderin changedeğişiklik
309
903000
3000
İnsan ilişkilerinin düzenlenmesi açısından
15:18
in the way humaninsan affairsişler are arrangeddüzenlenmiş.
310
906000
1000
büyük bir değişim yaşadığımızı düşünüyorum.
15:19
And I use that wordsözcük advisedlyBayanlar.
311
907000
2000
Kelimeyi dikkatle kullanıyorum:
15:21
It's a revolutiondevrim in that it's a changedeğişiklik in equilibriumdenge.
312
909000
3000
Buna "devrim" dememin sebebi, dengeleri değiştirmesi.
15:24
It's a wholebütün newyeni way of doing things, whichhangi includesiçerir newyeni downsidesdownsides.
313
912000
6000
Olumsuz yönleri olsa da ilişki kurmanın yepyeni bir şekli.
15:30
In the UnitedAmerika StatesBirleşik right now, a womankadın namedadlı JudithJudith MillerMiller
314
918000
3000
Şu anda, Birleşik Devletler'de, Judith Miller adında bir kadın,
15:33
is in jailhapis for not havingsahip olan givenverilmiş to a FederalFederal GrandGrand JuryJüri her sourceskaynaklar --
315
921000
5000
Federal Mahkeme'ye kaynaklarını beyan etmediği için hapis yatıyor - bu hanım, New York Times
15:38
she's a reportermuhabir for the NewYeni YorkYork TimesKez --
316
926000
1000
gazetesinde haberci.
15:39
her sourceskaynaklar, in a very abstractsoyut and hard-to-followtakip etmek zor casedurum.
317
927000
3000
Dava çok soyut ve takip edilmesi güç bir dava.
15:42
And journalistsgazeteciler are in the streetsokak rallyingtoplanma to improveiyileştirmek the shieldkalkan lawsyasalar.
318
930000
3000
Gazeteciler, sokakta toplanıp "kalkan" kanunlarının iyileştirilmesi için gösteri yapıyorlar.
15:45
The shieldkalkan lawsyasalar are our lawsyasalar -- prettygüzel much a patchworkpatchwork of statebelirtmek, bildirmek lawsyasalar --
319
933000
4000
"Kalkan" kanunları, bir sürü eyalet kanununu kastediyor.
15:49
that preventönlemek a journalistgazeteci from havingsahip olan to betrayihanet a sourcekaynak.
320
937000
3000
Bu kanunlar sayesinde gazeteciler, kaynaklarına ihanet etmek zorunda kalmıyorlar.
15:52
This is happeningolay, howeverancak, againstkarşısında the backgroundarka fon
321
940000
3000
Bu olay, "blog"larla paralel olarak
15:55
of the riseyükselmek of WebWeb logginggünlüğü.
322
943000
2000
gelişiyor.
15:57
WebWeb logginggünlüğü is a classicklasik exampleörnek of masskitle amateurizationamateurization.
323
945000
4000
"Blog"lar, kitlesel amatörleşmenin klasik bir örneği.
16:01
It has de-professionalizedde-Professionalized publishingyayıncılık.
324
949000
2000
Yayıncılığı, profesyonel iş olmatan çıkarıyor.
16:03
Want to publishyayınlamak globallyküresel anything you think todaybugün?
325
951000
3000
Küresel bir yayın mı yapmak istersiniz?
16:06
It is a one-buttonTek tuşla operationoperasyon that you can do for freeücretsiz.
326
954000
4000
Tek tuşa basıp yapabileceğiniz bedava bir işlem.
16:10
That has sentgönderilen the professionalprofesyonel classsınıf of publishingyayıncılık down
327
958000
4000
Bu nedenle, profesyonel yayıncı sınıfı,
16:14
into the rankssırada yer alıyor of masskitle amateurizationamateurization.
328
962000
3000
amatör kitlelerin arasında düştü.
16:17
And so the shieldkalkan lawhukuk, as much as we want it --
329
965000
4000
Dolayısıyla, hoşumuza gitmese de, "kalkan" kanunu,
16:21
we want a professionalprofesyonel classsınıf of truth-tellersGerçek şu ki-anlatanlar --
330
969000
2000
artık anlamsızlaşıyor; çünkü
16:23
it is becomingolma increasinglygiderek incoherenttutarsız, because
331
971000
3000
profesyonel habercilik kurumunun
16:26
the institutionkurum is becomingolma incoherenttutarsız.
332
974000
2000
kendisi giderek anlamsızlaşıyor.
16:28
There are people in the StatesBirleşik right now
333
976000
2000
Şu anda, Birleşik Devletler'de
16:30
tyingbağlama themselveskendilerini into knotsdeniz mili, tryingçalışıyor to figureşekil out
334
978000
3000
bir takım insanlar, düşünüp taşınıp,
16:33
whetherolup olmadığını or not bloggersblogcular are journalistsgazeteciler.
335
981000
2000
kendilerinin "gazeteci" mi yoksa "blogger" mı olduğunu
16:35
And the answerCevap to that questionsoru is,
336
983000
2000
anlamaya çalışıyorlar.
16:37
it doesn't mattermadde, because that's not the right questionsoru.
337
985000
3000
Cevap şu: Önemli değil, çünkü soru yanlış.
16:40
JournalismGazetecilik was an answerCevap to an even more importantönemli questionsoru,
338
988000
4000
Gazetecilik, daha önemli bir sorunun cevabıydı:
16:44
whichhangi is, how will societytoplum be informedbilgili?
339
992000
2000
Toplum nasıl haberdar edilir?
16:46
How will they sharepay ideasfikirler and opinionsgörüşler?
340
994000
3000
Fikir ve görüşler nasıl paylaşılır?
16:49
And if there is an answerCevap to that that happensolur outsidedışında
341
997000
3000
Eğer bu sorunun cevabı, gazetecilik mesleğinin
16:52
the professionalprofesyonel frameworkiskelet of journalismgazetecilik,
342
1000000
2000
çerçevesinin dışında kalıyorsa,
16:54
it makesmarkaları no senseduyu to take a professionalprofesyonel metaphormecaz
343
1002000
4000
artık bu mesleğe ait ifadeleri alıp da bugünkü
16:58
and applyuygulamak it to this distributeddağıtılmış classsınıf.
344
1006000
4000
dağınık "blogger" sınıfına uygulamak anlamsız.
17:02
So as much as we want the shieldkalkan lawsyasalar,
345
1010000
2000
Her ne kadar "kalkan" kanunlarınını istesek de,
17:04
the backgroundarka fon -- the institutionkurum to whichhangi they were attachedekli --
346
1012000
4000
bunların sıkıca bağlı oldukları arka plan,
17:08
is becomingolma incoherenttutarsız.
347
1016000
2000
giderek anlamsızlaşıyor.
17:10
Here'sİşte anotherbir diğeri exampleörnek.
348
1018000
2000
Bir örnek daha:
17:12
Pro-anaPro-ana, the pro-anaPro-ana groupsgruplar.
349
1020000
2000
Pro-ana, Pro-ana grupları.
17:14
These are groupsgruplar of teenagegenç girlskızlar
350
1022000
2000
Bunlar, kişisel tercih olarak
17:16
who have takenalınmış on WebWeb logsgünlükleri, bulletinBülteni boardspanoları,
351
1024000
3000
anoreksik kalmayı tercih eden kızların,
17:19
other kindsçeşit of cooperativeKooperatif infrastructurealtyapı,
352
1027000
2000
"blog"lar ve forumlar gibi,
17:21
and have used it to setset up supportdestek groupsgruplar for
353
1029000
2000
işbirliğine dayalı altyapılar kullanarak
17:23
remainingkalan anorexicanoreksik by choiceseçim.
354
1031000
2000
yarattıkları dayanışma grupları.
17:25
They postposta picturesresimler of thinince modelsmodeller, whichhangi they call "thinspirationthinspiration."
355
1033000
3000
İnce vücutlu modellerin fotoğrafları birbirlerine gönderiyorlar.
17:28
They have little sloganssloganlar, like "SalvationKurtuluş throughvasitasiyla StarvationAçlık."
356
1036000
3000
Kısa sloganları var, "Kurtuluş için aç kalın" gibi;
17:31
They even have LanceLance Armstrong-styleArmstrong-stil braceletsbilezikler,
357
1039000
2000
Kanser dayanışma gruplarının bileziklerine benzer
17:33
these redkırmızı braceletsbilezikler, whichhangi signifybitişini işaret eder, in the smallküçük groupgrup,
358
1041000
3000
kırmızı bilezikleri var, böylece "ben beslenme hastalığımı
17:36
I am tryingçalışıyor to maintainsürdürmek my eatingyemek yiyor disorderdüzensizlik.
359
1044000
3000
sürdürmeye gayret ediyorum" mesajını veriyorlar.
17:39
They tradeTicaret tipsİpuçları, like, if you feel like eatingyemek yiyor something,
360
1047000
2000
Birbirlerine öneriler veriyorlar, mesela,
17:41
cleantemiz a toilettuvalet or the litterçöp boxkutu. The feelingduygu will passpas.
361
1049000
5000
canın yemek isterse, tuvalet veya çöp kutusu temizle. Yeme isteğin geçer.
17:46
We're used to supportdestek groupsgruplar beingolmak beneficialfaydalı.
362
1054000
3000
Dayanışma gruplarının faydalı olmalarına alıştık.
17:49
We have an attitudetutum that supportdestek groupsgruplar are inherentlydoğal olarak beneficialfaydalı.
363
1057000
3000
Beklentimiz, dayanışma gruplarının kendiliğinden faydalı olmaları.
17:52
But it turnsdönüşler out that the logicmantık of the supportdestek groupgrup is valuedeğer neutralnötr.
364
1060000
4000
Ama gerçek o ki, dayanışma grubu, kendi başına ne iyi, ne de kötü.
17:56
A supportdestek groupgrup is simplybasitçe a smallküçük groupgrup that wants to maintainsürdürmek
365
1064000
4000
Dayanışma grubu, daha büyük bir toplumun içinde, varlığını, yaşam şeklini
18:00
a way of livingyaşam in the contextbağlam of a largerdaha büyük groupgrup.
366
1068000
3000
sürdürmek isteyen küçük bir grup.
18:03
Now, when the largerdaha büyük groupgrup is a bunchDemet of drunkssarhoşlar,
367
1071000
2000
Geniş toplum sarhoşlardan oluşmuşsa,
18:05
and the smallküçük groupgrup wants to staykalmak soberayık, then we think,
368
1073000
2000
küçük grup da ayık kalmak istiyorsa, biz,
18:07
that's a great supportdestek groupgrup.
369
1075000
2000
"ne güzel bir dayanışma grubu" diyoruz.
18:09
But when the smallküçük groupgrup is teenagegenç girlskızlar
370
1077000
2000
Ama küçük grup, hasta kalmayı tercih eden
18:11
who want to staykalmak anorexicanoreksik by choiceseçim, then we're horrifieddehşete kapılmış.
371
1079000
4000
bluğ çağında kızlar olunca, bu sefer dehşete kapılıyoruz.
18:15
What's happenedolmuş is that the normativenormatif goalshedefleri
372
1083000
3000
Alıştığımız dayanış gruplarının,
18:18
of the supportdestek groupsgruplar that we're used to,
373
1086000
2000
olağan amaçları,
18:20
camegeldi from the institutionskurumlar that were framingçerçeveleme them,
374
1088000
3000
bu grupları yaratan kurumlardan kaynaklanıyor,
18:23
and not from the infrastructurealtyapı.
375
1091000
1000
altyapıdan değil.
18:24
OnceBir kez the infrastructurealtyapı becomesolur genericallyGenel olarak availablemevcut,
376
1092000
4000
Altyapı, herkese sunulduğu zaman,
18:28
the logicmantık of the supportdestek groupgrup has been revealedortaya to be
377
1096000
2000
dayanışma grubunun mantığının
18:30
accessibleulaşılabilir to anyonekimse, includingdahil olmak üzere people pursuingpeşinde these kindsçeşit of goalshedefleri.
378
1098000
5000
herkes tarafından ulaşılabilir olduğunu, dehşetli amaçları olan kişilerin de destek gruplarını kullanabildiğini gördük.
18:35
So, there are significantönemli downsidesdownsides to these changesdeğişiklikler
379
1103000
2000
Dolayısıyla gelen değişimin, olumlu olduğu gibi,
18:37
as well as upsidesupsides. And of coursekurs, in the currentşimdiki environmentçevre,
380
1105000
3000
olumsuz tarafları da var. Tabii ki, şu anki ortamda,
18:40
one need alludeima only lightlyhafifçe to the work of non-statedevlet dışı actorsaktörler
381
1108000
5000
bu değişimden faydalanarak, küresel olayları etkilemeye çalışan
18:45
tryingçalışıyor to influenceetki globalglobal affairsişler, and takingalma advantageavantaj of these.
382
1113000
3000
devlet dışı gruplardan da kısaca bahsetmek gerek.
18:48
This is a socialsosyal mapharita of the hijackersKorsanları and theironların associatesortakları
383
1116000
3000
Bu görünen, 11 Eylül saldırılarını düzenleyen
18:51
who perpetratedişlenen the 9/11 attacksaldırı.
384
1119000
4000
terörist grubun sosyal haritası.
18:55
It was producedüretilmiş by analyzinganaliz theironların communicationsiletişim patternsdesenler
385
1123000
4000
İletişim tavırlarını analiz ederek ortaya çıkarıldı.
18:59
usingkullanma a lot of these toolsaraçlar. And doubtlessKuşkusuz the intelligencezeka communitiestopluluklar of the worldDünya
386
1127000
3000
Kuşkusuz, dünyadaki istihbarat örgütüleri, geçen haftanın
19:02
are doing the sameaynı work todaybugün for the attackssaldırılar of last weekhafta.
387
1130000
4000
saldırılarını çözmek için de aynı çalışmayı yapıyorlar.
19:06
Now, this is the partBölüm of the talk where I tell you
388
1134000
2000
Şimdi size, bütün bunların sonucunda
19:08
what's going to come as a resultsonuç of all of this,
389
1136000
2000
neler olacağını anlatmam gerekiyor;
19:10
but I'm runningkoşu out of time, whichhangi is good,
390
1138000
3000
ama vaktim azalıyor; neyse ki azalıyor;
19:13
because I don't know.
391
1141000
2000
çünkü bunu ben de bilmiyorum.
19:15
(LaughterKahkaha)
392
1143000
2000
(Kahkaha)
19:17
Right. As with the printingbaskı pressbasın, if it's really a revolutiondevrim,
393
1145000
4000
Matbaada olduğu gibi, eğer gerçekten bir devrim oluyorsa,
19:21
it doesn't take us from PointNoktası A to PointNoktası B.
394
1149000
2000
bizi A noktasından B noktasına değil,
19:23
It takes us from PointNoktası A to chaoskaos.
395
1151000
3000
A noktasından, kaosun ortasına götürür.
19:26
The printingbaskı pressbasın precipitatedçöktürülmüş 200 yearsyıl of chaoskaos,
396
1154000
5000
Matbaa, 200 yıllık kaosa yol açtı,
19:31
movinghareketli from a worldDünya where the CatholicKatolik ChurchKilise
397
1159000
2000
Katolik Kilisesi'nin, önemli barış anlaşmaları
19:33
was the sortçeşit of organizingdüzenleme politicalsiyasi forcekuvvet to the TreatyAntlaşması of WestphaliaWestphalia,
398
1161000
4000
arkasında duran güç olduğu bir dünyadan, sonunda yeni bir politik birimin
19:37
when we finallyen sonunda knewbiliyordum what the newyeni unitbirim was: the nationulus statebelirtmek, bildirmek.
399
1165000
3000
ortaya çıktığı bir dünyaya geçirdi: Milli Devlet.
19:40
Now, I'm not predictingtahmin 200 yearsyıl of chaoskaos as a resultsonuç of this. 50.
400
1168000
5000
Bu sefer için tahminim 200 yıllık kaos değil. 50.
19:45
50 yearsyıl in whichhangi looselygevşek coordinatedkoordine groupsgruplar
401
1173000
4000
Önümüzdeki 50 yıl boyunca dağınık bir şekilde işbirliği
19:49
are going to be givenverilmiş increasinglygiderek highyüksek leverageKaldıraç,
402
1177000
3000
yapan grupların gittikçe daha çok imkan elde edeceğini,
19:52
and the more those groupsgruplar foregovazgeçmek traditionalgeleneksel institutionalkurumsal imperativeszorunluluklar --
403
1180000
4000
ve giderek daha fazla grubun, amacı baştan belirlemek veya
19:56
like decidingkarar in advanceilerlemek what's going to happenolmak,
404
1184000
3000
kar amacı gütmek gibi geleneksel yaklaşımlardan
19:59
or the profitkâr motivegüdü -- the more leverageKaldıraç they'llacaklar get.
405
1187000
3000
uzaklaşıp, bu şekilde daha da imkan kazanacağını düşünüyorum.
20:02
And institutionskurumlar are going to come underaltında
406
1190000
2000
Ve giderek, kurumların baskı altında kalacaklarını,
20:04
an increasingartan degreederece of pressurebasınç,
407
1192000
2000
ve bilgi tekellerine ne kadar çok yaslanırlarsa,
20:06
and the more rigidlykatı managedyönetilen, and the more they relygüvenmek
408
1194000
2000
ne kadar katı yönetilirlerse,
20:08
on informationbilgi monopoliestekeller, the greaterbüyük the pressurebasınç is going to be.
409
1196000
4000
ve üzerilerindeki baskının o kadar artacağını düşünüyorum.
20:12
And that's going to happenolmak one arenaarena at a time,
410
1200000
2000
Bu değişim, her bir arenada, her bir kurumda,
20:14
one institutionkurum at a time. The forcesgüçler are generalgenel,
411
1202000
3000
teker teker gerçekleşecek. Değişime yol açan kuvvet genel,
20:17
but the resultsSonuçlar are going to be specificözel.
412
1205000
2000
ama sonuçlar özel olacak.
20:19
And so the pointpuan here is not,
413
1207000
2000
Dolayısıyla burada demek istediğim,
20:21
"This is wonderfulolağanüstü," or "We're going to see a transitiongeçiş
414
1209000
3000
"Ah ne güzel", veya "tümüyle kurumsal yapıdan
20:24
from only institutionskurumlar to only cooperativeKooperatif frameworkiskelet."
415
1212000
3000
tümüyle işbirliği altyapısıyla çalışmaya geçiş olacak"
20:27
It's going to be much more complicatedkarmaşık than that.
416
1215000
2000
demek istemiyorum. Daha karmaşık olacak.
20:29
But the pointpuan is that it's going to be a massivemasif readjustmentuygulayabilecek.
417
1217000
3000
Ama, muazzam bir düzenlenişin gerçekleşeceğini söylemek istiyorum.
20:32
And sincedan beri we can see it in advanceilerlemek and know it's cominggelecek,
418
1220000
2000
Bunu önceden gördüğümüze ve farkettiğimize göre,
20:34
my argumenttartışma is essentiallyesasen: we mightbelki as well get good at it.
419
1222000
3000
mümkün olduğunca becermeye bakmamız gerekli.
20:37
Thank you very much.
420
1225000
2000
Çok teşekkür ederim.
20:39
(ApplauseAlkış)
421
1227000
2000
(Alkış)
Translated by Sinan Özel
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Clay Shirky - Social Media Theorist
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications.

Why you should listen

Clay Shirky's work focuses on the rising usefulness of networks -- using decentralized technologies such as peer-to-peer sharing, wireless, software for social creation, and open-source development. New technologies are enabling new kinds of cooperative structures to flourish as a way of getting things done in business, science, the arts and elsewhere, as an alternative to centralized and institutional structures, which he sees as self-limiting. In his writings and speeches he has argued that "a group is its own worst enemy."

Shirky is an adjunct professor in New York Universityʼs graduate Interactive Telecommunications Program, where he teaches a course named “Social Weather.” Heʼs the author of several books. This spring at the TED headquarters in New York, he gave an impassioned talk against SOPA/PIPA that saw 1 million views in 48 hours.

More profile about the speaker
Clay Shirky | Speaker | TED.com