ABOUT THE SPEAKERS
Beau Lotto - Neuroscientist, Artist
Beau Lotto is founder of Lottolab, a hybrid art studio and science lab. With glowing, interactive sculpture -- and old-fashioned peer-reviewed research--he's illuminating the mysteries of the brain's visual system.

Why you should listen

"Let there be perception," was evolution's proclamation, and so it was that all creatures, from honeybees to humans, came to see the world not as it is, but as was most useful. This uncomfortable place--where what an organism's brain sees diverges from what is actually out there--is what Beau Lotto and his team at Lottolab are exploring through their dazzling art-sci experiments and public illusions. Their Bee Matrix installation, for example, places a live bee in a transparent enclosure where gallerygoers may watch it seek nectar in a virtual meadow of luminous Plexiglas flowers. (Bees, Lotto will tell you, see colors much like we humans do.) The data captured isn't just discarded, either: it's put to good use in probing scientific papers, and sometimes in more exhibits.

At their home in London’s Science Museum, the lab holds "synesthetic workshops" where kids and adults make abstract paintings that computers interpret into music, and they host regular Lates--evenings of science, music and "mass experiments." Lotto is passionate about involving people from all walks of life in research on perception--both as subjects and as fellow researchers. One such program, called "i,scientist," in fact led to the publication of the first ever peer-reviewed scientific paper written by schoolchildren ("Blackawton Bees," December 2010). It starts, "Once upon a time ..."

These and Lotto's other conjurings are slowly, charmingly bending the science of perception--and our perceptions of what science can be.

More profile about the speaker
Beau Lotto | Speaker | TED.com
Cirque du Soleil - Circus arts entertainers
Based in Montreal, the Cirque du Soleil Entertainment Group is a world leader in live entertainment.

Why you should listen

On top of producing world-renowned circus arts shows, the Cirque du Soleil Entertainment Group brings its creative approach to a large variety of entertainment forms, such as multimedia productions, immersive experiences, theme parks and special events. It currently has 4,500 employees from nearly 70 countries. Going beyond its various creations, the organization aims to make a positive impact on people, communities and the planet with its most important tools: creativity and art.

More profile about the speaker
Cirque du Soleil | Speaker | TED.com
TED2019

Beau Lotto and Cirque du Soleil: How we experience awe -- and why it matters

Beau Lotto ve Cirque du Soleil: Şaşkınlığı nasıl deneyimliyoruz ve bu niçin önemli

Filmed:
281,361 views

Nöro bilimci Beau Lotto, Cirque du Soleil ile birlikte şaşkınlık ve bunun psikolojik ve davranışsal faydaları üzerinde bir çalışma gerçekleştirdi. Bu konuşma ve canlı performansta bulgularından bazılarını paylaşıyor ve Cirque du Soleil dansçılarının kendi şaşkınlık uyandıran gösterilerini sergilemelerine izin veriyor.
- Neuroscientist, Artist
Beau Lotto is founder of Lottolab, a hybrid art studio and science lab. With glowing, interactive sculpture -- and old-fashioned peer-reviewed research--he's illuminating the mysteries of the brain's visual system. Full bio - Circus arts entertainers
Based in Montreal, the Cirque du Soleil Entertainment Group is a world leader in live entertainment. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:14
Before I get startedbaşladı:
0
2079
1174
Başlamadan önce...
00:15
I'm really excitedheyecanlı to be here
1
3277
1388
Burada olmaktan çok mutluyum,
00:16
to just actuallyaslında watch
what's going to happenolmak, from here.
2
4689
3238
tam da buradan
neler olacağını izlemekten de.
00:19
So with that said,
we're going to startbaşlama with:
3
7951
5449
Bunu da söylediğime göre başlayalım:
00:25
What is one of our greatestEn büyük needsihtiyaçlar,
4
13424
3042
En büyük ihtiyaçlarımızdan biri ne?
00:28
one of our greatestEn büyük needsihtiyaçlar for our brainbeyin?
5
16490
2309
Beynimiz için en büyük
ihtiyaçlarımızdan biri?
00:30
And insteadyerine of tellingsöylüyorum you,
I want to showgöstermek you.
6
18823
2228
Cevabı söylemek yerine
göstermek istiyorum.
00:33
In factgerçek, I want you to feel it.
7
21075
1481
Hatta hissetmenizi istiyorum.
00:34
There's a lot I want you to feel
in the nextSonraki 14 minutesdakika.
8
22580
2639
Önümüzdeki 14 dk içinde
hissetmenizi istediğim çok şey var.
00:37
So, if we could all standdurmak up.
9
25243
2232
Hepimiz bir ayağa kalkabilir miyiz?
00:39
We're all going to conductkuralları
a pieceparça of StraussStrauss togetherbirlikte.
10
27499
4420
Birlikte Strauss'tan
bir parça canlandıracağız.
00:44
AlrightTamam? And you all know it.
11
32546
1934
Hepiniz biliyorsunuz.
00:46
AlrightTamam. Are you readyhazır?
12
34815
1562
Tamam mı? Hazır mısınız?
00:48
AudienceSeyirci: Yeah!
13
36401
1161
İzleyiciler: Evet!
00:49
BeauBeau LottoLoto: AlrightTamam.
ReadyHazır, one, two, threeüç!
14
37586
2302
Beau Lotto: Pekâlâ.
Hazır, bir, iki, üç!
00:52
It's just the endson.
15
40506
1198
Sadece son kısmını.
00:53
(MusicMüzik: RichardRichard StraussStrauss
"AlsoAyrıca SprachSprach ZarathustraZarathustra")
16
41728
3969
(Müzik: Richard Strauss
"Also Sprach Zarathustra")
01:01
Right?
17
49036
1175
Tamam mı?
Nasıl ilerlediğini biliyorsunuz.
01:02
You know where it's going.
18
50235
1494
01:03
(MusicMüzik)
19
51753
5118
(Müzik)
01:13
Oh, it's cominggelecek!
20
61950
1150
İşte geliyor.
01:22
(MusicMüzik stopsdurak abruptlyaniden)
21
70591
1389
(Müzik birden kesiliyor)
01:24
Oh!
22
72004
1151
Oh!
01:25
(LaughterKahkaha)
23
73179
1166
(Gülme sesleri)
01:26
Right?
24
74369
1167
İşte...
01:27
CollectiveToplu coituscinsel birleşme interruptusInterruptus.
25
75560
1452
Toplu geri çekilme.
01:29
OK, you can all sitoturmak down.
26
77036
1397
Pekâlâ, oturabilirsiniz.
01:30
(LaughterKahkaha)
27
78457
1900
(Gülme sesleri)
01:32
We have a fundamentaltemel need for closurekapatma.
28
80381
3159
Bitirmeye dair temel bir ihtiyacımız var.
01:35
(LaughterKahkaha)
29
83564
1944
(Gülme sesleri)
01:37
We love closurekapatma.
30
85532
1809
Bitirmeyi çok seviyoruz.
01:39
(ApplauseAlkış)
31
87365
2538
(Alkışlar)
01:41
I was told the storyÖykü that MozartMozart,
just before he'diçin ona go to bedyatak,
32
89927
3250
Dinlediğim hikâyelere göre
Mozart yatmaya gitmeden önce
01:45
he'diçin ona go to the pianopiyano and go,
33
93201
1386
piyanosuna geçer
01:46
"da-da-da-da-dada-da-da-da-da-da-da."
34
94611
1154
ve ''da-da-da'' yaparmış.
01:47
His fatherbaba, who was alreadyzaten in bedyatak,
would think, "ArghArgh."
35
95789
2683
Yatmaya geçmiş babası buna sinir olurmuş.
01:50
He'dO istiyorsunuz have to get up
and hitvurmak the finalnihai noteNot to the chordakor
36
98496
2692
Yataktan kalkar
ve melodinin son notasını çalarmış ki
01:53
before he could go back to sleepuyku.
37
101212
1604
yeniden uyuyabilsin.
01:54
(LaughterKahkaha)
38
102840
1094
(Gülme)
01:55
So the need for closurekapatma
leadspotansiyel müşteriler us to thinkingdüşünme about:
39
103958
5101
Bitirmeye yönelik bu ihtiyaç
bize şunu düşündürüyor:
02:01
What is our greatestEn büyük fearkorku?
40
109083
2177
En büyük korkumuz ne?
02:04
Think -- what is our greatestEn büyük fearkorku
growingbüyüyen up, even now?
41
112378
4264
Düşünün -- büyürkenki, hatta şimdi
en büyük korkumuz ne?
02:09
And it's the fearkorku of the darkkaranlık.
42
117407
3657
Karanlık korkusu.
02:15
We hatenefret uncertaintybelirsizlik.
43
123717
2149
Belirsizlikten nefret ediyoruz.
02:18
We hatenefret to not know.
44
126384
1960
Bilmemekten nefret ediyoruz.
02:20
We hatenefret it.
45
128368
1166
Nefret ediyoruz.
02:21
Think about horrorkorku filmsfilmler.
46
129558
1439
Korku filmlerini düşünün.
02:23
HorrorKorku filmsfilmler are always shotatış in the darkkaranlık,
47
131021
2770
Korku filmleri hep karanlıkta çekiliyor,
02:25
in the forestorman,
48
133815
1976
ormanda,
02:27
at night,
49
135815
1238
gece vakti,
02:29
in the depthsderinlikleri of the seadeniz,
50
137077
1271
denizin derinliklerinde,
02:30
the blacknesssiyahlık of spaceuzay.
51
138372
1610
uzayın karanlığında.
02:32
And the reasonneden is because
dyingölen was easykolay duringsırasında evolutionevrim.
52
140539
3331
Bunun da nedeni
ölmek evrim boyunca kolaydı.
02:35
If you weren'tdeğildi sure that was a predatoryırtıcı hayvan,
53
143894
1921
O şeyin avcı olduğundan
emin olamadıysanız
02:37
it was too lategeç.
54
145839
1150
artık çok geç olurdu.
02:39
Your brainbeyin evolvedgelişti to predicttahmin.
55
147490
2543
Beyniniz tahmin etmeye evrildi.
02:42
And if you couldn'tcould predicttahmin, you diedvefat etti.
56
150057
2401
Tahmin edemiyorsanız ölüyordunuz.
02:45
And the way your brainbeyin predictstahmin eder
is by encodingkodlama the biasönyargı and assumptionsvarsayımlar
57
153136
4216
Beyninizin tahmin ediş şekli de
geçmişte faydalı olan
ön yargı ve varsayımları çözmekti.
02:49
that were usefulişe yarar in the pastgeçmiş.
58
157376
1789
02:51
But those assumptionsvarsayımlar
just don't staykalmak insideiçeride your brainbeyin.
59
159593
2786
Ancak bu varsayımlar
beyninizin içinde kalmıyor.
02:54
You projectproje them out into the worldDünya.
60
162403
2400
Onları dünyaya yansıtıyorsunuz.
02:57
There is no birdkuş there.
61
165498
1870
Orada kuş yok.
03:00
You're projectingçıkıntı yapan the meaninganlam
ontoüstüne the screenekran.
62
168006
3133
Anlamı ekrana siz yansıtıyorsunuz.
03:04
Everything I'm sayingsöz to you right now
is literallyharfi harfine meaninglessanlamsız.
63
172506
3557
Size söylediğim her şey aslında
tamamen anlamsız.
03:09
(LaughterKahkaha)
64
177151
2429
(Kahkahalar)
03:11
You're creatingoluşturma the meaninganlam
and projectingçıkıntı yapan it ontoüstüne me.
65
179604
3071
Anlamı siz yaratıyor
ve bana yansıtıyorsunuz.
03:14
And what's truedoğru for objectsnesneleri
is truedoğru for other people.
66
182699
2587
Nesneler için doğru olan şey
insanlar için de doğru.
03:17
While you can measureölçmek
theironların "what" and theironların "when,"
67
185310
2434
Siz onların "ne"
ve "ne zaman"larını ölçebilirken
03:19
you can never measureölçmek theironların "why."
68
187768
1857
"neden"lerini asla ölçemezsiniz.
Yani insanları renklendiriyoruz.
03:21
So we colorrenk other people.
69
189649
1198
03:22
We projectproje a meaninganlam ontoüstüne them
basedmerkezli on our biasesönyargıların and our experiencedeneyim.
70
190871
4642
Kendi ön yargı ve tecrübemize göre
onlara bir anlam yüklüyoruz.
03:29
WhichHangi is why the besten iyi of designdizayn is almostneredeyse
always about decreasingazalan uncertaintybelirsizlik.
71
197911
4290
O yüzden en iyi tasarım her zaman
belirsizliği düşürmekle ilgili olandır.
03:34
So when we stepadım into uncertaintybelirsizlik,
72
202739
2083
Belirsizliğe adım attığımızda
03:37
our bodiesbedenler respondyanıtlamak
physiologicallyFizyolojik olarak and mentallyzihinsel.
73
205858
2904
bedenlerimiz fizyolojik
ve mental olarak buna tepki verir.
03:40
Your immunebağışık systemsistem
will startbaşlama deterioratingkötüleşen.
74
208786
2849
Bağışıklık sisteminiz çökmeye başlar.
03:43
Your brainbeyin cellshücreler witherkalmamak and even dieölmek.
75
211659
2850
Beyin hücreleriniz zayıflar hatta ölür.
03:46
Your creativityyaratıcılık and intelligencezeka decreaseazaltmak.
76
214533
3553
Yaratıcılığınız ve zekanız düşüşe geçer.
03:50
We oftensık sık go from fearkorku to angeröfke,
almostneredeyse too oftensık sık.
77
218443
3889
Genellikle korkudan kızgınlığa geçeriz,
bunu çok sık yaşarız.
03:54
Why? Because fearkorku is a statebelirtmek, bildirmek of certaintykesinlik.
78
222356
2894
Sebebi belirsizlik durumu.
03:57
You becomeolmak morallymanevi olarak judgmentalyargısal.
79
225870
1881
Ahlaki olarak yargılayıcı oluruz.
03:59
You becomeolmak an extremeaşırı versionversiyon of yourselfkendin.
80
227775
2103
Kendimizin ekstrem bir hâline dönüşürüz.
04:01
If you're a conservativemuhafazakâr,
you becomeolmak more conservativemuhafazakâr.
81
229902
2603
Muhafazakâr biriyseniz
daha muhafazakâr olursunuz.
04:04
If you're a liberalliberal,
you becomeolmak more liberalliberal.
82
232529
2143
Özgürlükçüyseniz
daha özgürlükçü olursunuz.
04:06
Because you go to a placeyer of familiarityaşinalık.
83
234696
2379
Çünkü aşina olduğunuz
bir yere gidiyorsunuz.
04:10
The problemsorun is that the worldDünya changesdeğişiklikler.
84
238133
3161
Sorun şu ki dünya değişiyor.
Ya uyum sağlayacağız ya da öleceğiz.
04:13
And we have to adaptuyarlamak or dieölmek.
85
241950
1508
04:15
And if you want to shiftvardiya from A to B,
86
243482
1778
A'dan B'ye gitmek istiyorsanız
04:17
the first stepadım is not B.
87
245284
1896
ilk adım B değil.
04:19
The first stepadım is to go from A to not A --
88
247204
3063
İlk adım A'dan, A olmayana gitmek --
04:23
to let go of your biasönyargı and assumptionsvarsayımlar;
89
251141
2191
ön yargı ve varsayımlarınızdan arınmak;
04:25
to stepadım into the very placeyer
that our brainbeyin evolvedgelişti to avoidönlemek;
90
253356
4525
beynimizin kaçınmaya evrildiği
o yere adım atmak;
04:31
to stepadım into the placeyer of the unknownBilinmeyen.
91
259696
3181
bilinmeyene adım atmak.
04:37
But it's so essentialgerekli
that we go to this placeyer
92
265553
2627
Bu yere gitmemiz o kadar temel ki
04:40
that our brainbeyin gaveverdi us a solutionçözüm.
93
268204
2738
beynimiz bize bir çözüm sunmuş.
04:42
EvolutionEvrim gaveverdi us a solutionçözüm.
94
270966
2143
Evrim bize bir çözüm sunmuş.
04:45
And it's possiblybelki one of the mostçoğu profoundderin
perceptualalgısal experiencesdeneyimler.
95
273133
4465
Muhtemelen en derin
algısal deneyimlerimizden biri.
04:50
And it's the experiencedeneyim of awehuşu.
96
278971
2608
Şaşkınlık deneyimi.
04:55
(MusicMüzik)
97
283860
5289
(Müzik)
05:56
(ApplauseAlkış)
98
344333
3689
(Alkışlar)
06:01
(MusicMüzik)
99
349109
5873
(Müzik)
06:08
(ApplauseAlkış)
100
356870
3984
(Alkışlar)
06:12
(MusicMüzik)
101
360878
5389
(Müzik)
06:56
(ApplauseAlkış)
102
404557
4782
(Alkışlar)
07:02
(MusicMüzik)
103
410438
4569
(Müzik)
07:16
(ApplauseAlkış)
104
424881
5015
(Alkışlar)
07:21
(CheersAlkış)
105
429920
3849
(Tezahüratlar)
07:25
(ApplauseAlkış)
106
433793
4627
(Alkışlar)
07:31
BeauBeau LottoLoto: AhAh, how wonderfulolağanüstü, right?
107
439836
3040
Beau Lotto: Ne kadar harika, değil mi?
07:34
So right now, you're probablymuhtemelen all feelingduygu,
at some levelseviye or anotherbir diğeri, awehuşu.
108
442900
6886
Muhtemelen hepiniz şu anda
az veya çok şaşkınlık içindesiniz.
07:42
Right?
109
450332
1151
Değill mi?
07:43
So what's happeningolay
insideiçeride your brainbeyin right now?
110
451507
3266
Beyninizde neler oluyor o zaman?
07:47
And for thousandsbinlerce of yearsyıl,
111
455570
1427
Binlerce yıldır,
07:49
we'vebiz ettik been thinkingdüşünme and writingyazı
and experiencingyaşandığı awehuşu,
112
457021
3389
şaşkınlık üzerine düşüyor,
yazıyor ve bunu deneyimliyoruz
07:52
and we know so little about it.
113
460434
2573
ama yine de bunun hakkında
çok az şey biliyoruz.
07:55
And so to try to understandanlama
what is it and what does it do,
114
463514
6105
Bunun ne olduğu
ve ne yaptığını anlamak adına
08:01
my LabLaboratuvar of MisfitsMisfits had just
the wonderfulolağanüstü opportunityfırsat and the pleasureZevk
115
469643
5833
benim Lab of Misfits organizasyonum
harika bir fırsat edindi
08:07
to work with who are some of the greatestEn büyük
creatorsyaratıcıları of awehuşu that we know:
116
475500
5014
ve tanıdığımız en büyük
şaşkınlık yaratıcılarıyla çalıştı:
08:12
the writersyazarlar, the creatorsyaratıcıları,
the directorsyönetmenler, the accountantsmuhasebeciler,
117
480538
3870
yazarlar, yaratıcılar,
direktörler, muhasebeciler,
08:16
the people who are CirqueCirque DuDu SoleilSoleil.
118
484432
2361
Cirque Du Soleil insanları.
08:20
And so we wentgitti to LasLas VegasVegas,
119
488137
1850
Ve Las vegas'a gittik,
08:23
and we recordedkaydedilmiş
the brainbeyin activityaktivite of people
120
491120
3496
orada bu performansı izleyen insanların
08:26
while they're watchingseyretme the performanceperformans,
121
494640
2334
beyin aktivitelerini kaydettik,
08:28
over 10 performancesperformansları of "O,"
122
496998
2786
''O'' performansının en az 10 izlenişini,
08:31
whichhangi is iconicikonik CirqueCirque performanceperformans.
123
499808
2833
Cirque'nin imza performansı.
08:34
And we alsoAyrıca measuredölçülü
the behaviordavranış before the performanceperformans,
124
502665
3564
Performans öncesinde
davranışları da ölçtük,
08:38
as well as a differentfarklı groupgrup
after the performanceperformans.
125
506253
2757
performans sonrasında
başka bir grubunkini de.
08:41
And so we had over 200 people involvedilgili.
126
509332
2600
Yani 200'ün üzerinde insanı dâhil ettik.
08:45
So what is awehuşu?
127
513371
1952
Peki şaşkınlık nedir?
08:47
What is happeningolay
insideiçeride your brainbeyin right now?
128
515347
2159
Şu an beyninizde neler oluyor?
08:49
It's a brainbeyin statebelirtmek, bildirmek. OK?
129
517530
3008
Tamam bu bir beyin durumu.
08:52
The frontön partBölüm of your brainbeyin,
the prefrontalprefrontal cortexkorteks,
130
520562
2698
Beyninizin ön kısmı, prefrontal korteks,
08:55
whichhangi is responsiblesorumluluk sahibi
for your executiveyönetici functionfonksiyon,
131
523284
2317
idari fonksiyonlarınızdan sorumlu kısım,
08:57
your attentionaldikkatte controlkontrol,
132
525625
1250
dikkat kontrolünüz,
08:58
is now beingolmak downregulatedindirgenmiş.
133
526899
1800
şu anda azalarak düzenleniyor.
09:02
The partBölüm of your brainbeyin calleddenilen
the DMNDMN, defaultVarsayılan modekip network,
134
530157
4620
Kısaca DMN dediğiniz, beyninizin
varsayılan mod ağı kısmı
09:06
whichhangi is the interactionetkileşim
betweenarasında multipleçoklu areasalanlar in your brainbeyin,
135
534801
2975
ki bu kısım beyninizde pek çok
alanın etkileşimidir
09:09
whichhangi is activeaktif duringsırasında, sortçeşit of, ideationdüşüncesi,
136
537800
3714
ve fikir üretmek gibi şeylerde aktif olur,
09:13
creativeyaratıcı thinkingdüşünme in termsşartlar
of divergentıraksak thinkingdüşünme and daydreaminghayal kurmayı,
137
541538
3222
uyumsuz düşünme veya hayal kurma
gibi yaratıcı düşünme durumlarında,
09:16
is now beingolmak upregulatedupregüle.
138
544784
1666
şu anda artarak düzenleniyor.
09:19
And right about now,
139
547942
1992
Ve tam şu anda da...
09:21
the activityaktivite in your
prefrontalprefrontal cortexkorteks is changingdeğiştirme.
140
549958
2756
prefrontal korteksinizdeki
aktivite değişiyor.
09:25
It's becomingolma asymmetricalasimetrik
in its activityaktivite,
141
553416
2928
aktivitesinde daha asimetrik hâle geliyor,
09:28
biasedönyargılı towardskarşı the right,
142
556368
1310
sağ tarafa doğru kayıyor,
09:29
whichhangi is highlybüyük ölçüde correlatedkorelasyon
when people stepadım forwardileri into the worldDünya,
143
557702
3841
insanların dış dünyaya adım atmasıyla
yüksek oranda ilişkili,
09:33
as opposedkarşıt to stepadım back.
144
561567
1600
geriye çekilmesinin tam tersi.
09:36
In factgerçek, the activityaktivite acrosskarşısında the brainsbeyin
of all these people was so correlatedkorelasyon
145
564718
4984
Aslında bu insanların beyinlerindeki
aktivite birbiriyle o kadar ilişkili ki
09:41
that we're ableyapabilmek to traintren
an artificialyapay neuralsinirsel network
146
569726
2532
biz yapay bir sinirsel ağ geliştirebiliyor
09:44
to predicttahmin whetherolup olmadığını or not
people are experiencingyaşandığı awehuşu
147
572282
2709
ve insanların şaşkınlık içinde
olup olmadığını
09:47
to an accuracydoğruluk of 75 percentyüzde on averageortalama,
148
575015
3205
ortalama %75 doğruluk oranıyla
tahmin edebiliyoruz,
09:50
with a maximummaksimum of 83 percentyüzde.
149
578244
1933
maksimum oransa %83.
09:54
So what does this brainbeyin statebelirtmek, bildirmek do?
150
582946
3360
Peki bu beyin durumunda ne oluyor?
09:58
Well, othersdiğerleri have demonstratedgösterdi,
151
586850
1729
Başkalarının gösterdiğine göre,
10:00
for instanceörnek, ProfessorsProfesör
HaidtHaidt and KeltnerKaya,
152
588603
2573
örneğin Profesör Haidt ve Keltner
10:03
have told us that people feel smallküçük
but connectedbağlı to the worldDünya.
153
591200
4748
insanların küçük ama dünyayla
bağlantılı hissettiğini söylediler.
10:08
And theironların prosocialprosocial behaviordavranış increasesartışlar,
154
596662
3507
Sosyal davranışları artış gösteriyor
10:12
because they feel an increasedartmış
affinitybenzeşimi towardskarşı othersdiğerleri.
155
600193
2850
çünkü başkalarına karşı
artan bir yakınlık hissediyorlar.
10:15
And we'vebiz ettik alsoAyrıca showngösterilen in this studyders çalışma
156
603836
2397
Yine bu çalışmada şunu gösterdik ki
10:18
that people have lessaz need
for cognitivebilişsel controlkontrol.
157
606257
3373
insanlar bilişsel kontrole
daha az ihtiyaç duyuyor.
10:21
They're more comfortablerahat with uncertaintybelirsizlik
withoutolmadan havingsahip olan closurekapatma.
158
609654
4269
Bitirme olmadan
belirsizlik konusunda daha rahatlar.
10:26
And theironların appetiteiştah
for riskrisk alsoAyrıca increasesartışlar.
159
614408
3065
Risk alma güdüleri de artıyor.
10:29
They actuallyaslında seekaramak riskrisk,
and they are better ableyapabilmek at takingalma it.
160
617497
3762
Hatta risk arayışında oluyorlar
ve risk göze almada daha iyiler.
10:34
And something that
was really quiteoldukça profoundderin
161
622172
2579
Gerçekten dikkate değer bir şey de
10:36
is that when we askeddiye sordu people,
162
624775
1524
insanlara şunu sorduğumuzda
10:38
"Are you someonebirisi who has a propensityeğilimi
to experiencedeneyim awehuşu?"
163
626323
3793
"Şaşkınlık deneyimlemeye
meyilli biri misiniz?"
10:42
They were more likelymuhtemelen
to give a positivepozitif responsetepki
164
630641
2547
Performans sonrasında
performans öncesine göre
10:45
after the performanceperformans
than they were [before].
165
633212
2179
pozitif cevap verme
olasılıkları daha fazla.
10:47
They literallyharfi harfine redefinedYemeği yeniden themselveskendilerini
and theironların historytarih.
166
635415
3323
Kendilerini ve geçmişlerini
yeniden tanımlıyorlar.
10:52
So, awehuşu is possiblybelki the perceptionalgı
that is biggerDaha büyük than us.
167
640974
6103
Şaşkınlık bizden daha büyük bir algı.
11:00
And in the wordskelimeler of JosephJoseph CampbellCampbell,
168
648823
2048
Joseph Campbell'in sözleriyle,
11:02
"AweHuşu is what enablessağlayan us to movehareket forwardileri."
169
650895
3039
''Şaşkınlık bizi ileriye taşıyan şey.''
11:06
Or in the wordskelimeler of a dearSayın friendarkadaş,
170
654522
1928
Çok sevgili bir arkadaşın sözleriyle,
11:08
probablymuhtemelen one of our
greatestEn büyük photographersfotoğrafçılar,
171
656474
2182
muhtemelen en iyi fotoğrafçılardan biri,
hâlâ yaşayan fotoğrafçılardan
Duane Michaels,
11:10
still livingyaşam photographersfotoğrafçılar,
DuaneDuane MichaelsMichaels,
172
658680
2072
11:12
he said to me just the other day
173
660776
1595
bana geçen gün dedi ki
11:14
that maybe it givesverir us the curiositymerak
to overcomeüstesinden gelmek our cowardicekorkaklık.
174
662395
4436
belki de korkaklığımızı yenmemiz için
bize gereken merakı sağlıyor.
11:20
So who caresbakımları? Why should we carebakım?
175
668752
3340
Kimin umrunda? Neden umursuyoruz?
11:24
Well, considerdüşünmek conflictfikir ayrılığı,
176
672534
1334
Çatışmaları düşünün,
11:25
whichhangi seemsgörünüyor to be so omnipresentomnipresent
in our societytoplum at the momentan.
177
673892
3333
şu an toplumumuzun
her bir yanında var olan bir şey.
11:29
If you and I are in conflictfikir ayrılığı,
178
677249
1777
Eğer ikimiz bir çatışma içindeysek
11:31
it's as if we're at the oppositekarşısında
endsuçları of the sameaynı linehat.
179
679050
2956
aynı çizginin iki uç noktasındayız demek.
11:34
And my aimamaç is to provekanıtlamak that you're wrongyanlış
and to shiftvardiya you towardskarşı me.
180
682030
3245
Benim amacım yanıldığınızı kanıtlayıp
sizi kendime çekmek.
11:37
The problemsorun is, you are doing
exactlykesinlikle the sameaynı.
181
685299
2239
Ama sorun şu ki
siz de aynını yapıyorsunuz.
11:39
You're tryingçalışıyor to provekanıtlamak that I'm wrongyanlış
and shiftvardiya me towardskarşı you.
182
687562
3174
Benim yanıldığımı kanıtlayıp
beni kendinize çekiyorsunuz.
11:42
NoticeUyarı that conflictfikir ayrılığı is the setupKurulum
to winkazanmak but not learnöğrenmek.
183
690760
5098
Çatışma, kazanma üzerine kurulu,
öğrenme üzerine değil.
11:48
Your brainbeyin only learnsöğrenir if we movehareket.
184
696525
2630
Beyniniz yalnızca hareket edersek öğrenir.
11:51
Life is movementhareket.
185
699179
1869
Hayat da hareket demek.
11:54
So, what if we could use awehuşu,
not to get ridkurtulmuş of conflictfikir ayrılığı --
186
702555
5397
Peki şaşkınlığı kullanırsak --
çatışmadan kurtulmak için değil,
11:59
conflictfikir ayrılığı is essentialgerekli,
conflictfikir ayrılığı is how your brainbeyin expandsgenişler,
187
707976
3538
çatışma da temel,
beynimiz bu şekilde gelişiyor,
12:03
it's how your brainbeyin learnsöğrenir --
188
711538
1857
bu şekilde öğreniyor --
12:05
but ratherdaha doğrusu, to entergirmek conflictfikir ayrılığı
in a differentfarklı way?
189
713419
3277
ama bunu çatışmaya daha farklı
bir giriş yapmak için kullansak?
12:09
And what if awehuşu could
enableetkinleştirmek us to entergirmek it
190
717561
3234
Şaşkınlığı en az iki farklı şekilde
çatışmaya girmek için kullansak?
12:12
in at leasten az two differentfarklı waysyolları?
191
720819
1485
12:14
One, to give us the humilitytevazu
and couragecesaret to not know.
192
722328
3380
Biri, bilmemenin alçak gönüllülüğü
ve cesaretini bize vermesi için.
12:18
Right? To entergirmek conflictfikir ayrılığı
with a questionsoru insteadyerine of an answerCevap.
193
726466
4048
Çatışmaya bir cevap için değil
bir soru için girmek.
12:22
What would happenolmak then?
194
730538
1403
O zaman ne olur?
12:23
To entergirmek the conflictfikir ayrılığı
with uncertaintybelirsizlik insteadyerine of certaintykesinlik.
195
731965
3296
Çatışmaya kesinlik değil,
belirsizlikle girmiş oluruz.
12:27
And the secondikinci is,
in enteringgirme conflictfikir ayrılığı that way,
196
735798
2714
İkincisi ise, çatışmaya giriş şeklimizin
12:30
to seekaramak to understandanlama,
ratherdaha doğrusu than convinceikna etmek.
197
738536
3555
ikna etmeye değil,
anlamaya yönelik olması.
12:35
Because everyoneherkes makesmarkaları senseduyu
to themselveskendilerini, right?
198
743377
3507
Çünkü herkes kendini anlamlı bulur.
12:39
And to understandanlama anotherbir diğeri personkişi,
199
747461
1596
Başkasını anlamak için de
12:41
is to understandanlama the biasesönyargıların
and assumptionsvarsayımlar
200
749081
2023
onların davranışına yön veren
ön yargı ve varsayımları anlamak gerek.
12:43
that give riseyükselmek to theironların behaviordavranış.
201
751128
1647
12:46
And we'vebiz ettik actuallyaslında initiatedbaşlatılan a pilotpilot studyders çalışma
202
754493
2663
Bir pilot çalışma başlattık,
12:49
to look to see whetherolup olmadığını
we could use art-inducedsanat kaynaklı awehuşu
203
757180
3406
insanlarda hoşgörüyü sağlamak için
sanat kaynaklı şaşkınlıktan
yararlanmaya çalışıyoruz.
12:52
to facilitatekolaylaştırmak tolerationhoşgörü.
204
760610
2253
12:55
And the resultsSonuçlar are actuallyaslında
incrediblyinanılmaz positivepozitif.
205
763895
2658
Sonuçlar inanılmaz olumlu.
12:58
We can mitigateazaltmak againstkarşısında angeröfke and hatenefret
206
766577
3027
Sanat kaynaklı şaşkınlık deneyimiyle
13:01
throughvasitasiyla the experiencedeneyim of awehuşu
generatedoluşturulan by artSanat.
207
769628
3145
kızgınlık ve nefreti yatıştırabiliyoruz.
13:06
So where can we find awehuşu,
208
774080
3921
Önemini de anladığımıza göre
13:10
givenverilmiş how importantönemli it is?
209
778025
1733
şaşkınlığı nerede bulabiliriz?
13:14
So, what if ...
210
782914
2156
Peki ya...
13:18
A suggestionöneri:
211
786747
1786
Bir öneri:
13:20
that awehuşu is not just
to be foundbulunan in the grandeurihtişam.
212
788557
3708
Şaşkınlık sadece görkemli
yerlerde bulunmuyor.
13:24
AweHuşu is essentialgerekli.
213
792914
1170
Şaşkınlık çok temel.
13:26
OftenKez, it's scaleölçek --
the mountainsdağlar, the sunscapesunscape.
214
794108
4344
Dağlar, deniz ve kıyı manzarası...
13:31
But what if we could actuallyaslında
rescalerescale ourselveskendimizi
215
799506
3542
Basit olanda imkânsızı görmek için
13:36
and find the impossibleimkansız in the simplebasit?
216
804356
3198
kendimizi yeniden ölçeklendirsek?
13:41
And if this is truedoğru,
217
809165
1322
Çünkü bu doğruysa
13:43
and our dataveri are right,
218
811431
3332
ve verillerimiz doğruysa
13:46
then endeavorsçabaları like scienceBilim,
219
814787
2413
bilim gibi girişimler,
13:49
adventuremacera, artSanat, ideasfikirler, love,
220
817224
4031
macera, sanat, fikirler, aşk,
13:53
a TEDTED conferencekonferans, performanceperformans,
221
821279
2852
bir TED konferansı, bir performans
13:57
are not only inspiredyaratıcı by awehuşu,
222
825171
2933
sadece şaşkınlıktan
ilham vermekle kalmıyor
14:01
but could actuallyaslında be our laddersMerdivenler
into uncertaintybelirsizlik
223
829029
3842
belirsizliğe doğru merdivenlerimiz olarak
14:05
to help us expandgenişletmek.
224
833897
1517
gelişmemize yardım ediyor.
14:26
Thank you very much.
225
854736
1341
Çok teşekkürler.
14:28
(ApplauseAlkış)
226
856101
1151
(Alkışlar)
14:29
Please, come up.
227
857276
1151
Lütfen gelin.
14:30
(ApplauseAlkış)
228
858451
3998
(Alkışlar)
14:34
(CheersAlkış)
229
862473
4081
(Tezahüratlar)
14:38
(ApplauseAlkış)
230
866578
6541
(Alkışlar)
Translated by Cihan Ekmekçi
Reviewed by Figen Ergürbüz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Beau Lotto - Neuroscientist, Artist
Beau Lotto is founder of Lottolab, a hybrid art studio and science lab. With glowing, interactive sculpture -- and old-fashioned peer-reviewed research--he's illuminating the mysteries of the brain's visual system.

Why you should listen

"Let there be perception," was evolution's proclamation, and so it was that all creatures, from honeybees to humans, came to see the world not as it is, but as was most useful. This uncomfortable place--where what an organism's brain sees diverges from what is actually out there--is what Beau Lotto and his team at Lottolab are exploring through their dazzling art-sci experiments and public illusions. Their Bee Matrix installation, for example, places a live bee in a transparent enclosure where gallerygoers may watch it seek nectar in a virtual meadow of luminous Plexiglas flowers. (Bees, Lotto will tell you, see colors much like we humans do.) The data captured isn't just discarded, either: it's put to good use in probing scientific papers, and sometimes in more exhibits.

At their home in London’s Science Museum, the lab holds "synesthetic workshops" where kids and adults make abstract paintings that computers interpret into music, and they host regular Lates--evenings of science, music and "mass experiments." Lotto is passionate about involving people from all walks of life in research on perception--both as subjects and as fellow researchers. One such program, called "i,scientist," in fact led to the publication of the first ever peer-reviewed scientific paper written by schoolchildren ("Blackawton Bees," December 2010). It starts, "Once upon a time ..."

These and Lotto's other conjurings are slowly, charmingly bending the science of perception--and our perceptions of what science can be.

More profile about the speaker
Beau Lotto | Speaker | TED.com
Cirque du Soleil - Circus arts entertainers
Based in Montreal, the Cirque du Soleil Entertainment Group is a world leader in live entertainment.

Why you should listen

On top of producing world-renowned circus arts shows, the Cirque du Soleil Entertainment Group brings its creative approach to a large variety of entertainment forms, such as multimedia productions, immersive experiences, theme parks and special events. It currently has 4,500 employees from nearly 70 countries. Going beyond its various creations, the organization aims to make a positive impact on people, communities and the planet with its most important tools: creativity and art.

More profile about the speaker
Cirque du Soleil | Speaker | TED.com