ABOUT THE SPEAKER
Kathryn Schulz - Wrongologist
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error."

Why you should listen

Kathryn Schulz is a journalist, author, and public speaker with a credible (if not necessarily enviable) claim to being the world's leading wrongologist.  She is the author of Being Wrong: Adventures in the Margin of Error. She was previously the book critic for New York Magazine; her writing has also appeared in the New York Times Magazine, Rolling Stone, TIME Magazine, the Boston Globe, the "Freakonomics" blog of The New York Times, The Nation, Foreign Policy, and the New York Times Book Review, among other publications. She is the former editor of the online environmental magazine Grist, and a former reporter and editor for The Santiago Times, of Santiago, Chile, where she covered environmental, labor, and human rights issues. She was a 2004 recipient of the Pew Fellowship in International Journalism (now the International Reporting Project), and has reported from throughout Central and South America, Japan, and, most recently, the Middle East. A graduate of Brown University and a former Ohioan, Oregonian and Brooklynite, she currently lives in New York's Hudson Valley.

More profile about the speaker
Kathryn Schulz | Speaker | TED.com
TED2011

Kathryn Schulz: On being wrong

Kathryn Schulz bàn về vấn đề khi chúng ta làm sai.

Filmed:
4,826,828 views

Hầu hết chúng ta sẽ làm mọi thứ để tránh bị sai lầm. Nhưng nếu làm vậy là sai thì sao? "Chuyên gia sai lầm" Kathryn Schulz trình bày một lý do thuyết phục để chúng ta không những chấp nhận mà còn trân trọng những sai lầm của mình.
- Wrongologist
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
So it's 1995,
0
0
3000
Vào năm 1995
00:18
I'm in collegetrường đại học,
1
3000
2000
tôi đang học đại học,
00:20
and a friendngười bạn and I go on a roadđường tripchuyến đi
2
5000
3000
tôi và một người bạn lái xe
00:23
from ProvidenceProvidence, RhodeRhode IslandĐảo
3
8000
2000
từ Providence, Rhode Island
00:25
to PortlandPortland, OregonOregon.
4
10000
2000
sang Portland, Oregon
00:27
And you know, we're youngtrẻ and unemployedthất nghiệp,
5
12000
3000
Và bạn biết đấy, chúng tôi còn trẻ và thất nghiệp,
00:30
so we do the wholetoàn thể thing on back roadsđường
6
15000
2000
nên chúng tôi đi theo những đường phụ
00:32
throughxuyên qua statetiểu bang parkscông viên
7
17000
2000
xuyên qua các công viên
00:34
and nationalQuốc gia forestsrừng --
8
19000
3000
và rừng quốc gia --
00:37
basicallyvề cơ bản the longestdài nhất routelộ trình we can possiblycó thể take.
9
22000
3000
cơ bản là đi theo con đường xa nhất có thể được.
00:41
And somewheremột vài nơi in the middleở giữa of SouthNam DakotaDakota,
10
26000
3000
Và khi đang ở giữa bang South Dakota,
00:44
I turnxoay to my friendngười bạn
11
29000
3000
tôi quay sang bạn tôi
00:47
and I askhỏi her a questioncâu hỏi
12
32000
2000
và hỏi cô ấy một câu hỏi
00:49
that's been botheringlàm phiền me
13
34000
2000
đã làm tôi khó chịu
00:51
for 2,000 milesdặm.
14
36000
3000
xuốt 2.000 dặm
00:55
"What's up with the ChineseTrung Quốc charactertính cách I keep seeingthấy by the sidebên of the roadđường?"
15
40000
4000
"Cái chữ Trung Quốc mà tôi thấy hoài bên lề đường có nghĩa gì vậy?"
01:02
My friendngười bạn looksnhìn at me totallyhoàn toàn blanklyngớ ngẩn.
16
47000
4000
Bạn tôi ngây ra nhìn tôi.
01:06
There's actuallythực ra a gentlemanquý ông in the fronttrước mặt rowhàng
17
51000
2000
Có một anh ngồi ở hàng ghế đầu tiên
01:08
who'sai doing a perfecthoàn hảo imitationsự bắt chước of her look.
18
53000
3000
đang nhìn giống hệt cô ta lúc đó.
01:11
(LaughterTiếng cười)
19
56000
3000
(Cười)
01:14
And I'm like, "You know,
20
59000
2000
Và tôi nói, "Bạn thấy đó,
01:16
all the signsdấu hiệu we keep seeingthấy
21
61000
2000
mấy tấm biển mà chúng ta đi ngang qua
01:18
with the ChineseTrung Quốc charactertính cách on them."
22
63000
3000
có chữ Trung Quốc trên đó đó."
01:22
She just staresnhìn at me for a fewvài momentskhoảnh khắc,
23
67000
3000
Cô ta nhìn tôi một hồi,
01:25
and then she cracksvết nứt up,
24
70000
3000
rồi bật lên cười,
01:28
because she figuressố liệu out what I'm talkingđang nói about.
25
73000
2000
bởi vì cô ấy hiểu ra ý tôi đang nói gì.
01:30
And what I'm talkingđang nói about is this.
26
75000
3000
Và điều mà tôi đang nói chính là cái này.
01:33
(LaughterTiếng cười)
27
78000
6000
(Cười)
01:39
Right, the famousnổi danh ChineseTrung Quốc charactertính cách for picnicdã ngoại areakhu vực.
28
84000
4000
Cái chữ Trung Quốc nổi tiếng cho khu vực ngồi nghĩ.
01:43
(LaughterTiếng cười)
29
88000
2000
(Cười)
01:45
I've spentđã bỏ ra the last fivesố năm yearsnăm of my life
30
90000
4000
Tôi đã dành 5 năm qua
01:49
thinkingSuy nghĩ about situationstình huống
31
94000
2000
để suy nghĩ về những tình huống
01:51
exactlychính xác like this --
32
96000
3000
giống như vậy --
01:54
why we sometimesđôi khi misunderstandhiểu sai
33
99000
2000
tại sao chúng ta thỉnh thoảng lại hiểu nhầm
01:56
the signsdấu hiệu around us,
34
101000
2000
những ký hiệu xung quanh chúng ta,
01:58
and how we behavehành xử when that happensxảy ra,
35
103000
3000
và chúng ta phản ứng như thế nào trong những trường hợp đó,
02:01
and what all of this can tell us about humanNhân loại naturethiên nhiên.
36
106000
4000
và điều đó cho ta thấy gì về bản chất của con người.
02:05
In other wordstừ ngữ, as you heardnghe ChrisChris say,
37
110000
2000
Nói một cách khác, cũng như Chris vừa nói,
02:07
I've spentđã bỏ ra the last fivesố năm yearsnăm
38
112000
2000
Tôi đã dành 5 năm qua
02:09
thinkingSuy nghĩ about beingđang wrongsai rồi.
39
114000
3000
để suy nghĩ về bị sai lầm.
02:12
This mightcó thể striketấn công you as a strangekỳ lạ careernghề nghiệp movedi chuyển,
40
117000
3000
Bạn có thể nghĩ rằng đây là một lựa chọn nghề nghiệp kỳ lạ,
02:15
but it actuallythực ra has one great advantagelợi thế:
41
120000
3000
nhưng thực ra nó có một điểm mạnh:
02:18
no jobviệc làm competitioncuộc thi.
42
123000
2000
không có ai cạnh tranh cả.
02:20
(LaughterTiếng cười)
43
125000
2000
(Cười)
02:22
In factthực tế, mostphần lớn of us do everything we can
44
127000
3000
Thực ra, hầu hết tất cả chúng ta làm mọi thứ
02:25
to avoidtránh thinkingSuy nghĩ about beingđang wrongsai rồi,
45
130000
3000
để tránh suy nghĩ về sai lầm,
02:28
or at leastít nhất to avoidtránh thinkingSuy nghĩ about the possibilitykhả năng
46
133000
2000
hoặc ít ra là tránh suy nghĩ về khả năng
02:30
that we ourselveschúng ta are wrongsai rồi.
47
135000
2000
là chúng ta sai.
02:32
We get it in the abstracttrừu tượng.
48
137000
2000
Chúng ta hiểu điều đó một cách trừu tượng.
02:34
We all know everybodymọi người in this roomphòng makeslàm cho mistakessai lầm.
49
139000
2000
Chúng ta biết rằng ai trong hội trường này cũng đã từng làm sai.
02:37
The humanNhân loại speciesloài, in generalchung, is falliblefallible -- okay fine.
50
142000
3000
Nhân loại, nói chung, là dễ bị sai lầm -- đồng ý thôi.
02:41
But when it comesđến down to me, right now,
51
146000
3000
Nhưng khi nói đến chính bản thân của tôi bây giờ,
02:44
to all the beliefsniềm tin I holdgiữ,
52
149000
2000
về những điều mà tôi tin tưởng,
02:46
here in the presenthiện tại tensebẩn quá,
53
151000
3000
ngay trong thời điểm này,
02:49
suddenlyđột ngột all of this abstracttrừu tượng appreciationsự đánh giá of fallibilityfallibility
54
154000
4000
thì bỗng nhiên những khái niệm trừu tượng về sai lầm
02:53
goesđi out the windowcửa sổ --
55
158000
3000
lại biến đi đâu mất --
02:56
and I can't actuallythực ra think of anything I'm wrongsai rồi about.
56
161000
3000
và tôi không thấy được điều gì mà tôi sai cả.
03:00
And the thing is, the presenthiện tại tensebẩn quá is where we livetrực tiếp.
57
165000
3000
Và điều quan trọng là, hiện tại là nơi chúng ta đang sống.
03:03
We go to meetingscuộc họp in the presenthiện tại tensebẩn quá;
58
168000
3000
Chúng đi họp trong hiện tại;
03:06
we go on familygia đình vacationskỳ nghỉ in the presenthiện tại tensebẩn quá;
59
171000
2000
chúng ta đi nghĩ mát trong hiện tại;
03:08
we go to the pollsthăm dò ý kiến and votebỏ phiếu in the presenthiện tại tensebẩn quá.
60
173000
4000
chúng ta đi bầu cử trong hiện tại.
03:12
So effectivelycó hiệu quả, we all kindloại of windgió up travelingđi du lịch throughxuyên qua life,
61
177000
3000
Cho nên thật ra mà nói, chúng ta đi trong cuộc sống,
03:15
trappedbẫy in this little bubblebong bóng
62
180000
2000
luôn luôn nghĩ là
03:17
of feelingcảm giác very right about everything.
63
182000
3000
chúng ta đúng trong tất cả mọi việc.
03:21
I think this is a problemvấn đề.
64
186000
2000
Tôi nghĩ đó là một vấn đề.
03:23
I think it's a problemvấn đề for eachmỗi of us as individualscá nhân,
65
188000
3000
Tôi nghĩ đó là một vấn đề cho mỗi cá nhân chúng ta,
03:26
in our personalcá nhân and professionalchuyên nghiệp livescuộc sống,
66
191000
3000
trong cuộc sống cá nhân và trong công việc,
03:29
and I think it's a problemvấn đề for all of us collectivelychung as a culturenền văn hóa.
67
194000
3000
và tôi nghĩ đó là một vấn đề cho nền văn hoá của chúng ta, nói chung.
03:32
So what I want to do todayhôm nay
68
197000
2000
Vì vậy, điều mà tôi muốn làm hôm nay
03:34
is, first of all, talk about why we get stuckbị mắc kẹt
69
199000
3000
là, đầu tiên, nói về tại sao chúng ta luôn
03:37
insidephía trong this feelingcảm giác of beingđang right.
70
202000
2000
luôn có cảm giác là chúng ta đang đúng.
03:39
And secondthứ hai, why it's suchnhư là a problemvấn đề.
71
204000
3000
Và sau đó, là nói về tại sao như vậy là một vấn đề.
03:42
And finallycuối cùng, I want to convincethuyết phục you
72
207000
2000
Cuối cùng, tôi muốn thuyết phục các bạn
03:44
that it is possiblekhả thi
73
209000
2000
là có một cách
03:46
to stepbậc thang outsideở ngoài of that feelingcảm giác
74
211000
2000
để chúng ta không có cảm giác đó nữa,
03:48
and that if you can do so,
75
213000
2000
và, nếu các bạn làm được như vậy,
03:50
it is the singleĐộc thân greatestvĩ đại nhất
76
215000
2000
thì đó là bước nhảy lớn nhất,
03:52
moralđạo đức, intellectualtrí tuệ and creativesáng tạo leapnhảy vọt you can make.
77
217000
3000
về mặt đạo đức, trí tuệ và sáng tạo, mà bạn có thể làm được.
03:57
So why do we get stuckbị mắc kẹt
78
222000
2000
Vậy thì tại sao chúng ta luôn có
03:59
in this feelingcảm giác of beingđang right?
79
224000
2000
có cảm giác là chúng ta đang đúng?
04:01
One reasonlý do, actuallythực ra, has to do with a feelingcảm giác of beingđang wrongsai rồi.
80
226000
3000
Một lý do thật ra liên quan đến cảm giác bị sai.
04:04
So let me askhỏi you guys something --
81
229000
2000
Để tôi hỏi các bạn một câu --
04:06
or actuallythực ra, let me askhỏi you guys something, because you're right here:
82
231000
4000
hay để tôi hỏi các bạn này một câu, vì các bạn ngồi đây:
04:10
How does it feel -- emotionallytình cảm --
83
235000
3000
Các bạn cảm thấy thế nào -- về mặt cảm xúc --
04:13
how does it feel to be wrongsai rồi?
84
238000
3000
khi bị sai?
04:16
DreadfulĐáng sợ. ThumbsThumbs up down.
85
241000
3000
Ghê sợ. Tồi tệ.
04:19
EmbarrassingLúng túng. Okay, wonderfulTuyệt vời, great.
86
244000
2000
Xấu hổ. Được rồi.
04:21
DreadfulĐáng sợ, thumbsthumbs up down, embarrassinglúng túng --
87
246000
2000
Ghê sợ, tồi tệ, xấu hổ --
04:23
thank you, these are great answerscâu trả lời,
88
248000
3000
cảm ơn, đây là những câu trả lời hay,
04:26
but they're answerscâu trả lời to a differentkhác nhau questioncâu hỏi.
89
251000
3000
nhưng đó thật ra là những câu trả lời cho một câu hỏi khác.
04:29
You guys are answeringtrả lời the questioncâu hỏi:
90
254000
2000
Các bạn đã trả lời câu hỏi:
04:31
How does it feel to realizenhận ra you're wrongsai rồi?
91
256000
3000
Bạn cảm thấy thế nào khi nhận ra là mình sai?
04:34
(LaughterTiếng cười)
92
259000
4000
(Cười)
04:38
RealizingNhận ra you're wrongsai rồi can feel like all of that and a lot of other things, right?
93
263000
3000
Nhận ra là mình sai có thể có cảm giác như vậy và những cảm giác khác, đúng không?
04:41
I mean it can be devastatingtàn phá, it can be revelatoryrevelatory,
94
266000
3000
Ý của tôi là nó có thể khủng khiếp, nó có thể có ích,
04:44
it can actuallythực ra be quitekhá funnybuồn cười,
95
269000
2000
nó cũng có thể rất buồn cười,
04:46
like my stupidngốc nghếch ChineseTrung Quốc charactertính cách mistakesai lầm.
96
271000
3000
giống như câu chuyện về cái chữ Trung Quốc của tôi vậy.
04:49
But just beingđang wrongsai rồi
97
274000
3000
Nhưng lúc đang bị sai
04:52
doesn't feel like anything.
98
277000
2000
chẳng có cảm giác gì hết.
04:54
I'll give you an analogysự giống nhau.
99
279000
3000
Để tôi đưa ra một điều tương tự.
04:57
Do you remembernhớ lại that LoonyLoony TunesGiai điệu cartoonhoạt hình
100
282000
2000
Các bạn có nhớ cái phim hoạt hình Loony Tunes
04:59
where there's this patheticthảm hại coyoteCoyote
101
284000
2000
có con chó sói tội nghiệp
05:01
who'sai always chasingđuổi theo and never catchingbắt kịp a roadrunnerRoadrunner?
102
286000
2000
luôn đuổi theo con chim cu nhưng không bao giờ bắt được không?
05:03
In prettyđẹp much everymỗi episodeEpisode of this cartoonhoạt hình,
103
288000
3000
Trong hầu hết tất cả các tập của phim hoạt hình này,
05:06
there's a momentchốc lát where the coyoteCoyote is chasingđuổi theo the roadrunnerRoadrunner
104
291000
2000
luôn có cảnh con chó sói đuổi theo con chim cu
05:08
and the roadrunnerRoadrunner runschạy off a cliffvách đá,
105
293000
2000
rồi con chim cu chạy khỏi một cái vực,
05:10
which is fine -- he's a birdchim, he can flybay.
106
295000
3000
thật ra không sao cả, nó một con chim, nó biết bay.
05:13
But the thing is, the coyoteCoyote runschạy off the cliffvách đá right after him.
107
298000
4000
Nhưng con sói lại chạy khỏi cái vực ngay sau con chim cu.
05:17
And what's funnybuồn cười --
108
302000
2000
Điều buồn cười --
05:19
at leastít nhất if you're sixsáu yearsnăm old --
109
304000
2000
ít nhất là lúc bạn 6 tuổi --
05:21
is that the coyote'scủa Coyote totallyhoàn toàn fine too.
110
306000
2000
là con sói cũng không bị sao cả.
05:23
He just keepsgiữ runningđang chạy --
111
308000
2000
Nó vẫn tiếp tục chạy --
05:25
right up untilcho đến the momentchốc lát that he looksnhìn down
112
310000
2000
cho tới lúc mà nó nhìn xuống chân
05:27
and realizesnhận ra that he's in mid-airgiữa không trung.
113
312000
3000
và nhận ra là nó đang lơ lửng trên không.
05:30
That's when he fallsngã.
114
315000
3000
Đó là lúc nó té xuống.
05:34
When we're wrongsai rồi about something --
115
319000
2000
Khi chúng ta sai về một việc nào đó --
05:36
not when we realizenhận ra it, but before that --
116
321000
3000
không phải là lúc chúng ta nhận ra là chúng ta sai, mà là ngay trước đó --
05:39
we're like that coyoteCoyote
117
324000
3000
chúng ta cũng giống con sói đó vậy
05:42
after he's goneKhông còn off the cliffvách đá and before he looksnhìn down.
118
327000
3000
sau khi nó chạy quá cái vực và trước khi nó nhìn xuống.
05:46
You know, we're alreadyđã wrongsai rồi,
119
331000
3000
Bạn thấy đấy, chúng ta đã sai rồi,
05:49
we're alreadyđã in troublerắc rối,
120
334000
2000
chúng ta đã vướng vào vấn đề rồi,
05:51
but we feel like we're on solidchất rắn groundđất.
121
336000
3000
nhưng chúng ta lại cảm thấy chúng ta đang rất vững vàng.
05:55
So I should actuallythực ra correctchính xác something I said a momentchốc lát agotrước.
122
340000
3000
Cho nên tôi nên chỉnh lại một điều mà tôi nói lúc nãy.
05:58
It does feel like something to be wrongsai rồi;
123
343000
3000
Chúng ta một cảm giác khi đang bị sai;
06:01
it feelscảm thấy like beingđang right.
124
346000
3000
cái cảm giác giống như chúng ta đang đúng.
06:04
(LaughterTiếng cười)
125
349000
3000
(Cười)
06:07
So this is one reasonlý do, a structuralcấu trúc reasonlý do,
126
352000
3000
Chính vì lý do này, một lý do cơ cấu,
06:10
why we get stuckbị mắc kẹt insidephía trong this feelingcảm giác of rightnessrightness.
127
355000
2000
mà chúng ta luôn có cảm giác là chúng ta đúng.
06:12
I call this errorlỗi blindnessmù lòa.
128
357000
2000
Tôi gọi điều này la mù lỗi.
06:14
MostHầu hết of the time,
129
359000
2000
Gần như lúc nào cũng vậy,
06:16
we don't have any kindloại of internalbên trong cuegợi ý
130
361000
3000
chúng ta không có một tín hiệu tự nhiên nào
06:19
to let us know that we're wrongsai rồi about something,
131
364000
2000
để cho chúng ta biết là chúng ta đang làm sai một cái gì đó,
06:21
untilcho đến it's too latemuộn.
132
366000
3000
cho đế lúc quá trễ.
06:24
But there's a secondthứ hai reasonlý do that we get stuckbị mắc kẹt insidephía trong this feelingcảm giác as well --
133
369000
3000
Nhưng còn một lý do khác nữa --
06:27
and this one is culturalvăn hoá.
134
372000
2000
đây là một lý do văn hóa.
06:30
Think back for a momentchốc lát to elementarytiểu học schooltrường học.
135
375000
3000
Hãy nghĩ về lúc chúng ta học tiểu học.
06:33
You're sittingngồi there in classlớp học,
136
378000
2000
Bạn đang ngồi trong lớp học,
06:35
and your teachergiáo viên is handinggiao back quizđố papersgiấy tờ,
137
380000
3000
và giáo viên của bạn đang phát bài kiểm tra,
06:38
and one of them looksnhìn like this.
138
383000
2000
và một bài giống như vầy.
06:40
This is not minetôi, by the way.
139
385000
2000
Đây không phải là bài kiểm tra của tội.
06:42
(LaughterTiếng cười)
140
387000
2000
(Cười)
06:44
So there you are in gradecấp schooltrường học,
141
389000
3000
Bạn đang học tiểu học,
06:47
and you know exactlychính xác what to think
142
392000
2000
và bạn biết chính xác phải nghĩ gì
06:49
about the kidđứa trẻ who got this papergiấy.
143
394000
3000
về đứa trẻ có bài kiểm tra đó.
06:52
It's the dumbngớ ngẩn kidđứa trẻ, the troublemakerchà,
144
397000
3000
Đó là một đứa trẻ yếu, hay nghịch phá,
06:55
the one who never does his homeworkbài tập về nhà.
145
400000
3000
và không bao giờ làm bài tập về nhà.
06:58
So by the time you are ninechín yearsnăm old,
146
403000
3000
Vì vậy khi bạn lên 9 tuổi,
07:01
you've alreadyđã learnedđã học, first of all,
147
406000
2000
bạn đã biết rằng, thứ nhất,
07:03
that people who get stuffđồ đạc wrongsai rồi
148
408000
2000
những người làm sai
07:05
are lazylười biếng, irresponsiblethiếu trách nhiệm dimwitsdimwits --
149
410000
3000
là những người lười biếng, thiếu trách nhiệm và không thông minh --
07:08
and secondthứ hai of all,
150
413000
2000
thứ hai nữa,
07:10
that the way to succeedthành công in life
151
415000
2000
là để thành công trong cuộc sống
07:12
is to never make any mistakessai lầm.
152
417000
3000
chúng ta không được lầm lỗi.
07:16
We learnhọc hỏi these really badxấu lessonsBài học really well.
153
421000
4000
Chúng ta học những bài học xấu này rất nhanh.
07:21
And a lot of us --
154
426000
2000
Và rất nhiều người trong chúng ta --
07:23
and I suspectnghi ngờ, especiallyđặc biệt a lot of us in this roomphòng --
155
428000
4000
và tôi nghĩ rằng -- đặc biệt là những người trong hội trường này --
07:27
dealthỏa thuận with them by just becomingtrở thành
156
432000
2000
phản ứng với điều đó bằng cách trở thành
07:29
perfecthoàn hảo little A studentssinh viên,
157
434000
2000
trở thành những học sinh điểm 10,
07:31
perfectionistsperfectionists, over-achievershơn-ñaït thaønh tích.
158
436000
3000
những người hoàn thiện, những người quá thành đạt.
07:34
Right,
159
439000
2000
Đúng không,
07:36
MrMr. CFOGIÁM ĐỐC TÀI CHÍNH, astrophysicistvật lý thiên văn, ultra-marathonerUltra-marathoner?
160
441000
4000
ngài chủ tịch tài chích, vật lý thiên văn, chạy siêu marathon?
07:40
(LaughterTiếng cười)
161
445000
7000
(Cười)
07:47
You're all CFOGIÁM ĐỐC TÀI CHÍNH, astrophysicistsastrophysicists, ultra-marathonersUltra-marathoners, it turnslượt out.
162
452000
4000
Tất cả các bạn đều là các nhà chủ tịch tài chính, vật lý thiên văn, chạy siêu marathon.
07:51
Okay, so fine.
163
456000
2000
Vậy là tốt thôi.
07:53
ExceptNgoại trừ that then we freakquái vật out
164
458000
3000
Ngoại trừ việc chúng ta bắt đầu lo lắng
07:56
at the possibilitykhả năng that we'vechúng tôi đã gottennhận something wrongsai rồi.
165
461000
2000
về khả năng là chúng ta đã làm điều gì đó sai.
07:58
Because accordingtheo to this,
166
463000
3000
Bởi vì theo những gì đã nói,
08:01
gettingnhận được something wrongsai rồi
167
466000
2000
làm một cái gì đó sai
08:03
meanscó nghĩa there's something wrongsai rồi with us.
168
468000
3000
có nghĩa là có một cái gì đó sai trong chúng ta.
08:06
So we just insistnhấn mạnh that we're right,
169
471000
2000
Vì thế, chúng ta luôn cố nghĩ là chúng ta đúng,
08:08
because it makeslàm cho us feel smartthông minh and responsiblechịu trách nhiệm
170
473000
2000
bởi vì điều đó làm chúng ta cảm thấy thông minh, có trách nhiệm
08:10
and virtuousĐạo Đức and safean toàn.
171
475000
3000
có đạo đức và an toàn.
08:14
So let me tell you a storycâu chuyện.
172
479000
2000
Để tôi kể các bạn nghe một câu chuyện.
08:16
A couplevợ chồng of yearsnăm agotrước,
173
481000
2000
Một vài năm trước,
08:18
a womanđàn bà comesđến into BethBeth IsraelIsrael DeaconessDeaconess MedicalY tế CenterTrung tâm for a surgeryphẫu thuật.
174
483000
3000
có một phụ nữ đi đến bệnh viện Beth Israel Deaconess để giải phẩu.
08:21
BethBeth Israel'sCủa Israel in BostonBoston.
175
486000
2000
Bệnh viện Beth Israel ở Boston.
08:23
It's the teachinggiảng bài hospitalbệnh viện for HarvardĐại học Harvard --
176
488000
2000
Nó là một bệnh viện giảng dạy của đại học Harvard --
08:25
one of the besttốt hospitalsbệnh viện in the countryQuốc gia.
177
490000
2000
một trong những bệnh viện tốt nhất trong nước.
08:27
So this womanđàn bà comesđến in and she's takenLấy into the operatingđiều hành roomphòng.
178
492000
3000
Người phụ nữ này đi vào bệnh viện và được đưa vào phòng mổ.
08:30
She's anesthetizedanesthetized, the surgeonbác sĩ phẫu thuật does his thing --
179
495000
2000
Cô ta được gây mê, và bác sĩ phẫu thuật làm công việc của họ --
08:32
stitchesmũi khâu her back up, sendsgửi her out to the recoveryphục hồi roomphòng.
180
497000
3000
khâu cô ta lại và đưa cô tà vào phòng dưỡng sức.
08:35
Everything seemsdường như to have goneKhông còn fine.
181
500000
3000
Mọi thứ có vẻ tiến hành trôi chảy.
08:38
And she wakesthức dậy up, and she looksnhìn down at herselfcô ấy,
182
503000
3000
Khi cô ta tỉnh dậy, và cô ta nhìn xuống người của mình,
08:41
and she saysnói, "Why is the wrongsai rồi sidebên of my bodythân hình in bandagesBăng gạc?"
183
506000
4000
cô ta nói, "Tai sạo lại băng bó bên không bị bệnh của tôi?"
08:45
Well the wrongsai rồi sidebên of her bodythân hình is in bandagesBăng gạc
184
510000
3000
Phía không bị bệnh của người cô ta bị băng bó
08:48
because the surgeonbác sĩ phẫu thuật has performedthực hiện a majorchính operationhoạt động
185
513000
2000
là tại vì bác sĩ phẫu thuật đã làm một cuộc giải phẫu lớn
08:50
on her left legchân insteadthay thế of her right one.
186
515000
3000
ở bên chân trái của cô ta thay vì ở bên chân phải.
08:54
When the vicephó chủ presidentchủ tịch for healthSức khỏe carequan tâm qualityphẩm chất at BethBeth IsraelIsrael
187
519000
3000
Khi viện phó về chất lượng chăm sóc sức khỏe ở bệnh viện Beth Israel
08:57
spokenói about this incidentbiến cố,
188
522000
3000
phát biểu về sự kiện này,
09:00
he said something very interestinghấp dẫn.
189
525000
3000
ông ta nói một điều rất thú vị.
09:03
He said, "For whateverbất cứ điều gì reasonlý do,
190
528000
3000
Ông ta nói, "Vì một lý do nào đó,
09:06
the surgeonbác sĩ phẫu thuật simplyđơn giản feltcảm thấy
191
531000
2000
bác sĩ giải phẫu cảm thấy
09:08
that he was on the correctchính xác sidebên of the patientbệnh nhân."
192
533000
2000
là ông ta đang phẫu thuật ở phần cơ thể đúng của bệnh nhân."
09:10
(LaughterTiếng cười)
193
535000
3000
(Cười)
09:15
The pointđiểm of this storycâu chuyện
194
540000
2000
Bài học của câu chuyện này
09:17
is that trustingtin tưởng too much in the feelingcảm giác
195
542000
3000
chính là tin tưởng nhiều quá vào cảm giác
09:20
of beingđang on the correctchính xác sidebên of anything
196
545000
3000
đang ở phía đúng của một việc gì đó
09:23
can be very dangerousnguy hiểm.
197
548000
3000
có thể rất nguy hiểm.
09:26
This internalbên trong sensegiác quan of rightnessrightness
198
551000
3000
Cái cảm giác luôn đúng bên trong
09:29
that we all experiencekinh nghiệm so oftenthường xuyên
199
554000
2000
mà chúng ta luôn trải qua
09:31
is not a reliableđáng tin cậy guidehướng dẫn
200
556000
2000
không phải là một chỉ dẫn đáng tin cậy
09:33
to what is actuallythực ra going on in the externalbên ngoài worldthế giới.
201
558000
3000
cho những gì đang thật sự diễn ra trong thế giới bên ngoài.
09:36
And when we acthành động like it is,
202
561000
2000
Và khi chúng ta làm ra vẻ như vậy,
09:38
and we stop entertaininggiải trí the possibilitykhả năng that we could be wrongsai rồi,
203
563000
4000
và ngừng suy nghĩ về cái khả năng là chúng ta có thể sai,
09:42
well that's when we endkết thúc up doing things
204
567000
2000
chính là chúng ta lại làm những việc như
09:44
like dumpingbán phá giá 200 milliontriệu gallonsgallon of oildầu into the GulfVịnh of MexicoMexico,
205
569000
4000
đổ 200 triệu gallon dầu vào vịnh Mexico,
09:48
or torpedoingđều the globaltoàn cầu economynên kinh tê.
206
573000
3000
hủy hại nền kinh tế thế giới.
09:52
So this is a hugekhổng lồ practicalthiết thực problemvấn đề.
207
577000
3000
Vì vậy đây là một vấn đề thực tế rất quan trọng.
09:55
But it's alsocũng thế a hugekhổng lồ socialxã hội problemvấn đề.
208
580000
3000
Nhưng nó cũng là một vấn đề xã hội rất quan trọng.
09:58
Think for a momentchốc lát about what it meanscó nghĩa to feel right.
209
583000
4000
Hãy suy nghĩ một chút về ý nghĩa của việc cảm thấy đúng.
10:02
It meanscó nghĩa that you think that your beliefsniềm tin
210
587000
2000
Nó có nghĩa là bạn nghĩ rằng những điều bạn tin tưởng
10:04
just perfectlyhoàn hảo reflectphản chiếu realitythực tế.
211
589000
3000
diễn tả một cách chính xác thực tế.
10:07
And when you feel that way,
212
592000
2000
Và khi bạn có cảm giác như vậy,
10:09
you've got a problemvấn đề to solvegiải quyết,
213
594000
2000
bạn có một vấn đề phải giải quyết,
10:11
which is, how are you going to explaingiải thích
214
596000
2000
đó chính là, làm sao bạn giải thích
10:13
all of those people who disagreekhông đồng ý with you?
215
598000
3000
về tất cả những người bất đồng ý kiến với bạn?
10:16
It turnslượt out, mostphần lớn of us explaingiải thích those people the sametương tự way,
216
601000
3000
Hóa ra, tất cả chúng ta giải thích những người đó một cách giống nhau,
10:19
by resortingsử dụng to a seriesloạt of unfortunatekhông may assumptionsgiả định.
217
604000
3000
bằng cách dựa vào những giả định rất đáng tiếc.
10:23
The first thing we usuallythông thường do when someonengười nào disagreeskhông đồng ý with us
218
608000
3000
Điều đầu tiên mà chúng ta làm khi có ai đó bất đồng với chúng ta
10:26
is we just assumegiả định they're ignorantdốt.
219
611000
3000
là chúng ta cho rằng họ không biết gì hết.
10:29
They don't have accesstruy cập to the sametương tự informationthông tin that we do,
220
614000
2000
Họ không có những thông tin mà chúng ta có,
10:31
and when we generouslyhào phóng sharechia sẻ that informationthông tin with them,
221
616000
3000
và khi chúng ta hào phóng chia sẽ những thông tin đó,
10:34
they're going to see the lightánh sáng and come on over to our teamđội.
222
619000
3000
họ sẽ thấy tỉnh ngộ và đồng ý với chúng ta.
10:37
When that doesn't work,
223
622000
3000
Khi làm vậy không được,
10:40
when it turnslượt out those people have all the sametương tự factssự kiện that we do
224
625000
2000
khi mà hóa ra những người này có những thông tin giống chúng ta
10:42
and they still disagreekhông đồng ý with us,
225
627000
2000
và họ vẫn bất đồng ý kiến,
10:44
then we movedi chuyển on to a secondthứ hai assumptiongiả thiết,
226
629000
2000
thì chúng ta dùng một giả định thứ hai,
10:46
which is that they're idiotskẻ ngốc.
227
631000
2000
đó là những người này là những người không thông minh.
10:48
(LaughterTiếng cười)
228
633000
2000
(Cười)
10:50
They have all the right piecesmiếng of the puzzlecâu đố,
229
635000
2000
Tất cả bọn họ đều có những phần đúng của câu đó,
10:52
and they are too moronicmoronic to put them togethercùng với nhau correctlyđúng.
230
637000
3000
nhưng họ quá tối dạ để có thể ráp lại thành câu trả lời.
10:55
And when that doesn't work,
231
640000
2000
Và khi làm vậy cũng không được,
10:57
when it turnslượt out that people who disagreekhông đồng ý with us
232
642000
3000
khi mà hoa ra những những người bất đồng với chúng ta
11:00
have all the sametương tự factssự kiện we do
233
645000
2000
có tất cả những thông tin mà chúng ta có
11:02
and are actuallythực ra prettyđẹp smartthông minh,
234
647000
3000
và họ thật ra rất thông minh,
11:05
then we movedi chuyển on to a thirdthứ ba assumptiongiả thiết:
235
650000
3000
thì chúng ta đi đến giả định thứ ba:
11:08
they know the truthsự thật,
236
653000
3000
họ biết sự thật,
11:11
and they are deliberatelythong thả distortingbóp méo it
237
656000
2000
nhưng họ cố tình xuyên tạc sự thật
11:13
for theirhọ ownsở hữu malevolenthiểm độc purposesmục đích.
238
658000
3000
vì một mục đích xấu tâm nào đó.
11:17
So this is a catastrophetai biến.
239
662000
2000
Đây là một thảm họa.
11:19
This attachmenttập tin đính kèm to our ownsở hữu rightnessrightness
240
664000
3000
Chính sự ràng buộc với sự đúng đắn của chúng ta
11:22
keepsgiữ us from preventingngăn ngừa mistakessai lầm
241
667000
2000
khiến chúng ta
11:24
when we absolutelychắc chắn rồi need to
242
669000
2000
phạm sai lầm
11:26
and causesnguyên nhân us to treatđãi eachmỗi other terriblykhủng khiếp.
243
671000
3000
và khiến chúng ta đối xử với nhau một cách kinh khủng.
11:30
But to me, what's mostphần lớn bafflingBaffling
244
675000
2000
Nhưng đối với tôi, điều khó hiểu nhất
11:32
and mostphần lớn tragicbi kịch about this
245
677000
3000
và điền đáng buồn nhất trong việc này
11:35
is that it missesnhớ the wholetoàn thể pointđiểm of beingđang humanNhân loại.
246
680000
4000
là chúng ta đã quên đi điều quan trọng nhất về con người.
11:39
It's like we want to imaginetưởng tượng
247
684000
2000
Nó giống như chúng ta muốn tưởng tượng
11:41
that our mindstâm trí are just these perfectlyhoàn hảo translucentmờ windowscác cửa sổ
248
686000
3000
rằng bộ não của chúng ta là những cửa sổ hoàn toàn trong suốt
11:44
and we just gazechiêm ngưỡng out of them
249
689000
2000
và chúng ta chỉ cần nhìn xuyên qua chúng
11:46
and describemiêu tả the worldthế giới as it unfoldsmở ra.
250
691000
3000
và diễn tả thế giới một cách chính xác.
11:49
And we want everybodymọi người elsekhác to gazechiêm ngưỡng out of the sametương tự windowcửa sổ
251
694000
2000
Vá chúng ta muốn những người khác cũng nhìn qua những cái cửa sổ như vậy
11:51
and see the exactchính xác sametương tự thing.
252
696000
2000
và thấy những điều giống như chúng ta thấy.
11:53
That is not truethật,
253
698000
2000
Sự thật không phải như vậy,
11:55
and if it were, life would be incrediblyvô cùng boringnhàm chán.
254
700000
3000
và nếu nó là như vậy, thì cuộc đời sẽ trở nên vô cùng nhàm chán.
11:58
The miraclephép màu of your mindlí trí
255
703000
3000
Điều kỳ diệu của bộ óc của chúng ta
12:01
isn't that you can see the worldthế giới as it is.
256
706000
3000
không phải ở chổ chúng ta có thể nhìn thấy thế giới là như thế nào.
12:05
It's that you can see the worldthế giới as it isn't.
257
710000
3000
Nó nằm ở chổ chúng ta có thể nhìn thấy thế giới không phải như thế nào.
12:09
We can remembernhớ lại the pastquá khứ,
258
714000
2000
Chúng ta có thể nhớ quá khứ,
12:11
and we can think about the futureTương lai,
259
716000
3000
và chúng ta có thể nghĩ về tương lai,
12:14
and we can imaginetưởng tượng what it's like
260
719000
2000
chúng ta có thể tưởng tượng về
12:16
to be some other personngười in some other placeđịa điểm.
261
721000
3000
việc trở thành một người nào khác ở một nơi nào khác.
12:19
And we all do this a little differentlykhác,
262
724000
2000
Và tất cả chúng ta làm như vậy một cách khác nhau
12:21
which is why we can all look up at the sametương tự night skybầu trời
263
726000
2000
đó chính là lý do tải sao chúng ta có thể nhìn lên bầu trời ban đêm
12:23
and see this
264
728000
2000
và thấy cái này
12:25
and alsocũng thế this
265
730000
2000
hay cái này
12:27
and alsocũng thế this.
266
732000
3000
hay cái này.
12:30
And yeah, it is alsocũng thế why we get things wrongsai rồi.
267
735000
3000
Ồ, và đó cũng chính là lý do tại sao chúng ta làm sai.
12:34
1,200 yearsnăm before DescartesDescartes said his famousnổi danh thing
268
739000
2000
1200 năm trước khi Descartes nói câu nói nổi tiếng
12:36
about "I think thereforevì thế I am,"
269
741000
2000
"Tôi suy nghĩ cho nên tôi tồn tại,"
12:38
this guy, StSt. AugustineAugustine, satngồi down
270
743000
2000
thánh Augustine, đã ngồi xuống
12:40
and wroteđã viết "FallorFallor ergoErgo sumtổng hợp" --
271
745000
3000
và viết, "Fallor ergo sum" --
12:43
"I errerr thereforevì thế I am."
272
748000
4000
"Tôi làm lỗi cho nên tôi tồn tại."
12:47
AugustineAugustine understoodhiểu
273
752000
2000
Augustine đã hiểu được rằng
12:49
that our capacitysức chứa to screwĐinh ốc up,
274
754000
2000
khả năng phạm sai lầm của chúng ta,
12:51
it's not some kindloại of embarrassinglúng túng defectđào tẩu
275
756000
2000
không phải là một khuyết tật đáng xấu hổ
12:53
in the humanNhân loại systemhệ thống,
276
758000
2000
của loài người,
12:55
something we can eradicatediệt trừ or overcomevượt qua.
277
760000
3000
là một thứ mà chúng ta có thề loại bỏ hoặc vượt qua được.
12:58
It's totallyhoàn toàn fundamentalcăn bản to who we are.
278
763000
3000
Đó là một điền hoàn toàn cơ bản của chúng ta.
13:01
Because, unlikekhông giống God,
279
766000
2000
Bởi vì, không giống như Chúa,
13:03
we don't really know what's going on out there.
280
768000
3000
chúng ta thật ra không biết cái gì đang diễn ra ở trên đó.
13:06
And unlikekhông giống all of the other animalsđộng vật,
281
771000
3000
Và không giống như tất cả các động vật khác,
13:09
we are obsessedbị ám ảnh with tryingcố gắng to figurenhân vật it out.
282
774000
4000
chúng ta ám ảnh với việc cố gắng tìm hiều nó.
13:13
To me, this obsessionnỗi ám ảnh
283
778000
2000
Đối với tôi, chính sự ám ảnh này
13:15
is the sourcenguồn and rootnguồn gốc
284
780000
2000
là nguồn gốc
13:17
of all of our productivitynăng suất and creativitysáng tạo.
285
782000
3000
của tất cả những năng suất và sáng tạo của chúng ta.
13:20
Last yearnăm, for variousnhiều reasonslý do,
286
785000
3000
Năm ngoái, vì một số lý do nào đó,
13:23
I foundtìm myselfriêng tôi listeningnghe to a lot of episodestập phim
287
788000
2000
tôi hay lắng nghe
13:25
of the PublicKhu vực RadioĐài phát thanh showchỉ This AmericanNgười Mỹ Life.
288
790000
2000
chương trình radio "This American Life" ("Cuộc sống Mỹ này").
13:27
And so I'm listeningnghe and I'm listeningnghe,
289
792000
3000
Thế là tôi nghe và nghe,
13:30
and at some pointđiểm, I startkhởi đầu feelingcảm giác
290
795000
3000
vào một lúc nào đó, tôi bắt đầu cảm thấy rằng
13:33
like all the storiesnhững câu chuyện are about beingđang wrongsai rồi.
291
798000
3000
tất cả các câu chuyện đều về vấn đề bị sai lầm.
13:37
And my first thought was,
292
802000
2000
Và suy nghĩ đầu tiên của tôi là,
13:39
"I've lostmất đi it.
293
804000
2000
"Tôi bị điên rồi.
13:41
I've becometrở nên the crazykhùng wrongnesswrongness ladyquý bà.
294
806000
2000
Tôi đã trở thành người đàn bà điên cuồng về sai lầm.
13:43
I just imaginedtưởng tượng it everywheremọi nơi,"
295
808000
2000
Tôi bắt đầu tưởng tượng nó ở mọi nơi,"
13:45
which has happenedđã xảy ra.
296
810000
2000
điều này đã từng xảy ra.
13:47
But a couplevợ chồng of monthstháng latermột lát sau,
297
812000
2000
Nhưng một vài tháng sau đó,
13:49
I actuallythực ra had a chancecơ hội to interviewphỏng vấn IraIRA GlassThủy tinh, who'sai the hostchủ nhà of the showchỉ.
298
814000
2000
tôi có dịp phỏng vấn Ira Glass, người dẫn chương trình đó.
13:51
And I mentionedđề cập this to him,
299
816000
2000
Và khi tôi đề cập điều này với anh ta,
13:53
and he was like, "No actuallythực ra, that's truethật.
300
818000
3000
anh ta nói, "Không đâu, cô thật ra
13:56
In factthực tế," he saysnói,
301
821000
2000
đã nghĩ đúng rổi," anh ta cũng nói,
13:58
"as a staffcán bộ, we jokeđùa
302
823000
2000
"là nhân viên chương trình, chúng tôi đùa
14:00
that everymỗi singleĐộc thân episodeEpisode of our showchỉ
303
825000
2000
là tập nào của chương trình
14:02
has the sametương tự crypto-themecrypto-chủ đề.
304
827000
3000
cũng có chủ đề bí mật giống nhau.
14:05
And the crypto-themecrypto-chủ đề is:
305
830000
2000
Và chủ đề bí mật đó là:
14:07
'I thought this one thing was going to happenxảy ra
306
832000
3000
'Tôi nghĩ điều này sẽ xảy ra
14:10
and something elsekhác happenedđã xảy ra insteadthay thế.'
307
835000
3000
nhưng điều khác lại xảy ra.'
14:13
And the thing is," saysnói IraIRA GlassThủy tinh, "we need this.
308
838000
3000
Và điều quan trọng là," Ira Glass nói, "chúng ta cần điều đó.
14:16
We need these momentskhoảnh khắc
309
841000
2000
Chúng ta cần những khoảnh khắc
14:18
of surprisesự ngạc nhiên and reversalđảo ngược and wrongnesswrongness
310
843000
2000
về ngạc nhiên, đảo ngược và sai lầm
14:20
to make these storiesnhững câu chuyện work."
311
845000
2000
để làm cho câu chuyện có ý nghĩa."
14:22
And for the restnghỉ ngơi of us, audiencethính giả memberscác thành viên,
312
847000
2000
Và cho tất cả chúng ta, những khán khả,
14:24
as listenersthính giả, as readersđộc giả,
313
849000
3000
là thính giả, là đọc giả,
14:27
we eatăn this stuffđồ đạc up.
314
852000
2000
chúng thích những chuyện như vậy.
14:29
We love things like plotâm mưu twistsxoắn
315
854000
3000
Chúng ta thích những tình tiết phức tạp,
14:32
and redđỏ herringscá trích and surprisesự ngạc nhiên endingskết thúc.
316
857000
3000
những khúc mắc, và những kết thúc bất ngờ.
14:35
When it comesđến to our storiesnhững câu chuyện,
317
860000
3000
Khi nói đến những câu chuyện,
14:38
we love beingđang wrongsai rồi.
318
863000
3000
chúng ta thích bị sai lầm.
14:41
But, you know, our storiesnhững câu chuyện are like this
319
866000
2000
Nhưng, bạn nên biết rằng, những câu chuyện của chúng ta là như vậy
14:43
because our livescuộc sống are like this.
320
868000
3000
bởi vì cuộc sống của chúng ta là như vậy.
14:46
We think this one thing is going to happenxảy ra
321
871000
3000
Chúng ta nghĩ là điều này sẽ xảy ra
14:49
and something elsekhác happensxảy ra insteadthay thế.
322
874000
3000
nhưng thay vì vậy một việc khác lại xảy ra.
14:52
GeorgeGeorge BushTổng thống Bush thought he was going to invadexâm chiếm IraqIraq,
323
877000
2000
George Bush nghĩ rằng ông ta sẽ xâm lược Iraq,
14:54
find a bunch of weaponsvũ khí of masskhối lượng destructionsự phá hủy,
324
879000
2000
tìm ra một đống vũ khí hủy diệt hàng loạt,
14:56
liberategiải phóng the people and bringmang đến democracydân chủ to the MiddleTrung EastĐông.
325
881000
3000
giải phóng mọi người và mang dân chủ đến vùng Trung Đông.
15:00
And something elsekhác happenedđã xảy ra insteadthay thế.
326
885000
2000
Và một điều khác lại xảy ra.
15:03
And HosniHosni MubarakMubarak
327
888000
2000
Hosni Mubarak
15:05
thought he was going to be the dictatornhà độc tài of EgyptAi Cập for the restnghỉ ngơi of his life,
328
890000
2000
nghĩ rằng ông là sẽ là nhà độc tài của Ai Cập đến hết cuộc đời,
15:07
untilcho đến he got too old or too sickđau ốm
329
892000
2000
cho đến khi ông ta quá già hoặc quá bệnh
15:09
and could passvượt qua the reignsTriều đại of powerquyền lực ontotrên his sonCon trai.
330
894000
3000
và có thể chuyển quyền lực sang cho con trai của ông ta.
15:12
And something elsekhác happenedđã xảy ra insteadthay thế.
331
897000
3000
Nhưng một điều khác lại xảy ra.
15:16
And maybe you thought
332
901000
2000
Và có lẻ bạn nghĩ rằng
15:18
you were going to growlớn lên up and marrykết hôn your highcao schooltrường học sweetheartngười yêu
333
903000
2000
bạn sẽ lớn lên và cưới người yêu thời cấp ba của bạn,
15:20
and movedi chuyển back to your hometownquê nhà and raisenâng cao a bunch of kidstrẻ em togethercùng với nhau.
334
905000
3000
dọn về xóm cũ và cùng nhau nuôi con cái.
15:24
And something elsekhác happenedđã xảy ra insteadthay thế.
335
909000
3000
Nhưng một điều khác lại xảy ra.
15:27
And I have to tell you
336
912000
2000
Và tôi phải nói với các bạn rằng
15:29
that I thought I was writingviết an incrediblyvô cùng nerdyNerdy booksách
337
914000
2000
tôi nghĩ là tôi đã viết một cuốn sách vớ vẩn
15:31
about a subjectmôn học everybodymọi người hatesghét
338
916000
2000
về một đề tài mà ai cũng ghét
15:33
for an audiencethính giả that would never materializecụ thể hoá.
339
918000
3000
cho một khán giả không hiện hữu.
15:36
And something elsekhác happenedđã xảy ra insteadthay thế.
340
921000
2000
Và một điều khác lại xảy.
15:38
(LaughterTiếng cười)
341
923000
2000
(Cười)
15:40
I mean, this is life.
342
925000
2000
Ý tôi là, đây là cuộc sống.
15:42
For good and for illbệnh,
343
927000
2000
Dù tốt hay xấu,
15:44
we generatetạo ra these incredibleđáng kinh ngạc storiesnhững câu chuyện
344
929000
3000
chúng ta dựng lện những câu chuyện khó tin
15:47
about the worldthế giới around us,
345
932000
2000
về thế giới xung quanh chúng ta,
15:49
and then the worldthế giới turnslượt around and astonishesastonishes us.
346
934000
3000
và cái thế giới đó quay lại và làm chúng ta sửng sốt.
15:55
No offensehành vi phạm tội, but this entiretoàn bộ conferencehội nghị
347
940000
3000
Không phải xúc phạm, nhưng toàn bộ hội nghị này
15:58
is an unbelievableKhông thể tin được monumenttượng đài
348
943000
2000
là một tưởng niệm không thể tin nổi
16:00
to our capacitysức chứa to get stuffđồ đạc wrongsai rồi.
349
945000
2000
về khả năng làm sai của chúng ta.
16:02
We just spentđã bỏ ra an entiretoàn bộ weektuần
350
947000
2000
Chúng ta đã trải qua nguyên một tuần
16:04
talkingđang nói about innovationsđổi mới and advancementstiến bộ
351
949000
2000
đề nói về những sáng tạo, những tiến bộ,
16:06
and improvementscải tiến,
352
951000
2000
và những cải tiến
16:08
but you know why we need all of those innovationsđổi mới
353
953000
3000
nhưng các bạn có biết tại sao chúng ta lại cần những sáng tạo,
16:11
and advancementstiến bộ and improvementscải tiến?
354
956000
2000
những tiến bộ và những cải tiến này không?
16:13
Because halfmột nửa the stuffđồ đạc
355
958000
2000
Đó là vì phân nữa
16:15
that's the mostphần lớn mind-bogglingtâm-boggling and world-alteringthay đổi thế giới --
356
960000
3000
những thứ độc đáo và thay đổi thế giới của
16:18
TEDTED 1998 --
357
963000
2000
TED 1998
16:20
eheh.
358
965000
2000
à.
16:22
(LaughterTiếng cười)
359
967000
4000
(Cười)
16:26
Didn't really work out that way, did it?
360
971000
2000
Nó đã không xảy ra như chúng ta mong đợi đúng không?
16:28
(LaughterTiếng cười)
361
973000
2000
(Cười)
16:30
Where'sWhere's my jetmáy bay phản lực packđóng gói, ChrisChris?
362
975000
3000
Phản lực cá nhân của tôi đâu, Chris?
16:33
(LaughterTiếng cười)
363
978000
4000
(Cười)
16:37
(ApplauseVỗ tay)
364
982000
5000
(Vỗ tay)
16:42
So here we are again.
365
987000
3000
Chúng ta lại ở đây một lần nữa.
16:45
And that's how it goesđi.
366
990000
2000
Cuộc đời là như vậy.
16:47
We come up with anotherkhác ideaý kiến.
367
992000
2000
Chúng ta tìm ra một ý tưởng mới.
16:49
We tell anotherkhác storycâu chuyện.
368
994000
3000
Chúng ta kể một câu chuyện khác.
16:52
We holdgiữ anotherkhác conferencehội nghị.
369
997000
3000
Chúng ta tổ chức một hội nghị khác.
16:55
The themechủ đề of this one,
370
1000000
2000
Chủ đề của hội nghị này,
16:57
as you guys have now heardnghe sevenbảy milliontriệu timeslần,
371
1002000
2000
giống như các bạn đã nghe hàng triệu lần,
16:59
is the rediscoverytái khám phá of wonderngạc nhiên.
372
1004000
2000
là sự khám phá lại những điều kỳ diệu.
17:01
And to me,
373
1006000
2000
Đối với tôi
17:03
if you really want to rediscovertái khám phá wonderngạc nhiên,
374
1008000
3000
nếu bạn thật sự muốn khám phá lại sự kỳ diệu,
17:06
you need to stepbậc thang outsideở ngoài
375
1011000
2000
bạn nên bước ra ngoài
17:08
of that tinynhỏ bé, terrifiedsợ spacekhông gian of rightnessrightness
376
1013000
6000
cái không gian chật chội, khiếp sợ của sự đúng đắn
17:14
and look around at eachmỗi other
377
1019000
3000
và nhìn xung quanh
17:17
and look out at the vastnesstính minh mông
378
1022000
3000
nhìn ra cái không gian vô tận
17:20
and complexityphức tạp and mysteryhuyền bí
379
1025000
3000
cái phức tạp và huyền bí
17:23
of the universevũ trụ
380
1028000
3000
của vũ trụ
17:26
and be ablecó thể to say,
381
1031000
3000
và có thể nói rằng,
17:29
"WowWow, I don't know.
382
1034000
4000
"Wow, tôi không biết.
17:33
Maybe I'm wrongsai rồi."
383
1038000
2000
Có thể là tôi sai."
17:35
Thank you.
384
1040000
2000
Cảm ơn.
17:37
(ApplauseVỗ tay)
385
1042000
3000
(Vỗ tay).
17:40
Thank you guys.
386
1045000
2000
Cảm ơn các bạn.
17:42
(ApplauseVỗ tay)
387
1047000
3000
(Vỗ tay)
Translated by Tuan Pham
Reviewed by Lace Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Kathryn Schulz - Wrongologist
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error."

Why you should listen

Kathryn Schulz is a journalist, author, and public speaker with a credible (if not necessarily enviable) claim to being the world's leading wrongologist.  She is the author of Being Wrong: Adventures in the Margin of Error. She was previously the book critic for New York Magazine; her writing has also appeared in the New York Times Magazine, Rolling Stone, TIME Magazine, the Boston Globe, the "Freakonomics" blog of The New York Times, The Nation, Foreign Policy, and the New York Times Book Review, among other publications. She is the former editor of the online environmental magazine Grist, and a former reporter and editor for The Santiago Times, of Santiago, Chile, where she covered environmental, labor, and human rights issues. She was a 2004 recipient of the Pew Fellowship in International Journalism (now the International Reporting Project), and has reported from throughout Central and South America, Japan, and, most recently, the Middle East. A graduate of Brown University and a former Ohioan, Oregonian and Brooklynite, she currently lives in New York's Hudson Valley.

More profile about the speaker
Kathryn Schulz | Speaker | TED.com