TED2018
James Bridle: The nightmare videos of children's YouTube -- and what's wrong with the internet today
James Bridle: Video gây ác mộng cho trẻ em trên YouTube - có gì sai với Internet ngày nay
Filmed:
Readability: 4.1
5,404,429 views
Nhà văn và nghệ sĩ James Bridle hé lộ góc tối của Internet, nơi những người hoặc nhóm người vô danh trên YouTube tác động lên trí não của trẻ nhỏ để đổi lấy doanh thu quảng cáo. Từ những màn "đập hộp" "trứng bất ngờ" đến "Bài hát Gia đình Ngón tay" tới thuật toán nhào trộn nhân vật hoạt hình quen thuộc với tình huống bạo lực, những video này khai thác và làm những đầu óc non trẻ kinh sợ - và cho thấy thế giới ngày càng bị dữ liệu chi phối của chúng ta sẽ đi về đâu. James phát biểu: "Đã đến lúc ngừng cho rằng công nghệ sẽ giải quyết được mọi vấn đề. Thay vào đó, hãy dùng nó như một hướng dẫn cho các vấn đề thực sự, để có thể xem xét thấu đáo và tìm cách giải quyết."
James Bridle - Artist, writer
Working across technologies and disciplines, James Bridle examines technology, knowledge and the end of the future. Full bio
Working across technologies and disciplines, James Bridle examines technology, knowledge and the end of the future. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tôi là James.
00:12
I'm James.
0
777
1183
Nhà văn và nghệ sĩ,
00:13
I'm a writer and artist,
1
1984
1686
00:15
and I make work about technology.
2
3694
2341
và tôi sáng tác phẩm về công nghệ.
00:18
I do things like draw life-size outlines
of military drones
of military drones
3
6454
3911
Tôi vẽ viền máy bay do thám quân sự
theo kích thước thật
theo kích thước thật
lên đường phố khắp thế giới,
00:22
in city streets around the world,
4
10389
1828
00:24
so that people can start to think
and get their heads around
and get their heads around
5
12241
2950
để mọi người bắt đầu suy nghĩ
và quan tâm
và quan tâm
00:27
these really quite hard-to-see
and hard-to-think-about technologies.
and hard-to-think-about technologies.
6
15215
3440
đến những công nghệ
khó nhìn thấy và khó hiểu này.
khó nhìn thấy và khó hiểu này.
00:31
I make things like neural networks
that predict the results of elections
that predict the results of elections
7
19494
3836
Tôi tạo ra những tác phẩm như
mạng dự đoán kết quả bỏ phiếu
mạng dự đoán kết quả bỏ phiếu
dựa trên báo cáo thời tiết,
00:35
based on weather reports,
8
23354
1737
00:37
because I'm intrigued about
9
25115
1314
vì tôi quan tâm đến
00:38
what the actual possibilities
of these weird new technologies are.
of these weird new technologies are.
10
26453
3924
tiềm năng thực sự của
những công nghệ mới lạ này.
những công nghệ mới lạ này.
Năm ngoái, tôi tự chế tạo
xe tự lái.
xe tự lái.
00:43
Last year, I built
my own self-driving car.
my own self-driving car.
11
31405
2426
Vì không thật sự
tin tưởng vào công nghệ,
tin tưởng vào công nghệ,
00:45
But because I don't
really trust technology,
really trust technology,
12
33855
2526
00:48
I also designed a trap for it.
13
36405
1928
tôi tự thiết kế luôn đường chạy.
00:50
(Laughter)
14
38777
1086
(Tiếng cười)
00:51
And I do these things mostly because
I find them completely fascinating,
I find them completely fascinating,
15
39887
4298
Tôi làm những việc này
không chỉ vì thấy nó cực kỳ thú vị,
không chỉ vì thấy nó cực kỳ thú vị,
mà còn vì tôi nghĩ
công nghệ là cách
công nghệ là cách
00:56
but also because I think
when we talk about technology,
when we talk about technology,
16
44209
2602
ta nói về bản thân mình
00:58
we're largely talking about ourselves
17
46835
2619
01:01
and the way that we understand the world.
18
49478
2299
cũng như nhìn nhận của ta
về thế giới.
về thế giới.
01:03
So here's a story about technology.
19
51801
2442
Và đây là một câu chuyện
về công nghệ.
về công nghệ.
01:07
This is a "surprise egg" video.
20
55520
2830
Đây là một video
"trứng bất ngờ".
"trứng bất ngờ".
Đó cơ bản là video ai đó
ngồi mở thật nhiều trứng sô-cô-la
ngồi mở thật nhiều trứng sô-cô-la
01:10
It's basically a video of someone
opening up loads of chocolate eggs
opening up loads of chocolate eggs
21
58374
3348
để người xem thấy được
đồ chơi bên trong.
đồ chơi bên trong.
01:13
and showing the toys inside to the viewer.
22
61746
2126
01:16
That's it. That's all it does
for seven long minutes.
for seven long minutes.
23
64461
2649
Chỉ vậy thôi. Đó là toàn bộ
nội dung trong bảy phút.
nội dung trong bảy phút.
01:19
And I want you to notice
two things about this.
two things about this.
24
67428
3051
Và tôi muốn các bạn chú ý
đến hai điều.
đến hai điều.
01:22
First of all, this video
has 30 million views.
has 30 million views.
25
70503
4074
Thứ nhất, video này
đạt 30 triệu lượt xem.
đạt 30 triệu lượt xem.
(Tiếng cười)
01:26
(Laughter)
26
74601
1275
Điều còn lại là,
01:28
And the other thing is,
27
76376
1166
01:29
it comes from a channel
that has 6.3 million subscribers,
that has 6.3 million subscribers,
28
77566
3869
nó thuộc một kênh
có 6.3 triệu người theo dõi,
có 6.3 triệu người theo dõi,
với tổng số tám tỷ lượt xem,
01:33
that has a total of eight billion views,
29
81459
2680
01:36
and it's all just more videos like this --
30
84163
3106
chỉ toàn video như thế.
01:40
30 million people watching a guy
opening up these eggs.
opening up these eggs.
31
88256
3908
30 triệu người xem ai đó
mở những quả trứng này.
mở những quả trứng này.
Nghe kỳ cục, nhưng nếu bạn
gõ "trứng bất ngờ" trên YouTube,
gõ "trứng bất ngờ" trên YouTube,
01:44
It sounds pretty weird, but if you search
for "surprise eggs" on YouTube,
for "surprise eggs" on YouTube,
32
92188
4481
kết quả cho thấy
có 10 triệu video như thế,
có 10 triệu video như thế,
01:48
it'll tell you there's
10 million of these videos,
10 million of these videos,
33
96693
3523
và tôi nghĩ thực tế
còn nhiều, nhiều hơn.
còn nhiều, nhiều hơn.
01:52
and I think that's an undercount.
34
100240
1657
01:53
I think there's way, way more of these.
35
101921
1897
Nếu tiếp tục tìm,
bạn sẽ thấy vô số.
bạn sẽ thấy vô số.
01:55
If you keep searching, they're endless.
36
103842
2242
Có hàng triệu, hàng triệu
video thế này
video thế này
01:58
There's millions and millions
of these videos
of these videos
37
106108
2159
02:00
in increasingly baroque combinations
of brands and materials,
of brands and materials,
38
108291
3454
dưới đủ mọi hình thức kết hợp
giữa nhãn hàng và nội dung,
giữa nhãn hàng và nội dung,
02:03
and there's more and more of them
being uploaded every single day.
being uploaded every single day.
39
111769
3846
và mỗi ngày, càng nhiều
video như vậy được tải lên.
video như vậy được tải lên.
02:07
Like, this is a strange world. Right?
40
115639
3511
Một thế giới kỳ lạ phải không?
02:11
But the thing is, it's not adults
who are watching these videos.
who are watching these videos.
41
119174
3383
Nhưng vấn đề là, những video này
không dành cho người lớn,
không dành cho người lớn,
mà là cho trẻ nhỏ.
02:14
It's kids, small children.
42
122581
2921
Những video này giống như
ma túy với chúng.
ma túy với chúng.
02:17
These videos are
like crack for little kids.
like crack for little kids.
43
125526
2154
02:19
There's something about the repetition,
44
127704
2075
Sự lặp đi lặp lại,
02:21
the constant little
dopamine hit of the reveal,
dopamine hit of the reveal,
45
129803
2468
những tiết lộ nho nhỏ
02:24
that completely hooks them in.
46
132295
1866
gây kích thích và cuốn hút chúng.
02:26
And little kids watch these videos
over and over and over again,
over and over and over again,
47
134185
4809
Trẻ nhỏ xem những video này
hết lần này đến lần khác,
hết lần này đến lần khác,
trong hàng giờ, hàng giờ liền.
02:31
and they do it for hours
and hours and hours.
and hours and hours.
48
139018
2327
Và nếu bạn cố tách chúng
ra khỏi màn hình,
ra khỏi màn hình,
02:33
And if you try and take
the screen away from them,
the screen away from them,
49
141369
2356
02:35
they'll scream and scream and scream.
50
143749
1782
chúng sẽ la hét dữ dội.
Nếu bạn không tin tôi --
02:37
If you don't believe me --
51
145555
1262
02:38
and I've already seen people
in the audience nodding --
in the audience nodding --
52
146841
2607
tôi đã thấy vài khán giả gật đầu --
nếu bạn không tin tôi,
hãy hỏi người có con nhỏ,
hãy hỏi người có con nhỏ,
02:41
if you don't believe me, find someone
with small children and ask them,
with small children and ask them,
53
149472
3391
và họ sẽ biết về những video
"trứng bất ngờ" này.
"trứng bất ngờ" này.
02:44
and they'll know about
the surprise egg videos.
the surprise egg videos.
54
152887
2340
Đây là nơi ta bắt đầu.
02:47
So this is where we start.
55
155251
2070
02:49
It's 2018, and someone, or lots of people,
56
157345
3642
Đây là năm 2018, ai đó,
hoặc rất nhiều người,
hoặc rất nhiều người,
đang sử dụng cùng một cơ chế mà
Facebook và Instagram đang dùng
Facebook và Instagram đang dùng
02:53
are using the same mechanism that, like,
Facebook and Instagram are using
Facebook and Instagram are using
57
161011
3941
để khiến bạn liên tục
mở chúng ra xem.
mở chúng ra xem.
02:56
to get you to keep checking that app,
58
164976
1989
02:58
and they're using it on YouTube
to hack the brains of very small children
to hack the brains of very small children
59
166989
3985
Và họ dùng nó trên YouTube để
tác động lên não bộ của trẻ nhỏ
tác động lên não bộ của trẻ nhỏ
03:02
in return for advertising revenue.
60
170998
1958
để đổi lấy lợi nhuận quảng cáo.
Ít ra thì tôi hy vọng
đó là điều họ đang làm.
đó là điều họ đang làm.
03:06
At least, I hope
that's what they're doing.
that's what they're doing.
61
174346
2001
03:08
I hope that's what they're doing it for,
62
176371
1955
Tôi hy vọng đó là mục đích của họ,
03:10
because there's easier ways
of making ad revenue on YouTube.
of making ad revenue on YouTube.
63
178350
5308
bởi có những cách dễ hơn để
thu lợi từ quảng cáo trên YouTube.
thu lợi từ quảng cáo trên YouTube.
Bạn có thể bịa chuyện hoặc
ăn cắp nội dung.
ăn cắp nội dung.
03:15
You can just make stuff up or steal stuff.
64
183682
2332
03:18
So if you search for really
popular kids' cartoons
popular kids' cartoons
65
186038
2635
Tìm những phim hoạt hình
thật sự phổ biến với trẻ em
thật sự phổ biến với trẻ em
03:20
like "Peppa Pig" or "Paw Patrol,"
66
188697
1654
như "Pepper Pig" hoặc "Paw Patrol,"
03:22
you'll find there's millions and millions
of these online as well.
of these online as well.
67
190375
3147
bạn sẽ thấy có hàng triệu
đoạn phim này trên mạng.
đoạn phim này trên mạng.
Tất nhiên, phần lớn không phải do
tác giả gốc tải lên.
tác giả gốc tải lên.
03:25
Of course, most of them aren't posted
by the original content creators.
by the original content creators.
68
193546
3352
Chúng đến từ nhiều tài khoản
bất kỳ khác nhau,
bất kỳ khác nhau,
03:28
They come from loads and loads
of different random accounts,
of different random accounts,
69
196922
2999
và không thể biết
người tải là ai
người tải là ai
03:31
and it's impossible to know
who's posting them
who's posting them
70
199945
2240
hay động cơ của họ là gì.
03:34
or what their motives might be.
71
202209
1822
03:36
Does that sound kind of familiar?
72
204428
1930
Điều này nghe có quen không?
Bởi vì đó chính là cơ chế
03:38
Because it's exactly the same mechanism
73
206382
1980
đang hoạt động trên hầu hết
các dịch vụ kỹ thuật số,
các dịch vụ kỹ thuật số,
03:40
that's happening across most
of our digital services,
of our digital services,
74
208386
2600
khi ta không thể biết
thông tin này đến từ ai.
thông tin này đến từ ai.
03:43
where it's impossible to know
where this information is coming from.
where this information is coming from.
75
211010
3207
Nó cơ bản là tin giả
với trẻ em,
với trẻ em,
03:46
It's basically fake news for kids,
76
214241
1829
03:48
and we're training them from birth
77
216094
2161
và chúng ta huấn luyện chúng từ bé
03:50
to click on the very first link
that comes along,
that comes along,
78
218279
2506
để bấm vào đường dẫn nào
xuất hiện đầu tiên
xuất hiện đầu tiên
03:52
regardless of what the source is.
79
220809
1953
bất kể nguồn tin là gì.
03:54
That's doesn't seem like
a terribly good idea.
a terribly good idea.
80
222786
2603
Có vẻ không phải là
một ý tưởng hay.
một ý tưởng hay.
Còn đây là một thứ khác rất
phổ biến với trẻ trên YouTube,
phổ biến với trẻ trên YouTube,
03:58
Here's another thing
that's really big on kids' YouTube.
that's really big on kids' YouTube.
81
226399
2710
gọi là "Bài hát Gia đình Ngón tay".
04:01
This is called the "Finger Family Song."
82
229133
1928
Tôi vừa nghe ai đó "ồ" lên.
04:03
I just heard someone groan
in the audience.
in the audience.
83
231085
2018
04:05
This is the "Finger Family Song."
84
233127
1624
Đây là "Bài hát Gia đình Ngón tay",
bài xưa nhất mà tôi tìm được.
bài xưa nhất mà tôi tìm được.
04:06
This is the very first one I could find.
85
234775
1930
Từ năm 2007, và chỉ có
200,000 lượt xem.
200,000 lượt xem.
04:08
It's from 2007, and it only has
200,000 views,
200,000 views,
86
236729
2829
Chẳng là gì trong cuộc chơi này cả.
04:11
which is, like, nothing in this game.
87
239582
1976
Nhưng nó có một giai điệu
bắt tai khủng khiếp,
bắt tai khủng khiếp,
04:13
But it has this insanely earwormy tune,
88
241582
2852
mà tôi sẽ không phát
cho các bạn nghe,
cho các bạn nghe,
04:16
which I'm not going to play to you,
89
244458
1682
04:18
because it will sear itself
into your brain
into your brain
90
246164
2008
vì nó sẽ in vào não bạn
04:20
in the same way that
it seared itself into mine,
it seared itself into mine,
91
248196
2395
như cách mà
nó đã in vào não tôi,
nó đã in vào não tôi,
và tôi sẽ không làm điều đó
với các bạn đâu.
với các bạn đâu.
04:22
and I'm not going to do that to you.
92
250615
1770
04:24
But like the surprise eggs,
93
252409
1344
Nhưng cũng như trứng bất ngờ,
nó len lỏi vào não trẻ
nó len lỏi vào não trẻ
04:25
it's got inside kids' heads
94
253777
2164
và làm chúng bị nghiện.
04:27
and addicted them to it.
95
255965
1607
Chỉ trong vài năm,
những video "Gia đình Ngón tay" này
những video "Gia đình Ngón tay" này
04:29
So within a few years,
these finger family videos
these finger family videos
96
257596
2531
04:32
start appearing everywhere,
97
260151
1303
xuất hiện khắp nơi,
với nhiều phiên bản ngôn ngữ.
với nhiều phiên bản ngôn ngữ.
04:33
and you get versions
in different languages
in different languages
98
261478
2029
Những đoạn phim hoạt hình
minh hoạ bằng thức ăn
minh hoạ bằng thức ăn
04:35
with popular kids' cartoons using food
99
263531
2121
04:37
or, frankly, using whatever kind
of animation elements
of animation elements
100
265676
2550
hay bất kỳ yếu tố hoạt hình nào có sẵn.
04:40
you seem to have lying around.
101
268250
2252
Có hàng triệu, hàng triệu video
thế này trên mạng
thế này trên mạng
04:43
And once again, there are millions
and millions and millions of these videos
and millions and millions of these videos
102
271002
5197
với đa dạng
những sự kết hợp điên rồ.
những sự kết hợp điên rồ.
04:48
available online in all of these
kind of insane combinations.
kind of insane combinations.
103
276223
3435
Và càng dành nhiều
thời gian để xem,
thời gian để xem,
04:51
And the more time
you start to spend with them,
you start to spend with them,
104
279682
2228
04:53
the crazier and crazier
you start to feel that you might be.
you start to feel that you might be.
105
281934
3694
bạn càng cảm thấy mình
trở nên điên khùng.
trở nên điên khùng.
Đó là khi tôi bắt đầu nhận thấy
04:57
And that's where I
kind of launched into this,
kind of launched into this,
106
285652
3333
một cảm giác kỳ lạ
và không thể hiểu nổi
và không thể hiểu nổi
05:01
that feeling of deep strangeness
and deep lack of understanding
and deep lack of understanding
107
289009
3666
về cách những thứ này được tạo ra
và hiện diện quanh mình.
và hiện diện quanh mình.
05:04
of how this thing was constructed
that seems to be presented around me.
that seems to be presented around me.
108
292699
4175
Không thể biết được
chúng đến từ đâu.
chúng đến từ đâu.
05:08
Because it's impossible to know
where these things are coming from.
where these things are coming from.
109
296898
3167
Ai tạo ra chúng?
05:12
Like, who is making them?
110
300089
1241
Một số có vẻ là từ các nhóm
làm phim hoạt hình chuyên nghiệp.
làm phim hoạt hình chuyên nghiệp.
05:13
Some of them appear to be made
of teams of professional animators.
of teams of professional animators.
111
301354
3143
Một số khác chỉ là do phần mềm
sắp xếp ngẫu nhiên.
sắp xếp ngẫu nhiên.
05:16
Some of them are just randomly
assembled by software.
assembled by software.
112
304521
2882
05:19
Some of them are quite wholesome-looking
young kids' entertainers.
young kids' entertainers.
113
307427
4253
Một số trông có vẻ là
những sản phẩm giải trí chỉn chu cho trẻ,
những sản phẩm giải trí chỉn chu cho trẻ,
và một số được tạo ra
bởi những người
bởi những người
05:23
And some of them are from people
114
311704
1552
05:25
who really clearly
shouldn't be around children at all.
shouldn't be around children at all.
115
313280
3007
rõ ràng là không nên
ở gần con nít.
ở gần con nít.
05:28
(Laughter)
116
316311
1615
(Tiếng cười)
Một lần nữa, việc không thể lần ra
ai tạo ra những thứ này -
ai tạo ra những thứ này -
05:30
And once again, this impossibility
of figuring out who's making this stuff --
of figuring out who's making this stuff --
117
318987
4640
liệu có phải
là một phần mềm tự động?
là một phần mềm tự động?
05:35
like, this is a bot?
118
323651
1156
Hay người thật?
Hay là một trò đùa?
Hay là một trò đùa?
05:36
Is this a person? Is this a troll?
119
324831
2647
Ý nghĩa của việc
không thể phân biệt
không thể phân biệt
05:39
What does it mean
that we can't tell the difference
that we can't tell the difference
120
327502
2382
những nguồn này nữa là gì?
05:41
between these things anymore?
121
329908
1583
05:43
And again, doesn't that uncertainty
feel kind of familiar right now?
feel kind of familiar right now?
122
331515
4848
Và cảm giác không chắc chắn này
quen thuộc phải không?
quen thuộc phải không?
Thủ thuật chính để thu hút
người xem video,
người xem video,
05:50
So the main way people get views
on their videos --
on their videos --
123
338145
2580
hãy nhớ rằng, lượt xem tạo ra tiền,
05:52
and remember, views mean money --
124
340749
1707
05:54
is that they stuff the titles
of these videos with these popular terms.
of these videos with these popular terms.
125
342480
4742
là chèn các cụm từ phổ biến
vào tiêu đề video.
vào tiêu đề video.
Chẳng hạn như
với "trứng bất ngờ",
với "trứng bất ngờ",
05:59
So you take, like, "surprise eggs"
126
347246
1687
06:00
and then you add
"Paw Patrol," "Easter egg,"
"Paw Patrol," "Easter egg,"
127
348957
2066
bạn thêm vào tiêu đề
"Paw Patrol," "trứng Phục sinh"
"Paw Patrol," "trứng Phục sinh"
06:03
or whatever these things are,
128
351047
1393
hay bất kỳ từ khoá tương tự
từ các video nổi tiếng khác
từ các video nổi tiếng khác
06:04
all of these words from other
popular videos into your title,
popular videos into your title,
129
352464
2893
cho tới khi có một hỗn hợp
từ ngữ vô nghĩa
từ ngữ vô nghĩa
06:07
until you end up with this kind of
meaningless mash of language
meaningless mash of language
130
355381
2968
mà người thường
chẳng thể nào hiểu được.
chẳng thể nào hiểu được.
06:10
that doesn't make sense to humans at all.
131
358373
2498
Tất nhiên chỉ có trẻ nhỏ
mới xem những video này,
mới xem những video này,
06:12
Because of course it's only really
tiny kids who are watching your video,
tiny kids who are watching your video,
132
360895
3546
và chúng thì biết gì cơ chứ?
06:16
and what the hell do they know?
133
364465
1827
06:18
Your real audience
for this stuff is software.
for this stuff is software.
134
366316
3007
Khán giả thực sự của những video này
là phần mềm, là những thuật toán.
là phần mềm, là những thuật toán.
06:21
It's the algorithms.
135
369347
1156
Đó là phần mềm YouTube dùng
06:22
It's the software that YouTube uses
136
370527
1855
06:24
to select which videos
are like other videos,
are like other videos,
137
372406
2483
để chọn những video giống nhau,
phổ biến chúng,
gợi ý chúng.
gợi ý chúng.
06:26
to make them popular,
to make them recommended.
to make them recommended.
138
374913
2243
06:29
And that's why you end up with this
kind of completely meaningless mash,
kind of completely meaningless mash,
139
377180
3461
Đó là lý do, cuối cùng,
bạn có thứ hỗn tạp vô nghĩa này,
bạn có thứ hỗn tạp vô nghĩa này,
cả trong tiêu đề lẫn nội dung.
06:32
both of title and of content.
140
380665
2071
06:35
But the thing is, you have to remember,
141
383792
1894
Những vấn đề là,
bạn cần phải nhớ,
bạn cần phải nhớ,
06:37
there really are still people within
this algorithmically optimized system,
this algorithmically optimized system,
142
385710
4478
vẫn còn có con người
trong hệ thống tối ưu bằng thuật toán này,
trong hệ thống tối ưu bằng thuật toán này,
những người bị buộc phải
ngày càng tăng cường
ngày càng tăng cường
06:42
people who are kind
of increasingly forced to act out
of increasingly forced to act out
143
390212
2790
06:45
these increasingly bizarre
combinations of words,
combinations of words,
144
393026
3066
mức độ kết hợp
những từ khóa kỳ dị này,
những từ khóa kỳ dị này,
06:48
like a desperate improvisation artist
responding to the combined screams
responding to the combined screams
145
396116
5173
như một nghệ sĩ ứng biến
tuyệt vọng đáp lại tiếng la hét
tuyệt vọng đáp lại tiếng la hét
06:53
of a million toddlers at once.
146
401313
2203
của hàng triệu trẻ sơ sinh.
Có những con người thực
bị kẹt trong hệ thống này,
bị kẹt trong hệ thống này,
06:57
There are real people
trapped within these systems,
trapped within these systems,
147
405168
2468
một điều kỳ lạ khác trong
nền văn hóa bị thuật toán chi phối.
nền văn hóa bị thuật toán chi phối.
06:59
and that's the other deeply strange thing
about this algorithmically driven culture,
about this algorithmically driven culture,
148
407660
4055
Vì ngay cả khi là người thật,
07:03
because even if you're human,
149
411739
1381
07:05
you have to end up behaving like a machine
150
413144
2145
bạn, cuối cùng, cũng phải hành xử
như máy để tồn tại.
như máy để tồn tại.
07:07
just to survive.
151
415313
1800
Ở phía bên kia màn hình cũng vậy,
07:09
And also, on the other side of the screen,
152
417137
2100
07:11
there still are these little kids
watching this stuff,
watching this stuff,
153
419261
2947
trẻ nhỏ xem những thứ này,
chúng bị mắc kẹt, hoàn toàn
bị cơ chế này cuốn hút.
bị cơ chế này cuốn hút.
07:14
stuck, their full attention grabbed
by these weird mechanisms.
by these weird mechanisms.
154
422232
4206
Phần lớn những đứa trẻ này
quá nhỏ để biết cách truy cập trang web.
quá nhỏ để biết cách truy cập trang web.
07:18
And most of these kids are too small
to even use a website.
to even use a website.
155
426768
2798
Chúng đơn giản chỉ là
đập bàn tay nhỏ xíu lên màn hình.
đập bàn tay nhỏ xíu lên màn hình.
07:21
They're just kind of hammering
on the screen with their little hands.
on the screen with their little hands.
156
429590
3276
Rồi lại có chức năng
tự động phát,
tự động phát,
07:24
And so there's autoplay,
157
432890
1217
07:26
where it just keeps playing these videos
over and over and over in a loop,
over and over and over in a loop,
158
434131
3579
những video này liên tục
trong một vòng lặp vô tận
hàng giờ liền.
hàng giờ liền.
07:29
endlessly for hours and hours at a time.
159
437734
2059
07:31
And there's so much weirdness
in the system now
in the system now
160
439817
2843
Hệ thống này giờ đã quá kỳ dị
đến nỗi chức năng tự động phát này
sẽ đưa bạn đến những nội dung kỳ lạ.
sẽ đưa bạn đến những nội dung kỳ lạ.
07:34
that autoplay takes you
to some pretty strange places.
to some pretty strange places.
161
442684
3009
07:37
This is how, within a dozen steps,
162
445717
2488
Đó là cách mà,
trong hơn chục cái nhấp chuột,
trong hơn chục cái nhấp chuột,
07:40
you can go from a cute video
of a counting train
of a counting train
163
448229
3158
bạn có thể từ đang xem một video
dễ thương về đếm số xe lửa
dễ thương về đếm số xe lửa
07:43
to masturbating Mickey Mouse.
164
451411
2442
đến video chuột Mickey thủ dâm.
Đúng vậy. Rất tiếc là như thế.
07:46
Yeah. I'm sorry about that.
165
454529
2288
Chuyện này ngày càng trở nên tồi tệ.
07:48
This does get worse.
166
456841
1700
07:50
This is what happens
167
458565
1282
Đây là điều sẽ xảy ra
07:51
when all of these different keywords,
168
459871
3086
khi tất cả những từ khóa
khác nhau này,
khác nhau này,
07:54
all these different pieces of attention,
169
462981
2461
tất cả những nội dung thu hút này,
07:57
this desperate generation of content,
170
465466
2807
cả một thế hệ thèm khát nội dung này,
08:00
all comes together into a single place.
171
468297
2582
đều tập trung về một chỗ.
Dây là nơi mà tất cả những từ khóa
kỳ dị này phản tác dụng.
kỳ dị này phản tác dụng.
08:03
This is where all those deeply weird
keywords come home to roost.
keywords come home to roost.
172
471871
4472
Bạn ghép các video về
Gia đình Ngón tay
Gia đình Ngón tay
08:08
You cross-breed the finger family video
173
476367
2391
với những đoạn phim hành động
siêu anh hùng,
siêu anh hùng,
08:10
with some live-action superhero stuff,
174
478782
2088
08:12
you add in some weird,
trollish in-jokes or something,
trollish in-jokes or something,
175
480894
3256
thêm vào trò chơi khăm
kỳ cục hay gì đó
kỳ cục hay gì đó
và bạn có được
một video hết sức kỳ dị như thế này.
một video hết sức kỳ dị như thế này.
08:16
and suddenly, you come
to a very weird place indeed.
to a very weird place indeed.
176
484174
3366
Thứ thường làm phụ huynh lo lắng
08:19
The stuff that tends to upset parents
177
487564
2113
08:21
is the stuff that has kind of violent
or sexual content, right?
or sexual content, right?
178
489701
3331
là những nội dung có tính bạo lực
hoặc tình dục, đúng không?
hoặc tình dục, đúng không?
08:25
Children's cartoons getting assaulted,
179
493056
2822
Phim hoạt hình cho trẻ bị tấn công,
bị tiêu diệt,
08:27
getting killed,
180
495902
2018
những trò chơi khăm làm cho trẻ
bị khủng hoảng.
bị khủng hoảng.
08:29
weird pranks that actually
genuinely terrify children.
genuinely terrify children.
181
497944
3343
Cái bạn có là phần mềm dùng tất cả
các luồng ảnh hưởng này
các luồng ảnh hưởng này
08:33
What you have is software pulling in
all of these different influences
all of these different influences
182
501311
3675
để tự động tạo ra cơn ác mộng
tồi tệ nhất cho lũ trẻ.
tồi tệ nhất cho lũ trẻ.
08:37
to automatically generate
kids' worst nightmares.
kids' worst nightmares.
183
505010
2961
08:39
And this stuff really, really
does affect small children.
does affect small children.
184
507995
2701
Và nó thật sự tác động lên trẻ nhỏ.
Phụ huynh cho biết con họ
bị khủng hoảng,
bị khủng hoảng,
08:42
Parents report their children
being traumatized,
being traumatized,
185
510720
2866
sợ bóng tối,
08:45
becoming afraid of the dark,
186
513610
1392
08:47
becoming afraid of their favorite
cartoon characters.
cartoon characters.
187
515026
3050
sợ các nhân vật hoạt hình
yêu thích của chúng.
yêu thích của chúng.
Nếu rút ra được điều gì từ việc này,
thì đó là nếu bạn có con nhỏ,
thì đó là nếu bạn có con nhỏ,
08:50
If you take one thing away from this,
it's that if you have small children,
it's that if you have small children,
188
518524
3611
giữ chúng tránh xa YouTube.
08:54
keep them the hell away from YouTube.
189
522159
1996
(Vỗ tay)
08:56
(Applause)
190
524743
3949
Những còn một điều khác thật sự
làm tôi quan tâm,
làm tôi quan tâm,
09:02
But the other thing, the thing
that really gets to me about this,
that really gets to me about this,
191
530504
3096
09:05
is that I'm not sure we even really
understand how we got to this point.
understand how we got to this point.
192
533624
4629
đó là tôi không chắc ta hiểu được
vì sao đi đến nước này.
vì sao đi đến nước này.
Ta lấy tất cả những tác nhân,
tất cả mọi thứ,
tất cả mọi thứ,
09:10
We've taken all of this influence,
all of these things,
all of these things,
193
538951
2931
09:13
and munged them together in a way
that no one really intended.
that no one really intended.
194
541906
2953
nhào nặn theo một cách
không ai tính trước.
không ai tính trước.
09:16
And yet, this is also the way
that we're building the entire world.
that we're building the entire world.
195
544883
3156
Nhưng đây cũng là cách
ta xây dựng thế giới này.
ta xây dựng thế giới này.
Ta lấy mọi dữ liệu,
phần lớn là dữ liệu xấu,
phần lớn là dữ liệu xấu,
09:20
We're taking all of this data,
196
548063
1773
09:21
a lot of it bad data,
197
549860
1447
09:23
a lot of historical data
full of prejudice,
full of prejudice,
198
551331
3029
nhiều dữ liệu lịch sử
mang đầy định kiến,
mang đầy định kiến,
09:26
full of all of our worst
impulses of history,
impulses of history,
199
554384
2837
và những thôi thúc tồi tệ nhất.
Ta dựng nên
những bộ dữ liệu lớn
những bộ dữ liệu lớn
09:29
and we're building that
into huge data sets
into huge data sets
200
557245
2049
09:31
and then we're automating it.
201
559318
1423
rồi tự động hóa chúng,
09:32
And we're munging it together
into things like credit reports,
into things like credit reports,
202
560765
3502
Ta lồng ghép chúng
vào những thứ như báo cáo tín dụng,
vào những thứ như báo cáo tín dụng,
phí bảo hiểm,
09:36
into insurance premiums,
203
564291
1634
09:37
into things like predictive
policing systems,
policing systems,
204
565949
2693
hệ thống cảnh sát ngăn ngừa,
nguyên tắc tuyên án.
09:40
into sentencing guidelines.
205
568666
1762
09:42
This is the way we're actually
constructing the world today
constructing the world today
206
570452
2821
Đây là cách chúng ta xây dựng nên
thế giới ngày nay
thế giới ngày nay
09:45
out of this data.
207
573297
1151
từ dữ liệu.
Và tôi không biết điều gì tồi tệ hơn,
09:46
And I don't know what's worse,
208
574472
1698
09:48
that we built a system
that seems to be entirely optimized
that seems to be entirely optimized
209
576194
3228
tạo ra một hệ thống
hoàn toàn tối ưu
hoàn toàn tối ưu
cho các khía cạnh tệ hại nhất
trong hành vi con người,
trong hành vi con người,
09:51
for the absolute worst aspects
of human behavior,
of human behavior,
210
579446
2808
hay vô tình làm thế
mà không hề hay biết,
mà không hề hay biết,
09:54
or that we seem
to have done it by accident,
to have done it by accident,
211
582278
2425
09:56
without even realizing
that we were doing it,
that we were doing it,
212
584727
2207
vì ta không thật sự hiểu
hệ thống mà ta dựng nên,
hệ thống mà ta dựng nên,
09:58
because we didn't really understand
the systems that we were building,
the systems that we were building,
213
586958
3382
10:02
and we didn't really understand
how to do anything differently with it.
how to do anything differently with it.
214
590364
3683
và không biết làm cách nào
làm khác đi.
làm khác đi.
Có một vài thứ, tôi nghĩ,
10:06
There's a couple of things I think
that really seem to be driving this
that really seem to be driving this
215
594769
3365
là nguyên nhân chính
thúc đẩy chuyện này trên YouTube,
thúc đẩy chuyện này trên YouTube,
10:10
most fully on YouTube,
216
598158
1189
đầu tiên là quảng cáo,
10:11
and the first of those is advertising,
217
599371
1827
10:13
which is the monetization of attention
218
601222
2837
tức là kiếm tiền từ sự chú ý
mà không thật sự tính đến
các yếu tố khác,
các yếu tố khác,
10:16
without any real other variables at work,
219
604083
3136
10:19
any care for the people who are
actually developing this content,
actually developing this content,
220
607243
3885
không quan tâm đến những người
thật sự tạo ra các nội dung này,
thật sự tạo ra các nội dung này,
sự tập trung quyền lực,
và sự tách biệt khỏi những thứ khác.
và sự tách biệt khỏi những thứ khác.
10:23
the centralization of the power,
the separation of those things.
the separation of those things.
221
611152
3636
Dù góc nhìn của bạn
về quảng cáo là gì
về quảng cáo là gì
10:26
And I think however you feel
about the use of advertising
about the use of advertising
222
614812
3144
có thể là ủng hộ,
10:29
to kind of support stuff,
223
617980
1238
10:31
the sight of grown men in diapers
rolling around in the sand
rolling around in the sand
224
619242
3067
thì cảnh những người trưởng thành
mặc tã lăn lộn trên cát
mặc tã lăn lộn trên cát
10:34
in the hope that an algorithm
that they don't really understand
that they don't really understand
225
622333
2983
với hy vọng sẽ nhận được tiền
từ một thuật toán khó hiểu
từ một thuật toán khó hiểu
10:37
will give them money for it
226
625340
1315
cho thấy
đây chắc chắn không phải là
đây chắc chắn không phải là
10:38
suggests that this
probably isn't the thing
probably isn't the thing
227
626679
2037
nền tảng mà ta mong muốn
tạo dựng xã hội và văn hóa,
tạo dựng xã hội và văn hóa,
10:40
that we should be basing
our society and culture upon,
our society and culture upon,
228
628740
2563
10:43
and the way in which
we should be funding it.
we should be funding it.
229
631327
2160
và không phải cách
mà ta nên ủng hộ.
mà ta nên ủng hộ.
10:45
And the other thing that's kind of
the major driver of this is automation,
the major driver of this is automation,
230
633511
3519
Còn một nhân tố chính thúc đẩy
quá trình tự động hóa này
quá trình tự động hóa này
là sự triển khai tất cả
các công nghệ
các công nghệ
10:49
which is the deployment
of all of this technology
of all of this technology
231
637054
2329
ngay khi vừa phát triển xong mà
không có bất kỳ sự giám sát.
không có bất kỳ sự giám sát.
10:51
as soon as it arrives,
without any kind of oversight,
without any kind of oversight,
232
639407
2521
10:53
and then once it's out there,
233
641952
1412
Để rồi khi phát sinh vấn đề,
10:55
kind of throwing up our hands and going,
"Hey, it's not us, it's the technology."
"Hey, it's not us, it's the technology."
234
643388
3843
ta bực bội phát biểu: "Không phải
do chúng tôi, mà là do công nghệ."
do chúng tôi, mà là do công nghệ."
10:59
Like, "We're not involved in it."
235
647255
1642
Như thể: "Chúng tôi vô can."
Không đủ thuyết phục,
Không đủ thuyết phục,
11:00
That's not really good enough,
236
648921
1767
bởi thuật toán không chỉ
điều khiển thứ này,
điều khiển thứ này,
11:02
because this stuff isn't
just algorithmically governed,
just algorithmically governed,
237
650712
2710
mà còn kiểm soát nó.
11:05
it's also algorithmically policed.
238
653446
2498
11:07
When YouTube first started
to pay attention to this,
to pay attention to this,
239
655968
2848
Khi YouTube bắt đầu quan tâm
đến vấn đề này,
đến vấn đề này,
11:10
the first thing they said
they'd do about it
they'd do about it
240
658840
2087
giải pháp đầu tiên của họ
là cải tiến thuật toán máy học
(machine learning)
(machine learning)
11:12
was that they'd deploy
better machine learning algorithms
better machine learning algorithms
241
660951
2695
để giám sát nội dung.
11:15
to moderate the content.
242
663670
1329
11:17
Well, machine learning,
as any expert in it will tell you,
as any expert in it will tell you,
243
665023
3485
Về máy học, bất kỳ chuyên gia nào
cũng sẽ nói
cũng sẽ nói
cơ bản đó là tên gọi phần mềm
11:20
is basically what we've started to call
244
668532
1896
11:22
software that we don't really
understand how it works.
understand how it works.
245
670452
2588
khi ta bắt đầu không hiểu
cách thức nó hoạt động.
cách thức nó hoạt động.
11:25
And I think we have
enough of that already.
enough of that already.
246
673064
3983
Tôi nghĩ, thế đã là quá đủ.
11:29
We shouldn't be leaving
this stuff up to AI to decide
this stuff up to AI to decide
247
677071
3166
Chúng ta không nên
để trí tuệ nhân tạo quyết định
để trí tuệ nhân tạo quyết định
những gì là phù hợp,
bởi ta biết điều gì sẽ xảy ra.
bởi ta biết điều gì sẽ xảy ra.
11:32
what's appropriate or not,
248
680261
1251
11:33
because we know what happens.
249
681536
1436
Nó sẽ bắt đầu kiểm duyệt
những nội dung khác.
những nội dung khác.
11:34
It'll start censoring other things.
250
682996
1688
11:36
It'll start censoring queer content.
251
684708
1783
Nội dung liên quan đến đồng tính,
Những phát biểu hợp pháp trước công chúng.
Những phát biểu hợp pháp trước công chúng.
11:38
It'll start censoring
legitimate public speech.
legitimate public speech.
252
686515
2237
Những gì được tự do ngôn luận
11:40
What's allowed in these discourses,
253
688776
1925
11:42
it shouldn't be something
that's left up to unaccountable systems.
that's left up to unaccountable systems.
254
690725
3097
thì không nên bị loại bỏ
bởi các hệ thống khó hiểu này.
bởi các hệ thống khó hiểu này.
11:45
It's part of a discussion
all of us should be having.
all of us should be having.
255
693846
2947
Bởi đó là một phần thảo luận
mà tất cả chúng ta nên tham gia.
mà tất cả chúng ta nên tham gia.
11:48
But I'd leave a reminder
256
696817
1308
Nhưng tôi xin nhắc một điều
11:50
that the alternative isn't
very pleasant, either.
very pleasant, either.
257
698149
2753
là giải pháp thay thế
cũng không hề dễ chịu.
cũng không hề dễ chịu.
11:52
YouTube also announced recently
258
700926
1535
YouTube vừa thông báo
11:54
that they're going to release
a version of their kids' app
a version of their kids' app
259
702485
2767
họ sẽ đưa ra phiên bản ứng dụng
dành cho trẻ em
dành cho trẻ em
11:57
that would be entirely
moderated by humans.
moderated by humans.
260
705276
2407
hoàn toàn do con người giám sát.
12:00
Facebook -- Zuckerberg said
much the same thing at Congress,
much the same thing at Congress,
261
708134
3618
Zuckerberg của Facebook
cũng nói tương tự trước Quốc hội,
cũng nói tương tự trước Quốc hội,
khi bị hỏi dồn sẽ giám sát
sản phẩm của họ ra sao.
sản phẩm của họ ra sao.
12:03
when pressed about how they
were going to moderate their stuff.
were going to moderate their stuff.
262
711776
2987
Anh ta nói họ có người
để làm điều đó.
để làm điều đó.
12:06
He said they'd have humans doing it.
263
714787
1747
12:08
And what that really means is,
264
716558
1459
Ý nghĩa thật của nó là
12:10
instead of having toddlers being
the first person to see this stuff,
the first person to see this stuff,
265
718041
3223
thay vì trẻ nhỏ là người
đầu tiên thấy những thứ này,
đầu tiên thấy những thứ này,
ta sẽ có những nhân công
hợp đồng bấp bênh, lương thấp,
hợp đồng bấp bênh, lương thấp,
12:13
you're going to have underpaid,
precarious contract workers
precarious contract workers
266
721288
2788
12:16
without proper mental health support
267
724100
1726
không được hỗ trợ sức khỏe
tinh thần đúng cách, xem qua nó trước.
tinh thần đúng cách, xem qua nó trước.
12:17
being damaged by it as well.
268
725850
1376
12:19
(Laughter)
269
727250
1096
(Tiếng cười)
12:20
And I think we can all do
quite a lot better than that.
quite a lot better than that.
270
728370
2601
Tôi nghĩ chúng ta
có thể làm tốt hơn thế.
có thể làm tốt hơn thế.
12:22
(Applause)
271
730995
2499
(Vỗ tay)
Theo tôi, việc đưa hai điều đó
lại với nhau là sự đại diện.
lại với nhau là sự đại diện.
12:26
The thought, I think, that brings those
two things together, really, for me,
two things together, really, for me,
272
734068
4613
12:30
is agency.
273
738705
1420
Sự đại diện, ý tôi là,
chúng ta hiểu biết đến đâu,
chúng ta hiểu biết đến đâu,
12:32
It's like, how much do we really
understand -- by agency, I mean:
understand -- by agency, I mean:
274
740149
3157
12:35
how we know how to act
in our own best interests.
in our own best interests.
275
743330
4390
chúng ta biết phải làm gì
để đạt lợi ích tốt nhất.
để đạt lợi ích tốt nhất.
Điều này gần như là không thể
12:39
Which -- it's almost impossible to do
276
747744
1787
12:41
in these systems that we don't
really fully understand.
really fully understand.
277
749555
3485
với những hệ thống
mà chúng ta không hiểu hết.
mà chúng ta không hiểu hết.
Bất bình đẳng về quyền lực
luôn dẫn đến bạo lực.
luôn dẫn đến bạo lực.
12:45
Inequality of power
always leads to violence.
always leads to violence.
278
753064
3071
Và có thể thấy
trong những hệ thống này,
trong những hệ thống này,
12:48
And we can see inside these systems
279
756159
1685
12:49
that inequality of understanding
does the same thing.
does the same thing.
280
757868
2611
bất bình đẳng tri thức
cũng dẫn đến điều tương tự.
cũng dẫn đến điều tương tự.
12:52
If there's one thing that we can do
to start to improve these systems,
to start to improve these systems,
281
760503
3779
Nếu có thể làm gì để
cải thiện hệ thống này
cải thiện hệ thống này
đó là làm cho chúng dễ hiểu hơn
với người dùng,
với người dùng,
12:56
it's to make them more legible
to the people who use them,
to the people who use them,
282
764306
2718
để tất cả chúng ta
đều có đủ hiểu biết
đều có đủ hiểu biết
12:59
so that all of us have
a common understanding
a common understanding
283
767048
2196
13:01
of what's actually going on here.
284
769268
1851
về những gì
thực sự đang diễn ra.
thực sự đang diễn ra.
13:03
The thing, though, I think
most about these systems
most about these systems
285
771970
2968
Tuy nhiên, tôi nghĩ
những vấn đề hệ thống này
những vấn đề hệ thống này
13:06
is that this isn't, as I hope
I've explained, really about YouTube.
I've explained, really about YouTube.
286
774962
3857
không chỉ là của YouTube,
như đã giải thích.
như đã giải thích.
Mà là tất cả.
13:10
It's about everything.
287
778843
1312
Những vấn đề về trách nhiệm
và đại diện,
và đại diện,
13:12
These issues of accountability and agency,
288
780179
2444
về sự thiếu minh bạch
và sự phức tạp,
và sự phức tạp,
13:14
of opacity and complexity,
289
782647
2225
13:16
of the violence and exploitation
that inherently results
that inherently results
290
784896
3177
về bạo lực và khai thác bạo lực
do sự tập trung quyền lực
vào một số ít người,
vào một số ít người,
13:20
from the concentration
of power in a few hands --
of power in a few hands --
291
788097
2794
13:22
these are much, much larger issues.
292
790915
2579
đó là những vấn đề
to lớn hơn nhiều.
to lớn hơn nhiều.
Đây không chỉ là vấn đề
của YouTube, hay của giới công nghệ,
của YouTube, hay của giới công nghệ,
13:26
And they're issues not just of YouTube
and not just of technology in general,
and not just of technology in general,
293
794395
3687
và nó, thậm chí, cũng không mới.
13:30
and they're not even new.
294
798106
1265
Đây là vấn đề của chúng ta
từ rất lâu.
từ rất lâu.
13:31
They've been with us for ages.
295
799395
1461
13:32
But we finally built this system,
this global system, the internet,
this global system, the internet,
296
800880
4390
Nhưng khi ta xây dựng hệ thống
toàn cầu này, Internet,
toàn cầu này, Internet,
các vấn đề này nổi lên theo
những cách thức dị thường,
những cách thức dị thường,
13:37
that's actually showing them to us
in this extraordinary way,
in this extraordinary way,
297
805294
3019
không thể chối bỏ được.
13:40
making them undeniable.
298
808337
1547
13:41
Technology has this extraordinary capacity
299
809908
2820
Công nghệ có khả năng phi thường
13:44
to both instantiate and continue
300
812752
3973
để vừa đại diện vừa chắp cánh
13:48
all of our most extraordinary,
often hidden desires and biases
often hidden desires and biases
301
816749
4248
những khao khát và định kiến
bất thường nhất mà ta hằng chôn giấu
bất thường nhất mà ta hằng chôn giấu
rồi mã hóa và đưa chúng ra thế giới,
13:53
and encoding them into the world,
302
821021
1866
13:54
but it also writes them down
so that we can see them,
so that we can see them,
303
822911
3474
nhưng nó cũng ghi lại
để chúng ta thấy,
để chúng ta thấy,
để chúng ta không còn có thể vờ như
chúng không hiện hữu.
chúng không hiện hữu.
13:58
so that we can't pretend
they don't exist anymore.
they don't exist anymore.
304
826409
3330
14:01
We need to stop thinking about technology
as a solution to all of our problems,
as a solution to all of our problems,
305
829763
4319
Ta cần ngưng cho rằng công nghệ
là giải pháp cho mọi vấn đề,
là giải pháp cho mọi vấn đề,
mà xem chúng như
một hướng dẫn cho các vấn đề thật sự,
một hướng dẫn cho các vấn đề thật sự,
14:06
but think of it as a guide
to what those problems actually are,
to what those problems actually are,
306
834106
3757
để ta có thể suy nghĩ thấu đáo
14:09
so we can start thinking
about them properly
about them properly
307
837887
2144
và tìm cách giải quyết.
14:12
and start to address them.
308
840055
1766
Xin cám ơn.
14:13
Thank you very much.
309
841845
1335
14:15
(Applause)
310
843204
5192
(Vỗ tay)
Xin cám ơn.
14:21
Thank you.
311
849733
1188
14:22
(Applause)
312
850945
2869
(Vỗ tay)
Helen Walters: Cảm ơn James
đã đến và nói về vấn đề này,
đã đến và nói về vấn đề này,
14:28
Helen Walters: James, thank you
for coming and giving us that talk.
for coming and giving us that talk.
313
856839
3178
Thật thú vị khi nhớ lại các bộ phim,
14:32
So it's interesting:
314
860041
1189
14:33
when you think about the films where
the robotic overlords take over,
the robotic overlords take over,
315
861254
3495
trong đó, người máy nắm quyền thống trị,
14:36
it's all a bit more glamorous
than what you're describing.
than what you're describing.
316
864773
3279
hơi hào nhoáng hơn
so với những gì anh mô tả.
so với những gì anh mô tả.
14:40
But I wonder -- in those films,
you have the resistance mounting.
you have the resistance mounting.
317
868076
3749
Những tôi thắc mắc, trong phim,
ta nhận thấy sự phản kháng tăng dần.
ta nhận thấy sự phản kháng tăng dần.
Vậy trong thực tế, có sự phản kháng nào
với những thứ này không?
với những thứ này không?
14:43
Is there a resistance mounting
towards this stuff?
towards this stuff?
318
871849
3216
14:47
Do you see any positive signs,
green shoots of resistance?
green shoots of resistance?
319
875089
3796
Anh có thấy những dấu hiệu
tích cực nào của sự phản kháng?
tích cực nào của sự phản kháng?
JB: Tôi không biết có
sự phản kháng trực tiếp không,
sự phản kháng trực tiếp không,
14:52
James Bridle: I don't know
about direct resistance,
about direct resistance,
320
880507
2416
vì tôi nghĩ vấn đề này
cực kỳ lâu dài.
cực kỳ lâu dài.
14:54
because I think this stuff
is super long-term.
is super long-term.
321
882947
2264
14:57
I think it's baked into culture
in really deep ways.
in really deep ways.
322
885235
2510
Nó ăn sâu vào
nền văn hóa theo nhiều cách.
nền văn hóa theo nhiều cách.
14:59
A friend of mine,
Eleanor Saitta, always says
Eleanor Saitta, always says
323
887769
2132
Bạn tôi, Eleanor Saitta, luôn nói
15:01
that any technological problems
of sufficient scale and scope
of sufficient scale and scope
324
889935
3609
tất cả những vấn đề công nghệ
có quy mô và phạm vi đủ lớn
có quy mô và phạm vi đủ lớn
15:05
are political problems first of all.
325
893568
2267
trước tiên, đều là vấn đề chính trị.
15:07
So all of these things we're working
to address within this
to address within this
326
895859
2785
Vì thế, tất cả những vấn đề
mà ta nhắm đến
mà ta nhắm đến
15:10
are not going to be addressed
just by building the technology better,
just by building the technology better,
327
898668
3274
không thể được giải quyết
chỉ bằng việc tạo ra công nghệ tốt hơn,
chỉ bằng việc tạo ra công nghệ tốt hơn,
15:13
but actually by changing the society
that's producing these technologies.
that's producing these technologies.
328
901966
3464
mà là thay đổi cách xã hội
tạo ra những công nghệ này.
tạo ra những công nghệ này.
Vậy nên, không, tôi nghĩ ta còn
một chặng đường rất dài.
một chặng đường rất dài.
15:17
So no, right now, I think we've got
a hell of a long way to go.
a hell of a long way to go.
329
905454
3027
15:20
But as I said, I think by unpacking them,
330
908505
1986
Nhưng như tôi nói,
bằng cách chia nhỏ vấn đè,
bằng cách chia nhỏ vấn đè,
15:22
by explaining them, by talking
about them super honestly,
about them super honestly,
331
910515
2697
giải thích và nói về chúng
một cách trung thực,
một cách trung thực,
15:25
we can actually start
to at least begin that process.
to at least begin that process.
332
913236
2505
ta thật sự có thể bắt đầu
quá trình phản kháng đó.
quá trình phản kháng đó.
15:27
HW: And so when you talk about
legibility and digital literacy,
legibility and digital literacy,
333
915765
3562
HW: Khi anh nói về am hiểu
công nghệ kỹ thuật số,
công nghệ kỹ thuật số,
tôi thấy khó mà tưởng tượng
15:31
I find it difficult to imagine
334
919351
1591
15:32
that we need to place the burden
of digital literacy on users themselves.
of digital literacy on users themselves.
335
920966
3680
việc đặt gánh nặng
tìm hiểu kỹ thuật lên người dùng.
tìm hiểu kỹ thuật lên người dùng.
15:36
But whose responsibility
is education in this new world?
is education in this new world?
336
924670
4562
Nhưng ai chịu trách nhiệm
về giáo dục trong thế giới mới này?
về giáo dục trong thế giới mới này?
JB: Tôi nghĩ trách nhiệm này
thuộc về tất cả chúng ta,
thuộc về tất cả chúng ta,
15:41
JB: Again, I think this responsibility
is kind of up to all of us,
is kind of up to all of us,
337
929256
3612
tất cả những gì ta làm,
dựng nên, tạo ra,
dựng nên, tạo ra,
15:44
that everything we do,
everything we build, everything we make,
everything we build, everything we make,
338
932892
2984
15:47
needs to be made
in a consensual discussion
in a consensual discussion
339
935900
3692
phải được thực hiện với
sự thảo luận và đồng ý
sự thảo luận và đồng ý
với tất cả những người
đang tránh né chúng;
đang tránh né chúng;
15:51
with everyone who's avoiding it;
340
939616
1940
15:53
that we're not building systems
intended to trick and surprise people
intended to trick and surprise people
341
941580
4341
chúng ta không tạo ra hệ thống
để lừa người khác
làm điều đúng đắn,
làm điều đúng đắn,
15:57
into doing the right thing,
342
945945
2300
16:00
but that they're actually involved
in every step in educating them,
in every step in educating them,
343
948269
3236
mà thực sự từng bước giáo dục họ,
16:03
because each of these systems
is educational.
is educational.
344
951529
2278
bởi mỗi hệ thống này
đều có tính giáo dục.
đều có tính giáo dục.
16:05
That's what I'm hopeful about,
about even this really grim stuff,
about even this really grim stuff,
345
953831
3102
Đó là điều tôi hy vọng,
là ngay cả trong thực tế ảm đạm,
là ngay cả trong thực tế ảm đạm,
nếu xem xét nó
một cách đúng đắn,
một cách đúng đắn,
16:08
that if you can take it
and look at it properly,
and look at it properly,
346
956957
2262
16:11
it's actually in itself
a piece of education
a piece of education
347
959243
2089
bạn sẽ thấy nó thật sự là giáo dục
cho phép bạn nhìn thấy
16:13
that allows you to start seeing
how complex systems come together and work
how complex systems come together and work
348
961356
3762
cách hệ thống phức tạp này
kết hợp và hoạt động
kết hợp và hoạt động
16:17
and maybe be able to apply
that knowledge elsewhere in the world.
that knowledge elsewhere in the world.
349
965142
3501
và có thể áp dụng kiến thức này
ở nơi khác trên thế giới.
ở nơi khác trên thế giới.
HW: James, đây là một
cuộc thảo luận quan trọng,
cuộc thảo luận quan trọng,
16:20
HW: James, it's such
an important discussion,
an important discussion,
350
968667
2115
16:22
and I know many people here
are really open and prepared to have it,
are really open and prepared to have it,
351
970806
3227
mà tôi biết nhiều người
đã rất cởi mở và sẵn lòng lắng nghe.
đã rất cởi mở và sẵn lòng lắng nghe.
16:26
so thanks for starting off our morning.
352
974057
1859
Cảm ơn vì đã chia sẻ
với chúng tôi sáng hôm nay.
với chúng tôi sáng hôm nay.
16:27
JB: Thanks very much. Cheers.
353
975940
1400
JB: Cám ơn rất nhiều.
16:29
(Applause)
354
977364
1651
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
James Bridle - Artist, writerWorking across technologies and disciplines, James Bridle examines technology, knowledge and the end of the future.
Why you should listen
James Bridle is an artist and writer working across technologies and disciplines. His artworks and installations have been exhibited in Europe, North and South America, Asia and Australia, and have been viewed by hundreds of thousands of visitors online. He has been commissioned by organizations including the Victoria & Albert Museum, the Barbican, Artangel, the Oslo Architecture Triennale and the Istanbul Design Biennial, and he has been honored by Ars Electronica, the Japan Media Arts Festival and the Design Museum, London. His writing on literature, culture and networks has appeared in magazines and newspapers including Frieze, Wired, Domus, Cabinet, The Atlantic, the New Statesman and many others, and he has written a regular column for The Observer.
New Dark Age, Bridle's book about technology, knowledge and the end of the future is forthcoming from Verso (UK & US) in 2018. He lectures regularly on radio, at conferences, universities and other events including SXSW, Lift, the Global Art Forum and Re:Publica. He has been a resident at Lighthouse, Brighton, the White Building, London and Eyebeam, New York, and an adjunct professor on the interactive telecommunications program at New York University.
James Bridle | Speaker | TED.com