We the Future
Johan Rockström: 5 transformational policies for a prosperous and sustainable world
Johan Rockström: 5 chính sách chuyển đổi để xây dựng một thế giới thịnh vượng và bền vững
Filmed:
Readability: 5.7
1,652,623 views
Trong bài nói chuyện về cách xây dựng một tương lai vững mạnh mà không phá hủy hành tinh, chuyên gia về tính bền vững Johan Rockström, đã giới thiệu mô hình Earth-3 – một phương pháp mới kết hợp các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc với chín ranh giới hành tinh, vượt ra ngoài hệ thống trọng yếu của Trái đất. Tìm hiểu thêm về năm chính sách chuyển đổi có thể giúp chúng ta đạt được sự phát triển toàn diện và thịnh vượng trong khi vẫn giữ cho Trái đất ổn định và kiên cường.
Johan Rockstrom - Sustainability expert
Johan Rockström works to redefine sustainable development, and figure out what needs to happen. Full bio
Johan Rockström works to redefine sustainable development, and figure out what needs to happen. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In 2015, we saw two fantastic,
hopeful breakthroughs for humanity.
hopeful breakthroughs for humanity.
0
580
5313
Năm 2015, ta đã chứng kiến
hai bước đột phá tuyệt vời cho nhân loại.
hai bước đột phá tuyệt vời cho nhân loại.
Đầu tiên, việc áp dụng các
Mục tiêu Phát triển Bền vững (MTPTBV),
Mục tiêu Phát triển Bền vững (MTPTBV),
00:17
First, the adoption of
the Sustainable Development Goals,
the Sustainable Development Goals,
1
5917
3198
00:21
the collective, universal
plan for humanity
plan for humanity
2
9139
2994
các kế hoạch quy mô lớn
cho nhân loại
cho nhân loại
chống lại nạn đói,
00:24
to eradicate hunger,
3
12157
1304
00:25
[promote] good economic
development and good health,
development and good health,
4
13485
2476
[thúc đẩy] phát triển
kinh tế và sức khỏe,
kinh tế và sức khỏe,
nằm trong các mục tiêu
về môi trường.
về môi trường.
00:27
within global environmental targets.
5
15985
1738
00:29
Secondly, after 21 years of negotiations,
6
17747
2869
Thứ hai, sau 21 năm đàm phán,
ta đã thông qua
Thỏa thuận Paris, về mặt pháp lý,
Thỏa thuận Paris, về mặt pháp lý,
00:32
we adopted the legally binding
Paris Agreement,
Paris Agreement,
7
20640
3050
tất cả các quốc gia phải giữ
sự nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C,
sự nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C,
00:35
all nations in the world keeping
global warming under two degrees Celsius,
global warming under two degrees Celsius,
8
23714
3553
nhắm đến mức 1,5.
00:39
aiming at 1.5 degrees Celsius.
9
27291
2261
00:41
Today, three years down the line,
we're still in the hand-waving business.
we're still in the hand-waving business.
10
29576
5537
Hôm nay, sau ba năm, ta vẫn chưa
đạt được hiệu quả mong muốn.
đạt được hiệu quả mong muốn.
Tôi nghĩ đã đến lúc lùi lại
00:47
Now, I think it's time
to step back one step
to step back one step
11
35745
2625
và tự hỏi liệu các nhà lãnh đạo
thế giới có thực sự hiểu những gì đã ký
thế giới có thực sự hiểu những gì đã ký
00:50
and recognize that I wonder if the world
leaders really knew what they signed
leaders really knew what they signed
12
38394
4486
tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc
ba năm trước.
ba năm trước.
00:54
at the General Assembly three years ago.
13
42904
2114
00:57
These are universal, aspirational,
transformational goals
transformational goals
14
45519
3383
Đây là những mục tiêu phổ quát,
tham vọng, thay đổi toàn diện
tham vọng, thay đổi toàn diện
01:00
for inclusive, prosperous humanity
on a stable earth system.
on a stable earth system.
15
48926
4959
sự thịnh vượng chung
của nhân loại trên trái đất.
của nhân loại trên trái đất.
Nhưng cũng có những vấn đề tiềm ẩn.
01:05
But there are underlying problems.
16
53909
2031
Đó là những mâu thuẫn vốn có
giữa các mục tiêu này,
giữa các mục tiêu này,
01:07
We have inherent contradictions
between these goals,
between these goals,
17
55964
3205
01:11
where there's the risk of pursuing
one favored goal at the expense of others.
one favored goal at the expense of others.
18
59193
4868
trong đó, là nguy cơ theo đuổi mục tiêu
ưa thích bằng chi phí của nước khác.
ưa thích bằng chi phí của nước khác.
Lấy ví dụ về Mục tiêu thứ 8,
về công việc tốt và tăng trưởng kinh tế.
về công việc tốt và tăng trưởng kinh tế.
01:16
Take, for example, Goal 8,
on decent work and economic growth.
on decent work and economic growth.
19
64084
3336
Nếu tiếp tục khai thác
tài nguyên thiên nhiên
tài nguyên thiên nhiên
01:19
If we continue doing that
by exploiting natural resources
by exploiting natural resources
20
67444
2696
và sử dụng nhiên liệu hóa thạch,
01:22
and burning fossil fuels,
21
70164
1216
01:23
it will be impossible to reach Goal 13.
22
71404
3038
sẽ không thể
đạt được Mục tiêu thứ 13.
đạt được Mục tiêu thứ 13.
01:26
Three years down the line,
we simply must admit
we simply must admit
23
74466
2516
Ba năm sau, đơn giản
phải thừa nhận rằng
phải thừa nhận rằng
01:29
we're seeing limited action
to really, really address this
to really, really address this
24
77006
4157
những hành động của ta là hạn chế
để có thể thực sự giải quyết chúng
để có thể thực sự giải quyết chúng
01:33
as an inclusive, collective,
universal package.
universal package.
25
81187
3372
một cách đầy đủ,
tập thể và phổ quát.
tập thể và phổ quát.
01:37
Now, this requires us
to step back one step.
to step back one step.
26
85143
3319
Điều này đòi hỏi ta
phải lùi lại một bước.
phải lùi lại một bước.
01:40
I think we have to ask ourselves
some hard questions:
some hard questions:
27
88486
2686
Tôi nghĩ ta phải
hỏi khó bản thân:
hỏi khó bản thân:
01:43
Do we have any chance of accomplishing
the Sustainable Development Goals by 2030?
the Sustainable Development Goals by 2030?
28
91196
4978
Liệu còn có cơ hội hoàn thành Mục tiêu
Phát triển Bền vững trước 2030?
Phát triển Bền vững trước 2030?
Liệu có thực sự đáng để đánh đổi
01:49
Are there actually inherent trade-offs
29
97000
1927
01:50
that are not compatible
with our current development paradigm?
with our current development paradigm?
30
98951
4394
điều không phù hợp
với mô hình phát triển hiện tại của ta?
với mô hình phát triển hiện tại của ta?
Nhưng sự hợp sức của chúng ta
có thực sự thúc đẩy thay đổi?
có thực sự thúc đẩy thay đổi?
01:55
But are there, perhaps, synergies
where we can really accelerate change?
where we can really accelerate change?
31
103369
3443
Và liệu đó có phải là
bảng đánh giá con người - trái đất
bảng đánh giá con người - trái đất
01:58
And is it really a people-planet agenda,
32
106836
2172
02:01
really taking seriously
the social and economic aspirational goals
the social and economic aspirational goals
33
109032
5568
xem trọng các mục tiêu
về khát vọng xã hội và kinh tế
về khát vọng xã hội và kinh tế
02:06
within the life-support systems on earth?
34
114624
3339
trong việc hỗ trợ sự sống
trên hành tinh này?
trên hành tinh này?
Bây giờ, công dân toàn cầu
đã bắt đầu nhận ra rằng
đã bắt đầu nhận ra rằng
02:10
Now, citizens across the world
have started to recognize
have started to recognize
35
118755
2757
02:13
that we're facing global
rising environmental risks;
rising environmental risks;
36
121536
3047
ta đang đối mặt với sự gia tăng
về thảm họa môi trường;
về thảm họa môi trường;
Một hành tinh ổn định
là điều kiện tiên quyết
là điều kiện tiên quyết
02:16
in fact, that a stable planet
is a prerequisite
is a prerequisite
37
124607
2957
để có được hạnh phúc
cho con người trên Trái đất.
cho con người trên Trái đất.
02:19
to have good human well-being on earth.
38
127588
3030
02:22
We need to define a safe operating space
on a stable earth system,
on a stable earth system,
39
130642
4477
Ta cần xác định vùng triển khai an toàn
trên hệ thống Trái đất ổn định
trên hệ thống Trái đất ổn định
trong khuôn khổ ranh giới hành tinh
02:27
and the planetary boundary
framework was introduced
framework was introduced
40
135143
2854
đã được cộng đồng khoa học
giới thiệu năm 2009.
giới thiệu năm 2009.
02:30
by the scientific community in 2009
41
138021
2101
02:32
to do exactly that.
42
140146
1818
Nó đã được chấp nhận
rộng rãi trên thế giới
rộng rãi trên thế giới
02:34
It has now been widely embraced
across the world
across the world
43
142393
2866
trong chính sách, kinh doanh
và xã hội
và xã hội
02:37
in policy, business and communities
44
145283
2351
như khuôn khổ cho
sự phát triển bền vững trong Kỷ Nhân sinh.
sự phát triển bền vững trong Kỷ Nhân sinh.
02:39
as a framework for sustainable development
45
147658
2330
02:42
in the Anthropocene.
46
150012
1351
Slide này cho thấy khuôn khổ
với chín quy trình môi trường
với chín quy trình môi trường
02:43
This slide really shows the framework
with the nine environmental processes
with the nine environmental processes
47
151387
6048
điều chỉnh sự ổn định
trong hệ thống trái đất,
trong hệ thống trái đất,
02:49
that regulate the stability
of the earth system,
of the earth system,
48
157459
2316
02:51
providing a safe operating space,
49
159799
1802
tạo nên một vùng triển khai an toàn,
02:53
where we'll have a high chance
of having good human well-being
of having good human well-being
50
161625
3407
nơi ta có cơ hội cao
đạt được hạnh phúc
đạt được hạnh phúc
cả sự thịnh vượng và công bằng
cho con người.
cho con người.
02:57
and prosperity and equity.
51
165056
1507
02:58
If we move into the yellow zone,
we enter a dangerous uncertainty zone;
we enter a dangerous uncertainty zone;
52
166587
4351
Ở vùng màu vàng, ta sẽ đi vào
vùng nguy hiểm không ổn định;
vùng nguy hiểm không ổn định;
03:02
and into the red, we have a high
likelihood of crossing tipping points
likelihood of crossing tipping points
53
170962
3457
và màu đỏ, khả năng cao
là vượt điểm giới hạn,
là vượt điểm giới hạn,
03:06
that could take us irreversibly away
from the ability of the earth system
from the ability of the earth system
54
174443
4048
vượt qua
khả năng phục hồi của Trái đất
khả năng phục hồi của Trái đất
03:10
to provide social and economic
well-being for humanity.
well-being for humanity.
55
178515
3940
để cung cấp phúc lợi xã hội
và kinh tế cho nhân loại.
và kinh tế cho nhân loại.
03:15
Now, we can today, scientifically,
quantify these boundaries,
quantify these boundaries,
56
183295
4818
Giờ, ta có thể, một cách khoa học,
định lượng các ranh giới này,
định lượng các ranh giới này,
để có được một giá trị Trái đất
ổn định cho nhân loại.
ổn định cho nhân loại.
03:20
providing us a stable
earth system for humanity.
earth system for humanity.
57
188137
3578
Nhưng ta phải
vượt lên trên nó
vượt lên trên nó
03:24
But we have to go beyond this
58
192192
1733
và chấp nhận
các Mục tiêu Phát triển Bền vững
các Mục tiêu Phát triển Bền vững
03:25
and recognize the Sustainable
Development Goals --
Development Goals --
59
193949
2338
03:28
if we really want
to seriously accomplish them --
to seriously accomplish them --
60
196311
2337
nếu thực sự muốn đạt được
thì lúc này, phải thực hiện chúng
trong vùng an toàn này.
trong vùng an toàn này.
03:30
must now occur within
this safe operating space.
this safe operating space.
61
198658
3240
03:33
We need to achieve SDGs within PBs.
62
201922
3520
Chúng ta cần đạt được
MTPTBV trong Ranh giới Hành tinh (RGHT).
MTPTBV trong Ranh giới Hành tinh (RGHT).
Nhưng thưa các bạn,
điều này thậm chí là không đủ.
điều này thậm chí là không đủ.
03:38
But dear friends, not even this is enough.
63
206159
2962
Cần nhận ra rằng
các Mục tiêu Phát triển Bền vững
các Mục tiêu Phát triển Bền vững
03:41
We need to recognize
that the Sustainable Development Goals
that the Sustainable Development Goals
64
209145
2810
đã có cách đây 12 năm.
03:43
is 12 years away.
65
211979
1492
03:45
It's only a milestone.
66
213495
1688
Đó chỉ là cột mốc.
03:47
It is the bull's-eye
that we need to go through
that we need to go through
67
215207
2954
Đó là mục tiêu
mà ta cần đạt được
mà ta cần đạt được
03:50
and zoom ourselves towards transformations
68
218185
2899
và hướng về sự thay đổi
03:53
where we can have a good future
for all co-citizens on earth,
for all co-citizens on earth,
69
221108
3726
để có một tương lai tốt đẹp
cho tất cả con người trên Trái đất,
cho tất cả con người trên Trái đất,
hơn chín tỷ người
03:56
nine billion plus,
70
224858
1265
03:58
within a stable earth system
in 2050 and beyond.
in 2050 and beyond.
71
226147
3602
trong một vùng Trái đất ổn định
vào năm 2050 và hơn thế nữa.
vào năm 2050 và hơn thế nữa.
04:02
This is a quest,
72
230405
1784
Đây là một nhiệm vụ,
04:04
and in order to really explore this
and not have only opinions about it,
and not have only opinions about it,
73
232213
3538
và để thực sự khám phá nó,
không chỉ dừng lại ở quan điểm,
không chỉ dừng lại ở quan điểm,
04:07
we gathered the scientific community,
the best thinkers and modelers
the best thinkers and modelers
74
235775
3312
chúng tôi đã tập hợp
giới khoa học, nhà tư tưởng, nhà cải cách
giới khoa học, nhà tư tưởng, nhà cải cách
và bắt đầu phát triển mô hình động lực
hệ thống phức tạp hoàn toàn mới,
hệ thống phức tạp hoàn toàn mới,
04:11
and started to develop a completely
new complex systems dynamic model,
new complex systems dynamic model,
75
239111
3822
mô hình Earth-3,
04:14
the Earth-3 model,
76
242957
1166
04:16
building on models that have been around
for the last 50 years.
for the last 50 years.
77
244147
4227
được xây dựng trên mô hình
đã tồn tại trong 50 năm qua.
đã tồn tại trong 50 năm qua.
Và nó đây.
04:20
And here it is.
78
248815
2150
Một tác phẩm tuyệt vời.
04:22
This is a fantastic piece of work.
79
250989
2112
04:25
This has a climate module, a biosphere
module, a global economic model;
module, a global economic model;
80
253125
4103
Nó có một mô-đun về khí hậu,
sinh quyển và kinh tế toàn cầu;
sinh quyển và kinh tế toàn cầu;
04:29
it has algorithms, it has the whole room
of fantastic accomplishments.
of fantastic accomplishments.
81
257252
5090
Nó có thuật toán và toàn bộ
những thành tựu tuyệt vời.
những thành tựu tuyệt vời.
Nó khiến các nhà khoa học phấn khích.
04:34
This is what turns us scientists on.
82
262366
2161
(Tiếng cười)
04:36
(Laughter)
83
264551
1062
04:37
I mean, this is just
a beautiful piece of work?
a beautiful piece of work?
84
265637
2223
Ý tôi là, chỉ là
một tác phẩm đẹp thôi sao?
một tác phẩm đẹp thôi sao?
04:39
And I'd just love to spend the whole
evening walking this through with you,
evening walking this through with you,
85
267884
3806
Tôi muốn dành cả buổi tối
để nói cho bạn nghe về nó,
để nói cho bạn nghe về nó,
nhưng tôi sẽ làm bạn thất vọng.
04:43
but I'll make you disappointed.
86
271714
1944
04:45
I cannot do that.
87
273682
1570
Tôi không thể làm được.
04:47
In fact, the only thing I can do with you
is just to assure you
is just to assure you
88
275276
3215
Trên thực tế, điều duy nhất
tôi có thể làm chỉ là đảm bảo
tôi có thể làm chỉ là đảm bảo
04:50
that this is the first time it's done.
89
278515
2247
rằng đây là lần đầu tiên
nó được thực hiện.
nó được thực hiện.
04:52
Nobody has ever tried
to really analytically combine
to really analytically combine
90
280786
3007
Không một ai từng thực sự
cố gắng kết hợp phân tích
cố gắng kết hợp phân tích
04:55
the Sustainable Development Goals
with planetary boundaries.
with planetary boundaries.
91
283817
2863
Mục tiêu Phát triển Bền vững
với ranh giới hành tinh.
với ranh giới hành tinh.
04:58
And we were able to find patterns
and really convergent trends
and really convergent trends
92
286704
5369
Và chúng tôi đã tìm thấy
mô hình và xu hướng hội tụ,
mô hình và xu hướng hội tụ,
cho ta rất nhiều niềm tin
vào khả năng của con người
vào khả năng của con người
05:04
that gives us a lot of confidence
in our ability to now project
in our ability to now project
93
292097
3969
trong việc lên kế hoạch
phát triển kinh tế,
phát triển kinh tế,
05:08
economic development,
94
296090
1321
05:09
resources use from water, food and energy,
95
297435
3054
các tài nguyên từ nước,
thực phẩm và năng lượng,
thực phẩm và năng lượng,
tăng trưởng dân số,
thu nhập bình quân đầu người,
thu nhập bình quân đầu người,
05:12
population growth, income per person,
96
300513
2351
05:14
yet along these consistent
and systemic pathways.
and systemic pathways.
97
302888
3771
theo những hướng
nhất quán và hệ thống.
nhất quán và hệ thống.
Thế nên, đây là lần đầu tiên
ta có cơ hội mạnh mẽ
ta có cơ hội mạnh mẽ
05:18
So, it's the first time we have
a robust opportunity
a robust opportunity
98
306683
2822
05:21
to really explore the futures of ability
of attaining the SDGs within PBs.
of attaining the SDGs within PBs.
99
309529
4985
để khám phá tương lai của
khả năng đạt được MTPTBV trong RGHT.
khả năng đạt được MTPTBV trong RGHT.
Bằng cách nào?
05:26
Now, how do we do this?
100
314538
1184
Nhìn này.
05:27
Well, look at this.
101
315746
1156
05:28
Here, you have the data
coming from the real world,
coming from the real world,
102
316926
3225
Ở đây, bạn có những dữ liệu thực tế,
được điều chỉnh từ 1970-2015:
05:32
calibrated from 1970-2015:
103
320175
2604
100.000 điểm dữ liệu toàn cầu,
05:34
100,000 data points around the world,
104
322803
2643
xây dựng trên khả năng của bảy vùng,
05:37
building on seven regions' ability,
105
325470
2556
05:40
of really picking on all these
Sustainable Development Goals.
Sustainable Development Goals.
106
328050
2989
dựa trên tất cả
các Mục tiêu Phát triển Bền vững này.
các Mục tiêu Phát triển Bền vững này.
05:43
Now, one example of how
we calibrated this,
we calibrated this,
107
331063
2012
Một ví dụ về cách hiệu chỉnh,
05:45
here you have [data] for
Sustainable Development Goals
Sustainable Development Goals
108
333099
2757
đây bạn có [dữ liệu]
cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững
cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững
05:47
on eradicating poverty, health,
education and food.
education and food.
109
335880
3537
về xóa đói giảm nghèo, y tế,
giáo dục và thực phẩm.
giáo dục và thực phẩm.
05:51
And here you have in the bubbles
the seven regions of the world,
the seven regions of the world,
110
339441
3971
Và đây, bạn có trong vòng tròn
bảy vùng của thế giới,
bảy vùng của thế giới,
chúng sẽ phát triển thế nào
cho đến năm 2015
cho đến năm 2015
05:55
how they move up until 2015
in our empirical observations
in our empirical observations
111
343436
4427
trong mối liên quan
với GDP bình quân đầu người,
với GDP bình quân đầu người,
05:59
in relation to GDP per capita,
112
347887
2177
06:02
giving these universal convergent trends,
113
350088
2581
với những xu hướng hội tụ
phổ quát này,
phổ quát này,
06:04
which enabled us to create regressions
114
352693
3085
điều này cho phép ta
tạo sự hồi quy
tạo sự hồi quy
06:07
that could make us able to do
simulations into the future,
simulations into the future,
115
355802
3655
giúp mô phỏng tương lai
cho đến năm 2050
cho đến năm 2050
06:11
all the way until 2050,
116
359481
1957
cho thấy xu hướng dọc theo
các đường ở đây để đạt MTPTBV.
các đường ở đây để đạt MTPTBV.
06:13
showing the ability along
the lines here to attain the SDGs.
the lines here to attain the SDGs.
117
361462
4815
Điều này cho ta
cơ hội thực hiện một số tình huống,
cơ hội thực hiện một số tình huống,
06:18
Now, this gave us the opportunity
of doing several scenarios,
of doing several scenarios,
118
366734
4633
thử nghiệm các tình huống
khác nhau trong tương lai:
khác nhau trong tương lai:
06:23
testing different possible futures:
119
371391
2515
06:25
business as usual, global transformations,
120
373930
2555
như kinh doanh, biến đổi toàn cầu,
06:28
investment schemes in business,
different governance options,
different governance options,
121
376509
3369
phương án đầu tư vào kinh doanh,
lựa chọn quản trị khác nhau,
lựa chọn quản trị khác nhau,
chính sách, tài chính
06:31
policies, finance --
122
379902
2273
để khám phá
những viễn cảnh
những viễn cảnh
06:34
really, to explore what
the future can look like
the future can look like
123
382199
3146
06:37
in our ability to attain
the SDGs within PBs.
the SDGs within PBs.
124
385369
2905
về khả năng đạt được MTPTBV
trong RGHT của chúng ta.
trong RGHT của chúng ta.
06:40
And the results, I can tell you,
really surprised us.
really surprised us.
125
388659
3103
Và kết quả
làm chúng tôi ngạc nhiên.
làm chúng tôi ngạc nhiên.
Đây sẽ là lần đầu tiên
nó được công bố.
nó được công bố.
06:43
And this will be
the first time it's shown.
the first time it's shown.
126
391786
2058
06:45
It should actually not even
be referenced outside of this room.
be referenced outside of this room.
127
393868
3153
Thực sự không nên phổ biến
bên ngoài căn phòng này.
bên ngoài căn phòng này.
06:49
Now, it actually is presented
along two axes.
along two axes.
128
397045
3784
Bây giờ, nó được trình bày
dọc theo hai trục.
dọc theo hai trục.
Trục y ở đây cho thấy khả năng của ta
trong Ranh giới Hành tinh.
trong Ranh giới Hành tinh.
06:52
The y-axis here shows our ability
to stay within planetary boundaries.
to stay within planetary boundaries.
129
400853
3954
Càng lên cao, bạn càng gần
vùng an toàn.
vùng an toàn.
06:56
The higher up, the closer you are
to the safe operating space.
to the safe operating space.
130
404831
3777
Trên trục x
là các Mục tiêu Phát triển Bền vững;
là các Mục tiêu Phát triển Bền vững;
07:00
On the x-axis are
the Sustainable Development Goals;
the Sustainable Development Goals;
131
408632
2522
07:03
the further to the right,
the more of the SDGs we fulfill.
the more of the SDGs we fulfill.
132
411178
3125
càng về bên phải,
càng nhiều mục tiêu đạt được.
càng nhiều mục tiêu đạt được.
07:06
We all want to be in
the upper right-hand corner,
the upper right-hand corner,
133
414327
2418
Tất cả chúng ta đều muốn
ở góc trên bên phải,
ở góc trên bên phải,
07:08
the safe and just world for the future.
134
416769
3015
thế giới an toàn
và công bằng cho tương lai.
và công bằng cho tương lai.
07:11
Now, the point you see there is 1980.
135
419808
2477
Giờ, điểm bạn thấy là năm 1980.
07:14
We were in a situation where we actually
were in a safe operating space
were in a safe operating space
136
422309
3474
Chúng ta đã ở trong
vùng hoạt động an toàn
vùng hoạt động an toàn
nhưng không đạt nhiều MTPTBV.
07:17
but not meeting so many of the SDGs.
137
425807
2104
07:19
Here's the trend up until 2015.
138
427935
2972
Đây là xu hướng cho đến năm 2015.
Vì vậy, đây là thế giới thông thường,
07:22
So this is the conventional world,
139
430931
1826
07:24
which is actually delivering
on an increasing number of SDGs,
on an increasing number of SDGs,
140
432781
3115
với số lượng mục tiêu ngày càng tăng,
đưa hàng triệu người thoát nghèo
07:27
lifting millions of people out of poverty,
141
435920
2208
07:30
but doing it at the expense
of the safe operating space on earth.
of the safe operating space on earth.
142
438152
4693
nhưng trả giá bằng chi phí
cho vùng an toàn của Trái đất.
cho vùng an toàn của Trái đất.
Bây giờ, đây là kịch bản thường trực,
trong tương lai.
trong tương lai.
07:35
Now, this is the scenario
business as usual, into the future.
business as usual, into the future.
143
443327
3525
Nếu tiếp tục như ngày hôm nay,
07:38
If we just move on as today,
144
446876
1854
07:40
we will be able to deliver
on some of the SDGs,
on some of the SDGs,
145
448754
2767
ta sẽ có thể
đạt được một số mục tiêu
đạt được một số mục tiêu
07:43
but we'll do it at the expense
of the stability of the earth system.
of the stability of the earth system.
146
451545
3812
nhưng trả giá bằng chi phí
cho sự ổn định của Trái đất.
cho sự ổn định của Trái đất.
Giờ, giả như ta đẩy mạnh
tăng trưởng kinh tế,
tăng trưởng kinh tế,
07:48
Now, what if we go faster
on economic growth
on economic growth
147
456061
2714
07:50
and really ally on one percent
increase per year of income
increase per year of income
148
458799
4924
và mỗi đồng minh giúp ta
tăng 1%/năm trong thu nhập
tăng 1%/năm trong thu nhập
thậm chí, gấp ba lần
trong nền kinh tế thế giới vào năm 2050?
trong nền kinh tế thế giới vào năm 2050?
07:55
and an even tripling
of the world economy by 2050?
of the world economy by 2050?
149
463747
3360
07:59
That would give us
the following trajectory.
the following trajectory.
150
467131
2216
Điều đó sẽ giúp chúng ta
đi theo quỹ đạo.
đi theo quỹ đạo.
08:01
We would, yes, go a little bit further
on SDG accomplishments,
on SDG accomplishments,
151
469371
3819
Ta sẽ đạt được
nhiều thành tựu MTPTBV hơn
nhiều thành tựu MTPTBV hơn
nhưng vẫn phải trả giá
cho nguy cơ gây bất ổn hành tinh.
cho nguy cơ gây bất ổn hành tinh.
08:05
but still at the expense of the risk
of destabilizing the planet.
of destabilizing the planet.
152
473214
4294
Nhưng giả như chúng ta
đặt mục tiên khó hơn?
đặt mục tiên khó hơn?
08:10
But what if we really go harder?
153
478119
2000
08:12
What if we increase our ability
to deliver on our promises by 30 percent
to deliver on our promises by 30 percent
154
480143
4701
Điều gì sẽ xảy ra nếu tăng
khả năng đảm bảo cam kết lên 30%
khả năng đảm bảo cam kết lên 30%
08:16
across all sectors in society,
155
484868
2642
trên tất cả các lĩnh vực
trong xã hội,
trong xã hội,
08:19
from climate to our trade agreements?
156
487534
3243
từ khí hậu đến các hiệp định thương mại?
08:23
A harder scenario would take us
a little bit better,
a little bit better,
157
491188
4240
Một viễn cảnh khó hơn
sẽ đưa ta vươn lên hơn một chút,
sẽ đưa ta vươn lên hơn một chút,
nhưng vẫn thất bại với MTPTBV,
08:27
but still, we're failing on the SDGs,
158
495452
2971
08:30
and we are not accomplishing
a safe operating space for humanity.
a safe operating space for humanity.
159
498447
3987
và không đạt được
một vùng an toàn cho nhân loại.
một vùng an toàn cho nhân loại.
08:34
So this really led us to a quite
disappointing conclusion,
disappointing conclusion,
160
502458
4526
Và điều này dẫn ta
đến một kết cục thất vọng,
đến một kết cục thất vọng,
rằng ta sẽ, ngay cả khi chọn
viễn cảnh thông thường
viễn cảnh thông thường
08:39
that we will actually, even if we go
conventional futures, fail on the SDGs
conventional futures, fail on the SDGs
161
507008
5449
về việc đạt mục tiêu
và vượt qua Ranh giới Hành tinh.
và vượt qua Ranh giới Hành tinh.
08:44
and transgress planetary boundaries.
162
512481
1964
08:46
We need some radical thinking.
163
514469
1472
Chúng ta cần
suy nghĩ cấp tiến.
suy nghĩ cấp tiến.
08:47
We need to go into
a transformative, disruptive future,
a transformative, disruptive future,
164
515965
4072
Cần hướng đến
một tương lai biến đổi, đột phá,
một tương lai biến đổi, đột phá,
08:52
where we start thinking
outside of the box.
outside of the box.
165
520061
3094
nơi ta bắt đầu
suy nghĩ bên ngoài chiếc hộp.
suy nghĩ bên ngoài chiếc hộp.
Mô hình hóa, sự tham gia, đàm phán
đã cho phép chúng tôi xác định
đã cho phép chúng tôi xác định
08:55
The modeling and engagement
and dialogues enable us to identify
and dialogues enable us to identify
166
523179
3345
08:58
five transformations that could
actually potentially take us there.
actually potentially take us there.
167
526548
3982
năm thay đổi thực sự có khả năng
đưa ta đến đó.
đưa ta đến đó.
Việc đầu tiên là giảm một nửa
lượng khí thải mỗi thập kỷ
lượng khí thải mỗi thập kỷ
09:02
The first one is to cut emissions
by half every decade
by half every decade
168
530554
3218
dọc theo con đường khoa học đến Paris,
09:05
along the scientific pathway to Paris,
169
533796
2266
09:08
doubling investments in renewable energy,
170
536086
2422
tăng gấp đôi đầu tư
vào năng lượng tái tạo,
vào năng lượng tái tạo,
09:10
creating a global energy democracy,
171
538532
2413
tạo ra một nền dân chủ
năng lượng toàn cầu,
năng lượng toàn cầu,
09:12
allowing us to meet several of the SDGs.
172
540969
2650
cho phép ta
đạt được một số mục tiêu.
đạt được một số mục tiêu.
09:16
The second is a rapid shift
towards sustainable food systems,
towards sustainable food systems,
173
544157
4775
Thứ hai là chuyển đổi nhanh
sang hệ thống thực phẩm bền vững,
sang hệ thống thực phẩm bền vững,
đầu tư 1% mỗi năm
vào tăng cường bền vững
vào tăng cường bền vững
09:20
investing one percent per year
in sustainable intensification
in sustainable intensification
174
548956
3872
và hướng tới thực hiện
và đầu tư vào các giải pháp
và đầu tư vào các giải pháp
09:24
and really moving towards implementing
and investing in solutions
and investing in solutions
175
552852
3119
09:27
that we already have available today.
176
555995
2673
sẵn có ngày hôm nay.
Thứ ba là chuyển đổi
mô hình phát triển,
mô hình phát triển,
09:31
The third is really to shift
our development paradigm
our development paradigm
177
559286
3948
và học hỏi
từ nhiều quốc gia đang phát triển
từ nhiều quốc gia đang phát triển
09:35
and learn from many
of the developing countries
of the developing countries
178
563258
2238
đã tiến bộ rất nhanh.
09:37
that have moved very fast.
179
565520
1259
09:38
What if we could have
an economic growth such as in China,
an economic growth such as in China,
180
566803
3349
Điều gì sẽ xảy ra nếu ta
đạt tăng trưởng kinh tế như Trung Quốc,
đạt tăng trưởng kinh tế như Trung Quốc,
09:42
while doing it within
the environmental parameters
the environmental parameters
181
570176
3023
nhưng vẫn nằm
trong vùng các tham số môi trường
trong vùng các tham số môi trường
09:45
of an ecological civilization?
182
573223
2150
của một nền văn minh sinh thái?
09:47
Fourth, a redistribution of wealth.
183
575889
2622
Thứ tư, tái phân phối của cải.
09:50
What if we could [agree]
that the richest 10 percent
that the richest 10 percent
184
578535
3078
Điều gì sẽ xảy ra nếu ta
[đồng ý] rằng 10% người giàu nhất
[đồng ý] rằng 10% người giàu nhất
không được phép
tích lũy tối đa hơn 40%,
tích lũy tối đa hơn 40%,
09:53
could not allow themselves to amass
more than 40 percent, maximum,
more than 40 percent, maximum,
185
581637
3240
thu nhập quốc dân
09:56
of national incomes --
186
584901
1165
09:58
a drastic redistribution of wealth,
187
586090
2132
một sự tái phân phối của cải mạnh mẽ,
cải cách khả năng
công bằng giữa các vùng?
công bằng giữa các vùng?
10:00
reforming the ability
of equity across regions?
of equity across regions?
188
588246
3574
10:03
And finally, fifth, a radical increase
in more education, health,
in more education, health,
189
591844
3795
Và cuối cùng, thứ năm,
nâng cao triệt để trong giáo dục, y tế,
nâng cao triệt để trong giáo dục, y tế,
tiếp cận công việc, tránh thai,
10:07
access to work, contraception,
190
595663
1533
10:09
investing largely in women
across the world,
across the world,
191
597220
3285
đầu tư nhiều
vào phụ nữ trên toàn cầu,
vào phụ nữ trên toàn cầu,
10:12
allowing us to deliver on SDGs
on gender, inequality,
on gender, inequality,
192
600529
4976
cho phép ta đạt được
các MTPTBV về giới tính, bất bình đẳng,
các MTPTBV về giới tính, bất bình đẳng,
kinh tế và phát triển đô thị.
10:17
economics and urban development.
193
605529
2485
10:20
Now, if we would push ourselves
across all these five --
across all these five --
194
608038
3883
Bây giờ, nếu ta hướng đến
thực hiện tất cả năm điều này
thực hiện tất cả năm điều này
10:23
we tested this, and it would give us
an amazing journey
an amazing journey
195
611945
5143
[đã thử nghiệm], và nó sẽ
cho ta một hành trình tuyệt vời
cho ta một hành trình tuyệt vời
10:29
towards the safe and just
operating space on earth.
operating space on earth.
196
617112
3707
hướng tới vùng hoạt động
an toàn trên Trái đất.
an toàn trên Trái đất.
Nó cho ta thấy rằng ngay cả
một người bảo thủ, dựa trên kinh nghiệm,
một người bảo thủ, dựa trên kinh nghiệm,
10:33
It shows us that even with
a conservative, empirically based,
a conservative, empirically based,
197
621445
4207
mô hình động lực
về hệ thống phức tạp,
về hệ thống phức tạp,
10:37
complex system dynamics model,
198
625676
1772
10:39
we are at a state where we can
actually think of transformations
actually think of transformations
199
627472
3991
ta đang ở trong giai đoạn
có thể nghĩ về sự biến đổi
có thể nghĩ về sự biến đổi
trong 12 năm tới
và hơn thế,
và hơn thế,
10:43
over the next 12 years and beyond
200
631487
1916
10:45
that can take us up into
the safe operating space
the safe operating space
201
633427
3205
điều có thể đưa ta
vào vùng hoạt động an toàn
vào vùng hoạt động an toàn
10:48
and deliver on aspirational
social and economic goals.
social and economic goals.
202
636656
3470
và hoàn thành các mục tiêu về
kinh tế và xã hội đầy tham vọng.
kinh tế và xã hội đầy tham vọng.
10:52
This is actually quite uplifting,
203
640598
2701
Điều này thực sự khá đáng mừng,
dù thực tế,
ta không đi theo quỹ đạo này.
ta không đi theo quỹ đạo này.
10:55
despite the fact that we're
not moving along this trajectory.
not moving along this trajectory.
204
643323
3309
Vì vậy, tóm lại:
10:58
So, in summary:
205
646656
1407
11:00
we now, three years into
the operational delivery on the SDGs,
the operational delivery on the SDGs,
206
648087
4161
ta bây giờ, ba năm sau khi
triển khai hoạt động về MTPTBV,
triển khai hoạt động về MTPTBV,
phải vẽ một đường
11:04
must draw a line
207
652272
2107
11:06
and conclude that we're not
delivering on our promises,
delivering on our promises,
208
654403
3472
và kết luận rằng ta
không thể hoàn thành như lời hứa,
không thể hoàn thành như lời hứa,
và không chỉ vậy,
ta đang gặp rủi ro
ta đang gặp rủi ro
11:09
and not only that, we're running the risks
209
657899
2472
11:12
of future generations having
an even tougher ability,
an even tougher ability,
210
660395
3327
khiến thế hệ sau có ít
khả năng đạt được chúng
khả năng đạt được chúng
bởi nguy cơ đẩy hệ thống
Trái đất vượt quá điểm giới hạn.
Trái đất vượt quá điểm giới hạn.
11:15
because of the risk of pushing
the earth system beyond tipping points.
the earth system beyond tipping points.
211
663746
3643
11:19
In fact, we are facing even
a risk of a hothouse earth,
a risk of a hothouse earth,
212
667413
3817
Trên thực tế, ta đang đối mặt
với nguy cơ về 'Trái Đất nóng',
với nguy cơ về 'Trái Đất nóng',
nơi ta làm suy yếu và
tạo ra những bất ổn địa chính trị
tạo ra những bất ổn địa chính trị
11:23
where we will undermine
and create geopolitical instabilities
and create geopolitical instabilities
213
671254
3611
khiến cuộc sống của hàng tỷ người
11:26
that could actually make life
even more tough
even more tough
214
674889
2319
11:29
for billions of people on earth.
215
677232
2414
trở nên khó khăn hơn.
11:31
This, in all honesty,
really, really scares me.
really, really scares me.
216
679670
3637
Điều này, với tất cả sự trung thực,
thực sự làm tôi sợ.
thực sự làm tôi sợ.
Nhưng đó cũng là lý do
tôi đứng đây tối nay,
tôi đứng đây tối nay,
11:35
But that's also why
I'm standing here tonight,
I'm standing here tonight,
217
683998
2578
vì vẫn còn lối đến thành công.
11:38
because the window
of success is still open.
of success is still open.
218
686600
3118
11:41
The earth system is still resilient.
219
689742
2441
Hệ thống Trái đất vẫn kiên cường.
11:44
She is still providing us
with ecosystem services and functions
with ecosystem services and functions
220
692207
3831
Nó vẫn đang cung cấp
các dịch vụ chức năng sinh thái
các dịch vụ chức năng sinh thái
11:48
that can allow us a transition
back into a safe operating space.
back into a safe operating space.
221
696062
3370
cho phép ta trở về vùng hoạt động an toàn.
Nhưng ta cần phải suy nghĩ khác đi.
11:51
But we need radically different thinking.
222
699456
2562
11:54
We need to see this
as an incredible wake-up call
as an incredible wake-up call
223
702042
3963
Cần phải xem đây là
một hồi chuông cảnh tỉnh
một hồi chuông cảnh tỉnh
và cũng là
một cơ hội để thay đổi,
một cơ hội để thay đổi,
11:58
but also an opportunity
for transformative change,
for transformative change,
224
706029
2755
sang số
12:00
where we shift gears
225
708808
1300
12:02
and really start thinking
of the SDGs as a transformative agenda
of the SDGs as a transformative agenda
226
710132
3451
và bắt đầu nghĩ về MTPTBV
như kế hoạch thay đổi
như kế hoạch thay đổi
trong vùng hoạt động
an toàn trên Trái đất.
an toàn trên Trái đất.
12:05
within a safe operating space on earth.
227
713607
2305
12:07
In other words, we can build
a safe and just world.
a safe and just world.
228
715936
4232
Nói cách khác, ta có thể xây dựng
một thế giới an toàn và công bằng.
một thế giới an toàn và công bằng.
Chỉ cần ta thực sự hòa hợp với nó.
12:12
We just have to really,
really get on with it.
really get on with it.
229
720192
3006
Và hãy cùng làm điều đó.
Xin cảm ơn.
Xin cảm ơn.
12:15
And let's do it. Thank you.
230
723222
1823
12:17
(Applause)
231
725069
3702
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Johan Rockstrom - Sustainability expertJohan Rockström works to redefine sustainable development, and figure out what needs to happen.
Why you should listen
Johan Rockström leads the Stockholm Resilience Centre, focusing on a new approach to sustainability: the capacity to use change and crisis to spur renewal and innovative thinking. In 2009, working with an international team of scientists, he identified and quantified a set of nine planetary boundaries within which humanity can continue to develop and thrive for generations to come -- while crossing them could generate abrupt or irreversible environmental changes.
Since then, the boundaries research has spread among international organizations, governments, NGOs and companies and has been adopted as a new framework to guide the discussion about "sustainable growth". It is currently debated as a core part of setting the criteria that will follow the UN's Millennium Development Goals. Rockström also chairs Future Earth, an initiative to advance integrated science for global sustainability.
Johan Rockstrom | Speaker | TED.com