We the Future
Johan Rockström: 5 transformational policies for a prosperous and sustainable world
Johan Rockstrom: Sürdürülebilir ve refah içinde bir dünya yaratmak için 5 dönüşümsel ilke
Filmed:
Readability: 5.7
1,652,623 views
Gezegeni mahvetmeden nasıl güçlü bir ülke inşa edeceğimize dair bu konuşmada sürdürülebilirlik uzmanı Johan Rockström, Earth3 modelini tanıtıyor: Daha ötesinde dünyanın hayati mekanizmalarının dengesinin bozulabileceği, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ni dokuz gezegenin sınırlarına taşıyan yeni bir metadoloji. Dünya'yı daha dengeli ve dirençli kılarken nasıl daha katılımcı ve refah düzeyi yüksek bir dünya kalkınmasını başarabileceğimizi öğrenin.
Johan Rockstrom - Sustainability expert
Johan Rockström works to redefine sustainable development, and figure out what needs to happen. Full bio
Johan Rockström works to redefine sustainable development, and figure out what needs to happen. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In 2015, we saw two fantastic,
hopeful breakthroughs for humanity.
hopeful breakthroughs for humanity.
0
580
5313
2015 yılında insanlık için
iki harika ve umut vadeden açılım gördük.
iki harika ve umut vadeden açılım gördük.
00:17
First, the adoption of
the Sustainable Development Goals,
the Sustainable Development Goals,
1
5917
3198
İlki, Sürdürülebilir Kalkınma
Hedefleri'nin benimsenmesiydi,
Hedefleri'nin benimsenmesiydi,
00:21
the collective, universal
plan for humanity
plan for humanity
2
9139
2994
insanlık için toplu hâlde
ve evrensel boyutta
ve evrensel boyutta
00:24
to eradicate hunger,
3
12157
1304
açlığı ortadan kaldırmak,
00:25
[promote] good economic
development and good health,
development and good health,
4
13485
2476
iktisadi kalkınma
ve sağlığı tutundurmak için
ve sağlığı tutundurmak için
00:27
within global environmental targets.
5
15985
1738
küresel çapta çevresel hedefler.
00:29
Secondly, after 21 years of negotiations,
6
17747
2869
İkincisi, 21 yıllık müzakereler sonunda,
00:32
we adopted the legally binding
Paris Agreement,
Paris Agreement,
7
20640
3050
yasal olarak bağlayıcı
Paris Anlaşması'nı benimsedik,
Paris Anlaşması'nı benimsedik,
00:35
all nations in the world keeping
global warming under two degrees Celsius,
global warming under two degrees Celsius,
8
23714
3553
dünyadaki tüm milletler,
küresel ısınmayı iki derece altta tutacak,
küresel ısınmayı iki derece altta tutacak,
00:39
aiming at 1.5 degrees Celsius.
9
27291
2261
hedef ise 1,5 santigrat derece olacak.
00:41
Today, three years down the line,
we're still in the hand-waving business.
we're still in the hand-waving business.
10
29576
5537
Üzerinden üç yılın geçmesiyle
hâlâ icraate geçemedik.
hâlâ icraate geçemedik.
00:47
Now, I think it's time
to step back one step
to step back one step
11
35745
2625
Bence artık bir adım geri giderek
00:50
and recognize that I wonder if the world
leaders really knew what they signed
leaders really knew what they signed
12
38394
4486
bundan üç yıl önce BM Genel Kurulu'nda
dünya liderlerinin neye imza attıklarını
bilip bilmediklerini sorgulama zamanı.
bilip bilmediklerini sorgulama zamanı.
00:54
at the General Assembly three years ago.
13
42904
2114
00:57
These are universal, aspirational,
transformational goals
transformational goals
14
45519
3383
Bunlar evrensel, umut vadeden
dönüşümsel hedefler;
dönüşümsel hedefler;
01:00
for inclusive, prosperous humanity
on a stable earth system.
on a stable earth system.
15
48926
4959
amaç, dengeli bir dünya sisteminde
katılımcı ve ekonomisi güçlü bir insanlık.
katılımcı ve ekonomisi güçlü bir insanlık.
01:05
But there are underlying problems.
16
53909
2031
Ancak ortada sorunlar var.
01:07
We have inherent contradictions
between these goals,
between these goals,
17
55964
3205
Bu hedefler arasında özü gereği
birbiriyle çakışmalar var,
birbiriyle çakışmalar var,
01:11
where there's the risk of pursuing
one favored goal at the expense of others.
one favored goal at the expense of others.
18
59193
4868
Diğerlerini harcamak pahasına
gözde bir hedefi takip etme riski yatıyor.
gözde bir hedefi takip etme riski yatıyor.
01:16
Take, for example, Goal 8,
on decent work and economic growth.
on decent work and economic growth.
19
64084
3336
Örneğin 8. Hedef:
İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme.
İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme.
01:19
If we continue doing that
by exploiting natural resources
by exploiting natural resources
20
67444
2696
Doğal kaynakları
istismar etmeye devam edip
istismar etmeye devam edip
01:22
and burning fossil fuels,
21
70164
1216
fosil yakıtları yakarsak
01:23
it will be impossible to reach Goal 13.
22
71404
3038
13. Hedefe ulaşmak imkânsız olacak.
01:26
Three years down the line,
we simply must admit
we simply must admit
23
74466
2516
Aradan üç yıl geçmesiyle
şunu kabul etmeliyiz ki
şunu kabul etmeliyiz ki
01:29
we're seeing limited action
to really, really address this
to really, really address this
24
77006
4157
buna kapsayıcı, kolektif ve evrensel
bir bütün olarak bakma konusunda
bir bütün olarak bakma konusunda
01:33
as an inclusive, collective,
universal package.
universal package.
25
81187
3372
gerçekten çok sınırlı
bir faaliyet sürdürüyoruz.
bir faaliyet sürdürüyoruz.
01:37
Now, this requires us
to step back one step.
to step back one step.
26
85143
3319
İşte bu yüzden
bir adım geri gitmemiz gerek.
bir adım geri gitmemiz gerek.
01:40
I think we have to ask ourselves
some hard questions:
some hard questions:
27
88486
2686
Kendimize bazı zor sorular sormamız gerek:
01:43
Do we have any chance of accomplishing
the Sustainable Development Goals by 2030?
the Sustainable Development Goals by 2030?
28
91196
4978
2030 yılına kadar Sürdürülebilir Kalkınma
Hedefleri'ni başarma şansımız var mı?
Hedefleri'ni başarma şansımız var mı?
01:49
Are there actually inherent trade-offs
29
97000
1927
Mevcut kalkınma paradigmamızla
uyumlu olmayan
uyumlu olmayan
01:50
that are not compatible
with our current development paradigm?
with our current development paradigm?
30
98951
4394
vermemiz gereken tavizler
gerçekten var mı?
gerçekten var mı?
01:55
But are there, perhaps, synergies
where we can really accelerate change?
where we can really accelerate change?
31
103369
3443
Değişimi hızlandırabileceğimiz
sinerjiler var mı peki?
sinerjiler var mı peki?
01:58
And is it really a people-planet agenda,
32
106836
2172
Bir de bu gerçekten
bir insan-gezegen konusu mu?
bir insan-gezegen konusu mu?
02:01
really taking seriously
the social and economic aspirational goals
the social and economic aspirational goals
33
109032
5568
Gerçekten bu sosyal ve ekonomik
hedefler değerlendirilirken
hedefler değerlendirilirken
02:06
within the life-support systems on earth?
34
114624
3339
dünyadaki yaşam desteği
sistemleri de gözetiliyor mu?
sistemleri de gözetiliyor mu?
02:10
Now, citizens across the world
have started to recognize
have started to recognize
35
118755
2757
Dünyanın her bir yanında
vatandaşlar fark etmeye başladı ki
vatandaşlar fark etmeye başladı ki
02:13
that we're facing global
rising environmental risks;
rising environmental risks;
36
121536
3047
küresel çapta artan
çevresel risklerle karşı karşıyayız;
çevresel risklerle karşı karşıyayız;
02:16
in fact, that a stable planet
is a prerequisite
is a prerequisite
37
124607
2957
aslında dengeli bir gezegen
02:19
to have good human well-being on earth.
38
127588
3030
Dünya'daki insan refahı için bir ön koşul.
02:22
We need to define a safe operating space
on a stable earth system,
on a stable earth system,
39
130642
4477
Dengeli bir dünya sistemine yönelik
güvenli bir işleyiş belirlememiz lazım,
güvenli bir işleyiş belirlememiz lazım,
02:27
and the planetary boundary
framework was introduced
framework was introduced
40
135143
2854
bu kapsamda gezegen sınırlama altyapısı
02:30
by the scientific community in 2009
41
138021
2101
bilim topluluğu tarafından
2009'da tanıtıldı,
2009'da tanıtıldı,
02:32
to do exactly that.
42
140146
1818
amaç tam da bunu yapmaktı.
02:34
It has now been widely embraced
across the world
across the world
43
142393
2866
Şu an dünyada geniş çapta,
02:37
in policy, business and communities
44
145283
2351
politika, iş hayatı ve topluluklarda
02:39
as a framework for sustainable development
45
147658
2330
sürdürülebilir kalkınma altyapısı olarak
02:42
in the Anthropocene.
46
150012
1351
Antroposen için benimsendi.
02:43
This slide really shows the framework
with the nine environmental processes
with the nine environmental processes
47
151387
6048
Bu görsel gerçekten de dünya
sisteminin stabilitesini düzenleyen
sisteminin stabilitesini düzenleyen
02:49
that regulate the stability
of the earth system,
of the earth system,
48
157459
2316
dokuz çevresel süreçli
altyapıyı gösteriyor,
altyapıyı gösteriyor,
02:51
providing a safe operating space,
49
159799
1802
güvenli bir faaliyet alanı sunuyor,
02:53
where we'll have a high chance
of having good human well-being
of having good human well-being
50
161625
3407
bu alanda insan refahı,
bolluk ve eşitlik için
bolluk ve eşitlik için
02:57
and prosperity and equity.
51
165056
1507
daha fazla şansımız olacaktır.
02:58
If we move into the yellow zone,
we enter a dangerous uncertainty zone;
we enter a dangerous uncertainty zone;
52
166587
4351
Sarı alana gidersek
tehlikeli bir bilinmez bölgeye giriyoruz;
tehlikeli bir bilinmez bölgeye giriyoruz;
03:02
and into the red, we have a high
likelihood of crossing tipping points
likelihood of crossing tipping points
53
170962
3457
kırmızıya gidersek de
taşma noktasını geçme olasılığı çok fazla,
taşma noktasını geçme olasılığı çok fazla,
03:06
that could take us irreversibly away
from the ability of the earth system
from the ability of the earth system
54
174443
4048
bu bizi insanlık için
sosyal ve ekonomik refah sağlayabilecek
sosyal ve ekonomik refah sağlayabilecek
03:10
to provide social and economic
well-being for humanity.
well-being for humanity.
55
178515
3940
dünya sisteminin yetilerinden
geri dönülemez şekilde uzaklaştırabilir.
geri dönülemez şekilde uzaklaştırabilir.
03:15
Now, we can today, scientifically,
quantify these boundaries,
quantify these boundaries,
56
183295
4818
Artık bilimsel olarak
bu sınırları belirleyebiliyoruz,
bu sınırları belirleyebiliyoruz,
03:20
providing us a stable
earth system for humanity.
earth system for humanity.
57
188137
3578
bu da bize insanlık için
dengeli bir dünya sistemi sunuyor.
dengeli bir dünya sistemi sunuyor.
03:24
But we have to go beyond this
58
192192
1733
Ancak bunun da ötesine giderek
03:25
and recognize the Sustainable
Development Goals --
Development Goals --
59
193949
2338
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nin --
03:28
if we really want
to seriously accomplish them --
to seriously accomplish them --
60
196311
2337
tabii bunlara gerçekten
ulaşmak istiyorsak --
ulaşmak istiyorsak --
03:30
must now occur within
this safe operating space.
this safe operating space.
61
198658
3240
bu güvenli faaliyet alanı içinde
olması gerektiğini görmeliyiz.
olması gerektiğini görmeliyiz.
03:33
We need to achieve SDGs within PBs.
62
201922
3520
Kalkınma Hedefleri'ni
Gezegensel Sınırlar içinde başarmalıyız.
Gezegensel Sınırlar içinde başarmalıyız.
03:38
But dear friends, not even this is enough.
63
206159
2962
Ama arkadaşlar, bu bile yeterli değil.
03:41
We need to recognize
that the Sustainable Development Goals
that the Sustainable Development Goals
64
209145
2810
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nin
12 yıl uzakta olduğunu anlamamız lazım.
03:43
is 12 years away.
65
211979
1492
03:45
It's only a milestone.
66
213495
1688
Bu sadece bir başlangıç.
03:47
It is the bull's-eye
that we need to go through
that we need to go through
67
215207
2954
Tecrübe etmemiz gereken şey
hedefin ta kendisi,
hedefin ta kendisi,
03:50
and zoom ourselves towards transformations
68
218185
2899
kendimizi bu dönüşümlere adamalıyız;
03:53
where we can have a good future
for all co-citizens on earth,
for all co-citizens on earth,
69
221108
3726
dünyadaki dokuz milyarı aşkın
tüm vatandaşların
tüm vatandaşların
03:56
nine billion plus,
70
224858
1265
2050 ve daha ilerisinde
03:58
within a stable earth system
in 2050 and beyond.
in 2050 and beyond.
71
226147
3602
dengeli bir dünya sistemiyle
iyi bir gelecek yaşayacakları nokta.
iyi bir gelecek yaşayacakları nokta.
04:02
This is a quest,
72
230405
1784
Bu bir sorgulama,
04:04
and in order to really explore this
and not have only opinions about it,
and not have only opinions about it,
73
232213
3538
bunu keşfe çıkmak ve sadece
fikir yürütmekle kalmamak için
fikir yürütmekle kalmamak için
04:07
we gathered the scientific community,
the best thinkers and modelers
the best thinkers and modelers
74
235775
3312
en iyi düşünür ve modelcilerden oluşan
bilim topluluğunu oluşturduk
bilim topluluğunu oluşturduk
04:11
and started to develop a completely
new complex systems dynamic model,
new complex systems dynamic model,
75
239111
3822
ve tamamen yeni karmaşık sistemler
dinamiği modelini geliştirdik;
dinamiği modelini geliştirdik;
04:14
the Earth-3 model,
76
242957
1166
Earth-3 modeli,
04:16
building on models that have been around
for the last 50 years.
for the last 50 years.
77
244147
4227
son 50 yıldır var olan
modeller üzerine dayanıyor.
modeller üzerine dayanıyor.
04:20
And here it is.
78
248815
2150
İşte burada.
04:22
This is a fantastic piece of work.
79
250989
2112
Bu harika bir çalışma.
04:25
This has a climate module, a biosphere
module, a global economic model;
module, a global economic model;
80
253125
4103
Bir iklim modülü, biyosfer modülü
ve küresel ekonomik modeli var;
ve küresel ekonomik modeli var;
04:29
it has algorithms, it has the whole room
of fantastic accomplishments.
of fantastic accomplishments.
81
257252
5090
algoritmaları da var, harika başarılar
için gereken tüm alana sahip.
için gereken tüm alana sahip.
04:34
This is what turns us scientists on.
82
262366
2161
Biz bilim insanlarını
baştan çıkaran şey bu.
baştan çıkaran şey bu.
04:36
(Laughter)
83
264551
1062
(Gülme sesleri)
04:37
I mean, this is just
a beautiful piece of work?
a beautiful piece of work?
84
265637
2223
Sizce de çok güzel bir çalışma değil mi?
04:39
And I'd just love to spend the whole
evening walking this through with you,
evening walking this through with you,
85
267884
3806
Tüm akşamı size bunu anlatarak
geçirmeyi çok isterdim
geçirmeyi çok isterdim
04:43
but I'll make you disappointed.
86
271714
1944
ama hayal kırıklığına uğrarsınız.
04:45
I cannot do that.
87
273682
1570
Bunu yapamam.
04:47
In fact, the only thing I can do with you
is just to assure you
is just to assure you
88
275276
3215
Yapabileceğim tek şey
bunun ilk kez yapıldığı konusunda
bunun ilk kez yapıldığı konusunda
04:50
that this is the first time it's done.
89
278515
2247
sizi temin etmek olur.
04:52
Nobody has ever tried
to really analytically combine
to really analytically combine
90
280786
3007
Daha önce hiçkimse
gerçekten analitik bir yaklaşımla
gerçekten analitik bir yaklaşımla
04:55
the Sustainable Development Goals
with planetary boundaries.
with planetary boundaries.
91
283817
2863
Kalkınma Hedefleri'ni
gezegen sınırlamalarıyla birleştirmedi.
gezegen sınırlamalarıyla birleştirmedi.
04:58
And we were able to find patterns
and really convergent trends
and really convergent trends
92
286704
5369
Biz de bir takım şablon ve gerçekten
ortak noktada birleşecek trendler bulduk,
ortak noktada birleşecek trendler bulduk,
05:04
that gives us a lot of confidence
in our ability to now project
in our ability to now project
93
292097
3969
bunlar hedeflere yönelik
öngürülerimizde bize çok güven verdi,
öngürülerimizde bize çok güven verdi,
05:08
economic development,
94
296090
1321
ekonomik kalkınma,
05:09
resources use from water, food and energy,
95
297435
3054
su, yiyecek ve enerji kaynak kullanımı,
05:12
population growth, income per person,
96
300513
2351
nüfus büyümesi, kişi başına gelir gibi
05:14
yet along these consistent
and systemic pathways.
and systemic pathways.
97
302888
3771
uyumlu ve sistematik yollar.
05:18
So, it's the first time we have
a robust opportunity
a robust opportunity
98
306683
2822
Hedefleri, Gezegensel Sınırlar içinde
başarabilmenin geleceğini keşfetmek için
başarabilmenin geleceğini keşfetmek için
05:21
to really explore the futures of ability
of attaining the SDGs within PBs.
of attaining the SDGs within PBs.
99
309529
4985
ilk defa elimizde güçlü bir fırsat var.
05:26
Now, how do we do this?
100
314538
1184
Bunu nasıl yaparız?
05:27
Well, look at this.
101
315746
1156
Şuna bir bakın.
05:28
Here, you have the data
coming from the real world,
coming from the real world,
102
316926
3225
Gerçek dünyadan gelen verileriniz var,
05:32
calibrated from 1970-2015:
103
320175
2604
1970-2015 arası için kalibre edilmiş:
05:34
100,000 data points around the world,
104
322803
2643
tüm dünyada 100.000 veri noktası,
05:37
building on seven regions' ability,
105
325470
2556
yedi bölgenin tüm bu Kalkınma Hedefleri'ni
05:40
of really picking on all these
Sustainable Development Goals.
Sustainable Development Goals.
106
328050
2989
gözlemleme yeteneğine dayanıyor.
05:43
Now, one example of how
we calibrated this,
we calibrated this,
107
331063
2012
Bunu nasıl kalibre ettiğimize örnek olarak
05:45
here you have [data] for
Sustainable Development Goals
Sustainable Development Goals
108
333099
2757
burada Kalkınma Hedefleri'nin
yoksulluğu kaldırma, sağlık,
yoksulluğu kaldırma, sağlık,
05:47
on eradicating poverty, health,
education and food.
education and food.
109
335880
3537
eğitim ve yiyecek konusuna ilişkin
verileriniz var.
verileriniz var.
05:51
And here you have in the bubbles
the seven regions of the world,
the seven regions of the world,
110
339441
3971
Burada baloncuklar içinde de
dünyanın yedi bölgesi,
dünyanın yedi bölgesi,
05:55
how they move up until 2015
in our empirical observations
in our empirical observations
111
343436
4427
deneyimsel gözlemlerimize göre
kişi başına düşen GSMH açısından
kişi başına düşen GSMH açısından
05:59
in relation to GDP per capita,
112
347887
2177
2015'e kadar hareket hâlindeler,
06:02
giving these universal convergent trends,
113
350088
2581
bu evrensel benzer
trendler ortaya çıkıyor,
trendler ortaya çıkıyor,
06:04
which enabled us to create regressions
114
352693
3085
bu da bizim geleceğe dair
yapmamızı sağlayabilen
yapmamızı sağlayabilen
06:07
that could make us able to do
simulations into the future,
simulations into the future,
115
355802
3655
regresyonlar yaratmamıza olanak tanıdı,
06:11
all the way until 2050,
116
359481
1957
2050'ye kadar her aşamada,
06:13
showing the ability along
the lines here to attain the SDGs.
the lines here to attain the SDGs.
117
361462
4815
Kalkınma Hedefleri'na erişecek
yolları gösteriyor.
yolları gösteriyor.
06:18
Now, this gave us the opportunity
of doing several scenarios,
of doing several scenarios,
118
366734
4633
Bu yöntem bize birden fazla senaryoyu
inceleme fırsatını verdi,
inceleme fırsatını verdi,
06:23
testing different possible futures:
119
371391
2515
farklı muhtemel gelecekleri test etmeyi:
06:25
business as usual, global transformations,
120
373930
2555
zorluklara rağmen devam eden
küresel dönüşümler,
küresel dönüşümler,
06:28
investment schemes in business,
different governance options,
different governance options,
121
376509
3369
iş hayatında yatırım planları,
değişik yönetişim seçenekleri,
değişik yönetişim seçenekleri,
06:31
policies, finance --
122
379902
2273
politikalar, finansman --
06:34
really, to explore what
the future can look like
the future can look like
123
382199
3146
gerçekten de hedeflere
Gezegensel Sınırlar içinde erişebilmenin
Gezegensel Sınırlar içinde erişebilmenin
06:37
in our ability to attain
the SDGs within PBs.
the SDGs within PBs.
124
385369
2905
nasıl görüneceğini bize gösteriyor.
06:40
And the results, I can tell you,
really surprised us.
really surprised us.
125
388659
3103
Sonuçlar da gerçekten bizi şaşırttı.
06:43
And this will be
the first time it's shown.
the first time it's shown.
126
391786
2058
Bu da ilk gösterilişi olacak.
06:45
It should actually not even
be referenced outside of this room.
be referenced outside of this room.
127
393868
3153
Aslında bu salonun dışında
bahsinin bile geçmemesi lazım.
bahsinin bile geçmemesi lazım.
06:49
Now, it actually is presented
along two axes.
along two axes.
128
397045
3784
Şimdi ise iki eksen boyunca gösteriliyor.
06:52
The y-axis here shows our ability
to stay within planetary boundaries.
to stay within planetary boundaries.
129
400853
3954
Y ekseni bize gezegensel sınırlar
dâhilinde kalma yeteneğimizi gösteriyor.
dâhilinde kalma yeteneğimizi gösteriyor.
06:56
The higher up, the closer you are
to the safe operating space.
to the safe operating space.
130
404831
3777
Yukarı çıktıkça güvenli faaliyet
alanına yaklaşıyorsunuz.
alanına yaklaşıyorsunuz.
07:00
On the x-axis are
the Sustainable Development Goals;
the Sustainable Development Goals;
131
408632
2522
X ekseninde ise Sürdürülebilir
Kalkınma Hedefleri var;
Kalkınma Hedefleri var;
07:03
the further to the right,
the more of the SDGs we fulfill.
the more of the SDGs we fulfill.
132
411178
3125
sağa doğru gittikçe daha çok
Kalkınma Hedefi tamamlıyoruz.
Kalkınma Hedefi tamamlıyoruz.
07:06
We all want to be in
the upper right-hand corner,
the upper right-hand corner,
133
414327
2418
Hepimiz sağ üst köşede
olmak istiyoruz,
olmak istiyoruz,
07:08
the safe and just world for the future.
134
416769
3015
güvenli ve sadece gelecek için bir dünya.
07:11
Now, the point you see there is 1980.
135
419808
2477
Orada gördüğünüz nokta 1980.
07:14
We were in a situation where we actually
were in a safe operating space
were in a safe operating space
136
422309
3474
Aslında daha önce güvenli faaliyet
alanı içinde olduğumuz bir durumdaydık
alanı içinde olduğumuz bir durumdaydık
07:17
but not meeting so many of the SDGs.
137
425807
2104
ama hedeflerin çoğunu başaramıyorduk.
07:19
Here's the trend up until 2015.
138
427935
2972
Burada ise 2015'e kadar olan trend.
07:22
So this is the conventional world,
139
430931
1826
Bu geleneksel dünya,
07:24
which is actually delivering
on an increasing number of SDGs,
on an increasing number of SDGs,
140
432781
3115
gittikçe artan sayıda Kalkınma Hedefi
üzerinde çalışılıyor,
üzerinde çalışılıyor,
07:27
lifting millions of people out of poverty,
141
435920
2208
milyonlarca insan
yoksulluktan kurtarılıyor
yoksulluktan kurtarılıyor
07:30
but doing it at the expense
of the safe operating space on earth.
of the safe operating space on earth.
142
438152
4693
ama bu, dünyadaki güvenli
faaliyet alanı pahasına yapılıyor.
faaliyet alanı pahasına yapılıyor.
07:35
Now, this is the scenario
business as usual, into the future.
business as usual, into the future.
143
443327
3525
Mevcut süreçle geleceğe dair senaryo bu.
07:38
If we just move on as today,
144
446876
1854
Bugünkü gibi ilerlersek
07:40
we will be able to deliver
on some of the SDGs,
on some of the SDGs,
145
448754
2767
Kalkınma Hedefleri'nden
bazılarına ulaşacağız
bazılarına ulaşacağız
07:43
but we'll do it at the expense
of the stability of the earth system.
of the stability of the earth system.
146
451545
3812
ancak bunu dünya sisteminin
stabilitesi pahasına yapacağız.
stabilitesi pahasına yapacağız.
07:48
Now, what if we go faster
on economic growth
on economic growth
147
456061
2714
İktisadi büyüme üzerinde daha hızlı gitsek
07:50
and really ally on one percent
increase per year of income
increase per year of income
148
458799
4924
ve yılda yüzde birlik
bir gelir artışı olsa
bir gelir artışı olsa
07:55
and an even tripling
of the world economy by 2050?
of the world economy by 2050?
149
463747
3360
ve hatta dünya ekonomisi değeri
2050 yılında üçe katlansa?
2050 yılında üçe katlansa?
07:59
That would give us
the following trajectory.
the following trajectory.
150
467131
2216
Bu bize şu gidişatı gösterir.
08:01
We would, yes, go a little bit further
on SDG accomplishments,
on SDG accomplishments,
151
469371
3819
Hedefler konusunda
biraz ilerleme kaydederiz
biraz ilerleme kaydederiz
08:05
but still at the expense of the risk
of destabilizing the planet.
of destabilizing the planet.
152
473214
4294
ama gezegenin dengesini bozmuş oluruz.
08:10
But what if we really go harder?
153
478119
2000
Peki daha iddialı bir ilerleme yapsak?
08:12
What if we increase our ability
to deliver on our promises by 30 percent
to deliver on our promises by 30 percent
154
480143
4701
İklim konusundan ticari anlaşmalara
verdiğimiz sözleri gerçekleştirme yetimizi
verdiğimiz sözleri gerçekleştirme yetimizi
08:16
across all sectors in society,
155
484868
2642
toplumun tüm sektörlerinde
08:19
from climate to our trade agreements?
156
487534
3243
yüzde 30 oranında artırsak?
08:23
A harder scenario would take us
a little bit better,
a little bit better,
157
491188
4240
Daha iddialı bir senaryo
bizi biraz daha ileri taşırdı
bizi biraz daha ileri taşırdı
08:27
but still, we're failing on the SDGs,
158
495452
2971
ama yine de hedeflere ulaşamazdık,
08:30
and we are not accomplishing
a safe operating space for humanity.
a safe operating space for humanity.
159
498447
3987
ayrıca insanlık için güvenli bir
faaliyet alanı da başaramazdık.
faaliyet alanı da başaramazdık.
08:34
So this really led us to a quite
disappointing conclusion,
disappointing conclusion,
160
502458
4526
Yani bu bizi oldukça hayal
kırıklığı yaratan bir sonuca itti;
kırıklığı yaratan bir sonuca itti;
08:39
that we will actually, even if we go
conventional futures, fail on the SDGs
conventional futures, fail on the SDGs
161
507008
5449
geleneksel gidişatı da takip etsek
Kalkınma Hedefleri'ni başaramayacağız
Kalkınma Hedefleri'ni başaramayacağız
08:44
and transgress planetary boundaries.
162
512481
1964
ve gezegensel sınırları ihlal edeceğiz.
08:46
We need some radical thinking.
163
514469
1472
Radikal bir yaklaşım lazım.
08:47
We need to go into
a transformative, disruptive future,
a transformative, disruptive future,
164
515965
4072
Dönüşümsel, devrimsel
bir geleceğe girmemiz lazım,
bir geleceğe girmemiz lazım,
08:52
where we start thinking
outside of the box.
outside of the box.
165
520061
3094
kutunun dışını da
düşünebileceğimiz bir gelecek.
düşünebileceğimiz bir gelecek.
08:55
The modeling and engagement
and dialogues enable us to identify
and dialogues enable us to identify
166
523179
3345
Modelleme, bağlantılar
ve diyaloglar sayesinde
ve diyaloglar sayesinde
08:58
five transformations that could
actually potentially take us there.
actually potentially take us there.
167
526548
3982
bizi amacımıza ulaştıracak
beş dönüşümü tanımlayabiliyoruz.
beş dönüşümü tanımlayabiliyoruz.
09:02
The first one is to cut emissions
by half every decade
by half every decade
168
530554
3218
Birincisi, Paris'e giden bilimsel yolda
09:05
along the scientific pathway to Paris,
169
533796
2266
salınımları her yüzyılda
yarı yarıya kesmek,
yarı yarıya kesmek,
09:08
doubling investments in renewable energy,
170
536086
2422
yenilenebilir enerji yatırımlarını
ikiye katlayarak
ikiye katlayarak
09:10
creating a global energy democracy,
171
538532
2413
küresel bir enerji demokrasisi yaratmak
09:12
allowing us to meet several of the SDGs.
172
540969
2650
ve Kalkınma Hedefleri'nden
birkaçını başarmak.
birkaçını başarmak.
09:16
The second is a rapid shift
towards sustainable food systems,
towards sustainable food systems,
173
544157
4775
İkincisi, sürdürülebilir yiyecek
sistemlerine hızlı bir yönelim,
sistemlerine hızlı bir yönelim,
09:20
investing one percent per year
in sustainable intensification
in sustainable intensification
174
548956
3872
sürdürülebilir yopunlaştırmada
her yıl yüzde birlik yatırım
her yıl yüzde birlik yatırım
09:24
and really moving towards implementing
and investing in solutions
and investing in solutions
175
552852
3119
ve bugün var olan çözümlerimize yönelik
09:27
that we already have available today.
176
555995
2673
uygulama ve yatırım konusunda ilerleme.
09:31
The third is really to shift
our development paradigm
our development paradigm
177
559286
3948
Üçüncüsü, kalkınma paradigmamıza yönelme
09:35
and learn from many
of the developing countries
of the developing countries
178
563258
2238
ve çok hızlı hareket eden
gelişen ülkelerden
gelişen ülkelerden
09:37
that have moved very fast.
179
565520
1259
bir şeyler öğrenmek.
09:38
What if we could have
an economic growth such as in China,
an economic growth such as in China,
180
566803
3349
Ya Çin'de olduğu gibi
ekonomik bir büyüme gerçekleşse?
ekonomik bir büyüme gerçekleşse?
09:42
while doing it within
the environmental parameters
the environmental parameters
181
570176
3023
Üstelik bu, ekolojik bir medeniyetin
09:45
of an ecological civilization?
182
573223
2150
çevresel parametreleri içinde olsa?
09:47
Fourth, a redistribution of wealth.
183
575889
2622
Dördüncüsü, varlıkların dağıtılması.
09:50
What if we could [agree]
that the richest 10 percent
that the richest 10 percent
184
578535
3078
Bir anlaşmaya varsak
ve en zengin yüzde 10'luk dilim
ve en zengin yüzde 10'luk dilim
09:53
could not allow themselves to amass
more than 40 percent, maximum,
more than 40 percent, maximum,
185
581637
3240
milli gelirlerin en fazla
yüzde 40'ından fazlasını toplamasına
yüzde 40'ından fazlasını toplamasına
09:56
of national incomes --
186
584901
1165
izin verilmese?
09:58
a drastic redistribution of wealth,
187
586090
2132
Varlıkların etkili bir yeniden dağıtımı
10:00
reforming the ability
of equity across regions?
of equity across regions?
188
588246
3574
bölgeler arasında eşitlik için
reform etkisi yapmaz mı?
reform etkisi yapmaz mı?
10:03
And finally, fifth, a radical increase
in more education, health,
in more education, health,
189
591844
3795
Ve son olarak beşincisi, daha çok eğitim,
sağlık, iş erişimi, kontrasepsiyon
sağlık, iş erişimi, kontrasepsiyon
10:07
access to work, contraception,
190
595663
1533
konularında radikal bir artış,
10:09
investing largely in women
across the world,
across the world,
191
597220
3285
dünya çapında kadınlar için
daha fazla yatırım
daha fazla yatırım
10:12
allowing us to deliver on SDGs
on gender, inequality,
on gender, inequality,
192
600529
4976
cinsiyet, eşitsizlik, ekonomi
ve kentsel gelişim hakkındaki
ve kentsel gelişim hakkındaki
10:17
economics and urban development.
193
605529
2485
Kalkınma Hedefleri'ne ulaşmamızı sağlar.
10:20
Now, if we would push ourselves
across all these five --
across all these five --
194
608038
3883
Kendimizi bu beş ilke için zorlarsak --
10:23
we tested this, and it would give us
an amazing journey
an amazing journey
195
611945
5143
bunu denedik ve dünyada
güvenli ve adil faaliyet alanına doğru
güvenli ve adil faaliyet alanına doğru
10:29
towards the safe and just
operating space on earth.
operating space on earth.
196
617112
3707
bizi inanılmaz bir yolculuğa çıkardı.
10:33
It shows us that even with
a conservative, empirically based,
a conservative, empirically based,
197
621445
4207
Bize şunu gösterdi,
muhafazakâr ve deneyime dayalı bir
muhafazakâr ve deneyime dayalı bir
karmaşık sistem dinamiği modeliyle bile
10:37
complex system dynamics model,
198
625676
1772
10:39
we are at a state where we can
actually think of transformations
actually think of transformations
199
627472
3991
önümüzdeki 12 yıl ve ilerisi için
10:43
over the next 12 years and beyond
200
631487
1916
bizi güvenli faaliyet alanına götürecek
10:45
that can take us up into
the safe operating space
the safe operating space
201
633427
3205
ve beklenen sosyal
ve ekonomik amaçlara ulaştıracak
ve ekonomik amaçlara ulaştıracak
10:48
and deliver on aspirational
social and economic goals.
social and economic goals.
202
636656
3470
dönüşümleri düşünebileceğimiz
bir durumdayız.
bir durumdayız.
10:52
This is actually quite uplifting,
203
640598
2701
Bu oldukça moral yükseltici,
10:55
despite the fact that we're
not moving along this trajectory.
not moving along this trajectory.
204
643323
3309
bu gidişatta ilerlemediğimiz
gerçeğine rağmen.
gerçeğine rağmen.
10:58
So, in summary:
205
646656
1407
Yani özetle;
11:00
we now, three years into
the operational delivery on the SDGs,
the operational delivery on the SDGs,
206
648087
4161
Kalkınma Hedefleri'nin operasyonel
aşamasında üçüncü yıla gelmişken
aşamasında üçüncü yıla gelmişken
11:04
must draw a line
207
652272
2107
bir çizgi çizmeli
11:06
and conclude that we're not
delivering on our promises,
delivering on our promises,
208
654403
3472
ve vaatlerimizi yerine getirmediğimiz
sonucunu çıkarmalıyız,
sonucunu çıkarmalıyız,
11:09
and not only that, we're running the risks
209
657899
2472
bununla birlikte,
bazı riskler de taşıyoruz;
bazı riskler de taşıyoruz;
11:12
of future generations having
an even tougher ability,
an even tougher ability,
210
660395
3327
dünya sistemini taşma noktasına dek
zorlama riskinden ötürü
zorlama riskinden ötürü
11:15
because of the risk of pushing
the earth system beyond tipping points.
the earth system beyond tipping points.
211
663746
3643
gelecek nesiller daha zor
bir sorumluluk taşıyabilir.
bir sorumluluk taşıyabilir.
11:19
In fact, we are facing even
a risk of a hothouse earth,
a risk of a hothouse earth,
212
667413
3817
Hatta aslına bakarsanız biz
bir sera dünyası riskiyle yüz yüzeyiz,
bir sera dünyası riskiyle yüz yüzeyiz,
11:23
where we will undermine
and create geopolitical instabilities
and create geopolitical instabilities
213
671254
3611
dünyadaki milyarlarca insan için
11:26
that could actually make life
even more tough
even more tough
214
674889
2319
hayatı olduğundan
daha çok zorlaştırabilecek
daha çok zorlaştırabilecek
11:29
for billions of people on earth.
215
677232
2414
geopolitik dengesizlikler yaratıp
onları küçümseyeceğiz.
onları küçümseyeceğiz.
11:31
This, in all honesty,
really, really scares me.
really, really scares me.
216
679670
3637
Bu beni gerçekten korkutuyor.
11:35
But that's also why
I'm standing here tonight,
I'm standing here tonight,
217
683998
2578
Ama bu akşam burada olmamın nedeni de bu
11:38
because the window
of success is still open.
of success is still open.
218
686600
3118
çünkü başarı fırsatı
hâlâ erişilebilir durumda.
hâlâ erişilebilir durumda.
11:41
The earth system is still resilient.
219
689742
2441
Dünya sistemleri hâlâ erişilebilir.
11:44
She is still providing us
with ecosystem services and functions
with ecosystem services and functions
220
692207
3831
Dünya hâlâ bize güvenli bir
faaliyet alanına geçiş yapabileceğimiz
faaliyet alanına geçiş yapabileceğimiz
11:48
that can allow us a transition
back into a safe operating space.
back into a safe operating space.
221
696062
3370
ekosistem hizmet ve işlevlerini sağlıyor.
11:51
But we need radically different thinking.
222
699456
2562
Ancak radikal olarak
farklı bir yaklaşım lazım.
farklı bir yaklaşım lazım.
11:54
We need to see this
as an incredible wake-up call
as an incredible wake-up call
223
702042
3963
Bunu bir uyanış çağrısı olarak görmeliyiz
11:58
but also an opportunity
for transformative change,
for transformative change,
224
706029
2755
ama aynı zamanda dönüşümsel
değişikliğe giden bir fırsat,
değişikliğe giden bir fırsat,
12:00
where we shift gears
225
708808
1300
ibreleri değiştirerek
12:02
and really start thinking
of the SDGs as a transformative agenda
of the SDGs as a transformative agenda
226
710132
3451
dünyada güvenli bir
faaliyet alanı içerisinde
faaliyet alanı içerisinde
Kalkınma Hedefleri'nin dönüşümsel bir
bütün olarak düşünmeye başlamalıyız.
bütün olarak düşünmeye başlamalıyız.
12:05
within a safe operating space on earth.
227
713607
2305
12:07
In other words, we can build
a safe and just world.
a safe and just world.
228
715936
4232
Diğer bir deyişle güvenli
ve adil bir dünya yaratabiliriz.
ve adil bir dünya yaratabiliriz.
12:12
We just have to really,
really get on with it.
really get on with it.
229
720192
3006
Sadece buna bir adım atmamız lazım.
12:15
And let's do it. Thank you.
230
723222
1823
Bunu yapalım. Teşekkürler.
12:17
(Applause)
231
725069
3702
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Johan Rockstrom - Sustainability expertJohan Rockström works to redefine sustainable development, and figure out what needs to happen.
Why you should listen
Johan Rockström leads the Stockholm Resilience Centre, focusing on a new approach to sustainability: the capacity to use change and crisis to spur renewal and innovative thinking. In 2009, working with an international team of scientists, he identified and quantified a set of nine planetary boundaries within which humanity can continue to develop and thrive for generations to come -- while crossing them could generate abrupt or irreversible environmental changes.
Since then, the boundaries research has spread among international organizations, governments, NGOs and companies and has been adopted as a new framework to guide the discussion about "sustainable growth". It is currently debated as a core part of setting the criteria that will follow the UN's Millennium Development Goals. Rockström also chairs Future Earth, an initiative to advance integrated science for global sustainability.
Johan Rockstrom | Speaker | TED.com