TEDxOrcasIsland
Katrina Spade: When I die, recompose me
Katrina Spade: Khi tôi chết, hãy tái tạo lại tôi
Filmed:
Readability: 5
1,346,082 views
Sẽ ra sao nếu như thay vì bị ướp xác rồi chôn hoặc hỏa táng thành tro bụi, cơ thể chúng ta có thể giúp nuôi trồng sự sống mới sau khi chết? Cùng Katrina Spade thảo luận về "tái tạo" - một hệ thống sử dụng quá trình phân hủy hữu cơ để biến những người đã khuất trở thành những lớp đất đem lại sự sống, trân trọng cả Trái Đất cùng những người đã qua đời.
Katrina Spade - Inventor, designer, death care advocate
Katrina Spade created a system called "recomposition" that transforms human bodies into soil, so that we can return to the earth after we die. Full bio
Katrina Spade created a system called "recomposition" that transforms human bodies into soil, so that we can return to the earth after we die. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My name is Katrina Spade,
and I grew up in a medical family
and I grew up in a medical family
0
912
3544
Tôi là Katrina Spade,
gia đình tôi làm trong ngành y tế
gia đình tôi làm trong ngành y tế
nên việc nói chuyện về những cái chết và
chết chóc đã thành thường lệ nơi bàn ăn.
chết chóc đã thành thường lệ nơi bàn ăn.
00:16
where it was fairly normal to talk
about death and dying at the dinner table.
about death and dying at the dinner table.
1
4480
3840
00:21
But I didn't go into medicine
like so many of my family members.
like so many of my family members.
2
9080
3576
Nhưng tôi không giống các thành viên
khác trong gia đình sau này đều học y.
khác trong gia đình sau này đều học y.
00:24
Instead, I went to architecture school
to learn how to design.
to learn how to design.
3
12680
4080
Thay vào đó, tôi tới trường kiến trúc
để học cách thiết kế.
để học cách thiết kế.
00:29
And while I was there,
I began to be curious
I began to be curious
4
17920
2376
Ở đó, tôi bắt đầu tò mò
00:32
about what would happen
to my physical body after I died.
to my physical body after I died.
5
20320
3560
về việc chuyện gì sẽ xảy ra
với thể xác tôi sau khi tôi chết.
với thể xác tôi sau khi tôi chết.
00:36
What would my nearest
and dearest do with me?
and dearest do with me?
6
24440
2280
Những người thân thương
với tôi sẽ phải làm gì ?
với tôi sẽ phải làm gì ?
00:39
So if the existence
and the fact of your own mortality
and the fact of your own mortality
7
27960
3736
Thế nên nếu sự tồn tại
và việc đạo đức của bạn
và việc đạo đức của bạn
00:43
doesn't get you down,
8
31720
1696
không khiến bạn buồn lòng,
00:45
the state of our current
funerary practices will.
funerary practices will.
9
33440
3440
thì những thủ tục tang lễ
hiện nay sẽ làm điều đó.
hiện nay sẽ làm điều đó.
00:49
Today, almost 50 percent of Americans
choose conventional burial.
choose conventional burial.
10
37920
4760
Ngày nay, gần như 50% người Mỹ
chọn việc chôn cất truyền thống.
chọn việc chôn cất truyền thống.
00:55
Conventional burial begins with embalming,
11
43600
2216
Chôn cất truyền thống bắt đầu với ướp xác,
00:57
where funeral staff drain bodily fluid
12
45840
2776
khi các nhân viên nhà tang lễ
rút hết dịch cơ thể
rút hết dịch cơ thể
01:00
and replace it with a mixture
designed to preserve the corpse
designed to preserve the corpse
13
48640
3856
và thế vào bằng dung dịch
giúp lưu giữ xác,
giúp lưu giữ xác,
01:04
and give it a lifelike glow.
14
52520
2040
giúp chúng gần như sáng lên.
01:07
Then, as you know,
bodies are buried in a casket
bodies are buried in a casket
15
55440
3536
Sau đó, hẳn các bạn đã biết,
những cái xác sẽ được cho vào quan tài
những cái xác sẽ được cho vào quan tài
01:11
in a concrete-lined grave
16
59000
2176
chôn dưới một cái mộ vuông vức
01:13
in a cemetery.
17
61200
1200
trong nghĩa trang.
01:16
All told, in US cemeteries,
18
64480
2296
Người ta nói, trong các nghĩa trang của Mỹ
01:18
we bury enough metal
to build a Golden Gate Bridge,
to build a Golden Gate Bridge,
19
66800
3760
ta chôn đủ số kim loại có thể
xây thêm một cái cầu Golden Gate,
xây thêm một cái cầu Golden Gate,
01:24
enough wood to build
1,800 single family homes,
1,800 single family homes,
20
72120
3896
đủ gỗ để xây 1800 nhà cho một gia đình,
01:28
and enough formaldehyde-laden
embalming fluid
embalming fluid
21
76040
2776
và chất đầy dung dịch
lưu giữ chứa formaldehyde
lưu giữ chứa formaldehyde
01:30
to fill eight Olympic-size swimming pools.
22
78840
3040
đủ làm đầy 8 cái bể bơi cho Thế Vận hội.
01:35
In addition, cemeteries
all over the world are reaching capacity.
all over the world are reaching capacity.
23
83160
4000
Hơn thế, các nghĩa trang trên thế giới
cũng bắt đầu đạt ngưỡng sức chứa của mình.
cũng bắt đầu đạt ngưỡng sức chứa của mình.
01:39
Turns out, it doesn't really
make good business sense
make good business sense
24
87720
2816
Thành ra, cũng chẳng phải kinh tế lắm
01:42
to sell someone
a piece of land for eternity.
a piece of land for eternity.
25
90560
3536
khi bán đất cho ai đó vĩnh viễn.
01:46
(Laughter)
26
94120
2016
(Cười)
01:48
Whose idea was that?
27
96160
1616
Ý tưởng của ai thế nhỉ?
01:49
In some places, you can't buy a plot
no matter how much money you have.
no matter how much money you have.
28
97800
3680
Ở vài nơi, bạn không thể mua
đất chôn dù có bao nhiêu tiền.
đất chôn dù có bao nhiêu tiền.
01:54
As a result, cremation rates
have risen fast.
have risen fast.
29
102680
3080
Thế là tỷ lệ hỏa táng tăng cao.
01:58
In 1950, if you suggested your grandmother
be incinerated after she died,
be incinerated after she died,
30
106280
5056
Năm 1950, nếu bạn gợi ý cho bà mình
hỏa táng sau khi chết,
hỏa táng sau khi chết,
02:03
you'd probably be kicked
from the family deathbed.
from the family deathbed.
31
111360
2400
chắc chắn bạn sẽ bị đá ra khỏi gia phả.
02:06
But today, almost half
of Americans choose cremation,
of Americans choose cremation,
32
114520
3656
Nhưng ngày nay, gần nửa
nước Mỹ chọn hỏa táng,
nước Mỹ chọn hỏa táng,
02:10
citing simpler,
33
118200
1320
thấy nó đơn giản,
02:12
cheaper
34
120680
1416
giá rẻ
02:14
and more ecological as reasons.
35
122120
1960
và hợp sinh hóa hơn.
02:17
I used to think that cremation
was a sustainable form of disposition,
was a sustainable form of disposition,
36
125720
4776
Tôi từng nghĩ hỏa táng
là một dạng sắp đặt hợp lý,
là một dạng sắp đặt hợp lý,
02:22
but just think about it for a second.
37
130520
1800
nhưng thử nghĩ thêm một chút.
02:24
Cremation destroys the potential we have
38
132960
2896
Hỏa táng hủy diệt tiềm năng ta có
02:27
to give back to the earth
after we've died.
after we've died.
39
135880
2440
để trả ơn cho Trái Đất sau khi ta chết.
02:31
It uses an energy-intensive process
to turn bodies into ash,
to turn bodies into ash,
40
139440
4176
Nó sử dụng một quy trình tốn điện năng
để biến thân xác thành tro,
để biến thân xác thành tro,
02:35
polluting the air
and contributing to climate change.
and contributing to climate change.
41
143640
3160
độc hại không khí
và tham gia vào biến đổi khí hậu.
và tham gia vào biến đổi khí hậu.
02:39
All told, cremations in the US
42
147800
2296
Thống kê cho biết, hỏa táng tại Mỹ
02:42
emit a staggering 600 million
pounds of carbon dioxide
pounds of carbon dioxide
43
150120
4296
thải ra con số đáng kinh ngạc -
600 triệu pound lượng khí CO2
600 triệu pound lượng khí CO2
02:46
into the atmosphere annually.
44
154440
1680
vào khí quyển mỗi năm.
02:50
The truly awful truth
45
158080
2336
Đó là sự thực đau buồn
02:52
is that the very last thing
that most of us will do on this earth
that most of us will do on this earth
46
160440
3880
khi việc cuối cùng mà hầu hết
chúng ta làm cho Trái Đất
chúng ta làm cho Trái Đất
02:57
is poison it.
47
165040
1200
là đầu độc nó.
03:03
It's like we've created, accepted
and death-denied our way into a status quo
and death-denied our way into a status quo
48
171120
5696
Như thể việc ta sáng tạo, chấp nhận rồi
từ chối cái chết quay lại nguyên trạng,
từ chối cái chết quay lại nguyên trạng,
03:08
that puts as much distance
between ourselves and nature
between ourselves and nature
49
176840
3616
tách biệt ta với thiên nhiên
03:12
as is humanly possible.
50
180480
1640
hết mức có thể.
03:14
Our modern funerary practices
are designed to stave off
are designed to stave off
51
182600
2856
Phương thức ma chay của ta
được thiết kế để cướp đi
được thiết kế để cướp đi
03:17
the natural processes
that happen to a body after death.
that happen to a body after death.
52
185480
2680
quá trình tự nhiên xảy ra
với thân xác ta sau khi chết.
với thân xác ta sau khi chết.
03:20
In other words, they're meant
to prevent us from decomposing.
to prevent us from decomposing.
53
188800
3120
Nói cách khách, chúng ngăn chặn
bản thân khỏi việc phân hủy.
bản thân khỏi việc phân hủy.
03:25
But the truth
54
193320
1816
Nhưng thật ra
03:27
is that nature is really,
really good at death.
really good at death.
55
195160
2600
thiên nhiên cực kỳ, cực kỳ
tài tình với cái chết.
tài tình với cái chết.
03:31
We've all seen it.
56
199440
1376
Ta đã từng thấy rồi.
03:32
When organic material dies in nature,
57
200840
2736
Khi các cá thể hữu cơ chết trong tự nhiên,
03:35
microbes and bacteria
break it down into nutrient-rich soil,
break it down into nutrient-rich soil,
58
203600
3736
vi khuẩn và vi sinh vật phân hủy
chúng thành các lớp đất giàu dinh dưỡng,
chúng thành các lớp đất giàu dinh dưỡng,
03:39
completing the life cycle.
59
207360
1560
hoàn thành vòng tròn sự sống.
03:41
In nature, death creates life.
60
209800
3360
Trong tự nhiên, cái chết tạo ra sự sống.
03:48
Back in architecture school,
I was thinking about all this,
I was thinking about all this,
61
216000
3480
Hồi còn ở trường kiến trúc,
khi nghĩ về điều này,
khi nghĩ về điều này,
03:52
and I set out on a plan
to redesign death care.
to redesign death care.
62
220400
2840
tôi bắt đầu có kế hoạch
thiết kế lại việc chăm sóc cái chết.
thiết kế lại việc chăm sóc cái chết.
03:56
Could I create a system
63
224000
2056
Liệu tôi có thể xây dựng một hệ thống
03:58
that was beneficial to the earth
64
226080
1856
có lợi cho Trái Đất
03:59
and that used nature as a guide
rather than something to be feared?
rather than something to be feared?
65
227960
3560
và coi thiên nhiên như một người
dẫn đường chứ không phải là nỗi sợ hãi?
dẫn đường chứ không phải là nỗi sợ hãi?
04:04
Something that was gentle to the planet?
66
232680
2120
Thứ gì đó dịu dàng với Trái Đất hơn?
04:07
That planet, after all,
supports our living bodies
supports our living bodies
67
235400
2696
Dù sao hành tinh này
đã giúp đỡ cơ thể sống của ta
đã giúp đỡ cơ thể sống của ta
04:10
our whole lives.
68
238120
1720
cả cuộc đời.
04:13
And while I was mulling this all over
69
241160
2496
Và trong khi tôi đang
rối ren với ý tưởng trên
rối ren với ý tưởng trên
04:15
over the drawing board,
70
243680
1200
khắp tấm bảng làm việc,
04:17
the phone rang.
71
245600
1200
điện thoại rung lên.
04:19
It was my friend Kate.
72
247520
1200
Người bạn tôi, Kate gọi.
04:21
She was like, "Hey,
have you heard about the farmers
have you heard about the farmers
73
249640
3616
Cô ấy kiểu "Ê, cậu biết tin
về mấy người nông dân
về mấy người nông dân
04:25
who are composting whole cows?"
74
253280
2280
đang ủ xác cả con bò không?"
04:29
And I was like, "Mmmm."
75
257360
2135
Tôi thì, "Ồ."
04:31
(Laughter)
76
259519
1760
(Cười)
04:34
Turns out that farmers
in agricultural institutions
in agricultural institutions
77
262880
2696
Hóa ra những người nông dân
trong ngành nông nghiệp
trong ngành nông nghiệp
04:37
have been practicing something
called livestock mortality composting
called livestock mortality composting
78
265600
3416
đã luyện tập kĩ năng
ủ phân vật nuôi
ủ phân vật nuôi
04:41
for decades.
79
269040
1536
hàng chục năm.
04:42
Mortality composting is where
you take an animal high in nitrogen
you take an animal high in nitrogen
80
270600
3976
Việc ủ phân vật nuôi này xảy ra
khi ta đặt một con vật nhiều khí ni-tơ
khi ta đặt một con vật nhiều khí ni-tơ
04:46
and cover it with co-composting materials
that are high in carbon.
that are high in carbon.
81
274600
3160
và phủ lấy nó bằng vật liệu ủ
nhiều các-bon.
nhiều các-bon.
04:50
It's an aerobic process,
so it requires oxygen,
so it requires oxygen,
82
278400
3016
Quá trình này rất háo khí,
cần sự có mặt của ô-xy,
cần sự có mặt của ô-xy,
04:53
and it requires
plenty of moisture as well.
plenty of moisture as well.
83
281440
2320
và rất nhiều độ ẩm.
04:56
In the most basic setup, a cow
is covered with a few feet of wood chips,
is covered with a few feet of wood chips,
84
284800
4376
Ở dạng cơ bản nhất, cả con bò
sẽ bị phủ bởi vài feet vụn gỗ,
sẽ bị phủ bởi vài feet vụn gỗ,
05:01
which are high in carbon,
85
289200
1336
thứ nhiều các-bon,
05:02
and left outside for nature,
for breezes to provide oxygen
for breezes to provide oxygen
86
290560
4296
và để ngoài không khí,
để gió cung cấp ô-xy
để gió cung cấp ô-xy
05:06
and rain to provide moisture.
87
294880
1760
và mưa để có thêm độ ẩm.
05:09
In about nine months,
88
297800
2216
Để khoảng 9 tháng,
05:12
all that remains
is a nutrient-rich compost.
is a nutrient-rich compost.
89
300040
3040
những thứ còn lại là
phân bón giàu dinh dưỡng.
phân bón giàu dinh dưỡng.
05:16
The flesh has been decomposed entirely,
90
304040
3336
Da thịt đã bị phân hủy hoàn toàn,
05:19
as have the bones.
91
307400
1560
thậm chí cả xương.
05:22
I know.
92
310520
1216
Tôi biết.
05:23
(Laughter)
93
311760
1496
(Cười)
05:25
So I would definitely
call myself a decomposition nerd,
call myself a decomposition nerd,
94
313280
4176
Chắc chắn tôi sẽ gọi bản thân
là một kẻ mọt sách về phân hủy,
là một kẻ mọt sách về phân hủy,
05:29
but I am far, far from a scientist,
95
317480
3080
nhưng tôi không hề, chắc chắn
không phải khoa học gia,
không phải khoa học gia,
05:33
and one way you can tell this is true
96
321240
1816
và các bạn có thể thấy rõ điều đó
05:35
is that I have often called
the process of composting "magic."
the process of composting "magic."
97
323080
4296
khi thấy tôi gọi quá trình
ủ phân "nhiệm màu".
ủ phân "nhiệm màu".
05:39
(Laughter)
98
327400
3856
(Cười)
05:43
So basically, all we humans need to do
99
331280
2440
Đơn giản hơn, thứ con người ta có thể làm
05:46
is create the right environment
for nature to do its job.
for nature to do its job.
100
334680
2760
chính là tạo điều kiện cho môi trường
hoàn thành việc của nó.
hoàn thành việc của nó.
05:50
It's like the opposite
of antibacterial soap.
of antibacterial soap.
101
338040
3496
Đối ngược với xà phòng chống vi khuẩn.
05:53
Instead of fighting them,
102
341560
1256
Thay vì chống lại chúng,
05:54
we welcome microbes and bacteria
in with open arms.
in with open arms.
103
342840
3320
ta mời gọi vi khuẩn và vi sinh vật
một cách thân thiện.
một cách thân thiện.
05:58
These tiny, amazing creatures
104
346840
2736
Những sinh vật nhỏ bé, tuyệt vời này
06:01
break down molecules
into smaller molecules and atoms,
into smaller molecules and atoms,
105
349600
4016
sẽ bẻ nhỏ các phân tử thành
các nguyên tử và phân tử nhỏ hơn,
các nguyên tử và phân tử nhỏ hơn,
06:05
which are then incorporated
into new molecules.
into new molecules.
106
353640
3320
những thứ sau này hợp lại
thành các phân tử mới.
thành các phân tử mới.
06:10
In other words, that cow is transformed.
107
358280
3240
Như vậy, con bò đã được chuyển hóa.
06:14
It's no longer a cow.
108
362160
1560
Nó không còn là con bò nữa.
06:16
It's been cycled back into nature.
109
364440
1960
Nó được tái sinh thành tự nhiên.
06:19
See? Magic.
110
367800
1960
Thấy không? Thần kỳ.
06:24
You can probably imagine
the light bulb that went off in my head
the light bulb that went off in my head
111
372440
3056
Bạn có thể tưởng tượng ra
chiếc bóng đèn sáng lên trên đầu tôi
chiếc bóng đèn sáng lên trên đầu tôi
06:27
after I received that phone call.
112
375520
1572
sau khi tôi nhận cuộc gọi ấy.
06:29
I began designing a system
113
377640
1776
Tôi bắt đầu thiết kế một hệ thống
06:31
based on the principles
of livestock mortality composting
of livestock mortality composting
114
379440
3080
dựa trên nguyên lý ủ phân vật nuôi
06:35
that would take human beings
and transform them into soil.
and transform them into soil.
115
383440
3280
sẽ giúp con người chuyển hóa thành đất mẹ.
06:43
Fast-forward five years
116
391840
1896
Sau 5 năm,
06:45
and the project has grown in ways
I truly never could have imagined.
I truly never could have imagined.
117
393760
4216
dự án này phát triển hơn
tôi từng tưởng rất nhiều.
tôi từng tưởng rất nhiều.
06:50
We've created a scalable,
replicable non-profit urban model
replicable non-profit urban model
118
398000
4456
Chúng tôi đã tạo ra một mô hình thành thị
có thể đo đếm, tái tạo, không lợi nhuận
có thể đo đếm, tái tạo, không lợi nhuận
06:54
based on the science
of livestock mortality composting
of livestock mortality composting
119
402480
3496
dựa trên khoa học về ủ phân xác động vật
06:58
that turns human beings into soil.
120
406000
2480
có thể biến con người thành đất.
07:01
We've partnered and collaborated
with experts in soil science,
with experts in soil science,
121
409600
3336
Chúng tôi hợp tác và cộng tác với
các chuyên gia về khoa học đất,
các chuyên gia về khoa học đất,
07:04
decomposition, alternative death care,
122
412960
2536
phân hủy, các biện pháp chăm sóc cái chết,
07:07
law and architecture.
123
415520
1400
luật và kiến trúc.
07:09
We've raised funds
from foundations and individuals
from foundations and individuals
124
417680
2381
Chúng tôi gây quỹ từ
các tổ chức và cá nhân
các tổ chức và cá nhân
07:12
in order to design
a prototype of this system,
a prototype of this system,
125
420960
3656
để thiết kế mẫu thử nghiệm
cho hệ thống này,
cho hệ thống này,
07:16
and we've heard from tens of thousands
of people all over the world
of people all over the world
126
424640
3776
và 10 ngàn người trên khắp thế giới
07:20
who want this option to be available.
127
428440
2240
muốn được tiếp cận lựa chọn này.
07:25
OK.
128
433080
1216
OK.
07:26
In the next few years,
129
434320
1816
Trong vài năm tới,
07:28
it's our goal to build the first
full-scale human composting facility
full-scale human composting facility
130
436160
5896
mục tiêu của chúng tôi là
tạo ra một cơ sở ủ xác người
tạo ra một cơ sở ủ xác người
07:34
right in the city of Seattle.
131
442080
1776
ngay tại thành phố Seattle.
07:35
(Applause)
132
443880
3840
(Vỗ tay)
07:43
Imagine it,
133
451880
1200
Nghĩ mà xem,
07:45
part public park,
134
453880
1936
một phần công viên công cộng,
07:47
part funeral home,
135
455840
1736
một phần mái nhà tang lễ,
07:49
part memorial to the people we love,
136
457600
2696
một phần là nơi tưởng niệm
cho những người thân yêu,
cho những người thân yêu,
07:52
a place where we can reconnect
with the cycles of nature
with the cycles of nature
137
460320
3096
một nơi ta có thể tái liên kết
với các vòng tròn tự nhiên
với các vòng tròn tự nhiên
07:55
and treat bodies
with gentleness and respect.
with gentleness and respect.
138
463440
2800
và đối xử với thân xác ta bằng
sự tôn trọng và dịu dàng.
sự tôn trọng và dịu dàng.
08:00
The infrastructure is simple.
139
468640
1936
Cơ sở vật chất rất đơn giản.
08:02
Inside a vertical core,
140
470600
1616
Trong một lõi dựng thẳng,
08:04
bodies and wood chips undergo
accelerated natural decomposition,
accelerated natural decomposition,
141
472240
4096
cơ thể và vụn gỗ cùng trải qua
quá trình phân hủy tự nhiên gia tốc,
quá trình phân hủy tự nhiên gia tốc,
08:08
or composting,
142
476360
1296
hoặc ủ,
08:09
and are transformed into soil.
143
477680
1720
và biến đổi thành đất.
08:13
When someone dies, their body
is taken to a human composting facility.
is taken to a human composting facility.
144
481160
4440
Khi ai đó chết, cơ thể của họ được
chuyển vào cơ sở ủ xác.
chuyển vào cơ sở ủ xác.
08:18
After wrapping the deceased
in a simple shroud,
in a simple shroud,
145
486480
2776
Sau khi bọc người chết bằng tấm vải liệm,
08:21
friends and family carry the body
to the top of the core,
to the top of the core,
146
489280
3040
gia đình và bạn bè có thể mang
người nọ đặt vào trên lõi,
người nọ đặt vào trên lõi,
08:25
which contains the natural
decomposition system.
decomposition system.
147
493160
2880
nơi chứa hệ thống phân hủy tự nhiên.
08:30
During a laying in ceremony,
148
498680
1856
Trong lúc làm lễ đặt,
08:32
they gently place the body into the core
149
500560
2376
họ nhẹ nhàng đặt thân thể
người nọ vào trong lõi
người nọ vào trong lõi
08:34
and cover it with wood chips.
150
502960
1381
và phủ lên bằng vụn gỗ.
08:37
This begins the gentle transformation
from human to soil.
from human to soil.
151
505360
3960
Điều này bắt đầu quá trình chuyển hóa
nhẹ nhàng từ con người trở thành đất.
nhẹ nhàng từ con người trở thành đất.
08:43
Over the next few weeks,
the body decomposes naturally.
the body decomposes naturally.
152
511000
3360
Vài tuần sau, thân thể
phân hủy theo tự nhiên.
phân hủy theo tự nhiên.
08:46
Microbes and bacteria
break down carbon, then protein,
break down carbon, then protein,
153
514960
2776
Vi khuẩn và vi sinh vật
bẻ nhỏ cacbon, rồi tới protein
bẻ nhỏ cacbon, rồi tới protein
08:49
to create a new substance,
154
517760
2096
để tạo ra hợp chất mới,
08:51
a rich, earthy soil.
155
519880
1400
đất màu mỡ giàu dinh dưỡng.
08:54
This soil can then be used
to grow new life.
to grow new life.
156
522640
2520
Loại đất này được dùng
để nuôi trồng sự sống mới.
để nuôi trồng sự sống mới.
08:57
Eventually, you could be a lemon tree.
157
525800
2680
Cuối cùng, có khi bạn sẽ
trở thành một cây chanh.
trở thành một cây chanh.
09:01
(Applause)
158
529586
1150
(Vỗ tay)
09:02
Yeah, thank you.
159
530760
1216
Đúng vậy, cảm ơn.
09:04
(Applause)
160
532000
3360
(Vỗ tay)
09:09
Who's thinking about
lemon meringue pie right now?
lemon meringue pie right now?
161
537880
2536
Có ai đang nghĩ đến bánh nướng
chanh quất không?
chanh quất không?
09:12
(Laughter)
162
540440
2136
(Cười)
09:14
A lemon drop?
163
542600
1200
Một giọt chanh?
09:16
Something stronger?
164
544720
1200
Hay cái gì nặng vị hơn?
09:19
So in addition to housing the core,
165
547320
2216
Vậy là ngoài việc tạo nơi đặt lõi chính,
09:21
these buildings will function
to support the grieving
to support the grieving
166
549560
2696
các tòa nhà khác sẽ hỗ trợ
quá trình thăm viếng
quá trình thăm viếng
09:24
by providing space for memorial services
and end-of-life planning.
and end-of-life planning.
167
552280
3600
khi tạo ra các không gian cho dịch vụ
tưởng niệm và lên kế hoạch cái chết.
tưởng niệm và lên kế hoạch cái chết.
09:28
The potential for repurposing is huge.
168
556560
2536
Tiềm năng tái mục đích là rất lớn.
09:31
Old churches and industrial warehouses
can be converted into places
can be converted into places
169
559120
4616
Các nhà thờ cũ hay các nhà kho
công nghiệp đều có thể trở thành chỗ
công nghiệp đều có thể trở thành chỗ
09:35
where we create soil and honor life.
170
563760
2640
để ta tạo ra đất đai và tôn vinh sự sống.
09:39
We want to bring back the aspect of ritual
171
567800
2176
Chúng tôi muốn lấy lại những giá trị
09:42
that's been diluted
over the past hundred years
over the past hundred years
172
570000
2776
đã phai nhạt qua hàng trăm năm
09:44
as cremation rates have risen
173
572800
2096
vì tỷ lệ hỏa táng tăng cao
09:46
and religious affiliation has declined.
174
574920
2640
trong khi các mối quan hệ
tinh thần giảm xuống.
tinh thần giảm xuống.
09:51
Our Seattle facility will function
as a model for these places
as a model for these places
175
579440
3536
Cơ sở tại Seattle của chúng tôi
sẽ là hình mẫu cho những nơi như vậy
sẽ là hình mẫu cho những nơi như vậy
09:55
all over the world.
176
583000
1600
trên toàn thế giới.
09:57
We've heard from communities
in South Africa, Australia,
in South Africa, Australia,
177
585120
3136
Chúng tôi đã nghe về các
cộng đồng ở Nam Phi, Úc,
cộng đồng ở Nam Phi, Úc,
10:00
the UK, Canada and beyond.
178
588280
2920
Anh, Canada và hơn thế nữa.
10:03
We're creating a design toolkit
179
591960
2376
Chúng tôi đang thiết kế
một bộ công cụ
một bộ công cụ
10:06
that will help others
design and build facilities
design and build facilities
180
594360
3200
giúp mọi người thiết kế
và xây dựng các cơ sở
và xây dựng các cơ sở
10:10
that will contain technical specifications
181
598240
2576
có chứa các kĩ thuật đặc biệt này
10:12
and regulatory best practices.
182
600840
1720
và các hoạt động được cho phép.
10:15
We want to help individuals,
organizations,
organizations,
183
603080
2496
Chúng tôi muốn giúp các cá nhân, tổ chức
10:17
and down the road, municipalities
184
605600
2216
và ở đâu đó, các thành phố tự trị
10:19
design and build facilities
in their own cities.
in their own cities.
185
607840
2960
thiết kế cùng xây dựng các cơ sở
trong chính thành phố của họ.
trong chính thành phố của họ.
10:24
The idea is that every one of these places
should look and feel completely different
should look and feel completely different
186
612040
3976
Chúng tôi mong mọi người tại những nơi ấy
sẽ nhìn và cảm nhận hoàn toàn khác biệt
sẽ nhìn và cảm nhận hoàn toàn khác biệt
10:28
with the same system inside.
187
616040
1896
dù với cùng một hệ thống bên trong.
10:29
They're really meant to be designed
for the neighborhood in which they reside
for the neighborhood in which they reside
188
617960
4056
Thực sự, những cơ sở này được thiết kế
dành riêng cho những nơi chúng xây dựng
dành riêng cho những nơi chúng xây dựng
10:34
and the community which they serve.
189
622040
1920
và cộng đồng mà chúng phục vụ.
10:38
The other idea is
for supportive staff to be on hand
for supportive staff to be on hand
190
626480
3216
Một mong muốn nữa, đó là
đội ngũ nhân viên có thể trực tiếp hỗ trợ
đội ngũ nhân viên có thể trực tiếp hỗ trợ
10:41
to help families with the care
and preparation of loved ones' bodies.
and preparation of loved ones' bodies.
191
629720
3560
và giúp đỡ gia đình chăm sóc, chuẩn bị
cho thể xác người đã khuất.
cho thể xác người đã khuất.
10:46
We're banishing practices
that bewilder and disempower
that bewilder and disempower
192
634520
3416
Chúng ta đang bỏ đi những hủ tục
gây hoang mang và buồn bực,
gây hoang mang và buồn bực,
10:49
and creating a system
that is beautiful and meaningful
that is beautiful and meaningful
193
637960
3480
để tạo ra một hệ thống
đẹp đẽ, ý nghĩa,
đẹp đẽ, ý nghĩa,
10:54
and transparent.
194
642320
1320
và công khai.
10:57
We believe that access
to ecological death care
to ecological death care
195
645080
2656
Việc tiếp cận với biện pháp
chăm sóc cái chết sinh học
chăm sóc cái chết sinh học
10:59
is a human right.
196
647760
1200
là quyền con người.
11:04
OK, so you know the old saying,
197
652640
3096
Các bạn biết câu thành ngữ,
11:07
if you can compost a cow,
you can compost a human?
you can compost a human?
198
655760
2576
Ủ được vật, ủ được người chứ?
11:10
(Laughter)
199
658360
3000
(Cười)
11:15
Turns out, it's true.
200
663280
1480
Hóa ra lại đúng vậy.
11:18
Since 2014, we've been
running a pilot project
running a pilot project
201
666320
3056
Từ năm 2014, chúng tôi đã
chạy chương trình thử nghiệm
chạy chương trình thử nghiệm
11:21
in the hills of North Carolina
202
669400
1856
tại các ngọn đồi ở Bắc Carolina
11:23
with the Forensic Anthropology Department
at Western Carolina University.
at Western Carolina University.
203
671280
3920
với Ban Khám nghiệm Nhân học
trường Đại học Tây Carolina.
trường Đại học Tây Carolina.
11:28
Six donor bodies
have been covered in wood chips,
have been covered in wood chips,
204
676200
3376
6 thân thể hiến tặng
đã được phủ vụn gỗ,
đã được phủ vụn gỗ,
11:31
oxygen provided by breezes,
205
679600
2296
lấy ô-xy từ gió,
11:33
microbes and bacteria doing their jobs.
206
681920
2280
vi khuẩn và vi sinh vật chăm chỉ làm việc.
11:37
This pilot program has allowed us
to demonstrate that it's possible
to demonstrate that it's possible
207
685440
3496
Chương trình thử nghiệm này cho phép
chúng tôi chứng minh rằng
chúng tôi chứng minh rằng
11:40
to harness the incredible power
of natural decomposition
of natural decomposition
208
688960
3696
việc nhận nguồn năng lượng to lớn
từ việc phân hủy tự nhiên
từ việc phân hủy tự nhiên
11:44
to turn human bodies into soil,
209
692680
1920
xác người thành đất
là có thể xảy ra,
là có thể xảy ra,
11:47
and we're working
with other universities as well.
with other universities as well.
210
695400
2400
và chúng tôi cũng đang làm việc
với vài trường đại học khác nữa.
với vài trường đại học khác nữa.
11:50
Soil scientists
at Washington State University,
at Washington State University,
211
698480
2880
Các nhà khoa học đất
tại Đại học bang Washington,
tại Đại học bang Washington,
11:54
the grad students, anyway,
212
702520
1536
các học sinh tốt nghiệp
11:56
are working to compost
teeth with amalgam fillings
teeth with amalgam fillings
213
704080
4056
đang cố phân hủy răng
bằng hỗn hống
bằng hỗn hống
12:00
so that we can understand
what happens to the mercury therein.
what happens to the mercury therein.
214
708160
2920
để ta có thể hiểu được
chuyện xảy ra với thủy ngân.
chuyện xảy ra với thủy ngân.
12:04
Next up, we'll be beginning experiments
215
712040
2056
Tiếp tới, chúng tôi sẽ bắt đầu thí nghiệm
12:06
to determine what happens
to chemo drugs and pharmaceuticals
to chemo drugs and pharmaceuticals
216
714120
3456
để quan sát xem điều gì xảy ra
với các loại thuốc và dược hóa sinh
với các loại thuốc và dược hóa sinh
12:09
during the composting process,
217
717600
1736
trong quá trình ủ,
12:11
and whether additional
remediation will be needed.
remediation will be needed.
218
719360
2360
liệu những chất bổ sung này
có cần thiết không.
có cần thiết không.
12:17
By the way,
219
725640
1736
Nhân tiện đây,
12:19
composting creates a great deal of heat,
220
727400
2496
quá trình ủ tạo ra
một nguồn nhiệt rất lớn,
một nguồn nhiệt rất lớn,
12:21
especially this particular
type of composting.
type of composting.
221
729920
2360
đặc biệt là với kỹ thuật ủ
chúng tôi đang sử dụng.
chúng tôi đang sử dụng.
12:25
One week after we began
composting our fifth donor body,
composting our fifth donor body,
222
733880
4776
Một tuần trước khi chúng tôi
bắt đầu ủ thân thể hiến tặng thứ 5,
bắt đầu ủ thân thể hiến tặng thứ 5,
12:30
the temperature inside
that mound of wood chips
that mound of wood chips
223
738680
3136
nhiệt độ bên trong khối vụn gỗ
12:33
reached 158 degrees Fahrenheit.
224
741840
3080
đã lên tới 158 độ F.
12:38
Imagine harnessing that heat
to create energy
to create energy
225
746120
3016
Tưởng tượng sử dụng nguồn nhiệt ấy
để tạo ra năng lượng
để tạo ra năng lượng
12:41
or comfort the grieving on a cold day.
226
749160
2440
hoặc giữ ấm cho những ngày đông buồn.
12:45
The death care revolution has begun.
227
753040
1840
Cuộc cách mạng chăm sóc
cái chết đã bắt đầu.
cái chết đã bắt đầu.
12:47
It's an exciting time to be alive.
228
755720
1960
Thực là một thời điểm tuyệt vời để sống.
12:51
Thank you.
229
759640
1216
Cảm ơn.
12:52
(Applause)
230
760880
3480
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Katrina Spade - Inventor, designer, death care advocateKatrina Spade created a system called "recomposition" that transforms human bodies into soil, so that we can return to the earth after we die.
Why you should listen
Katrina Spade is a designer and entrepreneur who focuses on transforming death care. As the founder and CEO of Recompose, she is developing a new model of caring for our dead which focuses on transparency, participation, and nature. She has a Masters in Architecture from the University of Massachusetts Amherst, a certificate in Sustainable Design and Building from Yestermorrow Design/Build School and a Bachelors in Cultural Anthropology from Haverford College.
Spade's work has been featured in The Atlantic, Wired, and the New York Times. She is an Echoing Green Climate Fellow.
Katrina Spade | Speaker | TED.com