ABOUT THE SPEAKER
Jessica Shortall - Strategy consultant, social entrepreneur and author
Jessica Shortall is a working mom of two and author of Work. Pump. Repeat: The New Mom's Survival Guide to Breastfeeding and Going Back to Work.

Why you should listen

What do breastfeeding and paid leave for working mothers, sustainable eye care, hunger, green investing, giving shoes and the business case for LGBT equality have in common? 

For Jessica Shortall, they have all been opportunities to change the world: challenges that need sustainable solutions and require a deep understanding of market forces, audiences, and cultures. They all require an intense dive into data, and they all benefit from powerful storytelling.

Shortall has provided strategy consulting to dozens of businesses, social enterprises, non-profit organizations and campaigns in the US, UK and beyond. Her first book, Work. Pump. Repeat: The New Mom's Guide to Surviving Breastfeeding and Going Back to Work, was inspired by her own experiences of circumnavigating the globe with a breast pump. She interviewed hundreds of working mothers and dozens of HR professionals to create a practical, relatable, judgment-free guide for women who want to try to continue breastfeeding after they've returned to work.

Shortall started her adult life as a Peace Corps Volunteer in Uzbekistan, and she haven't stopped searching for ways to change the world since, across non-profit and for-profit worlds. In the early 2000s, she co-founded and franchised a non-profit organization that is now active in more than 40 communities. In 2006, she received an MBA with honors from the University of Oxford, as a Skoll Scholar in Social Entrepreneurship. She went on to spend three years providing consulting services to social entrepreneurs. From 2009 to 2014, she was the first Director of Giving at TOMS Shoes, hired to build out the now-iconic One for One giving mission and strategy. 

She currently lives in Dallas, TX with her husband Clay and her two children.

More profile about the speaker
Jessica Shortall | Speaker | TED.com
TEDxSMU

Jessica Shortall: The US needs paid family leave -- for the sake of its future

Jessica Shortall: မိဘအသစ်တွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ကလေးတွေအပေါ် အမေရိက ဘယ်လို ကျရှုံးသလဲ။

Filmed:
1,521,725 views

အမျိုးသမီးတွေအလုပ်လုပ်ဖို့ လိုသလို၊ အလုပ်လုပ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ကလေးယူဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါဆို အမေရိကန်က ဘာဖြစ်လို့ အလုပ်လုပ်တဲ့ အမေသစ်တွေကို လစာရ ခွင့် မပေးတဲ့ တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်နေရတာလဲ။ ဒီ ပြတ်သားတဲ့ ဟောပြောချက်မှာ အမေရိကမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေအသစ်ဘဝရဲ့ အမှန်တရားက မမြင်ရတဲ့အပြင် အရမ်းကို ဆိုးရွားလှတာကို Jessica Shortall က ခံစားချက်ပြည့်ဖြင့်ဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။ နှစ်တိုင်း သန်းပေါင်းများစွာသော အမျိုးသမီးတွေဟာ ကလေးမွေးပြီး အပတ်အနည်းငယ်အတွင်း အတင်းအဓမ္မ အလုပ်ဆင်းကြရပါတယ်။ သူမရဲ့ အကြံဉာဏ်ကို ဝေမျှဖို့ကောင်းပါတယ် -- အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ကလေးတွေဆိုင်ရာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ချဉ်းကပ်ပုံကြောင့် စီးပွားရေး၊ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းအရ ပေးဆပ်နေရတဲ့ တန်ဖိုးတွေကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ရယ်၊ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မိခင်အားလုံးအတွက် လစာရ ခွင့်ပေးရင်း အနာဂတ်စီးပွားရေးကို ပိုခိုင်ခန့်အောင်လုပ်ဖို့ အချိန်ကျရောက်လို့လာပါပြီ။
- Strategy consultant, social entrepreneur and author
Jessica Shortall is a working mom of two and author of Work. Pump. Repeat: The New Mom's Survival Guide to Breastfeeding and Going Back to Work. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
What does a working mother look like?
0
360
2856
အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေတစ်ယောက်ဘာနဲ့တူလဲ။
00:15
If you ask the Internet,
this is what you'll be told.
1
3240
3256
အင်တာနက်ကို မေးရင်
ရှင်ကို ဒီလိုပြောလိမ့်မယ်။
00:18
Never mind that this is
what you'll actually produce
2
6520
4430
ကလေးကို ရှင့်ပေါင်ပေါ်တင်ပြီး ကွန်ပျူတာနဲ့
အလုပ်လုပ်ရင် ရလာမယ့်ရလဒ်က
00:22
if you attempt to work at a computer
with a baby on your lap.
3
10970
2886
ဒါဆိုတာကိုတော့ အရေးမထားပါနဲ့။
00:25
(Laughter)
4
13880
1536
(ရယ်သံများ)
00:27
But no, this isn't a working mother.
5
15440
2896
ဒါပေမဲ့ မဟုတ်ဘူး၊ ဒါ အလုပ်လုပ်နေတဲ့
အမေ မဟုတ်ဘူး။
00:30
You'll notice a theme in these photos.
We'll look at a lot of them.
6
18360
3176
ဒီပုံတွေထဲက အပြင်အဆင်ကို သတိထားမိမှာပါ။
ဒီပုံတွေအများကြီးကြည့်ရအောင်။
00:33
That theme is amazing natural lighting,
7
21560
2416
အဲ့ဒါက ပြီးပြည့်စုံတဲ့
သဘာဝ အလင်းရောင်လေ။
00:36
which, as we all know,
8
24000
3136
ကျွန်မတို့ သိတဲ့အတိုင်း ဒါက
00:39
is the hallmark
of every American workplace.
9
27160
4176
အမေရိကန် အလုပ်နေရာရဲ့
ဝိသေသလက္ခဏာပေါ့။
00:43
There are thousands of images like these.
10
31360
3456
ဒီလိုပုံတွေ ထောင်ပေါင်းများစွာရှိပါတယ်။
00:46
Just put the term "working mother"
into any Google image search engine,
11
34840
3416
ဓာတ်ပုံ စတော့ဆိုက်မှာ၊ Google ရုပ်ပုံ
ရှာဖွေရေးအင်ဂျင်ထဲကို "အလုပ်
00:50
stock photo site.
12
38280
1256
လုပ်နေတဲ့အမေ" ရိုက်လိုက်
00:51
They're all over the Internet,
13
39560
1456
ပုံတွေက အင်တာနက်ပေါ်မှာပါ။
00:53
they're topping
blog posts and news pieces,
14
41040
2376
ဘလော့ နဲ့ သတင်းတွေရဲ့
မျက်နှာစာမှာ ရောက်နေပါတယ်။
00:55
and I've become kind of obsessed with them
and the lie that they tell us
15
43440
4336
ဒီသတင်းတွေရယ်၊ မုသားစကားတွေရယ်၊
ကျွန်မတို့ကိုပေးတဲ့ စိတ်သက်သာမှုတွေ၊
00:59
and the comfort that they give us,
16
47800
1976
အမေရိကန်မှာ အလုပ်လုပ်နေသူ
အမေသစ်တစ်ယောက်ဖြစ်လာရင်
01:01
that when it comes
to new working motherhood in America,
17
49800
3416
အရာရာက အဆင်ပြေတယ်ဆိုတာတွေနဲ့
ပတ်သတ်ပြီး
01:05
everything's fine.
18
53240
1776
ရေးနေကြတာ အများကြီးပါပဲ။
01:07
But it's not fine.
19
55040
1576
ဒါပေမဲ့ အဲလိုကောင်းနေတာ မဟုတ်ဘူး။
01:08
As a country, we are sending
millions of women back to work
20
56640
3416
နိုင်ငံတစ်ခုအနေနဲ့ ကျွန်မတို့တွေ
နှစ်တိုင်း သန်းပေါင်းများစွာ
01:12
every year, incredibly
and kind of horrifically soon
21
60080
3936
အမျိုးသမီးတွေကို ကလေးမွေးပြီးချင်း
ဆိုးရွားစွာဘဲ ချက်ချင်း
01:16
after they give birth.
22
64040
1656
အလုပ်ပြန်လုပ်ခိုင်းနေပါတယ်။
01:17
That's a moral problem
23
65720
1696
ဒါက စာရိတ္တပြဿနာပါ။
01:19
but today I'm also going to tell you
why it's an economic problem.
24
67440
3896
ဒါပေမဲ့ ဒါက ဘာလို့ စီးပွားရေးပြဿနာ
ဖြစ်လဲဆိုတာ ကျွန်မ ပြောပါမယ်။
01:23
I got so annoyed and obsessed
with the unreality of these images,
25
71360
3616
ဒီပုံတွေရဲ့ မစစ်မှန်မှုကို ကျွန်မ
စွဲလန်းပြီး စိတ်ကုန်လာတယ်။
01:27
which look nothing like my life,
26
75000
2016
အဲဒါတွေက ကျွန်မ ဘဝနဲ့ တခြားစီပဲလေ။
01:29
that I recently decided to shoot and star
in a parody series of stock photos
27
77040
5176
ဒါကြောင့် မကြာသေးခင်က သရော်ဓာတ်ပုံတွေ
ပါဝင်ရိုက်ကူးဖို့ ကျွန်မဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။
01:34
that I hoped the world would start to use
28
82240
2136
ရှင့်ကလေးရဲ့ အဟာရအရင်းအမြစ်က
ရှင့်ကိုယ်မှာ တွယ်ကပ်ရှိနေပေမဲ့
01:36
just showing the really awkward reality
of going back to work
29
84400
4256
အလုပ်ကိုပြန်သွားရတဲ့ နားလည်ရ
ခဲယဉ်းတဲ့ အဖြစ်မှန်ကို
01:40
when your baby's food source
is attached to your body.
30
88680
3560
တစ်ကမ္ဘာလုံးက စသုံးလိမ့်မယ်လို့
မျှော်လင့်ပါတယ်။
01:45
I'm just going to show you two of them.
31
93320
2376
အဲဒီအထဲက နှစ်ပုံကို ကျွန်မပြမယ်။
01:47
(Laughter)
32
95720
2056
(ရယ်သံများ)
01:49
Nothing says "Give that girl a promotion"
like leaking breast milk
33
97800
3096
"တင်ပြမှုလုပ်တုန်း အင်္ကျီမှာ
နို့စွန်းနေတဲ့ ကောင်မလေးကို
01:52
through your dress during a presentation.
34
100920
2136
ရာထူးတိုးပေးလိုက်စမ်း"
01:55
You'll notice that there's
no baby in this photo,
35
103080
2416
ဒီပုံထဲမှာ ကလေးမပါဘူးဆိုတာ
ရှင်တို့ သတိထားမိမယ်။
01:57
because that's not how this works,
36
105520
2616
အကြောင်းက အဲလို လုပ်လို့မရဘူးလေ။
02:00
not for most working mothers.
37
108160
2336
အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေအများစုအတွက်ပေါ့။
02:02
Did you know, and this will ruin your day,
38
110520
2056
သိလား။ ဒါက ရှင်တို့ရဲ့ နေ့ကို
ဖျက်ဆီးပစ်မှာ။
02:04
that every time a toilet is flushed,
its contents are aerosolized
39
112600
3176
အိမ်သာရေလောင်းတိုင်း
အိမ်သာရေမှုန်တွေက လေထဲမှာ
02:07
and they'll stay airborne for hours?
40
115800
2416
နာရီအနည်းငယ်ရှိနိုင်တယ် ဆိုတာကိုလေ။
02:10
And yet, for many new working mothers,
41
118240
2736
အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေသစ်တွေအတွက်
02:13
this is the only place during the day
that they can find to make food
42
121000
3256
သူတို့ မွေးကင်းစကလေးတွေအတွက်
တနေ့အတွင်း အစာပြင်ဆင်ရေး
02:16
for their newborn babies.
43
124280
1320
တစ်ခုတည်းသော နေရာဖြစ်တယ်။
02:18
I put these things,
a whole dozen of them, into the world.
44
126880
3456
ကမ္ဘာကို ဒီလိုအရာတွေများစွာတင်ပြပါတယ်။
02:22
I wanted to make a point.
45
130360
1616
ကျွန်မ အဆိုပြုချင်လို့ပါ။
02:24
I didn't know what I was also doing
was opening a door,
46
132000
3416
ကျွန်မလုပ်နေတာက တံခါးတစ်ချပ်
ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်ဆိုတာ မသိခဲ့ပါဘူး။
02:27
because now, total strangers
from all walks of life
47
135440
3536
အကြောင်းက လူတန်းစားအလွှာစုံ
လုံးဝသူစိမ်းတွေက အချိန်တိုင်း
02:31
write to me all the time
48
139000
1936
ကျွန်မဆီ စာရေးလာကြလို့လေ။
02:32
just to tell me what it's like
for them to go back to work
49
140960
3856
ကလေးမွေးပြီး ရက်၊ အပတ်အနည်းငယ်
အတွင်း အလုပ်ပြန်လုပ်ရတာ
02:36
within days or weeks of having a baby.
50
144840
3016
ဘယ်လိုလဲဆိုတာ ကျွန်မကို
ပြောဖို့ပေါ့။
02:39
I'm going to share
10 of their stories with you today.
51
147880
2576
သူတို့ရဲ့ ပုံပြင်ထဲက ၁၀ ပုဒ်
ရှင်တို့ကို ပြောပြမယ်။
02:42
They are totally real,
some of them are very raw,
52
150480
3376
လုံးဝ အစစ်မှန်တွေပါ။
တစ်ချို့ဟာတွေက ခံစားချက်ပြင်းပါတယ်။
02:45
and not one of them
looks anything like this.
53
153880
3040
အဲဒီအထဲက တစ်ခုမှ ဒါနဲ့ မတူဘူး။
02:50
Here's the first.
54
158360
1776
ဒါက ပထမတစ်ပုဒ်။
02:52
"I was an active duty
service member at a federal prison.
55
160160
3696
"ကျွန်မက ဗဟိုအစိုးရ အကျဉ်းဌာနမှာ
တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးပါ။
02:55
I returned to work after the maximum
allowed eight weeks for my C-section.
56
163880
4376
ကျွန်မ ဗိုက်ခွဲမွေးလို့ ခွင့်ပြုထားတဲ့
၈ ပတ်ပြီး အလုပ်ပြန်လုပ်ပါတယ်။
03:00
A male coworker was annoyed
that I had been out on 'vacation,'
57
168280
4056
အမျိုးသား အလုပ်ဖော်တစ်ယောက်က
ကျွန်မ "အားလပ်ရက်"ရလို့ ဒေါသဖြစ်ပါတယ်။
03:04
so he intentionally opened the door on me
while I was pumping breast milk
58
172360
3429
ဒါကြောင့် ကျွန်မ နို့ညှစ်နေတဲ့အချိန်မှာ
တံခါးကို သူ တမင် ဖွင့်လိုက်ပြီး
03:07
and stood in the doorway
with inmates in the hallway."
59
175813
4043
တခြားအကျဉ်းသားတွေနဲ့ အတူ
တံခါးဝမှာ ရပ်ကြပါတယ်။"
03:11
Most of the stories that these women,
total strangers, send to me now,
60
179880
3296
ဒီ ကျွန်မဆီပို့လာတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊
သူစိမ်းတွေရဲ့ ပုံပြင်အများစုဟာ
03:15
are not actually even about breastfeeding.
61
183200
2256
တကယ်တော့ နို့တိုက်တဲ့အကြောင်းတွေ
မဟုတ်ပါဘူး။
03:17
A woman wrote to me to say,
62
185480
1896
အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ကျွန်မဆီ
စာရေးပါတယ်။
03:19
"I gave birth to twins and went back
to work after seven unpaid weeks.
63
187400
4776
"ကျွန်မ အမွှာပူးလေးမွေးပြီး လစာမဲ့ ခွင့်
၇ ပတ်ပြီးနောက် အလုပ်ပြန်ဆင်းပါတယ်။
03:24
Emotionally, I was a wreck.
64
192200
1656
စိတ်ပိုင်းအရ ကျိုးပဲ့ခဲ့ပါတယ်။
03:25
Physically, I had a severe hemorrhage
during labor, and major tearing,
65
193880
4336
ရုပ်ပိုင်းအရတော့ ကလေးမွေးနေတုန်း
သွေးထွက်လွန်ပြီး အသားပြဲသွားလို့
03:30
so I could barely get up, sit or walk.
66
198240
2736
မထနိုင်၊ မရပ်နိုင်၊
လမ်းမလျှောက်နိုင်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
03:33
My employer told me I wasn't allowed
to use my available vacation days
67
201000
3856
ကျွန်မ အလုပ်ရှင်က ကျွန်မရဲ့ ကျန်တဲ့
အားလပ်ရက်တွေသုံးခွင့်မရှိဘူးလို့ ပြောတယ်။
03:36
because it was budget season."
68
204880
1760
အကြောင်းက ဘက်ဂျက်ကာလဖြစ်နေလို့ပါ။"
03:39
I've come to believe that we can't look
situations like these in the eye
69
207800
4616
ဒီလိုအခြေအနေတွေကို ကျွန်မတို့ တည့်တိုး
မကြည့်ရဲကြဘူး လို့ယုံကြည်လာပါတယ်။
03:44
because then we'd be horrified,
70
212440
1816
ကျွန်မတို့က လန့်ကြမှာလေ။
03:46
and if we get horrified
then we have to do something about it.
71
214280
3056
ကျွန်မတို့ လန့်ရင် ကျွန်မတို့က
တစ်ခုခုလုပ်ရမှာပေါ့။
03:49
So we choose to look at,
and believe, this image.
72
217360
3856
ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ ဒီပုံကို ကြည့်ပြီး
ယုံကြည်ကြတယ်လေ။
03:53
I don't really know
what's going on in this picture,
73
221240
2456
ဒီပုံမှာ ဘာဖြစ်နေလဲတော့ ကျွန်မ
မသိဘူး။
03:55
because I find it weird
and slightly creepy.
74
223720
2656
ဒီပုံ ထူးဆန်းပြီး
ကြောက်ဖို့ကောင်းတယ် ထင်လို့ပါ။
03:58
(Laughter)
75
226400
1416
(ရယ်သံများ)
03:59
Like, what is she doing?
76
227840
1216
ဆိုပါစို့၊ သူဘာလုပ်နေတာလဲ။
04:01
But I know what it tells us.
77
229080
4016
ဒါပေမဲ့ ဒါက ဘာကိုပြောလဲဆိုတာ
ကျွန်မသိပါတယ်။
04:05
It tells us that everything's fine.
78
233120
2536
အရာအားလုံးအဆင်ပြေတယ်လို့
ကျွန်မတို့ကို ပြောနေတာလေ။
04:07
This working mother, all working mothers
and all of their babies, are fine.
79
235680
3736
ဒီအလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေ၊ အလုပ်လုပ်နေတဲ့
အမေအားလုံး၊ ကလေးအားလုံး ကောင်းတယ်ပေါ့။
04:11
There's nothing to see here.
80
239440
1976
ဒီမှာ ဘာမှကြည့်စရာမရှိဘူးပေါ့။
04:13
And anyway, women have made a choice,
81
241440
3416
ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်လေ၊ အမျိုးသမီးတွေက
ရွေးချယ်မှုတစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်။
04:16
so none of it's even our problem.
82
244880
2296
ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ ပြဿနာမဟုတ်ဘူးပေါ့။
04:19
I want to break this choice thing
down into two parts.
83
247200
2936
ဒီရွေးချယ်မှုကို နှစ်ပိုင်း ခွဲချင်ပါတယ်။
04:22
The first choice says
that women have chosen to work.
84
250160
3616
ပထမတစ်ခု - အမျိုးသမီးတွေက
အလုပ်လုပ်ဖို့ ရွေးချယ်တာပါ။
04:25
So, that's not true.
85
253800
2216
အဲဒါ မမှန်ပါဘူး။
04:28
Today in America, women make up
47 percent of the workforce,
86
256040
5215
ကနေ့ အမေရိကန်မှာ အမျိုးသမီးတွေက
အလုပ်အားရဲ့ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းပါ။
04:33
and in 40 percent of American households
87
261279
1977
အမေရိကန် အိမ်ထောင်စု ၄၀ %
04:35
a woman is the sole
or primary breadwinner.
88
263280
3536
အမျိုးသမီးက တစ်ဦးတည်းသော
ပိုက်ဆံရှာသူဖြစ်ပါတယ်။
04:38
Our paid work is a part, a huge part,
of the engine of this economy,
89
266840
4536
ကျွန်မတို့ရဲ့ လစာရ အလုပ်က ဒီစီးပွား
ယန္တာရားရဲ့ အစိတ်အပိုင်းကြီးတစ်ခုပါ။
04:43
and it is essential
for the engines of our families.
90
271400
2776
ကျွန်မတို့ မိသားစု ယန္တရားအတွက်လည်း
အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။
04:46
On a national level,
our paid work is not optional.
91
274200
4176
တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့်မှာ ကျွန်မတို့
လုပ်အားက ရွေးချယ်စရာမဟုတ်ဘူး။
04:50
Choice number two says that women
are choosing to have babies,
92
278400
2936
နံပါတ်၂ ပြောတာက အမျိုးသမီးတွေက
ကလေးယူဖို့ ရွေးချယ်တာမို့လို့
04:53
so women alone should bear
the consequences of those choices.
93
281360
3120
ဒီရွေးချယ်မှုရဲ့ နောက်ဆက်တွဲကို
သူတို့ဘဲ ခံယူသင့်တယ်ဆိုတာပါ။
04:58
You know, that's one of those things
94
286200
1776
ဒီလိုအရာတွေက ရှင်သွားလာရင်း
ကြားတဲ့အခါ
05:00
that when you hear it in passing,
can sound correct.
95
288000
2456
မှန်တယ်လို့ ထင်ရနိုင်တဲ့
အရာတွေထဲက တစ်ခုပါ။
05:02
I didn't make you have a baby.
96
290480
1429
မင်းကို ကလေးရအောင် ငါမလုပ်ဘူး။
05:03
I certainly wasn't there
when that happened.
97
291933
2083
မင်းကလေးရတဲ့အချိန် ငါမှ မရှိတာ။
05:06
But that stance
ignores a fundamental truth,
98
294040
6016
ဒါပေမဲ့ ဒီလို အမြင်က အခြေခံကျတဲ့
အမှန်တရားကို လျစ်လျူရှုထားပါတယ်။
05:12
which is that our procreation
on a national scale is not optional.
99
300080
4896
ဒီနိုင်ငံအဆင့်မှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ ကလေး
မွေးဖွားမှု ရွေးချယ်စရာမဟုတ်ဘူး။
05:17
The babies that women, many of them
working women, are having today,
100
305000
4496
အဲ့အမျိုးသမီးတွေ အလုပ်လုပ်နေတဲ့
အမျိုးသမီးတွေ ရနေတဲ့ ကလေးတွေက
05:21
will one day fill our workforce,
protect our shores,
101
309520
3216
ကျွန်မတို့ လုပ်အားကို ဖြည့်ဆည်းပြီး
ကာကွယ်ပါလိမ့်မယ်။
05:24
make up our tax base.
102
312760
1816
ကျွန်မတို့ အခွန်ကို အစားထိုးပေးပါတယ်။
05:26
Our procreation
on a national scale is not optional.
103
314600
4176
တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့်မှာ ကျွန်မတို့ရဲ့
ကလေးမွေးမှုက ရွေးချယ်စရာမဟုတ်ဘူး။
05:30
These aren't choices.
104
318800
1376
ဒါတွေက ရွေးချယ်မှုမဟုတ်ဘူး။
05:32
We need women to work.
We need working women to have babies.
105
320200
3816
အမျိုးသမီးတွေ အလုပ်လုပ်ဖို့၊ အလုပ်
လုပ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေကလေးယူဖို့ လိုပါတယ်။
05:36
So we should make
doing those things at the same time
106
324040
2477
ဒါကြောင့် ဒီလိုတွေ တစ်ချိန်တည်းလုပ်တာ
လက်ခံနိုင်အောင်
05:38
at least palatable, right?
107
326541
1400
လုပ်ပေးရမှာ မဟုတ်ဘူးလား။
05:40
OK, this is pop quiz time:
108
328960
2696
ကောင်းပြီ။ အခု အမေးအဖြေ
အချိန်ပါ။
05:43
what percentage of working
women in America do you think
109
331680
2936
အမေရိကန်မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့
အမျိုးသမီး ရာခိုင်နှုန်း ဘယ်လောက်
05:46
have no access to paid maternity leave?
110
334640
3520
လစာရ သားဖွားခွင့်
မရဘူးလို့ ရှင်တို့ ထင်သလဲ။
05:51
88 percent.
111
339440
1200
၈၈ %။
05:53
88 percent of working mothers
will not get one minute of paid leave
112
341873
3143
အလုပ်လုပ်တဲ့ အမေရဲ့ ၈၈ %က
ကလေးမွေးပြီး လစာရ ခွင့်
05:57
after they have a baby.
113
345040
1616
တစ်မိနစ်လေးတောင် မရဘူး။
05:58
So now you're thinking about unpaid leave.
114
346680
3616
အခုလောက်ဆို ရှင်တို့ လစာမဲ့ ခွင့်
အကြောင်းကို စဉ်းစားနေလောက်ပြီ။
06:02
It exists in America.
It's called FMLA. It does not work.
115
350320
3576
အမေရိကမှာ ဒီလို ရှိနေတာပါ။
FMLA လို့ခေါ်ပါတယ်။ အလုပ်မဖြစ်ပါဘူး။
06:05
Because of the way it's structured,
all kinds of exceptions,
116
353920
2976
သူ့ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ၊
ခြွင်းချက်များစွာကြောင့်
06:08
half of new mothers are ineligible for it.
117
356920
4016
မိခင်အသစ် တစ်ဝက်လောက်က
ခံစားခွင့်မရှိဘူး။
06:12
Here's what that looks like.
118
360960
1334
ဒါကတော့ ဖြစ်ပျက်ပုံပါ။
06:16
"We adopted our son.
119
364320
1816
"ကျွန်မတို့ သားကို မွေးစားခဲ့ပါတယ်။
06:18
When I got the call, the day he was born,
I had to take off work.
120
366160
4216
သူ့ကို မွေးတဲ့နေ့ ဖုန်းခေါ်တော့
ကျွန်မ အလုပ်ပျက်ခဲ့ရပါတယ်။
06:22
I had not been there long enough
to qualify for FMLA,
121
370400
3136
FMLA ရထိုက်ဖို့အတွက်
လုပ်သက်မပြည့်သေးပါဘူး။
06:25
so I wasn't eligible for unpaid leave.
122
373560
2736
ဒါကြောင့် လစာမဲ့ ခွင့် မရခဲ့ပါဘူး။
06:28
When I took time off
to meet my newborn son,
123
376320
2416
အလုပ်ပျက်ပြီး ကျွန်မ
မွေးကင်းစ သားကို သွားတွေ့တော့
06:30
I lost my job."
124
378760
1200
ကျွန်မ အလုပ်ပြုတ်သွားတယ်။"
06:33
These corporate stock photos
hide another reality, another layer.
125
381840
4896
ဒီစတော့ ပုံတွေက နောက်အမှန်တရား၊
နောက် အလွှာတစ်ခုကို ဖုံးကွယ်ထားပါတယ်။
06:38
Of those who do have access
to just that unpaid leave,
126
386760
3616
လစာမဲ့ ခွင့်လေးဘဲရတဲ့ သူတွေထဲက
06:42
most women can't afford
to take much of it at all.
127
390400
3176
အမျိုးသမီးအများစုက ခွင့်အများကြီး
ယူဖို့ မတတ်နိုင်ကြဘူး။
06:45
A nurse told me, "I didn't qualify
for short-term disability
128
393600
3496
သူနာပြု တစ်ယောက် ကျွန်မကို ပြောတယ်
"ကျွန်မ ယာယီမသန်စွမ်းမှု သတ်မှတ်မခံရဘူး"
06:49
because my pregnancy
was considered a preexisting condition.
129
397120
4056
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မကိုယ်ဝန်က
ရှိပြီးသား အခြေအနေအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရလို့ပါ။
06:53
We used up all of our tax returns
and half of our savings
130
401200
2667
ကျွန်မရဲ့ လစာမဲ့ ၆ ပတ်သာအတွင်း
ပြန်အမ်းအခွန်ငွေအားလုံးနဲ့
06:55
during my six unpaid weeks.
131
403891
1845
စုငွေတစ်ဝက်ကို သုံးလိုက်ပါတယ်။
06:57
We just couldn't manage any longer.
132
405760
1736
ကျွန်မတို့ ဆက်မလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။
06:59
Physically it was hard,
but emotionally it was worse.
133
407520
2536
ရုပ်ပိုင်းအရ ခက်ခဲပေမဲ့
စိတ်ပိုင်းအရ ပိုဆိုးပါတယ်။
07:02
I struggled for months
being away from my son."
134
410080
2976
ကျွန်မသားနဲ့ ကွဲကွာရတာကို
လပေါင်းများစွာ ရုန်းကန်ရပါတယ်။"
07:05
So this decision
to go back to work so early,
135
413080
2896
ဒါမို့လို အလုပ်အစောကြီးပြန်လုပ်ဖို့
ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကြီးက
07:08
it's a rational economic decision
driven by family finances,
136
416000
4176
ဒါက မိသားစုငွေကြေးကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့
ကျိုးကြောင်းဆက် စီးပွားရေး ဆုံးဖြတ်ချက်ပါ။
07:12
but it's often physically horrific
137
420200
2256
ဒါပေမဲ့ ရုပ်ပိုင်းအရ ဆိုးရွားပါတယ်။
07:14
because putting a human
into the world is messy.
138
422480
3536
ဘာလို့ဆိုတော့ လူတစ်ယောက်ကို
မွေးထုတ်လိုက်တာ ရှုပ်ထွေးတယ်လေ။
07:18
A waitress told me,
139
426040
1416
စားပွဲထိုးတစ်ယောက်က ပြောတယ်။
07:19
"With my first baby, I was back
at work five weeks postpartum.
140
427480
3536
"ကျွန်မ ပထမကလေးတုန်းက မွေးပြီး
၅ ပတ်နောက် အလုပ်ကို ပြန်ရောက်နေပါပြီ။
07:23
With my second, I had to have
major surgery after giving birth,
141
431040
3056
ဒုတိယတစ်ယောက်ကျတော့ ကလေးမွေးပြီး
ခွဲစိတ်မှုခံယူရပါတယ်။
07:26
so I waited until six weeks to go back.
142
434120
3016
ဒါကြောင့် အလုပ်ပြန်လုပ်ဖို့
၆ ပတ်လောက် စောင့်လိုက်ရပါတယ်။
07:29
I had third degree tears."
143
437160
2080
တတိယအဆင့် အသားပြဲမှုရှိခဲ့ပါတယ်။
07:32
23 percent of new
working mothers in America
144
440880
3056
အမေရိကန်က အလုပ်လုပ်တဲ့ အမေ ၂၃ % က
07:35
will be back on the job
within two weeks of giving birth.
145
443960
4600
ကလေးမွေးပြီး နှစ်ပတ်အတွင်း
အလုပ်ပြန်လုပ်နေကြပါလိမ့်မယ်။
07:42
"I worked as a bartender and cook,
average of 75 hours a week while pregnant.
146
450320
4656
"ကျွန်မ ကိုယ်ဝန်နဲ့ တစ်ပတ်ကို ၇၅ နာရီ
ဘားထိန်းသူ၊ အချက်အပြုတ်သမ အဖြစ်လုပ်ပါတယ်
07:47
I had to return to work
before my baby was a month old,
147
455000
2616
ကျွန်မ ကလေး တစ်လ မပြည့်ခင်
အလုပ်ပြန်လုပ်ရပါတယ်။
07:49
working 60 hours a week.
148
457640
2016
တစ်ပတ်ကို နာရီ ၆၀ အလုပ်လုပ်ရင်းပေါ့။
07:51
One of my coworkers was only able
to afford 10 days off with her baby."
149
459680
5056
ကျွန်မ အလုပ်ဖော်တစ်ယောက်ဆို သူ့ကလေးအတွက်
ခွင့် ၁၀ ရက်ပဲ တတ်နိုင်တာပါ။"
07:56
Of course, this isn't just a scenario
with economic and physical implications.
150
464760
4176
ဒါက စီးပွားရေး၊ ရုပ်ပိုင်း ပတ်သတ်မှု
ရှိနေတဲ့ ဖြစ်ရပ်မဟုတ်ဘူးပေါ့။
08:00
Childbirth is, and always will be,
an enormous psychological event.
151
468960
5176
ကလေးမွေးခြင်းက ကြီးမားတဲ့ စိတ်ပိုင်း
ဖြစ်စဉ် ဖြစ်သလို အမြဲဖြစ်နေမှာပါ။
08:06
A teacher told me,
152
474160
2096
ဆရာမ တစ်ယောက် ကျွန်မကို ပြောပြတယ်။
08:08
"I returned to work
eight weeks after my son was born.
153
476280
2976
"ကျွန်မ သားလေးမွေးပြီး ၈ ပတ်ပြီးနောက်
အလုပ်ပြန်လုပ်ပါတယ်။
08:11
I already suffer from anxiety,
154
479280
1896
ကျွန်မ စိုးရိမ်မှု ခံစားနေရပါပြီ၊
08:13
but the panic attacks I had prior
to returning to work were unbearable."
155
481200
5096
ဒါပေမဲ့ အလုပ်ပြန်မဆင်းခင် ရတဲ့
စိတ်ချောက်ချားမှုက မခံနိုင်အောင်ပါဘဲ"
08:18
Statistically speaking,
156
486320
2096
စာရင်းအင်းနဲ့ ပြောရရင်
08:20
the shorter a woman's leave
after having a baby,
157
488440
2696
ကလေးမွေးပြီး အမျိုးသမီးတစ်ဦးရဲ့
ခွင့်ရက်ကတိုလေ
08:23
the more likely she will be to suffer
from postpartum mood disorders
158
491160
3216
စိတ်ကျရောဂါ၊ စိတ်ပူရောဂါလို
စိတ်ရောဂါတွေရဖို့ ဖြစ်နိုင်ချေ
08:26
like depression and anxiety,
159
494400
2096
ပိုများလေပါပဲ။
08:28
and among many potential
consequences of those disorders,
160
496520
4016
ဒီရောဂါတွေရဲ့ နောက်ဆက်တွဲများစွာထဲကမှ
08:32
suicide is the second
most common cause of death
161
500560
3136
ကိုယ့်ကိုသတ်သေခြင်းက အမျိုးသမီးရဲ့
ကလေးမွေးပြီးပထမနှစ်အတွင်း
08:35
in a woman's first year postpartum.
162
503720
1880
သေရတဲ့ ဒုတိယ
အကြောင်းအရင်းဖြစ်တယ်။
08:39
Heads up that this next story --
163
507240
1576
နောက်ပုံပြင်အတွက် သတိ။
08:40
I've never met this woman,
but I find it hard to get through.
164
508840
4576
ဒီအမျိုးသမီးကို ကျွန်မ မမြင်ဖူးဘူး
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မအတွက် ဒါက ခံစားရခက်တယ်။
08:45
"I feel tremendous grief and rage
that I lost an essential,
165
513440
4176
"ကျွန်မရဲ့ သားလေးနဲ့ အတူ နေဖို့ အရေးပါ၊
အစားမထိုးနိုင်၊ ဖွံ့ဖြိုးတဲ့အချိန်လေးကို
08:49
irreplaceable and formative
time with my son.
166
517640
3856
ဆုံးရှုံးရလို့ ဒေါသ ပူဆွေးမှုကို
အတိုင်းမသိ ခံစားရပါတယ်။
08:53
Labor and delivery
left me feeling absolutely broken.
167
521520
3416
ကလေးမွေးဖွားခြင်းကြောင့်
ကျွန်မ လုံးဝ စိတ်ပင်ပန်းရပါပြီ။
08:56
For months, all I remember
is the screaming: colic, they said.
168
524960
4656
လပေါင်းများစွာ ကျွန်မ မှတ်မိတာက ကလေး
အော်သံပါ။ ကလေး လေနာတာလို့ပြောပါတယ်။
09:01
On the inside, I was drowning.
169
529640
2136
စိတ်ထဲမှာတော့ မွန်းကြပ်နေပါပြီ။
09:03
Every morning, I asked myself
how much longer I could do it.
170
531800
3696
မနက်တိုင်း ဘယ်လောက်ကြာ ဆက်လုပ်နိုင်မလဲလို့
ကျွန်မကိုယ့်ကိုပြန်မေးပါတယ်။
09:07
I was allowed to bring my baby to work.
171
535520
3176
အလုပ်ကို ကလေးခေါ်လာခွင့်တော့
ရှိပါတယ်။
09:10
I closed my office door
while I rocked and shushed
172
538720
3136
ကျွန်မ ဒုက္ခမရောက်အောင် အော်တာ
ရပ်ဖို့ သူ့ကို လှုပ်ပေး၊ ချော့သိပ်၊
09:13
and begged him to stop screaming
so I wouldn't get in trouble.
173
541880
3496
တောင်းဆိုတုန်း ရုံးခန်းတံခါးကို
ပိတ်ထားရပါတယ်။
09:17
I hid behind that office door
every damn day
174
545400
2056
နေ့တိုင်း ရုံးတံခါးနောက်ကွယ်မှာ
ပုန်းပြီး
09:19
and cried while he screamed.
175
547480
1936
သူ အော်တာနဲ့ အမျှ ငိုနေမိပါတယ်။
09:21
I cried in the bathroom
while I washed out the pump equipment.
176
549440
3656
သန့်စင်ခန်းထဲမှာ နို့ညစ်ကိရိယာကို
ဆေးတုန်း ကျွန်မ ငိုပါတယ်။
09:25
Every day, I cried all the way to work
and all the way home again.
177
553120
3136
နေ့စဉ် အလုပ်သွားချိန်၊ အိမ်ပြန်ချိန်
လမ်းတစ်လျှောက် ကျွန်မ ငိုတယ်။
09:28
I promised my boss that the work
I didn't get done during the day,
178
556280
3136
နေ့မှာ မပြီးတဲ့အလုပ်တွေကို ည အိမ်မှာ
ပြီးအောင်လုပ်မယ်လို့
09:31
I'd make up at night from home.
179
559440
1656
ကျွန်မ အကြီးအကဲကို ကတိပေးရပါတယ်။
09:33
I thought, there's just something
wrong with me that I can't swing this."
180
561120
3800
ကျွန်မထင်တာ ဒါကို မပြီးနိုင်တာ ကျွန်မနဲ့
ပတ်သတ်ပြီး တစ်ခုခုမှားနေလို့ပေါ့။"
09:38
So those are the mothers.
181
566520
2616
ဒါဆို အဲဒါတွေက အမေတွေပေါ့နော်။
09:41
What of the babies?
182
569160
1776
ကလေးတွေကော။
09:42
As a country, do we care
about the millions of babies
183
570960
2496
နိုင်ငံတစ်ခုအနေနဲ့ နှစ်တိုင်း
အလုပ်လုပ်တဲ့အမေမွေးတဲ့
09:45
born every year to working mothers?
184
573480
1856
ကလေး သန်းပေါင်းများစွာကို
ဂရုစိုက်ကြလား။
09:47
I say we don't,
185
575360
1336
ဂရုမစိုက်ဘူးလို့ ပြောမယ်။
09:48
not until they're of working
and tax-paying and military-serving age.
186
576720
3456
သူတို့ အလုပ်မလုပ်ခင်၊ အခွန်မဆောင်ခင်
စစ်မှုမထမ်းခင်အထိပေါ့။
09:52
We tell them we'll see them in 18 years,
187
580200
1905
၁၈ နှစ်မှတွေ့မယ်လို့ ကျွန်မတို့ ပြောတယ်။
09:54
and getting there is kind of on them.
188
582129
1762
အဲကို သွားတာ သူတို့ရဲ့ တာဝန်လိုပေါ့။
09:57
One of the reasons I know this
is that babies whose mothers
189
585854
2762
ကျွန်မသိတဲ့ အကြောင်းအရင်းတစ်ခုကတော့
အမေနဲ့ အိမ်မှာ အတူ
10:00
have 12 or more weeks at home with them
190
588640
2296
၁၂ ပတ်နဲ့ အထက်နေရတဲ့ ကလေးတွေက
10:02
are more likely to get their vaccinations
and their well checks in their first year,
191
590960
3976
ပထမနှစ်အတွင်း ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး
ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။
10:06
so those babies are more protected
from deadly and disabling diseases.
192
594960
4696
ဒါကြောင့်အဲ့ကလေးတွေက သေစေတဲ့၊
ဆိုးရွားတဲ့ ရောဂါတွေ ကင်းဝေးပါတယ်။
10:11
But those things are hidden
behind images like this.
193
599680
3240
ဒါပေမဲ့ အဲလိုအရာတွေက ဒီလိုပုံ
နောက်ကွယ်မှာ ပုန်းကွယ်နေတတ်ပါတယ်။
10:18
America has a message for new mothers
who work and for their babies.
194
606280
5496
အမေသစ်တွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ကလေးတွေအတွက်
အမေရိကက အမှာစကားတစ်ခုရှိပါတယ်။
10:23
Whatever time you get together,
you should be grateful for it,
195
611800
3776
မင်းတို့ အတူတူနေရတဲ့ အချိန်တွေအတွက်
မင်းတို့ ကျေးဇူးသိတတ်သင့်တယ်။
10:27
and you're an inconvenience
196
615600
2736
ပြီးရင် မင်းတို့က စီးပွားရေးအတွက်ကော၊
10:30
to the economy and to your employers.
197
618360
3016
မင်းတို့ အလုပ်ရှင်အတွက်ပါ
အဆင်မပြေမှုတစ်ခုဘဲ။
10:33
That narrative of gratitude
runs through a lot of the stories I hear.
198
621400
4536
ဒီလို ကျေးဇူးတရားတင်ပြမှုမျိုးကို ကျွန်မ
ကြားရတဲ့ ပုံပြင်တွေထဲမှာ မြင်နေရပါတယ်။
10:37
A woman told me,
199
625960
1656
အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ပြောတာပါ။
10:39
"I went back at eight weeks
after my C-section
200
627640
2176
"ဗိုက်ခွဲမွေးပြီး ၈ ပတ်မှာ
အလုပ်လုပ်ရပါတယ်။
10:41
because my husband was out of work.
201
629840
1816
ကျွန်မ ယောက်ျားက အလုပ်မရှိလို့ပါ။။
10:43
Without me, my daughter
had failure to thrive.
202
631680
2736
ကျွန်မ မရှိတော့ ကျွန်မ သမီးက
ချူချာလာပါတယ်။
10:46
She wouldn't take a bottle.
203
634440
1296
နို့လည်း မစို့ဘူး။
10:47
She started losing weight.
204
635760
1616
သူ စ ပိန်လာပါတယ်။
10:49
Thankfully, my manager
was very understanding.
205
637400
2816
ကံကောင်းစွာဘဲ ကျွန်မ မန်နေဂျာက
နားလည်ပေးတတ်ပါတယ်။
10:52
He let my mom bring my baby,
206
640240
1536
ကလေးကို နို့တိုက်လို့ရအောင်
10:53
who was on oxygen and a monitor,
207
641800
2296
အောက်စီဂျင်စက်နဲ့ မော်နီတာနဲ့
ကျွန်မအမေကို
10:56
four times a shift so I could nurse her."
208
644120
2120
တစ်ဂျူတီကို လေးကြိမ်
ကလေး ခေါ်လာခွင့်ပေးတယ်။"
10:59
There's a little club
of countries in the world
209
647960
3376
ကမ္ဘာပေါ်မှာ အမေသစ်တွေကို လစာရ ခွင့်
11:03
that offer no national
paid leave to new mothers.
210
651360
3856
မပေးတဲ့ နိုင်ငံ တစ်စုရှိပါတယ်။
11:07
Care to guess who they are?
211
655240
2456
သူတို့ဘယ်သူလဲဆိုတာ ခန့်မှန်းချင်လား။
11:09
The first eight make up eight million
in total population.
212
657720
3936
ပထမ ၈ ခုက လူဦးရေ ၈ သန်းပါဝင်ပါတယ်။
11:13
They are Papua New Guinea,
Suriname and the tiny island nations
213
661680
3496
သူတို့ကတော့ Papua New Guinea၊
Suriname၊ Micronesia ကျွန်းစု
11:17
of Micronesia, Marshall Islands,
Nauru, Niue, Palau and Tonga.
214
665200
6216
Marshall ကျွန်းစု၊ Nauru၊ Niue၊
Palau နှင့် Tongaပါ။
11:23
Number nine is
the United States of America,
215
671440
2376
နံပါတ် ၉ ကတော့ လူဦးရေ
သန်း ၃၂၀ နဲ့
11:25
with 320 million people.
216
673840
2080
အမေရိကဖြစ်ပါတယ်။
11:29
Oh, that's it.
217
677320
2336
အို ဒါပဲ။
11:31
That's the end of the list.
218
679680
2576
ဒီစာရင်းရဲ့ အဆုံးပဲ။
11:34
Every other economy on the planet
219
682280
1616
ကမ္ဘာပေါ်က တစ်ခြားနိုင်ငံတွေက
11:35
has found a way to make some level
of national paid leave work
220
683920
3896
နိုင်ငံ့အနာဂတ် ဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေတဲ့
လူတွေအတွက် လစာရ ခွင့်ကို ပေးဖို့
11:39
for the people doing the work
of the future of those countries,
221
687840
2976
နည်းတစ်ခုခုကို စီစဉ်ပေးထားကြတယ်။
11:42
but we say,
"We couldn't possibly do that."
222
690840
4056
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ကျတော့ "ဒီလို လုပ်လို့
မရဘူးလေ"လို့ ပြောကြတယ်။
11:46
We say that the market
will solve this problem,
223
694920
2496
စျေးကွက်က ဒီပြဿနာကို ရှင်းလိမ့်မယ်
ဆိုပြီးပြောကြတယ်။
11:49
and then we cheer when corporations
offer even more paid leave to the women
224
697440
4336
အဖွဲ့အစည်းတွေက ပညာအတတ်ဆုံး
လစာအကောင်းဆုံး အမျိုးသမီးတွေကို
11:53
who are already the highest-educated
and highest-paid among us.
225
701800
3256
လစာရ ခွင့် ပိုပေးတော့ ကျွန်မတို့
ဂုဏ်ယူကြတယ်။
11:57
Remember that 88 percent?
226
705080
1816
အဲ ၈၈ % ကို မှတ်မိသေးလား။
11:58
Those middle- and low-income women
are not going to participate in that.
227
706920
3840
အလယ်တန်းစား၊ အောက်ခြေတန်းစား
အမျိုးသမီးတွေက အဲထဲမှာ ပါမှာ မဟုတ်ဘူး။
12:03
We know that there are staggering
economic, financial, physical
228
711880
5456
ဒီလမ်းစဉ်အတွက် ကြီးမားတဲ့ စီးပွားရေး၊
ငွေကြေးရေး၊ ရုပ်နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
12:09
and emotional costs to this approach.
229
717360
2536
တန်ကြေးတွေရှိတယ်ဆိုတာ
ကျွန်မတို့ သိတယ်။
12:11
We have decided --
decided, not an accident,
230
719920
4016
ကျွန်မတို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။
ဆုံးဖြတ်တာနော်။ မတော်တဆ မဟုတ်ဘူး။
12:15
to pass these costs directly
on to working mothers and their babies.
231
723960
3936
ဒီတန်ကြေးတွေကို အလုပ်လုပ်တဲ့ အမေနဲ့
သူတို့ကလေးဆီ တိုက်ရိုက် ပေးဆပ်ဖို့ပေါ့။
12:19
We know the price tag is higher
for low-income women,
232
727920
2656
ဝင်ငွေနည်းအမျိုးသမီးတွေအတွက်
တန်ကြေးပိုမြင့်တာ သိတယ်၊
12:22
therefore disproportionately
for women of color.
233
730600
2776
ဒါကြောင့် လူဖြူမဟုတ်တဲ့
အမျိုးသမီးတွေအတွက် အဆမတန်ပေါ့။
12:25
We pass them on anyway.
234
733400
2456
သူတို့ဆီ ပေးဆပ်လိုက်တာပါပဲလေ။
12:27
All of this is to America's shame.
235
735880
2616
ဒါအားလုံး အမေရိကအတွက် ရှက်စရာပါ။
12:30
But it's also to America's risk.
236
738520
3896
ဒါပေမဲ့ ဒါက အမေရိကအတွက်
ဆုံးရှုံးစရာလည်းဖြစ်တယ်။
12:34
Because what would happen
237
742440
1896
အကြောင်းက ဒီ ကလေးယူဖို့
ဆုံးဖြတ်ချက်တွေက
12:36
if all of these individual
so-called choices to have babies
238
744360
4056
ကလေးမယူဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေဖြစ်သွားရင်
12:40
started to turn into individual choices
not to have babies.
239
748440
4000
ဘာတွေဖြစ်မလဲ။
12:45
One woman told me,
240
753320
1696
အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ပြောတယ်။
12:47
"New motherhood is hard.
It shouldn't be traumatic.
241
755040
3256
"အမေသစ် ဘဝက ခက်ခဲတယ်။
ဒီလောက်ထိ စိတ်မဖိစီးသင့်ဘူး။
12:50
When we talk about expanding
our family now,
242
758320
2256
ကျွန်မတို့ မိသားစုတိုးချဲ့တဲ့အကြောင်း
ပြောတဲ့အခါ
12:52
we focus on how much time I would have
to care for myself and a new baby.
243
760600
4296
ကျွန်မကိုယ့်ကိုနဲ့ ကလေးကို ဂရုစိုက်ဖို့
အချိန်ဘယ်လောက်ရှိတာကို အာရုံစိုက်ပါတယ်။
12:56
If we were to have to do it again
the same way as with our first,
244
764920
3296
ကျွန်မတို့ ပထမကလေးတုန်းကလို
ပြန်လုပ်ရမယ်ဆိုရင်
13:00
we might stick with one kid."
245
768240
1640
ကလေးတစ်ယောက်နဲ့ဘဲ တော်ပါပြီ။"
13:03
The birthrate needed in America
to keep the population stable
246
771800
2896
အမေရိကမှာ လူဦးရေတည်ငြိမ်အောင်
ထိန်းဖို့ မွေးနှုန်းက
13:06
is 2.1 live births per woman.
247
774720
2136
အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ကို
ကလေး ၂.၁ ယောက်နှုန်းပါ။
13:08
In America today, we are at 1.86.
248
776880
3976
ယနေ့ အမေရိကမှာ ကျွန်မတို့က
၁.၈၆ ဘဲ ရှိပါသေးတယ်။
13:12
We need women to have babies,
249
780880
2296
အမျိုးသမီးတွေ ကလေးမွေးဖို့လိုပါတယ်။
13:15
and we are actively disincentivizing
working women from doing that.
250
783200
4536
ပြီးရင် အမျိုးသမီးတွေ ကလေးမယူဖို့
ကျွန်မတို့ တက်ကြွစွာ ဟန့်တားနေပါတယ်။
13:19
What would happen to work force,
to innovation, to GDP,
251
787760
3216
အလုပ်အားတွေ၊ ဆန်းသစ်ပြောင်းလဲမှုတွေ၊
GDP တွေ ဘာဖြစ်သွားမလဲ။
13:23
if one by one, the working mothers
of this country were to decide
252
791000
4136
ဒီနိုင်ငံက အလုပ်လုပ်တဲ့ အမေတွေ
တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ဒါကို နောက်တစ်ခါ
13:27
that they can't bear
to do this thing more than once?
253
795160
3360
ဆက်မလုပ်နိုင်တော့ဘူးလို့
ဆုံးဖြတ်လိုက်ရင်ပေါ့။
13:31
I'm here today with only
one idea worth spreading,
254
799680
3496
ဝေမျှဖို့ကောင်းတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုနဲ့
ကျွန်မ ဒီကို ရောက်နေတာပါ။
13:35
and you've guessed what it is.
255
803200
2136
ဘာလဲဆိုတာ ရှင်တို့ ခန့်မှန်းပြီးလောက်ပြီ။
13:37
It is long since time
for the most powerful country on Earth
256
805360
3696
ကမ္ဘာပေါ်က အင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံက
နိုင်ငံ့ အနာဂတ် တာဝန်ထမ်းနေတဲ့သူတွေ၊
13:41
to offer national paid leave
257
809080
2056
နိုင်ငံ့အနာဂတ် ကလေးတွေအတွက်
13:43
to the people doing the work
of the future of this country
258
811160
2715
တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့် လစာရ ခွင့်ပေးသင့်တာ
13:45
and to the babies
who represent that future.
259
813899
2877
ကြာလှပါပြီ။
13:48
Childbirth is a public good.
260
816800
2136
ကလေးမွေးဖွားခြင်းက
လူထုကောင်းကျိုးတစ်ခုပါ။
13:50
This leave should be state-subsidized.
261
818960
2536
ဒီ ခွင့်ကို ပြည်နယ်အဆင့်
ထောက်ပံ့ကြေးပေးသင့်တယ်။
13:53
It should have no exceptions
for small businesses,
262
821520
2496
ခြွင်းချက်တွေမရှိသင့်ဘူး။
လုပ်ငန်းသေးတွေ၊
13:56
length of employment or entrepreneurs.
263
824040
2456
အလုပ်ခန့်အပ်မှု၊ လုပ်ငန်း
အချိန်တစ်ခုအတွက်ပေါ့။
13:58
It should be able
to be shared between partners.
264
826520
2376
အိမ်ထောင်ဖက် နှစ်ယောက်ကြား
ဝေမျှနိုင်ရပါမယ်။
14:00
I've talked today a lot about mothers,
265
828920
1976
ဒီနေ့ အမေတွေအကြောင်း ကျွန်မ ပြောပြီးပြီ။
14:02
but co-parents matter on so many levels.
266
830920
2680
ဒါပေမဲ့ မိဘကို ကူပေးမှုကလည်း
အဆင့်တိုင်းမှာ အရေးကြီတယ်။
14:07
Not one more woman
should have to go back to work
267
835520
3096
ဘယ်အမျိုးသမီးကမှ သွေးဆင်းတုန်း၊
ထောနင်းထောနင်း သွားနေရတုန်း
14:10
while she is hobbling and bleeding.
268
838640
3176
အလုပ်ပြန် လုပ်စရာ မလိုရဘူး။
14:13
Not one more family should have
to drain their savings account
269
841840
3656
ဘယ်မိသားစုကမှ အနားယူ ဖြေဖျောက်ဖို့နဲ့
စုစည်းဖို့ ရက်လေးတွေ ရဖို့
14:17
to buy a few days
of rest and recovery and bonding.
270
845520
3656
စုငွေတွေကို အကုန်ခံစရာမလိုရဘူး။
14:21
Not one more fragile infant
271
849200
2296
မိဘတွေက မွေးကင်းစ အထူးကြပ်မတ်
ကုသဆောင်မှာ
14:23
should have to go directly
from the incubator to day care
272
851520
2936
ထိုင်ရင်း သူတို့ရဲ့ မရှိရှိတဲ့ အချိန်ကို
သုံးလိုက်ရလို့
14:26
because his parents have used up
all of their meager time
273
854480
2696
ဘယ်နုနယ်တဲ့ကလေးကမှ အနွေးပေးစက်ကနေ
ကလေးထိန်းကျောင်းကို
14:29
sitting in the NICU.
274
857200
1616
တိုက်ရိုက် သွားစရာမလိုရဘူး။
14:30
Not one more working family
should be told that the collision
275
858840
2858
ဘယ်အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မိသားစုကမှ
သူတို့ရဲ့ အလုပ်ကွဲလွဲမှု၊
14:33
of their work, their needed work
and their needed parenthood,
276
861722
4334
သူတို့ရဲ လိုအပ်တဲ့ အလုပ်နဲ့
ကလေးထိန်းကျောင်းမှုက သူတို့ရဲ့
14:38
is their problem alone.
277
866080
1480
ပြဿနာဆိုတာ အပြောခံစရာမလိုရဘူး။
14:40
The catch is that when this is happening
to a new family, it is consuming,
278
868760
4656
မကောင်းတာတစ်ခုက မိသားစုသစ်မှာ
ဒါဖြစ်တဲ့အခါ အကုန်အကျများတယ်။
14:45
and a family with a new baby
is more financially vulnerable
279
873440
2776
ကလေးသစ်နဲ့ မိသားစုက အရင်တုန်းကထက်
14:48
than they've ever been before,
280
876240
1456
ငွေကြေးအရ အားနည်းပါတယ်။
14:49
so that new mother cannot afford
to speak up on her own behalf.
281
877720
3936
ဒါကြောင့် အမေသစ်က သူ့အတွက်
ဖွင့်ဟပြောဖို့ မတတ်နိုင်ဘူး။
14:53
But all of us have voices.
282
881680
2216
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့
အားလုံး ပြောဆိုခွင့်ရှိတယ်။
14:55
I am done, done having babies,
283
883920
3576
ကျွန်မတော့ ကလေးယူပြီးသွားပြီ။
14:59
and you might be pre-baby,
284
887520
1856
ရှင်တို့ကတော့ ကလေးယူတော့မယ်။
15:01
you might be post-baby,
285
889400
1376
ကလေးယူပြီးပြီ
15:02
you might be no baby.
286
890800
1616
ဒါမှမဟုတ် ကလေးမယူဘူး။
15:04
It should not matter.
287
892440
1856
ကိစ္စမရှိသင့်ပါဘူး။
15:06
We have to stop framing this
as a mother's issue,
288
894320
2416
ဒါကို အမေတစ်ယောက်ပြဿနာ၊
အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ပြဿနာလို
15:08
or even a women's issue.
289
896760
1696
ဘောင်ခတ်နေတာမျိုးရပ်သင့်ပြီ။
15:10
This is an American issue.
290
898480
1560
ဒါက အမေရိကန် ပြဿနာပါ။
15:14
We need to stop buying the lie
that these images tell us.
291
902200
3496
ကျွန်မတို့ကို ဒီပုံတွေပြောတဲ့
မုသားတွေကို ယုံတာရပ်ဖို့ လိုပါတယ်။
15:17
We need to stop being comforted by them.
292
905720
2256
သူတို့ ရဲ့ ဖျောင်းဖျမှုကို
ရပ်ဖို့လိုပါတယ်။
15:20
We need to question
why we're told that this can't work
293
908000
2656
ကမ္ဘာအနှံ နေရာတိုင်း
အလုပ်ဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာ
15:22
when we see it work
everywhere all over the world.
294
910680
3296
ဘာလို့ ဒါက မရလဲဆိုတာ
မေးခွန်းထုတ်ဖို့ လိုပါတယ်။
15:26
We need to recognize
that this American reality
295
914000
3776
ဒီ အမေရိကန် အမှန်တရားက
ကျွန်မတို့အတွက် ဂုဏ်ညိုနွမ်းမှု၊
15:29
is to our dishonor and to our peril.
296
917800
3616
အန္တရာယ်ဆိုတာ အသိအမှတ်ပြုဖို့
လိုပါတယ်။
15:33
Because this is not,
297
921440
2176
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါက
15:35
this is not,
298
923640
1616
ဒါက
15:37
and this is not
what a working mother looks like.
299
925280
3480
ဒါက အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမေ
တစ်ယောက်နဲ့ မတူလို့ပါ။
15:42
(Applause)
300
930200
1720
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by Aung Min
Reviewed by sann tint

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jessica Shortall - Strategy consultant, social entrepreneur and author
Jessica Shortall is a working mom of two and author of Work. Pump. Repeat: The New Mom's Survival Guide to Breastfeeding and Going Back to Work.

Why you should listen

What do breastfeeding and paid leave for working mothers, sustainable eye care, hunger, green investing, giving shoes and the business case for LGBT equality have in common? 

For Jessica Shortall, they have all been opportunities to change the world: challenges that need sustainable solutions and require a deep understanding of market forces, audiences, and cultures. They all require an intense dive into data, and they all benefit from powerful storytelling.

Shortall has provided strategy consulting to dozens of businesses, social enterprises, non-profit organizations and campaigns in the US, UK and beyond. Her first book, Work. Pump. Repeat: The New Mom's Guide to Surviving Breastfeeding and Going Back to Work, was inspired by her own experiences of circumnavigating the globe with a breast pump. She interviewed hundreds of working mothers and dozens of HR professionals to create a practical, relatable, judgment-free guide for women who want to try to continue breastfeeding after they've returned to work.

Shortall started her adult life as a Peace Corps Volunteer in Uzbekistan, and she haven't stopped searching for ways to change the world since, across non-profit and for-profit worlds. In the early 2000s, she co-founded and franchised a non-profit organization that is now active in more than 40 communities. In 2006, she received an MBA with honors from the University of Oxford, as a Skoll Scholar in Social Entrepreneurship. She went on to spend three years providing consulting services to social entrepreneurs. From 2009 to 2014, she was the first Director of Giving at TOMS Shoes, hired to build out the now-iconic One for One giving mission and strategy. 

She currently lives in Dallas, TX with her husband Clay and her two children.

More profile about the speaker
Jessica Shortall | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM