TEDxSanFrancisco
Douglas Thomas: How a typeface helped launch Apollo
Douglas Thomas: Hoe een lettertype Apollo hielp lanceren
Filmed:
Readability: 4
326,595 views
Toen de mensheid in 1969 voor het eerst op de maan landde, was de lettersoort Futura erbij. In deze fascinerende geschiedenis van de typografie deelt ontwerper Douglas Thomas de rol die Futura had bij de lancering van het ruimtevaartuig Apollo 11, en hoe het een van de meest gebruikte lettersoorten ter wereld werd.
Douglas Thomas - Designer, writer and historian of typography
Douglas Thomas's research explores the power of fonts at the intersection of design and culture. Full bio
Douglas Thomas's research explores the power of fonts at the intersection of design and culture. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In 1969 in July,
0
833
2518
In juli 1969 werden drie Amerikanen
de ruimte in geschoten.
de ruimte in geschoten.
00:15
three Americans launched into space.
1
3375
2934
Ze gingen naar het maanoppervlakte
00:18
Now, they went to the surface of the moon,
2
6333
2393
00:20
they famously made
the great leap for mankind.
the great leap for mankind.
3
8750
3476
en waagden de bekende grote sprong
voor de mensheid.
voor de mensheid.
Buzz Aldrin en Neil Armstrong
zetten voet op de oppervlakte,
zetten voet op de oppervlakte,
00:24
Buzz Aldrin, Neil Armstrong,
they walked on the surface,
they walked on the surface,
4
12250
3101
ze plantten deze vlag.
00:27
they planted this flag.
5
15375
1268
Het wordt in Amerika terecht gezien
als een triomfantelijk moment.
als een triomfantelijk moment.
00:28
It's rightly celebrated as a moment
that in America we say is a triumph.
that in America we say is a triumph.
6
16667
5434
We vinden het een geweldige prestatie.
00:34
We think it was this
amazing accomplishment.
amazing accomplishment.
7
22125
2976
Ze lieten trouwens niet alleen
deze vlag achter,
deze vlag achter,
00:37
They didn't just leave behind
this flag, though.
this flag, though.
8
25125
2268
maar ook een gedenkplaat.
00:39
They also left behind a plaque.
9
27417
1477
Dit is een prachtig object
00:40
This plaque is a beautiful object,
10
28918
1641
en daar wil ik het met jullie over hebben.
00:42
and one that I want to talk to you
a little bit about.
a little bit about.
11
30583
2560
Ten eerste zie je twee wereldbollen
die de aarde voorstellen.
die de aarde voorstellen.
00:45
First, you might notice
that there's two globes,
that there's two globes,
12
33167
2239
00:47
representing all of earth.
13
35430
1254
Dan staat er deze mooie verklaring:
00:48
And then there's this beautiful statement:
14
36708
2018
"We kwamen in vrede
voor de hele mensheid".
voor de hele mensheid".
00:50
"We came in peace for all mankind."
15
38750
1684
00:52
Now, at first, this is just
nice poetic language,
nice poetic language,
16
40458
3101
Dit lijkt gewoon mooie poëtische taal,
maar het is ook gezet in een lettersoort
die perfect is voor dit moment.
die perfect is voor dit moment.
00:55
but it's also set in a typeface
that's perfect for this moment.
that's perfect for this moment.
17
43583
3851
Het lijkt industrieel en geconstrueerd.
00:59
It seems industrial, it seems engineered.
18
47458
3185
Het is ook de best mogelijke naam
01:02
It also is the best possible name
19
50667
1572
die je kunt verzinnen
voor iets op de maan:
voor iets op de maan:
01:04
you could come up with
for something on the moon: Futura.
for something on the moon: Futura.
20
52263
3796
Futura.
Ik wil het hebben over lettertypes
01:08
Now, I want to talk to you about fonts,
21
56083
1858
en waarom deze soort perfect is
voor dit moment.
voor dit moment.
01:09
and why this typeface is perfect
for this moment.
for this moment.
22
57965
2344
Het is niet alleen maar ceremonieel.
01:12
But it's actually more
than just ceremonial.
than just ceremonial.
23
60333
2084
Toen jullie hier vandaag aankwamen,
01:15
Now, when all of you arrived here today,
24
63250
2768
moesten jullie zowaar
nadenken over lettertypes.
nadenken over lettertypes.
01:18
you actually had to think about fonts.
25
66042
2601
Je beseft het wellicht niet,
01:20
You might not realize it,
26
68667
1267
maar jullie zijn onbewust
allemaal typografie-experts.
allemaal typografie-experts.
01:21
but you're all unconscious
experts on typography.
experts on typography.
27
69958
2976
Typografie is de leer van hoe lettertypes
op onze wereld voorkomen.
op onze wereld voorkomen.
01:24
Typography is the study
of how fonts inhabit our world,
of how fonts inhabit our world,
28
72958
4351
Ze zijn de visuele taal
van de woorden die we gebruiken.
van de woorden die we gebruiken.
01:29
they're the visual language
of the words we use.
of the words we use.
29
77333
3917
Maar dit is het grappige:
01:34
Here's the thing
that's funny about this, though.
that's funny about this, though.
30
82000
2309
ik weet dat jullie niet zulke
fontnerds zijn als ik,
fontnerds zijn als ik,
01:36
I know you're probably not like me,
you're not a font nerd,
you're not a font nerd,
31
84333
2768
een paar misschien,
maar zo niet, ook goed,
maar zo niet, ook goed,
01:39
maybe some of you are,
but if you're not, that's alright,
but if you're not, that's alright,
32
87125
2726
want ik ben dagelijks uren bezig
met het kiezen van de juiste lettersoort
met het kiezen van de juiste lettersoort
01:41
because I might spend hours every day
33
89875
1976
01:43
trying to pick the perfect typeface
for the perfect project,
for the perfect project,
34
91875
2810
voor het juiste project,
geef duizenden dollars per jaar uit
aan soorten met de juiste kenmerken.
aan soorten met de juiste kenmerken.
01:46
or I might spend thousands
of dollars every year,
of dollars every year,
35
94709
2309
01:49
trying to get ones
with the right features.
with the right features.
36
97042
2059
Maar jullie besteden ook uren per dag
aan het keuren van lettertypes.
aan het keuren van lettertypes.
01:51
But all of you actually spend hours
every day, evaluating fonts.
every day, evaluating fonts.
37
99125
3143
Denk er maar eens aan
hoe je hier bent gekomen.
hoe je hier bent gekomen.
01:54
If you don't believe me,
think about how you got here.
think about how you got here.
38
102292
2559
Jullie hebben via verkeersborden,
01:56
Each of you had to judge by the signs
39
104875
1768
misschien op je telefoon,
01:58
and maybe even on your phone,
40
106667
1434
moeten bepalen welke tekens je vertrouwt
02:00
which signals to trust
and which to ignore.
and which to ignore.
41
108125
3476
en welke je negeert.
Je beoordeelde lettertypes.
02:03
You were evaluating fonts.
42
111625
1268
02:04
Or maybe when you're just
buying a new product,
buying a new product,
43
112917
2226
Of toen je iets nieuws kocht
en je erover moest nadenken
en je erover moest nadenken
02:07
you have to think about
whether something is expensive
whether something is expensive
44
115167
2524
of iets duur of goedkoop was,
02:09
or cheap or hard to get or easy to find.
45
117715
3719
of het makkelijk
of moeilijk te vinden was.
of moeilijk te vinden was.
En het grappige is ...
02:13
And the funny thing about it is,
46
121458
1601
Dit lijkt misschien onbeduidend,
02:15
this may not seem extraordinary to you,
47
123083
1858
maar zodra je iets geks ziet,
02:16
but the moment you see
something out of place,
something out of place,
48
124965
2303
herken je het direct.
02:19
you recognize it right away.
49
127292
1351
(Gelach)
02:20
(Laughter)
50
128667
2392
02:23
The thing I love about typography,
51
131083
1685
Waar ik zo van hou bij typografie,
waarom ik van lettertypes
en van Futura hou,
en van Futura hou,
02:24
and why I love fonts
and why I love Futura,
and why I love Futura,
52
132792
2267
is dat wat ik bestudeer overal is.
02:27
is that, for me,
what I study is everywhere.
what I study is everywhere.
53
135083
3851
Iedere straat waar ik loop,
02:30
Every street that I walk down,
every book that I pick up,
every book that I pick up,
54
138958
2685
elk boek dat ik oppak,
alles wat ik lees,
02:33
every thing that I read
is filled with the thing I love.
is filled with the thing I love.
55
141667
5142
staat vol met dat waar ik zo van hou.
Als je eenmaal de geschiedenis begrijpt
en snapt wat er met typografie gebeurt,
en snapt wat er met typografie gebeurt,
02:38
Now, once you understand the history
and what happens with typography,
and what happens with typography,
56
146833
4310
heb je eigenlijk de geschiedenis
van alles voor je.
van alles voor je.
02:43
you actually have a history
of everything before you.
of everything before you.
57
151167
3392
Dit is de lettersoort Futura.
02:46
And this is the typeface Futura.
58
154583
2226
Zoals we al eerder bespraken,
is dit modernisme in het klein.
is dit modernisme in het klein.
02:48
As previously we've discussed,
this is modernism in miniature.
this is modernism in miniature.
59
156833
3393
02:52
This is a way in which modernism
infiltrated this country
infiltrated this country
60
160250
2768
Dit is de manier waarop modernisme
ons land binnenkwam
ons land binnenkwam
en misschien wel het meest gebruikte,
meest promiscue lettersoort
meest promiscue lettersoort
02:55
and became perhaps the most popular,
or promiscuous typeface,
or promiscuous typeface,
61
163042
3226
van de twintigste eeuw is geworden.
02:58
of the twentieth century.
62
166292
1976
'Minder is meer', dat is het aforisme
van het modernisme.
van het modernisme.
03:00
"Less is more," right, these are
the aphorisms of modernism.
the aphorisms of modernism.
63
168292
3309
In de beeldende kunst gebeurde hetzelfde.
03:03
And in the visual arts,
the same thing happened.
the same thing happened.
64
171625
2268
Laten we ons richten op de essentie,
op de basisvormen, op geometrie.
op de basisvormen, op geometrie.
03:05
Let's focus on the essentials,
focus on the basic shapes,
focus on the basic shapes,
65
173917
2684
03:08
focus on geometry.
66
176625
1268
Dat is waar het bij Futura
in de kern om gaat.
in de kern om gaat.
03:09
So Futura actually holds this to its core.
67
177917
2726
03:12
You might notice that the shapes
inherent in Futura
inherent in Futura
68
180667
2434
Het valt misschien op
dat Futura's basisvormen
dat Futura's basisvormen
cirkels, vierkanten en driehoeken zijn.
03:15
have circles, squares, triangles.
69
183125
1726
Sommige zijn gebaseerd op cirkels,
03:16
Some of the shapes
are all based on circles,
are all based on circles,
70
184875
2101
zoals de O, D en C.
03:19
like the O, D and C,
71
187000
1268
Anderen hebben de puntige uitloper
van een driehoek.
van een driehoek.
03:20
or others have this pointed
apex of the triangle.
apex of the triangle.
72
188292
3476
Anderen zien eruit alsof ze zijn gemaakt
met een lineaal of kompas.
met een lineaal of kompas.
03:23
Others just look like
they might have been made
they might have been made
73
191792
2226
03:26
with a ruler or a compass.
74
194042
1309
Ze voelen geometrisch,
wiskundig, exact aan.
wiskundig, exact aan.
03:27
They feel geometric,
they feel mathematic, precise.
they feel mathematic, precise.
75
195375
2684
En dit hele stelsel laat zien
03:30
In fact, this whole system
carries through with the way
carries through with the way
76
198083
2601
dat deze lettersoort is ontworpen
om er niet uit te zien zoals anderen,
om er niet uit te zien zoals anderen,
03:32
that the typeface was designed.
77
200708
1518
03:34
To not look like it was made
like other typefaces, to be something new.
like other typefaces, to be something new.
78
202250
3351
om iets nieuws te zijn.
Hier zijn de magere, normale
en vetgedrukte varianten.
en vetgedrukte varianten.
03:37
Here it is in the lightweight,
the medium weight and the bold weight.
the medium weight and the bold weight.
79
205625
4226
De hele familie heeft
prijzenswaardige eigenschappen.
prijzenswaardige eigenschappen.
03:41
The whole family has
different things to commend to it.
different things to commend to it.
80
209875
2976
Dit was een bewuste breuk met vroeger.
03:44
This was a conscious break from the past,
81
212875
1976
Iets wat er machinaal uitzag
en niet als met de hand gemaakt.
en niet als met de hand gemaakt.
03:46
something that looked like it was made
by a machine, and not by hand.
by a machine, and not by hand.
82
214875
3268
En dit bedoel ik
met niet met de hand gemaakt:
met niet met de hand gemaakt:
03:50
When I say not made by hand,
this is what I mean.
this is what I mean.
83
218167
2309
hier denken we misschien aan
03:52
This is what we think about maybe,
84
220500
1643
als we iets met een kalligrafiekwast
of met een pen maken.
of met een pen maken.
03:54
when you might create something
with a calligraphic brush or a pen.
with a calligraphic brush or a pen.
85
222167
3601
Er zijn dikke en dunne lijnen.
03:57
That there's thicks and thins.
86
225792
1434
Zelfs meer traditionele lettersoorten,
03:59
And even more traditional typefaces,
say like a Garamond,
say like a Garamond,
87
227250
3393
zoals Garamond,
04:02
holds vestiges of this old system
88
230667
1767
vertonen tekenen van dat oude systeem,
04:04
in which you can see the A
where it get little bit thinner at the top
where it get little bit thinner at the top
89
232458
3268
waarbij je ziet dat de A
bovenin wat dunner is
bovenin wat dunner is
en onderin wat dikker,
04:07
and thicker down below,
90
235750
1268
zodat het lijkt alsof het
met de hand gemaakt is.
met de hand gemaakt is.
04:09
because it's trying to look like
someone had made it by hand.
someone had made it by hand.
91
237042
2892
Futura is daarentegen ontworpen
04:11
But Futura, in contrast,
92
239958
1310
04:13
is designed to look like
no one had touched it at all,
no one had touched it at all,
93
241292
2559
om eruit te zien alsof het
door een machine gemaakt is
door een machine gemaakt is
04:15
that this was made by a machine,
94
243875
1559
voor een machinaal
of industrieel tijdperk.
of industrieel tijdperk.
04:17
for a machine age, for an industrial age.
95
245458
1976
Het bevat eigenlijk een trucje,
04:19
There's actually a sleight of hand here
96
247458
2060
ingezet door Paul Renner,
die dit in 1927 ontwierp.
die dit in 1927 ontwierp.
04:21
that Paul Renner, the designer
who made this in 1927, employed.
who made this in 1927, employed.
97
249542
3726
Als je kijkt naar hoe de cirkelvorm
met de verticale steel samenkomt,
met de verticale steel samenkomt,
04:25
If you look at the way in which
98
253292
1517
04:26
the circular shape
joins with the vertical shaft,
joins with the vertical shaft,
99
254833
2934
zul je zien dat het licht taps toeloopt.
04:29
you'll notice that it tapers
just every so slightly.
just every so slightly.
100
257791
3226
Dit is een van de vele manieren
04:33
And this is one of hundreds of ways
101
261041
1727
waarop het werd ontworpen
om er geometrisch perfect uit te zien,
om er geometrisch perfect uit te zien,
04:34
in which this typeface was designed
to look geometrically perfect,
to look geometrically perfect,
102
262792
3142
ook al is het dat wiskundig gezien niet.
04:37
even though it's mathematically not.
103
265958
1768
Dit doen lettersoortontwerpers constant,
zodat lettersoorten iedere dag werken,
zodat lettersoorten iedere dag werken,
04:39
And this is what typeface
designers do all the time
designers do all the time
104
267750
2393
04:42
to make typefaces work, every day.
105
270167
2642
Tegelijk waren er in Europa en Amerika
andere ontwerpers mee bezig.
andere ontwerpers mee bezig.
04:44
Now, there were other designers doing this
at the same time in Europe and America.
at the same time in Europe and America.
106
272833
3893
Dit zijn een aantal geweldige
voorbeelden uit Europa,
voorbeelden uit Europa,
04:48
These are a few other
excellent examples from Europe,
excellent examples from Europe,
107
276750
2518
waar werd getracht iets nieuws te maken
voor het nieuwe tijdperk.
voor het nieuwe tijdperk.
04:51
trying to create something new
for the new age, a new moment in time.
for the new age, a new moment in time.
108
279292
3267
Nog een aantal uit Duitsland,
04:54
These are some other ones in Germany
109
282583
1768
die ergens nogal op Futura lijken,
04:56
that in some ways
look very similar to Futura,
look very similar to Futura,
110
284375
2184
misschien met meer of minder versmalling
of andere verhoudingen.
of andere verhoudingen.
04:58
maybe with higher waist or lower waist
or different proportions.
or different proportions.
111
286583
3060
Maar waarom veroverde Futura de wereld?
05:01
Then why did Futura take over the world?
112
289667
1934
In dit geval --
05:03
In this case, if you can read
the titles there,
the titles there,
113
291625
2518
als je de titels kunt lezen --
rollen enkele van deze namen
niet zo lekker van de tong:
niet zo lekker van de tong:
05:06
some of these names
don't quite roll off the tongue:
don't quite roll off the tongue:
114
294167
2767
Erbar, Kabel Light,
Berthold-Grotesk, Elegant-Grotesk.
Berthold-Grotesk, Elegant-Grotesk.
05:08
Erbar, Kabel Light,
Berthold-Grotesk, Elegant-Grotesk.
Berthold-Grotesk, Elegant-Grotesk.
115
296958
5351
Dit zijn niet echt alledaagse namen, toch?
05:14
These aren't exactly
household names, are they?
household names, are they?
116
302333
2226
Wanneer je ze vergelijkt met Futura,
05:16
And so when you compare that to Futura,
117
304583
2685
weet je dat dit een heel goede keuze
van het marketingteam was.
van het marketingteam was.
05:19
you realize that this was a really
good choice by the marketing team.
good choice by the marketing team.
118
307292
3267
Wat zo geweldig is aan deze naam ...
05:22
What's amazing about this name --
119
310583
1726
05:24
you know, what's in this name
is that this is a name
is that this is a name
120
312333
2643
Wat deze naam in zich draagt,
is dat het een naam is die hoop oproept
en een idee over de toekomst.
en een idee over de toekomst.
05:27
that actually invokes hope
and an idea about the future.
and an idea about the future.
121
315000
3684
En dit is niet eens
het Duitse woord voor toekomst,
het Duitse woord voor toekomst,
05:30
And this isn't actually the word
for future in German,
for future in German,
122
318708
2524
het was geen Duitse naam,
maar ze kozen iets
maar ze kozen iets
05:33
it wasn't a German name,
123
321256
1262
05:34
they actually picked something
124
322542
1476
wat een breder en groter,
universeel publiek zou aanspreken.
universeel publiek zou aanspreken.
05:36
that would speak to a wider,
larger audience, a universal audience.
larger audience, a universal audience.
125
324042
3184
Kijk je naar wat er in Amerika gebeurde,
05:39
And when you compare it
to what was being done in America --
to what was being done in America --
126
327250
2851
dit zijn lettersoorten
uit dezelfde periode in de VS,
uit dezelfde periode in de VS,
05:42
these are the typefaces
from the same period
from the same period
127
330125
2101
de jaren twintig;
05:44
in the United States in the 1920s,
128
332250
1643
gewaagd, brutaal, opschepperig.
05:45
bold, brash, braggadocios.
129
333917
1309
Het doet bijna denken
aan de effectenbeurs van die tijd,
aan de effectenbeurs van die tijd,
05:47
You almost think of this as exactly
like what the stock market looked like
like what the stock market looked like
130
335250
3518
de grote gekte van de jaren twintig.
05:50
when they were all
going nuts in the 1920s.
going nuts in the 1920s.
131
338792
2059
Dat doet beseffen dat Futura
iets revolutionairs deed.
iets revolutionairs deed.
05:52
And you realize that Futura
is doing something revolutionary.
is doing something revolutionary.
132
340875
2893
Ik wil even terug
05:55
I want to step back and talk
about an example of the typeface in use.
about an example of the typeface in use.
133
343792
4184
en het hebben over een voorbeeld
van deze lettersoort in gebruik.
van deze lettersoort in gebruik.
06:00
So this is a magazine that we all
probably know today, "Vanity Fair."
probably know today, "Vanity Fair."
134
348000
3268
Dit tijdschrift kennen we tegenwoordig
allemaal wel, Vanity Fair.
allemaal wel, Vanity Fair.
Zo zag het eruit in de zomer van 1929.
06:03
This is what it looked like
in 1929, in the summer.
in 1929, in the summer.
135
351292
3351
06:06
And in many ways, there's
nothing wrong with this design.
nothing wrong with this design.
136
354667
3392
Op veel manieren is er niets mis
met dit ontwerp.
met dit ontwerp.
Dit is echt typisch jaren twintig.
06:10
This is absolutely typical of the 1920s.
137
358083
2601
Met een foto van een belangrijk iemand,
06:12
There's a photograph
of an important person,
of an important person,
138
360708
2101
hier Franklin Roosevelt,
destijds gouverneur van New York.
destijds gouverneur van New York.
06:14
in this case Franklin Roosevelt,
then-governor of New York.
then-governor of New York.
139
362833
2810
Alles lijkt gecentreerd en symmetrisch.
06:17
Everything seems centered,
everything seems symmetrical.
everything seems symmetrical.
140
365667
2642
Er is nog wel wat versiering,
06:20
There's still a little bit
of ornamentation,
of ornamentation,
141
368333
2101
misschien nog wat overblijfselen
van de 'painted lady',
van de 'painted lady',
06:22
so this is still maybe having
some vestiges of the painted lady
some vestiges of the painted lady
142
370458
2976
niet geheel modernistisch.
06:25
and not fully modernistic.
143
373458
1268
Maar het ziet er gedegen uit.
06:26
But everything seems kid of solid.
144
374750
1643
Er zijn sierinitialen
om je aandacht te trekken.
om je aandacht te trekken.
06:28
There's even drop caps
to help you get into the text.
to help you get into the text.
145
376417
2517
Maar dit veranderde rap.
06:30
But this all changed very quickly
and in October of 1929,
and in October of 1929,
146
378958
2726
In oktober 1929 kwam er
een Berlijnse ontwerper
een Berlijnse ontwerper
06:33
a Berlin-based designer came
and redesigned "Vanity Fair."
and redesigned "Vanity Fair."
147
381708
2976
om Vanity Fair te restylen.
06:36
And this is what
it looks like with Futura.
it looks like with Futura.
148
384708
3185
En zo ziet het eruit met Futura.
06:39
Instead of the governor
149
387917
1851
In plaats van de gouverneur
hebben we nu een foto
van een abstracte, prachtige setting,
van een abstracte, prachtige setting,
06:41
now we have a photograph
of an abstract, beautiful setting,
of an abstract, beautiful setting,
150
389792
2892
in dit geval de oceaan.
06:44
in this case, the ocean.
151
392708
1518
In plaats van sierletters
is er helemaal niets.
is er helemaal niets.
06:46
Instead of drop caps,
there's nothing at all.
there's nothing at all.
152
394250
2226
06:48
And replaced with a centered
layout is now asymmetry.
layout is now asymmetry.
153
396500
4059
En de gecentreerde layout
is nu vervangen door asymmetrie.
is nu vervangen door asymmetrie.
En hoe verder je in het blad komt,
hoe radicaler het wordt.
hoe radicaler het wordt.
06:52
And it gets even more radical
the further you enter the magazine.
the further you enter the magazine.
154
400583
3060
In dit geval nog dramatischere asymmetrie.
06:55
In this case,
even more dramatic asymmetry.
even more dramatic asymmetry.
155
403667
2017
Hier illustraties van Pablo Picasso,
die over de pagina bewegen
die over de pagina bewegen
06:57
In this case, illustrations
by Pablo Picasso, moving across the page
by Pablo Picasso, moving across the page
156
405708
3268
en over de rugmarge vallen.
07:01
and breaking the gutter of the two pages.
157
409000
3893
Er is zelfs nog iets radicalers.
07:04
And there's something even more radical.
158
412917
1934
Als je goed naar Futura kijkt,
valt je wellicht iets op.
valt je wellicht iets op.
07:06
If you look closely at the Futura,
you might notice something.
you might notice something.
159
414875
2934
Je ziet het wellicht niet direct,
07:09
You might not pick it up at first,
160
417833
1643
maar er zitten geen hoofdletters
in de titel en de bijschriften.
in de titel en de bijschriften.
07:11
but there are no capital letters
in the title or the captions on this page.
in the title or the captions on this page.
161
419500
3559
Misschien vind je het niet heel radicaal,
07:15
You might not think that's very radical,
162
423083
1935
maar neem een tijdschrift, een boek
of ga naar een website
of ga naar een website
07:17
but pick up any magazine,
any book or go to any website,
any book or go to any website,
163
425042
2642
en ik verzeker je
dat je zoiets niet snel vindt.
dat je zoiets niet snel vindt.
07:19
and I guarantee, you are not
going to find it very easily.
going to find it very easily.
164
427708
2768
Dit is nog steeds een radicaal idee.
07:22
This is still a radical idea.
165
430500
2393
07:24
And why is that radical?
166
432917
1267
En waarom is het radicaal?
Bedenk eens waar hoofdletters op duiden.
07:26
When we think about
what capital letters denote,
what capital letters denote,
167
434208
2976
Ze duiden op iets belangrijks,
07:29
they denote something important,
168
437208
1810
of het nou onze naam of titel is,
07:31
whether it's our names, or our titles.
169
439042
2142
of misschien de naam van ons bedrijf,
07:33
Or maybe even just
the name of our corporations,
the name of our corporations,
170
441208
2935
of misschien onze merken.
07:36
or maybe our trademarks.
171
444167
1726
Amerika loopt in bepaald opzicht
voorop wat betreft hoofdlettergebruik.
voorop wat betreft hoofdlettergebruik.
07:37
Actually, in some ways,
America's the home of capitalization.
America's the home of capitalization.
172
445917
3434
07:41
We love putting capitals in everything.
173
449375
1893
We maken graag overal hoofdletters van.
(Gelach)
07:43
(Laughter)
174
451292
1642
Maar hoe radicaal zou het zijn
07:44
But think about how radical this would be
175
452958
1976
om een tijdschrift
zonder hoofdletters te introduceren?
zonder hoofdletters te introduceren?
07:46
to introduce a magazine where you're
taking away all the capital letters.
taking away all the capital letters.
176
454958
4310
Het had wellicht dezelfde politieke impact
07:51
This has maybe had
the same political force
the same political force
177
459292
2059
als onze maatschappelijke discussie
over persoonlijke voornaamwoorden.
over persoonlijke voornaamwoorden.
07:53
that we now argue over things
like pronouns in our society today.
like pronouns in our society today.
178
461375
3726
In de jaren twintig ...
07:57
In the 1920s,
179
465125
1559
Dit was net nadat in de Sovjet Unie
de communistische revolutie plaatsvond.
de communistische revolutie plaatsvond.
07:58
this is just shortly after Soviet Russia
had a communist revolution.
had a communist revolution.
180
466708
4625
Voor hen representeerde dit
de socialistische infiltratie van Amerika.
de socialistische infiltratie van Amerika.
08:04
And for them, this actually represented
a socialist infiltration into America.
a socialist infiltration into America.
181
472250
4643
Alles in kleine letters
08:08
All lowercase letters meant
that this was an egalitarian,
that this was an egalitarian,
182
476917
3851
was een egalitaire, volledige verlaging
van alles tot een gelijkwaardig speelveld.
van alles tot een gelijkwaardig speelveld.
08:12
complete lowering of everything
into one equal playing field.
into one equal playing field.
183
480792
4017
Nog steeds tamelijk radicaal.
08:16
Now this is still kind of a radical idea.
184
484833
1976
Bedenk hoe vaak je hoofdletters gebruikt
om iets meer kracht of status te geven.
om iets meer kracht of status te geven.
08:18
Think about how often
you do capitalize something
you do capitalize something
185
486833
2286
08:21
to have more power or prestige to it.
186
489143
1791
Voor hen was Futura een middel
om dit idee over te brengen.
om dit idee over te brengen.
08:22
So for them to do this was a way
in which Futura was using this idea.
in which Futura was using this idea.
187
490958
4185
Andere ontwerpers deden weer
andere dingen met Futura
andere dingen met Futura
08:27
Now, other designers
were doing other things with Futura.
were doing other things with Futura.
188
495167
3184
en voegden andere ideeën
uit het modernisme toe,
uit het modernisme toe,
08:30
Others brought other ideas
of modernism with it,
of modernism with it,
189
498375
2268
of dat nu nieuwe illustratiestijlen waren,
08:32
whether it was interesting
new illustration styles,
new illustration styles,
190
500667
2392
of collage-achtige illustraties,
08:35
or interesting new collage
types of illustration.
types of illustration.
191
503083
2851
of alleen nieuwe boekomslagen uit Europa.
08:37
Or even just new book covers,
192
505958
2060
08:40
whether they were from Europe.
193
508042
2101
Maar dit is het grappige:
08:42
But here's the funny thing.
194
510167
1851
in de jaren twintig kon je niet gewoon
even een nieuwe lettersoort downloaden.
even een nieuwe lettersoort downloaden.
08:44
In the 1920s, if you wanted
to use a new typeface,
to use a new typeface,
195
512042
2351
08:46
you couldn't just go download it
onto your computer.
onto your computer.
196
514417
2434
Je moest echt stukjes lood hebben.
08:48
You actually had to have pieces of lead.
197
516875
2183
Dus Amerikanen die dit wilden gebruiken
08:51
So for Americans who wanted to adopt this
198
519082
2061
en het in hun eigen systeem
wilden opnemen --
wilden opnemen --
08:53
and make it part of their own system,
199
521167
2016
08:55
something they could use
in everyday typography,
in everyday typography,
200
523207
2852
iets wat in de alledaagse typografie
gebruikt kon worden,
gebruikt kon worden,
08:58
whether in ads or anything else,
201
526083
1643
in advertenties of wat dan ook --
hadden echt de metalen drukletters nodig.
08:59
they actually had to have metal type.
202
527750
2184
Dus wat deden we als goede
Amerikaanse kapitalisten?
Amerikaanse kapitalisten?
09:01
So being good American
capitalists, what did we do?
capitalists, what did we do?
203
529958
2435
09:04
We made all sorts of copies.
204
532417
1392
We maakten allerlei kopieën
die niets te maken hadden
met de naam Futura,
met de naam Futura,
09:05
Ones that had nothing to do
with the name Futura,
with the name Futura,
205
533833
2310
maar die er precies op leken.
09:08
but looked identical to it,
206
536167
1851
Of het nou Spartan of Tempo was.
09:10
whether it was Spartan or Tempo.
207
538042
1559
Rond het begin van de Tweede Wereldoorlog
09:11
And in fact, by the time
that World War II started,
that World War II started,
208
539625
2726
probeerden Amerikaanse bedrijven
Nazi-goederen eigenlijk te boycotten.
Nazi-goederen eigenlijk te boycotten.
09:14
American corporations were actually trying
to boycott Nazi goods.
to boycott Nazi goods.
209
542375
3434
Maar ze zeiden: 'Toe maar,
gebruik onze kopieën.
gebruik onze kopieën.
09:17
But they said,
"Go ahead and use our copies.
"Go ahead and use our copies.
210
545833
2476
Gebruik 20th Century,
Spartan, Vogue en Tempo.
Spartan, Vogue en Tempo.
09:20
Use 20th Century, use Spartan,
use Vogue, use Tempo.
use Vogue, use Tempo.
211
548333
2685
Ze zijn precies gelijk aan Futura.'
09:23
These are identical to Futura."
212
551042
2309
De meeste mensen leerden
niet eens de nieuwe namen,
niet eens de nieuwe namen,
09:25
And in fact, for most people,
they didn't even learn the new names,
they didn't even learn the new names,
213
553375
3184
ze bleven het gewoon Futura noemen.
09:28
they just still called it all Futura.
214
556583
1768
Dus Amerika haalde
deze lettersoort binnen,
deze lettersoort binnen,
09:30
So America took this typeface in,
215
558375
2559
veroverde haar en eigende zich haar toe.
09:32
conquered it and made it its own.
216
560958
1976
Tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog
gebruikten Amerikanen het overal voor.
gebruikten Amerikanen het overal voor.
09:34
So by the time World War II finishes,
217
562958
2893
09:37
Americans are using this on everything,
218
565875
1858
Of het nou catalogi of atlassen waren,
09:39
whether it be catalogs, or atlases,
219
567757
2219
encyclopedieën, tabellen en grafieken,
09:42
or encyclopedias or charts and graphs,
220
570000
3309
of kalenders,
09:45
or calendars, or even political material.
221
573333
3643
zelfs politiek materiaal.
Zowaar in het logo van een nieuw
American-footballteam
American-footballteam
09:49
And even the logo for a new
expansion football team.
expansion football team.
222
577000
3083
09:53
And in fact, it was used even on some
of the most important advertising
of the most important advertising
223
581042
3392
en zelfs in de invloedrijkste advertenties
van de twintigste eeuw.
van de twintigste eeuw.
09:56
of the 20th century.
224
584458
1310
Dus toen de Amerikaanse overheid
een nieuwe lettersoort zocht
een nieuwe lettersoort zocht
09:57
So it's in this context
225
585792
1309
09:59
that when the US government
was picking a typeface
was picking a typeface
226
587125
2351
om na de Tweede Wereldoorlog
voor kaarten en projecten te gebruiken,
voor kaarten en projecten te gebruiken,
10:01
to use after World War II
for new maps and new projects,
for new maps and new projects,
227
589500
2620
kwam ze zo bij Futura uit.
10:04
they picked Futura.
228
592144
1249
Het was geen verbazingwekkende
of radicale keuze ...
of radicale keuze ...
10:05
It wasn't an astounding choice,
it wasn't a radical choice,
it wasn't a radical choice,
229
593417
2809
en had niets met communisme te maken.
10:08
it didn't have anything
to do with communism.
to do with communism.
230
596250
2143
Het werd gebruikt op belangrijke kaarten,
10:10
But in this case, it was used
on some of the most important maps,
on some of the most important maps,
231
598417
3101
zoals deze luchtmachtkaart uit 1962,
10:13
so this one, an air force map in 1962,
232
601542
1851
en op de kaarten die in 1966
in Vietnam werden gebruikt.
in Vietnam werden gebruikt.
10:15
or used for the maps in Vietnam in '66.
233
603417
2416
Het was ook geen verrassing
10:18
And so it wasn't a surprise
234
606833
1310
dat toen astronauten begonnen
met het Mercury-programma,
met het Mercury-programma,
10:20
that when astronauts
first started the Mercury program,
first started the Mercury program,
235
608167
3059
zoals John Glenns baan om de aarde,
10:23
such as John Glenn orbiting the earth,
236
611250
1810
de gebruikte tabellen en kaarten
Futura bevatten.
Futura bevatten.
10:25
that charts and maps
that he was using were in Futura.
that he was using were in Futura.
237
613084
2600
Tegen de tijd dat Mercury
overging in Apollo
overging in Apollo
10:27
And in fact, by the time
Mercury morphed into Apollo,
Mercury morphed into Apollo,
238
615708
4018
werd het voor steeds meer dingen gebruikt.
10:31
it started getting used
more and more for more things.
more and more for more things.
239
619750
2601
10:34
So in this case for a safety plan,
240
622375
2643
In dit geval voor een veiligheidsplan
en het werd ook gebruikt
op instrumentpanelen
op instrumentpanelen
10:37
or even starting to get used
on instrument panels,
on instrument panels,
241
625042
2601
en navigatiehulpmiddelen.
10:39
or navigational aids.
242
627667
1684
Zelfs op diagrammen die lieten zien
hoe het hele systeem werkte.
hoe het hele systeem werkte.
10:41
Or even on diagrams
to show how the whole system worked.
to show how the whole system worked.
243
629375
3143
Maar het bijzondere is:
10:44
But here's the amazing thing,
244
632542
1392
het werd niet alleen gebruikt
op papieren die werden uitgedeeld,
op papieren die werden uitgedeeld,
10:45
it didn't just get used for papers
that they handed out to people.
that they handed out to people.
245
633958
3101
het werd ook gebruikt voor een interface
10:49
It started to get used for an interface,
246
637083
1935
voor een heel systeem dat de astronauten
leerde omgaan met de machine.
leerde omgaan met de machine.
10:51
for an entire system
that helped the astronauts
that helped the astronauts
247
639042
2226
10:53
know how to use the machine.
248
641292
1517
NASA was niet één groot bedrijf
dat alles maakte.
dat alles maakte.
10:54
NASA wasn't just one big corporation
making everything.
making everything.
249
642833
3851
Er waren honderden onderaannemers --
10:58
There was hundreds of contractors --
250
646708
1851
Boeing, IBM, Mc Donnell Douglas --
11:00
Boeing, IBM, McDonnell Douglas --
251
648583
2393
die allerlei machines maakten.
11:03
all making different machines.
252
651000
1434
Stel dat astronauten gebruik moesten maken
van diverse lettersoorten en systemen
van diverse lettersoorten en systemen
11:04
Now imagine if astronauts had to use
different typefaces and different systems
different typefaces and different systems
253
652458
3685
voor elk onderdeel van de spaceshuttle.
11:08
for each component they had
in the space shuttles.
in the space shuttles.
254
656167
3392
Navigeren zou ondoenlijk zijn
11:11
This would have been
impossible to navigate
impossible to navigate
255
659583
2018
en het opstarten van een nieuw systeem
zou tot cognitieve overbelasting leiden.
zou tot cognitieve overbelasting leiden.
11:13
and there would have been
a cognitive overload
a cognitive overload
256
661625
2143
11:15
every time they had
to open up a new system.
to open up a new system.
257
663792
2101
Het feit dat Futura werd gebruikt
voor de interface
voor de interface
11:17
So in this case, Futura
being used on the interface
being used on the interface
258
665917
2642
11:20
helped them navigate complexity
and make it more clear.
and make it more clear.
259
668583
3476
was een hulpmiddel
om alles duidelijker te maken.
om alles duidelijker te maken.
Het werd niet alleen op knoppen gebruikt,
11:24
And it wasn't just used on buttons,
it was used on labels,
it was used on labels,
260
672083
3143
maar ook op labels, voedselrantsoenen
en gereedschapskits.
en gereedschapskits.
11:27
and it was used on their food rations,
261
675250
1810
11:29
and it was used on their tool kits.
262
677084
2184
11:31
It was used on knobs and levers
to tell them what to do.
to tell them what to do.
263
679292
4059
Het werd gebruikt op knoppen en hendels
om hun te vertellen wat te doen.
om hun te vertellen wat te doen.
Misschien zelfs op enkele plekken
11:35
In fact, maybe even some of the places
264
683375
1851
waar ingewikkelde dingen
makkelijker moesten worden gemaakt,
makkelijker moesten worden gemaakt,
11:37
where they needed to have things
that were complex be more simple to them,
that were complex be more simple to them,
265
685250
3477
werden instructies volledig
in Futura gedrukt,
in Futura gedrukt,
11:40
instructions were printed
entirely in Futura,
entirely in Futura,
266
688751
2558
zodat ze op dat ene moment
juist konden handelen.
juist konden handelen.
11:43
so that they could know
what to do with that one moment.
what to do with that one moment.
267
691333
2643
Ze hoefden niet alles te onthouden;
11:46
They didn't have to remember
everything in their head,
everything in their head,
268
694000
2559
ze hadden dit om er zo nodig
gebruik van te maken.
gebruik van te maken.
11:48
they could have it out there
in the world to see and refer to.
in the world to see and refer to.
269
696583
2935
In dit geval hielp Futura om het systeem,
11:51
In this case, Futura helped
make that system,
make that system,
270
699542
2142
dat toch al erg lastig en complex was,
11:53
which was already
a very difficult and complex system,
a very difficult and complex system,
271
701708
3310
iets minder lastig te maken.
11:57
a little less complex.
272
705042
1375
Het allereerste of allerlaatste
wat astronauten zagen
wat astronauten zagen
11:59
In fact, the very first or last thing
an astronaut might have seen
an astronaut might have seen
273
707083
3143
wanneer ze het ruimteschip
in- of uitgingen,
in- of uitgingen,
12:02
when they were entering
or exiting the spacecraft
or exiting the spacecraft
274
710250
2309
was in Futura.
12:04
would have been in Futura.
275
712583
1268
Een van mijn favoriete voorbeelden
van Futura's functionaliteit
van Futura's functionaliteit
12:05
One of my favorite examples
of how Futura worked in this way
of how Futura worked in this way
276
713875
3143
is dit fototoestel.
12:09
is actually this camera.
277
717042
1309
Dit is een Hasselblad,
12:10
This is a Hasselblad
that was made by the Swedish company.
that was made by the Swedish company.
278
718375
4226
gemaakt door een Zweeds bedrijf.
Prima toestel, misschien hebben jullie
het wel eens gebruikt,
het wel eens gebruikt,
12:14
It's a perfectly good camera,
some of you might have used one,
some of you might have used one,
279
722625
2934
12:17
it's prized by photographers
as a really great camera.
as a really great camera.
280
725583
3851
het wordt door fotografen geprezen
als een heel goed toestel.
als een heel goed toestel.
Als je er wat verstand van hebt
dan valt je misschien op
dan valt je misschien op
12:21
And you might notice,
if you know anything about cameras,
if you know anything about cameras,
281
729458
2685
dat er wat aanpassingen aan zijn gedaan.
12:24
that there's some
modifications made to it.
modifications made to it.
282
732167
2059
In dit geval zitten er stickers
op de filmkokers
op de filmkokers
12:26
In this case, there are stickers
placed all over the film canisters,
placed all over the film canisters,
283
734250
3226
en op andere delen van de camera.
12:29
or other parts of the camera here.
284
737500
2726
Dit stelde NASA in staat
12:32
What this enabled NASA to do,
285
740250
2059
om via de astronauten
iets geweldigs te bewerkstelligen.
iets geweldigs te bewerkstelligen.
12:34
was make something really great
out of the astronauts.
out of the astronauts.
286
742333
3476
Ze zijn geen fotografen of kunstexperts,
12:37
They're not photographers,
they're not experts in art.
they're not experts in art.
287
745833
2685
maar men kon zorgen
dat ze de camera konden bedienen,
dat ze de camera konden bedienen,
12:40
But they could ensure that they
would know how to use this camera
would know how to use this camera
288
748542
3142
vanwege de labels met Futura erop.
12:43
because of the labels
placed there in Futura.
placed there in Futura.
289
751708
2185
In dit geval verkreeg Futura bestaansrecht
via de dingen die gebruikt werden.
via de dingen die gebruikt werden.
12:45
So in this case,
290
753917
1267
12:47
Futura acquired and made sure
that they had legitimacy
that they had legitimacy
291
755208
3810
12:51
with the things they were using.
292
759042
1601
Bijvoorbeeld dat men de fotocassette
niet te vroeg zou belichten.
niet te vroeg zou belichten.
12:52
In this case to not take off the film
before it would expose.
before it would expose.
293
760667
3142
12:55
Which, in this case,
we would have never had
we would have never had
294
763833
2101
We zouden een aantal geweldige foto's
zonder dit label nooit gehad hebben.
zonder dit label nooit gehad hebben.
12:57
some of the amazing photos we had
without this label.
without this label.
295
765958
2518
Wanneer we iets decoratiefs
zoals deze ceremoniële insigne zien,
zoals deze ceremoniële insigne zien,
13:00
When we see something as decorative
as this, a ceremonial patch,
as this, a ceremonial patch,
296
768500
5601
of iets als deze gedenkplaat op de maan,
13:06
or something like this plaque on the moon,
297
774125
2184
realiseren we ons dat Futura meer was
dan iets ceremonieels.
dan iets ceremonieels.
13:08
we realize that Futura was more
than just something ceremonial,
than just something ceremonial,
298
776333
3101
Meer dan alleen maar iets
dat was gekozen vanwege het ontwerp.
dat was gekozen vanwege het ontwerp.
13:11
something more than something
that had just been picked for its design.
that had just been picked for its design.
299
779458
4643
Futura had in feite autoriteit,
bestaansrecht en kracht
bestaansrecht en kracht
13:16
In fact, Futura had authority,
300
784125
2684
13:18
had legitimacy and had power
because of this choice.
because of this choice.
301
786833
2476
vanwege deze keuze.
Tot slot wil ik het nog
over een ding hebben.
over een ding hebben.
13:21
There's one other thing
I want to talk about in closing.
I want to talk about in closing.
302
789333
3185
En dat is dat Futura een verhaal vertelt.
13:24
And that is that Futura tells a story.
303
792542
3476
Ik hou ervan dat lettersoorten
allemaal een verhaal vertellen.
allemaal een verhaal vertellen.
13:28
And this is what I love about typefaces,
is that all of them tell stories.
is that all of them tell stories.
304
796042
4184
In dit geval vertelt het
een krachtig verhaal over assimilatie,
een krachtig verhaal over assimilatie,
13:32
And in this case, this typeface
tells a very powerful story
tells a very powerful story
305
800250
2809
13:35
about assimilation, about something
being taken into America
being taken into America
306
803083
3393
over iets wat meegenomen is naar Amerika
en onderdeel werd van de cultuur.
en onderdeel werd van de cultuur.
13:38
and being made part of its culture.
307
806500
2434
Dat is een van Amerika's
beste en slechtste eigenschappen:
beste en slechtste eigenschappen:
13:40
And that's one of the best
and worst things America does,
and worst things America does,
308
808958
2726
we nemen iets op in onze cultuur
13:43
is we take things into our culture
and we spit them out back again
and we spit them out back again
309
811708
3101
en spuwen het weer uit
met de claim dat het van ons is.
met de claim dat het van ons is.
13:46
and claim them our own.
310
814833
1268
In dit geval weerspiegelt Futura precies
wat er met de technologie gebeurde
wat er met de technologie gebeurde
13:48
And in this case, Futura mirrors
exactly what happened with the technology
exactly what happened with the technology
311
816125
3601
die het hele systeem ondersteunde.
13:51
undergirding the whole system.
312
819750
1643
Futura was een Duitse lettersoort
die tot Amerikaans product gemaakt werd.
die tot Amerikaans product gemaakt werd.
13:53
Futura was a German typeface,
taken in, made into an American commodity.
taken in, made into an American commodity.
313
821417
4434
13:57
And so were the technologies:
314
825875
1434
Net als de technologieën:
de raketten en wetenschappers,
kwamen ook uit Duitsland.
kwamen ook uit Duitsland.
13:59
the rockets, the scientists
all came from Germany as well.
all came from Germany as well.
315
827333
2768
Dus deze Duitse lettersoort
op een Amerikaanse gedenkplaat
op een Amerikaanse gedenkplaat
14:02
So in some ways, this German typeface
on an American plaque
on an American plaque
316
830125
3226
weerspiegelt exact
wat deze technologie overkwam.
wat deze technologie overkwam.
14:05
perfectly mirrors what happened
with the technology.
with the technology.
317
833375
2434
14:07
And in this case,
318
835833
1268
In dit geval ...
Wanneer je aan dit verhaal denkt,
zul je beseffen dat typografie op de maan
zul je beseffen dat typografie op de maan
14:09
when you think about this story,
you realize that typography on the moon
you realize that typography on the moon
319
837125
5476
voor bestaansrecht staat,
14:14
represents legitimacy,
represents authority,
represents authority,
320
842625
2851
voor autoriteit staat,
en dat dit hun, de astronauten,
de kracht gaf om naar de maan te gaan.
de kracht gaf om naar de maan te gaan.
14:17
and this gave them, the astronauts,
the power to get to the moon.
the power to get to the moon.
321
845500
3684
Dank jullie wel.
14:21
Thank you.
322
849208
1268
(Applaus)
14:22
(Applause)
323
850500
2583
ABOUT THE SPEAKER
Douglas Thomas - Designer, writer and historian of typographyDouglas Thomas's research explores the power of fonts at the intersection of design and culture.
Why you should listen
Douglas Thomas is is the author of Never Use Futura (Princeton Architectural Press, 2017). His work explores the nexus of typography, design and culture. He specializes in user experience design, publication design and branding. His design work has been featured in Communication Arts, Eye, Design Observer, Print and Graphis. He is assistant professor of graphic design at Brigham Young University.
(Photo: Kei Ito)
Douglas Thomas | Speaker | TED.com