ABOUT THE SPEAKER
Leyla Acaroglu - Sustainability strategist
Leyla Acaroglu uses innovative design and systems thinking to create positive change.

Why you should listen

Leyla Acaroglu breaks through our deeply entrenched environmental folklore in order to reveal the true impact of the products and materials we use every day. A designer and consultant, Acaroglu encourages both companies and individuals to look at the full life cycle of the things they create and use in order to understand their net effect on the environment. At Eco Innovators, an ecologically-minded Australian design studio, Acaroglu’s team makes award-winning designs and projects that tap into a sense of play in order to educate. From animations explaining the lifecycle of a cell phone to bookshelves made from construction scrap wood to workshops that help rebuild and repurpose broken everyday items, the goal is building savvy, science-based sustainability practices.

More profile about the speaker
Leyla Acaroglu | Speaker | TED.com
TED2013

Leyla Acaroglu: Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore

Leyla Acaroglu: Papier lepszy od plastiku? Nowe spojrzenie na mity o ochronie środowiska

Filmed:
1,375,105 views

Większość z nas chciałaby postępować dobrze, jeśli chodzi o ochronę środowiska. Według Leyli Acaroglu chodzi o coś więcej niż wybieranie papierowych opakowań zamiast reklamówki. Leyla nawołuje do obalenia mitów na temat ekologii i zachęca do szerszego spojrzenia na sprawę oraz tworzenia systemów i produktów,które mogłyby ulżyć naszej planecie.
- Sustainability strategist
Leyla Acaroglu uses innovative design and systems thinking to create positive change. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So imaginewyobrażać sobie, you're in the supermarketsupermarket,
0
705
2650
Wyobraźcie sobie,
jesteście w supermarkecie,
00:15
you're buyingkupowanie some groceriesArtykuły spożywcze,
1
3355
1581
kupujecie jedzenie
00:16
and you get givendany the optionopcja
2
4936
1625
i dostajecie wybór:
papierowa torba czy reklamówka?
00:18
for a plasticPlastikowy or a paperpapier shoppingzakupy bagtorba.
3
6561
3635
00:22
WhichCo one do you choosewybierać if you want to do
4
10196
2190
Którą wybierzecie,
żeby zrobić przysługę środowisku?
00:24
the right thing by the environmentśrodowisko?
5
12386
2416
00:26
MostWiększość people do pickwybierać the paperpapier.
6
14802
1881
Większość wybrałaby papierową.
00:28
Okay, let's think of why.
7
16683
1228
Zastanówmy się, dlaczego.
00:29
It's brownbrązowy to startpoczątek with.
8
17911
1693
Jest brązowa,
więc jest dobra dla środowiska.
00:31
ThereforeW związku z tym, it mustmusi be good for the environmentśrodowisko.
9
19604
1476
00:33
It's biodegradableulegające biodegradacji. It's reusablewielokrotnego użytku.
10
21080
2518
Ulega biodegradacji.
Można ją ponownie użyć,
00:35
In some casesprzypadki, it's recyclablenadaje się do recyklingu.
11
23598
1950
a nawet poddać recyklingowi.
00:37
So when people are looking at the plasticPlastikowy bagtorba,
12
25548
2794
Widząc plastikową reklamówkę,
00:40
it's likelyprawdopodobne they're thinkingmyślący of something like this,
13
28342
2930
wyobrażamy sobie często coś takiego,
00:43
whichktóry we all know is absolutelyabsolutnie terriblestraszny,
14
31272
2383
co jest oczywiście straszne.
To szkody dla środowiska,
00:45
and we should be avoidingunikanie at all expenseswydatki
15
33655
2216
00:47
these kindsrodzaje of environmentalśrodowiskowy damagesszkody.
16
35871
2355
jakich za wszelką cenę powinniśmy unikać.
00:50
But people are oftenczęsto not thinkingmyślący
17
38226
2213
Ale rzadko wyobrażamy sobie coś takiego.
00:52
of something like this,
18
40439
2018
00:54
whichktóry is the other endkoniec of the spectrumwidmo.
19
42457
2578
To druga strona medalu.
00:57
When we produceprodukować materialsmateriały,
20
45035
2767
Kiedy produkujemy tworzywa,
00:59
we need to extractwyciąg them from the environmentśrodowisko,
21
47802
1630
zabieramy coś ze środowiska,
01:01
and we need a wholecały bunchwiązka
of environmentalśrodowiskowy impactswpływ.
22
49432
3904
musimy więc poważnie na nie wpłynąć.
01:05
You see, what happensdzieje się is, when we need
23
53336
2176
Kiedy musimy dokonywać trudnych wyborów,
01:07
to make complexzłożony choiceswybory,
24
55512
1977
01:09
us humansludzie like really simpleprosty solutionsrozwiązania,
25
57489
2421
to zwykle lubimy proste rozwiązania
01:11
and so we oftenczęsto askzapytać for simpleprosty solutionsrozwiązania.
26
59910
2616
i takie chcemy dostawać.
01:14
And I work in designprojekt.
27
62526
1473
Pracuję przy projektowaniu.
01:15
I advisedoradzić designersprojektanci
28
63999
1511
Doradzam projektantom i wynalazcom w
kwestiach zrównoważonego rozwoju.
01:17
and innovatorsinnowatorzy around sustainabilityzrównoważony rozwój,
29
65510
2265
01:19
and everyonekażdy always saysmówi to me, "Oh LeylaLeyla,
30
67775
1554
Wszyscy mówią mi:
01:21
I just want the eco-materialsekologicznych materiałów."
31
69329
1922
"Leyla, chcę tylko materiały ekologiczne".
01:23
And I say, "Well, that's very complexzłożony,
32
71251
2284
A ja mówię, że to bardzo skomplikowane
01:25
and we'lldobrze have to spendwydać fourcztery hoursgodziny talkingmówić about
33
73535
1829
i spędzamy cztery godziny,
01:27
what exactlydokładnie an eco-materialEco materiał meansznaczy,
34
75364
1915
rozmawiając o tym, czym one właściwie są.
01:29
because everything at some pointpunkt
35
77279
1920
Bo wszystko do pewnego stopnia
pochodzi z natury
01:31
comespochodzi from natureNatura,
36
79199
1945
01:33
and it's how you use the materialmateriał
37
81144
2095
a wpływ na środowisko
01:35
that dictatesdecyduje o tym the environmentalśrodowiskowy impactwpływ.
38
83239
3041
zależy od tego, jak użyjemy materiału.
01:38
So what happensdzieje się is, we have to relypolegać
39
86280
1789
Musimy więc polegać
na pewnych intuicyjnych schematach
01:40
on some sortsortować of intuitiveintuicyjny frameworkstruktura
40
88069
2058
01:42
when we make decisionsdecyzje.
41
90127
1575
przy podejmowaniu decyzji.
01:43
So I like to call that intuitiveintuicyjny frameworkstruktura
42
91702
2330
Lubię nazywać te schematy
naszym środowiskowym folklorem.
01:46
our environmentalśrodowiskowy folkloreFolklor.
43
94032
2595
Jest to ten cichy głos w twojej głowie
01:48
It's eitherzarówno the little voicegłos
at the back of your headgłowa,
44
96627
2757
01:51
or it's that gutjelito feelinguczucie you get
45
99384
2272
albo intuicyjne przeświadczenie,
które zjawia się,
kiedy robimy coś słusznego,
01:53
when you've doneGotowe the right thing,
46
101656
1580
01:55
so when you've pickeddoborowy the paperpapier bagtorba
47
103236
1548
na przykład wybierzemy papierową torbę
01:56
or when you've boughtkupiony a fuel-efficientzużycie paliwa carsamochód.
48
104784
3115
lub kupujecie samochód, który mało pali.
01:59
And environmentalśrodowiskowy folkloreFolklor is a really importantważny thing
49
107899
2959
Folklor środowiskowy jest bardzo ważny,
02:02
because we're tryingpróbować to do the right thing.
50
110858
2448
bo staramy się dobrze postępować.
02:05
But how do we know if we're actuallytak właściwie
51
113306
2344
Ale skąd wiemy,
02:07
reducingredukcja the netnetto environmentalśrodowiskowy impactswpływ
52
115650
2323
że naprawdę zmniejszamy
szkodliwy wpływ na środowisko,
02:09
that our actionsdziałania as individualsosoby prywatne and as professionalsprofesjonaliści
53
117973
3341
że nasze działania jako jednostek,
02:13
and as a societyspołeczeństwo are actuallytak właściwie havingmający
54
121314
2168
i całego społeczeństwa
02:15
on the naturalnaturalny environmentśrodowisko?
55
123482
2705
mają znaczenie dla środowiska?
02:18
So the thing about environmentalśrodowiskowy folkloreFolklor is
56
126187
1843
Folklor środowiskowy jest oparty
na naszych doświadczeniach,
02:20
it tendsdąży to be basedna podstawie on our experienceswzruszenie religijne,
57
128030
2055
02:22
the things we'vemamy heardsłyszał from other people.
58
130085
1731
na tym, co usłyszeliśmy od innych.
02:23
It doesn't tendzmierzać to be basedna podstawie
on any scientificnaukowy frameworkstruktura.
59
131816
2640
Nie musi być podbudowany
żadnymi badaniami naukowymi.
02:26
And this is really hardciężko, because we liverelacja na żywo
60
134456
1667
To trudne, bo żyjemy
w niezwykle skomplikowanych systemach.
02:28
in incrediblyniewiarygodnie complexzłożony systemssystemy.
61
136123
2020
02:30
We have the humanczłowiek systemssystemy
62
138143
1720
My, ludzie, mamy systemy komunikacji
02:31
of how we communicatekomunikować się and interrelatełączą
63
139863
1766
i systemy wzajemnych relacji.
02:33
and have our wholecały constructedzbudowana societyspołeczeństwo,
64
141629
2515
Mamy uformowane całe społeczeństwo.
02:36
We have the industrialprzemysłowy systemssystemy,
whichktóry is essentiallygłównie the entireCały economygospodarka,
65
144144
3893
Mamy systemy przemysłowe,
obejmujące większość gospodarki.
02:40
and then all of that has to operatedziałać
66
148037
1853
A te wszystkie systemy muszą działać
w obrębie większego,
02:41
withinw ciągu the biggestnajwiększy systemsystem,
67
149890
1525
02:43
and, I would arguespierać się, the mostwiększość importantważny,
68
151415
2092
powiedziałabym najważniejszego z nich,
02:45
the ecosystemekosystem.
69
153507
1656
czyli ekosystemu.
02:47
And you see, the choiceswybory that we make
70
155163
1862
Wybory, których dokonujemy jako jednostki,
02:49
as an individualindywidualny,
71
157025
1433
02:50
but the choiceswybory that we make
72
158458
1311
wybory dokonywane
niezależnie od naszego zajęcia,
02:51
in everykażdy singlepojedynczy jobpraca that we have,
73
159769
2159
02:53
no mattermateria how highwysoki or lowNiska
you are in the peckingwyrywaniu orderzamówienie,
74
161928
2620
nieważne na jakim szczeblu się znajdujemy,
02:56
has an impactwpływ on all of these systemssystemy.
75
164548
3051
mają wpływ na każdy system.
02:59
And the thing is that we have to find wayssposoby
76
167599
2335
Jeśli chcemy postawić
na zrównoważony rozwój,
03:01
if we're actuallytak właściwie going to addressadres sustainabilityzrównoważony rozwój
77
169934
1939
musimy znaleźć sposoby
03:03
of interlockingblokujące those complexzłożony systemssystemy
78
171873
3148
na połączenie tych systemów
03:07
and makingzrobienie better choiceswybory that resultwynik
79
175021
2944
i na dokonywanie lepszych wyborów,
które będą skutkować
korzyściami dla środowiska.
03:09
in netnetto environmentalśrodowiskowy gainszyski.
80
177965
2584
03:12
What we need to do is we need to learnuczyć się
81
180549
1648
Musimy nauczyć się
03:14
to do more with lessmniej.
82
182197
2076
robić więcej, mając mniej.
03:16
We have an increasingwzrastający populationpopulacja,
83
184273
1891
Populacja rośnie,
03:18
and everybodywszyscy likeslubi theirich mobilemobilny phonestelefony,
84
186164
1834
każdy lubi swój telefon komórkowy,
03:19
especiallyszczególnie in this situationsytuacja here.
85
187998
2115
zwłaszcza na takiej konferencji, jak ta.
03:22
So we need to find innovativeinnowacyjne wayssposoby of solvingrozwiązywanie
some of these problemsproblemy that we facetwarz.
86
190113
4055
Musimy znaleźć nowoczesne sposoby
rozwiązywania problemów.
03:26
And that's where this processproces callednazywa
life cyclecykl thinkingmyślący comespochodzi in.
87
194168
3195
I tutaj wkracza pojęcie cyklu życia.
03:29
So essentiallygłównie, everything that is createdstworzony
88
197366
2687
Wszytko, co zostało stworzone,
03:32
goesidzie throughprzez a seriesseria of life cyclecykl stagesgradacja,
89
200053
2511
przechodzi przez pewne etapy
swojego istnienia,
03:34
and we use this scientificnaukowy processproces
90
202564
1862
a my używamy naukowego procesu,
03:36
callednazywa life cyclecykl assessmentoszacowanie,
91
204426
1724
nazwanego oceną cyklu życia,
03:38
or in AmericaAmeryka, you guys say life cyclecykl analysisanaliza,
92
206150
2741
lub po angielsku "Life Cycle Assessment",
03:40
in orderzamówienie to have a clearerjaśniejsze pictureobrazek of how
93
208891
3547
aby otrzymać klarowny obraz
03:44
everything that we do in the
technicaltechniczny partczęść of those systemssystemy
94
212438
3806
tego, jak wszytko, co robimy
pod względem technicznym,
03:48
affectsma wpływ the naturalnaturalny environmentśrodowisko.
95
216244
1781
wpływa na środowisko naturalne.
03:50
So we go all the way back
96
218025
1970
Zaczynamy od etapu pozyskiwania surowców,
03:51
to the extractionekstrakcji of rawsurowy materialsmateriały,
97
219995
2203
03:54
and then we look at manufacturingprodukcja,
98
222198
1817
przyglądamy się produkcji,
03:56
we look at packagingopakowanie and transportationtransport,
99
224015
1859
pakowaniu, transportowi,
03:57
use, and endkoniec of life,
100
225874
1650
użyciu i zakończeniu życia.
03:59
and at everykażdy singlepojedynczy one of these stagesgradacja,
101
227524
2917
Na każdym z tych etapów
04:02
the things that we do
102
230441
1519
wszystko, co robimy,
04:03
have an interactioninterakcja with the naturalnaturalny environmentśrodowisko,
103
231960
1831
wchodzi w interakcję
ze środowiskiem naturalnym,
04:05
and we can monitormonitor how that interactioninterakcja
104
233791
2488
a my sprawdzamy, czy ta interakcja
04:08
is actuallytak właściwie affectingwpływający the systemssystemy and servicesusługi
105
236279
3730
rzeczywiście oddziałuje
na systemy i usługi,
04:12
that make life on EarthZiemia possiblemożliwy.
106
240009
1915
które umożliwiają życie na Ziemi.
04:13
And throughprzez doing this,
107
241924
1636
Poznaliśmy tak kilka fascynujących faktów
04:15
we'vemamy learnednauczyli some absolutelyabsolutnie fascinatingfascynujący things.
108
243560
4290
04:19
And we'vemamy bustedodpadł a bunchwiązka of mythsmity.
109
247850
1713
i obaliliśmy kilka mitów.
04:21
So to startpoczątek with, there's a wordsłowo that's used a lot.
110
249563
4988
Po pierwsze, jest pewien termin,
04:26
It's used a lot in marketingmarketing,
111
254551
1733
często używany w marketingu,
04:28
and it's used a lot, I think, in our conversationrozmowa
112
256284
2000
oraz w kontekście zrównoważonego rozwoju.
04:30
when we're talkingmówić about sustainabilityzrównoważony rozwój,
113
258284
1933
04:32
and that's the wordsłowo biodegradabilitypodatność na biodegradację.
114
260217
2446
Tym słowem jest biodegradacja.
04:34
Now biodegradabilitypodatność na biodegradację is a materialmateriał propertynieruchomość;
115
262663
4948
Biodegradowalność to cecha materiału.
04:39
it is not a definitiondefinicja of environmentalśrodowiskowy benefitskorzyści.
116
267611
3248
Nie jest ona gwarantem
korzyści dla środowiska.
04:42
AllowZezwalaj na me to explainwyjaśniać.
117
270859
1903
Wyjaśnię to.
04:44
When something naturalnaturalny,
118
272762
1692
Kiedy coś naturalnego,
04:46
something that's madezrobiony from a celluloseceluloza fiberwłókno
119
274454
1961
wykonanego z włókien celulozy,
04:48
like a piecekawałek of breadchleb, even, or any foodjedzenie wastemarnotrawstwo,
120
276415
3528
jak kawałek chleba, resztki jedzenia
04:51
or even a piecekawałek of paperpapier,
121
279943
2288
lub nawet kawałek papieru,
04:54
when something naturalnaturalny endskończy się up
122
282231
1814
znajdzie się w środowisku naturalnym,
04:56
in the naturalnaturalny environmentśrodowisko, it degradesrozkłada normallynormalnie.
123
284045
2623
ulega normalnemu rozkładowi.
04:58
Its little carbonwęgiel moleculesCząsteczki that it storedzapisane up
124
286668
1864
Cząsteczki węgla
składowane w takim materiale
05:00
as it was growingrozwój are naturallynaturalnie releasedwydany
125
288532
2137
zostają uwolnione do atmosfery
05:02
back into the atmosphereatmosfera as carbonwęgiel dioxidedwutlenek,
126
290669
2580
jako dwutlenek węgla.
05:05
but this is a netnetto situationsytuacja.
127
293249
1974
Jednak to tylko uogólnienie.
05:07
MostWiększość naturalnaturalny things
128
295223
1365
Większość rzeczy
05:08
don't actuallytak właściwie endkoniec up in natureNatura.
129
296588
1607
nie kończy w środowisku naturalnym.
05:10
MostWiększość of the things, the wastemarnotrawstwo that
we produceprodukować, endkoniec up in landfillskładowisko odpadów.
130
298195
3411
Odpady, które produkujemy,
trafiają na wysypisko.
05:13
LandfillSkładowisko odpadów is a differentróżne environmentśrodowisko.
131
301609
2399
Wysypisko jest innym środowiskiem.
05:16
In landfillskładowisko odpadów, those samepodobnie carbonwęgiel moleculesCząsteczki
132
304008
2443
Cząsteczki węgla rozkładają się tam
w odmienny sposób,
05:18
degradedegradować in a differentróżne way,
133
306451
1518
05:19
because a landfillskładowisko odpadów is anaerobicbeztlenowych.
134
307969
1912
w warunkach beztlenowych.
05:21
It's got no oxygentlen. It's tightlyciasno compactedzbita and hotgorąco.
135
309881
3418
Nie ma tam tlenu, jest ciasno i gorąco.
05:25
Those samepodobnie moleculesCząsteczki, they becomestają się methanemetan,
136
313299
2348
Te same cząsteczki stają się metanem,
05:27
and methanemetan is a 25 timesczasy more potentsilny
137
315647
2918
a metan jest 25 razy silniejszym
gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla.
05:30
greenhouseszklarnia gasgaz than carbonwęgiel dioxidedwutlenek.
138
318565
2853
05:33
So our oldstary lettucessałaty and productsprodukty
139
321418
2753
Więc nasza stara sałata
05:36
that we have thrownrzucony out that are madezrobiony
140
324171
1579
i produkty z biodegradowalnych materiałów,
05:37
out of biodegradableulegające biodegradacji materialsmateriały,
141
325750
1570
które wyrzuciliśmy,
05:39
if they endkoniec up in landfillskładowisko odpadów,
142
327320
1735
jeśli skończą na wysypisku,
05:41
contributeprzyczynić się to climateklimat changezmiana.
143
329055
2026
przyczynią się do zmiany klimatu.
05:43
You see, there are facilitiesudogodnienia now
144
331081
1392
Są wprawdzie rozwiązania,
05:44
that can actuallytak właściwie capturezdobyć that methanemetan
145
332473
1704
które wychwytują gaz
i produkują energię, wykorzystując metan
05:46
and generateGenerować powermoc,
146
334177
1438
05:47
displacingprzemieszczenie the need for fossilskamieniałość fuelpaliwo powermoc,
147
335615
2791
zamiast paliwa kopalne.
05:50
but we need to be smartmądry about this.
148
338406
1465
Musimy jednak być ostrożni.
05:51
We need to identifyzidentyfikować how we can startpoczątek to leveragewpływ
149
339871
3165
Musimy określić,
jak wykorzystywać to, co już mamy
05:55
these typestypy of things that are alreadyjuż happeningwydarzenie
150
343036
2304
05:57
and startpoczątek to designprojekt systemssystemy and servicesusługi
151
345340
1868
i zacząć wymyślać systemy i usługi,
05:59
that alleviatezłagodzić these problemsproblemy.
152
347208
1883
które złagodzą takie problemy.
06:01
Because right now, what people do
is they turnskręcać around and they say,
153
349091
3245
Ludzie mówią teraz coś w tym stylu:
06:04
"Let's banzakaz plasticPlastikowy bagstorby. We'llMy będziemy give people paperpapier
154
352336
2559
"Nie używajmy plastikowych toreb,
ale papierowych,
06:06
because that is better for the environmentśrodowisko."
155
354895
1927
to będzie lepsze dla środowiska".
06:08
But if you're throwingrzucanie it in the binkosz,
156
356822
1418
Ale jeśli wyrzucicie ją do kosza,
06:10
and your locallokalny landfillskładowisko odpadów facilityobiekt
157
358240
1463
a wasze wysypisko
jest zwykłym składowiskiem odpadów,
06:11
is just a normalnormalna one,
158
359703
2421
06:14
then we're havingmający what's callednazywa a doublepodwójnie negativenegatywny.
159
362124
4906
sami sobie zaprzeczycie.
06:19
I'm a productprodukt designerprojektant by tradehandel.
160
367030
3164
Z zawodu jestem product designerem.
06:22
I then did socialspołeczny sciencenauka.
161
370194
1192
Skończyłam też socjologię.
06:23
And so I'm absolutelyabsolutnie fascinatedzafascynowany
162
371386
1417
Jestem totalnie zafascynowana
06:24
by consumerkonsument goodsdobra and how the consumerkonsument goodsdobra
163
372803
1999
dobrami konsumenckimi
06:26
that we have kinduprzejmy of becomestają się immuneodporny to
164
374802
2122
oraz tym, jak dobra,
na które staliśmy się odporni,
06:28
that fillwypełniać our liveszyje
165
376924
1238
które nas otaczają,
06:30
have an impactwpływ on the naturalnaturalny environmentśrodowisko.
166
378162
1808
mają wpływ na środowisko naturalne.
06:31
And these guys are, like, serialpowieść w odcinkach offendersprzestępców,
167
379970
2613
Są jak seryjni przestępcy.
06:34
and I'm prettyładny sure everyonekażdy in this roompokój
168
382583
1863
Jestem pewna, że każdy
na tej sali ma lodówkę.
06:36
has a refrigeratorlodówka.
169
384446
1630
06:38
Now AmericaAmeryka has this amazingniesamowity abilityzdolność
170
386076
1632
Amerykańskie lodówki ciągle rosną.
06:39
to keep growingrozwój refrigeratorslodówki.
171
387708
2009
06:41
In the last fewkilka yearslat, they'veoni growndorosły one cubicsześcienny footstopa
172
389717
1978
W ciągu ostatnich kilku lat
06:43
on averageśredni, the standardstandard sizerozmiar
173
391695
1848
rozmiar przeciętnej lodówki
wzrósł o 0,02 metra sześciennego.
06:45
of a refrigeratorlodówka.
174
393543
1629
06:47
And the problemproblem is, they're so bigduży now,
175
395172
2459
Jeżeli są tak duże,
06:49
it's easierłatwiejsze for us to buykupować more foodjedzenie
176
397631
2194
to nam łatwiej kupować jedzenie,
06:51
that we can't eatjeść or find.
177
399825
1991
które trudno zjeść lub znaleźć.
06:53
I mean, I have things at the back of my refrigeratorlodówka
178
401816
1626
Z tyłu lodówki mam rzeczy,
06:55
that have been there for yearslat, all right?
179
403442
2210
które leżą tam od lat.
06:57
And so what happensdzieje się is, we wastemarnotrawstwo more foodjedzenie.
180
405652
2636
Marnujemy więc więcej jedzenia.
07:00
And as I was just explainingwyjaśniając,
foodjedzenie wastemarnotrawstwo is a problemproblem.
181
408288
3345
Marnowanie jedzenia jest problemem.
07:03
In factfakt, here in the U.S., 40 percentprocent
182
411633
3362
Tutaj, w USA,
40% kupowanego jedzenia jest wyrzucane.
07:06
of foodjedzenie purchasedzakupione for the home is wastedzmarnowane.
183
414995
2575
Marnuje się połowę żywności na świecie.
07:09
HalfPołowa of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy producedwytworzony foodjedzenie is wastedzmarnowane.
184
417570
4335
07:13
That's the latestnajnowszy U.N. statsStatystyki. Up to halfpół of the foodjedzenie.
185
421905
2653
To ostatnie statystyki ONZ.
To szaleństwo, 1,3 miliarda
ton jedzenia na rok.
07:16
It's insaneszalony. It's 1.3 billionmiliard tonsmnóstwo of foodjedzenie perza annumrocznie.
186
424558
4537
Obwiniam o to lodówki,
07:21
And I blamewinić it on the refrigeratorlodówka,
187
429095
2004
07:23
well, especiallyszczególnie in WesternWestern cultureskultury,
188
431099
1528
zwłaszcza te na Zachodzie,
07:24
because it makesczyni it easierłatwiejsze.
189
432627
1850
bo one to ułatwiają.
07:26
I mean, there's a lot of complexzłożony
systemssystemy going on here.
190
434477
2392
W grę wchodzi tu wiele złożonych systemów,
07:28
I don't want to make it so simplisticuproszczone.
191
436869
1938
nie chcę aż tak tego upraszczać,
07:30
But the refrigeratorlodówka is a seriouspoważny contributorwspółautora to this,
192
438807
2950
jednak udział lodówek jest ogromny,
07:33
and one of the featurescechy of it
193
441757
1858
a jednym z winowajców
jest szuflada na owoce i warzywa.
07:35
is the crisperbardziej wyraziste drawerszuflada.
194
443615
1962
07:37
You all got crisperbardziej wyraziste drawersszuflady?
195
445577
1501
Macie taką?
07:39
The drawerszuflada that you put your lettucessałaty in?
196
447078
1935
Szufladę, w której trzymacie sałatę?
07:41
LettucesSałaty have a habitnawyk of going soggyrozmoczony
197
449013
1920
Ale w takiej szufladzie
sałata często robi się miękka.
07:42
in the crisperbardziej wyraziste drawersszuflady, don't they?
198
450933
1796
07:44
Yeah? SoggyRozmoczony lettucessałaty?
199
452729
1410
Prawda?
07:46
In the U.K., this is suchtaki a problemproblem
200
454139
2000
W Wielkiej Brytanii to tak duży problem,
07:48
that there was a governmentrząd reportraport a fewkilka yearslat agotemu
201
456139
1698
że pojawił się na ten temat
raport rządowy.
07:49
that actuallytak właściwie said the seconddruga biggestnajwiększy offendersprawcy
202
457837
3020
Stwierdzono, że drugą największą przyczyną
marnowania jedzenia
07:52
of wastedzmarnowane foodjedzenie in the U.K. is the soggyrozmoczony lettucesałata.
203
460857
2417
jest rozmoknięta sałata.
07:55
It was callednazywa the SoggyRozmoczony LettuceSałata ReportRaport.
204
463274
2418
Nazwano go "Raportem rozmokniętej sałaty".
07:57
Okay? So this is a problemproblem, people.
205
465692
2213
To jest problem.
Sałaty wyrzuca się na lewo i prawo,
07:59
These poorubogi little lettucessałaty are gettinguzyskiwanie thrownrzucony out
206
467905
2110
08:02
left, right and centercentrum because the crisperbardziej wyraziste drawersszuflady
207
470015
1872
bo szuflady zachowujące świeżość
08:03
are not designedzaprojektowany to actuallytak właściwie keep things crispCrisp.
208
471887
2759
nie podtrzymują twardości liści.
08:06
Okay. You need a tightmocno environmentśrodowisko.
209
474646
2209
Potrzeba szczelnego środowiska,
08:08
You need, like, an airlessAirless environmentśrodowisko
210
476855
2130
pozbawionego powietrza,
08:10
to preventzapobiec the degradingponiżającego that
would happenzdarzyć naturallynaturalnie.
211
478985
2725
aby zapobiec naturalnemu rozkładowi.
08:13
But the crisperbardziej wyraziste drawersszuflady, they're just a drawerszuflada
212
481710
1952
A te szuflady są zwykłymi pojemnikami,
08:15
with a slightlynieco better sealfoka.
213
483662
1708
z trochę lepszą uszczelką.
08:17
AnywayW każdym razie, I'm clearlywyraźnie obsessedobsesję.
214
485370
2087
Mam obsesję na tym punkcie.
08:19
Don't ever inviteZapraszam me over because I'll just
startpoczątek going throughprzez your refrigeratorlodówka
215
487457
2725
Nie zapraszajcie mnie do domu,
bo od razu zajrzę do waszej lodówki
08:22
and looking at all sortssortuje of things like that.
216
490182
1518
i przyjrzę się takim rzeczom.
08:23
But essentiallygłównie, this is a bigduży problemproblem.
217
491700
1919
Problem jest poważny.
08:25
Because when we losestracić something
like the lettucesałata from the systemsystem,
218
493619
2959
Jeżeli coś tracimy
z naszego systemu, na przykład sałatę,
08:28
not only do we have that impactwpływ
I just explainedwyjaśnione at the endkoniec of life,
219
496578
3536
nie tylko wywieramy na środowisko
wpływ, o którym mówiłam.
08:32
but we actuallytak właściwie have had to growrosnąć that lettucesałata.
220
500114
2656
Musimy też znowu wyhodować tę sałatę.
08:34
The life cyclecykl impactwpływ of that lettucesałata is astronomicalastronomiczny.
221
502770
3271
Wpływ jej cyklu życiowego jest potężny.
08:38
We'veMamy had to clearjasny landwylądować.
222
506041
1418
Musimy oczyścić teren,
08:39
We'veMamy had to plantroślina seedsposiew, phosphorusfosforu,
223
507459
2157
zasadzić sadzonki,
użyć fosforu, nawozów, odżywek,
wody, słońca.
08:41
fertilizersNawozy, nutrientsskładniki odżywcze, waterwoda, sunlightświatło słoneczne.
224
509616
2124
08:43
All of the embodiedzawarte impactswpływ in that lettucesałata
225
511740
2088
To wszystko w postaci sałaty
jest potem wyrzucane z systemu,
08:45
get lostStracony from the systemsystem,
226
513828
1712
08:47
whichktóry makesczyni it a fardaleko biggerwiększy environmentalśrodowiskowy impactwpływ
227
515540
2611
i wpływ na środowisko staje się większy
08:50
than the lossutrata of the energyenergia from the fridgelodówka.
228
518151
3684
niż wpływ strat energii przez lodówki.
08:53
So we need to designprojekt things like this fardaleko better
229
521835
3265
Musimy lepiej projektować takie rzeczy,
08:57
if we're going to startpoczątek addressingAdresowanie
seriouspoważny environmentalśrodowiskowy problemsproblemy.
230
525100
3181
jeżeli chcemy uporać się
z naszymi problemami.
09:00
We could startpoczątek with the crisperbardziej wyraziste drawerszuflada and the sizerozmiar.
231
528281
1651
Zacznijmy od tych szuflad
i rozmiaru lodówki.
09:01
For those of you in the roompokój who do designprojekt fridgeslodówki,
232
529932
1752
Jeśli ktoś z was produkuje lodówki,
pamiętajcie o tym.
09:03
that would be great.
233
531684
1493
09:05
The problemproblem is, imaginewyobrażać sobie if we
234
533177
3098
A gdyby przemyśleć to,
09:08
actuallytak właściwie startedRozpoczęty to reconsiderponowne rozpatrzenie
how we designedzaprojektowany things.
235
536275
2650
jak projektujemy różne przedmioty?
09:10
So I look at the refrigeratorlodówka as a signznak of modernitynowoczesność,
236
538925
3607
Lodówka jest znakiem nowoczesności,
09:14
but we actuallytak właściwie haven'tnie mam really changedzmienione the designprojekt
237
542532
2098
a my nie zmieniliśmy zbytnio jej wyglądu
od lat 50. XX wieku.
09:16
of them that much sinceod the 1950s.
238
544630
2671
09:19
A little bitkawałek, but essentiallygłównie they're still bigduży boxespudła,
239
547301
3225
Może trochę, nadal jest to jednak
duży, zimny pojemnik na jedzenie.
09:22
coldzimno boxespudła that we storesklep stuffrzeczy in.
240
550526
1922
09:24
So imaginewyobrażać sobie if we actuallytak właściwie really startedRozpoczęty
241
552448
1820
Powinniśmy zacząć
zajmować się takimi problemami
09:26
to identifyzidentyfikować these problemsproblemy and use that
242
554268
2745
i wykorzystać to w celu tworzenia
09:29
as the foundationfundacja for findingodkrycie innovativeinnowacyjne and elegantelegancki
243
557013
3937
innowacyjnych i eleganckich rozwiązań.
09:32
designprojekt solutionsrozwiązania that will solverozwiązać those problemsproblemy.
244
560950
3353
09:36
This is design-lednowoczesny systemsystem changezmiana,
245
564303
2225
Jest to zmiana systemowa,
którą rządzi projektowanie.
09:38
designprojekt dictatingDyktowanie the way in whichktóry the systemsystem
246
566528
3710
To dzięki niemu system
będzie mógł być bardziej zrównoważony.
09:42
can be fardaleko more sustainablepodtrzymywalny.
247
570238
2765
09:45
FortyCzterdzieści percentprocent foodjedzenie wastemarnotrawstwo is a majorpoważny problemproblem.
248
573003
2094
Marnowanie 40% żywności to wielki problem.
09:47
ImagineWyobraź sobie if we designedzaprojektowany fridgeslodówki that halvedo połowę that.
249
575097
4065
A gdyby zaprojektować lodówki,
które zmniejszą to o połowę?
09:51
AnotherInnym itempozycja that I find fascinatingfascynujący
250
579162
2351
Inną ciekawą rzeczą
jest czajnik elektryczny.
09:53
is the electricelektryczny teaherbata kettleczajnik,
251
581513
1253
09:54
whichktóry I founduznany out that
252
582766
1393
Dowiedziałam się,
09:56
you don't do teaherbata kettlesCzajniki elektryczne in
this countrykraj, really, do you?
253
584159
3251
że tutaj się ich nie wytwarza.
09:59
But that's really bigduży in the U.K.
254
587410
2088
W Wielkiej Brytanii są wszechobecne.
10:01
Ninety-sevenDziewięćdziesiąt siedem percentprocent of householdsGospodarstwa domowe
255
589498
2233
97% gospodarstw domowych
posiada tam czajnik elektryczny.
10:03
in the UnitedStany Zjednoczone KingdomBrytania ownwłasny an electricelektryczny teaherbata kettleczajnik.
256
591731
2932
10:06
So they're very popularpopularny.
257
594663
1607
Są bardzo popularne.
10:08
And, I mean, if I were to work with a designprojekt firmfirma
258
596270
2800
Gdybym pracowała z firmą designerską,
10:11
or a designerprojektant, and they were designingprojektowanie one of these,
259
599070
2252
która zajmuje się takimi przedmiotami
10:13
and they wanted to do it ecoEco,
260
601322
1239
i chciałaby, żeby były eko,
10:14
they'doni by usuallyzazwyczaj askzapytać me two things.
261
602561
1918
zapytaliby mnie o dwie rzeczy.
10:16
They'dOni byłby say, "LeylaLeyla, how do I
make it technicallytechnicznie efficientwydajny?"
262
604479
3044
"Leyla, co zrobić, żeby to było wydajne?".
10:19
Because obviouslyoczywiście energy'sEnergy
a problemproblem with this productprodukt.
263
607523
3288
Energia jest w końcu ważna
przy takich urządzeniach.
10:22
Or, "How do I make it greenZielony materialsmateriały?
264
610811
3065
Albo: "Co zrobić,
żeby produkcję oprzeć
na materiałach ekologicznych?"
10:25
How do I make the materialsmateriały greenZielony
265
613876
2910
10:28
in the manufacturingprodukcja?"
266
616786
1822
10:30
Would you askzapytać me those questionspytania?
267
618608
1803
Czy zadalibyście mi te pytania?
10:32
They seemwydać się logicallogiczny, right? Yeah.
268
620411
2799
Brzmią logicznie, prawda?
10:35
Well I'd say, "You're looking at the wrongźle problemsproblemy."
269
623210
2559
Odparłabym: "Skupiacie się
na niewłaściwych kwestiach".
10:37
Because the problemproblem is with use.
270
625769
2158
Problem tkwi w użytkowaniu.
10:39
It's with how people use the productprodukt.
271
627927
2675
W tym, jak ludzie tego używają.
10:42
Sixty-fiveSześćdziesiąt pięć percentprocent of BritsBrytyjczycy
272
630602
1835
65% Brytyjczyków
10:44
admitprzyznać to over-fillingnadmierne wypełnienie theirich kettleczajnik
273
632437
2344
przyznaje, że nalewa
do czajnika za dużo wody,
10:46
when they only need one cupPuchar of teaherbata.
274
634781
2586
robiąc tylko jedną herbatę.
10:49
All of this extradodatkowy waterwoda that's beingistota boiledgotowane
275
637367
2743
Reszta gotującej się wody
też potrzebuje energii.
10:52
requireswymaga energyenergia, and it's been calculatedobliczone
276
640110
3968
Obliczono, że cała ta zbędna energia
10:56
that in one day of extradodatkowy energyenergia use
277
644078
3038
10:59
from boilingwrzenie kettlesCzajniki elektryczne
278
647116
1543
zużyta dziennie na jej gotowanie
11:00
is enoughdość to lightlekki all of the streetlightsLatarnie uliczne
279
648659
2642
wystarczyłaby, aby oświetlić jednej nocy
wszystkie ulice Anglii.
11:03
in EnglandAnglia for a night.
280
651301
2623
(Sala) Wow!
11:05
But this is the thing.
281
653924
2118
I o to mi chodzi.
11:08
This is what I call a product-personprodukt osoby failureniepowodzenie.
282
656042
1914
To porażka produktu i jego użycia.
11:09
But we'vemamy got a product-systemprodukt system failureniepowodzenie
going on with these little guys,
283
657956
2746
Mamy też porażki wywołane przez system.
11:12
and they're so ubiquitouswszechobecny, you
don't even noticeogłoszenie they're there.
284
660702
2910
Są tak wszechobecne,
że nawet ich nie zauważamy.
11:15
And this guy over here, thoughchociaż, he does.
He's namedo imieniu SimonSimon.
285
663612
3213
Ktoś je zauważa: to on, Simon.
11:18
SimonSimon worksPrace for the nationalkrajowy
electricityElektryczność companyfirma in the U.K.
286
666825
3307
Pracuje w Wielkiej Brytanii dla firmy
zajmującej się elektrycznością.
11:22
He has a very importantważny jobpraca of monitoringmonitorowanie
287
670132
2142
Monitoruje on
elektryczność w obrębie systemu,
11:24
all of the electricityElektryczność comingprzyjście into the systemsystem
288
672274
2439
11:26
to make sure there is enoughdość
289
674713
1413
sprawdza, czy starczy prądu
11:28
so it powersuprawnienie everybody'swszyscy homesdomy.
290
676126
1928
i czy dotrze on do wszystkich domów.
11:30
He's alsorównież watchingoglądanie televisiontelewizja.
291
678054
2104
Ogląda też telewizję.
11:32
The reasonpowód is because there's a uniquewyjątkowy
292
680158
1973
Dlatego, że w Wielkiej Brytanii
11:34
phenomenonzjawisko that happensdzieje się in the U.K.
293
682131
1818
dochodzi do niezwykłego zjawiska.
11:35
the momentza chwilę that very popularpopularny TVTELEWIZOR showsprzedstawia endkoniec.
294
683949
4038
Kiedy kończy się jakiś popularny program
11:39
The minutechwila the adogłoszenie breakprzerwa comespochodzi on,
295
687987
2238
i zaczyna się pierwsza reklama,
11:42
this man has to rushpośpiech
296
690225
1837
Simon musi w pośpiechu
kupować energię od Francji,
11:44
to buykupować nuclearjądrowy powermoc from FranceFrancja,
297
692062
3056
11:47
because everybodywszyscy turnsskręca theirich kettlesCzajniki elektryczne on
298
695118
2889
bo wszyscy w jednej chwili
włączają swoje czajniki.
11:50
at the samepodobnie time.
299
698007
2065
11:52
(LaughterŚmiech)
300
700072
2246
(Śmiech)
11:54
1.5 millionmilion kettlesCzajniki elektryczne, seriouslypoważnie problematicproblematyczny.
301
702318
5985
1,5 miliona czajników - spory problem.
12:00
So imaginewyobrażać sobie if you designedzaprojektowany kettlesCzajniki elektryczne,
302
708303
3569
A gdybyście wy projektowali czajniki,
12:03
you actuallytak właściwie founduznany a way to
solverozwiązać these systemsystem failuresawarie,
303
711872
2740
musielibyście znaleźć sposób
na takie luki w systemie,
12:06
because this is a hugeolbrzymi amountilość of pressurenacisk
304
714612
2665
bo są one dużym obciążeniem,
12:09
on the systemsystem,
305
717277
1391
12:10
just because the productprodukt hasn'tnie ma
thought about the problemproblem
306
718668
3436
tylko dlatego, że projektanci
nie pomyśleli o problemach,
jakie spowoduje kiedyś taki produkt.
12:14
that it's going to have when it existsistnieje in the worldświat.
307
722104
1863
12:15
Now, I lookedspojrzał at a numbernumer of
kettlesCzajniki elektryczne availabledostępny on the marketrynek,
308
723967
2668
Przyjrzałam się kilku czajnikom
dostępnym na rynku
12:18
and founduznany the minimumminimum fillwypełniać lineskwestia,
309
726635
2022
i sprawdzałam minimalną
sugerowaną pojemność.
12:20
so the little piecekawałek of informationInformacja that tellsmówi you
310
728657
1766
To wskaźnik, który mówi nam,
12:22
how much you need to put in there,
311
730423
1557
ile wody należy tam nalać.
12:23
was betweenpomiędzy two and a five-and-a-halfpięć i pół cupskubki of waterwoda
312
731980
2919
Wynosiła od pięciu
do pięciu i pół filiżanki,
12:26
just to make one cupPuchar of teaherbata.
313
734899
3433
a służy do zrobienia tylko jednej herbaty.
12:30
So this kettleczajnik here is an exampleprzykład of one where
314
738332
2285
Ten czajnik jest przykładem takiego,
12:32
it actuallytak właściwie has two reservoirszbiorniki.
315
740617
2536
który ma dwa zbiorniki.
12:35
One'sJeden w a boilingwrzenie chamberizba, and one'sswoje the waterwoda holderuchwyt.
316
743155
2185
W jednym woda się gotuje,
w drugim tylko stoi.
12:37
The userużytkownik actuallytak właściwie has to pushPchać that buttonprzycisk
317
745340
2325
Trzeba przycisnąć ten guzik,
12:39
to get theirich hotgorąco waterwoda boiledgotowane,
318
747665
1568
aby zagotować wodę.
12:41
whichktóry meansznaczy, because we're all lazyleniwy,
319
749233
1766
Ponieważ jesteśmy leniwi,
12:42
you only fillwypełniać exactlydokładnie what you need.
320
750999
1842
wlewamy tylko tyle, ile potrzebujemy.
12:44
And this is what I call behavior-changingzmiana zachowania productsprodukty:
321
752841
2324
Mówię na to "produkty zmieniające nawyki".
12:47
productsprodukty, systemssystemy or servicesusługi
322
755165
2112
Produkty, systemy lub usługi,
12:49
that interveneinterweniować and solverozwiązać these problemsproblemy up frontz przodu.
323
757277
3859
które są po to,
by rozwiązywać takie problemy.
12:53
Now, this is a technologytechnologia arenaarena,
324
761136
2650
To arena technologii,
12:55
so obviouslyoczywiście these things are quitecałkiem popularpopularny,
325
763786
2061
więc takie rzeczy są dosyć popularne.
12:57
but I think if we're going to keep
326
765847
1968
Myślę, że jeżeli nadal
będziemy projektować,
12:59
designingprojektowanie, buyingkupowanie and usingza pomocą and throwingrzucanie out
327
767815
2586
kupować, używać i wyrzucać
13:02
these kindsrodzaje of productsprodukty at the rateoceniać we currentlyobecnie do,
328
770401
1912
produkty w takim tempie jak dotychczas,
13:04
whichktóry is astronomicallyastronomicznie highwysoki,
329
772313
2249
czyli z astronomiczną prędkością...
13:06
there are sevensiedem billionmiliard people
330
774562
1834
Obecnie na Ziemi żyje
siedem miliardów ludzi.
13:08
who liverelacja na żywo in the worldświat right now.
331
776396
1410
13:09
There are sixsześć billionmiliard mobilemobilny phonetelefon subscriptionssubskrypcje
332
777806
2187
W zeszłym roku było sześć miliardów
13:11
as of last yearrok.
333
779993
3666
zarejestrowanych telefonów komórkowych.
13:15
EveryKażdy singlepojedynczy yearrok, 1.5 billionmiliard mobilemobilny phonestelefony
334
783659
3522
Każdego roku 1,5 miliarda komórek
schodzi z linii produkcyjnej,
13:19
rollrolka off productionprodukcja lineskwestia,
335
787181
1253
13:20
and some companiesfirmy reportraport theirich productionprodukcja rateoceniać
336
788434
2071
a według niektórych firm
tempo ich produkcji
13:22
as beingistota greaterwiększy than the humanczłowiek birthnarodziny rateoceniać.
337
790505
2350
jest większe niż tempo rodzenia się ludzi.
13:24
One hundredsto fifty-twopięćdziesiąt dwa millionmilion phonestelefony
were thrownrzucony out in the U.S. last yearrok;
338
792855
3130
W zeszłym roku w USA
wyrzucono 152 milionów telefonów,
13:27
only 11 percentprocent were recycledz recyklingu.
339
795985
1884
a recyklingowi poddano jedynie 11%.
13:29
I'm from AustraliaAustralia. We have a
populationpopulacja of 22 millionmilion -- don't laughśmiech --
340
797869
3358
Jestem z Australii.
Nasza populacja to 22 miliony ludzi.
13:33
and it's been reportedzgłaszane that 22 millionmilion phonestelefony
341
801227
3073
Według raportów 22 miliony telefonów
leży na dnie szuflad.
13:36
are in people'sludzie drawersszuflady.
342
804300
2607
13:38
We need to find wayssposoby of solvingrozwiązywanie
the problemsproblemy around this,
343
806907
3721
Musimy znaleźć rozwiązania
dla takich problemów,
bo to bardzo skomplikowane sprawy.
13:42
because these things are so complicatedskomplikowane.
344
810628
2897
13:45
They have so much lockedzablokowany up insidewewnątrz them.
345
813525
3306
Składa się na nie tak wiele.
13:48
GoldZłoto! Did you know that it's actuallytak właściwie cheapertaniej now
346
816831
3763
Złoto - czy wiecie, że teraz jest taniej
13:52
to get goldzłoto out of a tonton of oldstary mobilemobilny phonestelefony
347
820594
3617
otrzymać złoto z tony starych
telefonów komórkowych
13:56
than it is out of a tonton of goldzłoto orekruszec?
348
824211
3228
niż z tony rudy złota?
13:59
There's a numbernumer of highlywysoko complexzłożony and valuablecenny
349
827439
2390
Istnieje mnóstwo złożonych
i cennych substancji
14:01
materialsmateriały embodiedzawarte insidewewnątrz these things,
350
829829
1601
uwięzionych we wnętrzu komórek.
14:03
so we need to find wayssposoby of encouragingzachęcający disassemblyDemontaż,
351
831430
2458
Musimy znaleźć sposoby
zachęcania do ich demontażu,
14:05
because this is otherwisew przeciwnym razie what happensdzieje się.
352
833888
2164
bo inaczej stanie się coś takiego.
14:08
This is a communityspołeczność in GhanaGhana,
353
836052
1674
Oto społeczność w Ghanie.
14:09
and e-wastee-odpady is reportedzgłaszane, or electronicelektroniczny wastemarnotrawstwo
354
837726
2258
E-odpady lub elektroniczne odpady,
14:11
is reportedzgłaszane by the U.N.
355
839984
1976
według ONZ,
14:13
as beingistota up to 50 millionmilion tonsmnóstwo traffickedbędące przedmiotem handlu ludźmi.
356
841960
3032
krążą po czarnym rynku
w ilości 50 milionów ton.
14:16
This is how they get the goldzłoto
357
844992
1314
Ze względu na złoto
i inne wartościowe materiały,
14:18
and the other valuablecenny materialsmateriały out.
358
846306
1534
14:19
They burnpalić się the electronicelektroniczny wastemarnotrawstwo
359
847840
1938
elektroniczne odpady
są spalane na otwartych przestrzeniach.
14:21
in openotwarty spacesspacje.
360
849778
2031
14:23
These are communitiesspołeczności, and this
is happeningwydarzenie all over the worldświat.
361
851809
3135
Dzieje się tak na całym świecie.
14:26
And because we don't see the ramificationsrozgałęzienia
362
854944
2547
Ponieważ nie widzimy skutków decyzji,
14:29
of the choiceswybory that we make as designersprojektanci,
363
857491
1829
które podejmujemy jako projektanci,
14:31
as businesspeoplebiznesmeni, as consumerskonsumenci,
364
859320
2470
ludzie biznesu czy konsumenci,
14:33
then these kindsrodzaje of externalitiesefekty zewnętrzne happenzdarzyć,
365
861790
1613
takie skrajności się zdarzają,
14:35
and these are people'sludzie liveszyje.
366
863403
2302
a tu chodzi o ludzkie życie.
14:37
So we need to find smartermądrzejszy, more systems-basedsystemów opartych,
367
865705
4448
Musimy znaleźć mądrzejsze,
obejmujące cały system,
14:42
innovativeinnowacyjne solutionsrozwiązania to these problemsproblemy,
368
870153
2916
innowacyjne rozwiązania,
jeżeli chcemy żyć w zrównoważony sposób.
14:45
if we're going to startpoczątek to liverelacja na żywo
sustainablyw sposób zrównoważony withinw ciągu this worldświat.
369
873069
3776
14:48
So imaginewyobrażać sobie if, when you boughtkupiony your mobilemobilny phonetelefon,
370
876845
3973
Wyobraźcie sobie, że kupujecie telefon,
14:52
your newNowy one because you replacedzastąpiony your oldstary one --
371
880818
1690
bo chcecie wymienić swój stary.
14:54
after 15 to 18 monthsmiesiące is the averageśredni time
372
882508
2375
Ludzie robią to średnio
co 15 do 18 miesięcy.
14:56
that people replacezastąpić theirich phonestelefony, by the way —
373
884883
2104
14:58
so if we're going to keep this kinduprzejmy of expedientcelowe
374
886987
2985
Trzymamy się tego wygodnego
sposobu wymiany telefonu,
15:01
mobilemobilny phonetelefon replacingzastępowanie, then we should
375
889972
2238
15:04
be looking at closingzamknięcie the looppętla on these systemssystemy.
376
892210
2049
a powinniśmy przyjrzeć się,
jak działa system.
15:06
The people who produceprodukować these phonestelefony,
377
894259
1911
Ludzie, którzy produkują te telefony,
15:08
and some of whichktóry I'm sure
are in the roompokój right now,
378
896170
1829
niektórzy są pewnie na tej sali,
15:09
could potentiallypotencjalnie look at doing what
we call closed-loopZAMKNIĘTA pętla systemssystemy,
379
897999
2678
mogliby zainteresować się
systemami zamkniętego obiegu
15:12
or productprodukt systemsystem servicesusługi,
380
900677
1568
lub rozwiązaniami typu
"product-service system".
15:14
so identifyingidentyfikacji that there is a marketrynek demandżądanie
381
902245
2262
Rozpoznać, że na istnieje popyt
15:16
and that marketrynek demand'spopyt na not going to go anywheregdziekolwiek,
382
904507
1817
i że ten popyt nie zniknie.
15:18
so you designprojekt the productprodukt to solverozwiązać the problemproblem.
383
906324
3053
I że można zaprojektować produkt,
który rozwiąże ten problem.
15:21
DesignKonstrukcja for disassemblyDemontaż, designprojekt for light-weightingświatło waga.
384
909377
2339
Projektujcie lżejsze rzeczy,
nadające się do demontażu.
15:23
We heardsłyszał some of those kindsrodzaje of strategiesstrategie
385
911716
2366
Niektóre z tych strategii
15:26
beingistota used in the TeslaTesla MotorsSilniki carsamochód todaydzisiaj.
386
914082
2859
są podobno używane przez Tesla Motors.
15:28
These kindsrodzaje of approachesawanse are not hardciężko,
387
916941
2112
Takie podejście nie jest trudne,
15:31
but understandingzrozumienie the systemsystem
388
919053
1858
a poznanie działania systemu,
15:32
and then looking for viablewykonalny, market-drivenrynkowy
389
920911
3531
a potem szukanie opłacalnej, rynkowej
alternatywy dla potrzeb klientów,
15:36
consumerkonsument demandżądanie alternativesalternatywy
390
924442
1983
15:38
is how we can startpoczątek radicallyradykalnie alteringzmiany
391
926425
2551
to sposób, w jaki możemy zacząć zmieniać
15:40
the sustainabilityzrównoważony rozwój agendaprogram,
392
928976
1807
program zrównoważonego rozwoju.
15:42
because I hatenienawidzić to breakprzerwa it to you all:
393
930783
1871
Z przykrością to obwieszczam:
15:44
ConsumptionZużycie is the biggestnajwiększy problemproblem.
394
932654
2803
największy problem to konsumpcja,
15:47
But designprojekt is one of the bestNajlepiej solutionsrozwiązania.
395
935457
5262
ale najlepszym rozwiązaniem
jest odpowiedni projekt.
15:52
These kindsrodzaje of productsprodukty are everywherewszędzie.
396
940719
2184
Tego typu produkty są wszędzie.
15:54
By identifyingidentyfikacji alternativealternatywny wayssposoby of doing things,
397
942903
2668
Znajdując alternatywy,
15:57
we can actuallytak właściwie startpoczątek to innovatewprowadzać innowacje,
398
945571
1595
możemy rozpocząć innowacje,
15:59
and I say actuallytak właściwie startpoczątek to innovatewprowadzać innowacje.
399
947166
1393
prawdziwe innowacje.
16:00
I'm sure everyonekażdy in this roompokój is very innovativeinnowacyjne.
400
948559
2485
Na pewno każdy z was jest nowatorski.
16:03
But in the regardspozdrowienia to usingza pomocą sustainabilityzrównoważony rozwój
401
951044
2354
Co do stosowania zrównoważonego rozwoju
16:05
as a parameterparametr, as a criteriakryteria
402
953398
2687
jako parametru lub kryterium realizacji
16:08
for fuelingsiłą napędową systems-basedsystemów opartych solutionsrozwiązania,
403
956085
4217
rozwiązań obejmujących cały system,
16:12
because as I've just demonstratedwykazane
with these simpleprosty productsprodukty,
404
960302
2905
jak przed chwilą pokazałam,
te proste produkty
16:15
they're participatinguczestnictwo in these majorpoważny problemsproblemy.
405
963207
3391
są częścią największych problemów.
16:18
So we need to look acrossprzez the entireCały life
406
966598
2155
Musimy patrzeć na całe życie
produktów, które używamy.
16:20
of the things that we do.
407
968753
1622
16:22
If you just had paperpapier or plasticPlastikowy --
408
970375
1715
Plastik czy papier?
16:24
obviouslyoczywiście reusablewielokrotnego użytku is fardaleko more beneficialkorzystne --
409
972090
2764
Korzystniejsze będą rzeczy
wielokrotnego użytku,
16:26
then the paperpapier is worsegorzej,
410
974854
3471
papier jest więc gorszy,
16:30
and the paperpapier is worsegorzej because it weighsważy
411
978325
2046
bo dużo waży,
16:32
fourcztery to 10 timesczasy more than the plasticPlastikowy,
412
980371
2104
4 do 10 razy więcej niż plastik.
16:34
and when we actuallytak właściwie compareporównać,
from a life cyclecykl perspectiveperspektywiczny,
413
982475
2367
Kiedy porównamy papier i plastik
pod kątem cyklu życia,
16:36
a kilokilo of plasticPlastikowy and a kilokilo of paperpapier,
414
984842
2690
16:39
the paperpapier is fardaleko better,
415
987532
1646
okaże się, że papier jest o wiele lepszy,
16:41
but the functionalityfunkcjonalność of a plasticPlastikowy or a paperpapier bagtorba
416
989178
2540
ale funkcjonalność toreb
16:43
to carrynieść your groceriesArtykuły spożywcze home is not
doneGotowe with a kilokilo of eachkażdy materialmateriał.
417
991718
3615
nie zależy od wagi materiału,
16:47
It's doneGotowe with a very smallmały amountilość of plasticPlastikowy
418
995333
1969
ale od tego, że jest w nich
trochę plastiku
16:49
and quitecałkiem a lot more paperpapier.
419
997302
1693
i sporo papieru.
To funkcjonalność definiuje
wpływ na środowisko.
16:50
Because functionalityfunkcjonalność definesdefiniuje environmentalśrodowiskowy impactwpływ,
420
998995
2958
16:53
and I said earlierwcześniej that the designersprojektanci
always askzapytać me for the eco-materialsekologicznych materiałów.
421
1001953
2833
Projektanci proszą mnie
o materiały ekologiczne.
16:56
I say, there's only a fewkilka materialsmateriały
that you should completelycałkowicie avoiduniknąć.
422
1004786
3024
Mówię im, że tylko kilku trzeba unikać.
Reszta zależy od zastosowania.
16:59
The restodpoczynek of them, it's all about applicationpodanie,
423
1007831
1899
17:01
and at the endkoniec of the day, everything
we designprojekt and produceprodukować in the economygospodarka
424
1009730
3019
W końcu we wszystkim na rynku,
co projektujemy i produkujemy
17:04
or buykupować as consumerskonsumenci is doneGotowe so for functionfunkcjonować.
425
1012749
2340
oraz kupujemy jako konsumenci
najważniejsze jest przeznaczenie.
17:07
We want something, thereforew związku z tym we buykupować it.
426
1015089
2117
Chcemy czegoś, więc to kupujemy.
17:09
So breakingłamanie things back down and deliveringdostarczanie
427
1017206
3156
Analizując te problemy
i dostarczając inteligentne rozwiązania,
17:12
smartlyelegancko, elegantlyelegancko, sophisticatedwyrafinowany solutionsrozwiązania
428
1020362
3999
17:16
that take into considerationwynagrodzenie the entireCały systemsystem
429
1024361
2797
które uwzględniają cały system
17:19
and the entireCały life of the thing, everything,
430
1027158
3095
i cykl życia przedmiotów,
17:22
all the way back to the extractionekstrakcji
throughprzez to the endkoniec of life,
431
1030253
2836
od powstania aż do końca,
17:25
we can startpoczątek to actuallytak właściwie find
really innovativeinnowacyjne solutionsrozwiązania.
432
1033089
2802
możemy dopiero znaleźć
innowacyjne rozwiązania.
17:27
And I'll just leavepozostawiać you with one very quickszybki thing
433
1035891
2070
Zostawię was z czymś,
co powiedziała mi ostatnio
pewna projektantka.
17:29
that a designerprojektant said to me recentlyostatnio
who I work with, a seniorsenior designerprojektant.
434
1037961
3857
17:33
I said, "How come you're not doing
sustainabilityzrównoważony rozwój? I know you know this."
435
1041818
3098
Zapytałam czemu nie zajmuje się
zrównoważonym rozwojem.
17:36
And he said, "Well, recentlyostatnio I pitchedrozbił
a sustainabilityzrównoważony rozwój projectprojekt to a clientklient,
436
1044916
4012
Odparła: "Ostatnio przedstawiłam
klientowi taki projekt.
17:40
and turnedobrócony and he said to me,
437
1048928
1941
Powiedział mi:
17:42
'I know it's going to costkoszt lessmniej,
438
1050869
1765
'Wiem, że to będzie mniej kosztować,
17:44
I know it's going to sellSprzedać more,
439
1052634
1618
i że więcej sprzedamy,
17:46
but we're not pioneerspionierów, because
pioneerspionierów have arrowsstrzałki in theirich backsplecy.'"
440
1054252
4473
ale nie bądźmy pionierami,
oni kończą ze strzałą w plecach".
17:50
I think we'vemamy got a roomfulRoomful of pioneerspionierów,
441
1058725
2217
Myślę, że jest tu mnóstwo pionierów.
17:52
and I hopenadzieja there are fardaleko more pioneerspionierów out there,
because we need to solverozwiązać these problemsproblemy.
442
1060942
3054
Wierzę, że na świecie jest ich wiele,
bo musimy rozwiązać te problemy.
17:56
Thank you.
443
1064027
1407
Dziękuję.
17:57
(ApplauseAplauz)
444
1065434
4776
(Brawa)
Translated by Alicja Wysokińska
Reviewed by Krystian Aparta

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Leyla Acaroglu - Sustainability strategist
Leyla Acaroglu uses innovative design and systems thinking to create positive change.

Why you should listen

Leyla Acaroglu breaks through our deeply entrenched environmental folklore in order to reveal the true impact of the products and materials we use every day. A designer and consultant, Acaroglu encourages both companies and individuals to look at the full life cycle of the things they create and use in order to understand their net effect on the environment. At Eco Innovators, an ecologically-minded Australian design studio, Acaroglu’s team makes award-winning designs and projects that tap into a sense of play in order to educate. From animations explaining the lifecycle of a cell phone to bookshelves made from construction scrap wood to workshops that help rebuild and repurpose broken everyday items, the goal is building savvy, science-based sustainability practices.

More profile about the speaker
Leyla Acaroglu | Speaker | TED.com