ABOUT THE SPEAKER
Glenn Greenwald - Journalist
Glenn Greenwald is the journalist who has done the most to expose and explain the Edward Snowden files.

Why you should listen

As one of the first journalists privy to NSA whistleblower Edward Snowden’s archives, Glenn Greenwald has a unique window into the inner workings of the NSA and Britain's GCHQ. A vocal advocate for civil liberties in the face of growing post-9/11 authoritarianism, Greenwald was a natural outlet for Snowden, who’d admired his combative writing style in Salon and elsewhere.

Since his original Guardian exposés of Snowden’s revelations, Pulitzer winner Greenwald continues to stoke public debate on surveillance and privacy both in the media, on The Intercept, and with his new book No Place to Hide -- and suggests that the there are more shocking revelations to come.

More profile about the speaker
Glenn Greenwald | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2014

Glenn Greenwald: Why privacy matters

Glenn Greenwald: Dlaczego prywatność jest ważna

Filmed:
2,346,660 views

Glenn Greenwald był jednym z pierwszych dziennikarzy, którzy zapoznali się z dokumentami zdobytymi przez Edwarda Snowdena, a zawierającymi informacje na temat inwigilacji przeciętnych obywateli przez rząd amerykański. W niniejszej prelekcji Greenwald z pasją namawia do dbania o prywatność, nawet gdy "nie mamy nic do ukrycia".
- Journalist
Glenn Greenwald is the journalist who has done the most to expose and explain the Edward Snowden files. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
There is an entireCały genregatunek muzyczny of YouTubeYouTube videosfilmy wideo
0
855
2943
Pewien rodzaj filmów na YouTube
00:15
devotedoddany to an experiencedoświadczenie whichktóry
1
3798
2013
opiera się na zjawisku,
00:17
I am certainpewny that everyonekażdy in this roompokój has had.
2
5811
2577
którego doświadczył każdy z nas.
00:20
It entailspociąga za sobą an individualindywidualny who,
3
8388
2013
Bohater filmu myśli,
00:22
thinkingmyślący they're alonesam,
4
10401
1563
że jest sam
00:23
engagesangażuje się in some expressiveekspresyjny behaviorzachowanie
5
11964
3206
i zachowuje się swobodnie.
00:27
wilddziki singingśpiewanie, gyratingwirować dancingtaniec,
6
15170
2507
Śpiewa, wiruje tanecznie,
00:29
some mildłagodny sexualseksualny activityczynność
7
17677
2603
zbiera mu się na amory.
00:32
only to discoverodkryć that, in factfakt, they are not alonesam,
8
20280
2598
Nagle odkrywa, że nie jest sam.
00:34
that there is a personosoba watchingoglądanie and lurkingczai się,
9
22878
3045
Ktoś mu się przygląda z ukrycia.
00:37
the discoveryodkrycie of whichktóry causesprzyczyny them
10
25923
1755
Świadomość tego sprawia,
00:39
to immediatelynatychmiast ceasezaprzestania what they were doing
11
27678
1900
że zastyga przerażony.
00:41
in horrorprzerażenie.
12
29578
1890
00:43
The sensesens of shamewstyd and humiliationUpokorzenie
13
31468
2082
Na jego twarzy
00:45
in theirich facetwarz is palpablenamacalny.
14
33550
2283
maluje się wstyd.
00:47
It's the sensesens of,
15
35833
1732
Myśli sobie:
00:49
"This is something I'm willingskłonny to do
16
37565
1733
"Nie robiłbym tak,
00:51
only if no one elsejeszcze is watchingoglądanie."
17
39298
3600
gdybym wiedział, że ktoś patrzy".
00:54
This is the cruxCrux of the work
18
42898
2418
Poświęciłem blisko półtora roku
00:57
on whichktóry I have been singularlypojedynczo focusedskupiony
19
45316
2047
na badanie właśnie tego zjawiska.
00:59
for the last 16 monthsmiesiące,
20
47363
1875
01:01
the questionpytanie of why privacyPrywatność matterssprawy,
21
49238
2062
"Dlaczego prywatność jest ważna?"
01:03
a questionpytanie that has arisenpowstały
22
51300
1938
To pytanie zadaje sobie cały świat,
01:05
in the contextkontekst of a globalświatowy debatedebata,
23
53238
3122
odkąd Edward Snowden
ujawnił wstrząsające fakty:
01:08
enabledwłączony by the revelationsrewelacje of EdwardEdward SnowdenSnowden
24
56360
2488
01:10
that the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and its partnerswzmacniacz,
25
58848
2341
Stany Zjednoczone i ich sojusznicy,
01:13
unbeknownstnie wiemy to the entireCały worldświat,
26
61189
2022
po cichu
01:15
has convertedprzekształcić the InternetInternet,
27
63211
2092
zmieniają Internet,
01:17
oncepewnego razu heraldedzwiastunem as an unprecedentedbez precedensu toolnarzędzie
28
65303
2801
do tej pory uważany
01:20
of liberationoswobodzenie and democratizationdemokratyzacji,
29
68104
3316
za ostoję wolności i demokracji,
01:23
into an unprecedentedbez precedensu zonestrefa
30
71420
1769
w przestrzeń masowej inwigilacji.
01:25
of massmasa, indiscriminatemasowe surveillanceinwigilacja.
31
73189
4094
01:29
There is a very commonpospolity sentimentsentyment
32
77283
1957
Wśród dyskutujących,
01:31
that arisespowstaje in this debatedebata,
33
79240
1486
nawet tych przeciwnych
01:32
even amongpośród people who are uncomfortableniewygodny
34
80726
1957
masowej inwigilacji,
01:34
with massmasa surveillanceinwigilacja, whichktóry saysmówi
35
82683
2054
pokutuje opinia,
01:36
that there is no realreal harmszkoda
36
84737
1923
że kontrola na szeroką skalę
01:38
that comespochodzi from this large-scalena dużą skalę invasioninwazja
37
86660
2745
nie stwarza realnego zagrożenia.
01:41
because only people who are engagedzaręczony in badzły actsdzieje
38
89405
3274
Przecież tylko ludzie
mający coś na sumieniu
01:44
have a reasonpowód to want to hideukryć
39
92679
2069
ukrywają się
01:46
and to careopieka about theirich privacyPrywatność.
40
94748
2711
i strzegą swojej prywatności.
01:49
This worldviewświatopogląd is implicitlyniejawnie groundeduziemiony
41
97459
2781
Takie myślenie bazuje na przekonaniu,
01:52
in the propositionpropozycja that there are
two kindsrodzaje of people in the worldświat,
42
100240
2176
że na świecie są dwa rodzaje ludzi:
01:54
good people and badzły people.
43
102416
2036
dobrzy i źli.
01:56
BadZły people are those who plotwątek terroristterrorysta attacksataki
44
104452
2968
Źli ludzie przygotowują
zamachy terrorystyczne
01:59
or who engageangażować in violentgwałtowny criminalityKryminalistyka
45
107420
1498
i popełniają straszne zbrodnie,
02:00
and thereforew związku z tym have reasonspowody to
want to hideukryć what they're doing,
46
108918
3152
więc mają powody żeby się ukrywać
02:04
have reasonspowody to careopieka about theirich privacyPrywatność.
47
112070
2057
i strzec swojej prywatności.
02:06
But by contrastkontrast, good people
48
114127
2823
Z dobrymi ludźmi jest inaczej.
02:08
are people who go to work,
49
116950
1653
Pracują, spędzają czas w domu.
02:10
come home, raisepodnieść theirich childrendzieci, watch televisiontelewizja.
50
118603
2902
Wychowują dzieci, oglądają telewizję.
02:13
They use the InternetInternet not to plotwątek bombingbombardowanie attacksataki
51
121505
2756
Internet nie jest im potrzebny
do planowania zamachów,
02:16
but to readczytać the newsAktualności or exchangeWymieniać się recipesprzepisy kulinarne
52
124261
2475
ale do czytania wiadomości,
szukania przepisów,
02:18
or to planplan theirich kids'dla dzieci Little LeagueLigi gamesGry,
53
126736
2474
zapisywania dzieci na dodatkowe zajęcia.
02:21
and those people are doing nothing wrongźle
54
129210
2318
Nie robią nic złego,
02:23
and thereforew związku z tym have nothing to hideukryć
55
131528
2047
więc czemu mają się ukrywać
02:25
and no reasonpowód to fearstrach
56
133575
2362
i bać, że rząd będzie chciał
02:27
the governmentrząd monitoringmonitorowanie them.
57
135937
2442
ich obserwować.
02:30
The people who are actuallytak właściwie sayingpowiedzenie that
58
138379
1810
Ludzie, którzy tak twierdzą
02:32
are engagedzaręczony in a very extremeskrajny actdziałać
59
140189
2779
w dużej mierze
pomniejszają swoją wartość.
02:34
of self-deprecationautoironią.
60
142968
1556
02:36
What they're really sayingpowiedzenie is,
61
144524
1909
Myślą sobie tak:
02:38
"I have agreedZgoda to make myselfsiebie
62
146433
2193
"na własne życzenie
jestem nieszkodliwy i niegroźny,
02:40
suchtaki a harmlessnieszkodliwe and unthreateningkloszem
63
148626
2846
02:43
and uninterestingnieciekawe personosoba that I actuallytak właściwie don't fearstrach
64
151472
2958
więc nie mam nic przeciwko temu,
02:46
havingmający the governmentrząd know what it is that I'm doing."
65
154430
3349
żeby rząd wiedział, co robię na co dzień".
02:49
This mindsetsposób myślenia has founduznany what I think
66
157779
1804
Istotę tej mentalności
02:51
is its purestnajczystsza expressionwyrażenie
67
159583
2069
najjaśniej przedstawił Eric Schmidt,
02:53
in a 2009 interviewwywiad with
68
161652
2307
podczas wywiadu w 2009 roku.
02:55
the longtimedługoletni CEODYREKTOR GENERALNY of GoogleGoogle, EricEric SchmidtSchmidt, who,
69
163959
2935
Dyrektor generalny Google,
02:58
when askedspytał about all the differentróżne wayssposoby his companyfirma
70
166894
2542
zapytany o sposoby, w jakie jego firma
03:01
is causingspowodowanie invasionsnajazdy of privacyPrywatność
71
169436
2172
ułatwia naruszanie prywatności
03:03
for hundredssetki of millionsmiliony of people around the worldświat,
72
171608
2609
setek milionów ludzi z całego świata,
03:06
said this: He said,
73
174217
1991
odpowiedział:
03:08
"If you're doing something that you don't want
74
176208
1676
"Jeśli robisz coś,
03:09
other people to know,
75
177884
2014
co chcesz ukryć przed innymi,
03:11
maybe you shouldn'tnie powinien be doing it in the first placemiejsce."
76
179898
4005
może w ogóle nie powinieneś tego robić?".
03:15
Now, there's all kindsrodzaje of things to say about
77
183903
1985
O takiej mentalności
03:17
that mentalitymentalność,
78
185888
2345
można powiedzieć wiele.
03:20
the first of whichktóry is that the people who say that,
79
188233
3240
Po pierwsze: ludzie, którzy twierdzą,
03:23
who say that privacyPrywatność isn't really importantważny,
80
191473
2115
że prywatność nie jest ważna,
03:25
they don't actuallytak właściwie believe it,
81
193588
2947
tak naprawdę w to nie wierzą.
03:28
and the way you know that
they don't actuallytak właściwie believe it
82
196535
1822
Łatwo to zauważyć,
03:30
is that while they say with theirich
wordssłowa that privacyPrywatność doesn't mattermateria,
83
198357
2869
bo choć mówią,
że prywatność nie ma znaczenia,
03:33
with theirich actionsdziałania, they take all kindsrodzaje of stepskroki
84
201226
3161
to po cichu robią wszystko,
03:36
to safeguardochronne theirich privacyPrywatność.
85
204387
2767
żeby ją chronić.
03:39
They put passwordshasła on theirich emaile-mail
86
207154
1818
Ich mejle, konta na Facebooku
03:40
and theirich socialspołeczny mediagłoska bezdźwięczna accountskonta,
87
208972
1770
i innych serwisach mają hasła.
03:42
they put lockszamki on theirich bedroomsypialnia
88
210742
1879
Drzwi sypialni i łazienki
03:44
and bathroomłazienka doorsdrzwi,
89
212621
1349
mają zamki.
03:45
all stepskroki designedzaprojektowany to preventzapobiec other people
90
213970
2700
Wszystko po to,
03:48
from enteringwstępowanie what they considerrozważać theirich privateprywatny realmkrólestwo
91
216670
2902
żeby inni nie mieli wstępu
do prywatnego świata,
03:51
and knowingporozumiewawczy what it is that they
don't want other people to know.
92
219572
3701
nie interesowali się prywatnymi sprawami.
03:55
The very samepodobnie EricEric SchmidtSchmidt, the CEODYREKTOR GENERALNY of GoogleGoogle,
93
223273
3060
Ten sam Eric Schmidt z Google
03:58
orderedzamówione his employeespracowników at GoogleGoogle
94
226333
2609
nakazał, aby jego podwładni
04:00
to ceasezaprzestania speakingmówienie with the onlineonline
95
228942
1935
przestali kontaktować się
04:02
InternetInternet magazineczasopismo CNETCNET
96
230877
2273
z internetowym magazynem CNET,
04:05
after CNETCNET publishedopublikowany an articleartykuł
97
233150
2590
po tym jak ten opublikował artykuł
04:07
fullpełny of personalosobisty, privateprywatny informationInformacja
98
235740
2033
pełen szczegółów
04:09
about EricEric SchmidtSchmidt,
99
237773
2081
z prywatnego życia Erica Schmidta.
04:11
whichktóry it obtaineduzyskane exclusivelywyłącznie
throughprzez GoogleGoogle searcheswyszukiwań
100
239854
3116
O ironio, wszystkie informacje
uzyskano wykorzystując wyszukiwarkę
04:14
and usingza pomocą other GoogleGoogle productsprodukty. (LaughterŚmiech)
101
242970
3341
i inne narzędzia Google.
(Śmiech)
Podobnie było z Markiem Zuckerbergiem,
04:18
This samepodobnie divisionpodział can be seenwidziany
102
246311
1857
04:20
with the CEODYREKTOR GENERALNY of FacebookFacebook, MarkMark ZuckerbergZuckerberg,
103
248168
2462
dyrektorem generalnym Facebooka.
04:22
who in an infamousniesławny interviewwywiad in 2010
104
250630
3530
W 2010 roku udzielił wywiadu,
04:26
pronouncedwymawiane that privacyPrywatność is no longerdłużej
105
254160
2399
w którym niechlubnie oświadczył,
04:28
a "socialspołeczny normnorma."
106
256559
3025
że brak prywatności to już norma.
04:31
Last yearrok, MarkMark ZuckerbergZuckerberg and his newNowy wifeżona
107
259584
2556
A w zeszłym roku Zuckerberg wraz z żoną
04:34
purchasedzakupione not only theirich ownwłasny housedom
108
262140
2305
kupił w Palo Alto nowy dom
04:36
but alsorównież all fourcztery adjacentsąsiadujący housesdomy in PaloPalo AltoAlto
109
264445
3875
i cztery inne z nim sąsiadujące.
04:40
for a totalcałkowity of 30 millionmilion dollarsdolarów
110
268320
1614
Wydał 30 milionów dolarów,
04:41
in orderzamówienie to ensurezapewnić that they enjoyedcieszył się a zonestrefa of privacyPrywatność
111
269934
3532
żeby cieszyć się strefą prywatności,
04:45
that preventedzapobiegł other people from monitoringmonitorowanie
112
273466
2126
z dala od ciekawskich oczu.
04:47
what they do in theirich personalosobisty liveszyje.
113
275592
3599
04:51
Over the last 16 monthsmiesiące, as I've
debatedprzedmiotem dyskusji this issuekwestia around the worldświat,
114
279191
2753
Przez półtora roku poruszałem
tę kwestię na całym świecie
04:53
everykażdy singlepojedynczy time somebodyktoś has said to me,
115
281944
2416
i zawsze, gdy ktoś twierdził,
że nie boi się utraty prywatności,
04:56
"I don't really worrymartwić się about invasionsnajazdy of privacyPrywatność
116
284360
1509
04:57
because I don't have anything to hideukryć."
117
285869
1609
bo nie ma nic do ukrycia,
04:59
I always say the samepodobnie thing to them.
118
287478
1700
robiłem to samo.
05:01
I get out a pendługopis, I writepisać down my emaile-mail addressadres.
119
289178
2293
Pisałem swój adres emailowy.
05:03
I say, "Here'sTutaj jest my emaile-mail addressadres.
120
291471
1642
Mówiłem: "Trzymaj!
05:05
What I want you to do when you get home
121
293113
1699
Jak wrócisz do domu,
05:06
is emaile-mail me the passwordshasła
122
294812
1710
prześlij mi hasła
05:08
to all of your emaile-mail accountskonta,
123
296522
1810
do wszystkich kont.
05:10
not just the nicemiły, respectablepoważny work one in your nameNazwa,
124
298332
2554
Nie tylko tych oficjalnych.
05:12
but all of them,
125
300886
1550
Wszystkich.
05:14
because I want to be ablezdolny to just trollTroll throughprzez
126
302436
2061
Chcę sobie popatrzyć,
05:16
what it is you're doing onlineonline,
127
304497
1679
co robisz w sieci.
05:18
readczytać what I want to readczytać and
publishpublikować whatevercokolwiek I find interestingciekawy.
128
306176
2562
Przeczytam wszystko.
Ciekawe rzeczy opublikuję.
05:20
After all, if you're not a badzły personosoba,
129
308738
1800
Przecież jesteś dobrym człowiekiem.
05:22
if you're doing nothing wrongźle,
130
310538
1822
Nie robisz nic złego
05:24
you should have nothing to hideukryć."
131
312360
2980
i nie masz nic do ukrycia".
05:27
Not a singlepojedynczy personosoba has takenwzięty me up on that offeroferta.
132
315340
3533
Nikt nie skorzystał z propozycji.
05:30
I checkczek and — (ApplauseAplauz)
133
318873
4005
Sprawdzałem pocztę...
(Brawa)
05:34
I checkczek that emaile-mail accountkonto religiouslyreligijnie all the time.
134
322878
3240
i wciąż sprawdzam z uporem maniaka.
05:38
It's a very desolateopuszczony placemiejsce.
135
326118
3205
Pustki.
05:41
And there's a reasonpowód for that,
136
329323
1787
Dzieje się tak dlatego,
05:43
whichktóry is that we as humanczłowiek beingsIstoty,
137
331110
2041
że każdy człowiek,
05:45
even those of us who in wordssłowa
138
333151
1954
choćby głosił,
05:47
disclaimwyłączają the importanceznaczenie of our ownwłasny privacyPrywatność,
139
335105
2441
że prywatność nie ma znaczenia.
05:49
instinctivelyinstynktownie understandzrozumieć
140
337546
2137
instynktownie czuje,
05:51
the profoundgłęboki importanceznaczenie of it.
141
339683
2194
jak jest ona dla nas ważna.
05:53
It is trueprawdziwe that as humanczłowiek beingsIstoty, we're socialspołeczny animalszwierzęta,
142
341877
2827
Tak, jesteśmy istotami społecznymi.
05:56
whichktóry meansznaczy we have a need for other people
143
344704
2149
Chcemy się dzielić tym,
05:58
to know what we're doing and sayingpowiedzenie and thinkingmyślący,
144
346853
2744
co robimy, o czym myślimy,
06:01
whichktóry is why we voluntarilydobrowolnie publishpublikować
informationInformacja about ourselvesmy sami onlineonline.
145
349597
4270
więc dobrowolnie umieszczamy
informacje o sobie w internecie.
06:05
But equallyna równi essentialistotny to what it meansznaczy
146
353867
2846
Ale żeby być szczęśliwym,
06:08
to be a freewolny and fulfilledspełniony humanczłowiek beingistota
147
356713
2581
równie istotnie jest mieć miejsce,
06:11
is to have a placemiejsce that we can go
148
359294
2137
gdzie można się ukryć
06:13
and be freewolny of the judgmentalosądów eyesoczy of other people.
149
361431
4028
przed wścibskim wzrokiem innych.
06:17
There's a reasonpowód why we seekszukać that out,
150
365459
2007
Szukamy tego miejsca,
06:19
and our reasonpowód is that all of us —
151
367466
2910
bo wszyscy,
06:22
not just terroriststerroryści and criminalsprzestępców, all of us —
152
370376
3328
nie tylko terroryści,
06:25
have things to hideukryć.
153
373704
2045
mają coś do ukrycia.
06:27
There are all sortssortuje of things that we do and think
154
375749
2747
Mnóstwo rzeczy
06:30
that we're willingskłonny to tell our physicianlekarz
155
378496
2701
powiemy bez wahania lekarzowi,
06:33
or our lawyerprawnik or our psychologistpsycholog or our spousemałżonka
156
381197
3755
terapeucie, prawnikowi, partnerowi
czy najlepszemu przyjacielowi.
06:36
or our bestNajlepiej friendprzyjaciel that we would be mortifiedzmartwiony
157
384952
2338
Ale nie komuś obcemu.
06:39
for the restodpoczynek of the worldświat to learnuczyć się.
158
387290
1960
06:41
We make judgmentswyroki everykażdy singlepojedynczy day
159
389250
2202
Codziennie mówimy różne rzeczy,
06:43
about the kindsrodzaje of things that we say and think and do
160
391452
2458
przelatują nam przez głowę różne myśli.
06:45
that we're willingskłonny to have other people know,
161
393910
1721
Niektóre są do wiadomości publicznej,
06:47
and the kindsrodzaje of things that we say and think and do
162
395631
1990
inne chcemy zataić.
06:49
that we don't want anyonektokolwiek elsejeszcze to know about.
163
397621
2329
06:51
People can very easilyz łatwością in wordssłowa claimroszczenie
164
399950
3327
Choć ludzie twierdzą
06:55
that they don't valuewartość theirich privacyPrywatność,
165
403277
2162
że prywatność nie ma znaczenia,
06:57
but theirich actionsdziałania negateneguje the authenticityautentyczność of that beliefwiara.
166
405439
4977
ich czyny pokazują coś innego.
07:02
Now, there's a reasonpowód why privacyPrywatność is so cravedpragnął
167
410416
3730
Istnieje powód, dla którego
wszyscy instynktownie pragną prywatności.
07:06
universallyuniwersalnie and instinctivelyinstynktownie.
168
414146
1744
07:07
It isn't just a reflexiverefleksyjne movementruch
169
415890
1887
To nie zwyczajny odruch,
07:09
like breathingoddechowy airpowietrze or drinkingpicie waterwoda.
170
417777
2714
jak oddychanie czy odżywianie.
07:12
The reasonpowód is that when we're in a statestan
171
420491
2440
Pragniemy prywatności,
07:14
where we can be monitoredmonitorowane,
where we can be watchedoglądaliśmy,
172
422931
2657
bo uczucie, że ktoś nas obserwuje
07:17
our behaviorzachowanie changeszmiany dramaticallydramatycznie.
173
425588
2676
powoduje drastyczną zmianę zachowania.
07:20
The rangezasięg of behavioralbehawioralne optionsopcje that we considerrozważać
174
428264
3033
Gdy czujemy, że ktoś patrzy,
07:23
when we think we're beingistota watchedoglądaliśmy
175
431297
1808
odrzucamy wiele
07:25
severelysurowo reducezmniejszyć.
176
433105
2155
wzorów zachowania.
07:27
This is just a factfakt of humanczłowiek natureNatura
177
435260
2215
Taka jest ludzka natura,
07:29
that has been recognizeduznane in socialspołeczny sciencenauka
178
437475
2288
a zajmowały się nią nauki społeczne,
07:31
and in literatureliteratura and in religionreligia
179
439763
1907
literatura, religia,
07:33
and in virtuallywirtualnie everykażdy fieldpole of disciplinedyscyplina.
180
441670
2228
każda dziedzina.
07:35
There are dozensdziesiątki of psychologicalpsychologiczny studiesstudia
181
443898
2782
Wiele eksperymentów psychologicznych
07:38
that proveokazać się that when somebodyktoś knowswie
182
446680
2551
udowodniło, że gdy ktoś podejrzewa,
07:41
that they mightmoc be watchedoglądaliśmy,
183
449231
1569
że jest obserwowany,
07:42
the behaviorzachowanie they engageangażować in
184
450800
1692
staje się
07:44
is vastlybardzo more conformistkonformista and compliantzgodny z.
185
452492
3482
układny i uległy.
07:47
HumanCzłowieka shamewstyd is a very powerfulpotężny motivatorczynnikiem motywującym,
186
455974
3345
Wstyd jest silnym motywatorem.
07:51
as is the desirepragnienie to avoiduniknąć it,
187
459319
2911
Ludzie chcą go uniknąć,
07:54
and that's the reasonpowód why people,
188
462230
1499
więc gdy czują się obserwowani,
07:55
when they're in a statestan of
beingistota watchedoglądaliśmy, make decisionsdecyzje
189
463729
2239
podejmują decyzje
07:57
not that are the byproductprodukt uboczny of theirich ownwłasny agencyagencja
190
465968
3262
dyktowane nie własnymi przekonaniami,
08:01
but that are about the expectationsoczekiwań
191
469230
2012
lecz oczekiwaniami innych
08:03
that othersinni have of them
192
471242
1452
08:04
or the mandatesmandaty of societalspołeczne orthodoxyPrawosławie.
193
472694
4434
lub nakazami ortodoksyjnego społeczeństwa.
08:09
This realizationRealizacja was exploitedwykorzystana mostwiększość powerfullymocno
194
477128
2867
Uświadomił to sobie XVIII-wieczny filozof,
08:11
for pragmaticpragmatyczne endskończy się by the 18th-th-
centurystulecie philosopherfilozof JeremyJeremy BenthamBentham,
195
479995
4141
Jeremy Bentham,
08:16
who setzestaw out to resolverozwiązać an importantważny problemproblem
196
484136
2351
który podjął się rozwiązania problemu,
08:18
usheredwprowadzeni in by the industrialprzemysłowy agewiek,
197
486487
1802
jaki przyniosła rewolucja przemysłowa.
08:20
where, for the first time, institutionsinstytucje had becomestają się
198
488289
2358
Nigdy wcześniej instytucje
nie były tak ogromne i scentralizowane.
08:22
so largeduży and centralizedscentralizowany
199
490647
1997
08:24
that they were no longerdłużej ablezdolny to monitormonitor
200
492644
1828
Trudno było obserwować
i kontrolować pojedynczego pracownika.
08:26
and thereforew związku z tym controlkontrola eachkażdy one
of theirich individualindywidualny membersczłonków,
201
494472
2953
08:29
and the solutionrozwiązanie that he devisedopracował
202
497425
1881
Bentham znalazł rozwiązanie.
08:31
was an architecturalarchitektoniczny designprojekt
203
499306
2203
Zaprojektował budynek,
08:33
originallypierwotnie intendedzamierzony to be implementedwdrożony in prisonswięzień
204
501509
2716
pierwotnie więzienie,
08:36
that he callednazywa the panopticonPanopticon,
205
504225
2319
i nazwał go Panoptikon.
08:38
the primarypodstawowa attributeatrybut of whichktóry was the constructionbudowa
206
506544
2360
Najważniejszym elementem
08:40
of an enormousogromny towerwieża in the centercentrum of the institutioninstytucja
207
508904
3071
była wieża po środku
08:43
where whoeverktokolwiek controlledkontrolowane the institutioninstytucja
208
511975
2148
Osoba nadzorująca placówkę
08:46
could at any momentza chwilę watch any of the inmateswięźniowie,
209
514123
2685
mogła w dowolnej chwili
obserwować dowolnego więźnia,
08:48
althoughmimo że they couldn'tnie mógł watch all of them at all timesczasy.
210
516808
3322
choć nie wszystkich na raz.
08:52
And crucialistotny to this designprojekt
211
520130
2055
A co najważniejsze:
08:54
was that the inmateswięźniowie could not actuallytak właściwie
212
522185
1795
więźniowie nie widzieli,
08:55
see into the panopticonPanopticon, into the towerwieża,
213
523980
2876
co się dzieje wewnątrz wieży,
08:58
and so they never knewwiedziałem
214
526856
1672
więc nigdy nie wiedzieli,
09:00
if they were beingistota watchedoglądaliśmy or even when.
215
528528
2172
czy są w danej chwili obserwowani.
09:02
And what madezrobiony him so excitedpodekscytowany about this discoveryodkrycie
216
530700
3583
Benthama fascynowało to,
09:06
was that that would mean that the prisonerswięźniowie
217
534283
1873
że każdy więzień powinien założyć,
09:08
would have to assumezałożyć that they were beingistota watchedoglądaliśmy
218
536156
3028
że jest w danej chwili obserwowany,
09:11
at any givendany momentza chwilę,
219
539184
1685
09:12
whichktóry would be the ultimateostateczny enforcerEnforcer
220
540869
1878
a to skłoniłoby go
09:14
for obedienceposłuszeństwo and compliancezgodności.
221
542747
3678
do posłuszeństwa.
09:18
The 20th-centurystulecie FrenchFrancuski philosopherfilozof MichelMichel FoucaultFoucault
222
546425
2925
XX-wieczny francuski filozof,
Michel Foucault,
09:21
realizedrealizowany that that modelModel could be used
223
549350
1925
uznał, że ten model można wykorzystać
09:23
not just for prisonswięzień but for everykażdy institutioninstytucja
224
551275
3115
we wszystkich instytucjach,
09:26
that seeksStara to controlkontrola humanczłowiek behaviorzachowanie:
225
554390
1950
które w jakiś sposób kontrolują ludzi:
09:28
schoolsszkoły, hospitalsszpitale, factoriesfabryki, workplacesmiejsca pracy.
226
556340
2875
w szkołach, szpitalach, fabrykach.
09:31
And what he said was that this mindsetsposób myślenia,
227
559215
2198
Foucault twierdził,
09:33
this frameworkstruktura discoveredodkryty by BenthamBentham,
228
561413
2426
że model zachowania odkryty przez Benthama
09:35
was the keyklawisz meansznaczy of societalspołeczne controlkontrola
229
563839
3329
stanowi klucz do kontroli społeczeństwa
09:39
for modernnowoczesny, WesternWestern societiesspołeczeństwa,
230
567168
2002
nowoczesnego Zachodu.
09:41
whichktóry no longerdłużej need
231
569170
1774
Nie potrzeba narzędzi
09:42
the overtjawny weaponsBronie of tyrannytyrania
232
570944
1907
typowych dla tyranii:
09:44
punishingkaranie or imprisoninguwięzienie or killingzabicie dissidentsdysydentów,
233
572851
2396
więzienia i eliminowania dysydentów,
09:47
or legallyzgodnie z prawem compellingprzekonujące loyaltylojalność to a particularszczególny partyprzyjęcie
234
575247
3314
wymuszania przez rządzącą partię
bezwzględnego posłuszeństwa.
09:50
because massmasa surveillanceinwigilacja createstworzy
235
578561
2399
Masowa inwigilacja
09:52
a prisonwięzienie in the mindumysł
236
580960
2555
więzi umysł.
09:55
that is a much more subtlesubtelny
237
583515
1843
To bardzo dyskretne,
09:57
thoughchociaż much more effectiveefektywny meansznaczy
238
585358
1889
ale i bardzo skuteczne narzędzie.
09:59
of fosteringwspieranie compliancezgodności with socialspołeczny normsnormy
239
587247
3049
Zaszczepia konserwatyzm
i chęć przestrzegania norm społecznych.
10:02
or with socialspołeczny orthodoxyPrawosławie,
240
590296
1462
10:03
much more effectiveefektywny
241
591758
1562
To skuteczniejsze
10:05
than brutebydlę forcesiła could ever be.
242
593320
3125
od stosowania siły.
10:08
The mostwiększość iconicikony work of literatureliteratura about surveillanceinwigilacja
243
596445
2818
Tematem inwigilacji i prawa do prywatności
10:11
and privacyPrywatność is the GeorgeGeorge OrwellOrwell novelpowieść "1984,"
244
599263
3550
zajmuje się Orwell w powieści "Rok 1984".
10:14
whichktóry we all learnuczyć się in schoolszkoła, and
thereforew związku z tym it's almostprawie becomestają się a clichefrazes.
245
602813
3467
Dobrze znamy tę książkę,
temat traktujemy bez emocji.
10:18
In factfakt, wheneverkiedy tylko you bringprzynieść it up
in a debatedebata about surveillanceinwigilacja,
246
606280
2069
Gdy w dyskusji na temat inwigilacji
ktoś odwołuje się do Orwella,
10:20
people instantaneouslymomentalnie dismissoddalenie it
247
608349
2249
ktoś zaraz powie, że to zły przykład,
10:22
as inapplicablenie ma zastosowania, and what they say is,
248
610598
2302
10:24
"Oh, well in '1984,' there were
monitorsMonitory in people'sludzie homesdomy,
249
612900
3283
bo "u Orwella były kamery w domach,
10:28
they were beingistota watchedoglądaliśmy at everykażdy givendany momentza chwilę,
250
616183
2165
ludzie byli pod stałą obserwacją.
10:30
and that has nothing to do with
the surveillanceinwigilacja statestan that we facetwarz."
251
618348
3962
U nas jest inaczej ".
10:34
That is an actualrzeczywisty fundamentalfundamentalny misapprehensionpacjentowi
252
622310
2920
To podstawowy błąd
10:37
of the warningsostrzeżenia that OrwellOrwell issuedwydany in "1984."
253
625230
2701
w rozumieniu przesłania "Roku 1984".
10:39
The warningostrzeżenie that he was issuingwydanie
254
627931
1651
Z książki nie płynie ostrzeżenie
10:41
was about a surveillanceinwigilacja statestan
255
629582
1608
o państwie monitorującym
obywateli przez cały czas,
10:43
not that monitoredmonitorowane everybodywszyscy at all timesczasy,
256
631190
2164
10:45
but where people were awareświadomy that they could
257
633354
2053
ale takim, gdzie obywatel wie,
10:47
be monitoredmonitorowane at any givendany momentza chwilę.
258
635407
1629
że może być widziany w dowolnym momencie.
10:49
Here is how Orwell'sOrwella narratornarrator, WinstonWinston SmithSmith,
259
637036
3074
Winston Smith, bohater powieści,
10:52
describedopisane the surveillanceinwigilacja systemsystem
260
640110
2040
tak opisywał inwigilację,
10:54
that they facedw obliczu:
261
642150
1398
z jaką miał do czynienia:
10:55
"There was, of coursekurs, no way of knowingporozumiewawczy
262
643548
2427
"Nikt oczywiście nie wiedział,
10:57
whetherczy you were beingistota watchedoglądaliśmy
at any givendany momentza chwilę."
263
645975
2317
czy w danym momencie jest obserwowany".
11:00
He wentposzedł on to say,
264
648292
1451
Twierdził też, że policja:
11:01
"At any rateoceniać, they could plugwtyczka in your wiredrut
265
649743
1711
"mogła się włączyć w dowolny kanał,
11:03
wheneverkiedy tylko they wanted to.
266
651454
1709
kiedy tylko chciała.
11:05
You had to liverelacja na żywo, did liverelacja na żywo,
267
653163
2579
Pozostawało więc żyć
- i żyło się, z nawyku,
który przeszedł w odruch -
11:07
from habitnawyk that becamestał się instinctinstynkt,
268
655742
2253
11:09
in the assumptionzałożenie that everykażdy sounddźwięk you madezrobiony
269
657995
2495
z założeniem,
że każde słowo jest słyszane,
11:12
was overheardpodsłuchane and exceptz wyjątkiem in darknessciemność
270
660490
2190
a każdy ruch pilnie śledzony,
11:14
everykażdy movementruch scrutinizedzbadane."
271
662680
2739
chyba, że w pomieszczeniu
panuje akurat mrok".
11:17
The AbrahamicAbrahama religionsreligie similarlypodobnie positZakładamy
272
665419
3346
Religie abrahamowe zakładają
11:20
that there's an invisibleniewidzialny, all-knowingwszechwiedzący authorityautorytet
273
668765
2943
istnienie siły wyższej, wszechwiedzącego,
11:23
who, because of its omnisciencewszechwiedzy,
274
671708
1743
który widzi wszystko, każdy nasz ruch.
11:25
always watcheszegarki whatevercokolwiek you're doing,
275
673451
1896
11:27
whichktóry meansznaczy you never have a privateprywatny momentza chwilę,
276
675347
2773
Prywatność jest więc iluzją
11:30
the ultimateostateczny enforcerEnforcer
277
678120
1684
i to skłania
11:31
for obedienceposłuszeństwo to its dictatesdecyduje o tym.
278
679804
2990
do bezwzględnego posłuszeństwa.
11:34
What all of these seeminglypozornie disparateróżny worksPrace
279
682794
3404
Na podstawie wszystkiego,
o czym wspomniałem do tej pory,
11:38
recognizerozpoznać, the conclusionwniosek that they all reachdosięgnąć,
280
686198
2786
można wyciągnąć następujące wnioski:
11:40
is that a societyspołeczeństwo in whichktóry people
281
688984
2322
społeczeństwo, w którym ludzie
11:43
can be monitoredmonitorowane at all timesczasy
282
691306
2307
są nieustannie obserwowani,
11:45
is a societyspołeczeństwo that breedsrasy conformityzgodności
283
693613
2655
rodzi postawy posłuszeństwa i uległości.
11:48
and obedienceposłuszeństwo and submissionskładanie,
284
696268
2242
11:50
whichktóry is why everykażdy tyranttyran,
285
698510
1511
Każdy tyran,
11:52
the mostwiększość overtjawny to the mostwiększość subtlesubtelny,
286
700021
2082
okrutny czy nie,
11:54
cravespragnie that systemsystem.
287
702103
2263
marzy o stworzeniu takiego ustroju.
11:56
ConverselyZ drugiej strony, even more importantlyco ważne,
288
704366
2654
Trzeba więc mieć
11:59
it is a realmkrólestwo of privacyPrywatność,
289
707020
2440
strefę prywatności,
12:01
the abilityzdolność to go somewheregdzieś where we can think
290
709460
3010
bo dzięki niej możemy się znaleźć
12:04
and reasonpowód and interactoddziaływać and speakmówić
291
712470
3158
w miejscu swobodnego przepływu myśli
i wymiany poglądów.
12:07
withoutbez the judgmentalosądów eyesoczy
of othersinni beingistota castodlew uponna us,
292
715628
3654
Z dala od osądów.
12:11
in whichktóry creativitykreatywność and explorationbadanie
293
719282
3543
Tam można być ciekawym świata
12:14
and dissentniezgody exclusivelywyłącznie resideznajdują się,
294
722825
3028
i mieć swoje zdanie.
12:17
and that is the reasonpowód why,
295
725853
1821
Więc jeśli pozwolimy
12:19
when we allowdopuszczać a societyspołeczeństwo to exististnieć
296
727674
2576
na stworzenie społeczeństwa,
12:22
in whichktóry we're subjectPrzedmiot to constantstały monitoringmonitorowanie,
297
730250
2163
poddawanego nieustannej inwigilacji,
12:24
we allowdopuszczać the essenceistota of humanczłowiek freedomwolność
298
732413
2977
zaszkodzimy wolności.
12:27
to be severelysurowo crippledsparaliżowana.
299
735390
2951
12:30
The last pointpunkt I want to observenależy przestrzegać about this mindsetsposób myślenia,
300
738341
3122
Co więcej mentalność, według której
12:33
the ideapomysł that only people who
are doing something wrongźle
301
741463
1925
tylko źli ludzie mają coś do ukrycia
12:35
have things to hideukryć and thereforew związku z tym
reasonspowody to careopieka about privacyPrywatność,
302
743388
3882
i chronią swoją prywatność,
12:39
is that it entrenchesumacnia two very destructivedestrukcyjne messageswiadomości,
303
747270
4006
niesie dwa negatywne przesłania.
12:43
two destructivedestrukcyjne lessonsLekcje,
304
751276
2028
12:45
the first of whichktóry is that
305
753304
1756
Pierwsza smutna lekcja jest taka,
12:47
the only people who careopieka about privacyPrywatność,
306
755060
2120
że jeżeli ktoś chroni prywatność,
12:49
the only people who will seekszukać out privacyPrywatność,
307
757180
2056
jeżeli o nią zabiega,
12:51
are by definitiondefinicja badzły people.
308
759236
4075
musi być złym człowiekiem.
12:55
This is a conclusionwniosek that we should have
309
763311
2132
Powinniśmy unikać
wyciągania takich wniosków
12:57
all kindsrodzaje of reasonspowody for avoidingunikanie,
310
765443
2528
z wielu powodów.
12:59
the mostwiększość importantważny of whichktóry is that when you say,
311
767971
2752
Przede wszystkim dlatego,
13:02
"somebodyktoś who is doing badzły things,"
312
770723
2377
że mówiąc "robienie czegoś złego"
13:05
you probablyprawdopodobnie mean things
like plottingdrukowania a terroristterrorysta attackatak
313
773100
2837
mamy na myśli zamachy terrorystyczne
13:07
or engagingujmujący in violentgwałtowny criminalityKryminalistyka,
314
775937
2041
albo przestępstwa.
13:09
a much narrowerwęższy conceptionkoncepcja
315
777978
2540
Raczej wąskie pojęcie,
13:12
of what people who wieldwładać powermoc mean
316
780518
2452
ale dla tych u władzy
13:14
when they say, "doing badzły things."
317
782970
2050
może oznaczać coś innego.
13:17
For them, "doing badzły things" typicallyzwykle meansznaczy
318
785020
2307
Dla nich "robienie czegoś złego"
13:19
doing something that posespozy meaningfulznaczący challengeswyzwania
319
787327
3071
to robienie rzeczy
13:22
to the exercisećwiczenie of our ownwłasny powermoc.
320
790398
3105
niewygodnych dla władzy.
13:25
The other really destructivedestrukcyjne
321
793503
1950
Druga smutna,
13:27
and, I think, even more insidiouspodstępny lessonlekcja
322
795453
1908
nawet bardziej zgubna lekcja
13:29
that comespochodzi from acceptingakceptować this mindsetsposób myślenia
323
797361
2779
13:32
is there's an implicitniejawne bargainokazja
324
800140
2766
zakłada istnienie niepisanej umowy.
13:34
that people who acceptzaakceptować this mindsetsposób myślenia have acceptedprzyjęty,
325
802906
3344
13:38
and that bargainokazja is this:
326
806250
1455
Jeśli akceptujesz umowę,
13:39
If you're willingskłonny to renderrenderowanie yourselfsiebie
327
807705
1972
musisz się stać się
13:41
sufficientlydostatecznie harmlessnieszkodliwe,
328
809677
2102
być wystarczająco nieszkodliwy
13:43
sufficientlydostatecznie unthreateningkloszem
329
811779
2170
13:45
to those who wieldwładać politicalpolityczny powermoc,
330
813949
1882
dla władzy
13:47
then and only then can you be freewolny
331
815831
3036
i tylko wtedy będziesz wolny
13:50
of the dangersniebezpieczeństwa of surveillanceinwigilacja.
332
818867
2108
od inwigilacji.
13:52
It's only those who are dissidentsdysydentów,
333
820975
2385
Tylko dysydenci,
13:55
who challengewyzwanie powermoc,
334
823360
1481
ci, którzy zagrażają władzy,
13:56
who have something to worrymartwić się about.
335
824841
1812
powinni się obawiać.
13:58
There are all kindsrodzaje of reasonspowody why we
should want to avoiduniknąć that lessonlekcja as well.
336
826653
3407
Z wielu powodów trzeba unikać
również i takiej sytuacji.
14:02
You maymoże be a personosoba who, right now,
337
830060
2238
Teraz nie masz powodu do buntu,
14:04
doesn't want to engageangażować in that behaviorzachowanie,
338
832298
2072
14:06
but at some pointpunkt in the futureprzyszłość you mightmoc.
339
834370
2455
ale może będziesz miał w przyszłości.
14:08
Even if you're somebodyktoś who decidesdecyduje
340
836825
1674
Nawet jeśli jesteś przekonany,
14:10
that you never want to,
341
838499
1765
że to nie dla ciebie,
14:12
the factfakt that there are other people
342
840264
1634
są inni ludzie
14:13
who are willingskłonny to and ablezdolny to resistopierać się
343
841898
2204
skorzy do buntu
14:16
and be adversarialkontradyktoryjności to those in powermoc
344
844102
2034
i przeciwstawiania się władzy.
14:18
dissidentsdysydentów and journalistsdziennikarze
345
846136
1534
Przeciwnicy rządu, dziennikarze,
14:19
and activistsaktywiści and a wholecały rangezasięg of othersinni
346
847670
2088
aktywiści i inni.
14:21
is something that bringsprzynosi us all collectivekolektyw good
347
849758
2494
Przynoszą nam sporo pożytku.
14:24
that we should want to preservezachować.
348
852252
2978
Społeczeństwo ich potrzebuje.
14:27
EquallyRównie criticalkrytyczny is that the measurezmierzyć
349
855230
2094
Równie istotne jest to,
14:29
of how freewolny a societyspołeczeństwo is
350
857324
2263
że miarą wolności społeczeństwa
14:31
is not how it treatstraktuje its good,
351
859587
2150
nie jest to, jak traktuje się
14:33
obedientposłuszny, compliantzgodny z citizensobywatele,
352
861737
2463
dobrych i posłusznych obywateli,
14:36
but how it treatstraktuje its dissidentsdysydentów
353
864200
1840
ale przeciwników rządu
14:38
and those who resistopierać się orthodoxyPrawosławie.
354
866040
3115
i krytyków konserwatyzmu.
14:41
But the mostwiększość importantważny reasonpowód
355
869155
1597
Najważniejsze jest to,
14:42
is that a systemsystem of massmasa surveillanceinwigilacja
356
870752
2401
że masowa inwigilacja
14:45
suppressespomija our ownwłasny freedomwolność in all sortssortuje of wayssposoby.
357
873153
2617
odbiera wolność na wiele sposobów.
14:47
It rendersrenderuje off-limitspoza granicami
358
875770
1801
Sporo wzorów zachowań
14:49
all kindsrodzaje of behavioralbehawioralne choiceswybory
359
877571
2006
staje się napiętnowanych,
14:51
withoutbez our even knowingporozumiewawczy that it's happenedstało się.
360
879577
3553
a my nie zdajemy sobie z tego sprawy.
14:55
The renownedrenomowanych socialistSocjalistycznej activistaktywista RosaRosa LuxemburgLuksemburg
361
883130
2482
Znana aktywistka Róża Luksemburg
14:57
oncepewnego razu said, "He who does not moveruszaj się
362
885612
2493
powiedziała, że ten, kto się nie rusza,
15:00
does not noticeogłoszenie his chainswięzy."
363
888105
3356
nie czuje kajdanów".
15:03
We can try and renderrenderowanie the chainswięzy
364
891461
1689
Możemy udawać, że kajdany
15:05
of massmasa surveillanceinwigilacja invisibleniewidzialny or undetectableniewykrywalny,
365
893150
3089
masowej inwigilacji nie istnieją,
15:08
but the constraintsograniczenia that it imposesnarzuca on us
366
896239
2666
ale narzucone ograniczenia
15:10
do not becomestają się any lessmniej potentsilny.
367
898905
2545
nie staną się przez to mniejsze.
15:13
Thank you very much.
368
901450
1608
Dziękuję bardzo.
15:15
(ApplauseAplauz)
369
903058
1431
(Brawa)
15:16
Thank you.
370
904489
1507
Dziękuję.
15:17
(ApplauseAplauz)
371
905996
4897
(Brawa)
15:22
Thank you.
372
910893
2387
Dziękuję.
15:25
(ApplauseAplauz)
373
913280
2842
(Brawa)
15:31
BrunoBruno GiussaniGiussani: GlennGlenn, thank you.
374
919320
2292
Bruno Giussani: Dziękujemy Glenn.
Argumenty są przekonujące.
15:33
The casewalizka is ratherraczej convincingprzekonujący, I have to say,
375
921612
2289
15:35
but I want to bringprzynieść you back
376
923901
1565
Cofnijmy się jednak o 16 miesięcy
15:37
to the last 16 monthsmiesiące and to EdwardEdward SnowdenSnowden
377
925466
3351
do sprawy Edwarda Snowdena.
15:40
for a fewkilka questionspytania, if you don't mindumysł.
378
928817
2065
Mam kilka pytań.
15:42
The first one is personalosobisty to you.
379
930882
2488
Pierwsze dotyczy ciebie.
15:45
We have all readczytać about the arrestaresztować of your partnerpartner,
380
933370
3041
Słyszeliśmy o aresztowaniu
twojego partnera
15:48
DavidDavid MirandaMiranda in LondonLondyn, and other difficultiestrudności,
381
936411
3310
Davida Mirandy w Londynie
15:51
but I assumezałożyć that
382
939721
2084
i o innych trudnościach.
15:53
in termswarunki of personalosobisty engagementzaręczynowy and riskryzyko,
383
941805
3356
Jesteś bardzo zaangażowany,
wiele ryzykujesz.
15:57
that the pressurenacisk on you is not that easyłatwo
384
945161
1804
Musi na tobie ciążyć duża presja
15:58
to take on the biggestnajwiększy sovereignsuwerenny
organizationsorganizacje in the worldświat.
385
946965
2945
przez to, że mierzysz się
z najpotężniejszymi tego świata.
16:01
Tell us a little bitkawałek about that.
386
949910
2435
Powiedz o tym więcej.
16:04
GlennGlenn GreenwaldGreenwald: You know, I think
one of the things that happensdzieje się
387
952345
1655
Glenn Greenwald: Bywa tak
16:06
is that people'sludzie courageodwaga in this regardwzgląd
388
954000
1932
że odwaga jest zaraźliwa.
16:07
getsdostaje contagiouszaraźliwe,
389
955932
1712
W tej kwestii też.
16:09
and so althoughmimo że I and the other
journalistsdziennikarze with whomkogo I was workingpracujący
390
957644
3463
Ja i inni dziennikarze
współpracujący ze mną
16:13
were certainlyna pewno awareświadomy of the riskryzyko
391
961107
1536
byliśmy świadomi ryzyka.
16:14
the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa continuestrwa to be
the mostwiększość powerfulpotężny countrykraj in the worldświat
392
962643
2722
USA wciąż jest jedną
z największych światowych potęg
16:17
and doesn't appreciatedoceniać it when you
393
965365
1998
i nie lubi,
16:19
discloseujawnić thousandstysiące of theirich secretstajniki
394
967363
1922
gdy ujawnia się rządowe sekrety
16:21
on the InternetInternet at will —
395
969285
2511
i umieszcza w Internecie.
16:23
seeingwidzenie somebodyktoś who is a 29-year-old-roczny
396
971796
3469
A taki Edward Snowden, zwyczajny 29-latek,
16:27
ordinaryzwykły personosoba who grewrósł up in
397
975265
2019
16:29
a very ordinaryzwykły environmentśrodowisko
398
977284
2313
wychowany w zwyczajnej rodzinie,
16:31
exercisećwiczenie the degreestopień of principledoparte na zasadach
courageodwaga that EdwardEdward SnowdenSnowden riskedryzykowali,
399
979597
3723
wykazał się ogromną odwagą.
16:35
knowingporozumiewawczy that he was going to go
to prisonwięzienie for the restodpoczynek of his life
400
983320
2220
Wiedział, że czeka go więzienie,
16:37
or that his life would unravelrozwikłać,
401
985540
1782
że jego życie legnie w gruzach.
16:39
inspirednatchniony me and inspirednatchniony other journalistsdziennikarze
402
987322
1975
Zainspirował mnie i innych dziennikarzy,
16:41
and inspirednatchniony, I think, people around the worldświat,
403
989297
1823
zainspirował cały świat,
16:43
includingwłącznie z futureprzyszłość whistleblowersosób zgłaszających przypadki naruszenia,
404
991120
1688
w tym przyszłych demaskatorów.
16:44
to realizerealizować that they can engageangażować
in that kinduprzejmy of behaviorzachowanie as well.
405
992808
3515
Zdaliśmy sobie sprawę,
że możemy robić to, co on.
16:48
BGBG: I'm curiousciekawy about your
relationshipzwiązek with EdEd SnowdenSnowden,
406
996323
2486
BG: Interesuje mnie
twoja relacja ze Snowdenem.
16:50
because you have spokenMówiony with him a lot,
407
998809
3181
Dużo rozmawialiście.
16:53
and you certainlyna pewno continueKontyntynuj doing so,
408
1001990
1763
Pewnie wciąż rozmawiacie,
16:55
but in your bookksiążka, you never call him EdwardEdward,
409
1003753
2636
Dlaczego więc w książce
nie używasz jego imienia, ale nazwiska?
16:58
norani EdEd, you say "SnowdenSnowden." How come?
410
1006389
3460
17:01
GGGG: You know, I'm sure that's something
411
1009849
1644
GG: To zagadka dla psychologów.
17:03
for a teamzespół of psychologistspsychologowie to examinenależy sprawdzić, czy.
(LaughterŚmiech)
412
1011493
3331
(Śmiech)
17:06
I don't really know. The reasonpowód I think that,
413
1014824
3589
Nie wiem, ale wydaje mi się,
17:10
one of the importantważny objectivescelów that he actuallytak właściwie had,
414
1018413
3554
że jest to związane
z głównym celem Snowdena,
17:13
one of his, I think, mostwiększość importantważny tacticstaktyka,
415
1021967
2336
z taktyką jaką obrał.
17:16
was that he knewwiedziałem that one of the wayssposoby
416
1024303
2207
Zdawał sobie sprawę,
17:18
to distractrozpraszać attentionUwaga from the
substancesubstancja of the revelationsrewelacje
417
1026510
2690
że skupienie się na nim
17:21
would be to try and personalizenadać cechy osobiste the focusskupiać on him,
418
1029200
2650
odwróci uwagę od istoty jego odkrycia.
17:23
and for that reasonpowód, he stayedzostał out of the mediagłoska bezdźwięczna.
419
1031850
2067
Dlatego trzymał się z dala od mediów.
17:25
He triedwypróbowany not to ever have his personalosobisty life
420
1033917
2509
Starał się, aby jego prywatne życie
17:28
subjectPrzedmiot to examinationbadania,
421
1036426
1679
zostawiono w spokoju.
17:30
and so I think callingpowołanie him SnowdenSnowden
422
1038105
2714
Używanie jego nazwiska
17:32
is a way of just identifyingidentyfikacji him
as this importantważny historicalhistoryczny actoraktor
423
1040819
3574
robi z niego postać historyczną,
17:36
ratherraczej than tryingpróbować to personalizenadać cechy osobiste him in a way
424
1044393
1872
a nie osobę z krwi i kości,
17:38
that mightmoc distractrozpraszać attentionUwaga from the substancesubstancja.
425
1046265
2880
i nie odwraca uwagi od istoty sprawy.
17:41
ModeratorModerator: So his revelationsrewelacje, your analysisanaliza,
426
1049145
1457
Moderator: Odkrycia Snowdena,
17:42
the work of other journalistsdziennikarze,
427
1050602
1776
praca twoja oraz innych dziennikarzy
17:44
have really developedrozwinięty the debatedebata,
428
1052378
3000
wywołały dyskusję.
17:47
and manywiele governmentsrządy, for exampleprzykład, have reactedzareagował,
429
1055378
2128
Niektóre państwa zareagowały.
17:49
includingwłącznie z in BrazilBrazylia, with projectsprojektowanie and programsprogramy
430
1057506
2604
Brazylia przygotowała projekty zmian
17:52
to reshapeZmiana kształtu a little bitkawałek the designprojekt of the InternetInternet, etcitp.
431
1060110
2854
w obrębie Internetu.
17:54
There are a lot of things going on in that sensesens.
432
1062964
2752
Dzieje się dużo podobnych rzeczy,
17:57
But I'm wonderingpełen zdumienia, for you personallyosobiście,
433
1065716
2270
ale zastanawia mnie,
17:59
what is the endgameetap końcowy?
434
1067986
1651
kiedy złożysz broń?
18:01
At what pointpunkt will you think,
435
1069637
1633
Kiedy stwierdzisz,
18:03
well, actuallytak właściwie, we'vemamy succeededudało się
in movingw ruchu the dialwybierania?
436
1071270
3192
że w tej kwestii odniosłeś sukces?
18:06
GGGG: Well, I mean, the endgameetap końcowy for me as a journalistdziennikarz
437
1074462
2278
GG: Jako dziennikarz
18:08
is very simpleprosty, whichktóry is to make sure
438
1076740
2443
złożę broń dopiero wtedy,
18:11
that everykażdy singlepojedynczy documentdokument that's newsworthywartych opublikowania
439
1079183
2012
gdy każda informacja warta publikacji,
18:13
and that oughtpowinni to be disclosedujawnione
440
1081195
1646
a trzymana w sekrecie,
18:14
endskończy się up beingistota disclosedujawnione,
441
1082841
1480
zostanie ujawniona.
18:16
and that secretstajniki that should never
have been kepttrzymane in the first placemiejsce
442
1084321
2037
Gdy tajemnice, których nie powinno być,
18:18
endkoniec up uncoveredodkryte.
443
1086358
1475
ujrzą światło dzienne.
18:19
To me, that's the essenceistota of journalismdziennikarstwo
444
1087833
1847
To istota dziennikarstwa
18:21
and that's what I'm committedzobowiązany to doing.
445
1089680
1527
i jestem jej oddany.
18:23
As somebodyktoś who findsznajduje massmasa surveillanceinwigilacja odiousohydny
446
1091207
2474
Masowa inwigilacja mnie brzydzi,
18:25
for all the reasonspowody I just talkedrozmawialiśmy about and a lot more,
447
1093681
2187
między innymi z powodów,
o których mówiłem.
18:27
I mean, I look at this as work that will never endkoniec
448
1095868
2526
Moja praca nie dobiegnie końca
18:30
untilaż do governmentsrządy around the worldświat
449
1098394
2177
dopóki rządy wszystkich państw
18:32
are no longerdłużej ablezdolny to subjectPrzedmiot entireCały populationspopulacje
450
1100571
2619
nie przestaną
poddawać obywateli inwigilacji.
18:35
to monitoringmonitorowanie and surveillanceinwigilacja
451
1103190
1486
18:36
unlesschyba że they convinceprzekonać some courtSąd or some entityjednostki
452
1104676
2589
Chyba, że przekonają sąd,
18:39
that the personosoba they'veoni targetedukierunkowane
453
1107265
1722
że obiekt robi coś naprawdę złego.
18:40
has actuallytak właściwie doneGotowe something wrongźle.
454
1108987
2591
18:43
To me, that's the way that
privacyPrywatność can be rejuvenatedodmłodzony.
455
1111578
3235
Tak oto możemy walczyć o prywatność.
18:46
BGBG: So SnowdenSnowden is very,
as we'vemamy seenwidziany at TEDTED,
456
1114813
2346
BG: Publiczność TED
miała okazję się przekonać,
18:49
is very articulateartykułować in presentingprzedstawianie and portrayingprzedstawiając himselfsamego siebie
457
1117159
2768
że Snowden jest bardzo elokwentny.
18:51
as a defenderobrońca of democraticdemokratyczny valueswartości
458
1119927
2280
Broni demokracji
18:54
and democraticdemokratyczny principleszasady.
459
1122207
1713
i jej ideałów.
18:55
But then, manywiele people really
find it difficulttrudny to believe
460
1123920
3028
Jednak wielu nie wierzy,
18:58
that those are his only motivationsmotywacje.
461
1126948
2402
że tylko to nim kieruje.
19:01
They find it difficulttrudny to believe
462
1129350
1478
Trudno ich przekonać,
19:02
that there was no moneypieniądze involvedzaangażowany,
463
1130828
1621
że nie chodzi o pieniądze,
19:04
that he didn't sellSprzedać some of those secretstajniki,
464
1132449
1911
i że nie sprzedał rządowych sekretów
19:06
even to ChinaChiny and to RussiaRosja,
465
1134360
1829
przykładowo Chińczykom albo Rosjanom,
19:08
whichktóry are clearlywyraźnie not the bestNajlepiej friendsprzyjaciele
466
1136189
2544
którzy w tej chwili
19:10
of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa right now.
467
1138733
2169
nie sympatyzują z USA.
19:12
And I'm sure manywiele people in the roompokój
468
1140902
1706
Wielu z tu obecnych
19:14
are wonderingpełen zdumienia the samepodobnie questionpytanie.
469
1142608
2270
zadaje sobie to samo pytanie:
19:16
Do you considerrozważać it possiblemożliwy there is
470
1144878
1883
"Czy możliwe,
19:18
that partczęść of SnowdenSnowden we'vemamy not seenwidziany yetjeszcze?
471
1146761
2612
że Snowden ma coś do ukrycia?".
19:21
GGGG: No, I considerrozważać that absurdabsurdalny and idioticidiotyczne.
472
1149373
3181
GG: To bzdury.
(Śmiech)
19:24
(LaughterŚmiech) If you wanted to,
473
1152554
2414
Teoretycznie,
19:26
and I know you're just playinggra devil'sDevil's advocaterzecznik,
474
1154968
2462
gdybyś chciał sprzedać
19:29
but if you wanted to sellSprzedać
475
1157430
3211
rządowe sekrety
19:32
secretstajniki to anotherinne countrykraj,
476
1160641
1906
innym państwom
19:34
whichktóry he could have doneGotowe and becomestają się
477
1162547
1717
- a Snowden mógł tak zrobić
19:36
extremelyniezwykle richbogaty doing so,
478
1164264
1646
i wzbogacić się -
19:37
the last thing you would
do is take those secretstajniki
479
1165910
1981
na pewno nie przekazywałbyś
19:39
and give them to journalistsdziennikarze and
askzapytać journalistsdziennikarze to publishpublikować them,
480
1167891
2744
tajnych dokumentów prasie,
19:42
because it makesczyni those secretstajniki worthlessBezwartościowy.
481
1170635
2026
bo straciłyby wtedy wartość.
19:44
People who want to enrichwzbogacić themselvessami
482
1172661
1648
Ludzie, którzy chcą się wzbogacić,
19:46
do it secretlypotajemnie by sellingsprzedawanie
secretstajniki to the governmentrząd,
483
1174309
1970
sprzedają sekrety potajemnie.
19:48
but I think there's one importantważny pointpunkt worthwartość makingzrobienie,
484
1176279
1821
Pamiętajmy też,
19:50
whichktóry is, that accusationoskarżenie comespochodzi from
485
1178100
2238
że te oskarżenia
19:52
people in the U.S. governmentrząd,
486
1180338
1832
rzuca rząd amerykański
19:54
from people in the mediagłoska bezdźwięczna who are loyalistslojaliści
487
1182170
2020
oraz jego zwolennicy.
19:56
to these variousróżnorodny governmentsrządy,
488
1184190
1598
Jedni oskarżają drugich o ukryte motywy.
19:57
and I think a lot of timesczasy when people make accusationsoskarżenia like that about other people —
489
1185788
3148
20:00
"Oh, he can't really be doing this
490
1188936
1605
Mówią: "Niemożliwe, że on to robi
20:02
for principledoparte na zasadach reasonspowody,
491
1190541
1665
ze szlachetnych pobudek,
20:04
he mustmusi have some corruptskorumpowany, nefariousnikczemny reasonpowód" —
492
1192206
2242
musi mieć jakiś niecne zamiary",
20:06
they're sayingpowiedzenie a lot more about themselvessami
493
1194448
2107
a to świadczy o samych oskarżycielach.
20:08
than they are the targetcel of theirich accusationsoskarżenia,
494
1196555
1826
20:10
because — (ApplauseAplauz) —
495
1198381
4385
(Brawa)
Ludzie, którzy rzucają podobne oskarżenia,
20:14
those people, the oneste who make that accusationoskarżenie,
496
1202766
2520
20:17
they themselvessami never actdziałać
497
1205286
1904
sami mają niecne zamiary.
20:19
for any reasonpowód other than corruptskorumpowany reasonspowody,
498
1207190
1922
20:21
so they assumezałożyć
499
1209112
1632
Mierzą innych swoją miarą.
20:22
that everybodywszyscy elsejeszcze is plaguedplagą by the samepodobnie diseasechoroba
500
1210744
2632
Skoro sami nie mają skrupułów,
20:25
of soullessnesssoullessness as they are,
501
1213376
2002
to według nich inni też nie.
20:27
and so that's the assumptionzałożenie.
502
1215378
1871
(Brawa)
20:29
(ApplauseAplauz)
503
1217249
1627
20:30
BGBG: GlennGlenn, thank you very much.
GGGG: Thank you very much.
504
1218876
2484
BG: Dziękujemy Glenn.
GG: Dziękuję.
20:33
BGBG: GlennGlenn GreenwaldGreenwald.
505
1221360
2332
BG: Glenn Greenwald.
20:35
(ApplauseAplauz)
506
1223692
1114
(Brawa)
Translated by Martyna Łukasz
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Glenn Greenwald - Journalist
Glenn Greenwald is the journalist who has done the most to expose and explain the Edward Snowden files.

Why you should listen

As one of the first journalists privy to NSA whistleblower Edward Snowden’s archives, Glenn Greenwald has a unique window into the inner workings of the NSA and Britain's GCHQ. A vocal advocate for civil liberties in the face of growing post-9/11 authoritarianism, Greenwald was a natural outlet for Snowden, who’d admired his combative writing style in Salon and elsewhere.

Since his original Guardian exposés of Snowden’s revelations, Pulitzer winner Greenwald continues to stoke public debate on surveillance and privacy both in the media, on The Intercept, and with his new book No Place to Hide -- and suggests that the there are more shocking revelations to come.

More profile about the speaker
Glenn Greenwald | Speaker | TED.com