ABOUT THE SPEAKER
Rob Reid - Author, entrepreneur
Rob Reid is a humor author and the founder of the company that created the music subscription service Rhapsody.

Why you should listen

Rob Reid is an author and a serial entrepreneur. He founded the company that created the Rhapsody music website, and his latest book, Year Zero, was published in July 2013. In it, aliens seek to erase the ruinous fines on their vast collections of pirated American music by destroying the Earth. Parts of it are made up. The audiobook version will be read by John Hodgman.

On the TED Blog, read more on the numbers behind Copyright Math >>

More profile about the speaker
Rob Reid | Speaker | TED.com
TED2019

Rob Reid: How synthetic biology could wipe out humanity -- and how we can stop it

Rob Reid: Sentetik biyoloji insanlığı nasıl yok edebilir ve bunu nasıl durdurabiliriz?

Filmed:
1,981,233 views

Sentetik biyoloji ve gen düzenlemenin dünyayı değiştirme sözünün karanlık bir yanı var. Bu muhtemel geleceğe dair konuşmada yazar ve girişimci Rob Reid, insanoğlunu yok edebilecek bir kıyamet mikro organizması yaratmak için her geçen gün insanların daha fazla araç ve teknoloji erişimi elde ettiği riskli bir dünyayı anlatıyor -- ve bu tehlikenin ciddiyetine dikkat çekiyor.
- Author, entrepreneur
Rob Reid is a humor author and the founder of the company that created the music subscription service Rhapsody. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So, there's about
sevenYedi and a halfyarım billionmilyar of us.
0
641
3287
Yaklaşık yedi buçuk milyar insanız.
00:16
The WorldDünya HealthSağlık OrganizationOrganizasyon tellsanlatır us
that 300 millionmilyon of us are depressedbunalımlı,
1
4635
3871
Dünya Sağlık Örgütü,
300 milyonun insanın depresyonda olduğunu
00:21
and about 800,000 people
take theironların liveshayatları everyher yearyıl.
2
9214
2875
ve her yıl 800 bin kişinin
intihar ettiğini söylüyor.
00:24
A tinyminik subsetalt küme of them chooseseçmek
a profoundlyderinden nihilisticnihilist routerota,
3
12803
4074
Bunların küçük bir kısmı
aşırı nihilist bir yol seçiyor,
00:28
whichhangi is they dieölmek in the actdavranmak of killingöldürme
as manyçok people as possiblemümkün.
4
16901
4215
alabildikleri kadar can alarak ölüyorlar.
00:33
These are some famousünlü recentson examplesörnekler.
5
21140
2339
Son zamanlara dair ünlü örnekler var.
00:36
And here'sburada a lessaz famousünlü one.
It happenedolmuş about ninedokuz weekshaftalar agoönce.
6
24019
3033
İşte pek de ünlü olmayan biri.
Dokuz hafta önce gerçekleşti.
00:39
If you don't rememberhatırlamak it,
7
27076
1192
Eğer hatırlamıyorsanız
00:40
it's because there's
a lot of this going on.
8
28292
2082
sebebi bunun çok fazla yaşanıyor olması.
00:42
WikipediaWikipedia just last yearyıl
countedsayılır 323 masskitle shootingsçekimleri
9
30398
4681
Vikipedi geçen yıl
323 kitlesel silahlı saldırı saydı,
00:47
in my home countryülke, the UnitedAmerika StatesBirleşik.
10
35103
2981
bunlar sadece evim Birleşik Devletler'de.
00:50
Not all of those shootersatıcılar were suicidalintihara meyilli,
11
38108
2214
Saldırganların hepsi
intihara meyilli değildi,
00:52
not all of them were maximizingen üst düzeye çıkarma
theironların deathölüm tollsgeçiş ücretleri,
12
40346
2796
hepsi ölüm oranlarını
maksimize etmeye çalışmıyorlardı
00:55
but manyçok, manyçok were.
13
43166
1230
ama pek çoğu öyleydi.
00:56
An importantönemli questionsoru becomesolur:
What limitssınırları do these people have?
14
44970
3574
Burada önemli soru şu:
Bu insanları kısıtlayan şey ne?
01:00
Take the VegasVegas shootertetikçi.
15
48568
1506
Vegas saldırganını ele alalım.
01:02
He slaughteredkesilen 58 people.
16
50098
2878
Elli sekiz insanın canına kıydı.
01:05
Did he stop there because he'diçin ona had enoughyeterli?
17
53342
2102
Yeterli olduğunu düşündüğü için mi durdu?
01:07
No, and we know this because
he shotatış and injuredyaralı anotherbir diğeri 422 people
18
55801
5644
Hayır, bunun cevabını biliyoruz
çünkü 422 kişiyi de vurarak yaraladı,
01:13
who he surelyelbette would have
preferredtercihli to killöldürmek.
19
61469
2294
onları öldürmeyi tercih ederdi.
01:16
We have no reasonneden to think
he would have stoppeddurduruldu at 4,200.
20
64283
2740
Bu rakam 4.200 de olsa durmazdı.
01:19
In factgerçek, with somebodybirisi this nihilisticnihilist,
he mayMayıs ayı well have gladlyseve seve killedöldürdü us all.
21
67047
3958
Böylesi nihilist bir kişi
hepimizi bile memnuniyetle öldürebilirdi.
01:23
We don't know.
22
71029
1192
Bunu bilemeyiz.
01:24
What we do know is this:
23
72953
2047
Bildiğimiz bir şey var ki
01:27
when suicidalintihara meyilli murdererskatiller really go all in,
24
75024
3419
o da intihara meyilli katillerin
o kararı verdiklerinde
01:30
technologyteknoloji is the forcekuvvet multiplierçarpanı.
25
78467
2936
teknolojinin bir kuvvet çarpanı olduğu.
01:33
Here'sİşte an exampleörnek.
26
81843
1410
İşte size bir örnek.
01:35
SeveralBirkaç yearsyıl back, there was a rashdöküntü
of 10 masskitle schoolokul attackssaldırılar in ChinaÇin
27
83277
4999
Birkaç yıl önce Çin'de
10 kitlesel okul katliamı oldu,
01:40
carriedtaşınan out with things
like knivesbıçak and hammersçekiç and cleaversCleavers,
28
88300
3702
katliamlar bıçak, çekiç
ve satır gibi şeyler kullanılarak yapıldı
01:44
because gunssilahlar are really hardzor to get there.
29
92026
2047
çünkü orada silah erişimi gerçekten zor.
01:46
By macabreürkütücü coincidencetesadüf,
this last attacksaldırı occurredoluştu
30
94097
3987
Korkunç bir tesadüftür ki
bu son saldırı
01:50
just hourssaatler before the massacreKatliamı
in NewtownNewtown, ConnecticutConnecticut.
31
98108
3893
Connecticut, Newtown'daki
katliamdan sadece saatler önce oldu.
01:54
But that one AmericanAmerikan attacksaldırı killedöldürdü
roughlykabaca the sameaynı numbernumara of victimskurbanlar
32
102025
4382
Ancak o tek Amerikan saldırısı
Çin'deki 10 saldırının toplamıyla
yaklaşık aynı can kaybına sebep oldu.
01:58
as the 10 ChineseÇince attackssaldırılar combinedkombine.
33
106431
2921
02:01
So we can fairlyoldukça say,
knifebıçak: terriblekorkunç; guntabanca: way worsedaha da kötüsü.
34
109376
5873
Yani şunu söyleyebiliriz,
bıçak ne kadar korkunçsa silah daha kötü.
02:07
And airplaneuçak: massivelyağır worsedaha da kötüsü,
35
115273
2713
Bir de uçak var: çok daha kötü.
02:10
as pilotpilot AndreasAndreas LubitzLubitz, Almanya showedgösterdi
when he forcedzorunlu 149 people
36
118010
4207
Pilot Andreas Lubitz bunu bize
02:14
to joinkatılmak him in his suicideintihar,
37
122241
2016
149 insanı kendisiyle intihara zorlayarak
02:16
smashingSmashing a planeuçak into the FrenchFransızca AlpsAlpler.
38
124281
2338
uçağı Fransız alplerine
çarptırdığında kanıtladı.
02:19
And there are other examplesörnekler of this.
39
127046
2786
Buna dair başka örnekler de var.
02:21
And I'm afraidkorkmuş there are faruzak more deadlyölümcül
weaponssilahlar in our nearyakın futuregelecek than airplanesuçaklar,
40
129856
5048
Korkarım yakın gelecekte uçaklardan
çok daha ölümcül silahlar var...
02:26
onesolanlar not madeyapılmış of metalmetal.
41
134928
1603
Metalden olmayan silahlar.
02:29
So let's considerdüşünmek the apocalyptickıyamet
dynamicsdinamik that will ensuedoğmak
42
137125
5122
O bahsettiğim
kıyamet dinamiklerini bir düşünelim,
02:34
if suicidalintihara meyilli masskitle murdercinayet hitchesdemirleri a ridebinmek
on a rapidlyhızla advancingilerleyen fieldalan
43
142271
4874
intihara meyilli kitlesel cinayetin
hızla gelişen bir alana taşındığını,
02:39
that for the mostçoğu partBölüm holdstutar
boundlesssınırsız promisesöz vermek for societytoplum.
44
147169
3804
toplum için genellikle
sınırsız vaat sunan bir alana...
02:43
SomewhereBir yerde out there in the worldDünya,
there's a tinyminik groupgrup of people
45
151606
3060
Dünyanın herhangi bir yerinde
başarısız dahi olsalar
02:46
who would attemptgirişim, howeverancak ineptlyineptly,
46
154690
2601
eğer nasıl yapacaklarını anlarlarsa
02:49
to killöldürmek us all if they
could just figureşekil out how.
47
157315
2778
hepimizi öldürmeye yeltenecek
küçük bir grup insan var.
02:52
The VegasVegas shootertetikçi mayMayıs ayı or mayMayıs ayı not
have been one of them,
48
160736
2699
Vegas saldırganı onlardan biri
olabilir de olmayabilir de
02:55
but with sevenYedi and a halfyarım billionmilyar of us,
49
163459
1957
ama 7,5 milyar nüfusumuz düşünülünce
02:57
this is a nonzeroSıfır populationnüfus.
50
165440
2434
bu sayı elbette sıfır değil.
02:59
There's plentybol of suicidalintihara meyilli
nihilistsadil out there.
51
167898
2244
Çok sayıda intihara meyilli nihilist var.
03:02
We'veBiz ettik alreadyzaten seengörüldü that.
52
170166
1195
Buna şahit olduk bile.
03:03
There's people with severeşiddetli moodruh hali disordersbozukluklar
that they can't even controlkontrol.
53
171385
3704
Kontrol edemedikleri şiddetli durum
bozukluğu olan insanlar var.
03:07
There are people who have just sufferedacı
derangingdehşetle traumastravmalar, etcvb. etcvb.
54
175113
5368
Hayattan koparan travmalar
geçirmiş insanlar var ve daha neler neler.
03:12
As for the corollarydoğal sonucu groupgrup,
55
180993
1656
İnsanların geneli için
03:14
its sizeboyut was simplybasitçe zerosıfır foreversonsuza dek
untila kadar the ColdSoğuk WarSavaş,
56
182673
4702
Soğuk Savaş baş gösterene kadar
bu sayı hep sıfır olacaktı
03:19
when suddenlyaniden, the leadersliderler
of two globalglobal alliancesittifaklar
57
187399
2828
ancak sonra ansızın
bu iki küresel ittifakın liderleri
03:22
attainedelde the abilitykabiliyet to blowdarbe up the worldDünya.
58
190251
2546
dünyayı mahvetme yeteneği elde etti.
03:26
The numbernumara of people
with actualgerçek doomsdayKıyamet buttonsdüğmeleri
59
194043
3513
Kıyameti koparacak
o düğmeye sahip insan sayısı
03:29
has stayedkaldı fairlyoldukça stablekararlı sincedan beri then.
60
197580
2644
o zamandan beri hep dengeliydi.
03:32
But I'm afraidkorkmuş it's about to growbüyümek,
61
200248
2185
Ama korkarım bu sayı büyümek üzere
03:34
and not just to threeüç.
62
202457
1598
ve üçle sınırlı değil.
03:36
This is going off the chartsçizelgeleri.
63
204079
1418
Daha önce hiç olmadığı kadar.
03:37
I mean, it's going to look
like a techteknoloji business planplan.
64
205521
2601
Bu bir teknoloji iş planına
benzeyecek diyebilirim.
03:40
(LaughterKahkaha)
65
208146
2152
(Gülme sesleri)
03:44
And the reasonneden is,
66
212264
1664
Bunun sebebi de
03:45
we're in the eraçağ
of exponentialüstel technologiesteknolojiler,
67
213952
2340
üst düzey teknoloji çağında olmamız,
03:48
whichhangi routinelyrutin take
eternalsonsuz impossibilitiesimkansızlıklar
68
216316
4787
bu teknoloji bugüne dek
imkânsız olan şeyleri ele alıp
03:53
and make them the actualgerçek superpowerssüper güçler
of one or two livingyaşam geniusesdahiler
69
221127
5809
bunları yaşayan birkaç dahinin
süper gücü hâline getiriyor
03:58
and -- this is the bigbüyük partBölüm --
70
226960
1783
ve -- burası önemli --
04:00
then diffusediffüz those powersgüçler
to more or lessaz everybodyherkes.
71
228767
2658
onlar da bu güçleri
herkese karşı kullanıyorlar.
04:03
Now, here'sburada a benigniyi huylu exampleörnek.
72
231853
1668
İşte size iyi niyetli bir örnek.
04:05
If you wanted to playoyun checkersDama
with a computerbilgisayar in 1952,
73
233545
4646
1952 yılında bir bilgisayarla
dama oynamak istediğinizde
04:10
you literallyharfi harfine had to be that guy,
74
238215
3483
gerçekten istiyor olmanız gerekirdi,
04:13
then commandeerbenimsemek one of the world'sDünyanın en
19 copieskopyalar of that computerbilgisayar,
75
241722
4985
sonra o bilgisayarın dünyadaki
19 kopyasından birini ele geçirir,
04:18
then used your Nobel-adjacentNobel-bitişik brainbeyin
to teachöğretmek it checkersDama.
76
246731
3626
sonra da Nobel Ödülü'ne layık beyninizle
ona dama öğretirdiniz.
04:22
That was the barbar.
77
250381
1218
Çıta buydu.
04:24
TodayBugün, you just need to know someonebirisi
who knowsbilir someonebirisi who ownssahibi a telephonetelefon,
78
252869
4692
Şimdi ise telefonu olan birini
tanıyan birini tanımanız yeterli
04:29
because computingbilgi işlem
is an exponentialüstel technologyteknoloji.
79
257585
3195
çünkü bilgisayar üst düzey bir teknoloji.
04:33
So is syntheticsentetik biologyBiyoloji,
80
261243
2014
Sentetik biyoloji de öyle,
04:35
whichhangi I'll now referbaşvurmak to as "synbioSynBio."
81
263281
2108
ben buna kısaca ''synbio'' diyeceğim.
04:38
And in 2011, a coupleçift of researchersaraştırmacılar
did something everyher bitbit as ingenioushünerli
82
266006
5690
2011'de iki araştırmacı
04:43
and unprecedentedeşi görülmemiş as the checkersDama trickhile
83
271720
3106
dama hilesi kadar zekice
ve eşi görülmemiş bir şey yaptılar,
04:46
with H5N1 flugrip.
84
274850
1791
konu H5N1 gribiydi.
04:49
This is a strainGerginlik that killsöldürür
up to 60 percentyüzde of the people it infectsbozar,
85
277435
4656
Enfekte ettiği insanların
yüzde 60'ına kadarını öldüren bir silsile,
04:54
more than EbolaEbola.
86
282115
1695
Ebola'dan daha fazla.
04:55
But it is so uncontagiousbulaşıcı olmayan
87
283834
2670
Ama hiç bulaşıcı değil,
04:58
that it's killedöldürdü fewerDaha az
than 50 people sincedan beri 2015.
88
286528
4020
öyle ki 2015 yılından beri
50'den can kaybına sebep oldu.
05:02
So these researchersaraştırmacılar editeddüzenlendi H5N1's'ler genomegenom
89
290572
4063
Bu araştırmacılar H5N1'in
genomunda düzenleme yaptılar
05:06
and madeyapılmış it everyher bitbit as deadlyölümcül,
but alsoAyrıca wildlyçılgınca contagiousbulaşıcı.
90
294659
4592
ve onu inanılmaz öldürücü
ve ayrıca bulaşıcı hâle getirdiler.
05:11
The newshaber armkol of one of the world'sDünyanın en
topüst two scientificilmi journalsgünlükleri
91
299275
3349
Dünyanın önde gelen iki bilim dergisinin
birinin haberler kısmında
05:14
said if this thing got out,
it would likelymuhtemelen causesebeb olmak a pandemicyaygın
92
302648
3817
bu şey açığa çıktığı takdirde
milyonlarca can kaybıyla sonuçlanacak
bir salgına sebep olacağı yazdı.
05:18
with perhapsbelki millionsmilyonlarca of deathsölümler.
93
306489
2264
05:20
And DrDr. PaulPaul KeimKeim said
94
308777
1869
Dr. Paul Keim
05:22
he could not think of an organismorganizma
as scarykorkutucu as this,
95
310670
3949
bunun kadar korkunç bir organizma
düşünemediğini söyledi,
05:26
whichhangi is the last thing
I personallyŞahsen want to hearduymak
96
314643
3099
Biyolojik Güvenlik Ulusal
Bilim Danışma Kurulu Başkanı'ndan
05:29
from the ChairmanYönetim Kurulu Başkanı of the NationalUlusal
ScienceBilim AdvisoryDanışma belgesi BoardYönetim Kurulu on BiosecurityBiyogüvenlik.
97
317766
4475
benim asla duymak
istemeyeceğim türden bir şey.
05:34
And by the way, DrDr. KeimKeim alsoAyrıca said this --
98
322689
2894
Bu arada Dr. Keim şunları da ekledi --
05:37
["I don't think anthraxŞarbon
is scarykorkutucu at all comparedkarşılaştırıldığında to this."]
99
325607
2802
["Bununla karşılaştırılınca
anthrax hiç korkutucu değil."]
05:40
And he's alsoAyrıca one of these.
100
328433
1305
Kendisi ayrıca...
05:41
[AnthraxŞarbon expertuzman] (LaughterKahkaha)
101
329762
1330
[Anthrax uzmanı] (Kahkahalar)
05:43
Now, the good newshaber about the 2011 biohackbiyohacker
102
331116
3601
İyi haber şu ki
2011 biyolojik hack olayında
05:46
is that the people who did it
didn't mean us any harmzarar.
103
334741
3063
bunu yapan insanlar
bize zarar vermek istemiyorlardı.
05:49
They're virologistsvirologlarının.
104
337828
1192
Onlar virolog.
05:51
They believedinanılır they were advancingilerleyen scienceBilim.
105
339044
2167
Bilimin ilerlemesine inanıyorlardı.
05:53
The badkötü newshaber is that technologyteknoloji
does not freezedonmak in placeyer,
106
341235
3743
Kötü haber ise şu ki
teknoloji olduğu yerde durmaz
05:57
and over the nextSonraki fewaz decadeson yıllar,
107
345002
2028
ve önümüzdeki birkaç on yıl içinde
05:59
theironların featfeat will becomeolmak triviallytrivially easykolay.
108
347054
3078
onların bu becerisi aşırı kolay olacak.
06:02
In factgerçek, it's alreadyzaten way easierDaha kolay,
because as we learnedbilgili yesterdaydün morningsabah,
109
350559
3840
Aslında şimdiden çok daha kolay
çünkü dün sabah öğrendiğimize göre
06:06
just two yearsyıl after they did theironların work,
110
354423
1954
bu işi yapmalarından sadece iki yıl sonra
06:08
the CRISPRCRISPR systemsistem was harnessedharnessed
for genomegenom editingkurgu.
111
356401
3504
CRISPR sistemi
genom düzenleme için ayarlandı.
06:11
This was a radicalradikal breakthroughbuluş
112
359929
1904
Bu başlı başına bir çığır,
06:13
that makesmarkaları genegen editingkurgu
massivelyağır easierDaha kolay --
113
361857
3278
gen düzenlemeyi
inanılmaz derecede kolaylaştırıyor.
06:17
so easykolay that CRISPRCRISPR
is now taughtöğretilen in highyüksek schoolsokullar.
114
365159
3154
O kadar ki CRISPR
artık liselerde öğretiliyor.
06:20
And this stuffşey is movinghareketli
quickerhızlı than computingbilgi işlem.
115
368825
3300
Bu şey programlamadan
daha hızlı ilerliyor.
06:24
That slowyavaş, stodgyhantal whitebeyaz linehat up there?
116
372149
3111
Orada gördüğünüz yavaş,
cansız beyaz çizgi var ya?
06:27
That's Moore'sMoore'un lawhukuk.
117
375284
2258
Moore yasası.
06:29
That showsgösterileri us how quicklyhızlı bir şekilde
computingbilgi işlem is gettingalma cheaperdaha ucuz.
118
377566
3780
Programlamanın ucuzlamasının
ne kadar hızlı olduğunu gösteriyor.
06:33
That steepdik, crazy-funçılgın-eğlenceli greenyeşil linehat,
119
381370
3033
O hızlı, gösterişli yeşil çizgi...
06:36
that showsgösterileri us how quicklyhızlı bir şekilde
geneticgenetik sequencingdizileme is gettingalma cheaperdaha ucuz.
120
384427
4064
genetik dizilimin ucuzlamasının
ne kadar hızlı olduğunu gösteriyor.
06:40
Now, genegen editingkurgu
and synthesissentez and sequencingdizileme,
121
388515
3598
Pekâlâ, gen düzenleme,
sentezleme ve dizilim...
06:44
they're differentfarklı disciplinesdisiplinler,
but they're tightlysıkıca relatedilgili.
122
392137
2803
...bunlar farklı disiplinler
ama birbirlerine bağlılar.
06:46
And they're all movinghareketli
in these headlongpaldır küldür ratesoranları.
123
394964
2249
Şimdi hepsi hızla hareket ediyor.
06:49
And the keysanahtarları to the kingdomkrallık
are these tinyminik, tinyminik dataveri filesdosyaları.
124
397237
3727
Krallıklarının anahtarları ise
bu küçücük veri dosyaları.
06:52
That is an excerptalıntı of H5N1's'ler genomegenom.
125
400988
3908
Bu gördüğünüz,
H5N1'in genomundan bir alıntı.
06:56
The wholebütün thing can fituygun
on just a fewaz pagessayfalar.
126
404920
2903
Tüm şey sadece birkaç sayfaya sığabilir.
06:59
And yeah, don't worryendişelenmek, you can GoogleGoogle this
as soonyakında as you get home.
127
407847
3209
Merak etmeyin, eve gider gitmez
Google'da bunu aratabilirsiniz.
07:03
It's all over the internetInternet, right?
128
411080
1734
Artık nasılsa her şey internette.
07:04
And the partBölüm that madeyapılmış it contagiousbulaşıcı
129
412838
1934
Bu şeyi bulaşıcı yapan kısım ise
07:06
could well fituygun on a singletek Post-itPost it noteNot.
130
414796
2334
bir Post-it kağıdına rahatça sığabilir.
07:09
And oncebir Zamanlar a geniusdeha makesmarkaları a dataveri filedosya,
131
417154
3997
Ve bir dahi bir veri dosyası yapar,
07:13
any idiotsalak can copykopya it,
132
421175
2327
tüm aptallar onu kopyalayabilir,
07:15
distributedağıtmak it worldwideDünya çapında
133
423526
2021
tüm dünyaya dağıtabilir
07:17
or printbaskı it.
134
425571
1636
veya basabilir.
07:19
And I don't just mean printbaskı it on this,
135
427231
2692
Ve sadece şunun üzerine değil,
07:21
but soonyakında enoughyeterli, on this.
136
429947
2555
bunun üzerine de basılabilir.
07:24
So let's imaginehayal etmek a scenariosenaryo.
137
432993
1903
Bir senaryo hayal edelim.
07:27
Let's say it's 2026,
to pickalmak an arbitrarykeyfi yearyıl,
138
435287
3336
Yıl 2026 diyelim,
gelişigüzel bir yıl seçmiş olalım
07:30
and a brilliantparlak virologistvirolog,
hopingumut to advanceilerlemek scienceBilim
139
438647
2976
ve bilimi ilerletmek isteyen
çok zeki bir virolog var,
07:33
and better understandanlama pandemicssalgınlar,
140
441647
2306
salgın konusunu da
daha iyi anlamak istiyor,
07:35
designstasarımlar a newyeni bugböcek.
141
443977
1496
yeni bir mikro organizma geliştiriyor.
07:37
It's as contagiousbulaşıcı as chickentavuk poxçiçeği,
142
445957
2154
Kızamık kadar bulaşıcı,
07:40
it's as deadlyölümcül as EbolaEbola,
143
448135
1920
Ebola kadar ölümcül
07:42
and it incubatesincubates for monthsay and monthsay
before causingneden olan an outbreaksalgın,
144
450079
4008
ve bir salgına sebep olmadan önce
aylarca kuluçkaya yatıyor,
07:46
so the wholebütün worldDünya can be infectedenfekte
before the first signişaret of troublesorun.
145
454111
4215
bu yüzden de tehlike görünmeden
tüm dünya enfekte olabilir.
07:50
Then, her universityÜniversite getsalır hackedkesmek.
146
458707
2511
Sonra viroloğun üniversitesine erişiliyor.
07:53
And of coursekurs,
this is not scienceBilim fictionkurgu.
147
461242
2422
Tabii bu bilim kurgu değil.
07:55
In factgerçek, just one recentson US indictmentiddianame
148
463688
2186
Son zamanlarda ABD'de görülen bir dava
07:57
documentsevraklar the hackinghack
of over 300 universitiesüniversiteler.
149
465898
3370
300'den fazla üniversitede
hack olaylarını irdeliyor.
08:01
So that filedosya with the bug'sböcek genomegenom on it
spreadsyayılır to the internet'sİnternet darkkaranlık cornersköşeleri.
150
469996
5521
Sonra o mikro organizmanın genomu
internetin karanlık sayfalarına yayılıyor.
08:07
And oncebir Zamanlar a filedosya is out there,
it never comesgeliyor back --
151
475541
3653
Dosya bir kez karşıya gitti mi
bir daha geri gelmez --
08:11
just asksormak anybodykimse who runskoşar
a moviefilm studiostüdyo or a musicmüzik labeletiket.
152
479218
4183
bir fim şirketi veya müzik stüdyosu
işleten herkese sorun.
08:16
So now maybe in 2026,
153
484001
2972
Belki de 2026'da
08:18
it would take a truedoğru geniusdeha
like our virologistvirolog
154
486997
2205
bu canlı yaratığı yaratmak için
08:21
to make the actualgerçek livingyaşam critteryaratık,
155
489226
2621
bizim örneğimizdeki virolog gibi
bir dahi gerekir
08:23
but 15 yearsyıl latersonra,
156
491871
1926
ama belki de 15 yıl sonra,
08:25
it mayMayıs ayı just take a DNADNA printeryazıcı
you can find at any highyüksek schoolokul.
157
493821
3593
tüm liselerde bulabileceğiniz
bir DNA yazıcıyla iş hallolabilir.
08:29
And if not?
158
497883
1182
Olmazsa da...
08:31
Give it a coupleçift of decadeson yıllar.
159
499514
1948
Bir 10 veya 20 yıl sonra kesin olur.
08:34
So, a quickhızlı asidebir kenara:
160
502248
2410
Şunu da hızlıca geçeyim.
08:36
RememberHatırlıyorum this slidekaymak here?
161
504682
1242
Bu slaytı hatırladınız mı?
08:37
TurnDönüş your attentionDikkat to these two wordskelimeler.
162
505948
2319
Bu iki kelimeye dikkat edin.
08:40
If somebodybirisi triesçalışır this
and is only 0.1 percentyüzde effectiveetkili,
163
508840
6280
Biri bunu denerse ve yalnızca
yüzde 0,1 etkili olursa
08:47
eightsekiz millionmilyon people dieölmek.
164
515144
1803
sekiz milyon insan ölür.
08:48
That's 2,500 9/11s.
165
516971
3639
Bu tam tamına 2.500 tane 11 Eylül demek.
08:52
CivilizationMedeniyet would survivehayatta kalmak,
166
520634
2406
Medeniyet hayatta kalabilir
08:55
but it would be permanentlykalıcı olarak disfiguredsakat.
167
523064
2786
ama sonsuza dek kalıcı hasar taşır.
08:58
So this meansanlamına geliyor we need
to be concernedilgili about anybodykimse
168
526586
3150
Bu da demek oluyor ki
amaca giden yolda en küçük
şansı olan kişiye bile dikkat etmeliyiz,
09:01
who has the faintestEn ufak shotatış on goalhedef,
169
529760
2124
09:03
not just geniusesdahiler.
170
531908
1867
sadece dâhilere değil.
09:06
So todaybugün, there's a tinyminik
handfulavuç of geniusesdahiler
171
534688
5047
Bugün yüzde 0,1 etkili
ve belki biraz daha yüksek oranlı
09:11
who probablymuhtemelen could make a doomsdayKıyamet bugböcek
172
539759
2142
bir kıyamet mikro organizması
yapabilecek dâhi sayısı
09:13
that's .1-percent-yüzde effectiveetkili
and maybe even a little bitbit more.
173
541925
3119
bir elin parmaklarını geçmez.
09:17
They tendeğiliminde to be stablekararlı and successfulbaşarılı
and so not partBölüm of this groupgrup.
174
545068
5005
Dengeli ve başarılılar
ve bu grubun bir parçası değiller.
09:22
So I guesstahmin I'm sortaSorta kindabiraz
barelyzar zor OK-ishOK-ish with that.
175
550097
3273
Ben de bununla
zoraki barış içinde sayılırım.
09:26
But what about after technologyteknoloji improvesgeliştirir
176
554307
2872
Peki ama teknoloji geliştiğinde
09:29
and diffusesdağılır
177
557203
1580
ve bunlar yayıldığında
09:30
and thousandsbinlerce of life scienceBilim
gradyüksek lisans studentsöğrencilerin are enabledetkin?
178
558807
3327
ve binlerce beşeri bilim öğrencisi
bunlara erişim sağlayınca?
09:34
Are everyher singletek one of them
going to be perfectlykusursuzca stablekararlı?
179
562158
3548
Her biri kusursuz şekilde
dengeli olacak mı?
09:37
Or how about a fewaz yearsyıl after that,
180
565730
1824
Peki ya birkaç yıl sonra,
09:39
where everyher stress-riddenstrese binen
premedTıp is fullytamamen enabledetkin?
181
567578
3709
stres yüklü tıp öğrencileri
bunlara erişim sağlayınca?
09:43
At some pointpuan in that time frameçerçeve,
182
571311
1892
O zaman çerçevesi içinde,
09:45
these circlesçevreler are going to intersectkesişmek,
183
573227
2321
o çemberler kesişecek
09:47
because we're now startingbaşlangıç to talk about
hundredsyüzlerce of thousandsbinlerce of people
184
575572
3480
çünkü burada bahsettiğimiz şey
tüm dünya üzerinde yüz binlerce insan.
09:51
throughoutboyunca the worldDünya.
185
579076
1159
09:52
And they recentlyson günlerde includeddahil that guy
who dressedgiyinmiş up like the JokerJoker
186
580259
4058
Buna bir de Joker gibi giyinip
09:56
and shotatış 12 people to deathölüm
at a BatmanBatman premiereprömiyeri.
187
584341
3252
Batman filminin ön gösteriminde
12 kişiyi öldüren adamı da ekleyelim.
09:59
That was a neurosciencenörobilim PhDDoktora studentÖğrenci
188
587617
2147
Kendisi sinirbilim doktora öğrencisiydi,
10:01
with an NIHNIH granthibe.
189
589788
1912
NIH bursu vardı.
10:05
OK, plotarsa twistTwist:
190
593478
1526
Peki, sürpriz gelişme:
10:07
I think we can actuallyaslında survivehayatta kalmak this one
if we startbaşlama focusingodaklanma on it now.
191
595028
4895
Buna şimdi odaklanırsak
hayatta kalabileceğimiz kanısındayım.
10:11
And I say this, havingsahip olan spentharcanmış
countlesssayısız hourssaatler
192
599947
2970
Bunu söylüyorum
çünkü saatlerimi harcayarak
10:14
interviewinggörüşme globalglobal leadersliderler in synbioSynBio
193
602941
2972
synbio üzerinde glonal liderlerle konuştum
10:17
and alsoAyrıca researchingaraştırma theironların work
for scienceBilim podcastsPodcast I createyaratmak.
194
605937
4034
ve ayrıca yarattığım bilim podcasti
için yaptıklarını araştırdım.
10:21
I have come to fearkorku theironların work, in casedurum
I haven'tyok gottenkazanılmış that out there yethenüz --
195
609995
5138
Başardıkları işler beni korkuttu,
eğer fark etmediyseniz diye söylüyorum --
10:27
(LaughterKahkaha)
196
615157
1548
(Kahkahalar)
10:28
but more than that,
to revereRevere its potentialpotansiyel.
197
616729
3348
ama daha da önemlisi,
bunun potansiyelini onurlandırmak için de.
10:32
This stuffşey will cureÇare cancerkanser,
healiyileşmek our environmentçevre
198
620101
3854
Bu şey kanseri tedavi edecek,
çevreyi iyileştirecek
10:35
and stop our cruelacımasız treatmenttedavi
of other creaturesyaratıklar.
199
623979
3301
ve diğer canlılara olan zulmü durduracak.
10:39
So how do we get all this withoutolmadan,
you know, annihilatingyok ourselveskendimizi?
200
627942
3670
Kendimizi imha etmeden
tüm bunları nasıl yapacağız?
10:44
First thing: like it or not,
synbioSynBio is here,
201
632091
3831
Birincisi, beğenin ya da beğenmeyin,
sentetik biyoloji kapımıza dayandı,
10:47
so let's embracekucaklamak the technologyteknoloji.
202
635946
1894
o yüzden bu teknolojiyi kucaklayalım.
10:49
If we do a techteknoloji banyasak,
203
637864
1857
Eğer bir teknoloji yasağı koyarsak
10:51
that would only handel
the wheeltekerlek to badkötü actorsaktörler.
204
639745
3157
O zaman direksiyonu
kötü aktörlere devretmiş oluruz.
10:54
UnlikeAksine nuclearnükleer programsprogramlar,
205
642926
2356
Nükleer programların aksine,
10:57
biologyBiyoloji can be practiceduygulanan invisiblygörünmez.
206
645306
2456
biyoloji görünmez şekilde çalışılabilir.
10:59
MassiveBüyük SovietSovyet cheatinghile
on bioweaponsbiyolojik silahlar treatiesantlaşmalar
207
647786
3357
Dev Sovyetler'in biyolojik silah
anlaşmaları ihlalleri bunu netleştirdi,
11:03
madeyapılmış that very clearaçık, as does everyher
illegalyasadışı drugilaç lablaboratuvar in the worldDünya.
208
651167
4129
tabii dünyadaki
her yasa dışı madde de öyle.
11:07
Secondlyİkinci olarak, enlistlisteleme the expertsuzmanlar.
209
655825
2224
İkincisi, uzmanlara sahip çıkın.
11:10
Let's signişaret them up and make more of them.
210
658073
2008
Onları bu işe dahil edelim.
11:12
For everyher millionmilyon and one
bioengineersbiyomühendislerden we have,
211
660105
2618
Sahip olduğumuz her
bir milyon bir biyo mühendis için
11:14
at leasten az a millionmilyon of them
are going to be on our sideyan.
212
662747
3685
en azından bir milyonu
bizim tarafımızda olacaktır.
11:18
I mean, AlAl CaponeCapone
would be on our sideyan in this one.
213
666858
2821
Al Capone bizim tarafımızda olacaktır.
11:21
The barbar to beingolmak a good guy
is just so lowdüşük.
214
669703
2810
İyi insan olmanın çıtası o kadar düşük ki.
11:25
And massivemasif numericalsayısal
advantagesavantajları do mattermadde,
215
673386
3281
Dev sayısal avantajların da önemi var,
11:28
even when a singletek badkötü guy
can inflictindirebilmek grievousağır harmzarar,
216
676691
2889
tek bir kötü adam
çok büyük zarara sebep olsa da...
11:31
because amongarasında manyçok other things,
217
679604
1575
çünkü pek çok şeyin yanında
11:33
they allowizin vermek us to exploitsömürmek
the hellcehennem out of this:
218
681203
2516
bu şeyi tam tamına
kullanmamızı sağlıyorlar:
11:35
we have yearsyıl and hopefullyinşallah decadeson yıllar
to preparehazırlamak and preventönlemek.
219
683743
5922
Hazırlık ve önlem için yıllarımız
ve umuyorum ki on yıllarımız var.
11:41
The first personkişi to try something awfulkorkunç --
and there will be somebodybirisi --
220
689689
3488
Korkunç bir şey deneyecek ilk kişi --
biri mutlaka olacak --
11:45
mayMayıs ayı not even be borndoğmuş yethenüz.
221
693201
1261
henüz doğmamış bile olabilir.
11:47
NextSonraki, this needsihtiyaçlar to be an effortçaba
that spansaçıklıklı societytoplum,
222
695068
3525
Sonra, bu topluma yayılan bir çaba olmalı
11:50
and all of you need to be a partBölüm of it,
223
698617
2774
ve her biriniz bunun parçası olmalısınız
11:53
because we cannotyapamam asksormak
a tinyminik groupgrup of expertsuzmanlar
224
701415
4170
çünkü küçük bir grup uzmandan
11:57
to be responsiblesorumluluk sahibi for bothher ikisi de containingiçeren
and exploitingistismar syntheticsentetik biologyBiyoloji,
225
705609
5138
sentetik biyolojiyi hem muhafaza edip
hem de fayda gütmelerini isteyemeyiz
12:02
because we alreadyzaten trieddenenmiş that
with the financialmali systemsistem,
226
710771
3122
çünkü bunu finansal sistemle zaten denedik
12:05
and our stewardsstewardlar becameoldu
massivelyağır corruptedbozuk
227
713917
3514
ve finans çalışanlarımız
umarsızca işi yapmayı öğrendikçe
12:09
as they figuredanladım out
how they could cutkesim cornersköşeleri,
228
717455
2246
büyük ölçüde yozlaştılar,
12:11
inflictindirebilmek massivemasif, massivemasif risksriskler
on the restdinlenme of us
229
719725
3011
üzerimize devasa riskler yüklediler,
12:14
and privatizeözelleştirilmesi the gainskazançlar,
230
722760
1917
kazançları özelleştirdiler,
12:16
becomingolma repulsivelyitici wealthyzengin
231
724701
2067
kötü bir şekilde zenginleştiler
12:18
while they stucksıkışmış us
with the $22 trilliontrilyon billfatura.
232
726792
2634
ve bizi 22 trilyon dolarlık borçla
kapana kıstırdılar.
12:22
And more recentlyson günlerde --
233
730723
1467
Daha da yakın zamanda --
12:24
(ApplauseAlkış)
234
732214
2230
(Alkışlar)
12:26
Are you the onesolanlar who have gottenkazanılmış
the thank-youham dolsun-sen lettersharfler?
235
734468
2713
Teşekkür mektuplarını alanlar siz misiniz?
12:29
I'm still waitingbekleme for mineMayın.
236
737205
1298
Benimkini hâlâ bekliyorum.
12:30
I just figuredanladım they were
too busymeşgul to be gratefulminnettar.
237
738527
2756
Sanırım minnet duymak için
çok meşguldüler.
12:33
And much more recentlyson günlerde,
238
741307
1936
Daha da yakın zamanda,
12:36
onlineinternet üzerinden privacyGizlilik startedbaşladı loominggiderek kötüleşen
as a hugeKocaman issuekonu,
239
744291
3312
internet gizliliği büyük bir patlak verdi
12:39
and we basicallytemel olarak outsourcedDış kaynaklı it.
240
747627
1946
ve bunu dış kaynaklara yaptırdık.
12:41
And oncebir Zamanlar again:
241
749597
1347
Bir kez daha
12:42
privatizedözelleştirilmesi gainskazançlar, socializedtoplumsallaşmış losseskayıplar.
242
750968
2558
özelleştirilen kazançlar,
sosyalleşen kayıplar.
12:45
Is anybodykimse elsebaşka sickhasta of this patternmodel?
243
753550
2065
Bu kalıptan bıkıp usanan kim var?
12:47
(ApplauseAlkış)
244
755639
4623
(Alkışlar)
12:52
So we need a more inclusivedahil way
to safeguardgüvenlik amacıyla our prosperityrefah,
245
760286
5959
Refahımızı korumak için
daha katılımcı bir metota ihtiyacımız var
12:58
our privacyGizlilik
246
766269
1157
ve gizliliğimizi
12:59
and soonyakında, our liveshayatları.
247
767450
1766
ve de çok yakında... hayatlarımızı.
13:01
So how do we do all of this?
248
769240
2738
Peki tüm bunları nasıl yaparız?
13:04
Well, when bodiesbedenler fightkavga pathogenspatojenler,
249
772002
2668
Vücudumuz patojenlerle savaşırken
13:06
they use ingenioushünerli immunebağışık systemssistemler,
250
774694
2398
maharetli bağışıklık sistemi
devreye girer,
13:09
whichhangi are very complexkarmaşık and multilayeredçok katmanlı.
251
777116
2045
çok karmaşık ve çok katmanlı bir sistem.
13:11
Why don't we buildinşa etmek one of these
for the wholebütün damnLanet olsun ecosystemekosistem?
252
779185
2938
Bunlardan bir tanesini
tüm ekosistem için neden yapmıyoruz?
13:14
There's a yearyıl of TEDTED TalksGörüşmeler that could
be givenverilmiş on this first criticalkritik layertabaka.
253
782147
3668
İlk katmana yönelik konuşmalar içeren
bir TED Talks yılı yapılabilir.
13:17
So these are just a coupleçift
of manyçok great ideasfikirler that are out there.
254
785839
3480
Bunlar sadece
pek çok harika fikirden birkaçı.
13:21
Some R and D musclekas
255
789343
1986
Biraz Ar-Ge emeği ile
13:23
could take the very primitiveilkel
pathogenpatojen sensorssensörler that we currentlyşu anda have
256
791353
4935
şu an sahip olduğumuz
ilkel patojen sensörlerini alıp
13:28
and put them on a very steepdik
pricefiyat performanceperformans curveeğri
257
796312
2823
çok eğimli bir fiyat
performansına taşıyabiliriz,
13:31
that would quicklyhızlı bir şekilde becomeolmak ingenioushünerli
258
799159
2130
bu kısa sürede dikkat çeker
13:33
and networkedağa
259
801313
1154
ve buna sahip çıkılır
13:34
and graduallykademeli olarak as widespreadyaygın
as smokeduman detectorsdedektörleri and even smartphonesakıllı telefonlar.
260
802491
4328
ve adım adım duman detektörü
ve hatta akıllı telefon kadar yaygınlaşır.
13:38
On a very relatedilgili noteNot:
261
806843
1967
Şunu da ekleyeyim,
13:40
vaccinesaşılar have all kindsçeşit of problemssorunlar
262
808834
2627
üretimi ve dağımıtı söz konusu olunca
13:43
when it comesgeliyor to manufacturingimalat
and distributiondağıtım,
263
811485
3021
aşıların da türlü türlü sorunları var.
13:46
and oncebir Zamanlar they're madeyapılmış, they can't adaptuyarlamak
to newyeni threatstehditler or mutationsmutasyonlar.
264
814530
4555
Ve bir kez yapıldıklarında yeni tehdit
ve mutasyonlara adapte olamıyorlar.
13:51
We need an agileÇevik biomanufacturingbiomanufacturing basebaz
265
819109
2819
tam teşekküllü bir biyo üretim üssü lazım,
13:53
extendinguzatma into everyher singletek pharmacyeczane
and maybe even our homesevler.
266
821952
4090
her bir eczaneye kadar uzayacak
ve hatta evlerimize bile.
13:58
PrinterYazıcı technologyteknoloji for vaccinesaşılar
and medicinesilaçlar is withiniçinde reachulaşmak
267
826066
3659
Aşı ve ilaç için yazıcı teknolojisi
ulaşabileceğimiz seviyede,
14:01
if we prioritizeöncelik it.
268
829749
1983
tabii öncelik olursa.
14:03
NextSonraki, mentalzihinsel healthsağlık.
269
831756
2070
Sonra, akıl sağlığı.
14:05
ManyBirçok people who commitişlemek
suicidalintihara meyilli masskitle murdercinayet
270
833850
2855
İntihar meyilli kitlesel katliam zanlıları
14:08
sufferacı çekmek from cripplingfelce uğratan,
treatment-resistanttedaviye dayanıklı depressiondepresyon or PTSDTSSB.
271
836729
4484
tedaviye yanıt vermeyen depresyon
veya TSSB yaşıyorlar.
14:13
We need nobleasil researchersaraştırmacılar
like RickRick DoblinDOBLİN workingçalışma on this,
272
841237
4071
Rick Doblin gibi bunun üzerinde çalışan
asil araştırmacılara ihtiyacımız var
14:17
but we alsoAyrıca need the selfishbencil jerksgerizekalı
who are way more numeroussayısız
273
845332
3938
ama ayrıca sayılarla uğraşan bencillere de
14:21
to appreciateanlamak the factgerçek that acuteakut
sufferingçile will soonyakında endangertehlikeye all of us,
274
849294
6020
çünkü bu akut rahatsızlıkların hepimizi
tehlikeye soktuğunu söylüyorlar,
14:27
not just those afflictedtutulmuş.
275
855338
1730
sadece onu yaşayanları değil.
14:29
Those jerksgerizekalı will then
joinkatılmak us and AlAl CaponeCapone
276
857092
3450
Bu benciller bu durumla savaşmada
14:32
in fightingkavga this conditionşart.
277
860566
2254
bize ve Al Capone'a katılacak.
14:35
ThirdÜçüncü, eachher and everyher one of us
can be and should be a whitebeyaz bloodkan cellhücre
278
863409
5618
Üçüncüsü, her birimiz
bu bağışıklık sisteminde
beyaz kan hücresi olabiliriz ve olmalıyız.
14:41
in this immunebağışık systemsistem.
279
869051
1850
14:43
SuicidalIntihar masskitle murdererskatiller
can be despicableaşağılık, yes,
280
871280
3475
İntihara meyilli kitlesel caniler
rezil olabilirler, tamam
14:46
but they're alsoAyrıca terriblyson derece
brokenkırık and sadüzgün people,
281
874779
4109
ama aynı zamanda korkunç derecede
kırılmış ve üzgün insanlar
14:50
and those of us who aren'tdeğil
need to do what we can
282
878912
2420
ve bu durumda olmayan bizlere düşen görev
14:53
to make sure nobodykimse goesgider unlovedsevilmeyen.
283
881356
2087
kimsenin sevgisiz
kalmadığından emin olmak.
14:56
(ApplauseAlkış)
284
884573
4684
(Alkışlar)
15:01
NextSonraki, we need to make
fightingkavga these dangerstehlikeleri
285
889711
2569
Sonra da bu tehlikelerle savaşmayı
15:04
coreçekirdek to the disciplinedisiplin
of syntheticsentetik biologyBiyoloji.
286
892304
2760
sentetik biyolojinin temel prensibi
hâline getirmeliyiz.
15:07
There are companiesşirketler out there
that at leasten az claimİddia
287
895088
2367
Pek çok şirketin iddia ettiğine göre
15:09
they let theironların engineersmühendisler
spendharcamak 20 percentyüzde of theironların time
288
897479
2902
mühendisleri
zamanlarının yüzde 20'sini
istediklerini yaparak geçiriyor.
15:12
doing whateverher neyse they want.
289
900405
1394
15:13
What if those who hirekiralama bioengineersbiyomühendislerden
290
901823
2652
Peki biyo mühendis işe alan
ve biyo mühendis olan kişiler
15:16
and becomeolmak them
291
904499
1168
15:17
give 20 percentyüzde of theironların time
to buildingbina defensessavunmaları for the commonortak good?
292
905691
3881
herkesin yararı için savunma geliştirmeye
zamanlarının yüzde 20'sini verseler?
15:23
Not a badkötü ideaFikir, right?
293
911397
1371
Kötü bir fikir olmazdı.
15:24
(ApplauseAlkış)
294
912792
1218
(Alkışlar)
15:26
Then, finallyen sonunda: this won'talışkanlık be any funeğlence.
295
914034
2640
Son olarak da...
Bu hiç eğlenceli olmayacak.
15:28
But we need to let our mindszihinler
go to some very, very darkkaranlık placesyerler,
296
916698
3947
Ama zihnimizin bazı çok ama çok
karanlık yerlere gitmesine izin vermeliyiz
15:32
and thank you for lettingicar me
take you there this eveningakşam.
297
920669
3412
ve sizi bu akşam o yerlere götürmeme
izin verdiğiniz için teşekkürler.
15:36
We survivedhayatta the ColdSoğuk WarSavaş
298
924105
2367
Soğuk Savaş'tan sağ çıktık
15:38
because everyher one of us understoodanladım
and respecteditibarlı the dangerTehlike,
299
926496
4353
çünkü hepimiz tehlikeyi anladı
ve ona saygı duydu,
15:42
in partBölüm, because we had spentharcanmış decadeson yıllar
300
930873
2387
bunun kısmen bir sebebi de
yıllarca kendimize anlattığımız
korkunç hayalet hikâyeleri,
15:45
tellingsöylüyorum ourselveskendimizi terrifyingdehşet verici ghosthayalet storieshikayeleri
301
933284
2477
15:47
with namesisimler like "DrDr. StrangeloveStrangeloVe"
302
935785
1960
''Dr. Strangelove'' gibi isimlerle
15:49
and "WarSavaş GamesOyunlar."
303
937769
1615
ve ''Savaş Oyunları.''
15:51
This is no time to remainkalmak calmsakin.
304
939408
2296
Sakin olma zamanı değil.
15:53
This is one of those rarenadir timeszamanlar
when it's incrediblyinanılmaz productiveüretken
305
941728
3068
Panik yapmanın inanılmaz üretken olduğu
15:56
to freakanormal the hellcehennem out --
306
944820
2658
o nadir zamanlardan biri --
15:59
(LaughterKahkaha)
307
947502
2769
(Kahkahalar)
16:02
to come up with some ghosthayalet storieshikayeleri
308
950295
2097
hayalet hikâyeleri çıkarmak için
16:04
and use our fearkorku as fuelyakıt
to fightkavga this dangerTehlike.
309
952416
4865
ve korkumuzu bu tehlikeyle savaşmak için
yakıt olarak kullanmada.
16:09
Because, all these
terriblekorkunç scenariossenaryolar I've paintedboyalı --
310
957771
4054
Çünkü size sunduğum bu korkunç senaryolar
16:13
they are not destinyKader.
311
961849
1909
kader değil.
16:16
They're optionalisteğe bağlı.
312
964171
1357
Seçenek.
16:18
The dangerTehlike is still kindtür of distantuzak.
313
966012
3607
Bu tehlike hâlâ uzak sayılır.
16:22
And that meansanlamına geliyor it will only befallIsabet us
314
970247
2763
Bu da demek ki biz izin verirsek
16:25
if we allowizin vermek it to.
315
973034
2188
üzerimize çökecek.
16:27
Let's not.
316
975950
1194
İzin vermeleyim.
16:29
Thank you very much for listeningdinleme.
317
977168
1716
Dinlediğiniz için teşekkürler.
16:30
(ApplauseAlkış)
318
978908
4552
(Alkışlar)
Translated by Cihan Ekmekçi
Reviewed by Figen Ergürbüz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Rob Reid - Author, entrepreneur
Rob Reid is a humor author and the founder of the company that created the music subscription service Rhapsody.

Why you should listen

Rob Reid is an author and a serial entrepreneur. He founded the company that created the Rhapsody music website, and his latest book, Year Zero, was published in July 2013. In it, aliens seek to erase the ruinous fines on their vast collections of pirated American music by destroying the Earth. Parts of it are made up. The audiobook version will be read by John Hodgman.

On the TED Blog, read more on the numbers behind Copyright Math >>

More profile about the speaker
Rob Reid | Speaker | TED.com