ABOUT THE SPEAKER
Jake Barton - Designer and storyteller
Principal of the New York media design firm, Local Projects, Jake Barton creates interactive and digital exhibits for the likes of the 9/11 Memorial Museum, Cleveland Museum of Art and Storycorps.

Why you should listen

Jake Barton is principal and founder of Local Projects, a New York-based design firm which specializes in media design. Since 2006, Barton and his team have been working on creating the media design for the 9/11 Memorial and Museum; they also worked to develop the algorithm used to place names around the 9/11 Memorial itself. Other clients include the Cooper-Hewitt National Design Museum, the Frank Gehry-designed Eisenhower Presidential Memorial and Cleveland Museum of Art.

In 2013, Local Projects was named the National Design Award winner for Interaction Design, while in 2011 it was listed as the second most innovative design firm by Fast Company magazine. Meanwhile, The Atlantic writes of Barton, "At the crux of Barton's work is the idea of collaborative storytelling, which invites museum and memorial visitors to share their own experiences, observations, and memories through interactive technology, turning passive observers into active participants."

More profile about the speaker
Jake Barton | Speaker | TED.com
TEDSalon NY2013

Jake Barton: The museum of you

Jake Barton: Bảo tàng của chính bạn

Filmed:
815,299 views

1/3 thế giới đã theo dõi truyền hình trực tiếp khi Trung tâm Thương mại Thế giới sụp đổ và ngày 11/9/2001; 1/3 khác nghe tin trong vòng 24h. (Bạn có nhớ khi đó bạn đã ở đâu không?) Bảo tàng - Đài tưởng niệm 11/9 sắp mở cửa sẽ cho ta biết những trải nghiệm khác nhau của mọi người ở khắp nơi trên thế giới vào ngày hôm đó. Trong một bài nói chuyện đầy cảm động, nhà thiết kế Jake Barton đã bật mí một vài điều về những sắp đặt đó cũng như những dự án khác để khiến khách tham quan trở thành một người tham gia tương tác tích cực trong triển lãm.
- Designer and storyteller
Principal of the New York media design firm, Local Projects, Jake Barton creates interactive and digital exhibits for the likes of the 9/11 Memorial Museum, Cleveland Museum of Art and Storycorps. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
This is CharleyCharley WilliamsWilliams.
0
1370
1741
Đây là Charley Williams
00:15
He was 94 when this photographảnh chụp was takenLấy.
1
3111
2276
Bức ảnh này chụp khi ông ấy 94 tuổi
00:17
In the 1930s, RooseveltRoosevelt put
2
5387
3057
Năm 1930, Rooselvelt đã
00:20
thousandshàng nghìn and thousandshàng nghìn of AmericansNgười Mỹ back to work
3
8444
1980
tạo việc làm cho hàng ngàn người Mỹ
00:22
by buildingTòa nhà bridgescầu and infrastructurecơ sở hạ tầng and tunnelsđường hầm,
4
10424
2526
bằng cách đưa họ đi xây dựng cầu đường,
những cơ sở hạ tầng khác và đường hầm
00:24
but he alsocũng thế did something interestinghấp dẫn,
5
12950
1415
Ông ấy cũng làm một việc thú vị khác
00:26
which was to hirethuê mướn a fewvài hundredhàng trăm writersnhà văn
6
14365
2312
là thuê hàng trăm nhà văn
00:28
to scourScour AmericaAmerica to capturenắm bắt the storiesnhững câu chuyện of ordinarybình thường AmericansNgười Mỹ.
7
16677
3961
đi khắp nước Mỹ viết lại những
câu chuyện về những người Mỹ bình dị
00:32
CharleyCharley WilliamsWilliams, a poornghèo nàn sharecroppersharecropper,
8
20638
2161
Charley, một người tá điền nghèo khổ
00:34
wouldn'tsẽ không ordinarilythông thường be the subjectmôn học of a biglớn interviewphỏng vấn,
9
22799
2662
bình thường ra, không phải là một nhân vật
cho những cuộc phỏng vấn hoành tráng
00:37
but CharleyCharley had actuallythực ra been a slavenô lệ
10
25461
2428
Thực ra ông ấy đã từng là nô lệ
00:39
untilcho đến he was 22 yearsnăm old.
11
27889
2558
cho tới khi 22 tuổi.
00:42
And the storiesnhững câu chuyện that were capturedbị bắt of his life
12
30447
2314
Nhưng câu chuyện về cuộc đời ông
00:44
make up one of the crownVương miện jewelsđồ trang sức
13
32761
2779
đã làm nên một viên ngọc quý
00:47
of historieslịch sử, of human-livedcon người đã sống experienceskinh nghiệm
14
35540
3325
cho lịch sử, cho những chuyện kể về kiếp người
00:50
filledđầy with ex-slavescựu nô lệ.
15
38865
2275
của những người từng là nô lệ
00:53
AnnaAnna DeavereDeavere SmithSmith famouslynổi tiếng said that
16
41140
2100
Anna Deavere Smith nói một câu nổi tiếng là:
00:55
there's a literaturevăn chương insidephía trong of eachmỗi of us,
17
43240
2488
"Cuộc đời ai cũng đều là một câu chuyện"
00:57
and threesố ba generationscác thế hệ latermột lát sau, I was partphần of a projectdự án
18
45728
2263
Ba thế hệ sau, tôi tham gia một dự án
00:59
calledgọi là StoryCorpsStoryCorps,
19
47991
1561
gọi là StoryCorps
01:01
which setbộ out to capturenắm bắt
20
49552
1992
, được lập ra với mục đích lưu giữ lại
01:03
the storiesnhững câu chuyện of ordinarybình thường AmericansNgười Mỹ
21
51544
2025
câu chuyện về những người dân thường trên nước Mỹ
01:05
by settingcài đặt up a soundproofcách âm boothgian hàng in publiccông cộng spaceskhông gian.
22
53569
2897
bằng cách dựng nên những phòng thu âm thanh chuẩn
tại những không gian công cộng.
01:08
The ideaý kiến is very, very simpleđơn giản.
23
56466
1230
Ý tưởng này rất, rất đơn giản
01:09
You go into these boothsgian hàng, you interviewphỏng vấn your grandmotherbà ngoại
24
57696
2871
Bạn đi vào những căn phòng đó,
bạn phỏng vấn bà của mình
01:12
or relativequan hệ, you leaverời khỏi with a copysao chép of the interviewphỏng vấn
25
60567
2288
hoặc một người họ hàng rồi
để lại bản sao của cuộc phỏng vấn
01:14
and an interviewphỏng vấn goesđi into the LibraryThư viện of CongressQuốc hội Hoa Kỳ.
26
62855
2787
và nó sẽ được gửi đến Thư viện Quốc hội.
01:17
It's essentiallybản chất a way to make a nationalQuốc gia oralmiệng historieslịch sử archivelưu trữ
27
65642
3358
Đó là một cách thiết thực để lưu giữ lại
lịch sử dân tộc dưới dạng tiếng nói.
01:21
one conversationcuộc hội thoại at a time.
28
69000
2272
Mỗi bài ghi âm là một cuộc nói chuyện.
01:23
And the questioncâu hỏi is, who do you want to remembernhớ lại --
29
71272
2474
Và câu hỏi đặt ra là: Bạn muốn nhớ về những ai
01:25
if you had just 45 minutesphút with your grandmotherbà ngoại?
30
73746
3072
nếu bạn chỉ có 45 phút với bà mình?
01:28
What's interestinghấp dẫn, in conversationscuộc trò chuyện with the founderngười sáng lập, DaveDave IsayIsay,
31
76818
2372
Điều thú vị là, trong cuộc chuyện trò với
người sáng lập, Dave Isay,
01:31
we always actuallythực ra talkednói chuyện about this
32
79190
1148
chúng tôi luôn nói về vấn đề này
01:32
as a little bitbit of a subversivelật đổ projectdự án,
33
80338
2250
như thể một dự án mang tính phá vỡ
01:34
because when you think about it,
34
82588
1401
bởi vì khi nghĩ về nó,
01:35
it's actuallythực ra not really about the storiesnhững câu chuyện that are beingđang told,
35
83989
2516
sẽ thấy vấn đề không hẳn là về câu chuyện được thuật lại
01:38
it's about listeningnghe,
36
86505
1306
mà là về cách lắng nghe chúng,
01:39
and it's about the questionscâu hỏi that you get to askhỏi,
37
87811
2034
và về câu hỏi nào bạn muốn đặt ra,
01:41
questionscâu hỏi that you mayTháng Năm not have permissionsự cho phép to
38
89845
2078
có thể là những câu hỏi mà bạn sẽ không dám hỏi
01:43
on any other day.
39
91923
1270
vào một dịp khác.
01:45
I'm going to playchơi you just a couplevợ chồng of quicknhanh chóng excerptstrích đoạn from the projectdự án.
40
93193
4938
Tôi sẽ mở một vài trích đoạn ngắn từ dự án này
01:50
[JesusChúa Giêsu MelendezMelendez talkingđang nói about poetnhà thơ PedroPedro Pietri'sCủa Pietri finalsau cùng momentskhoảnh khắc]
41
98131
1978
[Jesus Melendez nói về những phút
cuối đời của nhà thơ Pedro Pietri]
01:52
JesusChúa Giêsu MelendezMelendez: We tooklấy off, and as we were ascendingtăng dần,
42
100109
2566
Jesus Melendez: Chúng tôi bay lên và khi đang tiến hành cất cánh
01:54
before we had leveledSan lấp off,
43
102675
1643
trước khi chúng tôi lên khỏi mặt đất
01:56
our level-offcấp độ-off pointđiểm was 45,000 feetđôi chân,
44
104318
2429
điểm bay trên mặt đất là 45.000 feet
01:58
so before we had leveledSan lấp off,
45
106747
1902
nên trước khi chúng tôi bay lên khỏi mặt đất
02:00
PedroPedro beganbắt đầu leavingđể lại us,
46
108649
2285
Pedro bắt đầu rời bỏ chúng tôi
02:02
and the beautysắc đẹp, vẻ đẹp about it
47
110934
2213
Nhưng điều đẹp đẽ đó là
02:05
is that I believe that there's something after life.
48
113147
3832
tôi tin rằng sau có một điều gì đó sau cái chết
02:08
You can see it in PedroPedro.
49
116979
3294
Bạn có thể thấy điều ấy ở trong Pedro
02:12
[DannyDanny PerasaPerasa to his wifengười vợ AnnieAnnie PerasaPerasa marriedcưới nhau 26 yearsnăm]
50
120273
3576
[Danny Perasa và vợ là Annie Perasa đã kết hôn 26 năm]
02:15
DannyDanny PerasaPerasa: See, the thing of it is,
51
123849
1730
Danny Perasa: Em thấy không, vấn đề là
02:17
I always feel guiltytội lỗi when I say "I love you" to you,
52
125579
2703
Anh luôn thấy cắn rứt khi nói với em "Anh yêu em"
02:20
and I say it so oftenthường xuyên. I say it to remindnhắc lại you
53
128282
2892
Và anh lại hay nói thế quá.
Anh nói là để nhắc cho em biết
02:23
that as dumpydumpy as I am, it's comingđang đến from me,
54
131174
3054
là anh khờ lắm, điều anh muốn gửi tới em,
02:26
it's like hearingthính giác a beautifulđẹp songbài hát from a bustedbứt phá old radioradio,
55
134228
4272
giống như là một bài hát hay mà
lại phát ra từ cái đài hỏng
02:30
and it's nicetốt đẹp of you to keep the radioradio around the housenhà ở.
56
138500
2125
Và em thật là tốt bụng khi đã vẫn chịu giữ lại cái đài này trong nhà.
02:32
(LaughterTiếng cười)
57
140625
2313
(Cười)
02:34
[MichaelMichael WolmetzWolmetz with his girlfriendbạn gái DeboraDebora BrakarzBrakarz]
58
142938
2700
[Michael Wolmetz và bạn gái Debora Brakarz]
02:37
MichaelMichael WolmetzWolmetz: So this is the ringnhẫn that my fathercha gaveđưa ra to my mothermẹ,
59
145638
3058
Michael Wolmetz: Đây là cái nhẫn ba anh đã tặng cho mẹ anh
02:40
and we can leaverời khỏi it there.
60
148696
1532
và chúng ta có thể để nó ở đó.
02:42
And he savedđã lưu up and he purchasedđã mua this,
61
150228
1808
Ba anh đã tiết kiệm để mua cái nhẫn,
02:44
and he proposedđề xuất to my mothermẹ with this,
62
152036
1885
và ông đã cầu hôn mẹ anh với cái nhẫn này,
02:45
and so I thought that I would give it to you
63
153921
1941
và anh nghĩ là anh sẽ tặng nó cho em
02:47
so that he could be with us for this alsocũng thế.
64
155862
3730
để ông cũng luôn ở bên chúng mình.
02:51
So I'm going to sharechia sẻ a micmic with you right now, DeboraDebora.
65
159592
3358
Anh sẽ đưa mic cho em ngay bây giờ, Debora.
02:54
Where'sWhere's the right fingerngón tay?
66
162950
1817
Ngón tay nào nhỉ?
02:56
DeboraDebora BrakarzBrakarz: (CryingKhóc)
67
164767
1773
Debora Brakarz: (Khóc)
02:58
MWMW: DeboraDebora, will you please marrykết hôn me?
68
166540
3718
MW: Debora, em cưới anh nhé!
03:02
DBDB: Yes. Of coursekhóa học. I love you.
69
170258
3439
DB: Vâng. Đương nhiên rồi. Em yêu anh.
03:05
(KissingHôn nhau)
70
173697
2661
(Hôn nhau)
03:08
MWMW: So kidstrẻ em, this is how your mothermẹ and I got marriedcưới nhau,
71
176358
4561
MW: Các con ơi, mẹ con và ba đã
cưới nhau như thế này đấy,
03:12
in a boothgian hàng in GrandGrand CentralMiền trung StationStation with my father'scha ringnhẫn.
72
180919
3699
trong một phòng thu ở nhà Ga Trung tâm
với chiếc nhẫn của ông nội.
03:16
My grandfatherông nội was a cabtaxi driverngười lái xe for 40 yearsnăm.
73
184618
2134
Ông nội của ba làm tài xế taxi suốt 40 năm.
03:18
He used to pickchọn people up here everymỗi day.
74
186752
2103
Ông ấy thường đón khách ở đây, mỗi ngày.
03:20
So it seemsdường như right.
75
188855
2127
Nên việc cưới ở đây có vẻ rất hợp!
03:22
JakeJake BartonBarton: So I have to say
76
190982
1639
Jake Barton: Phải nói rằng
03:24
I did not actuallythực ra choosechọn those individualcá nhân samplesmẫu to make you crykhóc
77
192621
3007
Không phải tôi cố tình chọn những
mẩu chuyện này để làm quý vị khóc đâu
03:27
because they all make you crykhóc.
78
195628
2000
Bởi vì tất cả các câu chuyện đều cũng sẽ làm các bạn khóc.
03:29
The entiretoàn bộ projectdự án is predicatedthuyết minh on this acthành động of love
79
197628
2714
Cả dự án này đều được xây dựng dựa trên một cử chỉ yêu thương
03:32
which is listeningnghe itselfchinh no.
80
200342
1551
đó chính là Lắng nghe.
03:33
And that motionchuyển động of buildingTòa nhà an institutiontổ chức giáo dục
81
201893
2785
Ý tưởng xây dựng một không gian
03:36
out of a momentchốc lát of conversationcuộc hội thoại and listeningnghe
82
204678
1841
dựa trên những khoảnh khắc chuyện trò và lắng nghe
03:38
is actuallythực ra a lot of what my firmchắc chắn, LocalĐịa phương ProjectsDự án,
83
206519
1852
thực ra là điều mà công ty của tôi, Local Projects
03:40
is doing with our engagementsđính hôn in generalchung.
84
208371
2999
đã và đang thực hiện các cam kết này của chúng tôi.
03:43
So we're a mediaphương tiện truyền thông designthiết kế firmchắc chắn, and we're workingđang làm việc
85
211370
1730
Chúng tôi là một công ty thiết kế truyền thông và chúng tôi
03:45
with a broadrộng lớn arraymảng of differentkhác nhau institutionstổ chức
86
213100
2149
hợp tác cùng nhiều cơ quan khác nhau
03:47
buildingTòa nhà mediaphương tiện truyền thông installationscài đặt for museumsviện bảo tàng and publiccông cộng spaceskhông gian.
87
215249
3233
để xây dựng những hệ thống truyền thông cho
bảo tàng và không gian công cộng
03:50
Our latestmuộn nhất engagementhôn ước is the ClevelandCleveland MuseumBảo tàng of ArtNghệ thuật,
88
218482
2676
Dự án gần đây nhất mà chúng tôi tham gia là
Bảo tàng Nghệ thuật Cleveland
03:53
which we'vechúng tôi đã createdtạo an engagementhôn ước calledgọi là GalleryThư viện ảnh One for.
89
221158
3080
chúng tôi đã thiết lập tại đây một khu vực tương tác tên là Gallery One.
03:56
And GalleryThư viện ảnh One is an interestinghấp dẫn projectdự án
90
224238
2146
Và Gallery One là một dự án rất thú vị
03:58
because it startedbắt đầu with this massiveto lớn, $350 milliontriệu expansionsự bành trướng
91
226384
4192
vì nó được bắt đầu với một số tiền khổng lồ 350 triệu đô
04:02
for the ClevelandCleveland MuseumBảo tàng of ArtNghệ thuật,
92
230576
1479
được dùng để mở rộng bảo tàng nghệ thuật Cleveland
04:04
and we actuallythực ra broughtđưa in this piececái
93
232055
2327
chúng tôi đã xây dựng thêm khu vực này
04:06
specificallyđặc biệt to growlớn lên newMới capacitysức chứa, newMới audienceskhán giả,
94
234382
2503
để phát triển thêm tiềm năng cũng như thêm du khách
04:08
at the sametương tự time that the museumviện bảo tàng itselfchinh no is growingphát triển.
95
236885
2809
đồng thời bởi vì bản thân bảo tàng cũng đang trên đà phát triển.
04:11
GlennGlenn LowryLowry, the headcái đầu of MoMAMoMA, put it besttốt when he said,
96
239694
2204
Glenn Lowry, giám đốc MoMA đã nói rất xác đáng rằng
04:13
"We want visitorskhách to actuallythực ra ceasechấm dứt beingđang visitorskhách.
97
241898
2854
"Chúng ta muốn những du khách
không còn thấy mình là khách nữa,
04:16
VisitorsSố lượt truy cập are transienttạm thời. We want people who livetrực tiếp here,
98
244752
2179
Du khách chỉ là người ghé chơi chốc lát.
còn chúng ta muốn họ thấy mình
04:18
people who have ownershipsở hữu."
99
246931
1673
thực sự thuộc về nơi này và có quyền sở hữu nó."
04:20
And so what we're doing is makingchế tạo a broadrộng lớn arraymảng
100
248604
1785
Vậy nên những gì chúng tôi làm là xây dựng một danh sách lớn
04:22
of differentkhác nhau wayscách for people to actuallythực ra engagethuê
101
250389
1698
những cách khác nhau để ai
cũng có thể tham gia tương tác
04:24
with the materialvật chất insidephía trong of these galleriesPhòng trưng bày,
102
252087
2199
với những vật dụng ở trong phòng triển lãm này
04:26
so you can still have a traditionaltruyên thông gallerybộ sưu tập experiencekinh nghiệm,
103
254286
2783
thế nên bạn vẫn có thể xem triển lãm theo kiểu truyền thống,
04:29
but if you're interestedquan tâm, you can actuallythực ra engagethuê
104
257069
2508
Nhưng nếu thích thú, bạn có thể tương tác
04:31
with any individualcá nhân artworktác phẩm nghệ thuật and see the originalnguyên contextbối cảnh
105
259577
2801
với từng tác phẩm nghệ thuật để xem
nguồn gốc ban đầu của nó,
04:34
from where it's from, or manipulatevận dụng the work itselfchinh no.
106
262378
2742
nó ra đời từ đâu hoặc được tạo tác thế nào.
04:37
So, for examplethí dụ, you can clicknhấp chuột on this individualcá nhân lionsư tử headcái đầu,
107
265120
2715
Thành ra, ví dụ, bạn có thể kích chuột vào cái đầu sư tử này
04:39
and this is where it originatednguồn gốc from, 1300 B.C.
108
267835
3274
và biết nguồn gốc của nó là từ năm 1300 Trước CN
04:43
Or this individualcá nhân piececái here,
109
271109
2110
hoặc căn phòng riêng lẻ này
04:45
you can see the actualthực tế bedroomphòng ngủ. It really changesthay đổi the way
110
273219
2515
bạn sẽ thấy một cái phòng ngủ.
Nó thực sự sẽ thay đổi cách
04:47
you think about this typekiểu of a temperatempera paintingbức vẽ.
111
275734
3340
bạn nhìn nhận về những bức tranh màu keo loại này.
04:51
This is one of my favoritesyêu thích because you see the studiostudio itselfchinh no.
112
279074
2498
Đây là một trong những điều tôi thích nhất vì bạn
có thể nhìn tận mắt một studio.
04:53
This is Rodin'sRodin của bustphá sản. You get the sensegiác quan
113
281572
1845
Đây là tượng bán thân của Rodin.
Bạn sẽ cảm nhận được
04:55
of this incredibleđáng kinh ngạc factorynhà máy for creativitysáng tạo.
114
283417
2468
những điều kỳ diệu của sáng tạo.
04:57
And it makeslàm cho you think about literallynghĩa đen the hundredshàng trăm
115
285885
1832
Và nó khiến bạn nghĩ về hàng trăm
04:59
or thousandshàng nghìn of yearsnăm of humanNhân loại creativitysáng tạo and how
116
287717
2595
hay hàng ngàn năm sáng tạo của loài người
05:02
eachmỗi individualcá nhân artworktác phẩm nghệ thuật standsđứng in for partphần of that storycâu chuyện.
117
290312
3055
và cách mà mỗi tác phẩm nghệ thuật
làm nên một phần của câu chuyện đó.
05:05
This is PicassoPicasso,
118
293367
1291
Đây là Picasso,
05:06
of coursekhóa học embodyingthể hiện so much of it from the 20ththứ centurythế kỷ.
119
294658
2978
đương nhiên từ thế kỷ 20 ta đã quá quen với hình ảnh này
05:09
And so our nextkế tiếp interfacegiao diện, which I'll showchỉ you,
120
297636
2301
tiếp theo tôi sẽ cho các bạn xem một chương trình
05:11
actuallythực ra leveragesthúc đẩy that ideaý kiến of this lineagedòng dõi of creativitysáng tạo.
121
299937
3183
làm bật lên ý tưởng về sự kế thừa sáng tạo.
05:15
It's an algorithmthuật toán that actuallythực ra allowscho phép you to browsetrình duyệt
122
303120
3618
Đó là một thuật toán giúp cho bạn có thể lướt qua
05:18
the actualthực tế museum'sbảo tàng collectionbộ sưu tập usingsử dụng facialda mặt recognitionsự công nhận.
123
306738
3199
bộ sưu tập của bảo tàng bằng cách sử dụng
hệ thống nhận biết nét mặt
05:21
So this person'sngười makingchế tạo differentkhác nhau faceskhuôn mặt,
124
309937
1926
Người này đang tạo những nét mặt khác nhau
05:23
and it's actuallythực ra drawingvẽ forthra differentkhác nhau objectscác đối tượng
125
311863
2407
và nó dẫn cô ta đến những hiện vật khác nhau
05:26
from the collectionbộ sưu tập that connectkết nối with exactlychính xác how she's looking.
126
314270
3240
từ bộ sưu tập mà mang cùng nét mặt như cô.
05:29
And so you can imaginetưởng tượng that, as people are performingbiểu diễn
127
317510
4045
Bạn hãy tưởng tượng là khi mọi người đang có
những điệu bộ khác nhau
05:33
insidephía trong of the museumviện bảo tàng itselfchinh no, you get this sensegiác quan
128
321555
2530
ở trong bảo tàng, bạn sẽ cảm nhận được
05:36
of this emotionalđa cảm connectionkết nối,
129
324085
1000
về một mối liên hệ cảm xúc,
05:37
this way in which our faceđối mặt connectskết nối with the thousandshàng nghìn
130
325085
2353
khuôn mặt của chúng ta cũng được kết nối với
05:39
and tenshàng chục of thousandshàng nghìn of yearsnăm.
131
327438
1913
hàng ngàn hay hàng trăm ngàn năm trước.
05:41
This is an interfacegiao diện that actuallythực ra allowscho phép you to drawvẽ tranh
132
329351
2195
Đây là một giao diện cho phép bạn vẽ
05:43
and then drawsrút ra forthra objectscác đối tượng usingsử dụng those sametương tự shapeshình dạng.
133
331546
3944
và từ đó tìm ra những tác phẩm cũng có cùng hình dáng.
05:47
So more and more we're tryingcố gắng to find wayscách
134
335490
1665
Vậy là càng ngày chúng ta càng tìm ra được những cách
05:49
for people to actuallythực ra authortác giả things insidephía trong of the museumsviện bảo tàng themselvesbản thân họ,
135
337155
3086
để con người có thể là sáng tạo ngay chính trong bảo tàng.
05:52
to be creativesáng tạo even as they're looking
136
340241
2000
để sáng tạo ngay khi họ đang ngắm nhìn
05:54
at other people'sngười creativitysáng tạo and understandinghiểu biết them.
137
342241
2688
những tạo tác của người khác
và tìm hiểu chúng.
05:56
So in this wallTường, the collectionsbộ sưu tập wallTường,
138
344929
2321
Trên bức tường này, bức tường hiển thị các bộ sưu tập,
05:59
you can actuallythực ra see all 3,000 artworkstác phẩm nghệ thuật all at the sametương tự time,
139
347250
3499
bạn có thể thấy 3000 tác phẩm cùng một lúc,
06:02
and you can actuallythực ra authortác giả your ownsở hữu
140
350749
1876
và bạn có thể cũng có thể tự tạo
06:04
individualcá nhân walkingđi dạo tourstour of the museumviện bảo tàng, so you can sharechia sẻ them,
141
352625
3365
một tour thăm bảo tàng và rồi chia sẻ chúng
06:07
and someonengười nào can take a tourchuyến du lịch with the museumviện bảo tàng directorgiám đốc
142
355990
2802
và ai đó có thể được đi tham quan
giám đốc bảo tàng
06:10
or a tourchuyến du lịch with theirhọ little cousinanh chị em họ.
143
358792
2230
hay một tour khác với những đứa em họ của mình.
06:13
But all the while that we'vechúng tôi đã been workingđang làm việc
144
361022
1090
Nhưng khi chúng tôi thực hiện
06:14
on this engagementhôn ước for ClevelandCleveland,
145
362112
2138
dự án này với Cleveland
06:16
we'vechúng tôi đã alsocũng thế been workingđang làm việc in the backgroundlý lịch
146
364250
1435
chúng tôi cũng đang thực hiện phần hậu trường
06:17
on really our largestlớn nhất engagementhôn ước to datengày,
147
365685
2001
để xây dựng chương trình tương tác lớn nhất của mình tính tới thời điểm này
06:19
and that's the 9/11 MemorialĐài tưởng niệm and MuseumBảo tàng.
148
367686
3584
đó là Bảo tàng và Đài tưởng niệm 11/9
06:23
So we startedbắt đầu in 2006
149
371270
2609
Chúng tôi bắt đầu vào năm 2006
06:25
as partphần of a teamđội with ThincThinc DesignThiết kế
150
373879
2544
với tư cách là một thành viên
làm việc cùng Thinc Design
06:28
to createtạo nên the originalnguyên masterbậc thầy plankế hoạch for the museumviện bảo tàng,
151
376423
2497
để soạn một kế hoạch xây dựng bảo tàng,
06:30
and then we'vechúng tôi đã donelàm xong all the mediaphương tiện truyền thông designthiết kế
152
378920
1700
chúng tôi đã hoàn thành tất cả những
thiết kế truyền thông
06:32
bothcả hai for the museumviện bảo tàng and the memorialĐài kỷ niệm and then the mediaphương tiện truyền thông productionsản xuất.
153
380620
2587
cho cả bảo tàng và đài tưởng niệm và cho ra đời
những sản phẩm truyền thông
06:35
So the memorialĐài kỷ niệm openedmở ra in 2011,
154
383207
2870
Đài tưởng niệm mở cửa năm 2011,
06:38
and the museum'sbảo tàng going to openmở nextkế tiếp yearnăm in 2014.
155
386077
2525
và bảo tàng sẽ mở cửa vào năm tới, năm 2014.
06:40
And you can see from these imageshình ảnh,
156
388602
1284
Từ những hình ảnh này bạn có thể thấy
06:41
the siteđịa điểm is so rawthô and almosthầu hết archaeologicalkhảo cổ học.
157
389886
3608
quang cảnh rất thô sơ và gần như đổ nát
06:45
And of coursekhóa học the eventbiến cố itselfchinh no is so recentgần đây,
158
393494
1974
Và đương nhiên sự kiện này cũng mới xảy ra,
06:47
somewheremột vài nơi betweengiữa historylịch sử and currenthiện hành eventssự kiện,
159
395468
2752
nằm đâu đó giữa lịch sử và thời sự,
06:50
it was a hugekhổng lồ challengethử thách to imaginetưởng tượng
160
398220
1483
quả là một thử thách lớn khi phải hình dung
06:51
how do you actuallythực ra livetrực tiếp up to a spacekhông gian like this,
161
399703
2950
làm thế nào để tạo một không gian như thế
06:54
an eventbiến cố like this, to actuallythực ra tell that storycâu chuyện.
162
402653
2194
và với một sự kiện như thế này
để thực sự kể được một câu chuyện.
06:56
And so what we startedbắt đầu with
163
404847
2013
Chúng tôi đã bắt đầu bằng
06:58
was really a newMới way of thinkingSuy nghĩ about buildingTòa nhà an institutiontổ chức giáo dục,
164
406860
3631
một cách nghĩ mới về xây dựng bảo tàng
07:02
throughxuyên qua a projectdự án calledgọi là Make HistoryLịch sử,
165
410491
1507
thông qua một dự án gọi là Làm nên Lịch sử
07:03
which we launchedđưa ra in 2009.
166
411998
1835
mà chúng tôi bắt đầu vào năm 2009.
07:05
So it's estimatedước tính that a thirdthứ ba of the worldthế giới
167
413833
2933
Ước tính 1/3 thế giới
07:08
watchedđã xem 9/11 livetrực tiếp,
168
416766
1680
đã theo dõi trực tiếp sự kiện 11/9
07:10
and a thirdthứ ba of the worldthế giới
169
418446
1323
và 1/3 thế giới
07:11
heardnghe about it withinbên trong 24 hoursgiờ,
170
419769
1479
nghe tin trong vòng 24h
07:13
makingchế tạo it really by naturethiên nhiên of when it happenedđã xảy ra,
171
421248
2368
khiến sự kiện này, khi xảy ra,
07:15
this unprecedentedchưa từng có momentchốc lát of globaltoàn cầu awarenessnhận thức.
172
423616
3200
trở thành một khoảnh khắc chưa từng có
trong nhận thức toàn cầu
07:18
And so we launchedđưa ra this to capturenắm bắt the storiesnhững câu chuyện
173
426816
2291
Và chúng tôi tiến hành thu thập những câu chuyện
07:21
from all around the worldthế giới,
174
429107
1103
từ khắp thế giới,
07:22
throughxuyên qua videovideo, throughxuyên qua photosảnh,
175
430210
1666
qua video, hình ảnh,
07:23
throughxuyên qua writtenbằng văn bản historylịch sử,
176
431876
1177
qua những bài học lịch sử được ghi chép lại,
07:25
and so people'sngười experienceskinh nghiệm on that day,
177
433053
1724
và cả những trải nghiệm của mọi người
vào ngày hôm đó.
07:26
which was, in factthực tế, this hugekhổng lồ riskrủi ro for the institutiontổ chức giáo dục
178
434777
2066
Điều này, thực ra là một sự liều lĩnh cho bảo tàng
07:28
to make its first movedi chuyển this openmở platformnền tảng.
179
436843
2469
khi bước những bước đầu tiên trong tạo ra một diễn đàn mở như thế này.
07:31
But that was coupledkết hợp togethercùng với nhau with this oralmiệng historieslịch sử boothgian hàng,
180
439312
2958
Thế nhưng điều này cùng với dự án ghi lại lịch sử từ phòng thu
07:34
really the simplestđơn giản nhất we'vechúng tôi đã ever madethực hiện,
181
442270
1117
là những ví dụ đơn giản nhất
mà chúng tôi từng làm,
07:35
where you locatexác định vị trí yourselfbản thân bạn on a mapbản đồ.
182
443387
1128
nơi mà bạn có thể định vị được mình trên bản đồ.
07:36
It's in sixsáu languagesngôn ngữ, and you can tell your ownsở hữu storycâu chuyện
183
444515
2576
Có sáu ngôn ngữ và bạn có thể kể câu chuyện của mình
07:39
about what happenedđã xảy ra to you on that day.
184
447091
2012
về điều gì đã xảy đến với bạn ngày hôm đó.
07:41
And when we startedbắt đầu seeingthấy the incredibleđáng kinh ngạc imageshình ảnh
185
449103
3357
Và khi chúng tôi bắt đầu nhìn thấy những hình ảnh
không thể nào tin được,
07:44
and storiesnhững câu chuyện that cameđã đến forthra
186
452460
1448
và những câu chuyện ùa về
07:45
from all around the worldthế giới --
187
453908
1269
từ khắp mọi nơi trên thế giới
07:47
this is obviouslychắc chắn partphần of the landingđổ bộ gearbánh --
188
455177
2072
Đây quả là một phần của điều mà chúng tôi hằng mong đợi.
07:49
we really startedbắt đầu to understandhiểu không
189
457249
2189
Chúng tôi thực sự bắt đầu nhận ra rằng
07:51
that there was this amazingkinh ngạc symmetryđối xứng
190
459438
2085
có một sự đối xứng tuyệt vời
07:53
betweengiữa the eventbiến cố itselfchinh no,
191
461523
1523
giữa bản thân sự kiện này
07:55
betweengiữa the way that people were tellingnói the storiesnhững câu chuyện of the eventbiến cố,
192
463046
2299
với cách mà mọi người kể về nó
07:57
and how we ourselveschúng ta neededcần to tell that storycâu chuyện.
193
465345
3296
và cách mà chính chúng ta cần phải kể về nó.
08:00
This imagehình ảnh in particularcụ thể really capturedbị bắt
194
468641
2154
Cụ thể, bức hình này thực sự
08:02
our attentionchú ý at the time,
195
470795
1181
khiến chúng ta chú ý
08:03
because it so much sumskhoản tiền up that eventbiến cố.
196
471976
2488
vì nó dường như đã nói lên toàn bộ sự kiện này.
08:06
This is a shotbắn from the Brooklyn-BatteryBrooklyn-pin TunnelĐường hầm.
197
474464
2607
Đây là một bức ảnh từ
đường hầm Brooklyn-Battery.
08:09
There's a firefighterlính cứu hỏa that's stuckbị mắc kẹt, actuallythực ra, in trafficgiao thông,
198
477071
3129
Có một lính cứu hỏa bị mắc kẹt
giữa dòng xe vì tắc đường,
08:12
and so the firefightersnhân viên cứu hỏa themselvesbản thân họ are runningđang chạy
199
480200
2828
các lính cứu hỏa đang chạy
08:15
a miledặm and a halfmột nửa to the siteđịa điểm itselfchinh no
200
483028
1609
chạy một dặm rưỡi để tới được hiện trường
08:16
with upwardslên trên of 70 poundsbảng of gearbánh on theirhọ back.
201
484637
2970
với một túi linh kiện nặng hơn ba mươi cân trên vai.
08:19
And we got this amazingkinh ngạc emaile-mail that said,
202
487607
2793
Chúng tôi nhận được một email cảm động, viết rằng:
08:22
"While viewingxem the thousandshàng nghìn of photosảnh on the siteđịa điểm,
203
490400
1838
"Khi xem hàng ngàn bức ảnh ở triển lãm,
08:24
I unexpectedlybất ngờ foundtìm a photohình chụp of my sonCon trai.
204
492238
2973
bất ngờ tôi thấy bức ảnh con trai của mình.
08:27
It was a shocksốc emotionallytình cảm, yetchưa a blessingphước lành to find this photohình chụp,"
205
495211
2960
Đó là cú sốc tâm lý cho tôi nhưng thật
may mắn khi tìm được tấm hình này."
08:30
and he was writingviết because he said,
206
498171
1321
Ông ấy đã viết thư này vì
08:31
"I'd like to personallycá nhân thank the photographernhiếp ảnh gia
207
499492
2340
"Tôi muốn cảm ơn người chụp bức ảnh
08:33
for postingđăng the photohình chụp,
208
501832
1149
đã đưa bức ảnh lên,
08:34
as it meantý nghĩa more than wordstừ ngữ can describemiêu tả to me
209
502981
2102
không lời nào tả xiết
nó có ý nghĩa với tôi đến thế nào
08:37
to have accesstruy cập to what is probablycó lẽ
210
505083
1793
khi có thể thấy được bức ảnh mà có lẽ
08:38
the last photohình chụp ever takenLấy of my sonCon trai."
211
506876
4443
là bức ảnh cuối cùng của con trai tôi."
08:43
And it really madethực hiện us recognizenhìn nhận
212
511319
2301
Và điều này đã khiến chúng tôi nhận ra rằng
08:45
what this institutiontổ chức giáo dục neededcần to be
213
513620
2601
bảo tàng này cần phải được xây dựng thế nào đó
08:48
in ordergọi món to actuallythực ra tell that storycâu chuyện.
214
516221
2370
để có thể thực sự kể một câu chuyện.
08:50
We can't have just a historiannhà sử học or a curatorngười quản lý narratingnarrating
215
518591
3796
Chúng ta không thể chỉ có một nhà sử học hay
một giám tuyển kể lại câu chuyện này
08:54
objectivelykhách quan in the thirdthứ ba personngười about an eventbiến cố like that,
216
522387
3247
một cách khách quan ở ngôi thứ ba về sự kiện như thế này,
08:57
when you have the witnessesnhân chứng to historylịch sử
217
525634
2530
khi mà bạn có những nhân chứng lịch sử
09:00
who are going to make theirhọ way
218
528164
846
, những người mà hoàn toàn có thể tự tìm đến
09:01
throughxuyên qua the actualthực tế museumviện bảo tàng itselfchinh no.
219
529010
3145
bảo tàng ngoài đời.
09:04
And so we startedbắt đầu imaginingtưởng tượng the museumviện bảo tàng,
220
532155
1873
Vậy nên chúng tôi bắt đầu hình dung về một bảo tàng
09:06
alongdọc theo with the creativesáng tạo teamđội at the museumviện bảo tàng and the curatorscurators,
221
534028
3372
cùng với một đội ngũ sáng tạo và những giám tuyển,
09:09
thinkingSuy nghĩ about how the first voicetiếng nói that you would hearNghe
222
537400
1897
chúng tôi muốn những tiếng nói đầu tiên mà bạn sẽ nghe
09:11
insidephía trong the museumviện bảo tàng would actuallythực ra be of other visitorskhách.
223
539297
2609
bên trong bảo tàng sẽ là của những vị khách khác.
09:13
And so we createdtạo this ideaý kiến of an openingkhai mạc gallerybộ sưu tập
224
541906
2488
Và chúng tôi có ý tưởng lập một phòng trưng bày mở
09:16
calledgọi là We RememberHãy nhớ.
225
544394
1437
gọi là Chúng Ta Vẫn Nhớ
09:17
And I'll just playchơi you partphần of a mockupmockup of it,
226
545831
1825
Tôi sẽ mở cho các bạn nghe một đoạn băng mẫu
09:19
but you get a sensegiác quan of what it's like to actuallythực ra enterđi vào
227
547656
1947
nhưng các bạn sẽ cảm nhận được việc đó sẽ trông như thế nào khi thực sự
khi bạn thực sự bước vào
09:21
into that momentchốc lát in time
228
549603
1263
bước vào đấy vào đúng thời điểm diễn ra sự việc
09:22
and be transportedvận chuyển back in historylịch sử.
229
550866
3253
và được đưa về ngược dòng lịch sử.
09:26
(VideoVideo) VoiceGiọng nói 1: I was in HonoluluHonolulu, HawaiiHawaii.
VoiceGiọng nói 2: I was in CairoCairo, EgyptAi Cập.
230
554119
3811
(Video) Giọng nói 1: Tôi đang ở Honolulu, Hawaii
Giọng nói 2: Tôi đang ở Cairo, Ai Cập
09:29
VoiceGiọng nói 3: SurSur lesLes Champs-Đại lộ Champs-ÉlysLyséesEs, à ParisParis.
VoiceGiọng nói 4: In collegetrường đại học, at U.C. BerkeleyBerkeley.
231
557930
3438
Giọng nói 3: Tôi đang ở Champs-Elysees, Paris
Giọng nói 4: Ở trường, Đại học Berkeley.
09:33
VoiceGiọng nói 5: I was in TimesThời gian SquareQuảng trường.
VoiceGiọng nói 6: São PaoloPaolo, BrazilBra-xin.
232
561368
3206
Giọng nói 5: Tôi đang ở quảng trường Thời đại
Giọng nói 6: Sao Paolo, Brazil
09:36
(MultipleNhiều voicestiếng nói)
233
564574
4616
(Nhiều giọng nói đan xen)
09:41
VoiceGiọng nói 7: It was probablycó lẽ about 11 o'clockgiờ at night.
234
569190
2796
Giọng nói 7: Lúc ấy có lẽ tầm 11h đêm
09:43
VoiceGiọng nói 8: I was drivingđiều khiển to work at 5:45 localđịa phương time in the morningbuổi sáng.
235
571986
3748
Giọng nói 8: Tôi đang lái xe đi làm vào lúc 5:45 sáng giờ địa phương,
09:47
VoiceGiọng nói 9: We were actuallythực ra in a meetinggặp gỡ
236
575734
1261
Giọng nói 9: Chúng tôi đang trong cuộc họp
09:48
when someonengười nào bargedbarged in and said,
237
576995
1727
thì có người chạy vào và báo,
09:50
"Oh my God, a planemáy bay has just crashedbị rơi into the WorldTrên thế giới TradeThương mại CenterTrung tâm."
238
578722
3793
"Trời ơi, một máy bay đã đâm vào tòa nhà
Trung tâm Thương mại Thế giới!"
09:54
VoiceGiọng nói 10: TryingCố gắng to franticallyđiên cuồng get to a radioradio.
239
582515
2175
Giọng nói 10: Tôi điên cuồng đi tìm một cái đài phát thanh
09:56
VoiceGiọng nói 11: When I heardnghe it over the radioradio --
240
584690
1429
Giọng nói 11: Khi tôi nghe tin trên đài..
09:58
VoiceGiọng nói 12: HeardNghe nói it on the radioradio.
241
586119
1376
Giọng nói 12: Nghe nói trên đài
09:59
(MultipleNhiều voicestiếng nói)
242
587495
1750
(Nhiều giọng nói xen kẽ)
10:01
VoiceGiọng nói 13: I got a call from my fathercha.
VoiceGiọng nói 14: The phoneđiện thoại rangrang, it woketỉnh dậy me up.
243
589245
2934
Giọng nói 13: Tôi nhận được điện thoại từ ba mình.
Giọng nói 14: Điện thoại đổ chuông, dựng tôi dậy.
10:04
My businesskinh doanh partnercộng sự told me to turnxoay on the televisiontivi.
244
592179
1941
Đối tác kinh doanh của tôi nói hãy bật TV lên.
10:06
VoiceGiọng nói 15: So I switchedchuyển sang on the televisiontivi.
245
594120
2369
Giọng nói 15: Tôi bật TV lên.
10:08
VoiceGiọng nói 16: All channelskênh truyền hình in ItalyÝ were displayinghiển thị the sametương tự thing.
246
596489
2388
Giọng nói 16: Tất cả mọi kênh của Ý
đều phát cùng một hình ảnh
10:10
VoiceGiọng nói 17: The TwinSinh đôi TowersTháp.
VoiceGiọng nói 18: The TwinSinh đôi TowersTháp.
247
598877
2842
Giọng nói 17: Tháp Đôi
Giọng nói 18: Tháp Đôi.
10:13
JBJB: And you movedi chuyển from there
248
601719
1097
JB: Và bạn sẽ đi từ chỗ này
10:14
into that openmở, cavernoushang spacekhông gian.
249
602816
2084
tới một không gian mở, có nhiều ngóc ngách.
10:16
This is the so-calledcái gọi là slurrybùn wallTường.
250
604900
1885
Đây là một bức tường xi măng.
10:18
It's the originalnguyên, excavatedkhai quật wallTường at the basecăn cứ of the WorldTrên thế giới TradeThương mại CenterTrung tâm
251
606785
3174
Nó là bức tường còn sót lại
ở tầng hầm của Trung tâm Thương mại Thế giới
10:21
that withstoodchống lại the actualthực tế pressuresức ép from the HudsonHudson RiverSông
252
609959
3002
và vẫn chống chọi lại với áp suất
của dòng sông Hudson
10:24
for a fullđầy yearnăm after the eventbiến cố itselfchinh no.
253
612961
2037
trong suốt một năm sau sự kiên này.
10:26
And so we thought about carryingchở that sensegiác quan of authenticitytính xác thực,
254
614998
3201
Chúng tôi cũng nghĩ làm sao để có thể thực sự truyền tải cái cảm xúc thực sự
10:30
of presencesự hiện diện of that momentchốc lát
255
618199
2375
khi hiện diện trong khoảnh khắc ấy
10:32
into the actualthực tế exhibitiontriển lãm itselfchinh no.
256
620574
1525
vào trong không gian triển lãm.
10:34
And we tell the storiesnhững câu chuyện of beingđang insidephía trong the towerstháp
257
622099
2750
Chúng tôi đã kể những câu chuyện ở bên trong tháp đôi
10:36
throughxuyên qua that sametương tự audioâm thanh collagecắt dán,
258
624849
1534
qua cùng những cuộn băng ghi âm của nhiều người,
10:38
so you're hearingthính giác people literallynghĩa đen talkingđang nói about
259
626383
1967
nên các bạn sẽ nghe thấy mọi người kể chân thực
10:40
seeingthấy the planesmáy bay as they make theirhọ way into the buildingTòa nhà,
260
628350
2924
họ thấy máy bay khi đang đi vào trong tòa nhà
10:43
or makingchế tạo theirhọ way down the stairwellscầu thang.
261
631274
2103
hoặc khi đang xuống cầu thang.
10:45
And as you make your way into the exhibitiontriển lãm
262
633377
2247
Và khi bạn tiến vào trong triển lãm,
10:47
where it talksnói chuyện about the recoveryphục hồi,
263
635624
1846
nơi mà người ta kể về sự phục hồi sau thảm họa đó,
10:49
we actuallythực ra projectdự án directlytrực tiếp ontotrên these momentskhoảnh khắc
264
637470
2488
chúng tôi chiếu thẳng vào những khoảnh khắc
10:51
of twistedxoắn steelThép all of the experienceskinh nghiệm from people
265
639958
3197
từ giữa thanh sắt cong vênh, những trải nghiệm của người trong cuộc
10:55
who literallynghĩa đen excavatedkhai quật on tophàng đầu of the pileĐóng cọc itselfchinh no.
266
643155
3335
những người đã thực sự ngoi lên trên những đống đổ nát.
10:58
And so you can hearNghe oralmiệng historieslịch sử --
267
646490
2004
Bạn có thể nghe thấy lịch sử
được chép lại qua giọng nói..
11:00
so people who were actuallythực ra workingđang làm việc the so-calledcái gọi là bucketthùng brigadesLữ đoàn
268
648494
2471
những người xách từng xô nước để chữa cháy
11:02
as you're seeingthấy literallynghĩa đen the thousandshàng nghìn of experienceskinh nghiệm
269
650965
3185
bạn sẽ thấy hàng ngàn trải nghiệm
11:06
from that momentchốc lát.
270
654150
1835
kể từ khoảnh khắc ấy
11:07
And as you leaverời khỏi that storytellingkể chuyện momentchốc lát
271
655985
1854
Khi bạn rời khỏi khoảnh khắc ấy của câu chuyện
11:09
understandinghiểu biết about 9/11,
272
657839
1863
hiểu thêm về ngày 11/9,
11:11
we then turnxoay the museumviện bảo tàng back into a momentchốc lát of listeningnghe
273
659702
3048
khi đó chúng tôi sẽ đưa bảo tàng
quay trở lại khoảnh khắc của sự lắng nghe
11:14
and actuallythực ra talk to the individualcá nhân visitorskhách
274
662750
2772
và chuyện trò với từng vị khách một
11:17
and askhỏi them theirhọ ownsở hữu experienceskinh nghiệm about 9/11.
275
665522
2631
hỏi họ về trải nghiệm của chính họ về sự kiện 11/9.
11:20
And we askhỏi them questionscâu hỏi that are actuallythực ra
276
668153
1217
Chúng tôi hỏi họ những câu hỏi mà, thực ra,
11:21
not really answerablebộ, the typesloại of questionscâu hỏi
277
669370
2038
không thực sự có thể trả lời, kiểu câu hỏi mà
11:23
that 9/11 itselfchinh no drawsrút ra forthra for all of us.
278
671408
3496
chính sự kiện 11/9 ấy đã đặt ra cho chúng ta.
11:26
And so these are questionscâu hỏi like,
279
674904
1422
Những câu hỏi như là:
11:28
"How can a democracydân chủ balancecân đối freedomsự tự do and securityBảo vệ?"
280
676326
3157
"Làm sao một nền dân chủ có thể cân bằng
được giữa tự do và an ninh?"
11:31
"How could 9/11 have happenedđã xảy ra?"
281
679483
3574
"Làm sao sự kiện ngày 11/9 xảy ra được?"
11:35
"And how did the worldthế giới changethay đổi after 9/11?"
282
683057
2135
"Sau sự kiện 11/9, thế giới đã thay đổi như thế nào?"
11:37
And so these oralmiệng historieslịch sử,
283
685192
1531
Và những điều này chính là lịch sử được
ghi lại bằng tiếng nói.
11:38
which we'vechúng tôi đã actuallythực ra been capturingnắm bắt alreadyđã for yearsnăm,
284
686723
2883
Chúng tôi đã làm thu thập những ghi âm này từ lâu,
11:41
are then mixedpha trộn togethercùng với nhau with interviewsphỏng vấn
285
689606
2139
sau đó trộn chúng với những cuộc phỏng vấn
11:43
that we're doing with people like DonaldDonald RumsfeldRumsfeld,
286
691745
2226
với những vị như Donald Rumsfeld,
11:45
BillHóa đơn ClintonClinton, RudyRudy GiulianiGiuliani,
287
693971
1872
Bill Clinton, Rudy Giuliani,
11:47
and you mixpha trộn togethercùng với nhau these differentkhác nhau playersngười chơi
288
695843
2120
và trộn lẫn những giọng nói khác nhau
11:49
and these differentkhác nhau experienceskinh nghiệm,
289
697963
1031
những trải nghiệm khác nhau,
11:50
these differentkhác nhau reflectionsự phản chiếu pointsđiểm about 9/11.
290
698994
2366
những quan điểm khác nhau về sự kiện 11/9.
11:53
And suddenlyđột ngột the institutiontổ chức giáo dục, onceMột lần again,
291
701360
1695
Bỗng dưng, bảo tàng này, một lần nữa,
11:55
turnslượt into a listeningnghe experiencekinh nghiệm.
292
703055
2341
trở thành một trải nghiệm lắng nghe.
11:57
So I'll playchơi you just a shortngắn excerpttrích đoạn
293
705396
1821
Tôi sẽ mở một đoạn băng ngắn
11:59
of a mockupmockup that we madethực hiện of a couplevợ chồng of these voicestiếng nói,
294
707217
1954
một đoạn băng thử trộn các giọng nói lại với nhau,
12:01
but you really get a sensegiác quan
295
709171
1797
nhưng các bạn sẽ cảm nhận được
12:02
of the poetrythơ phú of everyone'smọi người reflectionsự phản chiếu on the eventbiến cố.
296
710968
3947
sự tổng hợp hài hòa những suy ngẫm của mọi người về sự kiện này.
12:06
(VideoVideo) VoiceGiọng nói 1: 9/11 was not just a NewMới YorkYork experiencekinh nghiệm.
297
714915
3343
Giọng nói 1: 11/9 không chỉ là điều một mình
New York phải trải qua
12:10
VoiceGiọng nói 2: It's something that we sharedchia sẻ, and it's something that unitedthống nhất us.
298
718258
4010
Giọng nói 2: Nó là điều chúng ta đã cùng chia sẻ,
và cũng là điều đã gắn kết chúng ta lại với nhau.
12:14
VoiceGiọng nói 3: And I knewbiết when I saw that,
299
722268
1554
Giọng nói 3: Khi xem nó, tôi biết được rằng
12:15
people who were there that day who immediatelyngay
300
723822
2055
những người có mặt ngày hôm đó và
ngay lập tức
12:17
wentđã đi to help people knownnổi tiếng and unknownkhông rõ to them
301
725877
3060
giúp đỡ người quen lẫn người mình không quen
12:20
was something that would pullkéo us throughxuyên qua.
302
728937
2018
đã là một cái gì khuyến khích chúng ta.
12:22
VoiceGiọng nói 4: All the outpouringsự tuôn ra of affectiontình cảm and emotioncảm xúc
303
730955
2819
Giọng nói 4: Tất cả những dốc đổ thương yêu, cảm xúc
12:25
that cameđã đến from our countryQuốc gia was something really
304
733774
1968
từ đất nước chúng ta đã là một cái gì đó thực sự
12:27
that will forevermãi mãi, ever stayở lại with me.
305
735742
2818
mãi mãi còn lại trong lòng tôi.
12:30
VoiceGiọng nói 5: Still todayhôm nay I praycầu nguyện and think about those
306
738560
1746
Giọng nói 5: Đến hôm nay tôi vẫn cầu nguyện và nghĩ về
12:32
who lostmất đi theirhọ livescuộc sống,
307
740306
1689
những người đã thiệt mạng,
12:33
and those who gaveđưa ra theirhọ livescuộc sống to help othersKhác,
308
741995
2677
đã hy sinh mạng sống của mình để giúp đỡ người khác
12:36
but I'm alsocũng thế remindednhắc nhở of the fabricvải of this countryQuốc gia,
309
744672
3419
nhưng tôi cũng được nhắc nhở về những sợi dây
kết nên đất nước này
12:40
the love, the compassIonlòng từ bi, the strengthsức mạnh,
310
748091
2320
tình yêu thương, lòng trắc ẩn, sức mạnh,
12:42
and I watchedđã xem a nationquốc gia come togethercùng với nhau
311
750411
2429
và tôi đã thấy cả dân tộc xích gần lại với nhau
12:44
in the middleở giữa of a terriblekhủng khiếp tragedybi kịch.
312
752840
3559
ngay trong giữa bi kịch kinh hoàng
12:50
JBJB: And so as people make theirhọ way out of the museumviện bảo tàng,
313
758013
2707
JB: Khi mọi người bước ra khỏi bảo tàng,
12:52
reflectingphản ánh on the experiencekinh nghiệm, reflectingphản ánh on theirhọ ownsở hữu thoughtssuy nghĩ of it,
314
760720
3088
suy ngẫm về sự kiện, ngẫm lại chính
nhận định của mình về nó
12:55
they then movedi chuyển into the actualthực tế spacekhông gian of the memorialĐài kỷ niệm itselfchinh no,
315
763808
3176
họ sẽ đi về phía đài tưởng niệm
12:58
because they'vehọ đã goneKhông còn back up to gradecấp,
316
766984
2078
vì họ đã vừa lùi về lịch sử.
13:01
and we actuallythực ra got involvedcó tính liên quan in the memorialĐài kỷ niệm
317
769062
2067
Chúng tôi cũng tham gia xây dựng đài tưởng niệm
13:03
after we'dThứ Tư donelàm xong the museumviện bảo tàng for a fewvài yearsnăm.
318
771129
2239
sau khi hoàn thành bảo tàng một vài năm.
13:05
The originalnguyên designernhà thiết kế of the memorialĐài kỷ niệm, MichaelMichael AradArad,
319
773368
2809
Người thiết kế ban đầu của
đài tưởng niệm là Michael Arad,
13:08
had this imagehình ảnh in his mindlí trí of all the namestên appearingxuất hiện
320
776177
2530
đã hình dung rằng những cái tên sẽ được viết
13:10
undifferentiatedundifferentiated, almosthầu hết randomngẫu nhiên,
321
778707
2396
cùng một kiểu, ngẫu nhiên,
13:13
really a poeticthơ mộng reflectionsự phản chiếu on tophàng đầu of the naturethiên nhiên
322
781103
3832
nhằm khắc họa một nét trữ tình vượt lên
13:16
of a terrorismkhủng bố eventbiến cố itselfchinh no,
323
784935
1517
hiện thực của chủ nghĩa khủng bố.
13:18
but it was a hugekhổng lồ challengethử thách for the familiescác gia đình, for the foundationnền tảng,
324
786452
3108
Nhưng đây là một thách thức lớn cho các gia đình, tổ chức
13:21
certainlychắc chắn for the first respondersphản ứng,
325
789560
1876
những người phản ứng đầu tiên
13:23
and there was a negotiationđàm phán that wentđã đi forthra
326
791436
2130
Mọi người đã thảo luận và rồi
13:25
and a solutiondung dịch was foundtìm
327
793566
1513
tìm ra giải pháp
13:27
to actuallythực ra createtạo nên not an ordergọi món in termsđiều kiện of chronologyThứ tự album của,
328
795079
3363
đó là không nêu tên theo kiểu kỷ yếu
13:30
or in termsđiều kiện of alphabeticalbảng chữ cái,
329
798442
1364
hay theo thứ tự A-B-C
13:31
but throughxuyên qua what's calledgọi là meaningfulcó ý nghĩa adjacencykề.
330
799806
2146
mà theo những nhóm tên
gắn kết theo một ý nghĩa nào đó
13:33
So these are groupingsNhóm of the namestên themselvesbản thân họ
331
801952
2751
Đây là các nhóm tên
13:36
which appearxuất hiện undifferentiatedundifferentiated but actuallythực ra have an ordergọi món,
332
804703
2668
trông hoàn toàn giống
nhau nhưng vẫn theo một thứ tự nhất định
13:39
and we, alongdọc theo with JerJer ThorpThorp, createdtạo an algorithmthuật toán
333
807371
3236
và chúng tôi, cùng với Jer Thorp đã lập một thuật toán
13:42
to take massiveto lớn amountslượng of datadữ liệu
334
810607
1995
để xử lý một lượng dữ liệu khổng lồ
13:44
to actuallythực ra startkhởi đầu to connectkết nối togethercùng với nhau all these differentkhác nhau namestên themselvesbản thân họ.
335
812602
3325
và bắt đầu liên kết những cái tên khác biệt này lại với nhau.
13:47
So this is an imagehình ảnh of the actualthực tế algorithmthuật toán itselfchinh no
336
815927
3032
Đây là hình ảnh của thật toán đó
13:50
with the namestên scrambledtranh giành for privacysự riêng tư,
337
818959
2356
Với những cái tên đã được đảo lộn nhằm giữ kín danh tính,
13:53
but you can see that these blockskhối of colormàu
338
821315
2380
nhưng bạn vẫn có thể thấy những khối màu này
13:55
are actuallythực ra the fourbốn differentkhác nhau flightschuyến bay,
339
823695
1950
là bốn chuyến bay khác nhau,
13:57
the two differentkhác nhau towerstháp, the first respondersphản ứng,
340
825645
2777
hai tháp khác nhau, người phản ứng đầu tiên,
14:00
and you can actuallythực ra see withinbên trong that differentkhác nhau floorstầng,
341
828422
2572
và có thể thấy trong những tầng khác nhau đó,
14:02
and then the greenmàu xanh lá linesđường dây are the interpersonalgiao tiếp connectionskết nối
342
830994
2775
và những đường xanh lá cây là
mối liên hệ giữa các nạn nhân
14:05
that were requestedyêu cầu by the familiescác gia đình themselvesbản thân họ.
343
833785
3174
mà chính các gia đình yêu cầu đưa vào.
14:08
And so when you go to the memorialĐài kỷ niệm,
344
836959
2381
Khi tiến vào đài tưởng niệm,
14:11
you can actuallythực ra see the overarchingoverarching organizationcơ quan
345
839340
2650
bạn sẽ thấy những phần uốn vòm
14:13
insidephía trong of the individualcá nhân poolsHồ bơi themselvesbản thân họ.
346
841990
2884
bên trong từng hồ nước
14:16
You can see the way that the geographyđịa lý of the eventbiến cố
347
844874
2370
Bạn có thể thấy cách mà đặc điểm địa lý của sự kiện này
14:19
is reflectedphản ánh insidephía trong of the memorialĐài kỷ niệm,
348
847244
2883
được khắc họa lại trong đài tưởng niệm,
14:22
and you can searchTìm kiếm for an individualcá nhân nameTên,
349
850127
1828
Bạn có thể tìm một cái tên nào đấy
14:23
or in this casetrường hợp an employernhà tuyển dụng, CantorCantor FitzgeraldFitzgerald,
350
851955
2575
giả dụ một nhân viên tên là Cantor Fitzgerald,
14:26
and see the way in which all of those namestên,
351
854530
2396
và thấy cách những cái tên đó,
14:28
those hundredshàng trăm of namestên, are actuallythực ra organizedtổ chức
352
856926
2110
hàng trăm cái tên đó được sắp xếp
14:31
ontotrên the memorialĐài kỷ niệm itselfchinh no,
353
859036
1692
ở trong đài tưởng niệm,
14:32
and use that to navigateđiều hướng the memorialĐài kỷ niệm.
354
860728
2618
và qua đó có thể tìm những ký ức về họ.
14:35
And more importantlyquan trọng, when you're actuallythực ra at the siteđịa điểm
355
863346
1936
Quan trọng hơn cả, khi mà bạn thực sự bước vào
14:37
of the memorialĐài kỷ niệm, you can see those connectionskết nối.
356
865282
1479
đài tưởng niệm, bạn sẽ thấy những mối liên hệ này.
14:38
You can see the relationshipscác mối quan hệ betweengiữa the differentkhác nhau namestên themselvesbản thân họ.
357
866761
3620
Bạn sẽ thấy mối quan hệ giữa những cái tên khác nhau.
14:42
So suddenlyđột ngột what is this undifferentiatedundifferentiated, anonymousvô danh
358
870381
3269
Vậy là những cái tên bình thường, vô danh,
14:45
groupnhóm of namestên springslò xo into realitythực tế as an individualcá nhân life.
359
873650
4678
đã trở thành một cá nhân, một cuộc đời thực.
14:50
In this casetrường hợp, HarryHarry RamosRamos,
360
878328
2168
Trong trường hợp này, Harry Ramos,
14:52
who was the headcái đầu traderthương nhân at an investmentđầu tư bankngân hàng,
361
880496
2339
trưởng phòng giao dịch của một
ngân hàng đầu tư
14:54
who stoppeddừng lại to aidviện trợ VictorVictor WaldWald on the 55ththứ floorsàn nhà of the SouthNam TowerTháp.
362
882835
5038
đã dừng lại để giúp đỡ Victor Wald
tại tầng 55 của tòa tháp phía nam
14:59
And RamosRamos told WaldWald, accordingtheo to witnessesnhân chứng,
363
887873
2685
Theo lời kể của một nhân chứng, Ramos nói với Wald:
15:02
"I'm not going to leaverời khỏi you."
364
890558
2470
"Tôi sẽ không bỏ anh lại một mình đâu!"
15:05
And Wald'sCủa Wald widowgóa phụ requestedyêu cầu that they be listedliệt kê nextkế tiếp to eachmỗi other.
365
893028
5576
Và người vợ góa của Wald đã yêu cầu
đặt tên hai người cạnh nhau
15:10
ThreeBa generationscác thế hệ agotrước, we had to actuallythực ra get people
366
898604
3202
Cách đây ba thế hệ, chúng ta đã phải lôi kéo mọi người
15:13
to go out and capturenắm bắt the storiesnhững câu chuyện for commonchung people.
367
901806
3397
ra ngoài và kể lại những câu chuyện cho ai đấy.
15:17
TodayHôm nay, of coursekhóa học, there's an unprecedentedchưa từng có amountsố lượng of storiesnhững câu chuyện
368
905203
3468
Ngày nay, đương nhiên, có không biết bao nhiêu
những câu chuyện chưa từng được kể
15:20
for all of us that are beingđang capturedbị bắt for futureTương lai generationscác thế hệ.
369
908671
3898
để chúng ta lưu lại cho những thế hệ tương lai.
15:24
And this is our hopemong, that's there's poetrythơ phú insidephía trong of eachmỗi of our storiesnhững câu chuyện.
370
912569
3513
Đây là niềm hi vọng của chúng tôi, rằng là bên trong mỗi câu chuyện đều chứa đựng những áng văn thơ.
ở trong mỗi câu chuyện của chúng ta.
15:28
Thank you very much.
371
916097
924
Cảm ơn các bạn rất nhiều!
15:29
(ApplauseVỗ tay)
372
917021
4857
Vỗ tay
Translated by Nam Nguyen Cong
Reviewed by Nhu PHAM

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jake Barton - Designer and storyteller
Principal of the New York media design firm, Local Projects, Jake Barton creates interactive and digital exhibits for the likes of the 9/11 Memorial Museum, Cleveland Museum of Art and Storycorps.

Why you should listen

Jake Barton is principal and founder of Local Projects, a New York-based design firm which specializes in media design. Since 2006, Barton and his team have been working on creating the media design for the 9/11 Memorial and Museum; they also worked to develop the algorithm used to place names around the 9/11 Memorial itself. Other clients include the Cooper-Hewitt National Design Museum, the Frank Gehry-designed Eisenhower Presidential Memorial and Cleveland Museum of Art.

In 2013, Local Projects was named the National Design Award winner for Interaction Design, while in 2011 it was listed as the second most innovative design firm by Fast Company magazine. Meanwhile, The Atlantic writes of Barton, "At the crux of Barton's work is the idea of collaborative storytelling, which invites museum and memorial visitors to share their own experiences, observations, and memories through interactive technology, turning passive observers into active participants."

More profile about the speaker
Jake Barton | Speaker | TED.com