TEDGlobal 2014
Sangu Delle: In praise of macro -- yes, macro -- finance in Africa
Sangu Delle: Ủng hộ tài chính vĩ mô - vâng, vĩ mô ở châu Phi
Filmed:
Readability: 6
1,183,051 views
Trong bài nói chuyện ngắn nhưng hùng hồn này, nhà tài chính Sangu Delle đặt nghi vấn, liệu tiểu tài chính - những khoản vay nhỏ dành cho các doanh nghiệp nhỏ - có thực sự là chìa khóa thúc đẩy tăng trưởng tại các nước đang phát triển. "Chúng ta dường như vẫn cứ mơ mộng rằng mỗi người nông dân nghèo châu Phi chính là một doanh nhân", nhưng, "Những kinh nghiệm của tôi lại cho thấy, mọi người ở đây chỉ cần có việc làm." Delle, một TED Fellow, đã chỉ ra những lợi ích từ các công ty, nhà máy lớn trong công cuộc phá bỏ rào cản thương mại tại châu Phi.
Sangu Delle - Entrepreneur
Sangu Delle is an entrepreneur and clean water activist. A TED Fellow who hails from Ghana, he sees incredible potential in the African economy. Full bio
Sangu Delle is an entrepreneur and clean water activist. A TED Fellow who hails from Ghana, he sees incredible potential in the African economy. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Traditional prescriptions for growth
in Africa are not working very well.
in Africa are not working very well.
0
606
5901
Các chính sách phát triển châu Phi
đang không mang lại hiệu quả.
đang không mang lại hiệu quả.
Sau một nghìn tỷ đô
viện trợ được rót cho châu Phi
viện trợ được rót cho châu Phi
00:18
After one trillion dollars
in African development-related aid
in African development-related aid
1
6519
4452
trong vòng 60 năm qua,
00:22
in the last 60 years,
2
10971
2128
thu nhập bình quân theo đầu người
lại đang thấp hơn những năm 70.
lại đang thấp hơn những năm 70.
00:25
real per capita income today
is lower than it was in the 1970s.
is lower than it was in the 1970s.
3
13099
4748
Viện trợ không mang lại kết quả.
00:30
Aid is not doing too well.
4
18867
2303
00:33
In response,
5
21170
1418
Để cải thiện tình trạng đó,
00:34
the Bretton Woods institutions --
the IMF and the World Bank --
the IMF and the World Bank --
6
22588
4084
các tổ chức Bretton Woods --
IMF và Ngân Hàng thế giới --
IMF và Ngân Hàng thế giới --
00:38
pushed for free trade not aid,
7
26672
3554
đã cố gắng thúc đẩy
thương mại tự do thay vì viện trợ,
thương mại tự do thay vì viện trợ,
tuy nhiên, những ghi chép lịch sử
lại cho thấy có ít bằng chứng
lại cho thấy có ít bằng chứng
00:42
yet the historical record
shows little empirical evidence
shows little empirical evidence
8
30226
4225
00:46
that free trade leads to economic growth.
9
34451
4110
rằng tự do thương mại
thúc đẩy kinh tế.
thúc đẩy kinh tế.
Một giải pháp mới được cho là hiệu quả
chính là tiểu tín dụng.
chính là tiểu tín dụng.
00:50
The newly prescribed
silver bullet is microcredit.
silver bullet is microcredit.
10
38561
3899
00:54
We seem to be fixated
on this romanticized idea
on this romanticized idea
11
42460
3717
Chúng ta dường như đang mơ
một giấc mơ thật nên thơ,
một giấc mơ thật nên thơ,
rằng mỗi người nông dân nghèo của
châu Phi chính là một doanh nhân.
châu Phi chính là một doanh nhân.
00:58
that every poor peasant in Africa
is an entrepreneur.
is an entrepreneur.
12
46177
3854
(Tiếng cười)
01:02
(Laughter)
13
50031
2067
Nhưng, công việc và những chuyến đi
tới hơn 40 nước châu Phi
tới hơn 40 nước châu Phi
01:05
Yet my work and travel
in 40-plus countries across Africa
in 40-plus countries across Africa
14
53328
5370
01:10
have taught me that most people
want jobs instead.
want jobs instead.
15
58698
4917
đã dạy tôi rằng hầu hết mọi người,
thay vì mơ mộng, đều muốn có việc làm.
thay vì mơ mộng, đều muốn có việc làm.
Giải pháp của tôi là:
Hãy quên đi các tiểu doanh nghiệp.
Hãy quên đi các tiểu doanh nghiệp.
01:15
My solution: Forget micro-entrepreneurs.
16
63615
3135
01:19
Let's invest in building
pan-African titans
pan-African titans
17
67190
3646
Hãy đầu tư xây dựng
những "gã khổng lồ" của Châu Phi
những "gã khổng lồ" của Châu Phi
01:22
like Sudanese businessman Mo Ibrahim.
18
70836
4225
như doanh nhân người Su-dan
Mo Ibrahim đã làm.
Mo Ibrahim đã làm.
Ông ấy mạo hiểm đánh cược vào châu Phi
khi thành lập Celtel International năm 98
khi thành lập Celtel International năm 98
01:27
Mo took a contrarian bet on Africa when
he founded Celtel International in '98
he founded Celtel International in '98
19
75061
5898
01:32
and built it into a mobile
cellular provider
cellular provider
20
80959
3535
và biến nó trở thành
nhà cung cấp mạng điện thoại di động
nhà cung cấp mạng điện thoại di động
với hơn 24 triệu thuê bao trên khắp
14 quốc gia châu Phi cho đến năm 2004.
14 quốc gia châu Phi cho đến năm 2004.
01:36
with 24 million subscribers
across 14 African countries by 2004.
across 14 African countries by 2004.
21
84494
6407
Mô hình được Mo sử dụng ưu việt hơn
mô hình của các doanh nghiệp khác ở chỗ,
mô hình của các doanh nghiệp khác ở chỗ,
01:44
The Mo model might be better
than the everyman entrepreneur model,
than the everyman entrepreneur model,
22
92076
3669
01:47
which prevents an effective means
of diffusion and knowledge-sharing.
of diffusion and knowledge-sharing.
23
95745
3996
nó thúc đẩy
sự phát tán và chia sẻ thông tin.
sự phát tán và chia sẻ thông tin.
01:51
Perhaps we are not at a stage in Africa
24
99741
2616
Có thể ta đang không
ở trên sân khấu Châu Phi,
ở trên sân khấu Châu Phi,
01:54
where many actors and small enterprises
leads to growth through competition.
leads to growth through competition.
25
102357
5267
nơi mà diễn viên và doanh nghiệp
phát triển nhờ cạnh tranh.
phát triển nhờ cạnh tranh.
01:59
Consider these two alternative scenarios.
26
107624
3410
Cùng xem xét hai viễn cảnh sau.
Một: Bạn cho mỗi người trong số 500
nông dân trồng chuối vay 200 đô
nông dân trồng chuối vay 200 đô
02:03
One: You loan 200 dollars
to each of 500 banana farmers
to each of 500 banana farmers
27
111034
6036
02:09
allowing them to dry
their surplus bananas
their surplus bananas
28
117070
2897
để sấy khô lượng chuối dư thừa
02:11
and fetch 15 percent more revenue
at the local market.
at the local market.
29
119967
4328
và thu về thêm 15% lợi nhuận từ
thị trường địa phương.
thị trường địa phương.
Hoặc là: Bạn cho một doanh nhân
có tầm nhìn vay 100,000 đô la
có tầm nhìn vay 100,000 đô la
02:16
Or two: You give 100,000 dollars
to one savvy entrepreneur
to one savvy entrepreneur
30
124295
6182
02:22
and help her set up a factory
that yields 40 percent additional income
that yields 40 percent additional income
31
130477
5218
và giúp cô ấy xây dựng nhà máy
mà có thể đem về thêm 40% thu nhập
mà có thể đem về thêm 40% thu nhập
02:27
to all 500 banana farmers
and creates 50 additional jobs.
and creates 50 additional jobs.
32
135695
5097
cho toàn bộ 500 nông dân
và tạo việc thêm cho 50 người.
và tạo việc thêm cho 50 người.
Chúng tôi đã đầu tư vào viễn cảnh thứ 2,
02:33
We invested in the second scenario,
33
141747
2624
02:36
and backed 26-year-old
Kenyan entrepreneur Eric Muthomi
Kenyan entrepreneur Eric Muthomi
34
144371
4496
và hỗ trợ doanh nhân 26 tuổi
người Kenya, Eric Muthomi
người Kenya, Eric Muthomi
thành lập một nhà máy chế biến nông sản
có tên là Stawi
có tên là Stawi
02:40
to set up an agro-processing
factory called Stawi
factory called Stawi
35
148867
3669
02:44
to produce gluten-free
banana-based flour and baby food.
banana-based flour and baby food.
36
152536
4884
để sản xuất bột chuối không chứa gluten
và thức ăn cho trẻ em.
và thức ăn cho trẻ em.
02:50
Stawi is leveraging economies of scale
37
158242
3041
Stawi đang tận dụng
lợi thế kinh tế nhờ quy mô
lợi thế kinh tế nhờ quy mô
02:53
and using modern manufacturing processes
to create value for not only its owners
to create value for not only its owners
38
161283
4881
và sử dụng quy trình sản xuất hiện đại
để tạo ra giá trị không chỉ cho chủ sở hữu
để tạo ra giá trị không chỉ cho chủ sở hữu
02:58
but its workers, who have
an ownership in the business.
an ownership in the business.
39
166164
3335
mà còn cho cả công nhân,
những người đồng sở hữu doanh nghiệp.
những người đồng sở hữu doanh nghiệp.
03:02
Our dream is to take an Eric Muthomi
and try to help him become a Mo Ibrahim,
and try to help him become a Mo Ibrahim,
40
170579
6129
Mong muốn của chúng tôi là đưa một
Eric Muthomi trở thành Mo Ibrahim,
Eric Muthomi trở thành Mo Ibrahim,
03:08
which requires skill, financing,
local and global partnerships,
local and global partnerships,
41
176708
5147
điều đòi hỏi kĩ năng, tài chính, cộng tác
ở địa phương, trên toàn cầu,
ở địa phương, trên toàn cầu,
03:13
and extraordinary perseverance.
42
181855
2670
và tính bền bỉ đáng kinh ngạc.
03:16
But why pan-African?
43
184525
2085
Nhưng tại sao lại là Châu Phi?
03:19
The scramble for Africa
during the Berlin Conference of 1884 --
during the Berlin Conference of 1884 --
44
187590
4598
Cuộc tranh giành châu Phi trong suốt
Hội nghị Berlin năm 1884,
Hội nghị Berlin năm 1884,
nơi mà, nói thẳng ra, người dân châu Phi
đã không hề được quan tâm thích đáng -
đã không hề được quan tâm thích đáng -
03:24
where, quite frankly, we Africans
were not exactly consulted --
were not exactly consulted --
45
192188
4736
03:28
(Laughter) (Applause) --
46
196924
5408
(Tiếng cười) (Vỗ tay) --
đã dẫn tới
sự chia rẽ lục địa này
sự chia rẽ lục địa này
03:35
resulted in massive fragmentation
47
203542
2461
03:38
and many sovereign states
with small populations:
with small populations:
48
206003
2531
thành nhiều quốc gia
với dân số nhỏ;
với dân số nhỏ;
Liberia, 4 triệu;
Cape Verde, 500,000.
Cape Verde, 500,000.
03:40
Liberia, four million;
Cape Verde, 500,000.
Cape Verde, 500,000.
49
208534
3042
Châu Phi đóng góp 1 tỷ người,
03:43
Pan-Africa gives you one billion people,
50
211576
2739
03:46
granted across 55 countries
with trade barriers and other impediments,
with trade barriers and other impediments,
51
214315
4157
khắp 55 nước, với
rào cản thương mại và các trở ngại khác,
rào cản thương mại và các trở ngại khác,
03:50
but our ancestors traded
across the continent
across the continent
52
218472
3233
nhưng tổ tiên chúng tôi đã từng
thông thương khắp lục địa
thông thương khắp lục địa
trước khi người châu Âu đến
và vẽ nên đường biên giới.
và vẽ nên đường biên giới.
03:53
before Europeans drew lines around us.
53
221705
2577
03:56
The pan-African opportunities
outweigh the challenges,
outweigh the challenges,
54
224282
3437
Cơ hội dành cho châu Phi
nhiều hơn là thách thức,
nhiều hơn là thách thức,
và đó là lý do chúng tôi bắt đầu
mở rộng thị trường của Stawi từ Kenya
mở rộng thị trường của Stawi từ Kenya
03:59
and that's why we're expanding
Stawi's markets from just Kenya
Stawi's markets from just Kenya
55
227719
3436
tới Algeria, Nigeria, Ghana, và mọi nơi
tiêu thụ sản phẩm của chúng tôi.
tiêu thụ sản phẩm của chúng tôi.
04:03
to Algeria, Nigeria, Ghana,
and anywhere else that will buy our food.
and anywhere else that will buy our food.
56
231155
4365
Chúng tôi mong sẽ giải quyết vấn đề
an ninh lương thực, hỗ trợ nông dân,
an ninh lương thực, hỗ trợ nông dân,
04:07
We hope to help solve food security,
empower farmers, create jobs,
empower farmers, create jobs,
57
235520
3994
04:11
develop the local economy,
and we hope to become rich in the process.
and we hope to become rich in the process.
58
239514
4434
tạo việc, phát triển kinh tế địa phương,
và hi vọng sẽ trở nên giàu mạnh.
và hi vọng sẽ trở nên giàu mạnh.
Tuy đây có vẻ là một hướng tiếp cận
không có gì là hấp dẫn
không có gì là hấp dẫn
04:15
While it's not the sexiest approach,
59
243948
2219
04:18
and maybe it doesn't
achieve the same feel-good
achieve the same feel-good
60
246167
2248
và có thể không được lòng người
giống như
giống như
04:20
as giving a woman 100 dollars
to buy a goat on kiva.org,
to buy a goat on kiva.org,
61
248415
3891
khi cho một người phụ nữ 100 đô
để mua dê trên kiva.org,
để mua dê trên kiva.org,
04:24
perhaps supporting fewer,
higher-impact entrepreneurs
higher-impact entrepreneurs
62
252306
3925
nhưng có thể, việc hỗ trợ các doanh nhân
ít nhưng hiệu quả hơn
ít nhưng hiệu quả hơn
04:28
to build massive businesses
that scale pan-Africa
that scale pan-Africa
63
256231
2973
để xây dựng những doanh nghiệp khổng lồ
giúp nâng tầm vóc của châu Phi
giúp nâng tầm vóc của châu Phi
04:31
can help change this.
64
259204
3160
có thể sẽ làm thay đổi cục diện.
Tự do chính trị mà tổ tiên chúng tôi
phải đấu tranh để có
phải đấu tranh để có
04:34
The political freedom
for which our forebearers fought
for which our forebearers fought
65
262364
4554
04:38
is meaningless without economic freedom.
66
266918
3718
sẽ là vô nghĩa
nếu không có tự do kinh tế.
nếu không có tự do kinh tế.
Chúng tôi ủng hộ cho cuộc đấu tranh
giành tự do kinh tế này
giành tự do kinh tế này
04:43
We hope to aid this fight
for economic freedom
for economic freedom
67
271326
2810
bằng việc tạo ra các doanh nghiệp
mang đẳng cấp quốc tế,
mang đẳng cấp quốc tế,
04:46
by building world-class businesses,
68
274136
2461
04:48
creating indigenous wealth,
69
276597
1974
tạo ra sự giàu có bản địa,
cung cấp việc làm,
điều vô cùng cần thiết,
điều vô cùng cần thiết,
04:50
providing jobs that we
so desperately need,
so desperately need,
70
278571
3134
và hy vọng sẽ đạt được
thành tựu này vào một ngày không xa.
thành tựu này vào một ngày không xa.
04:53
and hopefully helping achieve this.
71
281705
3197
Châu Phi rồi sẽ đi lên.
04:57
Africa shall rise.
72
285792
2902
Xin cảm ơn.
05:00
Thank you.
73
288694
1556
(Vỗ tay)
05:02
(Applause)
74
290250
5758
05:09
Tom Rielly: So Sangu, of course,
this is strong rhetoric.
this is strong rhetoric.
75
297471
3994
Tom Rielly: Sangu, bài nói chuyện của anh
thật hùng hồn.
thật hùng hồn.
05:13
You're making 100 percent contrast
between microcredit
between microcredit
76
301465
2995
Anh đã chỉ ra
sự đối lập giữa tiểu tín dụng,
sự đối lập giữa tiểu tín dụng,
05:16
and regular investment
and growing regular investment.
and growing regular investment.
77
304460
4365
lối đầu tư và tăng cường đầu tư
thông thường.
thông thường.
Anh có cho rằng tiểu tín dụng
sẽ đóng vai trò nào đó không?
sẽ đóng vai trò nào đó không?
05:20
Do you think there is
a role for microcredit at all?
a role for microcredit at all?
78
308825
2452
05:23
Sangu Delle: I think there is a role.
79
311277
2262
Sangu Delle: Tôi nghĩ là có.
Tiểu tín dụng là hình thức
tiến bộ, tuyệt vời
tiến bộ, tuyệt vời
05:25
Microcredit has been a great,
innovative way
innovative way
80
313539
2554
05:28
to expand financial access
to the bottom of the pyramid.
to the bottom of the pyramid.
81
316093
3970
để mở rộng tiếp cận tài chính
ở đáy kim tự tháp.
ở đáy kim tự tháp.
Nhưng đối với
những vấn đề của châu Phi,
những vấn đề của châu Phi,
05:32
But for the problems we face in Africa,
82
320063
2252
như khi nhìn vào kế hoạch Marshall,
việc quyên góp cừu là không đủ
việc quyên góp cừu là không đủ
05:34
when we are looking
at the Marshall Plan
at the Marshall Plan
83
322315
1889
05:36
to revitalize war-torn Europe,
84
324204
1617
để hồi sinh châu Âu
bị hủy hoại bởi chiến tranh.
bị hủy hoại bởi chiến tranh.
05:37
it was not full of donations of sheep.
85
325821
2083
Chúng ta cần nhiều hơn
là tiểu tín dụng.
là tiểu tín dụng.
05:39
We need more than just microcredit.
86
327904
1722
Cái ta cần,
không chỉ là được vay 200 đô,
không chỉ là được vay 200 đô,
05:41
We need more than just give 200 dollars.
87
329626
2131
mà còn những công ty lớn
và việc làm.
và việc làm.
05:43
We need to build big businesses,
and we need jobs.
and we need jobs.
88
331757
3074
TR: Rất tốt.
Cảm ơn anh rất nhiều.
Cảm ơn anh rất nhiều.
05:46
TR: Very good. Thank you so much.
89
334831
2396
05:49
(Applause)
90
337227
2665
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Sangu Delle - EntrepreneurSangu Delle is an entrepreneur and clean water activist. A TED Fellow who hails from Ghana, he sees incredible potential in the African economy.
Why you should listen
Born in Ghana, Sangu Delle's childhood home was a refuge for victims of torture and violence from neighboring Liberia and Sierra Leone. Delle graduated from Harvard College with highest honors in African Studies and Economics. He was awarded the Soros Fellowship and pursued a Juris Doctor of Law and MBA at Harvard Law School and Harvard Business School, respectively.
At Harvard, enrolling in the Social Engagement Initiative program that bridged the academic study and practical service gap, Delle co-founded cleanacwa (formerly the African Development Initiative) in 2007, which today is currently working to bring clean water and sanitation to over 200,000 people in 160 villages in the Ayensuano, Suhum and Nandom districts in Ghana. Delle is also passionate about mental health and wellness, and was a founding member of Harvard University’s Mental Health Alumni Special Interest Group.
Delle has previously worked at Goldman Sachs, Morgan Stanley and Valiant Capital Partners. Convinced that the real needs of communities can best be met through entrepreneurship, in 2008 he founded an investment holding company, Golden Palm Investments(GPI) to fund promising start-ups that can have social impact and generate jobs. GPI has backed technology startups such as Andela, Flutterwave and mPharma. GPI has also built a portfolio of greenfield companies in healthcare, agriculture and financial services. Delle serves as the Chairman and Chief Executive Officer of GPI.
Delle has received several international accolades including being named a 2016 finalist for “Young CEO of the Year” by the Africa CEO Forum, Africa’s “Young Person of the Year” in 2014 by the Future Africa Awards, selected as a 2014 TEDGlobal Fellow, Forbes’ top 30 most promising entrepreneurs in Africa and Euromoney’s “Africa’s Rising Stars” award. Institut Choiseul and Forbes Afrique named Delle as one of the top “100 Economic Leaders in Africa” in 2015. Mic named Delle as one of 9 entrepreneurs in the millennial generation making a difference.
Delle is a Trustee of the Peddie School in NJ and serves on the Advisory Board and chairs the Leadership Council of Harvard University’s Center for African Studies. He also serves on the inaugural West Africa Advisory Group of the Rhodes Scholarship at Oxford University.
Delle loves the outdoors and trekked Mount Everest in 2013 and summited Kilimanjaro during the summer of 2015.
Sangu Delle | Speaker | TED.com