TED Talks Live
Jamila Raqib: The secret to effective nonviolent resistance
Jamila Raquib: Bí mật để kháng bất bạo động hiệu quả
Filmed:
Readability: 4.9
978,122 views
Chúng ta sẽ không kết thúc bạo lực bằng cách nói với mọi người rằng hanfhh động đó là sai, Jamila Raquib, giám đóc điều hành Viện Albert Eisstein nói. Thay vào đó, chúng ta phải tìm ra cách thay thế để thực hiện xung đột có sức mạnh và sự hiệu quả ngang bằng. Raquib thúc đẩy kháng bất bạo động đến những người đang sống dưới chế độ độc tài - và có nhiều cách hơn là biểu tình đường phố. Cô chia sẻ những ví dụ để khuyến khích các chiến lược sáng tạo dẫn đến thay đổi khắp thế giới và 1 thông điệp hy vọng về tương lai không có xung đột vũ trang. "Hy vọng lớn nhất của loài người không dựa vào việc lên án bạo lực nhưng làm cho bạo lực mất tác dụng." Raquib nói.
Jamila Raqib - Peacemaker
Jamila Raqib works on pragmatic approaches to nonviolent action for activists, human rights organizations, academics and governments globally. Full bio
Jamila Raqib works on pragmatic approaches to nonviolent action for activists, human rights organizations, academics and governments globally. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
War has been a part of my life
since I can remember.
since I can remember.
0
1197
2995
Chiến tranh là 1 phần cuộc sống của tôi
khi tôi còn nhớ được.
khi tôi còn nhớ được.
00:16
I was born in Afghanistan,
just six months after the Soviets invaded,
just six months after the Soviets invaded,
1
4811
4144
Tôi sinh ra ở Afganistan,
chỉ 6 tháng sau khi Xô Viết xâm lược,
chỉ 6 tháng sau khi Xô Viết xâm lược,
00:21
and even though I was too young
to understand what was happening,
to understand what was happening,
2
9526
3281
mặc dù lúc đó tôi còn quá nhỏ
để hiểu chuyện gì đang diễn ra,
để hiểu chuyện gì đang diễn ra,
00:24
I had a deep sense of the suffering
and the fear around me.
and the fear around me.
3
12831
3321
Tôi có ý niệm về sự chịu đựng
và nỗi sợ quanh mình.
và nỗi sợ quanh mình.
00:29
Those early experiences had a major impact
on how I now think about war and conflict.
on how I now think about war and conflict.
4
17219
5122
Những trải nghiệm đầu đời
ảnh hưởng lớn đến cách tôi nghĩ
ảnh hưởng lớn đến cách tôi nghĩ
về chiến tranh và xung đột.
00:35
I learned that when people
have a fundamental issue at stake,
have a fundamental issue at stake,
5
23049
3438
Tôi biết rằng khi con người
có vấn đề cơ bản về quyền lợi
có vấn đề cơ bản về quyền lợi
00:38
for most of them,
6
26511
1252
đối với hầu hết bọn họ,
00:39
giving in is not an option.
7
27787
1632
đầu hàng không phải là lựa chọn.
00:41
For these types conflicts --
8
29971
1612
Đối với những loại xung đột này--
00:43
when people's rights are violated,
9
31607
1785
khi quyền con người bị xâm phạm,
00:45
when their countries are occupied,
10
33416
1770
khi đất nước họ bị chiếm đóng,
00:47
when they're oppressed and humiliated --
11
35210
2218
khi họ bị áp bức và làm nhục --
00:49
they need a powerful way
to resist and to fight back.
to resist and to fight back.
12
37452
3158
họ cần có cách để phản kháng
và chống trả lại.
và chống trả lại.
00:53
Which means that no matter how destructive
and terrible violence is,
and terrible violence is,
13
41308
4263
Có nghĩa là bất kể bạo lực kinh khủng
và tàn khốc đến thế nào,
và tàn khốc đến thế nào,
00:57
if people see it as their only choice,
14
45595
2424
nếu người ta thấy rằng
đó là lựa chọn duy nhất
đó là lựa chọn duy nhất
01:00
they will use it.
15
48043
1457
họ sẽ dùng nó.
01:02
Most of us are concerned
with the level of violence in the world.
with the level of violence in the world.
16
50074
3576
Đa số chúng ta quan tâm đến
mức độ bạo lực trên thế giới.
mức độ bạo lực trên thế giới.
01:06
But we're not going to end war
17
54045
1454
Nhưng chúng ta không thể
kết thúc chiến tranh
kết thúc chiến tranh
01:07
by telling people
that violence is morally wrong.
that violence is morally wrong.
18
55523
2708
bằng cách nói rằng
bạo lực là trái đạo đức.
bạo lực là trái đạo đức.
01:10
Instead, we must offer them a tool
19
58883
2399
Thay vào đó, ta cần cho bọn họ
một công cụ
một công cụ
01:13
that's at least as powerful
and as effective as violence.
and as effective as violence.
20
61306
3339
ít nhất cũng mạnh mẽ và hiệu quả
bằng bạo lực.
bằng bạo lực.
01:17
This is the work I do.
21
65574
1486
Đây là công việc tôi làm.
01:19
For the past 13 years,
22
67717
1539
Trong 13 năm qua,
01:21
I've been teaching people
23
69280
1285
tôi dạy mọi người
01:22
in some of the most difficult
situations around the world
situations around the world
24
70589
3108
ở trong một vài tình huống
khó khăn nhất trên thế giới
khó khăn nhất trên thế giới
01:25
how they can use nonviolent
struggle to conduct conflict.
struggle to conduct conflict.
25
73721
3367
làm sao để sử dụng đấu tranh bất bạo động
để xử lý xung đột.
để xử lý xung đột.
01:30
Most people associate this type of action
with Gandhi and Martin Luther King.
with Gandhi and Martin Luther King.
26
78113
4690
Hầu hết mọi người khi nghe đều liên tưởng
tới Gandhi và Martin Luther King.
tới Gandhi và Martin Luther King.
01:35
But people have been using
nonviolent action for thousands of years.
nonviolent action for thousands of years.
27
83589
3713
Nhưng con người đã sử dụng biện pháp
bất bạo động hàng ngàn năm rồi.
bất bạo động hàng ngàn năm rồi.
01:39
In fact, most of the rights
that we have today in this country --
that we have today in this country --
28
87831
4332
Thực ra hầu hết các quyền mà
chúng ta có ngày nay trên đất nước này
chúng ta có ngày nay trên đất nước này
01:44
as women,
29
92187
1151
là phụ nữ
01:45
as minorities,
30
93362
1151
là người dân tộc thiểu số
01:46
as workers,
31
94537
1348
là công nhân,
01:47
as people of different sexual orientations
32
95909
2566
là người có xu hướng tình dục khác nhau
01:50
and citizens concerned
with the environment --
with the environment --
33
98499
2458
và công dân quan tâm
tới môi trường -
tới môi trường -
01:52
these rights weren't handed to us.
34
100981
1857
chúng ta không được trao
những quyền này.
những quyền này.
01:55
They were won by people
who fought for them
who fought for them
35
103226
2160
Những quyền này dành được
do người ta chiến đấu vì chúng
01:57
and who sacrificed for them.
36
105410
1822
và hi sinh vì chúng.
01:59
But because we haven't learned
from this history,
from this history,
37
107256
2520
Nhưng vì chúng ta không học được
từ lịch sử này,
từ lịch sử này,
02:01
nonviolent struggle as a technique
is widely misunderstood.
is widely misunderstood.
38
109800
4041
đấu tranh bất bạo động là kỹ thuật
luôn bị hiểu lầm.
luôn bị hiểu lầm.
02:06
I met recently with a group
of Ethiopian activists,
of Ethiopian activists,
39
114488
3122
Vừa đây tôi có gặp 1 nhóm
nhà hoạt động người Etiopia,
nhà hoạt động người Etiopia,
02:09
and they told me something
that I hear a lot.
that I hear a lot.
40
117634
3150
họ kể cho tôi nghe vài điều
mà tôi được nghe rất nhiều.
mà tôi được nghe rất nhiều.
02:12
They said they'd already
tried nonviolent action,
tried nonviolent action,
41
120808
2326
Nói rằng họ đã cố gắng
thực hiện hành vi bất bạo động
thực hiện hành vi bất bạo động
02:15
and it hadn't worked.
42
123158
1418
nhưng nó không có tác dụng.
02:16
Years ago they held a protest.
43
124600
2336
Nhiều năm trước họ tổ chức
1 cuộc biểu tình.
1 cuộc biểu tình.
02:18
The government arrested everyone,
and that was the end of that.
and that was the end of that.
44
126960
3708
Chính phủ bỏ tù tất cả mọi người,
và như vậy là chấm dứt hết.
và như vậy là chấm dứt hết.
02:23
The idea that nonviolent struggle
is equivalent to street protests
is equivalent to street protests
45
131302
3960
Ý tưởng đấu tranh bất bạo động
tương đồng với biểu tình đường phố
tương đồng với biểu tình đường phố
02:27
is a real problem.
46
135286
1398
là 1 vấn đề nan giải có thực.
02:29
Because although protests can be a great
way to show that people want change,
way to show that people want change,
47
137204
4400
Vì mặc dù biểu tình là cách tốt
để thể hiện rằng người ta muốn thay đổi,
để thể hiện rằng người ta muốn thay đổi,
02:33
on their own, they don't
actually create change --
actually create change --
48
141628
2870
một mình họ, họ không thể
thực sự tạo ra đổi thay -
thực sự tạo ra đổi thay -
02:36
at least change that is fundamental.
49
144522
1968
ít nhất là đổi thay cơ bản.
02:38
(Laughter)
50
146514
1188
(Cười)
02:39
Powerful opponents are not going to give
people what they want
people what they want
51
147726
3109
Những đối thủ mạnh sẽ không đưa cho
người dân những gì họ muốn
người dân những gì họ muốn
02:42
just because they asked nicely ...
52
150859
1932
chỉ vì người dân thỉnh cầu ôn hòa...
02:45
or even not so nicely.
53
153519
1877
hoặc cả khi không ôn hòa.
02:47
(Laughter)
54
155420
1133
(Cười)
02:48
Nonviolent struggle works
by destroying an opponent,
by destroying an opponent,
55
156577
3044
Đấu tranh bất bạo động hiệu quả
khi hủy hoại được địch thủ,
khi hủy hoại được địch thủ,
02:52
not physically,
56
160018
1312
không phải về thể chất,
02:53
but by identifying the institutions
that an opponent needs to survive,
that an opponent needs to survive,
57
161354
4410
mà là xác định các thể chế
mà một đối thủ cần để tồn tại,
mà một đối thủ cần để tồn tại,
02:57
and then denying them
those sources of power.
those sources of power.
58
165788
2182
và tước đi nguồn sức mạnh
từ những thể chế ấy.
từ những thể chế ấy.
03:00
Nonviolent activists
can neutralize the military
can neutralize the military
59
168470
2764
Các nhà hoạt động bất bạo động
có thể trung lập quân đội
có thể trung lập quân đội
03:03
by causing soldiers to defect.
60
171258
2224
bằng cách làm quân lính
tê liệt.
tê liệt.
03:05
They can disrupt the economy
through strikes and boycotts.
through strikes and boycotts.
61
173506
3275
Họ có thể phá vỡ nền kinh tế
bằng đình công và tẩy chay.
bằng đình công và tẩy chay.
03:09
And they can challenge
government propaganda
government propaganda
62
177190
2302
Và họ có thể thách thức
tuyên truyền chính phủ
tuyên truyền chính phủ
03:11
by creating alternative media.
63
179516
1866
bằng cách tạo ra
truyền thông thay thế.
truyền thông thay thế.
03:13
There are a variety of methods
that can be used to do this.
that can be used to do this.
64
181829
2844
Có nhiều phương pháp có thể
được sử dụng để làm việc này.
được sử dụng để làm việc này.
03:17
My colleague and mentor, Gene Sharp,
65
185384
2792
Đồng nghiệp và người cố vấn
của tôi là Gene Sharp,
của tôi là Gene Sharp,
03:20
has identified 198 methods
of nonviolent action.
of nonviolent action.
66
188200
4627
đã chỉ ra có 198 phương pháp
thực hiện hành vi bất bạo động.
thực hiện hành vi bất bạo động.
03:26
And protest is only one.
67
194186
1765
Và biểu tình chỉ là 1 trong số đó.
03:28
Let me give you a recent example.
68
196376
1997
Để tôi đưa ra 1 ví dụ gần đây.
03:30
Until a few months ago,
69
198885
1469
Cách đây vài tháng,
03:32
Guatemala was ruled
by corrupt former military officials
by corrupt former military officials
70
200378
3217
Guatemala bị khống chế bởi
các cựu nhân viên quân đội thoái hóa
các cựu nhân viên quân đội thoái hóa
03:35
with ties to organized crime.
71
203619
1811
có quan hệ với tội phạm có tổ chức.
03:38
People were generally aware of this,
72
206071
1793
Người dân, nhìn chung,
nhận thức được vấn đề,
nhận thức được vấn đề,
03:39
but most of them felt powerless
to do anything about it --
to do anything about it --
73
207888
3350
nhưng đa số lại cảm thấy bất lực
khi xử lý việc này -
khi xử lý việc này -
03:44
until one group of citizens,
just 12 regular people,
just 12 regular people,
74
212401
4081
đến khi 1 nhóm người
chỉ với 12 dân thường,
chỉ với 12 dân thường,
03:48
put out a call on Facebook
to their friends
to their friends
75
216506
2742
kêu gọi bạn bè trên Facebook
03:51
to meet in the central plaza,
holding signs with a message:
holding signs with a message:
76
219272
3239
để gặp ở quảng trường trung tâm,
giơ tấm bảng với thông điệp:
giơ tấm bảng với thông điệp:
03:55
"Renuncia YA" --
77
223046
1385
"Renuncia YA"
03:57
resign already.
78
225024
1416
nghĩa là hãy từ chức đi.
03:59
To their surprise,
79
227199
1409
Trước sự ngạc nhiên của họ,
04:00
30,000 people showed up.
80
228632
1760
30,000 người cùng tham gia.
04:03
They stayed there for months
as protests spread throughout the country.
as protests spread throughout the country.
81
231045
3437
Họ ở đó hàng tháng
vì biểu tình lan rộng ra cả nước.
vì biểu tình lan rộng ra cả nước.
04:06
At one point,
82
234932
1156
Một mặt,
04:08
the organizers delivered hundreds of eggs
to various government buildings
to various government buildings
83
236112
4188
những người tổ chức đã ném hàng trăm
quả trứng vào nhiều tòa nhà chính phủ
quả trứng vào nhiều tòa nhà chính phủ
04:12
with a message:
84
240324
1167
với thông điệp:
04:13
"If you don't have the huevos" --
85
241960
1886
"Nếu các người không có huevos" --
04:15
the balls --
86
243870
1206
can đảm (tiếng lóng) --
04:17
"to stop corrupt candidates
from running for office,
from running for office,
87
245100
3054
"để ngăn chặn các ứng viên thoái hóa
chạy chân vào nhà nước,
chạy chân vào nhà nước,
04:20
you can borrow ours."
88
248178
1458
chúng tôi cho các người mượn."
04:21
(Laughter)
89
249660
1659
(Cười)
04:23
(Applause)
90
251343
3355
(Vỗ tay)
04:28
President Molina responded
91
256469
1519
Tổng thống Molina trả lời
04:30
by vowing that we would never step down.
92
258012
2136
bằng cách thề rằng sẽ không thoái vị.
04:32
And the activists realized
that they couldn't just keep protesting
that they couldn't just keep protesting
93
260674
3601
Và các nhà hoạt động nhận ra
rằng họ không thể chỉ biểu tình
rằng họ không thể chỉ biểu tình
04:36
and ask the president to resign.
94
264299
2014
và yêu cầu Tổng thống từ chức,
04:38
They needed to leave him no choice.
95
266337
1996
Họ cần để cho ông ta
không còn lựa chọn nào.
không còn lựa chọn nào.
04:40
So they organized a general strike,
96
268793
1931
Nên người dân đã tổ chức
cuộc tổng đình công,
cuộc tổng đình công,
04:42
in which people throughout
the country refused to work.
the country refused to work.
97
270748
2647
mà người dân khắp cả nước
từ chối đi làm,
từ chối đi làm,
04:45
In Guatemala City alone,
98
273419
1402
chỉ riêng Thành phố Guatemala,
04:46
over 400 businesses
and schools shut their doors.
and schools shut their doors.
99
274845
2949
hơn 400 doanh nghiệp
và trường học đóng cửa.
và trường học đóng cửa.
04:50
Meanwhile,
100
278367
1181
Trong khi đó,
04:51
farmers throughout the country
blocked major roads.
blocked major roads.
101
279572
2629
nông dân cả nước
chặn các ngã đường chính.
chặn các ngã đường chính.
04:54
Within five days,
102
282225
1478
Trong 5 ngày,
04:55
the president,
103
283727
1177
Tổng thống,
04:56
along with dozens of other
government officials,
government officials,
104
284928
2723
cùng với hàng tá
những nhân viên chính phủ,
những nhân viên chính phủ,
04:59
resigned already.
105
287675
1469
đã đồng loạt từ chức.
05:01
(Applause)
106
289168
4283
(Vỗ tay)
05:05
I've been greatly inspired
107
293475
1603
Người dân dùng hành vi bất bạo động
một cách sáng tạo
một cách sáng tạo
05:07
by the creativity and bravery
of people using nonviolent action
of people using nonviolent action
108
295102
3903
và dũng cảm - là nguồn cảm hứng
lớn lao cho tôi
lớn lao cho tôi
05:11
in nearly every country in the world.
109
299029
2223
gần như ở bất kỳ quốc gia nào
trên thế giới.
trên thế giới.
05:13
For example,
110
301718
1151
Ví dụ,
05:14
recently a group of activists in Uganda
111
302893
2557
gần đây có 1 nhóm
nhà hoạt động Uganda
nhà hoạt động Uganda
05:17
released a crate of pigs in the streets.
112
305474
2133
đã thả 1 thùng heo ra đường.
05:20
You can see here that the police
are confused about what to do with them.
are confused about what to do with them.
113
308096
3438
Bạn có thể thấy rằng cảnh sát bối rối
vì không biết xử lý lũ heo.
vì không biết xử lý lũ heo.
05:23
(Laughter)
114
311558
1036
(Cười)
05:24
The pigs were painted
the color of the ruling party.
the color of the ruling party.
115
312618
2616
Lũ heo được sơn màu
của đảng cầm quyền.
của đảng cầm quyền.
05:27
One pig was even wearing a hat,
116
315617
2278
Trong đó 1 con đội mũ
05:29
a hat that people recognized.
117
317919
1880
cái mũ mà người dân đều nhận ra.
05:32
(Laughter)
118
320321
1063
(Cười)
05:34
Activists around the world
are getting better at grabbing headlines,
are getting better at grabbing headlines,
119
322264
3369
Các nhà hoạt động khắp thế giới
đã nắm bắt mục tiêu tốt hơn.
05:37
but these isolated actions do very little
120
325657
2663
nhưng những hành độc cô lập
thường ít hiệu quả
thường ít hiệu quả
05:40
if they're not part of a larger strategy.
121
328344
2183
nếu chúng không nằm trong 1 mục tiêu lớn.
05:42
A general wouldn't march
his troops into battle
his troops into battle
122
330914
2239
Một vị tướng sẽ không điều hành
binh đoàn ra trận
binh đoàn ra trận
05:45
unless he had a plan to win the war.
123
333177
2131
trừ phi ông ta có 1 kế hoạch
đánh thắng cuộc chiến.
đánh thắng cuộc chiến.
05:47
Yet this is how most of the world's
nonviolent movements operate.
nonviolent movements operate.
124
335332
3111
Tuy nhiên đây là cách đa số
phong trào bất bạo động hoạt động.
phong trào bất bạo động hoạt động.
05:50
Nonviolent struggle is just as complex
as military warfare,
as military warfare,
125
338896
4320
Đấu tranh bất bạo động chỉ phức tạp
như chiến tranh quân sự,
như chiến tranh quân sự,
05:55
if not more.
126
343240
1198
nếu không thì nhiều hơn.
05:56
Its participants must be well-trained
and have clear objectives,
and have clear objectives,
127
344462
4195
Người tham gia phải được
đào tạo tốt, có mục tiêu rõ ràng,
đào tạo tốt, có mục tiêu rõ ràng,
06:00
and its leaders must have a strategy
of how to achieve those objectives.
of how to achieve those objectives.
128
348681
3832
và lãnh đạo phải có chiến lược
về cách đạt được mục tiêu.
về cách đạt được mục tiêu.
06:05
The technique of war has been developed
over thousands of years
over thousands of years
129
353242
3266
Kỹ thuật chiến tranh được phát triển
qua hàng ngàn năm
qua hàng ngàn năm
06:08
with massive resources
130
356532
1547
với nguồn lực lớn lao
06:10
and some of our best minds
dedicated to understanding
dedicated to understanding
131
358103
3246
và một số người đầu óc tốt
dâng hiến cho việc hiểu
dâng hiến cho việc hiểu
06:13
and improving how it works.
132
361373
1725
và cải tiến kỹ thuật này.
06:15
Meanwhile, nonviolent struggle
is rarely systematically studied,
is rarely systematically studied,
133
363608
4582
Trong khi đó, đấu tranh bất bạo động
hiếm khi được nghiên cứu có hệ thống,
hiếm khi được nghiên cứu có hệ thống,
06:20
and even though the number is growing,
134
368214
2010
và ngay cả số lượng nghiên cứu tăng lên,
06:22
there are still only a few dozen people
in the world who are teaching it.
in the world who are teaching it.
135
370248
3785
nhưng chỉ có vài chục người
trên thế giới có thể dạy môn này.
trên thế giới có thể dạy môn này.
06:26
This is dangerous,
136
374849
1293
Việc này thật nguy hiểm,
06:28
because we now know that our old
approaches of dealing with conflict
approaches of dealing with conflict
137
376166
4168
vì chúng ta biết cách tiếp cận cũ
trong việc giải quyết xung đột
trong việc giải quyết xung đột
06:32
are not adequate for the new
challenges that we're facing.
challenges that we're facing.
138
380358
3418
không thích hợp với những thách thức mới
mà chúng ta đang đối mặt.
mà chúng ta đang đối mặt.
06:35
The US government recently admitted
139
383800
2083
Chính phủ Mỹ gần đây thừa nhận
06:37
that it's in a stalemate
in its war against ISIS.
in its war against ISIS.
140
385907
2913
rằng họ đang bế tắc
trong cuộc chiến chống ISIS.
trong cuộc chiến chống ISIS.
06:41
But what most people don't know
141
389318
1744
Nhưng điều mà người ta không biết
06:43
is that people have stood up to ISIS
using nonviolent action.
using nonviolent action.
142
391086
3514
là chúng ta đã chống lại ISIS
sử dụng hành vi bất bạo động.
sử dụng hành vi bất bạo động.
06:47
When ISIS captured Mosul in June 2014,
143
395120
3810
Khi ISIS bắt Mosul vào tháng 6 2014,
06:50
they announced that they were putting
in place a new public school curriculum,
in place a new public school curriculum,
144
398954
3731
tuyên bố rằng
họ đang đưa ra
họ đang đưa ra
1 chương trình học
ở trường công lập mới,
ở trường công lập mới,
06:54
based on their own extremist ideology.
145
402709
2130
dựa trên tư tưởng cực đoan của mình.
06:57
But on the first day of school,
146
405556
1540
Nhưng ngày đầu tiên ở trường,
06:59
not a single child showed up.
147
407672
1686
không có đứa trẻ nào xuất hiện.
07:02
Parents simply refused to send them.
148
410222
2822
Đơn giản vì phụ huynh không gởi chúng đến.
07:05
They told journalists they would rather
homeschool their children
homeschool their children
149
413068
3192
Họ nói với nhà báo rằng họ thà
để con học ở nhà
để con học ở nhà
07:08
than to have them brainwashed.
150
416284
1556
hơn là để con họ bị tẩy não.
07:10
This is an example
of just one act of defiance
of just one act of defiance
151
418689
3009
Đây là 1 ví dụ chỉ 1 hành động thách thức
07:13
in just one city.
152
421722
1355
chỉ ở 1 thành phố.
07:15
But what if it was coordinated
153
423659
1445
Nhưng nếu hành động này
được kết hợp
được kết hợp
07:17
with the dozens of other acts
of nonviolent resistance
of nonviolent resistance
154
425128
2622
với hàng tá các hành động
kháng bất bạo động
kháng bất bạo động
07:19
that have taken place against ISIS?
155
427774
2055
đã diễn ra chống lại ISIS?
07:21
What if the parents' boycott
was part of a larger strategy
was part of a larger strategy
156
429853
3435
Điều gì xảy ra nếu việc tẩy chay
của cha mẹ là 1 phần của chiến lược lớn
của cha mẹ là 1 phần của chiến lược lớn
07:25
to identify and cut off the resources
that ISIS needs to function;
that ISIS needs to function;
157
433312
4226
nhằm xác định và cắt đi nguồn lực
mà ISIS cần hoạt động;
mà ISIS cần hoạt động;
07:30
the skilled labor needed to produce food;
158
438157
2496
lao động lành nghề cần sản xuất thức ăn,
07:32
the engineers needed
to extract and refine oil;
to extract and refine oil;
159
440677
3589
kỹ sư chiết và tinh luyện dầu;
07:36
the media infrastructure
and communications networks
and communications networks
160
444290
2593
hạ tầng truyền thông và mạng lưới
thông tin liên lạc,
thông tin liên lạc,
07:38
and transportation systems,
161
446907
1973
hệ thống giao thông,
07:40
and the local businesses
that ISIS relies on?
that ISIS relies on?
162
448904
2504
cơ sở kinh doanh địa phương,
mà ISIS dựa vào?
mà ISIS dựa vào?
07:43
It may be difficult
to imagine defeating ISIS
to imagine defeating ISIS
163
451911
3121
Thật khó hình dung
làm sao đánh bại ISIS
làm sao đánh bại ISIS
07:47
with action that is nonviolent.
164
455056
1911
với hành vi bất bạo động.
07:49
But it's time we challenge
the way we think about conflict
the way we think about conflict
165
457511
3108
Nhưng đã đến lúc ta cần thách thức
cách ta nghĩ về xung đột
cách ta nghĩ về xung đột
07:52
and the choices we have in facing it.
166
460643
2415
và các lựa chọn chúng ta phải đối mặt.
07:56
Here's an idea worth spreading:
167
464194
2271
Đây là ý tưởng đáng lan tỏa:
07:58
let's learn more about where
nonviolent action has worked
nonviolent action has worked
168
466489
3155
hãy học về cách hành vi bất bạo động
vận hành
vận hành
08:01
and how we can make it more powerful,
169
469668
2517
và cách chúng ta biến nó
trở nên mạnh mẽ hơn,
trở nên mạnh mẽ hơn,
08:04
just like we do with other
systems and technologies
systems and technologies
170
472209
3044
chỉ như cách chúng ta hay làm
với công nghệ và hệ thống khác,
với công nghệ và hệ thống khác,
08:07
that are constantly being refined
to better meet human needs.
to better meet human needs.
171
475277
3559
cần được liên tục tinh luyện
để đáp ứng tốt hơn nhu cầu con người
để đáp ứng tốt hơn nhu cầu con người
08:11
It may be that we can improve
nonviolent action
nonviolent action
172
479446
3459
Chúng ta có thể cải tiến
hành vi bất bạo động
hành vi bất bạo động
08:14
to a point where it is increasingly
used in place of war.
used in place of war.
173
482929
3251
tới mức nó ngày càng được sử dụng nhiều
ở nơi có chiến tranh.
ở nơi có chiến tranh.
08:18
Violence as a tool of conflict
could then be abandoned
could then be abandoned
174
486838
4075
Bạo lực là công cụ xung đột
sau đó có thể bị cấm
giống như cách dùng
tên và cung tên,
tên và cung tên,
08:22
in the same way that bows and arrows were,
175
490937
2407
08:25
because we have replaced them
with weapons that are more effective.
with weapons that are more effective.
176
493368
3344
bởi vì ta thay thế chúng bằng vũ khí
có hiệu quả hơn
có hiệu quả hơn
08:29
With human innovation, we can make
nonviolent struggle more powerful
nonviolent struggle more powerful
177
497427
4879
Với sự sáng tao của con người,
ta có thể biến đấu tranh bất bạo động
mạnh mẽ hơn so với công nghệ chiến tranh
mới và tối tân nhất.
mới và tối tân nhất.
08:34
than the newest and latest
technologies of war.
technologies of war.
178
502330
2624
Hy vọng lớn nhất đối với nhân loại
không dựa vào lên án bạo lực
không dựa vào lên án bạo lực
08:38
The greatest hope for humanity
lies not in condemning violence
lies not in condemning violence
179
506010
4463
08:42
but in making violence obsolete.
180
510497
2363
mà làm cho bạo lực trở nên mất tác dụng.
08:46
Thank you.
181
514365
1151
Cảm ơn
08:47
(Applause)
182
515540
8395
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Jamila Raqib - PeacemakerJamila Raqib works on pragmatic approaches to nonviolent action for activists, human rights organizations, academics and governments globally.
Why you should listen
Jamila Raqib is the executive director of the Albert Einstein Institution, which promotes the study and strategic use of nonviolent action worldwide. Since 2002, she has worked closely with Dr. Gene Sharp, the world's foremost scholar on strategic nonviolent action. Together, they developed a curriculum titled Self-Liberation: A Guide to Strategic Planning for Action to End a Dictatorship or Other Oppression. The publication is intended to provide in-depth guidance for planning a strategic nonviolent struggle.
Raqib represents the Institution at a number of domestic and international forums such as the Oslo Freedom Forum and the United Nations Alliance of Civilizations. Her work centers on presenting a pragmatic approach to nonviolent action to activists, human rights organizations, academics and governments. She travels throughout the world conducting consultations and workshops for individuals and groups seeking to achieve diverse goals such as opposing dictatorship, combatting corruption, attaining political rights, economic justice, environmental protection and women's empowerment.
She holds a B.A. in Management from Simmons College in Boston, MA, and is a Research Affiliate of the Center for International Studies at Massachusetts Institute of Technology.
Jamila Raqib | Speaker | TED.com