ABOUT THE SPEAKER
Holly Morris - Explorer and filmmaker
Holly Morris tells the stories of women around the world through documentary, television, print and the web.

Why you should listen

Holly Morris is a director, producer, writer and storyteller whose work spans media and continents. She is the author of Adventure Divas: Searching the Globe for a New Kind of Heroine (Random House) and writer/director and executuve producer of its companion PBS documentary series, "Adventure Divas". A former National Geographic Adventure columnist and widely anthologized essayist, Morris is also a regular contributor to The New York Times, among other publications. She presents the PBS televisin series "Globe Trekker," and "Treks in a Wild World," and also hosted "Outdoor Investigations" -- a series in which she investigates the scientific side of today's environmental and natural world mysteries. 

Morris has reported on the illegal caviar trade from Iran's Caspian Sea, sex trafficking from the brothels of India, and the global diaspora of Black Panthers from Cuba. Whether she's exploring underground Soviet missile silos, or the ship breaking yards of Bangladesh, Morris goes to the grassroots to tell a global story.

Her new film, The Babushkas of Chernobyl is about a surprising group of survivors living in the shadow of Chernobyl. Based on her award-winning essay of the same name (also published as "Ukraine: A Country of Women"), it won the Meredith Editorial Excellence Award, was reprinted in London's Daily Telegraph, and The Week and was selected for the book The Best Travel Writing (2012). The film, which has won numerous awards, including the Los Angeles Film Festival Jury Award for Directing, is being widely released in Spring 2016 for the 30th anniversary of the Chernobyl disaster.

 

More profile about the speaker
Holly Morris | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2013

Holly Morris: Why stay in Chernobyl? Because it's home.

Χόλι Μόρις: Γιατί μένουμε στο Τσερνόμπιλ; Επειδή είναι το σπίτι μας.

Filmed:
1,157,051 views

Το Τσερνόμπιλ ήταν η τοποθεσία όπου έγινε το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στον κόσμο, και τα τελευταία 27 χρόνια, η περιοχή γύρω από το εργοστάσιο έγινε γνωστή ως η Αποκλεισμένη Ζώνη. Παρ' όλα αυτά, μια κοινότητα περίπου 200 ανθρώπων, στην πλειοψηφία τους ηλικιωμένες γυναίκες, ζει εκεί. Αυτές οι περήφανες γιαγιάδες αψήφισαν τις εντολές για μετεγκατάσταση επειδή ο δεσμός τους με την πατρίδα τους και την κοινότητά τους είναι «δυνάμεις που αντιπαλεύουν ακόμα και τη ραδιενέργεια».
- Explorer and filmmaker
Holly Morris tells the stories of women around the world through documentary, television, print and the web. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
ThreeΤρεις yearsχρόνια agoπριν, I was standingορθοστασία about a hundredεκατό yardsναυπηγεία
0
400
3089
Πριν από τρία χρόνια,
στεκόμουν περίπου 90 μέτρα,
00:15
from ChernobylΤσέρνομπιλ nuclearπυρηνικός reactorαντιδραστήρας numberαριθμός fourτέσσερα.
1
3489
3626
από τον πυρηνικό αντιδραστήρα 4
του Τσερνόμπιλ.
00:19
My GeigerGeiger counterμετρητής dosimeterδοσίμετρο, whichοι οποίες measuresμέτρα radiationακτινοβολία,
2
7115
3147
Ο δοσομετρητής Γκάιγκερ,
που μετρά τη ραδιενέργεια,
00:22
was going berserkμαινόμενος,
3
10262
1588
είχε τρελαθεί.
00:23
and the closerπιο κοντά I got, the more freneticξέφρενη it becameέγινε,
4
11850
3447
Και όσο πλησίαζα,
τόσο πιο ξέφρενα μαινόταν.
00:27
and franticξέφρενη. My God.
5
15297
2796
Θεέ μου.
00:30
I was there coveringπου καλύπτει the 25thth anniversaryεπέτειος
6
18093
2750
Ήμουν εκεί καλύπτοντας
την 25η επέτειο
00:32
of the world'sτου κόσμου worstχειριστός nuclearπυρηνικός accidentατύχημα,
7
20843
3150
του χειρότερου πυρηνικού
ατυχήματος στον κόσμο,
00:35
as you can see by the look on my faceπρόσωπο,
8
23993
1949
απρόθυμα, όπως μπορείτε να δείτε
από την έκφραση του προσώπου μου,
00:37
reluctantlyαπρόθυμα so, but with good reasonλόγος,
9
25942
2891
αλλά είχα λόγο,
00:40
because the nuclearπυρηνικός fireΦωτιά that burnedκαίγεται for 11 daysημέρες
10
28833
3463
επειδή η πυρηνική φωτιά που έκαιγε
επί 11 ημέρες, πίσω στο 1986,
00:44
back in 1986 releasedκυκλοφόρησε 400 timesφορές as much radiationακτινοβολία
11
32296
4416
απελευθέρωσε 400 φορές
περισσότερη ραδιενέργεια
00:48
as the bombβόμβα droppedέπεσε on HiroshimaΧιροσίμα,
12
36712
2216
από τη βόμβα
που έπεσε στη Χιροσίμα.
00:50
and the sarcophagusσαρκοφάγος, whichοι οποίες is the coveringπου καλύπτει
13
38928
2474
Η σαρκοφάγος,
που είναι το κάλυμμα
00:53
over reactorαντιδραστήρας numberαριθμός fourτέσσερα,
14
41402
1577
πάνω από τον αντιδραστήρα 4
00:54
whichοι οποίες was hastilyβιαστικά builtχτισμένο 27 yearsχρόνια agoπριν,
15
42979
2882
και είχε χτιστεί βιαστικά
πριν από 27 χρόνια,
00:57
now sitsκάθεται crackedΡαγισμένο and rustedσκουριασμένα
16
45861
1918
στέκει τώρα με ρωγμές
και σκουριές,
00:59
and leakingδιαρροή radiationακτινοβολία.
17
47779
1716
διαρρέοντας ραδιενέργεια.
01:01
So I was filmingκινηματογράφηση.
18
49495
1678
Έκανα το γύρισμα.
01:03
I just wanted to get the jobδουλειά doneΈγινε
19
51173
1306
Ήθελα μόνο να τελειώσω τη δουλειά
01:04
and get out of there fastγρήγορα.
20
52479
2587
και να φύγω γρήγορα από εκεί.
01:07
But then, I lookedκοίταξε into the distanceαπόσταση,
21
55066
2284
Όμως τότε, κοίταξα μακριά,
01:09
and I saw some smokeκαπνός comingερχομός from a farmhouseαγροικία,
22
57350
3277
και είδα λίγο καπνό
που προερχόταν από μια αγροικία
01:12
and I'm thinkingσκέψη, who could be livingζωή here?
23
60627
2543
και σκέφτηκα, «Ποιος μπορεί να ζει εκεί;»
01:15
I mean, after all, Chernobyl'sΤου Τσερνομπίλ soilέδαφος, waterνερό and airαέρας,
24
63170
3592
Στην τελική, το έδαφος, το νερό
και ο αέρας του Τσερνόμπιλ
01:18
are amongαναμεταξύ the mostπλέον highlyυψηλά contaminatedμολυσμένο on EarthΓη,
25
66762
2710
είναι από τα πιο μολυσμένα στη Γη
01:21
and the reactorαντιδραστήρας sitsκάθεται at the the centerκέντρο of
26
69472
1618
και ο αντιδραστήρας στέκει στο κέντρο
01:23
a tightlyσφικτά regulatedρυθμιζόμενη exclusionαποκλεισμός zoneζώνη, or deadνεκρός zoneζώνη,
27
71090
3646
μιας αυστηρώς ελεγχόμενης ζώνης
αποκλεισμού, ή νεκρής ζώνης,
01:26
and it's a nuclearπυρηνικός policeαστυνομία stateκατάσταση, completeπλήρης with borderσύνορο guardsφύλακες.
28
74736
3345
και είναι ένα πυρηνικό αστυνομούμενο κράτος,
με σύνορα και φρουρούς.
01:30
You have to have dosimeterδοσίμετρο at all timesφορές, clickingκάνοντας κλικ away,
29
78081
2547
Πρέπει να έχεις συνεχώς
ένα δοσομετρητή σε λειτουργία,
01:32
you have to have a governmentκυβέρνηση minderυπενθύμιση,
30
80628
1921
πρέπει να σε συνοδεύει
κυβερνητικός ακόλουθος,
01:34
and there's draconianδρακόντεια radiationακτινοβολία rulesκανόνες
31
82549
2636
λαμβάνονται δρακόντεια μέτρα
για τη ραδιενέργεια
01:37
and constantσυνεχής contaminationμόλυνση monitoringπαρακολούθησης.
32
85185
4705
και υπάρχει συνεχής παρακολούθηση της μόλυνσης.
01:41
The pointσημείο beingνα εισαι, no humanο άνθρωπος beingνα εισαι
33
89890
2152
Η ουσία είναι
πως κανένα ανθρώπινο ον
01:44
should be livingζωή anywhereοπουδήποτε nearκοντά the deadνεκρός zoneζώνη.
34
92042
2886
δεν θα έπρεπε να ζει
οπουδήποτε κοντά στη νεκρή ζώνη.
01:46
But they are.
35
94928
1593
Όμως ζουν.
01:48
It turnsστροφές out an unlikelyαπίθανος communityκοινότητα
36
96521
2653
Αποκαλύφθηκε πως μια
ασυνήθιστη κοινότητα,
01:51
of some 200 people are livingζωή insideμέσα the zoneζώνη.
37
99174
3453
περίπου 200 ατόμων,
ζει μέσα στη Ζώνη.
01:54
They're calledπου ονομάζεται self-settlersαυτο-έποικοι.
38
102627
1858
Ονομάζονται αυτό-έποικοι.
01:56
And almostσχεδόν all of them are womenγυναίκες,
39
104485
2640
Σχεδόν όλοι είναι γυναίκες,
01:59
the menάνδρες havingέχοντας shorterκοντύτερος lifespansζωής
40
107125
1868
καθώς οι άντρες έχουν
μικρότερη διάρκεια ζωής,
02:00
in partμέρος dueλόγω to overuseη κατάχρηση of alcoholαλκοόλ, cigarettesτσιγάρα,
41
108993
2317
εν μέρη εξαιτίας της κατάχρησης
του αλκοόλ και των τσιγάρων,
02:03
if not radiationακτινοβολία.
42
111310
1988
αν όχι λόγω της ραδιενέργειας.
02:05
HundredsΕκατοντάδες of thousandsχιλιάδες of people were evacuatedεκκενωθεί
43
113298
2238
Εκατοντάδες χιλιάδες
άνθρωποι απομακρύνθηκαν
02:07
at the time of the accidentατύχημα,
44
115536
1620
την ώρα του ατυχήματος,
02:09
but not everybodyόλοι acceptedαποδεκτό that fateμοίρα.
45
117156
2461
όμως δεν αποδέχτηκαν
όλοι αυτή τη μοίρα.
02:11
The womenγυναίκες in the zoneζώνη, now in theirδικα τους 70s and 80s,
46
119617
2793
Οι γυναίκες στη ζώνη, που τώρα είναι
στα εβδομήντα και στα ογδόντα,
02:14
are the last survivorsεπιζώντες of a groupομάδα who defiedαψήφησαν authoritiesαρχές
47
122410
2995
είναι οι τελευταίες επιζήσασες
μιας ομάδας που αψήφισε τις αρχές
02:17
and, it would seemφαίνομαι, commonκοινός senseέννοια,
48
125405
1950
και, κατά τα φαινόμενα,
την κοινή λογική,
02:19
and returnedΕπέστρεψαν to theirδικα τους ancestralπρογονική homesσπίτια insideμέσα the zoneζώνη.
49
127355
3690
κι επέστρεψε στα προγονικά της σπίτια
μέσα στη ζώνη.
02:23
They did so illegallyπαράνομα.
50
131045
2484
Το έκαναν παράνομα.
02:25
As one womanγυναίκα put it to a soldierστρατιώτης
51
133529
1917
Όπως το έθεσε μια γυναίκα
σ' έναν στρατιώτη
02:27
who was tryingπροσπαθεί to evacuateεκκένωση her for a secondδεύτερος time,
52
135446
2814
που προσπαθούσε να την απομακρύνει
από το σπίτι της για δεύτερη φορά,
02:30
"ShootΠυροβολήσει me and digσκάβω the graveτάφος.
53
138260
1823
«Πυροβόλησέ με και σκάψε τον τάφο.
02:32
OtherwiseΑλλιώς, I'm going home."
54
140083
2578
Ειδάλλως, επιστρέφω σπίτι μου».
02:34
Now why would they returnΕΠΙΣΤΡΟΦΗ to suchτέτοιος deadlyθανάσιμα soilέδαφος?
55
142661
2535
Γιατί να επιστρέψουν σε ένα
τόσο θανατηφόρο έδαφος;
02:37
I mean, were they unawareαγνοούν of the risksκινδύνους
56
145196
1908
Εννοώ, δεν είχαν επίγνωση
των κινδύνων,
02:39
or crazyτρελός enoughαρκετά to ignoreαγνοώ them, or bothκαι τα δυο?
57
147104
3011
ή ήταν αρκετά τρελοί για να
τους αγνοήσουν, ή και τα δύο;
02:42
The thing is, they see theirδικα τους livesζωή
58
150115
1472
Το θέμα είναι
πως βλέπουν τις ζωές τους
02:43
and the risksκινδύνους they runτρέξιμο decidedlyαναμφισβήτητα differentlyδιαφορετικά.
59
151587
3532
και τα ρίσκα που παίρνουν,
αναμφισβήτητα διαφορετικά.
02:47
Now around ChernobylΤσέρνομπιλ, there are scatteredδιάσπαρτα ghostφάντασμα villagesχωριά,
60
155119
3253
Γύρω από το Τσερνόμπιλ,
υπάρχουν διάσπαρτα χωριά-φαντάσματα,
02:50
eerilyπαράξενα silentσιωπηλός, strangelyπαράξενα charmingγοητευτικό, bucolicβουκολικές,
61
158372
4331
απόκοσμα ήσυχα,
παράξενα χαριτωμένα, βουκολικά,
02:54
totallyεντελώς contaminatedμολυσμένο.
62
162703
1923
εντελώς μολυσμένα.
02:56
ManyΠολλά were bulldozedισοπεδώνονται underκάτω από at the time of the accidentατύχημα,
63
164626
3139
Πολλά κατεδαφίστηκαν
μετά το ατύχημα
02:59
but a fewλίγοι are left like this,
64
167765
2033
αλλά κάποια λίγα έμειναν έτσι,
03:01
kindείδος of silentσιωπηλός vestigesαπομεινάρια to the tragedyτραγωδία.
65
169798
3553
σιωπηλά απομεινάρια της τραγωδίας.
03:05
OthersΆλλοι have a fewλίγοι residentsοι κατοικοι in them,
66
173351
2311
Άλλα έχουν μερικούς κατοίκους,
03:07
one or two "babushkasbabushkas," or "babasΜπάμπας,"
67
175662
2465
μια-δυο «μπάμπουσκες» ή «μπάμπας»
03:10
whichοι οποίες are the RussianΡωσικά and UkrainianΟυκρανικά wordsλόγια for grandmotherγιαγιά.
68
178127
3189
που είναι η ρωσική
και ουκρανική λέξη για τη γιαγιά.
03:13
AnotherΈνα άλλο villageχωριό mightθα μπορούσε have sixέξι or sevenεπτά residentsοι κατοικοι.
69
181316
3083
Κάποιο άλλο χωριό μπορεί να έχει
έξι ή επτά κατοίκους.
03:16
So this is the strangeπαράξενος demographicδημογραφικός of the zoneζώνη --
70
184399
2730
Αυτή είναι η παράξενη
δημογραφία της ζώνης.
03:19
isolatedαπομονωμένος aloneμόνος togetherμαζί.
71
187129
2869
Απομονωμένοι, μόνοι, μαζί.
03:21
And when I madeέκανε my way to that pipingσωληνώσεις chimneyκαμινάδα
72
189998
2203
Και όταν πήγα προς την καμινάδα
03:24
I'd seenείδα in the distanceαπόσταση,
73
192201
1671
που είχα δει από απόσταση,
03:25
I saw HannaHanna ZavorotnyaZavorotnya, and I metσυνάντησε her.
74
193872
3246
είδα την Χάνα Ζαβορότινα
και γνωριστήκαμε.
03:29
She's the self-declaredαυτο-δηλώνονται mayorδήμαρχος of KapavatiKapavati villageχωριό,
75
197118
3066
Είναι η αυτοανακυρησσόμενη δήμαρχος
του χωριού Καπάβατι
03:32
populationπληθυσμός eightοκτώ.
76
200184
1962
με πληθυσμό οκτώ κατοίκων.
03:34
(LaughterΤο γέλιο)
77
202146
1963
(Γέλια)
03:36
And she said to me, when I askedερωτηθείς her the obviousφανερός,
78
204109
3233
Και μου είπε,
όταν τη ρώτησα το αυτονόητο,
03:39
"RadiationΑκτινοβολία doesn't scareφόβος me. StarvationΠείνα does."
79
207342
4009
«Η ραδιενέργεια δε με φοβίζει.
Η πείνα με φοβίζει».
03:43
And you have to rememberθυμάμαι, these womenγυναίκες have
80
211351
1633
Πρέπει να θυμάστε,
πως αυτές οι γυναίκες
03:44
survivedεπέζησε the worstχειριστός atrocitiesθηριωδίες of the 20thth centuryαιώνας.
81
212984
3868
έχουν επιβιώσει από τις χειρότερες
θηριωδίες του 20ου αιώνα.
03:48
Stalin'sΤου Στάλιν enforcedεπιβάλλεται από το faminesλιμών of the 1930s, the HolodomorΤο Χολοντόμορ,
82
216852
3571
Ο λιμός που επέβαλε ο Στάλιν
τη δεκαετία του 1930, το Γολοντομόρ,
03:52
killedσκοτώθηκαν millionsεκατομμύρια of UkrainiansΟι Ουκρανοί,
83
220423
1831
σκότωσε εκατομμύρια Ουκρανούς,
03:54
and they facedαντιμετωπίζουν the NazisΝαζί in the '40s,
84
222254
2023
και αντιμετώπισαν τους Ναζί
τη δεκαετία του 1940,
03:56
who cameήρθε throughδιά μέσου slashing«κουτσούρεμα», burningκαύση, rapingβιασμός,
85
224277
2976
που πέρασαν πετσοκόβοντας,
καίγοντας, βιάζοντας,
03:59
and in factγεγονός manyΠολλά of these womenγυναίκες
86
227253
1616
και στην πραγματικότητα,
πολλές από αυτές τις γυναίκες
04:00
were shippedαποστέλλονται to GermanyΓερμανία as forcedεξαναγκασμένος laborεργασία.
87
228869
3085
είχαν σταλεί στη Γερμανία
σε καταναγκαστικά έργα.
04:03
So when a coupleζευγάρι decadesδεκαετίες into SovietΣοβιετική ruleκανόνας,
88
231954
2460
Έτσι, όταν μετά από μερικές δεκαετίες
σοβιετικής κυριαρχίας,
04:06
ChernobylΤσέρνομπιλ happenedσυνέβη,
89
234414
1195
έγινε το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ,
04:07
they were unwillingαπρόθυμοι to fleeφυγή in the faceπρόσωπο of an enemyεχθρός
90
235609
3062
ήταν απρόθυμες ν' αποδράσουν
εξ αιτίας ενός εχθρού
04:10
that was invisibleαόρατος.
91
238671
2178
που ήταν αόρατος.
04:12
So they returnedΕπέστρεψαν to theirδικα τους villagesχωριά
92
240849
1989
Έτσι επέστρεψαν στα χωριά τους
04:14
and are told they're going to get sickάρρωστος and dieκαλούπι soonσύντομα,
93
242838
3220
και τους είπαν πως θα αρρωστήσουν
και θα πεθάνουν σύντομα,
04:18
but fiveπέντε happyευτυχισμένος yearsχρόνια, theirδικα τους logicλογική goesπηγαίνει,
94
246058
2565
όμως η λογική τους τους έλεγε
πως πέντε ευτυχισμένα χρόνια
04:20
is better than 10 stuckκολλήσει in a highυψηλός riseαύξηση
95
248623
2555
είναι καλύτερα από δέκα χρόνια
εγκλωβισμού
04:23
on the outskirtsπερίχωρα of KievΚίεβο,
96
251178
1860
στα περίχωρα του Κιέβου,
04:25
separatedσε διασταση from the gravesτους τάφους of theirδικα τους mothersτης μητέρας
97
253038
2178
απομακρυσμένοι από τους τάφους
των μητέρων τους,
04:27
and fathersπατέρες and babiesμωρά,
98
255216
2320
των πατέρων τους
και των μωρών τους,
04:29
the whisperψίθυρος of storkΠελαργός wingsπαρασκήνια on a springάνοιξη afternoonαπόγευμα.
99
257536
3956
από το ψιθύρισμα των φτερών των πελαργών
τα ανοιξιάτικα απογεύματα.
04:33
For them, environmentalπεριβάλλοντος contaminationμόλυνση
100
261492
2398
Γι' αυτούς, η περιβαλλοντική μόλυνση
04:35
mayενδέχεται not be the worstχειριστός sortείδος of devastationκαταστροφή.
101
263890
2550
δεν είναι απαραίτητα
η χειρότερη μορφή απελπισίας.
04:38
It turnsστροφές out this holdsκρατάει trueαληθής
102
266440
1320
Αποδείχτηκε πως αυτό ισχύει
04:39
for other speciesείδος as well.
103
267760
2091
και για άλλα είδη.
04:41
WildΆγρια boarαγριογούρουνο, lynxλυγξ, mooseάλκη, they'veέχουν all returnedΕπέστρεψαν
104
269851
2947
Τα αγριογούρουνα, οι λύγκες, οι άλκες,
όλα επέστρεψαν
04:44
to the regionπεριοχή in forceδύναμη,
105
272798
1750
στην ελεγχόμενη περιοχή
04:46
the very realπραγματικός, very negativeαρνητικός effectsυπάρχοντα of radiationακτινοβολία
106
274548
3255
με τις πολύ πραγματικές, πολύ αρνητικές
επιπτώσεις της ραδιενέργειας
04:49
beingνα εισαι trumpedχαλκευμένες by the upsideάνω μέρος of a massμάζα exodusΈξοδος
107
277803
3558
να υπερνικώνται από το πλεονέκτημα
04:53
of humansτου ανθρώπου.
108
281361
1751
της μαζικής εξόδου των ανθρώπων.
04:55
The deadνεκρός zoneζώνη, it turnsστροφές out, is fullγεμάτος of life.
109
283112
4693
Αποδείχτηκε πως η νεκρή ζώνη
είναι γεμάτη ζωή.
04:59
And there is a kindείδος of heroicηρωική resilienceελαστικότητα,
110
287805
3058
Υπάρχει ένα είδος
ηρωικής ανθεκτικότητας,
05:02
a kindείδος of plain-spokenπεδιάδα-προφορικός pragmatismπραγματισμός to those
111
290863
2871
ένα είδος απλού ρεαλισμού
05:05
who startαρχή theirδικα τους day at 5 a.m.
112
293734
2492
για αυτούς που ξεκινούν τη μέρα τους
στις 5 τα ξημερώματα
05:08
pullingτραβώντας waterνερό from a well
113
296226
2243
βγάζοντας νερό από το πηγάδι,
05:10
and endτέλος it at midnightτα μεσάνυχτα
114
298469
1704
και την τελειώνουν τα μεσάνυχτα
05:12
poisedέτοιμη to beatΡυθμός a bucketκουβά with a stickραβδί
115
300173
2064
έτοιμοι να χτυπήσουν έναν κουβά
με ένα ραβδί
05:14
and scareφόβος off wildάγριος boarαγριογούρουνο that mightθα μπορούσε messΑνω ΚΑΤΩ with theirδικα τους potatoesπατάτες,
116
302237
2900
και να τρομάξουν το αγριογούρουνο
που τους χαλάει τις πατάτες,
05:17
theirδικα τους only companyΕταιρία a bitκομμάτι of homemadeσπιτικό moonshineσεληνόφωτο vodkaβότκα.
117
305137
5152
με μόνη συντροφιά λίγη
σπιτική, λαθραία βότκα.
05:22
And there's a patinaπατίνα of simpleαπλός defianceπεριφρόνηση amongαναμεταξύ them.
118
310289
3410
Υπάρχει μια δόση
απλής αψηφισιάς πάνω τους.
05:25
"They told us our legsπόδια would hurtπλήγμα, and they do. So what?"
119
313699
3838
«Μας είπαν πως θα πονάνε τα πόδια μας,
και πονάνε. Και τι έγινε;»
05:29
I mean, what about theirδικα τους healthυγεία?
120
317537
1702
Εννοώ, τι γίνεται με την υγεία τους;
05:31
The benefitsπλεονεκτήματα of hardyσκληραγωγημένος, physicalφυσικός livingζωή,
121
319239
2822
Έχουν τα πλεονεκτήματα ενός
σκληραγωγημένου τρόπου ζωής,
05:34
but an environmentπεριβάλλον madeέκανε toxicτοξικός
122
322061
1604
αλλά ένα περιβάλλον που έγινε τοξικό
05:35
by a complicatedπερίπλοκος, little-understoodλίγο κατανοητή enemyεχθρός, radiationακτινοβολία.
123
323665
3983
από έναν πολύπλοκο και δυσνόητο εχθρό:
τη ραδιενέργεια.
05:39
It's incrediblyαπίστευτα difficultδύσκολος to parseαναλύσει.
124
327648
2135
Είναι εξαιρετικά δύσκολο ν' αναλυθεί.
05:41
HealthΥγεία studiesσπουδές from the regionπεριοχή
125
329783
1817
Οι ιατρικές μελέτες της περιοχής
05:43
are conflictingβρίσκονται σε διένεξη and fraughtγεμάτη.
126
331600
2740
είναι πλούσιες και αντικρουόμενες.
05:46
The WorldΚόσμο HealthΥγεία OrganizationΟργάνωση
127
334340
1393
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
05:47
putsθέτει the numberαριθμός of Chernobyl-relatedΤου Τσερνομπίλ που σχετίζονται με deathsθανάτους
128
335733
2730
εκτιμάει πως ο αριθμός των θανάτων
που σχετίζονται με το Τσερνόμπιλ
05:50
at 4,000, eventuallyτελικά.
129
338463
2318
φτάνει τελικά τους 4.000.
05:52
GreenpeaceΗ Greenpeace and other organizationsοργανώσεις
130
340781
2638
Η Γκρινπις και άλλες οργανώσεις
05:55
put that numberαριθμός in the tensδεκάδες of thousandsχιλιάδες.
131
343419
3158
εκτιμούν πως αυτός ο αριθμός
αγγίζει τις δεκάδες χιλιάδες.
05:58
Now everybodyόλοι agreesσυμφωνεί that thyroidΘυρεοειδής Αδένας cancersκαρκίνους
132
346577
2992
Όλοι συμφωνούν πως οι καρκίνοι
του θυρεοειδή έχουν εκτιναχθεί στα ύψη
06:01
are skyουρανός highυψηλός, and that ChernobylΤσέρνομπιλ evacueesπληγέντων
133
349569
2617
και πως οι άνθρωποι που απομακρύνθηκαν
από το Τσερνόμπιλ
06:04
sufferυποφέρω the traumaτραύμα of relocatedμετακόμισε peoplesλαών everywhereπαντού:
134
352186
3067
υποφέρουν από τα τραύματα που έχουν
οι άνθρωποι που έχουν μετεγκατασταθεί:
06:07
higherπιο ψηλά levelsεπίπεδα of anxietyάγχος, depressionκατάθλιψη, alcoholismο αλκοολισμός,
135
355253
3278
Υψηλά επίπεδα άγχους,
κατάθλιψης, αλκοολισμού,
06:10
unemploymentανεργία and, importantlyείναι σημαντικό,
136
358531
2180
ανεργίας,
και εξίσου σημαντικό,
06:12
disruptedδιαταράσσεται socialκοινωνικός networksδικτύων.
137
360711
3243
διαταραγμένους κοινωνικούς ιστούς.
06:15
Now, like manyΠολλά of you,
138
363954
2406
Όπως πολλοί από εσάς,
06:18
I have movedμετακινήθηκε maybe 20, 25 timesφορές in my life.
139
366360
4625
έχω μετακομίσει περίπου
20-25 φορές στη ζωή μου.
06:22
Home is a transientπαροδικός conceptέννοια.
140
370985
3422
Το σπίτι έχει μια παροδική έννοια.
06:26
I have a deeperβαθύτερη connectionσύνδεση to my laptopΦΟΡΗΤΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ
141
374407
2177
Συνδέομαι βαθύτερα με το λάπτοπ μου,
06:28
than any bitκομμάτι of soilέδαφος.
142
376584
4342
παρά με κάποιο κομμάτι γης.
06:32
So it's hardσκληρά for us to understandκαταλαβαίνουν, but home
143
380926
2239
Έτσι, για εμάς είναι δύσκολο
να το καταλάβουμε,
06:35
is the entireολόκληρος cosmosσύμπαν of the ruralαγροτικός babushkaBabushka,
144
383165
3173
αλλά το σπίτι είναι ολόκληρος ο κόσμος
για τις αγροτικές μπάμπουσκες
06:38
and connectionσύνδεση to the landγη is palpableχειροπιαστός.
145
386338
3456
και ο δεσμός τους με τη γη
είναι χειροπιαστός.
06:41
And perhapsίσως because these UkrainianΟυκρανικά womenγυναίκες
146
389794
1791
Ίσως επειδή αυτές
οι Ουκρανές γυναίκες
06:43
were schooledεκπαιδεύονται underκάτω από the SovietsΣοβιετικοί
147
391585
2003
εκπαιδεύτηκαν από τους Σοβιετικούς
06:45
and versedέμπειρα in the RussianΡωσικά poetsποιητές,
148
393588
2242
και εντρύφησαν στους Ρώσους ποιητές,
06:47
aphorismsΑφορισμοί about these ideasιδέες
149
395830
1558
οι αφορισμοί σχετικά με αυτές τις ιδέες
06:49
slipγλιστράω from theirδικα τους mouthsστόματα all the time.
150
397388
2197
βγαίνουν από το στόμα τους όλη την ώρα.
06:51
"If you leaveάδεια, you dieκαλούπι."
151
399585
3007
«Αν φύγεις, πέθανες».
06:54
"Those who left are worseχειρότερος off now.
152
402592
1967
«Αυτοί που έφυγαν είναι χειρότερα τώρα.
06:56
They are dyingβαφή of sadnessθλίψη."
153
404559
1641
Πεθαίνουν από θλίψη».
06:58
"MotherlandΜητέρα πατρίδα is motherlandμητέρα πατρίδα. I will never leaveάδεια."
154
406200
4487
«Η μητέρα πατρίδα είναι η μητέρα πατρίδα.
Δεν θα φύγω ποτέ».
07:02
What soundsήχους like faithπίστη, softμαλακός faithπίστη,
155
410687
3256
Αυτό που ακούγεται σαν πίστη,
απαλή πίστη,
07:05
mayενδέχεται actuallyπράγματι be factγεγονός,
156
413943
3125
μπορεί για την ακρίβεια
να είναι γεγονός,
07:09
because the surprisingεκπληκτικός truthαλήθεια --
157
417068
1622
επειδή η αλήθεια που εκπλήσσει -
07:10
I mean, there are no studiesσπουδές, but the truthαλήθεια seemsφαίνεται to be
158
418690
2386
εννοώ, δεν υπάρχουν μελέτες-
αλλά η αλήθεια φαίνεται να είναι
07:13
that these womenγυναίκες who returnedΕπέστρεψαν to theirδικα τους homesσπίτια
159
421076
2572
πως αυτές οι γυναίκες
που επέστρεψαν στα σπίτια τους
07:15
and have livedέζησε on some of the mostπλέον radioactiveραδιενεργά landγη
160
423648
2080
και έχουν ζήσει σε μια από τις πιο
ραδιενεργές περιοχές της Γης
07:17
on EarthΓη for the last 27 yearsχρόνια,
161
425728
2206
τα τελευταία 27 χρόνια,
07:19
have actuallyπράγματι outlivedυπερβαίνουν theirδικα τους counterpartsομόλογοί
162
427934
2355
έχουν στην πραγματικότητα ζήσει
κατά περίπου 10 χρόνια περισσότερο
07:22
who acceptedαποδεκτό relocationμετεγκατάσταση,
163
430289
2047
από τους ομόλογούς τους
07:24
by some estimatesυπολογίζει up to 10 yearsχρόνια.
164
432336
4126
που αποδέχτηκαν την μετεγκατάσταση.
07:28
How could this be?
165
436462
2180
Πώς γίνεται αυτό;
07:30
Here'sΕδώ είναι a theoryθεωρία: Could it be
166
438642
1699
Να μια θεωρία:
07:32
that those tiesδεσμούς to ancestralπρογονική soilέδαφος,
167
440341
3065
Θα μπορούσαν ίσως αυτοί οι δεσμοί
με τα πατρογονικά εδάφη
07:35
the softμαλακός variablesμεταβλητές reflectedαντανακλάται in theirδικα τους aphorismsΑφορισμοί,
168
443406
2566
και οι μικρές μεταβολές που αντανακλώνται
στους αφορισμούς τους
07:37
actuallyπράγματι affectεπηρεάζουν longevityμακροζωία?
169
445972
2864
να επηρεάζουν πράγματι
τη μακροζωία;
07:40
The powerεξουσία of motherlandμητέρα πατρίδα
170
448836
1759
Η δύναμη της μητρικής γης,
07:42
so fundamentalθεμελιώδης to that partμέρος of the worldκόσμος
171
450595
2458
τόσο θεμελιώδης σε αυτό
το μέρος του κόσμου,
07:45
seemsφαίνεται palliativeπαρηγορητικής αγωγής.
172
453053
1812
φαίνεται πως είναι θεραπευτική.
07:46
Home and communityκοινότητα are forcesδυνάμεις
173
454865
2797
Το σπίτι και η κοινότητα είναι δυνάμεις
07:49
that rivalαντίπαλος even radiationακτινοβολία.
174
457662
4060
που αντιπαλεύουν ακόμη
και τη ραδιενέργεια.
07:53
Now radiationακτινοβολία or not,
175
461722
2478
Με ραδιενέργεια ή όχι,
07:56
these womenγυναίκες are at the endτέλος of theirδικα τους livesζωή.
176
464200
2604
αυτές οι γυναίκες βρίσκονται
στο τέλος της ζωής τους.
07:58
In the nextεπόμενος decadeδεκαετία, the zone'sτης ζώνης humanο άνθρωπος residentsοι κατοικοι will be goneχαμένος,
177
466804
3993
Μέσα στην επόμενη δεκαετία,
οι κάτοικοι της Ζώνης δεν θα υπάρχουν πια,
08:02
and it will revertεπαναστρέφω to a wildάγριος, radioactiveραδιενεργά placeθέση,
178
470797
4227
και θα μετατραπεί σε έναν άγριο,
ραδιενεργό τόπο,
08:07
fullγεμάτος only of animalsτων ζώων and occasionallyενίοτε
179
475024
3114
γεμάτο μόνο από ζώα
και περιστασιακά,
08:10
daringτόλμη, flummoxedflummoxed scientistsΕπιστήμονες.
180
478138
3092
από τολμηρούς, σαστισμένους επιστήμονες.
08:13
But the spiritπνεύμα and existenceύπαρξη of the babushkasbabushkas,
181
481230
3102
Όμως το πνεύμα και η ύπαρξη
των μπάμπουσκων,
08:16
whoseτου οποίου numbersαριθμούς have been halvedκατά το ήμισυ
182
484332
1707
που έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ
08:18
in the threeτρία yearsχρόνια I've knownγνωστός them,
183
486039
2142
στα τρία χρόνια που τις γνωρίζω,
08:20
will leaveάδεια us with powerfulισχυρός newνέος templatesπρότυπα
184
488181
2198
θα μας αφήσουν ένα
νέο και ισχυρό χώρο
08:22
to think about and grappleδαγκάνα with,
185
490379
2016
για αν σκεφτούμε
και ν' ασχοληθούμε
08:24
about the relativeσυγγενής natureφύση of riskκίνδυνος,
186
492395
3663
με τη σχετικότητα του κινδύνου,
08:28
about transformativeμετασχηματιστική connectionsσυνδέσεις to home,
187
496058
3847
με τις μεταμορφωτικές
συνδέσεις με το σπίτι,
08:31
and about the magnificentμεγαλοπρεπής tonicτόνικ
188
499905
3546
και με το υπέροχο δυναμωτικό
08:35
of personalπροσωπικός agencyπρακτορείο and self-determinationαυτοδιάθεση.
189
503451
3853
των αυτενεργειών
και της αποφασιστικότητας.
08:39
Thank you.
190
507304
1935
Σας ευχαριστώ.
08:41
(ApplauseΧειροκροτήματα)
191
509239
4000
(Χειροκρότημα)
Translated by Miriela Patrikiadou
Reviewed by Dimitra Papageorgiou

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Holly Morris - Explorer and filmmaker
Holly Morris tells the stories of women around the world through documentary, television, print and the web.

Why you should listen

Holly Morris is a director, producer, writer and storyteller whose work spans media and continents. She is the author of Adventure Divas: Searching the Globe for a New Kind of Heroine (Random House) and writer/director and executuve producer of its companion PBS documentary series, "Adventure Divas". A former National Geographic Adventure columnist and widely anthologized essayist, Morris is also a regular contributor to The New York Times, among other publications. She presents the PBS televisin series "Globe Trekker," and "Treks in a Wild World," and also hosted "Outdoor Investigations" -- a series in which she investigates the scientific side of today's environmental and natural world mysteries. 

Morris has reported on the illegal caviar trade from Iran's Caspian Sea, sex trafficking from the brothels of India, and the global diaspora of Black Panthers from Cuba. Whether she's exploring underground Soviet missile silos, or the ship breaking yards of Bangladesh, Morris goes to the grassroots to tell a global story.

Her new film, The Babushkas of Chernobyl is about a surprising group of survivors living in the shadow of Chernobyl. Based on her award-winning essay of the same name (also published as "Ukraine: A Country of Women"), it won the Meredith Editorial Excellence Award, was reprinted in London's Daily Telegraph, and The Week and was selected for the book The Best Travel Writing (2012). The film, which has won numerous awards, including the Los Angeles Film Festival Jury Award for Directing, is being widely released in Spring 2016 for the 30th anniversary of the Chernobyl disaster.

 

More profile about the speaker
Holly Morris | Speaker | TED.com