EG 2007
AJ Jacobs: My year of living biblically
La jaro de laŭbiblia vivado de A. J. Jacobs
Filmed:
Readability: 3.5
2,923,764 views
Parolante ĉe la plej ĵusa EG-konferenco, la verkisto, filozofo, mokemulo kaj ĵurnalisto A. J. Jacobs rakontas pri la jaro, kiun li pasigis en laŭbiblia vivado - sekvante la regulojn de la Biblio tiel laŭvorte kiel eblas.
AJ Jacobs - Author
Immersing himself in alternate lifestyles and long, hilarious experiments (usually with himself the guinea pig), writer AJ Jacobs tests the limits of behavior, customs, culture, knowledge -- and his wife's sense of humor. Full bio
Immersing himself in alternate lifestyles and long, hilarious experiments (usually with himself the guinea pig), writer AJ Jacobs tests the limits of behavior, customs, culture, knowledge -- and his wife's sense of humor. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I thought I'd tell you a little about what I like to write.
0
0
4000
Mi pensis ke mi povus rakonti al vi iomete pri tio, kion mi ŝatas verki.
00:20
And I like to immerse myself in my topics.
1
4000
4000
Kaj mi ŝatas enmergiĝi en miajn temojn.
00:24
I just like to dive right in and become sort of a human guinea pig.
2
8000
5000
Mi simple ŝatas enmergiĝi kaj fariĝi speco de homa kobajo.
00:29
And I see my life as a series of experiments.
3
13000
5000
Kaj mi vidas mian vivon kiel sinsekvon da eksperimentoj.
00:34
So, I work for Esquire magazine, and a couple of years ago,
4
18000
4000
Nu, mi laboras por la revuo Esquire kaj antaŭ kelkaj jaroj
00:38
I wrote an article called "My Outsourced Life,"
5
22000
3000
mi verkis artikolon nomatan "Mia subkontraktita vivo"
00:41
where I hired a team of people in Bangalore, India,
6
25000
4000
kiam mi dungis skipon en Bangaloro (Barato)
00:45
to live my life for me.
7
29000
2000
por ke ili vivu mian vivon anstataŭ mi.
00:47
So, they answered my emails.
8
31000
2000
Tiel ili respondis miajn ricevitajn retmesaĝojn.
00:49
They answered my phone.
9
33000
2000
Ili respondis en la telefono.
00:51
They argued with my wife for me, and they read my son bedtime stories.
10
35000
7000
Ili disputis kun mia edzino anstataŭ mi kaj ili legis al mia filo rakontojn je la enlitiĝo.
00:58
It was the best month of my life,
11
42000
2000
Ĝi estis la plej bona monato en mia vivo,
01:00
because I just sat back and I read books and watched movies.
12
44000
5000
ĉar mi simple sidiĝis kaj legis librojn kaj spektis filmojn.
01:05
It was a wonderful experience.
13
49000
2000
Tio estis mirinda sperto.
01:07
More recently, I wrote an article for Esquire called --
14
51000
3000
Pli poste mi verkis por Esquire artikolon nomatan...
01:10
about radical honesty.
15
54000
3000
pri radikala honesteco.
01:13
And this is a movement where --
16
57000
2000
Kaj tio estas movado --
01:15
this is started by a psychologist in Virginia,
17
59000
4000
komencita de psikologo en Virginio,
01:19
who says that you should never, ever lie,
18
63000
3000
kiu diras, ke oni neniam devus mensogi,
01:22
except maybe during poker and golf, his only exceptions.
19
66000
5000
krom eble en pokero kaj golfludado, liaj solaj esceptoj.
01:27
And, more than that, whatever is on your brain
20
71000
2000
Kaj eĉ pli ol tio, kio ajn estas en via cerbo
01:29
should come out of your mouth.
21
73000
2000
devus eliri el via buŝo.
01:31
So, I decided I would try this for a month.
22
75000
3000
Mi decidis provi tion dum unu monato.
01:34
This was the worst month of my life.
23
78000
3000
Ĝi estis la plej malbona monato en mia vivo.
01:37
(Laughter)
24
81000
1000
< ridoj >
01:38
I do not recommend this at all.
25
82000
2000
Mi absolute ne rekomendas tion.
01:40
To give you a sense of the experience,
26
84000
2000
Por doni al vi impreson pri la sperto,
01:42
the article was called, "I Think You're Fat."
27
86000
4000
la artikolo estis nomata "Mi kredas, ke vi estas dika".
01:46
(Laughter)
28
90000
2000
< ridoj >
01:48
So, that was hard.
29
92000
1000
Nu, tio estis malfacila.
01:50
My most recent book -- my previous book was called "The Know-It-All,"
30
94000
4000
Mia plej ĵusa libro -- mia antaŭa libro nomiĝis "La Ĉionscio"
01:55
and it was about the year I spent reading the Encyclopedia Britannica
31
99000
4000
kaj estis pri la jaro, kiun mi pasigis legante la Britan Enciklopedion
01:59
from A to Z in my quest to learn everything in the world,
32
103000
3000
de A al Z en mia defio lerni ĉion en la mondo,
02:03
or more precisely from Aak, which is a type of East Asian music,
33
107000
5000
aŭ pli precize de A-ak, kiu estas speco de Orientazia muziko,
02:08
all the way to Zwyiec, which is -- well, I don't want to ruin the ending.
34
112000
4000
rekte ĝis Zwyiec, kio estas -- nu, mi ne volas riveli la finon de la libro.
02:12
(Laughter)
35
116000
1000
< ridoj >
02:13
It's a very exciting twist ending, like an O. Henry novel, so I won't ruin it.
36
117000
4000
Ĝi estas tre ekscita surpriza fino, kiel en romano de O. Henry, do mi ne rivelos ĝin.
02:17
But I love that one,
37
121000
2000
Sed mi amas tiun
02:19
because that was an experiment about how much information
38
123000
4000
ĉar ĝi estis eksperimento pri kiom multe da informo
02:23
one human brain could absorb.
39
127000
2000
homa cerbo povus sorbi,
02:25
Although, listening to Kevin Kelly, you don't have to remember anything.
40
129000
4000
kvankam, aŭskultinte Kevin Kelly, oni ne devas rememori pri kio ajn.
02:29
You can just Google it.
41
133000
2000
Oni povas simple fosi ĝin el Google.
02:31
So, I wasted some time there.
42
135000
2000
Do mi malŝparis iom da tempo en tio.
02:33
I love those experiments,
43
137000
3000
Mi amas tiujn eksperimentojn
02:36
but I think that the most profound
44
140000
2000
sed mi kredas, ke la plej profunda
02:38
and life-changing experiment that I've done
45
142000
4000
kaj vivoŝanĝa eksperimento, kiun mi iam faris
02:42
is my most recent experiment, where I spent a year
46
146000
4000
estas mia plej ĵusa eksperimento, en kiu mi pasigis unu jaron
02:46
trying to follow all of the rules of the Bible,
47
150000
3000
provante sekvi ĉiujn regulojn de la Biblio --
02:49
"The Year of Living Biblically."
48
153000
2000
"La Jaro de Laŭbiblia Vivado"
02:52
And I undertook this for two reasons.
49
156000
3000
Kaj mi entreprenis ĝin pro du kialoj.
02:55
The first was that I grew up with no religion at all.
50
159000
4000
Unue ĉar mi kreskis sen kiu ajn religio.
02:59
As I say in my book, I'm Jewish in the same way
51
163000
4000
Kiel mi diras en mia libro, mi estas judo same kiel
03:03
the Olive Garden is Italian.
52
167000
2000
la restoracioj "Olive Garden" estas italaj.
03:05
(Laughter)
53
169000
2000
< ridoj >
03:07
So, not very.
54
171000
2000
Nu, ne multe.
03:09
But I've become increasingly interested in religion.
55
173000
3000
Sed mi pli kaj pli ekinteresiĝis pri religio.
03:12
I do think it's the defining issue of our time,
56
176000
2000
Mi ja kredas ĝin la karakteriza demando de nia epoko,
03:14
or one of the main ones.
57
178000
2000
aŭ unu el la ĉefaj.
03:16
And I have a son. I want to know what to teach him.
58
180000
3000
Kaj mi havas filon. Mi volas scii kion instrui al li.
03:19
So, I decided to dive in head first, and try to live the Bible.
59
183000
4000
Mi do decidis plene enmergiĝi kaj provi travivi la Biblion.
03:24
The second reason I undertook this is because
60
188000
3000
La dua kialo por submetiĝi al tio estas pro
03:27
I'm concerned about the rise of fundamentalism,
61
191000
3000
miaj zorgoj rilate al la kresko de fundamentismo,
03:30
religious fundamentalism, and people who say
62
194000
3000
la religia fundamentismo, kaj homoj, kiuj diras
03:33
they take the Bible literally, which is, according to some polls,
63
197000
3000
ke ili prenas la Biblion laŭlitere, kaj tiuj estas, laŭ iuj enketoj,
03:36
as high as 45 or 50 percent of America.
64
200000
3000
eĉ 45 aŭ 50 elcentoj de la usonanoj.
03:40
So I decided, what if you really did take the Bible literally?
65
204000
4000
Do mi decidis - kio okazus se oni vere prenus la Biblion laŭlitere?
03:44
I decided to take it to its logical conclusion
66
208000
4000
Mi decidis preni tion ĝis ties logika konkludo
03:48
and take everything in the Bible literally,
67
212000
2000
kaj prenis ĉion laŭlitere el la Biblio,
03:50
without picking and choosing.
68
214000
3000
sen preni kaj elekti.
03:53
The first thing I did was I got a stack of bibles.
69
217000
3000
La unua afero, kiun mi faris, estis preni staplon da biblioj.
03:56
I had Christian bibles.
70
220000
2000
Mi havis kristanajn bibliojn.
03:58
I had Jewish bibles.
71
222000
2000
Mi havis judajn bibliojn.
04:00
A friend of mine sent me something called a hip-hop bible,
72
224000
3000
Iu amiko sendis al mi ion nomatan hiphopan biblion
04:03
where the twenty-third Psalm is rendered as, "The Lord is all that,"
73
227000
4000
kaj en ĝi la 23-a Psalmo estas skribita kiel "La Sinjoro estas ĉio tio"
04:07
as opposed to what I knew it as, "The Lord is my shepherd."
74
231000
4000
kompare kun tio, kion mi konis kiel "La Sinjoro estas mia paŝtisto".
04:11
Then I went down and I read several versions,
75
235000
4000
Do mi enprofundiĝis kaj legis diversajn versiojn
04:15
and I wrote down every single law that I could find.
76
239000
3000
kaj notis ĉiun unuopan leĝon, kiun mi povis trovi.
04:18
And this was a very long list -- over 700 rules.
77
242000
4000
Kaj ĝi estis tre longa listo -- pli ol 700 reguloj.
04:23
And they range from the famous ones that I had heard of --
78
247000
3000
Kaj ili variis de la famaj, pri kiuj mi estis aŭdinta --
04:26
The Ten Commandments, love your neighbor, be fruitful and multiply.
79
250000
3000
La Dek Ordonoj, amu vian najbaron, fruktiĝu kaj multobliĝu.
04:29
So I wanted to follow those.
80
253000
2000
Mi do volis sekvi tiujn.
04:31
And actually, I take my projects very seriously,
81
255000
3000
Kaj fakte mi prenas miajn projektojn tre serioze
04:34
because I had twins during my year,
82
258000
2000
ĉar naskiĝis al ni ĝemeloj dum mia jaro,
04:36
so I definitely take my projects seriously.
83
260000
3000
do mi absolute prenas miajn projektojn serioze.
04:39
But I also wanted to follow the hundreds
84
263000
3000
Sed mi volis ankaŭ sekvi la centojn
04:42
of arcane and obscure laws that are in the Bible.
85
266000
3000
da Bibliaj leĝoj obskuraj kaj nur por inicitoj.
04:45
There is the law in Leviticus,
86
269000
2000
Estas tiu leĝo en Levidoj --
04:47
"You cannot shave the corners of your beard."
87
271000
2000
"Ne fordifektu la flankojn de via barbo."
04:49
I didn't know where my corners were,
88
273000
2000
Mi ne sciis kie estas la flankoj
04:51
so I decided to let the whole thing grow,
89
275000
3000
do mi decidis lasi ĉion kreski
04:54
and this is what I looked like by the end.
90
278000
2000
kaj jen kiel mi aspektis en la fino.
04:57
As you can imagine, I spent a lot of time at airport security.
91
281000
4000
Kiel vi povas imagi, mi pasigis multe da tempo ĉe la flughavenaj gardistoj.
05:01
(Laughter)
92
285000
2000
< ridoj >
05:03
My wife wouldn't kiss me for the last two months.
93
287000
3000
Mia edzino ne kisis min dum la lastaj du monatoj.
05:06
So, certainly the challenge was there.
94
290000
2000
Tiel, certe la defio estis tie.
05:08
The Bible says you cannot wear clothes made of mixed fibers,
95
292000
5000
La Biblio diras, ke oni ne devas porti vestaĵojn faritajn el miksitaj fiibroj,
05:13
so I thought, "Sounds strange, but I'll try it."
96
297000
2000
tiel mi pensis, "Tio sonas strange, sed mi provos ĝin".
05:15
You only know if you try it.
97
299000
2000
Oni ekscios nur se oni elprovos tion.
05:17
I got rid of all my poly-cotton T-shirts.
98
301000
3000
Mi liberiĝis de ĉiuj miaj poli-kotonaj t-ĉemizoj.
05:20
The Bible says that if two men are in a fight,
99
304000
4000
La Biblio diras, ke se du viroj interbatalas,
05:24
and the wife of one of those men grabs the testicles of the other man,
100
308000
6000
kaj la edzino de unu el ili tiros la testikojn de la alia viro,
05:30
then her hand shall be cut off.
101
314000
2000
tiam ŝia mano devas esti fortranĉita.
05:32
So, I wanted to follow that rule.
102
316000
2000
Tial mi volis sekvi tiun regulon.
05:34
(Laughter)
103
318000
1000
< ridoj >
05:35
That one I followed by default,
104
319000
3000
Tiun mi nepre sekvis
05:38
by not getting in a fight with a man whose wife was standing nearby,
105
322000
4000
ne enirante lukton kun viro, kies edzino staris proksime,
05:42
looking like she had a strong grip.
106
326000
2000
ŝajnante, ke ŝi havas fortan premon.
05:45
(Laughter)
107
329000
2000
< ridoj >
05:48
So -- oh, there's another shot of my beard.
108
332000
3000
Tiam -- ho, jen alia foto de mia barbo.
05:52
I will say it was an amazing year
109
336000
2000
Mi diros, ke ĝi estis nekredebla jaro
05:54
because it really was life changing, and incredibly challenging.
110
338000
3000
ĉar ĝi vere estis vivoŝanĝa kaj nekredeble defia.
05:57
And there were two types of laws that were particularly challenging.
111
341000
3000
Kaj estis du specoj de leĝoj, kiuj estis aparte defiaj.
06:00
The first was avoiding the little sins that we all commit every day.
112
344000
4000
La unua estis eviti la etajn pekojn, kiujn ni ĉiuj faras ĉiutage.
06:04
You know, I could spend a year not killing,
113
348000
2000
Vi scias, mi povus pasigi jaron sen mortigi
06:06
but spending a year not gossiping, not coveting, not lying --
114
350000
5000
sed pasigi unu jaron sen klaĉi, sen avidi, sen mensogi -
06:11
you know, I live in New York, and I work as a journalist,
115
355000
3000
vi scias, mi vivas en Novjorko kaj mi laboras kiel ĵurnalisto
06:14
so this was 75, 80 percent of my day I had to do it.
116
358000
5000
do tion mi devas fari dum 75, 80 elcentoj de mia tago.
06:19
But it was really interesting, because I was able to make some progress,
117
363000
5000
Sed ĝi estis vere interesa, ĉar mi povis fari iom da progreso
06:24
because I couldn't believe how much
118
368000
2000
ĉar mi ne povis kredi kiom multe
06:26
my behavior changed my thoughts.
119
370000
3000
mia sinteno ŝanĝis miajn pensojn.
06:29
This was one of the huge lessons of the year,
120
373000
2000
Ĝi estis unu el la grandegaj lecionoj de la jaro,
06:31
is that I almost pretended to be a better person,
121
375000
3000
tio estas, mi preskaŭ intencis esti pli bona homo
06:34
and I became a little bit of a better person.
122
378000
3000
kaj mi fariĝis iomete pli bona homo.
06:37
So I had always thought, you know, "You change your mind,
123
381000
5000
Tial mi ĉiam pensis, vi scias, "Oni ŝanĝas sian menson
06:42
and you change your behavior," but it's often the other way around.
124
386000
3000
kaj do oni ŝanĝas sian sintenon", sed ofte estas ĝuste la malo.
06:45
You change your behavior, and you change your mind.
125
389000
5000
Oni ŝanĝas sian sintenon kaj do oni ŝanĝas sian menson.
06:50
So, you know, if you want to become more compassionate,
126
394000
3000
Tial, vi scias, se vi volas iĝi pli kompatema
06:53
you visit sick people in the hospital,
127
397000
2000
vi vizitas malsanulojn en hospitalo
06:55
and you will become more compassionate.
128
399000
2000
kaj vi fariĝos pli kompatema.
06:57
You donate money to a cause,
129
401000
2000
Vi donu monon al iu afero
06:59
and you become emotionally involved in that cause.
130
403000
3000
kaj vi fariĝas emocie envolvita en tiu afero.
07:02
So, it really was cognitive psychology --
131
406000
2000
Do ĝi vere estis kognitiva psikologio --
07:05
you know, cognitive dissonance -- that I was experiencing.
132
409000
3000
vi scias, kognitiva malkongruo - tion mi spertis.
07:08
The Bible actually talks about cognitive psychology,
133
412000
3000
La Biblio vere traktas pri kognitiva psikologio,
07:11
very primitive cognitive psychology.
134
415000
2000
tre primitiva kognitiva psikologio.
07:13
In the Proverbs, it says that if you smile, you will become happier,
135
417000
4000
En Proverboj, ĝi diras, ke se oni ridetas, oni fariĝos pli feliĉa,
07:17
which, as we know, is actually true.
136
421000
3000
kio, laŭ nia scio, estas efektive vera.
07:20
The second type of rule that was difficult to obey
137
424000
4000
La dua speco de regulo, kiu estis malfacile sekvi
07:24
was the rules that will get you into a little trouble
138
428000
3000
estis la reguloj, kiuj kondukos vin al iom da problemo
07:27
in twenty-first-century America.
139
431000
2000
en la 21-jarcenta Usono.
07:30
And perhaps the clearest example of this is stoning adulterers.
140
434000
5000
Kaj eble la plej neta ekzemplo pri tio estas ŝtonumado de adultuloj.
07:35
(Laughter)
141
439000
1000
< ridoj >
07:36
But it's a big part of the Bible,
142
440000
4000
Sed ĝi estas granda parto de la Biblio,
07:40
so I figured I had to address it.
143
444000
2000
do mi konkludis, ke mi devas alfronti ĝin.
07:43
So, I was able to stone one adulterer.
144
447000
2000
Tiel mi estis kapabla ŝtonumi unu adultulon.
07:45
It happened -- I was in the park, and I was dressed in my biblical clothing,
145
449000
5000
Ĝi okazis dum mi estis en la parko, vestita per miaj bibliaj vestaĵoj --
07:50
so sandals and sort of a white robe,
146
454000
3000
sandaloj kaj blanka robo --
07:53
you know, because again, the outer affects the inner.
147
457000
2000
vi scias, ĉar refoje, la ekstero influas la internon.
07:55
I wanted to see how dressing biblically affected my mind.
148
459000
3000
Mi volis vidi kiel biblie vesti min ŝanĝus mian menson.
07:59
And this man came up to me and he said,
149
463000
2000
Kaj tiu viro venis al mi kaj diris
08:01
"Why are you dressed like that?"
150
465000
2000
"Kial vi estas tiamaniere vestita?"
08:03
And I explained my project,
151
467000
2000
Kaj mi klarigis mian projekton
08:05
and he said, "Well, I am an adulterer, are you going to stone me?"
152
469000
3000
kaj li diris "Bone, mi estas adultulo, ĉu vi ŝtonumos min?"
08:08
And I said, "Well, that would be great!"
153
472000
3000
Kaj mi diris "Nu, tio estus bonega!"
08:11
(Laughter)
154
475000
4000
< ridoj >
08:16
And I actually took out a handful of stones from my pocket
155
480000
5000
Kaj mi prenis manplenon da ŝtonoj el mia poŝo
08:21
that I had been carrying around for weeks,
156
485000
2000
kiujn mi kunportis dum semajnoj
08:23
hoping for just this interaction -- and, you know, they were pebbles --
157
487000
4000
esperante ĝuste tian interagadon -- nu, ili estis rulŝtonetoj --
08:27
but he grabbed them out of my hand.
158
491000
3000
sed li forprenis ilin de mia mano.
08:30
He was actually an elderly man, mid-70s, just so you know.
159
494000
3000
Li estis fakte maljunulo, sepdekkelkjara, do vi scias.
08:33
But he's still an adulterer, and still quite angry.
160
497000
2000
Sed li ankoraŭ estis adultulo kaj ankoraŭ sufiĉe kolera.
08:35
He grabbed them out of my hand
161
499000
2000
Li forprenis ilin de mia mano
08:37
and threw them at my face, and I felt that I could --
162
501000
3000
kaj ĵetis ilin sur mian vizaĝon kaj mi sentis, ke mi povus --
08:40
eye for an eye -- I could retaliate, and throw one back at him.
163
504000
4000
okulon kontraŭ okulo -- mi povus reciproki kaj mi reĵetis unu sur lin.
08:44
So that was my experience stoning, and it did allow me
164
508000
3000
Do tia estis mia sperto pri ŝtonumado kaj ĝi ebligis al mi
08:47
to talk about, in a more serious way, these big issues.
165
511000
5000
paroli laŭ pli serioza maniero pri tiuj grandaj demandoj.
08:52
How can the Bible be so barbaric in some places,
166
516000
4000
Kiel la Biblio povas esti tiel barbara en iuj partoj
08:56
and yet so incredibly wise in others?
167
520000
2000
kaj tamen nekredeble saĝa en aliaj?
08:59
How should we view the Bible?
168
523000
2000
Kiel ni devus rigardi la Biblion?
09:01
Should we view it, you know, as original intent,
169
525000
2000
Ĉu ni devus rigardi ĝin, laŭ la originala intenco,
09:03
like a sort of a Scalia version of the Bible?
170
527000
4000
kiel speco de konservativa versio de la Biblio?
09:08
How was the Bible written?
171
532000
2000
Kiel la Biblio estis verkita?
09:10
And actually, since this is a tech crowd,
172
534000
2000
Kaj fakte, ĉar tie ĉi estas amaso da teknologiistoj,
09:12
I talk in the book about how the Bible actually reminds me
173
536000
4000
mi parolas en la libro pri tio, kiel la Biblio ja memorigas min
09:16
of the Wikipedia, because it has all of these authors and editors
174
540000
3000
pri Vikipedio, ĉar ĝi havis tiom da aŭtoroj kaj eldonistoj
09:19
over hundreds of years.
175
543000
2000
laŭlonge de jarcentoj.
09:21
And it's sort of evolved.
176
545000
2000
Kaj ĝi iasence evoluis.
09:23
It's not a book that was written and came down from on high.
177
547000
3000
Ĝi ne estas libro verkita kaj sendita de la supro.
09:28
So I thought I would end by telling you
178
552000
4000
Do mi pensis ke mi finos rakontante al vi
09:32
just a couple of the take-aways, the bigger lessons
179
556000
3000
nur manplenon da rapidpretaj, la pli grandajn lecionojn,
09:35
that I learned from my year.
180
559000
2000
kiujn mi lernis el tiu mia jaro.
09:38
The first is, thou shalt not take the Bible literally.
181
562000
4000
La unua estas -- Ci ne devas preni la Biblion laŭlitere.
09:42
This became very, very clear, early on.
182
566000
3000
Tio fariĝis tre, tre klara, jam en la komenco.
09:45
Because if you do, then you end up acting like a crazy person,
183
569000
3000
Ĉar se vi faras tion, vi fine agos kiel frenezulo
09:48
and stoning adulterers, or -- here's another example.
184
572000
3000
ŝtonumante adultulojn aŭ -- jen alia ekzemplo --
09:51
Well, that's another. I did spend some time shepherding.
185
575000
5000
bone, tio estas alia -- mi pasigis iom da tempo paŝtante.
09:56
(Laughter)
186
580000
1000
< ridoj >
09:57
It's a very relaxing vocation. I recommend it.
187
581000
3000
Ĝi estas tre malstreĉiga okupiĝo. Mi rekomendas ĝin.
10:01
But this one is -- the Bible says that you cannot touch women
188
585000
4000
Sed tiu ĉi estas, la Biblio diras, ke oni ne rajtas tuŝi virinon
10:05
during certain times of the month, and more than that,
189
589000
3000
dum iuj partoj de la monato, kaj pli ol tio,
10:08
you cannot sit on a seat where a menstruating woman has sat.
190
592000
3000
oni ne rajtas sidiĝi sur loko, kie menstruanta virino sidiĝis.
10:12
And my wife thought this was very offensive,
191
596000
2000
Kaj mia edzino opiniis tion tre ofenda
10:14
so she sat in every seat in our apartment,
192
598000
2000
kaj tial ŝi sidiĝis en ĉiu sidloko de nia apartamento
10:16
and I had to spend much of the year standing
193
600000
3000
kaj mi devis pasigi grandan parton de la jaro starante
10:19
until I bought my own seat and carried it around.
194
603000
6000
ĝis kiam mi aĉetis mian propran seĝon kaj kunportis ĝin.
10:25
So, you know, I met with creationists.
195
609000
4000
Tiam, vi scias, mi renkontiĝis kun kreistoj.
10:29
I went to the creationists' museum.
196
613000
2000
Mi iris al la muzeo de kreistoj.
10:31
And these are the ultimate literalists.
197
615000
2000
Kaj ili estas la kulminaj laŭliteristoj.
10:33
And it was fascinating, because they were not stupid people at all.
198
617000
3000
Kaj estis fascine, ĉar ili tute ne estas stultaj homoj.
10:36
I would wager that their IQ is exactly the same as the average evolutionist.
199
620000
3000
Mi vetus, ke ilia Intelekta Kvociento estas precize sama kiel tiu de averaĝa evoluisto.
10:39
It's just that their faith is so strong
200
623000
3000
Simple ilia fido estas tiel forta
10:42
in this literal interpretation of the Bible
201
626000
2000
en la laŭvorta interpretado de la Biblio,
10:44
that they distort all the data to fit their model.
202
628000
4000
ke ili tordas ĉiujn donitaĵojn por ke ili adaptiĝu al ilia modelo.
10:49
And they go through these amazing mental gymnastics to accomplish this.
203
633000
4000
Kaj ili faras tiujn nekredeblajn mensajn gimnastikojn por sukcesi tion.
10:53
And I will say, though, the museum is gorgeous.
204
637000
5000
Kaj mi diros al vi, tamen, ke la muzeo estas belega.
10:58
They really did a fantastic job.
205
642000
2000
Ili vere faris eksterordinaran laboron.
11:00
If you're ever in Kentucky,
206
644000
1000
Se vi iam estas en Kentukio,
11:01
there's, you can see a movie of the flood,
207
645000
3000
estas -- vi povas vidi filmon de la Diluvo
11:04
and they have sprinklers in the ceiling
208
648000
2000
kaj ili havas akvoŝprucilojn en la plafono
11:06
that will sprinkle on you during the flood scenes.
209
650000
4000
kiuj ŝprucas akvon sur vin dum la diluvo-scenoj.
11:10
So, whatever you think of creationism -- and I think it's crazy --
210
654000
3000
Do, sendepende de tio, kion vi pensas pri kreismo, kaj mi pensas, ke ĝi estas frenezaĵo,
11:13
they did a great job.
211
657000
2000
ili faris grandan laboron.
11:16
(Laughter)
212
660000
2000
< ridoj >
11:18
Another lesson is that thou shalt give thanks.
213
662000
4000
Alia leciono estas, ke ci devas danki.
11:22
And this one was a big lesson because I was praying,
214
666000
4000
Kaj tio estis granda leciono, ĉar mi preĝis,
11:26
giving these prayers of thanksgiving, which was odd for an agnostic.
215
670000
4000
farante tiujn dankfestajn preĝojn, kio estas bizara por agnostikulo.
11:30
But I was saying thanks all the time, every day,
216
674000
4000
Sed mi diris dankon la tutan tempon, ĉiutage,
11:34
and I started to change my perspective.
217
678000
3000
kaj mi komencis ŝanĝi mian perspektivon
11:37
And I started to realize the hundreds of little things
218
681000
3000
kaj ekrimarkis la centojn de malgrandaj aferoj
11:40
that go right every day, that I didn't even notice,
219
684000
4000
kiuj sukcese okazas ĉiutage, kiujn mi neniam rimarkis,
11:44
that I took for granted, as opposed to focusing
220
688000
2000
kiujn mi konsideris memevidentaj -- kompare al la fokuso
11:46
on the three or four that went wrong.
221
690000
3000
en tri aŭ kvar kiuj malsukcesis.
11:50
So, this is actually a key to happiness for me,
222
694000
2000
Tiel, ĝi estas efektive ŝlosilo al feliĉo por mi,
11:53
is to just remember when I came over here,
223
697000
2000
simple memori kiam mi venis tie ĉi,
11:55
the car didn't flip over, and I didn't trip coming up the stairs.
224
699000
4000
ke la aŭto ne renversiĝis kaj mi ne stumblis suprenirante la ŝtuparon.
11:59
It's a remarkable thing.
225
703000
2000
Estas rimarkinda afero.
12:03
Third, that thou shall have reverence.
226
707000
2000
Trie, ci devas havi reverencon.
12:05
This one was unexpected because I started the year
227
709000
3000
Tiu ĉi estis neatendita ĉar mi komencis la jaron
12:08
as an agnostic, and by the end of the year,
228
712000
2000
kiel agnostikulo kaj je la fino de la jaro
12:10
I became what a friend of mine calls a reverent agnostic, which I love.
229
714000
5000
mi fariĝis tio, kion amiko nomas reverencema agnostikulo, kion mi amas.
12:15
And I'm trying to start it as a movement.
230
719000
2000
Kaj mi provas startigi movadon.
12:17
So, if anyone wants to join,
231
721000
2000
Do se iu volas aliĝi al ĝi,
12:19
the basic idea is, whether or not there is a God,
232
723000
3000
la baza ideo estas, ĉu Dio ekzistas aŭ ne ekzistas,
12:22
there's something important and beautiful about the idea of sacredness,
233
726000
4000
estas io grava kaj bela pri la ideo de sankteco
12:26
and that our rituals can be sacred.
234
730000
2000
kaj niaj ritualoj povas esti sanktaj.
12:28
The Sabbath can be sacred.
235
732000
3000
La Ŝabato povas esti sankta.
12:31
This was one of the great things about my year, doing the Sabbath,
236
735000
3000
Tio estis unu el la grandaj aferoj pri mia jaro, observi la Ŝabaton,
12:34
because I am a workaholic, so having this one day
237
738000
4000
ĉar mi estas laboradiktulo, do havi tiun tagon
12:38
where you cannot work, it really, that changed my life.
238
742000
3000
dum kiu oni ne povas labori -- ĝi vere ŝanĝis mian vivon.
12:42
So, this idea of sacredness, whether or not there is a God.
239
746000
4000
Do tiu ideo de sankteco, ĉu estas aŭ ne estas Dio.
12:47
Thou shall not stereotype.
240
751000
2000
Ci ne devas stereotipigi.
12:49
This one happened because
241
753000
2000
Tiu ĉi okazis ĉar
12:51
I spent a lot of time with various religious communities
242
755000
3000
mi pasigis amason da tempo kun diversaj religiaj komunumoj
12:54
throughout America because I wanted it to be more
243
758000
2000
tra Usono ĉar mi volis, ke la raporto estu pli ol
12:56
than about my journey.
244
760000
2000
nur mia travivaĵo.
12:58
I wanted it to be about religion in America.
245
762000
3000
Mi volis, ke ĝi estu pri religio en Usono.
13:01
So, I spent time with evangelical Christians, and Hasidic Jews, and the Amish.
246
765000
4000
Tial mi pasigis tempon kun evangeliismaj kristanoj kaj ĥasidaj judoj kaj la amiŝoj.
13:05
I'm very proud because
247
769000
2000
Mi estas tre fiera ĉar
13:07
I think I'm the only person in America
248
771000
2000
mi kredas, ke mi estas la sola homo en Usono
13:09
to out Bible-talk a Jehovah's Witness.
249
773000
3000
kiu venkas en parolado pri Biblio al Atestanto de Jehovo.
13:12
(Laughter)
250
776000
1000
< ridoj >
13:13
After three and a half hours, he looked at his watch,
251
777000
3000
Post tri kaj duona horoj, li rigardis sian horloĝon,
13:16
he's like, "I gotta go."
252
780000
2000
kvazaŭ "Mi devas iri".
13:18
(Laughter)
253
782000
2000
< ridoj >
13:20
Oh, thank you very much.
254
784000
1000
Ho, multan dankon.
13:25
Thank you. Bless you, bless you.
255
789000
1000
Dankon. Dio benu vin, Dio benu vin.
13:27
But it was interesting
256
791000
2000
Sed estis interese
13:29
because I had some very preconceived notions about, for instance,
257
793000
3000
ĉar mi havis iujn antaŭjuĝajn nociojn, ekzemple, pri
13:32
evangelical Christianity, and I found that
258
796000
4000
evangeliisma kristaneco kaj mi trovis, ke
13:36
it's such a wide and varied movement
259
800000
2000
ĝi estas tiel vasta kaj varia movado,
13:38
that it is difficult to make generalizations about it.
260
802000
5000
ke estas malfacile fari ĝeneraligojn pri ĝi.
13:44
There's a group I met with called the Red Letter Christians,
261
808000
3000
Estas grupo, kiun mi renkontis, nomata la Kristanoj de la Ruĝa Litero
13:47
and they focus on the red words in the Bible,
262
811000
3000
kaj ili fokusiĝas je la ruĝaj vortoj en la Biblio,
13:50
which are the ones that Jesus spoke.
263
814000
2000
kiuj estas tiuj eldiritaj de Jesuo --
13:52
That's how they printed them in the old Bibles.
264
816000
2000
tiel oni presis ilin en la malnovaj biblioj.
13:54
And their argument is that Jesus never talked about homosexuality.
265
818000
5000
Kaj ilia argumento estas tio, ke Jesuo neniam parolis pri samseksameco.
13:59
They have a pamphlet that says,
266
823000
2000
Ili havas flugfolion, kiu diras
14:01
"Here's what Jesus said about homosexuality,"
267
825000
2000
"Jen kion Jesuo diris pri samseksameco"
14:03
and you open it up, and there's nothing in it.
268
827000
2000
kaj vi malfermas ĝin kaj estas nenio en ĝi.
14:06
So, they say Jesus did talk a lot about helping the outcasts,
269
830000
6000
Tiel ili diras, ke Jesuo parolis multe pri helpo al la parioj,
14:12
helping poor people.
270
836000
3000
helpo al malriĉuloj.
14:15
So, this was very inspiring to me.
271
839000
3000
Tio estis do tre inspira por mi.
14:19
I recommend Jim Wallis and Tony Campolo.
272
843000
4000
Mi rekomendas Jim Wallace kaj Tony Campolo.
14:24
They're very inspiring leaders, even though I disagree
273
848000
4000
Ili estas tre inspiraj gvidantoj, eĉ se mi malkonsentas
14:28
with much of what they say.
274
852000
2000
pri multo de tio, kion ili diras.
14:30
Also, thou shalt not disregard the irrational.
275
854000
3000
Ankaŭ ci ne devas neglekti la malracion.
14:33
This one was very unexpected because, you know,
276
857000
4000
Tiu ĉi estis tre neatendita ĉar, vi scias,
14:37
I grew up with the scientific worldview,
277
861000
3000
mi kreskis kun la scienca mondvido
14:40
and I was shocked learning how much of my life
278
864000
7000
kaj mi estis ŝokita lerni kiom multe el mia vivo
14:47
is governed by irrational forces.
279
871000
3000
estas regata de malraciaj fortoj.
14:50
And the thing is, if they're not harmful,
280
874000
3000
Kaj la afero estas, se ili ne estas danĝeraj
14:54
they're not to be completely dismissed.
281
878000
2000
ili ne estas tute neglektindaj.
14:56
Because I learned that -- I was thinking, I was
282
880000
4000
Ĉar mi kredas, ke -- mi pensis, mi
15:00
doing all these rituals, these biblical rituals,
283
884000
3000
faris ĉiujn tiujn ritojn, tiujn bibliajn ritojn,
15:03
separating my wool and linen, and I would ask these religious people
284
887000
3000
disigante mian lanon kaj linŝtofon kaj mi demandis tiujn religiajn homojn
15:07
"Why would the Bible possibly tell us to do this? Why would God care?"
285
891000
4000
"Kial povas la Biblio diri ke ni faru tion? Kial Dio zorgus pri tio?"
15:11
And they said, "We don't know,
286
895000
2000
Kaj ili diras "Ni ne scias,
15:13
but it's just rituals that give us meaning."
287
897000
4000
sed estas simple ritoj, kiuj donas al ni sencon".
15:17
And I would say, "But that's crazy."
288
901000
2000
Kaj mi diris "Sed tio estas frenezaĵo".
15:19
And they would say, "Well, what about you?
289
903000
2000
Kaj ili diris "Nu, kio pri vi?
15:21
You blow out candles on top of a birthday cake.
290
905000
4000
Vi blovas kandelojn sur datrevena kuko.
15:26
If a guy from Mars came down and saw, here's one guy
291
910000
4000
Se ulo el Marso venus kaj vidus ulon
15:30
blowing out the fire on top of a cake
292
914000
4000
blovantan la fajron sur kuko
15:34
versus another guy not wearing clothes of mixed fabrics,
293
918000
4000
kaj aliflanke alian ulon, kiu ne vestas vestaĵojn el miksitaj teksaĵoj,
15:38
would the Martians say, 'Well, that guy, he makes sense,
294
922000
4000
ĉu la Marsanoj dirus "Nu, tiu ulo, li havas sencon,
15:42
but that guy's crazy?'"
295
926000
2000
sed ĉu tiu alia ulo estas freneza?"
15:44
So no, I think that rituals are, by nature, irrational.
296
928000
5000
Do ne, mi kredas ke ritaroj estas, laŭnature, malraciaj.
15:49
So the key is to choose the right rituals,
297
933000
3000
Tial la ŝlosilo estas elekti la ĝustajn ritarojn,
15:52
the ones that are not harmful -- but rituals by themselves
298
936000
6000
tiujn, kiuj ne estas danĝeraj -- sed ritoj mem
15:58
are not to be dismissed.
299
942000
2000
ne estas neglektindaj.
16:01
And finally I learned that thou shall pick and choose.
300
945000
4000
Kaj fine mi lernis, ke ci devas preni kaj elekti.
16:05
And this one I learned because
301
949000
2000
Kaj tiun ĉi mi lernis ĉar
16:07
I tried to follow everything in the Bible.
302
951000
2000
mi provis sekvi ĉion en la Biblio.
16:09
And I failed miserably.
303
953000
2000
Kaj mi plene malsukcesis.
16:11
Because you can't.
304
955000
2000
Ĉar oni ne povas.
16:13
You have to pick and choose. And anyone who follows the Bible
305
957000
3000
Oni devas preni kaj elekti kaj kiu ajn sekvanta la Biblion
16:16
is going to be picking and choosing.
306
960000
2000
prenos kaj elektos.
16:18
The key is to pick and choose the right parts.
307
962000
5000
La ŝlosilo estas preni kaj elekti la ĝustajn partojn.
16:23
There's the phrase called cafeteria religion,
308
967000
4000
Estas la esprimo "lunĉeja religio"
16:27
and the fundamentalists will use it in a denigrating way,
309
971000
4000
kaj la fundamentistoj uzas ĝin laŭ malŝata maniero,
16:31
and they'll say, "Oh, it's just cafeteria religion.
310
975000
2000
kaj ili diras "Ho, estas nur lunĉeja religio.
16:33
You're just picking and choosing."
311
977000
1000
Vi simple prenas kaj elektas".
16:34
But my argument is, "What's wrong with cafeterias?"
312
978000
4000
Sed mia argumento estas "Kio estas maltaŭga pri lunĉejoj?"
16:38
I've had some great meals at cafeterias.
313
982000
2000
Mi havis foje grandajn manĝojn en lunĉejoj.
16:40
I've also had some meals that make me want to dry heave.
314
984000
4000
Mi havis ankaŭ iujn manĝojn, kiuj igis min vomemi.
16:44
So, it's about choosing the parts of the Bible about compassion,
315
988000
3000
Do temas pri elekto de partoj de la Biblio pri kompatemo,
16:48
about tolerance, about loving your neighbor,
316
992000
2000
pri toleremo, pri amo al la najbaro,
16:51
as opposed to the parts about homosexuality is a sin,
317
995000
5000
kontraste al la partoj pri samseksemo kiel peko,
16:56
or intolerance, or violence,
318
1000000
2000
aŭ maltoleremo, aŭ perforto,
16:58
which are very much in the Bible as well.
319
1002000
2000
el kiuj estas ankaŭ multaj en la Biblio.
17:00
So if we are to find any meaning in this book,
320
1004000
4000
Se ni do volas trovi iun signifon en tiu libro,
17:04
then we have to really engage it, and wrestle with it.
321
1008000
4000
tiam ni devas vere engaĝiĝi en ĝi kaj alpreni ĝin.
17:08
And I thought I'd end with just a couple more.
322
1012000
3000
Kaj mi pensis, ke mi finos per nur kelkaj pliaj.
17:11
There's me reading the Bible.
323
1015000
2000
Jen mi legante la Biblion.
17:13
That's how I hailed taxicabs.
324
1017000
2000
Jen kiel mi vokis taksiojn.
17:15
(Laughter)
325
1019000
3000
< ridoj >
17:18
Seriously, and it worked. And yes,
326
1022000
2000
Serioze, tio funkciis - kaj jes,
17:20
that was actually a rented sheep,
327
1024000
3000
ĝi vere estis luita ŝafo,
17:23
so I had to return that in the morning, but it served well for a day.
328
1027000
4000
tiel ke mi devis redoni tion en la mateno, sed ĝi bone utilis dum tago.
17:28
So, anyway, thank you so much for letting me speak.
329
1032000
3000
Nu, ĉiel ajn, mi tre dankas vin pro la ebleco paroli al vi.
ABOUT THE SPEAKER
AJ Jacobs - AuthorImmersing himself in alternate lifestyles and long, hilarious experiments (usually with himself the guinea pig), writer AJ Jacobs tests the limits of behavior, customs, culture, knowledge -- and his wife's sense of humor.
Why you should listen
AJ Jacobs' writings stand at the intersection of philosophy, Gonzo journalism and performance art. Stubbornly curious and slyly perceptive, he takes immersive learning to its irrational and profoundly amusing extreme -- extracting wisdom and meaning after long stints as a self-styled guinea pig. For his widely circulated Esquire article "My Outsourced Life," he explored the phenomenon of outsourcing by hiring a team in Bangalore to take care of every part of his life -- from reading his emails to arguing with his wife to reading bedtime stories to his own son. A previous article, "I Think You're Fat," chronicled a brief, cringe-inducing attempt to live his life in Radical Honesty, telling all the truth, all the time.
Jacobs is author of The Know-It-All, which documents the year he spent reading the Encyclopedia Britannica from A to Z, uncovering both funny and surprising factoids but also poignant insight into history and human nature. In 2007 he released The Year of Living Biblically, in which he attempted to follow every single rule in the Bible as literally as possible for an entire year. His recent book The Guinea Pig Diaries: My Life as an Experiment is a collection of numerous personal experiments. including living according to George Washington's rules of conduct, outsourcing every single task to India, and posing as a woman on an online dating site.
AJ Jacobs | Speaker | TED.com