TED2014
Rob Knight: How our microbes make us who we are
रॉंब नाईट: आपले जीवाणू कसे ठरवितात आपण कोण आहोत
Filmed:
Readability: 4.5
2,014,096 views
रॉब नाईट हे मानवी जीवाणूंच्या अभ्यासात अग्रेसर आहेत.एकपेशीय सूक्ष्म जीवाणूंची वसाहत
जी मोठ्या प्रमाणात आपल्या आरोग्याशी निगडीत आहे पण दुर्लक्षित आहे.ही तीन पौंड वजनी वसाहत जी तुम्ही अहोरात्र बाळगता तुमच्या मानवी जीन्सपेक्षा ही का महत्वाची आहे हे जाणून घ्या. रॉंब नाईट म्हणतात…
Rob Knight - Microbial ecologist
Rob Knight explores the unseen microbial world that exists literally right under our noses -- and everywhere else on (and in) our bodies. Full bio
Rob Knight explores the unseen microbial world that exists literally right under our noses -- and everywhere else on (and in) our bodies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
We humans have always been very concerned
about the health of our bodies,
about the health of our bodies,
0
1089
3980
आपल्या शारीरिक आरोग्याची
आपण नेहमीच काळजी करीत असतो .
आपण नेहमीच काळजी करीत असतो .
00:17
but we haven't always been that good
at figuring out what's important.
at figuring out what's important.
1
5069
4216
पण त्यासाठी काय महत्वाचे आहे.
हे मात्र अनेकदा जाणून घेत नाही.
हे मात्र अनेकदा जाणून घेत नाही.
00:21
Take the ancient Egyptians, for example:
2
9285
2392
प्राचीन इजिप्त मधील लोकांचे उदाहरण पाहू.
00:23
very concerned about the body parts
they thought they'd need in the afterlife,
they thought they'd need in the afterlife,
3
11677
3947
ते अवयवांची काळजी घेत त्यांना वाटे
मृत्युनंतरही त्याची गरज पडेल.
मृत्युनंतरही त्याची गरज पडेल.
00:27
but they left some parts out.
4
15624
2090
काही अवयव ते टाकून देत .
00:29
This part, for example.
5
17714
2623
उदाहरणार्थ हा भाग,
00:32
Although they very carefully
preserved the stomach, the lungs,
preserved the stomach, the lungs,
6
20337
2997
पोटातील अवयव यकृत तसेच फुफ्फुसे
ते काळजीपूर्वक जतन करीत.
ते काळजीपूर्वक जतन करीत.
00:35
the liver, and so forth,
7
23334
1165
अवयव जतन करण्याच्या तंत्रात
ते काळाच्या खूप पुढे होते.
ते काळाच्या खूप पुढे होते.
00:36
they just mushed up the brain,
drained it out through the nose,
drained it out through the nose,
8
24499
3036
नाकावाटे मेंदू बाहेर काढून
00:39
and threw it away,
9
27535
1724
फेकून देत.
00:41
which makes sense, really,
10
29259
1341
त्यांना वाटे.
00:42
because what does a brain
do for us anyway?
do for us anyway?
11
30600
2009
मृत्युनंतर मेंदूचा काही उपयोग नाही.
00:45
But imagine if there were a kind
of neglected organ in our bodies
of neglected organ in our bodies
12
33439
3198
पण लक्षात घ्या शरीरातील खूप
दुर्लक्षित अवयव
दुर्लक्षित अवयव
00:48
that weighed just as much as the brain
13
36637
2136
जे मेंदूच्या वजना इतके आहेत .
00:50
and in some ways was just
as important to who we are,
as important to who we are,
14
38773
2926
आणि जे आपली ओळख करतात
00:53
but we knew so little about
and treated with such disregard.
and treated with such disregard.
15
41699
3552
त्यांची फार थोडी माहिती आपल्याला असते.
आपण त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करतो.
आपण त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करतो.
00:57
And imagine if,
through new scientific advances,
through new scientific advances,
16
45251
2903
याबाबत नवे प्रगत विज्ञान
01:00
we were just beginning to understand
17
48154
1741
नुकतेच आपण आता जाणू लागलो आहोत
01:01
its importance to how
we think of ourselves.
we think of ourselves.
18
49895
2902
स्वतःविषयी जाणणे महत्वाचे आहे.
01:04
Wouldn't you want to know more about it?
19
52797
2206
अधिक जाणून घ्यावयाचे आहे?
01:07
Well, it turns out that we do
have something just like that:
have something just like that:
20
55003
3226
तुम्हास असे वाटेल आतड्यात राहणारे
01:10
our gut,
21
58959
1682
हे जंतू असतील
01:12
or rather, its microbes.
22
60641
2662
किवा सूक्ष्म जीव
01:15
But it's not just the microbes
in our gut that are important.
in our gut that are important.
23
63303
2893
महत्वाचे हे की
ते केवळ आपल्या आतड्यातच नसतात
ते केवळ आपल्या आतड्यातच नसतात
01:18
Microbes all over our body
24
66196
1508
तर सर्वत्र त्यांचे वास्तव्य असते .
01:19
turn out to be really critical
to a whole range of differences
to a whole range of differences
25
67704
2913
त्यांची असलेली विविधता एक गंभीर बाब आहे
01:22
that make different people who we are.
26
70617
2497
या विविधते मुळेच आपले वेगळे अस्तित्व ठरते.
01:25
So for example, have you ever noticed
27
73114
2314
उदाहरणार्थ तुम्ही हे पहिले आहे काय?
01:27
how some people get bitten by mosquitos
way more often than others?
way more often than others?
28
75428
4183
काहींना इतरांपेक्षा डास जास्त चावतात.
01:31
It turns out that everyone's anecdotal
experience out camping is actually true.
experience out camping is actually true.
29
79611
4579
हे अवैज्ञानिक वाटते पण
हा अनुभव बाहेर शिबिरात आढळतो.
हा अनुभव बाहेर शिबिरात आढळतो.
01:36
For example, I seldom
get bitten by mosquitos,
get bitten by mosquitos,
30
84190
2809
मला क्वचितच डास चावतात.
01:38
but my partner Amanda
attracts them in droves,
attracts them in droves,
31
86999
2277
पण माझ्या सहाध्यायी अमांडाला
चावण्यास ते थव्याने येतात.
चावण्यास ते थव्याने येतात.
01:41
and the reason why is that we have
different microbes on our skin
different microbes on our skin
32
89276
3063
याचे कारण आपल्या त्वचेवर
असलेले भिन्न जीवाणू,
असलेले भिन्न जीवाणू,
01:44
that produce different chemicals
that the mosquitos detect.
that the mosquitos detect.
33
92339
3722
जे भिन्न रासायनिक पदार्थ स्त्रवतात
डास ते टिपतो.
डास ते टिपतो.
01:48
Now, microbes are also really important
in the field of medicine.
in the field of medicine.
34
96061
3506
जीवाणूंचा वैद्यकीय क्षेत्रात
महत्वाचा सहभाग आहे.
महत्वाचा सहभाग आहे.
01:51
So, for example, what microbes
you have in your gut
you have in your gut
35
99567
2465
उदाहरणार्थ तुमच्या आतड्यातील जीवाणू
01:54
determine whether particular painkillers
are toxic to your liver.
are toxic to your liver.
36
102032
4462
तुम्ही घेत असलेले वेदनाशामक
तुमच्या यकृतास दुषित करते .
तुमच्या यकृतास दुषित करते .
01:58
They also determine whether or not other
drugs will work for your heart condition.
drugs will work for your heart condition.
37
106494
4245
ते हेही ठरविते तुम्ही घेत असलेले
औषध हृदयासाठी काम करेल काय ?
औषध हृदयासाठी काम करेल काय ?
02:02
And, if you're a fruit fly, at least,
38
110739
2687
तुम्ही जर फळांवर जगणाऱ्या अळ्या असाल तर
02:05
your microbes determine
who you want to have sex with.
who you want to have sex with.
39
113426
3182
तुमच्या शरीरातील जीवाणू तुम्ही
कोणाशी प्रणय करावा हे ठरविते.
कोणाशी प्रणय करावा हे ठरविते.
02:08
We haven't demonstrated this in humans yet
40
116608
2159
पण मानवामध्ये याची आम्ही
सिद्धता केलेली नाही.
सिद्धता केलेली नाही.
02:10
but maybe it's just a matter of time
before we find out. (Laughter)
before we find out. (Laughter)
41
118767
4296
पण मात्र लवकरच हे सिद्ध होईल
(हशा)
(हशा)
02:15
So microbes are performing
a huge range of functions.
a huge range of functions.
42
123063
2623
जीवाणू विविध प्रकारे कार्य करतात.
02:17
They help us digest our food.
43
125686
1766
ते अन्न पचनास मदत करतात
02:19
They help educate our immune system.
44
127452
2274
आपली रोग प्रतिकार शक्ती बळकट करतात
02:21
They help us resist disease,
45
129726
1950
रोगप्रतिकार करण्यास आपणास मदत करतात.
02:23
and they may even
be affecting our behavior.
be affecting our behavior.
46
131676
2508
कदाचित ते आपल्या वर्तनात बदल ही घडवितात.
02:26
So what would a map of all these
microbial communities look like?
microbial communities look like?
47
134184
3947
पहा या सर्व जीनाणुच्या वसाहतीचा नकाशा
02:30
Well, it wouldn't look exactly like this,
48
138131
2276
प्रत्यक्षात असे दिसत नाही .
02:32
but it's a helpful guide
for understanding biodiversity.
for understanding biodiversity.
49
140407
2879
पण जीव विविधता जाणण्यासाठीहे महत्वाचे आहे
02:35
Different parts of the world
have different landscapes of organisms
have different landscapes of organisms
50
143286
3924
जगाचे विविध भाग विविथ जीवसृष्टी चितारते
02:39
that are immediately characteristic
of one place or another
of one place or another
51
147210
4571
ते तेथील प्रदेशाचे वैशिट्य ठरते
02:43
or another.
52
151781
2037
दुसरयाचे वैशिट्य भिन्न असते
02:45
With microbiology, it's kind of the same,
although I've got to be honest with you:
although I've got to be honest with you:
53
153818
3865
सूक्ष्मजीवशास्त्र हे असेच विज्ञान आहे
02:49
All the microbes essentially
look the same under a microscope.
look the same under a microscope.
54
157683
3103
खरे पाहू केले तर
02:52
So instead of trying
to identify them visually,
to identify them visually,
55
160786
2529
त्यांना पाहून ओळखण्या पेक्षा
02:55
what we do is we look
at their DNA sequences,
at their DNA sequences,
56
163315
2486
त्यांचा डी एन ए क्रम आम्ही पाहिला
02:57
and in a project called
the Human Microbiome Project,
the Human Microbiome Project,
57
165801
2924
त्या प्रयोगाचे नाव होते ह्युमन मायक्रो प्रोजेक्ट
03:00
NIH funded this $173 million project
58
168725
3339
ज्यास NIH ने 173 दश लक्ष
डोलरची मदत केली होती
डोलरची मदत केली होती
03:04
where hundreds
of researchers came together
of researchers came together
59
172064
2409
तेथे हजारो संशोधक एकत्र आले होते
03:06
to map out all the A's, T's, G's, and C's,
60
174473
2779
A.T G.C चा त्यांची डी एन ए तील
क्रम जाणून घेण्यासाठी .
क्रम जाणून घेण्यासाठी .
03:09
and all of these microbes
in the human body.
in the human body.
61
177252
2176
मानवी शरीरातील देहात असलेल्या जीवाणूंचास
03:11
So when we take them together,
they look like this.
they look like this.
62
179428
3361
ते सर्व एकत्र केल्यावर असे दिसले
03:14
It's a bit more difficult
to tell who lives where now, isn't it?
to tell who lives where now, isn't it?
63
182789
3931
प्रत्येकाचे वास्तव्य कोठे आहे
सांगणे जरा कठिण होते
सांगणे जरा कठिण होते
03:18
What my lab does is develop
computational techniques that allow us
computational techniques that allow us
64
186720
3548
माझ्या प्रयोग शाळेत
संगणक प्रणाली विकसित केली
संगणक प्रणाली विकसित केली
03:22
to take all these terabytes
of sequence data
of sequence data
65
190268
2611
कित्येक टेराबाईट माहितीचा डी एन ए क्रम.
03:24
and turn them into something
that's a bit more useful as a map,
that's a bit more useful as a map,
66
192879
3013
त्या माहितीचा उपयुक्त नकाशा केला .
03:27
and so when we do that
with the human microbiome data
with the human microbiome data
67
195892
2753
मानवी शरीरातील जीवाणूंची ही
सर्व माहिती आम्हाला
सर्व माहिती आम्हाला
03:30
from 250 healthy volunteers,
68
198645
2095
250 निरोगी स्वयंसेवकांकडून प्राप्त झाली.
03:32
it looks like this.
69
200740
2644
अशी दिसते ती
03:35
Each point here represents
all the complex microbes
all the complex microbes
70
203384
3180
प्रत्येक बिंदू सर्व जीवाणूंची
वसाहत दर्शवितो
वसाहत दर्शवितो
03:38
in an entire microbial community.
71
206564
2183
संपूर्ण जीवाणू समुदायातील
03:40
See, I told you they basically
all look the same.
all look the same.
72
208747
2330
मी तुम्हाला सांगितले होते
हे सर्व एकसारखे दिसतात
हे सर्व एकसारखे दिसतात
03:43
So what we're looking at is each point
represents one microbial community
represents one microbial community
73
211077
3889
आपण पाहत आहोत प्रत्येक बिंदू
एकप्रकारच्या जीवाणूंची वसाहत आहे
एकप्रकारच्या जीवाणूंची वसाहत आहे
03:46
from one body site
of one healthy volunteer.
of one healthy volunteer.
74
214966
2260
ही एका निरोगी स्वयंसेवकांच्या
एका बाजूच्या शरीराची आहे .
एका बाजूच्या शरीराची आहे .
03:49
And so you can see that there's different
parts of the map in different colors,
parts of the map in different colors,
75
217226
3796
म्हणून दिसत आहे वेगवेगळ्या रंगात
नकाशाचे विविध भाग .
नकाशाचे विविध भाग .
03:53
almost like separate continents.
76
221022
1799
पृथ्वीच्या नकाशातील विविध खंडांप्रमाणे
03:54
And what it turns out to be
77
222821
1458
हे खंडाप्रमाणे वाटणारे हे भाग
03:56
is that those, as the different
regions of the body,
regions of the body,
78
224279
2440
शरीरातील वेगवेगळे अवयव आहेत.
03:58
have very different microbes in them.
79
226719
2078
आणि त्यात वेगवेगळे जीवाणू आहेत
04:00
So what we have is we have
the oral community up there in green.
the oral community up there in green.
80
228797
3683
हिरव्या रंगत दर्शविलेला भाग तोंडातील
जीवाणूंचा आहे .
जीवाणूंचा आहे .
04:04
Over on the other side,
we have the skin community in blue,
we have the skin community in blue,
81
232480
2814
निळ्या रंगातील त्वचेवरील
जीवाणूंची वसाहत दाखवितो
जीवाणूंची वसाहत दाखवितो
04:07
the vaginal community in purple,
82
235294
2287
तर जांभळ्या रंगातील भाग योनी मार्गातील
जीवाणूंच्या वास अह्तीचा आहे
जीवाणूंच्या वास अह्तीचा आहे
04:09
and then right down at the bottom,
we have the fecal community in brown.
we have the fecal community in brown.
83
237581
3701
उजव्या बाजूस तळाशी तपकिरी रंगातील भाग
चेहर्यावरील जीवाणूच्या वसाहतीचा आहे .
चेहर्यावरील जीवाणूच्या वसाहतीचा आहे .
04:13
And we've just over the last few years
84
241416
1883
गत काही वर्षातच आम्हास आढळले
04:15
found out that the microbes
in different parts of the body
in different parts of the body
85
243299
2799
शरीराच्या विविध भागात असलेले जीवाणू
04:18
are amazingly different from one another.
86
246098
2198
आश्चर्यरित्या एकमेकांपासून भिन्न आहेत .
04:20
So if I look at just one person's microbes
87
248296
2832
जर एका व्यक्तीच्या तोंडातील
04:23
in the mouth and in the gut,
88
251128
2114
आणि आतड्यातील जीवाणू पहिले तर
04:25
it turns out that the difference between
those two microbial communities
those two microbial communities
89
253242
3460
त्यांची दोन्ही ठिकाणच्या वसाहतीतील
04:28
is enormous.
90
256702
1531
जीवाणू कमालीचे भिन्न असतात .
04:30
It's bigger than the difference
between the microbes in this reef
between the microbes in this reef
91
258233
3165
हा फरक या ठीकाणी दिसणाऱ्या प्रवालातील
जीवाणूंच्या फरका पेक्षा जास्त आहे
जीवाणूंच्या फरका पेक्षा जास्त आहे
04:33
and the microbes in this prairie.
92
261398
2733
गवतातील जीवाणूंच्या फरकाहून जास्त आहे .
04:36
So this is incredible
when you think about it.
when you think about it.
93
264131
2531
हे अविश्वनीय आहे .
04:38
What it means is that a few feet
of difference in the human body
of difference in the human body
94
266662
3366
हा फरक मानवी शरीरातील
काही फुटावरील भागात दिसतो
काही फुटावरील भागात दिसतो
04:42
makes more of a difference
to your microbial ecology
to your microbial ecology
95
270028
2694
शरीरावरील जीवांची ही जीव विविधता
04:44
than hundreds of miles on Earth.
96
272722
2245
पृथ्वीच्या शेकडो मैलावर ही इतकी नसते
04:46
And this is not to say that two people
look basically the same
look basically the same
97
274967
3020
मंला असे म्हणावयाचे नाही
दोन व्यक्ती एक सारखी दिसते
दोन व्यक्ती एक सारखी दिसते
04:49
in the same body habitat, either.
98
277987
1852
एकाच वातावरणात राहणारी
04:51
So you probably heard
99
279839
1606
तुम्ही एकले असेल
04:53
that we're pretty much all the same
in terms of our human DNA.
in terms of our human DNA.
100
281445
3008
मानवी डी .एन ए नुसार आपण सर्व
एकसारखे आहोत
एकसारखे आहोत
04:56
You're 99.99 percent identical
in terms of your human DNA
in terms of your human DNA
101
284453
4089
अगदी ९९.९९% मानवी डी .एन ए नुसार
05:00
to the person sitting next to you.
102
288542
1867
तुमच्या जवळ बसलेल्या व्यक्ती प्रमाणेच
05:02
But that's not true of your gut microbes:
103
290409
2242
पण तुमच्या आतड्यातील
जीवाणूबाबत हे खरे नाही
जीवाणूबाबत हे खरे नाही
05:04
you might only share 10 percent similarity
104
292651
2487
फक्त 10% सारखेपणा आढळतो तुमच्या
05:07
with the person sitting next to you
in terms of your gut microbes.
in terms of your gut microbes.
105
295138
3510
तुमच्या शेजारी बसलेल्या व्यक्तीच्या
आतड्यातील जीवाणू मध्ये
आतड्यातील जीवाणू मध्ये
05:10
So that's as different
as the bacteria on this prairie
as the bacteria on this prairie
106
298648
2796
इतका फरक नसतो गवतातील जीवाणू
05:13
and the bacteria in this forest.
107
301444
2056
जंगलतील जीवाणू यांच्या वसाहतीत
05:16
So these different microbes
108
304460
1449
या विविध जिवाणूंचे
05:17
have all these different kinds
of functions that I told you about,
of functions that I told you about,
109
305909
3167
विविध कार्य असते मी सांगितल्यानुसार
05:21
everything from digesting food
110
309076
1696
अन्न पचनापासून ते
05:22
to involvement
in different kinds of diseases,
in different kinds of diseases,
111
310772
2555
शरीरात रोग निर्माण करण्यापर्यंत
05:25
metabolizing drugs, and so forth.
112
313327
1866
औषधोपचारास प्रतिसाद चयापचय क्रिया
05:27
So how do they do all this stuff?
113
315193
2106
ही सर्व कामे ते करतात तरी कसे ?
05:29
Well, in part it's because
114
317299
1896
ते हे काम करतात थोडा थोडा वेळ
05:31
although there's just three pounds
of those microbes in our gut,
of those microbes in our gut,
115
319195
3330
जरी आतड्यातील हे जीवाणू तीन पौंड
वजना इतके असले तरी
वजना इतके असले तरी
05:34
they really outnumber us.
116
322525
1760
आपल्या संखेहून अधिक असतात
05:36
And so how much do they outnumber us?
117
324285
2220
किती जास्त असतात माहित आहे?
05:38
Well, it depends on what
you think of as our bodies.
you think of as our bodies.
118
326505
3112
ते तुम्ही तुमच्या शरीराचा कसा
विचार करता यावर ठरते
विचार करता यावर ठरते
05:41
Is it our cells?
119
329617
1485
आपल्या पेशींहून अधिक ?
05:43
Well, each of us consists
of about 10 trillion human cells,
of about 10 trillion human cells,
120
331102
3413
आपल्या पैकी प्रत्येकाच्या शरीरात
दहा त्रीलीयन पेशी असतात
दहा त्रीलीयन पेशी असतात
05:46
but we harbor as many
as 100 trillion microbial cells.
as 100 trillion microbial cells.
121
334515
3231
पण आपण आपल्या शरीरात
१०० त्रीलीयन जीवाणूंना राहू देतो
१०० त्रीलीयन जीवाणूंना राहू देतो
05:49
So they outnumber us 10 to one.
122
337746
2774
म्हणजे ते दहापट असतात .
05:52
Now, you might think, well,
we're human because of our DNA,
we're human because of our DNA,
123
340520
3911
तुमची अशी धारणा असेल कि डी एन ए मुळे
आम्ही मनुष्य प्राणी आहोत .
आम्ही मनुष्य प्राणी आहोत .
05:56
but it turns out that each of us has
about 20,000 human genes,
about 20,000 human genes,
124
344431
3321
पण असे ज्ञात झाले आहे की आपल्या
प्रत्येकाकडे २०००० मानवी जीन्स असतात
प्रत्येकाकडे २०००० मानवी जीन्स असतात
05:59
depending on what you count exactly,
125
347752
1956
जर तुम्ही योग्य मोजदाद कराल तर
06:01
but as many as two million
to 20 million microbial genes.
to 20 million microbial genes.
126
349708
4492
तुमच्या शरीरातील जीवाणूनमध्ये
२० दशलक्ष जिवाणूंचे जीन्स असतात
२० दशलक्ष जिवाणूंचे जीन्स असतात
06:06
So whichever way we look at it,
we're vastly outnumbered
we're vastly outnumbered
127
354200
2759
कोणत्यही प्रकारे पाहिल्यास संखेबाबत ते
आपल्याहून अधिक आहे .
आपल्याहून अधिक आहे .
06:08
by our microbial symbionts.
128
356959
2832
या परस्पर सहजीवनात
06:11
And it turns out that in addition
to traces of our human DNA,
to traces of our human DNA,
129
359791
3227
मानवी जीवाणूंच्या ठशा बरोबर
06:15
we also leave traces
of our microbial DNA
of our microbial DNA
130
363018
2227
जिवाणूंचे ही ठसे आढळतात .
06:17
on everything we touch.
131
365245
1780
सर्वत्र आपण स्पर्श करतो
06:19
We showed in a study a few years ago
132
367025
1792
काही वर्षातील अभ्यासात निष्पन्न झाले की
06:20
that you can actually match
the palm of someone's hand up
the palm of someone's hand up
133
368817
2795
एखाद्याचा तळहात वरील जीवाणूचे डी एन ए
06:23
to the computer mouse
that they use routinely
that they use routinely
134
371612
2277
वापरत असलेल्या संगणकाच्या माउसवरील
जीवाणूंच्या दि एन ए शी
जीवाणूंच्या दि एन ए शी
06:25
with up to 95 percent accuracy.
135
373889
2297
९५% टक्के जुळतात .
06:28
So this came out in a scientific journal
a few years ago,
a few years ago,
136
376186
2856
काही वर्षपूर्वी विज्ञान विषयक
नियतकालिकेत असे आले होते
नियतकालिकेत असे आले होते
06:31
but more importantly,
it was featured on "CSI: Miami,"
it was featured on "CSI: Miami,"
137
379042
2553
"सी.एस. आय: मियामी"
असे भवितव्य वर्तवले होते
असे भवितव्य वर्तवले होते
06:33
so you really know it's true.
138
381595
1787
म्हणूनच हे खरे आहे असे तुम्हास वाटेल
06:35
(Laughter)
139
383382
1595
(हशा)
06:36
So where do our microbes
come from in the first place?
come from in the first place?
140
384977
3397
प्रथम हे जीवाणू आले कोठून ?
06:40
Well if, as I do, you have dogs or kids,
141
388374
2647
तुम्ही कुत्रा व इतर पाळीव प्राणी
पाळता काय?
पाळता काय?
06:43
you probably have
some dark suspicions about that,
some dark suspicions about that,
142
391021
2363
तुम्हाला या प्राण्याबाबत तुम्हाला
जीवाणू पसरतील दाट संशय वाटेल
जीवाणू पसरतील दाट संशय वाटेल
06:45
all of which are true, by the way.
143
393384
1979
हे खरे आहे
06:47
So just like we can match
you to your computer equipment
you to your computer equipment
144
395363
2758
संगणकाच्या उपकरणातील जीवाणू
06:50
by the microbes you share,
145
398121
1703
ज्याचं तुम्ही तुम्ही प्रसार करता
06:51
we can also match you up to your dog.
146
399824
2208
ते तुमच्या पाळीव प्राण्यांकडे
प्रसारित झालेले आढळतील
प्रसारित झालेले आढळतील
06:54
But it turns out that in adults,
147
402032
2107
मोठयां मध्ये असे घडते
06:56
microbial communities
are relatively stable,
are relatively stable,
148
404139
2299
जीवाणूंच्या वसाहती तुलनेने स्थिर असतात
06:58
so even if you live together with someone,
149
406438
2134
त्यामुळे इतरांसमोर रहातांना
07:00
you'll maintain your separate
microbial identity
microbial identity
150
408572
2398
जीवाणूंची तुमची स्थिती तुम्ही कायम ठेवता
07:02
over a period of weeks,
months, even years.
months, even years.
151
410970
3014
अगदी कित्येक आठवडे महिने व वर्षे
07:05
It turns out that our
first microbial communities
first microbial communities
152
413984
2891
आता माहित झाले कि आपली
पहिली जीवाणूंची वसाहत
पहिली जीवाणूंची वसाहत
07:08
depend a lot on how we're born.
153
416875
2150
आपला जन्म कसा झाला यावर असते
07:11
So babies that come out
the regular way,
the regular way,
154
419025
2181
नैसर्गिकरीत्या जन्माला आलेल्या बाळाला
07:13
all of their microbes are basically
like the vaginal community,
like the vaginal community,
155
421206
3060
आईच्या योनीमार्गातून प्राप्त झालेली
जीवाणूंची वसाहत असते
जीवाणूंची वसाहत असते
07:16
whereas babies that are
delivered by C-section,
delivered by C-section,
156
424266
2365
सी सेक्शन ने जन्म झालेल्या बाळावर
07:18
all of their microbes instead
look like skin.
look like skin.
157
426631
2906
त्वचेवर आढळणाऱ्या जीवाणूंची वसाहत आढळते
07:21
And this might be associated
with some of the differences
with some of the differences
158
429537
3037
आणि हा महत्वाचा फरक आहे
07:24
in health associated with Cesarean birth,
159
432574
2788
सीझर होऊन जन्माला आलेल्यांमध्ये आढळतात
07:27
such as more asthma, more allergies,
even more obesity,
even more obesity,
160
435362
3216
अस्थमा आलर्जी आणि लठ्ठपणा
07:30
all of which have been linked
to microbes now,
to microbes now,
161
438578
2530
हे सर्व जीवाणूशी संबंधित आहे.
07:33
and when you think about it,
until recently, every surviving mammal
until recently, every surviving mammal
162
441108
3897
तुम्ही केव्हा विचार कराल?
यापुढील बालके
यापुढील बालके
07:37
had been delivered by the birth canal,
163
445005
2556
नैसर्गिकरीत्या जन्माला यावीत असा
07:39
and so the lack
of those protective microbes
of those protective microbes
164
447561
2276
सुरक्षा देणारे हे जीवाणूं ज्यायोगे
आपण सह उत्क्रांत असतो त्यांचा अभाव
आपण सह उत्क्रांत असतो त्यांचा अभाव
07:41
that we've co-evolved with
might be really important
might be really important
165
449837
2450
खूप महत्वाचा आहे
07:44
for a lot of these different conditions
that we now know involve the microbiome.
that we now know involve the microbiome.
166
452287
4509
आपणास माहित असलेल्या या भिन्न अवस्थात
जीवाणूंचा सहभाग असतो
जीवाणूंचा सहभाग असतो
07:48
When my own daughter was born
a couple of years ago
a couple of years ago
167
456796
2737
दोन वर्षापूर्वी माझ्या मुलीचा जन्म झाला
07:51
by emergency C-section,
168
459533
2435
तातडीने सिझरिंग करावे लागले
07:53
we took matters into our own hands
169
461968
1841
आणि आम्ही यात क्षेप केला
07:55
and made sure she was coated
with those vaginal microbes
with those vaginal microbes
170
463809
2680
खात्री करून घेतली की तिला योनीतील
जिवाणूंचे अच्छादन मिळेल.
जिवाणूंचे अच्छादन मिळेल.
07:58
that she would have gotten naturally.
171
466489
2040
जे तिला निसर्गातून मिळाले आहे
08:00
Now, it's really difficult to tell
whether this has had an effect
whether this has had an effect
172
468529
3384
हे सांगणे कठीण आहे कि तिला त्याचा
उपयोग किती झाला
उपयोग किती झाला
08:03
on her health specifically, right?
173
471913
2002
विशेषतः तिच्या आरोग्यास
08:05
With a sample size of just one child,
no matter how much we love her,
no matter how much we love her,
174
473915
3681
एका आपल्या आवडत्या बालकाचे हे उदाहरण
08:09
you don't really have
enough of a sample size
enough of a sample size
175
477596
2217
निष्कर्ष काढण्यास पुरेसे नाही
08:11
to figure out what happens on average,
176
479813
1946
सर्व सामान्य निष्कर्ष काढण्यास
08:13
but at two years old,
she hasn't had an ear infection yet,
she hasn't had an ear infection yet,
177
481759
2897
पण दोन वर्षात तिला कानाचा विकार झाला नाही
08:16
so we're keeping our fingers
crossed on that one.
crossed on that one.
178
484656
2285
म्हणून त्याकडे आम्ही बोट दर्शवितो
08:18
And what's more, we're starting
to do clinical trials with more children
to do clinical trials with more children
179
486941
3457
आधी मुलाबाबत याची दवाखान्यात
चाचणीघेत हेत आहोत
चाचणीघेत हेत आहोत
08:22
to figure out whether
this has a protective effect generally.
this has a protective effect generally.
180
490398
2922
हा निष्कर्ष काढण्यास की हे
जिवाणूंचे अच्छादन सर्वांसाठी उपयोगी आहे
जिवाणूंचे अच्छादन सर्वांसाठी उपयोगी आहे
08:27
So how we're born has a tremendous effect
on what microbes we have initially,
on what microbes we have initially,
181
495031
5323
आपल्या जन्मावेळी कोणते जीवाणु
मिळाले हे खूप महत्वाचे आहे
मिळाले हे खूप महत्वाचे आहे
08:32
but where do we go after that?
182
500354
1917
त्यानंतर कोठे जातो आपण ?
08:34
What I'm showing you
again here is this map
again here is this map
183
502271
2270
या नकाशा वरून सांगणार आहे
08:36
of the Human Microbiome Project Data,
184
504541
1998
ह्युमन मायक्रोब ब प्रोजेक्ट डाटा वरून
08:38
so each point represents
a sample from one body site
a sample from one body site
185
506539
2763
यातील प्रत्येक ठिकाण शरीराच्या
एका भागाचे आहे
एका भागाचे आहे
08:41
from one of 250 healthy adults.
186
509302
2540
२५० निरोगी व्यक्ती पैकी एक
08:43
And you've seen children
develop physically.
develop physically.
187
511842
2067
आणि तुम्ही पाहत आहात मुलांची
शारीरिक वाढ झाली आहे
शारीरिक वाढ झाली आहे
08:45
You've seen them develop mentally.
188
513909
2056
त्यांची मानसिक वाढही दिसते
08:47
Now, for the first time,
you're going to see
you're going to see
189
515965
2075
तुम्ही प्रथमच पाहत आहात
08:50
one of my colleague's children
develop microbially.
develop microbially.
190
518040
3358
माझ्या सह्कार्याची मुले
जीवाणूंच्या मदतीने वाढली
जीवाणूंच्या मदतीने वाढली
08:53
So what we are going to look at
191
521398
1565
त्यासाठी आपण काय पहिले पाहिजे
08:54
is we're going to look
at this one baby's stool,
at this one baby's stool,
192
522963
2687
तुमच्या बाळाची विष्ठा तपासा
08:57
the fecal community,
which represents the gut,
which represents the gut,
193
525650
2449
त्यातील आतड्यातील जीवाणूंची वसाहत
09:00
sampled every week
for almost two and a half years.
for almost two and a half years.
194
528099
3169
विष्ठेच्या नमुन्यातील जीवाणूंची दर
आठवड्यात अडीच वर्षे तपासली
आठवड्यात अडीच वर्षे तपासली
09:03
And so we're starting on day one.
195
531268
1663
पहिल्या दिवसास सुरवात करीत आहेत
09:04
What's going to happen is that the infant
is going to start off as this yellow dot,
is going to start off as this yellow dot,
196
532931
3918
या अर्भकाची सुरवात र्वाय पिवळ्या
रंगाच्या भागात दिसते
रंगाच्या भागात दिसते
09:08
and you can see that he's starting off
basically in the vaginal community,
basically in the vaginal community,
197
536849
3480
यास योनी जिवाणूंचे पांघरून होते
09:12
as we would expect from his delivery mode.
198
540329
2026
जन्मावेळी
09:14
And what's going to happen
over these two and a half years
over these two and a half years
199
542355
2714
दोन वर्षानंतर काय होईल?
09:17
is that he's going to travel
all the way down
all the way down
200
545069
2142
त्याचा प्रवास खालच्या दिशेने होत आहे
09:19
to resemble the adult fecal community from
healthy volunteers down at the bottom.
healthy volunteers down at the bottom.
201
547211
3814
या ठिकाणी निरोगी स्वयंसेवक प्रौढांच्या
चेहऱ्यावरील जीवाणू वसाहतीचे आहेत
चेहऱ्यावरील जीवाणू वसाहतीचे आहेत
09:23
So I'm just going to start this going
and we'll see how that happens.
and we'll see how that happens.
202
551025
3348
हे कसे घडते ते पाहू
09:26
What you can see, and remember
each step in this is just one week,
each step in this is just one week,
203
554913
4036
तुम्ही फक्त लक्षात ठेवायचे आहे
प्रत्येक पायरी म्हणजे एकेक आठवडा .
प्रत्येक पायरी म्हणजे एकेक आठवडा .
09:30
what you can see is that week to week,
204
558949
1866
हृदया ची प्रगती पहात आहात
09:32
the change in the microbial community
of the feces of this one child,
of the feces of this one child,
205
560815
4683
जीवाणूंच्या वसाहतीत होणारा बदल I
09:37
the differences week to week
are much greater
are much greater
206
565498
2551
आठवड्या गणित होणारा बदल मोठा आहे
09:40
than the differences between
individual healthy adults
individual healthy adults
207
568049
2531
हा बदल निरोगी प्रौढांमध्ये
आढळणाऱ्या फरकाहून जास्त आहे
आढळणाऱ्या फरकाहून जास्त आहे
09:42
in the Human Microbiome Project cohort,
208
570580
1950
ह्यमन माय्क्रोबिओम
प्रकल्पातील सहकार्यानमध्ये
प्रकल्पातील सहकार्यानमध्ये
09:44
which are those brown dots
down at the bottom.
down at the bottom.
209
572530
2476
खाली तपकिरी रंगाचे भाग काय दर्शवितात
त्यांचा प्रवास प्रौढांच्या विष्ठेत
आढळणाऱ्या जीवाणूंच्या वसाहतीकडे चालला आहे.
आढळणाऱ्या जीवाणूंच्या वसाहतीकडे चालला आहे.
09:47
And you can see he's starting
to approach the adult fecal community.
to approach the adult fecal community.
210
575006
3197
09:50
This is up to about two years.
211
578203
1515
हे दोन वर्षापर्यंत घडले.
09:51
But something amazing
is about to happen here.
is about to happen here.
212
579718
2170
काहीतरी विस्मयकारक घडते आहे येथे'
09:53
So he's getting antibiotics
for an ear infection.
for an ear infection.
213
581888
3088
कानाच्या संसर्ग विकाराचे
प्रतिजैविक त्यास मिळाले आहे
प्रतिजैविक त्यास मिळाले आहे
09:56
What you can see is
this huge change in the community,
this huge change in the community,
214
584976
2554
आणि तो या ठिकाणी जीवाणूंच्या
वसाहतीत झालेल्या बदलामुळे दिसतो
वसाहतीत झालेल्या बदलामुळे दिसतो
09:59
followed by a relatively rapid recovery.
215
587530
2058
यातून तो लवकर बरा झाला
10:01
I'll just rewind that for you.
216
589588
2182
मी तुमच्यासाठी थोडे मागे जातो
10:05
And what we can see is that
just over these few weeks,
just over these few weeks,
217
593340
3589
तुम्ही पाहत आहात काही आठवड्यातच
10:08
we have a much more radical change,
218
596929
1933
आपल्याला मोठे बदल दिसत आहेत
10:10
a setback of many months
of normal development,
of normal development,
219
598862
2530
जीवाणूंची अनेक महिन्यातील वाढ मंदावली आहे
10:13
followed by a relatively rapid recovery,
220
601392
2252
ज्यायोगे जलद संसर्गापासून बरे होता आले.
10:15
and by the time he reaches day 838,
221
603644
4133
आता तो ८३८ व्या दिवशी आहे
10:19
which is the end of this video,
222
607777
1719
येथे ही चित्रफित संपते
10:21
you can see that he has essentially
reached the healthy adult stool community,
reached the healthy adult stool community,
223
609496
3697
निरोगी मोठ्या व्यक्तींच्या विष्ठेतील
जीवाणूंच्या वसाहतीजवळ तो पोहचला.
जीवाणूंच्या वसाहतीजवळ तो पोहचला.
10:25
despite that antibiotic intervention.
224
613193
2448
जरी प्रतिरोधक वापरले तरी
10:27
So this is really interesting
because it raises fundamental questions
because it raises fundamental questions
225
615641
3328
हे लक्ष वेधणारे आहे तसेच
मुलभूत प्रश्न निर्माण करणारे आहे
मुलभूत प्रश्न निर्माण करणारे आहे
10:30
about what happens when we intervene
at different ages in a child's life.
at different ages in a child's life.
226
618969
4099
बालकाच्या वेगवेगळ्या वयात आपण जो
हस्तक्षेप करतो तेव्हा काय घडते?
हस्तक्षेप करतो तेव्हा काय घडते?
10:35
So does what we do early on, where
the microbiome is changing so rapidly,
the microbiome is changing so rapidly,
227
623068
3611
जेव्हा जीवाणूंची अश्या प्रकारे अनुकूल
हालचाल होते तेव्हा आपण काय करावे.
हालचाल होते तेव्हा आपण काय करावे.
10:38
actually matter,
228
626679
1300
महत्वाचे आहे हे.
10:39
or is it like throwing a stone
into a stormy sea,
into a stormy sea,
229
627979
2483
का हे वादळी समुद्रात दगड
फेकण्या सारखे आहे.ज्यामुळे
फेकण्या सारखे आहे.ज्यामुळे
10:42
where the ripples will just be lost?
230
630462
1742
लहरी थांबतील?
10:45
Well, fascinatingly, it turns out
that if you give children antibiotics
that if you give children antibiotics
231
633044
4291
आश्चर्य असे की मुलांना तुम्ही
प्रतिजैविके दिली तर
प्रतिजैविके दिली तर
10:49
in the first six months of life,
232
637335
1650
आयुष्यातील पहिल्या सहा महिन्यात तर
10:50
they're more likely
to become obese later on
to become obese later on
233
638985
2785
ते नंतरच्या काळात अधिक
लठ्ठ होण्याची शक्यता आहे
लठ्ठ होण्याची शक्यता आहे
10:53
than if they don't get antibiotics then
or only get them later,
or only get them later,
234
641770
3127
या काळात त्यांना प्रतिजैविके दिली
नाही किवा नंतर दिली तर
नाही किवा नंतर दिली तर
10:56
and so what we do early on
may have profound impacts
may have profound impacts
235
644897
2946
लवकर दिली तर गंभीर परिणाम होतो
10:59
on the gut microbial community
and on later health
and on later health
236
647843
3497
आतड्यातील जीवाणूंच्या वसाहतीवर
तसेच भविष्यातील आरोग्यवर
तसेच भविष्यातील आरोग्यवर
11:03
that we're only beginning to understand.
237
651340
2326
हे जाणण्यास नुकतीच सुरवात झाली आहे
11:05
So this is fascinating, because one day,
in addition to the effects
in addition to the effects
238
653666
4156
हे लक्ष वेधणारे आहे आणखी एक परिणाम जाणवेल
काही दिवसांनी
काही दिवसांनी
11:09
that antibiotics have
on antibiotic-resistant bacteria,
on antibiotic-resistant bacteria,
239
657822
2646
आणि या प्रतीजैविकाला दाद देणार नाहीत
जीवाणू
जीवाणू
11:12
which are very important,
240
660468
1696
हे खूपच महत्वाचे आहे.
11:14
they may also be degrading
our gut microbial ecosystems,
our gut microbial ecosystems,
241
662164
2903
याने त्यांची आतड्यातील उपयुक्त
जीवाणूंच्या परी सस्थेला हानी होईल.
जीवाणूंच्या परी सस्थेला हानी होईल.
11:17
and so one day we may come
to regard antibiotics with the same horror
to regard antibiotics with the same horror
242
665067
3272
एक दिवस असा येईल की प्रतिजैविके
आपल्याला भयावह वाटतील.
आपल्याला भयावह वाटतील.
11:20
that we currently reserve
for those metal tools
for those metal tools
243
668339
2463
आज धातूची हत्यारे जशी भयंक वाटतात तशी
11:22
that the Egyptians used to use
to mush up the brains
to mush up the brains
244
670802
2459
मृताच्या शरीरातील मेंदू प्राचीन इजिप्त
मधील लोक काढून फेकत
मधील लोक काढून फेकत
11:25
before they drained them out
for embalming.
for embalming.
245
673261
2064
शरीर जतन करण्यापूर्वी
11:27
So I mentioned that microbes
have all these important functions,
have all these important functions,
246
675325
3021
जीवाणूंची सर्व महत्वाची कामे मी
सांगितली आहेत.
सांगितली आहेत.
11:30
and they've also now,
just over the past few years,
just over the past few years,
247
678346
2649
जी काही वर्षापूर्वीच ज्ञात झालीत
11:32
been connected to a whole range
of different diseases,
of different diseases,
248
680995
2833
आणि संबंधित आहेत विविध प्रकारच्या रोगाशी
11:35
including inflammatory bowel disease,
249
683828
2085
आतड्याचा दाह
11:37
heart disease, colon cancer,
250
685913
1724
ह्र्दय विकार आतड्याचा कर्करोग
11:39
and even obesity.
251
687637
1830
आणि लठ्ठ पणा
11:41
Obesity has a really
large effect, as it turns out,
large effect, as it turns out,
252
689467
2646
लठ्ठ पणाचे खूप दुष्परीणाम आहेत .
11:44
and today, we can tell
whether you're lean or obese
whether you're lean or obese
253
692113
2393
आज आपण सांगू शकतो तुम्ही
सडपातळ आहात की लठ्ठ
सडपातळ आहात की लठ्ठ
11:46
with 90 percent accuracy
254
694506
1879
९०% अचूकतेने
11:48
by looking at the microbes in your gut.
255
696385
2112
केवळ आतड्यातील जीवाणू पाहून
11:50
Now, although that might sound impressive,
256
698497
2289
हे जरी प्रभावित करणारे वाटत असले तरी
11:52
in some ways it's a little bit problematic
as a medical test,
as a medical test,
257
700786
3331
वैद्यकीय चाचणी साठी अडचणीत आणणारे आहे
11:56
because you can probably tell
which of these people is obese
which of these people is obese
258
704117
2997
कारण तुम्ही कोणते लोक लठ्ठ आहेत
हे शक्यतेच्या आधारे सांगाल.
हे शक्यतेच्या आधारे सांगाल.
11:59
without knowing anything
about their gut microbes,
about their gut microbes,
259
707114
2752
आतड्यातील जीवाणूंच्या माहितीशिवाय
12:01
but it turns out that even
if we sequence their complete genomes
if we sequence their complete genomes
260
709866
3043
आपण डी एन ए चा क्रम पाहीला तरी
12:04
and had all their human DNA,
261
712909
1657
तसेच सर्व मानवी डीएन ए पाहून त्याआधारे
12:06
we could only predict which one
was obese with about 60 percent accuracy.
was obese with about 60 percent accuracy.
262
714566
4366
कोण लठ्ठ आहे ६०% अचूक्तेनेच सांगता येईल
12:10
So that's amazing, right?
263
718932
1374
चकित अर्णारे आहे नाही?
12:12
What it means that the three pounds
of microbes that you carry around with you
of microbes that you carry around with you
264
720306
3812
याचा अर्थ ती पौंडाचे जिवाणूं
जे तुमच्या शरीरात आहेत
जे तुमच्या शरीरात आहेत
12:16
may be more important
for some health conditions
for some health conditions
265
724118
2342
आरोग्यास आठी अत्यंत मोलाचे आहे.
12:18
than every single gene in your genome.
266
726460
3665
तुमच्या शरीरातील प्रत्येक जीन्स हून
12:23
And then in mice, we can do a lot more.
267
731555
2237
उंदरांमध्ये आपण याची प्रचीती पाहू शकतो
12:25
So in mice, microbes have been linked
to all kinds of additional conditions,
to all kinds of additional conditions,
268
733792
3645
त्यांचे जीवाणू आणखी विविध अवस्थेशी
निगडीत असतात .
निगडीत असतात .
12:29
including things like multiple sclerosis,
269
737437
2716
चेतासास्थेच्या बहुविध विकारास
12:32
depression, autism, and again, obesity.
270
740153
3738
निराश अवस्था ,ऑटीझम, लठ्ठपण
यास ही ते कारणीभूत असतात
यास ही ते कारणीभूत असतात
12:35
But how can we tell whether
these microbial differences
these microbial differences
271
743891
2764
कसे सांगता येईल जीवाणू मधील हे फरकत
12:38
that correlate with disease
are cause or effect?
are cause or effect?
272
746655
2763
रोग होण्याचे कारण आहे ?
12:41
Well, one thing we can do
is we can raise some mice
is we can raise some mice
273
749418
2647
आपण काही उंदरांवर प्रयोग करू
12:44
without any microbes of their own
in a germ-free bubble.
in a germ-free bubble.
274
752065
2647
त्यांचे जीवाणू नसतील
अशा न्र्जन्तुक वातावरणात
अशा न्र्जन्तुक वातावरणात
12:46
Then we can add in some microbes
that we think are important,
that we think are important,
275
754712
2953
त्यनंतर आपण आपल्याला वाटणारे
महत्वाचे जीवाणू टाकू
महत्वाचे जीवाणू टाकू
12:49
and see what happens.
276
757665
2082
आणि काय घडते ते पाहू
12:51
When we take the microbes
from an obese mouse
from an obese mouse
277
759747
2279
आपण जेव्हा लठ्ठ उंदराचे जीवाणू घेतो
12:54
and transplant them
into a genetically normal mouse
into a genetically normal mouse
278
762026
2504
व सामान्य उंदरात सक्रमित करतो
12:56
that's been raised in a bubble
with no microbes of its own,
with no microbes of its own,
279
764530
2859
जो त्याचे जीवाणू बाळगत नाही व
निर्जंतुक अवस्थेत आहे
निर्जंतुक अवस्थेत आहे
12:59
it becomes fatter than if it got them
from a regular mouse.
from a regular mouse.
280
767389
3353
तो अधिक लठ्ठ झालेला आढळतो
नेहमीच्या उंदराहून
नेहमीच्या उंदराहून
13:04
Why this happens
is absolutely amazing, though.
is absolutely amazing, though.
281
772142
2319
हे जे घडते ते अत्यंत विस्मयकारक आहे ना ?
13:06
Sometimes what's going on
is that the microbes
is that the microbes
282
774461
2200
काही वेळा जीवाणू
13:08
are helping them digest food
more efficiently from the same diet,
more efficiently from the same diet,
283
776661
3058
त्याला मदत करतात एकसमान अन्न
आधी कार्यक्षमतेने पचविण्यास
आधी कार्यक्षमतेने पचविण्यास
13:11
so they're taking more energy
from their food,
from their food,
284
779719
2204
आणि ते त्या अन्नातून अधिक उर्जा घेतात
13:13
but other times, the microbes
are actually affecting their behavior.
are actually affecting their behavior.
285
781923
3231
इतरवेळा हे जीवाणू वर्तनात बदल घडवितात
13:17
What they're doing is they're eating
more than the normal mouse,
more than the normal mouse,
286
785154
3040
ते सामान्य उंदराहून अधिक खाऊन.
13:20
so they only get fat if we let them
eat as much as they want.
eat as much as they want.
287
788194
3170
आणि लठ्ठ होऊ लागतात त्यांना
खाऊ दिले तितके ते खातात .
खाऊ दिले तितके ते खातात .
13:24
So this is really remarkable, right?
288
792614
2686
हे विशेष आहे ना ?
13:27
The implication is that microbes
can affect mammalian behavior.
can affect mammalian behavior.
289
795300
4364
यातून निष्कर्ष निघतो सस्तन प्राण्यांमध्ये
जीवाणू वर्तनात बदल करतात.
जीवाणू वर्तनात बदल करतात.
13:33
So you might be wondering whether we can
also do this sort of thing across species,
also do this sort of thing across species,
290
801224
4158
भिन्न जातींच्या दरम्यान हा प्रयोग
करता येईल काय याची उत्सुकता तुम्हाला असेल
करता येईल काय याची उत्सुकता तुम्हाला असेल
13:37
and it turns out that if you take microbes
from an obese person
from an obese person
291
805382
3270
सिद्ध झाले की लठ्ठ व्यक्तीचे जीवाणू
13:40
and transplant them into mice
you've raised germ-free,
you've raised germ-free,
292
808652
3063
निर्जंतुक वातावरणात उंदरात संक्रमित केल्यास
13:43
those mice will also become fatter
293
811715
2090
ते अधिक लठ्ठ होतात.
13:45
than if they received the microbes
from a lean person,
from a lean person,
294
813805
3041
सडपातळ व्यक्तीच्या संक्रमित जिवाणूपेक्षा.
13:48
but we can design a microbial community
that we inoculate them with
that we inoculate them with
295
816846
3345
आपण इंजेक्शनने त्यांच्यात हवी तशी
जीवाणूंची वसाहत करू शकतो
जीवाणूंची वसाहत करू शकतो
13:52
that prevents them
from gaining this weight.
from gaining this weight.
296
820191
2554
आणि लठ्ठपणास अटकाव करू शकतो .
13:55
We can also do this for malnutrition.
297
823545
2055
कुपोषण झालेल्यांस याचा उपयोग होईल'
13:57
So in a project funded
by the Gates Foundation,
by the Gates Foundation,
298
825600
3088
बिलगेट फौंडेशनने या प्रकल्पास
आर्थिक सहाय्य केले आहे .
आर्थिक सहाय्य केले आहे .
14:00
what we're looking at
is children in Malawi
is children in Malawi
299
828688
2183
मालवीदेशातील बालकांकडे आम्ही लक्ष देतोय.
14:02
who have kwashiorkor,
a profound form of malnutrition,
a profound form of malnutrition,
300
830871
2658
ते कमी प्रोटीन व उच्च कर्बोदके यामुळे
क्वाशिओर्कर रोगाने कुपोषित आहेत.
क्वाशिओर्कर रोगाने कुपोषित आहेत.
14:05
and mice that get the kwashiorkor
community transplanted into them
community transplanted into them
301
833529
3123
या विकाराने ग्रासित बालकांचे जीवाणू
उंदरांत संक्रमित केल्यावर .
उंदरांत संक्रमित केल्यावर .
14:08
lose 30 percent of their body mass
302
836652
2370
त्यांचे वजन ३०% कमी झाले
14:11
in just three weeks,
303
839022
1179
केवळ तीन आठवडयात .
14:12
but we can restore their health by using
the same peanut butter-based supplement
the same peanut butter-based supplement
304
840201
3818
पण त्यांचे आरोग्य शेगदाणे लोणी
आहाराने पूर्ववत करू शकतो
आहाराने पूर्ववत करू शकतो
14:16
that is used for
the children in the clinic,
the children in the clinic,
305
844019
2113
आणि हे तंत्र दवाखान्यात वापरू शकतो
14:18
and the mice that receive the community
306
846132
1856
आणि उंदरांनी अरणी ग्रहण केले जीवाणू
14:19
from the healthy identical twins
of the kwashiorkor children do fine.
of the kwashiorkor children do fine.
307
847988
3247
निरोगी बालकांकडून
14:24
This is truly amazing because it suggests
that we can pilot therapies
that we can pilot therapies
308
852035
3941
हे यासाठी चकित करणारे आहेकी यातून
नवी उपचार पद्धत विकसित होईल
नवी उपचार पद्धत विकसित होईल
14:27
by trying them out
in a whole bunch of different mice
in a whole bunch of different mice
309
855976
2507
त्यासाठी वेवेगळ्या उंदरांवर
प्रयोग करावे लागतील
प्रयोग करावे लागतील
14:30
with individual people's gut communities
310
858483
1930
आणि ते ही काही व्यक्तींच्या
आतड्यातील जीवाणू समूहाबरोबर
आतड्यातील जीवाणू समूहाबरोबर
14:32
and perhaps tailor those therapies
all the way down to the individual level.
all the way down to the individual level.
311
860413
4599
गरजेनुसार ही उपचार पद्धत
व्यग्क्तीग त पातळीवर कार्य करेल
व्यग्क्तीग त पातळीवर कार्य करेल
14:38
So I think it's really important
that everyone has a chance
that everyone has a chance
312
866262
2915
मला वाटते प्रत्येकाला महत्वाची संधी आहे
14:41
to participate in this discovery.
313
869177
2706
या शोधात सहभागी होण्याची
14:43
So, a couple of years ago,
314
871883
1248
दोन वर्षापूर्वी
14:45
we started this project
called American Gut,
called American Gut,
315
873131
2071
आम्ही अमेरिकनांचे आतडे हा प्रकल्प सुरु केला
14:47
which allows you to claim a place
for yourself on this microbial map.
for yourself on this microbial map.
316
875202
4204
जीवाणू वसाहतीच्या या नकाशात
स्थान मिळवू शकता
स्थान मिळवू शकता
14:51
This is now the largest crowd-funded
science project that we know of --
science project that we know of --
317
879406
3357
आमच्या माहितीनुसार सर्वाधिक लोकसहभाग
असलेला हा प्रकल्प आहे.
असलेला हा प्रकल्प आहे.
14:54
over 8,000 people
have signed up at this point.
have signed up at this point.
318
882763
2888
यात ८००० हून आधी लोक आहेत
14:57
What happens is,
they send in their samples,
they send in their samples,
319
885651
2578
त्यांनी पाठविलेल्या जीवाणूंच्या नमुन्याचे
15:00
we sequence the DNA of their microbes
and then release the results back to them.
and then release the results back to them.
320
888229
3785
डी एन ए सिक्वेन्स करून
त्यांना परत पाठविला
त्यांना परत पाठविला
15:04
We also release them, de-identified,
to scientists, to educators,
to scientists, to educators,
321
892014
3691
वैज्ञानिक व शिक्षकांसाठी हे जाहीर केले तसेच
15:07
to interested members
of the general public, and so forth,
of the general public, and so forth,
322
895705
3019
यात रस घेणारे व जनसामान्य आणि इतरांनाही
15:10
so anyone can have access to the data.
323
898724
3155
कोणालाही ही माहिती मिळू शकेल
15:13
On the other hand,
324
901879
1171
याउलट
15:15
when we do tours of our lab
at the BioFrontiers Institute,
at the BioFrontiers Institute,
325
903050
3282
तुम्ह जेव्हा जीवश्स्त्राच्या
आघडीच्या संस्थेस भेट द्याल तेव्हा
आघडीच्या संस्थेस भेट द्याल तेव्हा
15:18
and we explain that we use robots
and lasers to look at poop,
and lasers to look at poop,
326
906332
3560
मूर्ख वाटणारे आमचे यंत्रमानव व लेझर
कसे काम करतात हे स्पष्ट करेन
कसे काम करतात हे स्पष्ट करेन
15:21
it turns out that not
everyone wants to know.
everyone wants to know.
327
909892
3112
असे दिसते कोणीही हे
जाणून घेण्यास तयार नाही
जाणून घेण्यास तयार नाही
15:25
(Laughter)
328
913004
1282
(हशा)
15:26
But I'm guessing that many of you do,
329
914286
1921
पण मला वाटते बरचसे यात सहभागी होतील
15:28
and so I brought some kits here
if you're interested
if you're interested
330
916207
2659
मी येथे काही साधने आणली आहेत
तयारी असल्यास सहभाही व्हा
तयारी असल्यास सहभाही व्हा
15:30
in trying this out for yourself.
331
918866
2730
तुमच्या आरोग्यासाठी
15:35
So why might we want to do this?
332
923046
1947
काय करणार आहोत आम्ही?
15:36
Well, it turns out that microbes
are not just important
are not just important
333
924993
2570
जीवाणू केवळ या कारणासाठी महत्वाचे नाहीत
15:39
for finding out where we are
in terms of our health,
in terms of our health,
334
927563
2901
आरोग्यास आठी आपली ओळख करून देण्यास
15:42
but they can actually cure disease.
335
930464
2408
तर ते प्रत्यक्षात रोग निवारण करतात.
15:44
This is one of the newest things
we've been able to visualize
we've been able to visualize
336
932872
2925
ही नवी बाब तुमच्या दृष्टीपथास आणली आहे
15:47
with colleagues
at the University of Minnesota.
at the University of Minnesota.
337
935797
2739
Minnesota विद्यापीठाच्या
सहकार्यांनी मदत केली
सहकार्यांनी मदत केली
15:50
So here's that map
of the human microbiome again.
of the human microbiome again.
338
938536
2617
म्हणून जीवाणूंचा हा नकाशा
15:53
What we're looking at now --
339
941153
1457
आपण सर्व पाहू शकलात
15:54
I'm going to add in the community
of some people with C. diff.
of some people with C. diff.
340
942610
3370
C. diff.च्या समूहातील लोकांना आम्ही
सहभागी करणार आहोत
सहभागी करणार आहोत
15:57
So, this is a terrible form of diarrhea
341
945980
2279
हगवणीचा हा भयानक प्रकार आहे .
16:00
where you have to go
up to 20 times a day,
up to 20 times a day,
342
948259
2345
यात दिवसातून वीस वेळा 'जावे" लागते
16:02
and these people have failed
antibiotic therapy for two years
antibiotic therapy for two years
343
950604
3111
दो वर्ष प्रतिजैविके घेऊनही बरे झाले नाहीत
16:05
before they're eligible for this trial.
344
953715
2299
यांना चाचणीसाठी निवडले आहे
16:08
So what would happen if we transplanted
some of the stool from a healthy donor,
some of the stool from a healthy donor,
345
956014
4413
निरोगी व्यक्तीची काही विष्ठा या रुग्णात
संक्रमित केली तर काय होईल?
संक्रमित केली तर काय होईल?
16:12
that star down at the bottom,
346
960427
1857
खाली दिसते
16:14
into these patients.
347
962284
1416
रुग्णात
16:15
Would the good microbes
do battle with the bad microbes
do battle with the bad microbes
348
963700
2609
चांगले जीवाणू वाईट जीवनुंशी लढा देतील
16:18
and help to restore their health?
349
966309
2079
आणि त्याना निरोगी अवस्था
पुन्हा प्राप्त होईल
पुन्हा प्राप्त होईल
16:20
So let's watch exactly what happens there.
350
968388
2316
काय घडेल ते पाहूया
16:22
Four of those patients
are about to get a transplant
are about to get a transplant
351
970704
2516
चार रुग्णांना असे संक्रमण करणार आहोत
16:25
from that healthy donor at the bottom,
352
973220
1904
खाली दिसणाऱ्या निरोगी दात्याचे
16:27
and what you can see is that immediately,
353
975124
1957
तुम्हाला तत्काळ दिसून येईल
16:29
you have this radical change
in the gut community.
in the gut community.
354
977081
2405
रुग्णांच्या आतड्यातील
जीवाणू समूहातील बदल
जीवाणू समूहातील बदल
16:31
So one day after you do that transplant,
355
979486
2069
एके दिवशी तुम्हीही हे अंगीकार कराल
16:33
all those symptoms clear up,
356
981555
1649
सर्व रोगाची लक्षणे नष्ट होतील
16:35
the diarrhea vanishes,
357
983204
1555
हगवण नष्ट होईल
16:36
and they're essentially healthy again,
coming to resemble the donor's community,
coming to resemble the donor's community,
358
984759
3772
आणि ते दात्याप्रमाणे निरोगी होतील
16:40
and they stay there.
359
988531
2062
त्यांचे स्थान येथे असेल
16:42
(Applause)
360
990593
4797
( टाळ्या )
16:49
So we're just at the beginning
of this discovery.
of this discovery.
361
997290
2375
शोधाच्या सुरवातीस आम्ही आहोत
16:51
We're just finding out that microbes
have implications
have implications
362
999665
2540
आम्हाला आता नुकतेच जीवाणूंची
उपयुक्तता कळाली आहे
उपयुक्तता कळाली आहे
16:54
for all these different kinds of diseases,
363
1002205
2173
भिन्न विकारांसाठी
16:56
ranging from inflammatory
bowel disease to obesity,
bowel disease to obesity,
364
1004378
2468
आतड्याचा दाह पासून लठ्ठपणा बाबत
16:58
and perhaps even autism and depression.
365
1006846
3083
कदाचित ऑटिझम व नैराश्यासाठी
यासाठी आम्हास विकसित करावी लागे लागेल
17:01
What we need to do, though,
366
1009929
1338
17:03
is we need to develop
a kind of microbial GPS,
a kind of microbial GPS,
367
1011267
2258
जीवाणूंची GPS,पद्धत
17:05
where we don't just know
where we are currently
where we are currently
368
1013525
2321
ज्यायोगे आम्ही कोठे आहोत
एवढेच कळणार नाही तर
एवढेच कळणार नाही तर
17:07
but also where we want to go
and what we need to do
and what we need to do
369
1015846
3551
आम्हास कोठे जावयाचे आहे
आणि काय करावयाचे आहे
आणि काय करावयाचे आहे
ते साध्य करण्यासाठी आधी करण्यासाठी
17:11
in order to get there,
370
1019397
1486
17:12
and we need to be able
to make this simple enough
to make this simple enough
371
1020883
2345
हे इतके साधे सोपे करावे लागेल की
17:15
that even a child can use it.
(Laughter)
(Laughter)
372
1023228
2601
लहान मुल ही याचा वापर करेल
(हशा)
(हशा)
17:17
Thank you.
373
1025829
2229
आभारी आहे .
17:20
(Applause)
374
1028058
3204
( टाळ्या )
ABOUT THE SPEAKER
Rob Knight - Microbial ecologistRob Knight explores the unseen microbial world that exists literally right under our noses -- and everywhere else on (and in) our bodies.
Why you should listen
Using scatological research methods that might repel the squeamish, microbial researcher Rob Knight uncovers the secret ecosystem (or "microbiome") of microbes that inhabit our bodies -- and the bodies of every creature on earth. In the process, he’s discovered a complex internal ecology that affects everything from weight loss to our susceptibility to disease. As he said to Nature in 2012, "What motivates me, from a pragmatic standpoint, is how understanding the microbial world might help us improve human and environmental health.”
Knight’s recent projects include the American Gut, an attempt to map the unique microbiome of the United States using open-access data mining tools and citizen-scientists to discover how lifestyle and diet affect our internal flora and fauna, and our overall health.
Knight is the author of the TED Book, Follow Your Gut: The Enormous Impact of Tiny Microbes.
Rob Knight | Speaker | TED.com