ABOUT THE SPEAKER
Melati and Isabel Wijsen - Activists
Sisters Melati and Isabel Wijsen are on a mission to ban plastic bags in Bali.

Why you should listen
Inspired by similar measures in other parts of the world, Melati and Isabel Wijsen launched the campaign Bye Bye Plastic Bags in 2013, which received worldwide support -- and recently succeeded in getting the island’s governor to commit to a ban by 2018. The two sisters, who frequent the environmentally minded Green School along with a crew of likely motivated kids, continue to ask the question: How can they make a difference in the world?
More profile about the speaker
Melati and Isabel Wijsen | Speaker | TED.com
TEDGlobal>London

Melati and Isabel Wijsen: Our campaign to ban plastic bags in Bali

Melati en Isabel Wijsen: Onze campagne om plastic tasjes op Bali uit te bannen

Filmed:
1,581,556 views

Plastic tasjes zijn vrijwel onverwoestbaar en toch worden ze ontzettend onverschillig gebruikt en weggegooid. De meeste eindigen in de oceaan, waar ze het water vervuilen en het mariene leven beschadigen. De rest wordt verbrand op vuilnisbergen, waarbij schadelijke gifstoffen vrijkomen in de atmosfeer. Melati en Isabel Wijsen zijn op een missie om de verstikking van hun prachtige thuisland, het eiland Bali, te stoppen. Hun moeite -- petities, schoonmaakacties op het strand en zelfs een hongerstaking -- werd beloond toen ze hun gouverneur overtuigden om zich te verbinden aan een plastic-tasjes-vrij Bali voor 2018. "Laat niemand je ooit vertellen dat je te jong bent of dat je het niet begrijpt", zegt Isabel om andere aspirant-activisten te inspireren. "We zeggen niet dat het gemakkelijk zal zijn, maar we zeggen wel dat het het waard is."
- Activists
Sisters Melati and Isabel Wijsen are on a mission to ban plastic bags in Bali. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
MelatiMelati WijsenWijsen: BaliBali -- islandeiland of godsgoden.
0
580
3474
Melati Wijsen: Bali -- eiland van goden.
00:17
IsabelIsabel WijsenWijsen: A greengroen paradiseparadijs.
1
5301
2341
Isabel Wijsen: Een groen paradijs.
00:21
MWMW: Or ...
2
9139
1413
MW: Of...
00:22
a paradiseparadijs lostde weg kwijt.
3
10576
1817
een verloren paradijs.
00:25
BaliBali:
4
13075
1159
Bali:
00:26
islandeiland of garbagevuilnis.
5
14696
1943
afval-eiland.
00:29
IWIW: In BaliBali,
6
17707
1152
IW: Op Bali
00:30
we generatevoortbrengen 680 cubickubieke metersmeter
of plasticplastic garbagevuilnis a day.
7
18883
5951
genereren wij
680 kubieke meter plastic afval
per dag.
00:37
That's about a 14-story-verhaal buildinggebouw.
8
25801
2856
Dat staat gelijk met een gebouw
van 14 verdiepingen.
00:41
And when it comeskomt to plasticplastic bagstassen,
9
29205
2221
En wat betreft plastic tasjes,
00:43
lessminder than fivevijf percentprocent getskrijgt recycledgerecycled.
10
31450
2568
daarvan wordt minder dan 5% gerecycled.
MW: We weten dat dit mogelijk
jullie beeld van ons eiland verandert.
00:46
MWMW: We know that changesveranderingen the imagebeeld
you maymei have of our islandeiland.
11
34900
3306
00:50
It changedveranderd oursDe onze, too,
when we learnedgeleerd about it,
12
38666
2484
Ons beeld veranderde ook
toen we dit te weten kwamen,
00:53
when we learnedgeleerd that almostbijna all
plasticplastic bagstassen in BaliBali endeinde up in our drainsriool
13
41174
4561
toen we erachter kwamen
dat bijna alle plastic tasjes op Bali
in het riool terechtkomen
en daarna in onze rivieren
00:57
and then in our riversrivieren
14
45759
1250
00:59
and then in our oceanoceaan.
15
47033
1371
en daarna in onze oceaan.
01:00
And those that don't even
make it to the oceanoceaan,
16
48900
2464
En de tasjes die de oceaan niet bereiken,
01:03
they're eithereen van beide burnedverbrand or litteredbezaaid.
17
51388
2113
worden verbrand of worden zwerfafval.
01:06
IWIW: So we decidedbeslist
to do something about it.
18
54183
2258
IW: Wij hebben besloten
daar iets aan te doen.
01:08
And we'vewij hebben been workingwerkend
for almostbijna threedrie yearsjaar now
19
56812
2499
We zijn nu al ongeveer
drie jaar aan het werk
01:11
to try to say no to plasticplastic bagstassen
on our home islandeiland.
20
59335
3352
om te proberen 'nee' te zeggen
tegen plastic tasjes op ons eiland.
01:14
And we have had
some significantsignificant successessuccessen.
21
62711
2464
En we hebben al aardig wat
successen geboekt.
01:18
MWMW: We are sisterszusters,
22
66835
2032
MW: Wij zijn zussen
01:20
and we go to the bestbeste schoolschool- on earthaarde:
23
68891
2567
en we gaan naar de beste
school ter wereld:
01:24
GreenGroen SchoolSchool, BaliBali.
24
72061
1525
Green School op Bali.
01:25
GreenGroen SchoolSchool is not only differentverschillend
in the way that it is builtgebouwd out of bamboobamboe,
25
73610
4623
Green School is niet alleen anders
omdat het van bamboe gebouwd is,
maar ook omdat er anders lesgegeven wordt.
01:30
but alsoook in the way that it teachesonderwijst.
26
78257
1963
01:32
We are taughtonderwezen to becomeworden leadersleiders of todayvandaag,
27
80864
2687
Wij worden opgeleid
om de leiders van vandaag te worden.
01:36
something a normalnormaal textbookleerboek cannotkan niet matchbij elkaar passen.
28
84518
2433
Dat kan een gewoon
schoolboek niet evenaren.
01:39
IWIW: One day we had a lessonles in classklasse
29
87813
2021
IW: Op een dag hadden we een les
01:41
where we learnedgeleerd about significantsignificant people,
30
89858
2713
waarin we leerden
over buitengewone mensen,
01:44
like NelsonNelson MandelaMandela,
31
92595
1488
zoals Nelson Mandela,
01:46
LadyLady DianaDiana
32
94107
1151
Lady Diana
01:47
and MahatmaMahatma GandhiGandhi.
33
95282
1225
en Mahatma Gandhi.
01:49
WalkingWandelen home that day,
34
97244
1157
Op weg naar huis
01:50
we agreedAkkoord that we alsoook
wanted to be significantsignificant.
35
98425
3308
besloten we dat wij ook
buitengewoon wilden zijn.
01:54
Why should we wait untiltot we were growngegroeid up
36
102614
2037
Waarom wachten tot we volwassen zijn
01:56
to be significantsignificant?
37
104675
1258
om buitengewoon te zijn?
01:58
We wanted to do something now.
38
106420
2074
We wilden nu iets doen.
02:01
MWMW: SittingVergadering on the sofasofa that night,
39
109135
1700
MW: Diezelfde avond op de bank
02:02
we brainstormedbrainstormden and thought
of all the issueskwesties facinggeconfronteerd BaliBali.
40
110859
2836
brainstormden we en dachten we na
over alle problemen van Bali.
02:06
And one thing that stoodstond out
to us the mostmeest
41
114332
2064
En wat ons het meest trof
was het plastic afval.
02:08
was the plasticplastic garbagevuilnis.
42
116420
1364
02:10
But that is a hugereusachtig problemprobleem.
43
118536
2067
Maar dat is een enorm probleem.
02:13
So we lookedkeek into what was
a realisticrealistische targetdoel for us kidskinderen:
44
121189
3482
We hebben dus gezocht naar
een realistisch doel voor ons kinderen:
02:17
plasticplastic bagstassen.
45
125589
1231
plastic tasjes.
02:18
And the ideaidee was borngeboren.
46
126844
1393
En zo is het idee geboren.
02:20
IWIW: We startedbegonnen researchingonderzoek naar,
47
128983
1981
IW: We hebben wat onderzoek gedaan
02:22
and let's just say, the more we learnedgeleerd,
48
130988
2940
en eerlijk gezegd,
hoe meer we erover leerden,
02:25
there was nothing good about plasticplastic bagstassen.
49
133952
3089
des te meer we beseften
dat er niets goeds is aan plastic tasjes.
02:29
And you know what?
50
137401
1270
En weet je wat?
02:30
We don't even need them.
51
138695
1578
We hebben ze niet eens nodig.
02:33
MWMW: We were really inspiredgeinspireerd
by the effortsinspanningen to say no to plasticplastic bagstassen
52
141003
3541
MW: We waren echt geïnspireerd
door de acties om ervan af te komen
02:36
in manyveel other placesplaatsen,
53
144568
1870
in vele andere plaatsen,
02:38
from HawaiiHawaii to RwandaRwanda
54
146462
1982
van Hawaï tot Rwanda
02:40
and to severalsverschilende citiessteden
like OaklandOakland and DublinDublin.
55
148468
2545
en verschillende steden,
zoals Oakland en Dublin.
02:43
IWIW: And so the ideaidee turnedgedraaid into the launchlancering
of "ByeBye ByeBye PlasticKunststof BagsTassen."
56
151784
5665
IW: En zo leidde het idee
tot de lancering van Bye Bye Plastic Bags.
02:50
MWMW: In the yearsjaar
that we have been campaigningcampagne voeren,
57
158658
2192
MW: In de jaren dat we
campagne hebben gevoerd,
02:52
we have learnedgeleerd a lot.
58
160874
2562
hebben we veel geleerd.
02:55
LessonLes numberaantal one:
59
163984
1642
Les nummer een:
02:58
you cannotkan niet do it all by yourselfjezelf.
60
166233
2158
je kan het niet allemaal alleen doen.
03:00
You need a biggroot teamteam of like-mindedgelijkgestemde kidskinderen,
61
168415
2192
Je hebt een team nodig
van gelijkgezinde kids,
03:02
and so we formedgevormde
the ByeBye ByeBye PlasticKunststof BagsTassen crewbemanning.
62
170631
3171
dus richtten we
de 'Bye Bye Plastic Bags'-club op.
03:06
The volunteervrijwilliger teamteam includesomvat
childrenkinderen from all over the islandeiland,
63
174459
3115
Het team vrijwilligers bestaat
uit kids van over het hele eiland,
03:09
from bothbeide internationalInternationale and locallokaal schoolsscholen.
64
177598
2399
van zowel internationale
als lokale scholen.
03:12
And togethersamen with them,
65
180505
1151
Samen met hen begonnen we
met een gelaagde aanpak,
03:13
we startedbegonnen a multi-layeredmulti-gelaagde approachnadering,
66
181680
1750
gebaseerd op een online en offline
handtekeningenactie,
03:15
basedgebaseerde on an on-on- and off-lineoff-line
signaturehandtekening petitionverzoekschrift,
67
183454
3296
03:18
educationalleerzaam and inspirationalinspirerende
presentationspresentaties at schoolsscholen
68
186774
3436
educatieve en inspirerende
presentaties op scholen,
03:22
and we raiseverhogen generalalgemeen awarenessbewustzijn
at marketsmarkten, festivalsfestivals, beachstrand clean-upsschoon-ups.
69
190234
4485
en kweekten we bewustzijn op markten,
festivals, bij strandschoonmaakacties.
03:26
And last but not leastminst,
70
194743
1151
En tenslotte verspreidden we
alternatieve tassen,
03:27
we distributeverdelen alternativealternatief bagstassen,
71
195918
2046
03:29
bagstassen like netnetto- bagstassen,
72
197988
1724
zoals tasjes van netten,
03:31
recycledgerecycled newspaperkrant- bagstassen
73
199736
1322
van gerecyclede kranten,
03:33
or 100 percentprocent organicbiologisch materialmateriaal bagstassen,
74
201082
2720
of tassen van 100% organisch materiaal,
03:35
all madegemaakt by locallokaal
initiativesinitiatieven on the islandeiland.
75
203826
2513
allemaal gemaakt
door initiatieven op het eiland.
03:38
IWIW: We runrennen a pilotpiloot villagedorp,
76
206898
1394
IW: We hebben een proefdorp
waar 800 families wonen.
03:40
home of 800 familiesgezinnen.
77
208316
2112
03:42
The villagedorp mayorburgemeester was our first friendvriend
78
210952
1823
De burgemeester was onze eerste vriend
03:44
and he lovedgeliefde our T-shirtsT-shirts, so that helpedgeholpen.
79
212799
2466
en hij vond onze T-shirts geweldig,
dus dat hielp.
03:48
We focusedgefocust on makingmaking the customersklanten awarebewust,
80
216077
2668
Wij richtten ons
op bewustwording bij klanten
03:50
because that's where the changeverandering
needsbehoefte aan to happengebeuren.
81
218769
2718
want dat is waar
de verandering moet plaatsvinden.
03:54
The villagedorp is alreadynu al
two-thirdstweederde alonglangs the way
82
222266
2197
Het dorp is al voor tweederde op weg
03:56
of becomingworden plasticplastic bagzak freegratis.
83
224487
2005
om plastic-tasjes-vrij te worden.
03:59
Our first attemptspogingen to get the governmentregering
of BaliBali on boardboord failedmislukt.
84
227330
4875
Onze eerste pogingen om de overheden
van Bali mee te krijgen, mislukten.
04:04
So we thought,
85
232696
1150
Dus we dachten:
04:06
"HmmHmm ... a petitionverzoekschrift
with one millionmiljoen signatureshandtekeningen.
86
234391
4300
"Mmm... met een miljoen handtekeningen
04:10
They can't ignorenegeren us, right?"
87
238715
1993
kunnen ze ons niet negeren, toch?"
04:12
MWMW: Right!
88
240732
1163
MW: Ja!
04:14
IWIW: But, who would have guessedgeraden
89
242258
1835
IW: Maar wie had verwacht
dat een miljoen handtekeningen
wel duizend keer duizend is!
04:16
one millionmiljoen signatureshandtekeningen is, like,
a thousandduizend timestijden a thousandduizend?
90
244117
4162
04:20
(LaughterGelach)
91
248303
1627
(Gelach)
04:22
We got stuckgeplakt --
92
250270
1565
We zaten vast...
04:24
tilltot we learnedgeleerd lessonles numberaantal two:
93
252747
1991
tot we les nummer twee leerden:
04:27
think outsidebuiten the boxdoos.
94
255507
1955
denk buiten de kaders.
04:29
SomeoneIemand mentionedvermeld
95
257808
1151
Iemand zei
04:30
that the BaliBali airportluchthaven handleshandgrepen
16 millionmiljoen arrivalsaankomst and departuresvertrek a yearjaar.
96
258983
6401
dat het vliegveld van Bali
16 miljoen passagiers per jaar afhandelt.
04:38
MWMW: But how do we get into the airportluchthaven?
97
266294
3316
MW: Maar hoe komen we de luchthaven in?
04:41
And here comeskomt lessonles numberaantal threedrie:
98
269993
1693
En hier komt les nummer drie:
04:44
persistencevolharding.
99
272236
1440
volhouden.
04:46
Off we headedopschrift to the airportluchthaven.
100
274141
1627
Daar gingen we naar het vliegveld.
04:47
We got pastverleden the janitorconciërge.
101
275792
1652
We kwamen voorbij de conciërge.
04:49
And then it was his boss'sbaas bossbaas,
102
277819
1886
En toen naar de baas van zijn baas,
04:51
and then the assistantassistent officekantoor managermanager,
103
279729
2261
en toen de assistent-officemanager,
04:54
and then the officekantoor managermanager,
104
282014
1385
en toen de officemanager,
04:55
and then ...
105
283423
1171
en toen...
04:56
we got shuffledgeschud down
two levelslevels and thought,
106
284618
2147
werden we 2 niveaus
omlaag geschoven en dachten:
04:58
well, here comeskomt the janitorconciërge again.
107
286789
2165
nou, daar komt de conciërge weer.
Nadat we een paar dagen
op deuren hadden geklopt,
05:01
And after severalverscheidene daysdagen knockingkloppen on doorsdeuren
108
289537
2048
05:03
and just beingwezen kidskinderen on a missionmissie,
109
291609
2316
gewoon als kinderen op een missie,
05:05
we finallyTenslotte got to the commercialcommercieel
managermanager of BaliBali airportsluchthavens.
110
293949
3888
spraken we uiteindelijk
de commercieel manager van Bali Airport.
05:10
And we gavegaf him the "BaliBali of plasticplastic bagstassen"
speechtoespraak, and beingwezen a very niceleuk man,
111
298368
3913
We gaven de 'Bali en plastic tasjes'-talk
en hij was een aardige man,
05:14
he said, [imitatingimiteren the man'sman voicestem]
"I cannotkan niet believe what I'm about say,
112
302305
3698
dus hij zei:
"Ik geloof mijn eigen oren niet,
05:18
but I'm going to give authorizationvergunning
113
306027
2243
maar ik geef jullie toestemming
05:20
to collectverzamelen signatureshandtekeningen
behindachter customsdouane and immigrationsimmigraties."
114
308294
2957
om handtekeningen te verzamelen
achter de douane en immigratie."
05:23
(LaughterGelach)
115
311275
1344
(Gelach)
05:24
(ApplauseApplaus)
116
312643
4295
(Applaus)
05:28
IWIW: In our first houruur and a halfvoor de helft there,
117
316962
1944
IW: In ons eerste anderhalve uur daar
05:30
we got almostbijna 1,000 signatureshandtekeningen.
118
318930
2675
verzamelden we bijna 1000 handtekeningen.
05:33
How coolkoel is that?
119
321954
1301
Dat is toch gaaf?
05:36
LessonLes numberaantal fourvier:
120
324340
1511
Les nummer vier:
05:37
you need championskampioenen
at all levelslevels of societymaatschappij,
121
325875
3001
je hebt kampioenen nodig
op alle niveaus van de samenleving,
05:41
from studentsstudenten to commercialcommercieel
managersmanagers to famousberoemd people.
122
329486
3809
van studenten tot commercieel managers
tot beroemdheden.
Dankzij de aantrekkingskracht
van Green School
05:46
And thanksbedankt to the attractionaantrekkelijkheid
of GreenGroen SchoolSchool,
123
334097
2112
05:48
we had accesstoegang to a steadyvast
streamstroom of celebritiesberoemdheden.
124
336233
2666
hadden we toegang tot
een gestage stroom van beroemdheden.
05:51
BanVerbod KiKi MoonMaan taughtonderwezen us
125
339937
1199
Ban Ki Moon leerde ons
05:53
that Secretary-GeneralsSecretarissen-generaal
of the UnitedVerenigd NationsNaties
126
341160
3361
dat Secretarissen-Generaal
van de Verenigde Naties
05:56
don't signteken petitionsverzoekschriften --
127
344545
1651
geen petities tekenen...
05:58
(LaughterGelach)
128
346220
1001
(Gelach)
05:59
even if kidskinderen askvragen nicelyaardig.
129
347245
1837
zelfs als kinderen het lief vragen.
Maar hij zou ons verhaal verspreiden
06:01
But he promisedbeloofd to spreadverspreiding the wordwoord,
130
349106
1685
06:02
and now we work closelyvan nabij
with the UnitedVerenigd NationsNaties.
131
350815
2513
en nu werken we nauw samen
met de Verenigde Naties.
06:05
MWMW: JaneJane GoodallGoodall taughtonderwezen us
the powermacht of a people'sPeople's networknetwerk.
132
353701
2943
MW: Jane Goodall leerde ons
over de kracht van netwerken van mensen.
06:09
She startedbegonnen with just one
RootsWortels & ShootsSchiet groupgroep
133
357055
3040
Zij begon met maar één Roots&Shoots-groep
06:12
and now she has 4,000 groupsgroepen
around the worldwereld-.
134
360119
3291
en nu heeft ze 4 000 groepen
over de hele wereld.
06:15
We are one of them.
135
363434
1173
Wij zijn er een van.
06:16
She's a realecht inspirationinspiratie.
136
364631
1442
Ze is een echte inspiratiebron.
06:18
If you're a fellowkameraad RotarianRotariër,
137
366731
1752
Als jullie ook bij de Rotary zijn:
06:20
niceleuk to meetontmoeten you.
138
368507
1290
aangenaam kennis te maken.
06:21
We're InteractorsInteractors,
139
369821
1151
Wij zijn Interactors: de jongste afdeling
van Rotary International.
06:22
the youngestjongste departmentafdeling
of RotaryRotary InternationalInternational.
140
370996
2331
06:26
IWIW: But we have alsoook learnedgeleerd
much about patiencegeduld,
141
374573
3243
IW: Maar we hebben ook
veel geleerd over geduld.
06:29
MWMW: how to dealtransactie with frustrationsfrustraties,
142
377840
2257
MW: Over omgaan met frustraties.
06:32
IWIW: leadershipleiderschap,
143
380121
1151
IW: Leiderschap.
MW: Samenwerking.
IW: Vriendschap.
06:33
MWMW: teamworkteamwork,
144
381296
1169
06:34
IWIW: friendshipvriendschap,
145
382489
1151
MW: We hebben geleerd
over de Balinezen en hun cultuur.
06:35
MWMW: we learnedgeleerd more
about the BalineseBalinese and theirhun culturecultuur
146
383664
2659
06:38
IWIW: and we learnedgeleerd
about the importancebelang of commitmentinzet.
147
386347
3158
IW: En we hebben geleerd
over het belang van toewijding.
06:42
MWMW: It's not always easygemakkelijk.
148
390106
1734
MW: Het is niet altijd makkelijk.
06:43
SometimesSoms it does get
a little bitbeetje hardhard to walklopen your talk.
149
391864
3465
Soms is het best moeilijk
om te doen wat je zegt.
06:47
IWIW: But last yearjaar, we did exactlyprecies that.
150
395830
2427
IW: Maar vorig jaar deden we precies dat.
06:50
We wentgegaan to IndiaIndia to give a talk,
151
398663
1603
We gingen in India een talk geven
06:52
and our parentsouders tooknam us to visitbezoek
152
400290
1555
en onze ouders namen ons mee
06:53
the formervoormalig privateprivaat househuis
of MahatmaMahatma GandhiGandhi.
153
401869
2588
naar het voormalige woonhuis
van Mahatma Gandhi.
We leerden over de kracht
van de hongerstakingen
06:57
We learnedgeleerd about the powermacht
of hungerhonger strikesstrikes
154
405216
2254
waarmee hij zijn doelen bereikte.
06:59
he did to reachberijk his goalsdoelen.
155
407494
1276
07:01
Yes, by the endeinde of the tourtour,
156
409329
1998
Ja, aan het einde van de rondleiding,
toen we onze ouders weer zagen,
hadden we allebei besloten en zeiden we:
07:03
when we metleerde kennen our parentsouders again,
157
411351
1651
07:05
we bothbeide madegemaakt a decisionbesluit and said,
158
413026
1666
07:06
"We're going on a hungerhonger strikestaking!"
159
414716
1756
"We gaan in hongerstaking!"
07:08
(LaughterGelach)
160
416496
1001
(Gelach)
07:09
MWMW: And you can probablywaarschijnlijk
imaginestel je voor theirhun facesgezichten.
161
417521
2899
MW: Je kunt je waarschijnlijk
hun gezichten wel voorstellen.
07:12
It tooknam a lot of convincingovertuigend,
162
420444
2278
Er was een hoop overtuigingskracht nodig,
07:14
and not only to our parentsouders
163
422746
1732
niet alleen bij onze ouders,
07:16
but to our friendsvrienden
and to our teachersleraren as well.
164
424502
2292
maar ook bij onze vrienden
en onze leraren.
07:19
IsabelIsabel and I were seriousernstig
about doing this.
165
427561
2971
Isabel en ik wilden dit echt doen.
Dus bezochten we
een voedingsdeskundige
07:22
So we metleerde kennen with a nutritionistvoedingsdeskundige,
166
430556
1609
07:24
and we camekwam up with a compromisecompromis
167
432189
1840
en bedachten een compromis:
07:26
of not eatingaan het eten from sunrisezonsopkomst
to sunsetzonsondergang everyelk day
168
434053
4265
we zouden niet eten
van zonsopgang tot zonsondergang,
elke dag, totdat de gouverneur van Bali
ons zou ontmoeten
07:30
untiltot the governorgouverneur of BaliBali
would agreemee eens to meetontmoeten with us
169
438342
2605
07:32
to talk about how to stop
plasticplastic bagstassen on BaliBali.
170
440971
3487
om te praten over het afschaffen
van plastic tasjes op Bali.
07:37
IWIW: Our "mogakmogak makanMakan,"
as it is calledriep in BahasaBahasa IndonesiaIndonesië,
171
445118
4020
IW: Onze 'mogak makan', zoals het heet
in Bahasa Indonesia, kon beginnen.
07:41
startedbegonnen.
172
449162
1151
We gebruikten sociale media
om ons doel te bereiken
07:42
We used socialsociaal mediamedia to supportondersteuning our goaldoel
173
450337
1989
07:44
and alreadynu al on day two,
174
452350
1767
en al op dag twee kwam de politie
naar ons huis en onze school.
07:46
policePolitie startedbegonnen to come
to our home and schoolschool-.
175
454141
2266
07:48
What were these two girlsmeisjes doing?
176
456724
2197
"Wat doen deze twee meisjes?"
07:51
We knewwist we weren'twaren niet makingmaking
the governorgouverneur look his bestbeste
177
459466
2510
We wisten dat de gouverneur
een slechte beurt maakte,
07:54
by doing this foodeten strikestaking --
178
462000
1881
doordat wij in hongerstaking waren...
07:55
we could have goneweg to jailgevangenis.
179
463905
1434
We hadden de bak in kunnen draaien.
07:57
But, hey, it workedwerkte.
180
465768
1929
Maar, hé, het werkte!
07:59
Twenty-fourVierentwintig hoursuur laterlater,
181
467721
1226
Vierentwintig uur later
08:00
we were pickeduitgekozen up from schoolschool-
182
468971
1412
werden we op school opgehaald
08:02
and escortedbegeleid to the officekantoor
of the governorgouverneur.
183
470407
2023
en naar het kantoor
van de gouverneur begeleid.
08:05
MWMW: And there he was --
184
473283
1513
MW: En daar was hij:
08:06
(ApplauseApplaus)
185
474820
2209
(Applaus)
08:09
waitingaan het wachten for us to meetontmoeten and speakspreken,
186
477053
1930
klaar om met ons te spreken
08:11
beingwezen all supportiveondersteunende
and thankfuldankbaar for our willingnessbereidheid
187
479007
2550
en hij was erg aanmoedigend
en dankbaar voor onze bereidheid
08:13
to carezorg for the beautyschoonheid
and the environmentmilieu of BaliBali.
188
481581
2612
om voor de schoonheid
en natuur van Bali te zorgen.
Hij tekende een belofte
om de Balinezen te helpen
08:16
He signedondertekend a promisebelofte
189
484812
1151
08:17
to help the people of BaliBali
say no to plasticplastic bagstassen.
190
485987
2751
'nee' te zeggen tegen plastic tasjes.
08:20
And we are now friendsvrienden,
191
488762
1154
Nu zijn we vrienden
08:21
and on a regularregelmatig basisbasis,
192
489940
1396
en regelmatig herinneren we hem
en zijn team aan zijn gedane beloftes.
08:23
we remindherinneren him and his teamteam
of the promisesbeloften he has madegemaakt.
193
491360
3297
08:27
And indeedinderdaad,
194
495372
1151
En inderdaad
08:28
recentlykort geleden he statedbepaald and committedtoegewijd
195
496547
1906
laatst heeft hij toegezegd
08:30
that BaliBali will be
plasticplastic bagzak freegratis by 2018.
196
498477
4643
dat Bali plastic-tasjes-vrij
zal zijn in 2018.
08:35
(ApplauseApplaus)
197
503144
6836
(Applaus)
08:43
IWIW: AlsoOok, at the InternationalInternational AirportLuchthaven
of BaliBali, one of our supportersaanhangers
198
511498
4617
IW: Ook Bali International Airport,
een van onze ondersteuners,
08:48
is planningplanning to startbegin
a plasticplastic bag-freetas-gratis policyhet beleid by 2016.
199
516139
4562
is van plan een plastic-vrijbeleid
te starten in 2016.
MW: Geef geen gratis plastic tasjes weg,
08:53
MWMW: Stop handinghanding out freegratis plasticplastic bagstassen
200
521186
1987
08:55
and bringbrengen in your owneigen reusableherbruikbare bagzak
201
523197
1696
neem je eigen herbruikbare tas mee --
08:56
is our nextvolgende messagebericht to changeverandering
that mindsetmanier van denken of the publicopenbaar.
202
524917
3444
dat is onze volgende boodschap
om de publieke denkwijze te veranderen.
09:01
IWIW: Our short-termkorte termijn campaigncampagne,
203
529405
1697
IW: Onze korte-termijncampagne,
09:03
"One IslandEiland / One VoiceStem,"
204
531126
1432
'Eén eiland, één stem',
09:04
is all about this.
205
532582
1434
gaat precies daarover.
09:06
We checkcontroleren and recognizeherken
the shopsshops and restaurantsrestaurants
206
534040
2679
We controleren en erkennen
de winkels en restaurants
die zichzelf hebben uitgeroepen
tot plastic-tasjes-vrije zone
09:08
that have declaredverklaard themselveszich
a plasticplastic bag-freetas-gratis zonezone,
207
536743
2843
09:11
and we put this stickersticker at theirhun entranceIngang
208
539610
2373
en we plakken deze sticker op hun ingang
09:14
and publishpubliceren theirhun namesnamen on socialsociaal mediamedia
209
542007
2318
en publiceren hun namen op sociale media
09:16
and some importantbelangrijk magazinestijdschriften on BaliBali.
210
544349
2076
en in belangrijke tijdschriften in Bali.
09:18
And converselyomgekeerd,
211
546829
1151
En andersom
vestigen we aandacht op die winkels
die geen sticker hebben.
09:20
that highlightshighlights those
who do not have the stickersticker.
212
548004
2825
09:22
(LaughterGelach)
213
550853
1387
(Gelach)
09:24
MWMW: So, why are we actuallywerkelijk
tellingvertellen you all of this?
214
552731
3319
MW: Dus, waarom vertellen we
jullie dit allemaal?
09:28
Well, partlygedeeltelijk, it is because we are proudtrots
215
556673
1918
Deels omdat we trots zijn
op de resultaten die we,
09:30
of the resultsuitslagen that,
togethersamen with our teamteam,
216
558615
2071
samen met ons team,
hebben kunnen bereiken.
09:32
we have been ablein staat to reachberijk.
217
560710
1356
09:34
But alsoook because alonglangs the way,
218
562469
2088
Maar ook omdat we gaandeweg
09:36
we have learnedgeleerd that kidskinderen can do things.
219
564581
2840
hebben geleerd dat kinderen
dingen kunnen bereiken.
09:39
We can make things happengebeuren.
220
567445
1654
We kunnen dingen laten gebeuren.
09:41
IsabelIsabel and I were only 10 and 12 yearsjaar oldoud
221
569891
2427
Isabel en ik waren pas 10 en 12 jaar oud
09:44
when we startedbegonnen this.
222
572342
1559
toen we hiermee begonnen.
09:45
We never had a businessbedrijf planplan,
223
573925
2053
We hadden geen plan van aanpak,
09:48
nornoch a fixedvast strategystrategie,
224
576002
1224
geen strategie,
09:49
nornoch any hiddenverborgen agendasagenda 's --
225
577250
1919
geen verborgen agenda,
09:51
just the ideaidee in frontvoorkant of us
226
579193
2440
alleen maar een idee voor ogen
09:53
and a groupgroep of friendsvrienden workingwerkend with us.
227
581657
2113
en een groep vrienden
die met ons meewerkten.
09:56
All we wanted to do
was stop those plasticplastic bagstassen
228
584195
2246
We wilden alleen
die plastic tasjes uitbannen,
zodat ze ons prachtige thuis
niet zouden omhullen en verstikken.
09:58
from wrappingTekstterugloop and suffocatingverstikkend
our beautifulmooi home.
229
586465
2642
10:01
KidsKinderen have a boundlessgrenzeloos energyenergie
230
589933
1708
Kinderen hebben grenzeloze
energie en motivatie
10:03
and a motivationmotivatie to be the changeverandering
the worldwereld- needsbehoefte aan.
231
591665
4165
om de verandering te zijn
die de wereld nodig heeft.
10:08
IWIW: So to all the kidskinderen of this beautifulmooi
but challenginguitdagend worldwereld-:
232
596454
4725
IW: Dus aan alle kinderen
op deze mooie maar moeilijke wereld:
10:13
go for it!
233
601690
1154
ga ervoor!
10:14
Make that differenceverschil.
234
602868
1755
Maak het verschil.
10:17
We're not tellingvertellen you
it's going to be easygemakkelijk.
235
605057
2419
We zeggen niet
dat het gemakkelijk zal zijn.
10:19
We're tellingvertellen you
it's going to be worthwaard it.
236
607500
2267
Maar we zeggen wel dat het het waard is.
10:22
Us kidskinderen maymei only be 25 percentprocent
of the world's's werelds populationbevolking,
237
610221
4371
Wij kinderen zijn maar 25%
van de wereldpopulatie,
10:26
but we are 100 percentprocent of the futuretoekomst.
238
614616
3307
maar we zijn 100% van de toekomst.
10:31
MWMW: We still have a lot of work to do,
239
619050
2656
MW: We hebben nog een hoop werk te doen,
10:33
but know that we still not stop
240
621730
1665
maar weet dat we niet stoppen
10:35
untiltot the first questionvraag askedgevraagd
when arrivingaankomst at the BaliBali airportsluchthavens will be
241
623419
4425
totdat de eerste vraag die wordt gesteld
als je op Bali Airport aankomt is:
10:40
BothBeide: "WelcomeWelkom to BaliBali,
242
628682
1334
Samen: "Welkom in Bali,
10:42
do you have nayNay plasticplastic bagstassen to declareverklaren?"
243
630040
2167
heeft u plastic tasjes om aan te geven?"
10:44
(LaughterGelach)
244
632231
1413
(Gelach)
10:45
OmOm shantiShanti shantiShanti shantiShanti omOM.
245
633668
2736
Om shanti shanti shanti om.
10:48
Thank you.
246
636428
1151
Dank jullie wel.
10:49
(ApplauseApplaus)
247
637603
9793
(Applaus)
Translated by Janny Ramakers
Reviewed by Peter Van de Ven

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Melati and Isabel Wijsen - Activists
Sisters Melati and Isabel Wijsen are on a mission to ban plastic bags in Bali.

Why you should listen
Inspired by similar measures in other parts of the world, Melati and Isabel Wijsen launched the campaign Bye Bye Plastic Bags in 2013, which received worldwide support -- and recently succeeded in getting the island’s governor to commit to a ban by 2018. The two sisters, who frequent the environmentally minded Green School along with a crew of likely motivated kids, continue to ask the question: How can they make a difference in the world?
More profile about the speaker
Melati and Isabel Wijsen | Speaker | TED.com