ABOUT THE SPEAKER
Per Espen Stoknes - Psychologist, economist
Per Espen Stoknes weaves together psychology and economics in imaginative ways, often revolving around our human relationships to the natural world and to each other.

Why you should listen

Are humans inevitably short-term? This question has guided Per Espen Stoknes's research over the last decades, from psychology through economics to strategic business scenarios. But gradually, he's reframed it into a more positive twist: Under what conditions will humans take action for the long term in their everyday behaviors?

Stoknes works as the director for Center for Green Growth at the Norwegian Business School in Oslo. He's received several "Best Professor" awards for his original teaching style. As both an economist, author and psychologist, he's been working closely with organizational and business leaders throughout Scandinavia, the European Union as well as the Americas and Asia. In 2017-2018 he’s representing the Green Party in the Norwegian parliament.

His latest book is What We Think About When We Try Not To Think About Global Warming, which won the American Libraries Association’s "Outstanding Academic Title" award for 2015.

Educated as a psychologist at the University of Oslo, Stoknes has since supplemented this with studies in organizational theory, philosophy and a PhD in economics. He has worked both as a clinical psychologist and strategy consultant, bringing imagination and creative expression into these spheres. 

A popular speaker throughout Scandinavia, Stoknes lives in central Oslo. But he heads off to northern mountains or to his forest cabin in order to feel the free winds and get awe-struck as often as occasion allows.

More profile about the speaker
Per Espen Stoknes | Speaker | TED.com
TEDGlobal>NYC

Per Espen Stoknes: How to transform apocalypse fatigue into action on global warming

Per Espen Stoknes: Hoe apocalypsmoeheid te transformeren tot actie tegen klimaatopwarming

Filmed:
3,001,058 views

Het grootste obstakel voor het tegengaan van de klimaatverstoring zit tussen je oren, zegt psycholoog en econoom Per Espen Stokes. Hij deed jarenlang onderzoek naar de uitvluchten die we gebruiken om niet te moeten nadenken over de ondergang van onze planeet -- en om over de opwarming van de aarde een nieuwe manier van praten te bedenken die ons tegenhoudt om het op te geven. Laat de doemscenarioverhalen voor wat ze zijn en leer door deze leuke, informatieve talk hoe het zorgen voor de aarde persoonlijk, doenbaar en krachtig kan aanvoelen.
- Psychologist, economist
Per Espen Stoknes weaves together psychology and economics in imaginative ways, often revolving around our human relationships to the natural world and to each other. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
How do we get people engagedbezet
in solvingoplossen globalglobaal warmingverwarming?
0
760
3480
Hoe betrekken we mensen bij het
oplossen van de opwarming van de aarde?
00:17
I'd like to startbegin with runninglopend
two shortkort experimentsexperimenten with you all.
1
5440
4040
Ik wil met jullie
twee experimentjes uitvoeren.
00:22
So your tasktaak is to noticekennisgeving
if you feel any differenceverschil as I speakspreken.
2
10560
5216
Kijk eens of jullie een verschil
merken terwijl ik spreek.
00:27
OK?
3
15800
1200
Oké?
00:30
Here we go.
4
18120
1200
Hier komt het.
00:32
We are seeingziend risingstijgende lijn
carbonkoolstof dioxidedioxide levelslevels,
5
20200
3216
We zien een toenemend kooldioxidegehalte,
00:35
now about 410 ppmsppm 's.
6
23440
2280
nu ongeveer 410 ppm.
00:38
To avoidvermijden the RCPRCP 8.5 scenarioscenario,
7
26960
2856
Om het RCP 8.5-scenario te vermijden
00:41
we need rapidsnel decarbonizationdecarbonization.
8
29840
2480
moeten we snel gaan decarboniseren.
00:45
The globalglobaal carbonkoolstof budgetbegroting
9
33240
2056
De wereldwijde koolstofbegroting
voor de 66 procent waarschijnlijkheid om
de doelstelling van twee graden te halen
00:47
for 66 percentprocent likelihoodwaarschijnlijkheid
to meetontmoeten the two-degreetwee graden targetdoel
10
35320
3496
00:50
is approximatelyongeveer 800 gigatonsgigaton.
11
38840
2640
is ongeveer 800 gigaton.
00:55
(LaughterGelach)
12
43640
2536
(Gelach)
00:58
OK, now let me try something elseanders.
13
46200
2240
Oké, laat me nu iets anders proberen.
01:01
We are headingtitel for an uninhabitableonbewoonbaar earthaarde:
14
49600
4040
We zijn onderweg
naar een onbewoonbare aarde:
01:06
monstermonster stormsstormen,
15
54520
2096
monsterstormen,
01:08
killermoordenaar floodsoverstromingen,
16
56640
1736
dodelijke overstromingen,
01:10
devastatingverwoestende wildfiresbosbranden,
17
58400
2296
verwoestende bosbranden,
01:12
crazygek heatwarmte wavesgolven that will cookkoken us
underonder a blazingrazendsnelle sunzon.
18
60720
3519
rare hittegolven die ons gaan bakken
onder een brandende zon.
01:18
2017 is alreadynu al so unexpectedlyonverwacht warmwarm,
19
66840
3656
2017 is al zo onverwacht warm,
01:22
it's freakingverdomde out climateklimaat scientistswetenschappers.
20
70520
2296
het beangstigt klimaatwetenschappers.
01:24
We have a three-yeardrie jaar windowvenster
to cutbesnoeiing emissionsemissies, threedrie yearsjaar.
21
72840
3936
We krijgen nog drie jaar om
de uitstoot terug te dringen,
drie jaar.
01:28
If not, we will soonspoedig liveleven
in a boilingkookpunt earthaarde, a hellholehellhole.
22
76800
3920
Of we krijgen een oververhitte
aarde, een hellegat.
01:36
OK. So --
23
84000
2296
Oké. Dus --
01:38
(ApplauseApplaus)
24
86320
1496
(Applaus)
01:39
Now your tasktaak:
25
87840
1320
Nu jullie taak:
01:42
How did these waysmanieren
of speakingsprekend make you feel?
26
90600
2936
Hoe lieten deze manieren
van spreken jullie voelen?
01:45
The first, detachedvrijstaande maybe
or just confusedverward?
27
93560
4096
De eerste, misschien wat vrijblijvend
of gewoon verward?
01:49
What's this guy talkingpratend about?
28
97680
1429
Waar heeft deze man het over?
01:52
The other, fearfulangstig or just numbverdoven?
29
100040
3320
De andere, angstig of gewoon verdwaasd?
01:56
So again, the questionvraag I askedgevraagd:
30
104960
1496
Dus stel ik de vraag opnieuw:
Hoe betrekken we mensen bij het
oplossen van de opwarming van de aarde?
01:58
How do we get people engagedbezet
in solvingoplossen globalglobaal warmingverwarming?
31
106480
3496
En waarom werken deze twee manieren
van communiceren niet?
02:02
And why don't these two waysmanieren
of communicatingcommuniceren work?
32
110000
2680
02:06
You see, the biggestgrootste obstacleobstakel
to dealingomgang with climateklimaat disruptionsstoringen
33
114000
4336
Het grootste obstakel voor het
aanpakken van klimaatverstoringen
02:10
liesleugens betweentussen your earsoren.
34
118360
1600
zit namelijk tussen de oren.
02:13
BuildingGebouw on a rapidlysnel growinggroeiend bodylichaam
of psychologypsychologie and socialsociaal sciencewetenschap,
35
121360
3976
Gebaseerd op een snel aangroeiende kennis
van psychologie en sociale wetenschappen
02:17
I spentdoorgebracht yearsjaar looking
into the fivevijf innerbinnenste defensesafweer
36
125360
3976
heb ik jarenlang gekeken naar
de vijf innerlijke uitvluchten
02:21
that stop people from engaginginnemend.
37
129360
1760
die mensen ervan
weerhouden zich in te zetten.
02:23
When people hearhoren newsnieuws about the climateklimaat
comingkomt eraan straightrecht at them,
38
131960
3656
Wanneer mensen horen over het
klimaat dat er zit aan te komen,
02:27
the first defenseverdediging comeskomt up rapidlysnel:
39
135640
2520
komt de eerste uitvlucht
al snel op: afstand.
02:31
distanceafstand.
40
139280
1200
Bij klimaat denken we
aan iets dat ver van ons bed is --
02:33
When we hearhoren about the climateklimaat,
41
141040
1536
02:34
we hearhoren about something
farver away in spaceruimte --
42
142600
2096
denk aan poolijs, ijsberen --
02:36
think ArcticArctic iceijs-, polarpolair bearsbears --
43
144720
2656
02:39
farver away in time -- think 2100.
44
147400
2400
of ver weg in de tijd -- denk aan 2100.
02:43
It's hugereusachtig and slow-movingtraag voortbewegende --
think gigatonsgigaton and centurieseeuwen.
45
151320
3560
Iets enorms en traags --
denk aan gigatonnen en eeuwen.
02:48
So it's not here. It's not now.
46
156480
2960
Het is niet hier.
Het is niet nu.
02:53
SinceSinds it feelsvoelt so farver away from me,
47
161000
1696
Omdat het zo ver weg van me voelt,
02:54
it seemslijkt outsidebuiten my circlecirkel of influenceinvloed,
48
162720
2680
lijkt het buiten mijn
invloedssfeer te vallen,
02:58
so I feel helplesshulpeloos about it.
49
166520
1896
ik voel me er hulpeloos bij.
03:00
There's nothing I can do.
50
168440
1360
Ik kan niets doen.
03:03
In our everydayelke dag liveslevens,
51
171000
1416
In ons dagelijkse leven,
03:04
mostmeest of us preferverkiezen to think
about nearerdichterbij things,
52
172440
2856
denken de meesten van ons liever
over dingen dichtbij,
03:07
suchzodanig as our jobsjobs, our kidskinderen,
53
175320
2216
zoals onze banen, onze kinderen,
03:09
how manyveel likessympathieën we get on FacebookFacebook.
54
177560
2816
of hoeveel vind-ik-leuks
we krijgen op Facebook.
03:12
Now, that, that's realecht.
55
180400
1600
Nu dat, dat is echt.
03:16
NextVolgende defenseverdediging is doomnoodlot.
56
184080
2920
De volgende uitvlucht is onheil.
03:20
ClimateKlimaat changeverandering is usuallydoorgaans framedingelijst
57
188040
2976
Klimaatverandering wordt
meestal voorgesteld
03:23
as a loomingopdoemen disasterramp,
58
191040
2056
als een dreigende ramp
03:25
bringingbrengen lossesverliezen, costkosten and sacrificeoffer.
59
193120
2776
die verliezen, kosten en
offers met zich meebrengt.
03:27
That makesmerken us fearfulangstig.
60
195920
1480
Dat maakt ons angstig.
03:30
But after the first fearangst is goneweg,
61
198240
3456
Maar als de eerste angst is weggeëbd,
03:33
my brainhersenen soonspoedig wants
to avoidvermijden this topiconderwerp altogetherover het geheel genomen.
62
201720
3800
proberen mijn hersenen
dit onderwerp helemaal te vermijden.
03:38
After 30 yearsjaar of scaryeng
climateklimaat changeverandering communicationscommunicatie,
63
206360
3376
Na 30 jaar angst zaaien
over klimaatverandering,
03:41
more than 80 percentprocent of mediamedia articlesartikelen
still use disasterramp framingsframings,
64
209760
4816
stelt meer dan 80% van de media-artikelen
het nog steeds voor als een ramp,
03:46
but people habituatekoeien to and then --
65
214600
2520
maar mensen gewennen eraan, en dan --
03:51
desensitizedesensibiliseren
66
219160
1656
dan stompen ze af
03:52
to doomnoodlot overuseovermatig gebruik.
67
220840
1496
door overmatig gebruik van onheil.
03:54
So manyveel of us are now sufferinglijden
a kindsoort of apocalypseApocalypse fatiguevermoeidheid,
68
222360
3520
Velen lijden nu aan een soort
apocalypsmoeheid
03:59
gettingkrijgen numbverdoven from too much collapseineenstorting pornporno.
69
227080
2760
en raken afgestompt
door een teveel aan onheilsporno.
04:03
The thirdderde defenseverdediging is dissonancedissonantie.
70
231760
3016
De derde uitvlucht is dissonantie.
04:06
Now, if what we know,
71
234800
2896
Als onze kennis
over fossiele brandstof
en opwarming van de aarde
04:09
that fossilfossiel fuelbrandstof use
contributesdraagt ​​bij to globalglobaal warmingverwarming,
72
237720
2416
in conflict is met onze acties;
rijden, vliegen, vlees eten,
04:12
conflictsconflicten with what we do --
driverijden, flyvlieg, eateten beefrundvlees --
73
240160
2696
04:14
then so-calledzogenaamd
cognitivecognitieve dissonancedissonantie setssets in.
74
242880
2320
dan steekt cognitieve
dissonantie de kop op.
04:18
This is feltvoelde as an innerbinnenste discomfortongemak.
75
246280
1896
Dit maakt ons ongemakkelijk.
04:20
We maymei feel like hypocriteshuichelaars.
76
248200
1560
We kunnen ons hypocriet voelen.
04:22
To get ridbevrijden of this discomfortongemak,
77
250600
1560
Om van dit ongemak af te komen,
04:25
our brainhersenen startsstarts comingkomt eraan up
with justificationsmotivering.
78
253000
3136
gaat ons brein op zoek
naar rechtvaardiging.
04:28
So I can say, for instanceaanleg,
79
256160
2016
Zo zou ik kunnen zeggen:
04:30
"My neighborbuurman, he has
a much biggergroter carauto than I do."
80
258200
2800
"De auto van mijn buurman
is veel groter dan de mijne.”
04:34
Or, "ChangingWijzigen my dietdieet
doesn't amountbedrag to anything
81
262480
3816
Of: "Mijn dieet veranderen
gaat niet veel helpen
04:38
if I am the only one to do it."
82
266320
2160
als ik de enige ben die het doet."
04:41
Or, I could even want
to doubttwijfel climateklimaat sciencewetenschap itselfzelf.
83
269720
3656
Of ik kan de hele klimaatwetenschap
in twijfel gaan trekken.
04:45
I could say, "You know,
climateklimaat is always changingveranderen."
84
273400
3640
Ik zou kunnen zeggen: "Weet je,
het klimaat verandert de hele tijd.”
Deze rechtvaardigingen maken
dat we ons beter voelen,
04:51
So these justificationsmotivering
make us all feel better,
85
279000
2936
04:53
but at the expensekosten
86
281960
2616
maar dat gaat ten koste van
04:56
of dismissingontslag what we know.
87
284600
2096
het onder ogen zien van de waarheid.
04:58
ThusDus, behaviorgedrag drivesdrives attitudesattitudes.
88
286720
3360
Gedrag is dus bepalend voor attitudes.
Mijn persoonlijke cognitieve
dissonantie komt naar boven
05:03
My personalpersoonlijk cognitivecognitieve dissonancedissonantie comeskomt up
89
291920
2736
05:06
when I recognizeherken that I've been
flyingvliegend from OsloOslo to NewNieuw YorkYork
90
294680
3336
als ik erken dat ik
van Oslo naar New York
05:10
and back to OsloOslo
91
298040
1256
en terug naar Oslo vloog
05:11
in orderbestellen to speakspreken about the climateklimaat.
92
299320
2896
om te spreken over ... het klimaat.
05:14
(LaughterGelach)
93
302240
1736
(Gelach)
05:16
For 14 minutesnotulen.
94
304000
1256
14 minuten lang.
05:17
(LaughterGelach)
95
305280
3896
(Gelach)
05:21
So that makesmerken me
want to moveverhuizing on to denialontkenning.
96
309200
2696
Dat zou ik graag willen ontkennen.
05:23
(LaughterGelach)
97
311920
2256
(Gelach)
05:26
So if we keep silentstil,
98
314200
1776
Dus als we zwijgen,
05:28
ignorenegeren or ridiculeSpot factsfeiten
about climateklimaat disruptionsstoringen,
99
316000
4056
feiten over klimaatverstoring negeren
of belachelijk maken,
05:32
then we mightmacht find innerbinnenste refugetoevlucht
100
320080
2816
kunnen we een
innerlijke schuilplaats vinden
05:34
from fearangst and guiltschuld.
101
322920
1440
tegen angst en schuld.
05:37
DenialOntkenning doesn't really come
from lackgebrek of intelligenceintelligentie- or knowledgekennis.
102
325200
3696
Ontkenning komt niet echt
door gebrek aan inzicht of kennis.
05:40
No, denialontkenning is a statestaat of mindgeest
103
328920
3296
Nee, ontkenning is een geestesgesteldheid
05:44
in whichwelke I maymei be awarebewust
of some troublingverontrustend knowledgekennis,
104
332240
2856
waarin ik wellicht weet heb
van verontrustende kennis,
05:47
but I liveleven and acthandelen as if I don't know.
105
335120
2280
maar ik leef en handel
alsof ik het niet weet.
05:50
So you could call it
a kindsoort of doubledubbele life,
106
338560
2120
Je zou het dus een soort
dubbelleven kunnen noemen,
05:53
bothbeide knowingwetende and not knowingwetende,
107
341280
1496
zowel weten als niet weten,
05:54
and oftenvaak this is reinforcedversterkte by othersanderen,
108
342800
2336
en vaak wordt dit versterkt door anderen,
05:57
my familyfamilie or communitygemeenschap,
109
345160
1416
mijn familie of gemeenschap,
05:58
agreeingakkoord not to raiseverhogen this trickytricky topiconderwerp.
110
346600
3120
die dit lastige onderwerp
ook maar niet aansnijden.
06:03
FinallyTot slot, identityidentiteit.
111
351240
1680
Tot slot, identiteit.
06:07
AlarmedGealarmeerd climateklimaat activistsactivisten
112
355440
1720
Gealarmeerde klimaatactivisten
06:10
demandvraag naar that governmentregering takes actionactie,
113
358680
2296
eisen dat de overheid actie onderneemt
06:13
eithereen van beide with regulationregulatie or carbonkoolstof taxesbelastingen.
114
361000
2696
met regelgeving of koolstofheffingen.
06:15
But consideroverwegen what happensgebeurt
115
363720
1856
Maar bedenk wat er gebeurt
06:17
when people who holdhouden
conservativeconservatief valueswaarden, for instanceaanleg,
116
365600
3736
wanneer mensen met conservatieve
waarden bijvoorbeeld,
van een activist horen dat de regering
nog meer armslag moet krijgen.
06:21
hearhoren from an activistactivist that governmentregering
oughtmoeten to expanduitbreiden even furtherverder.
117
369360
3800
06:26
ParticularlyMet name in richrijk WesternWestern democraciesdemocratieën,
118
374760
2016
Vooral in rijke westerse democratieën
06:28
they are then lessminder likelywaarschijnlijk
to believe that sciencewetenschap.
119
376800
2920
gaan ze dan waarschijnlijk minder
in die wetenschap geloven.
06:33
How is that?
120
381320
1336
Hoe komt dat?
06:34
Well, if I holdhouden conservativeconservatief
valueswaarden, for instanceaanleg,
121
382680
3416
Nou, als conservatief houd ik
06:38
I probablywaarschijnlijk preferverkiezen biggroot propergoede carsauto's
and smallklein governmentregering
122
386120
4736
waarschijnlijk meer van grote auto's
en een kleine overheid,
06:42
over tinyklein, tinyklein carsauto's and hugereusachtig governmentregering.
123
390880
3000
dan van piepkleine auto's
en een reusachtige overheid.
06:47
And if climateklimaat sciencewetenschap comeskomt and then sayszegt
124
395240
3376
Als een klimaatwetenschapper
me dan komt vertellen
06:50
governmentregering should expanduitbreiden furtherverder,
125
398640
2016
dat de overheid groter moet,
06:52
then I probablywaarschijnlijk
will trustvertrouwen that sciencewetenschap lessminder.
126
400680
3760
zal ik die wetenschap waarschijnlijk
minder vertrouwen.
06:58
In this way, culturalcultureel identityidentiteit
127
406320
2080
Zo schuift culturele identiteit
07:01
startsstarts to overrideoverschrijven the factsfeiten.
128
409320
1976
de feiten terzijde.
07:03
The valueswaarden eateten the factsfeiten,
129
411320
2176
De waarden vermalen de feiten
07:05
and my identityidentiteit trumpstroeven truthwaarheid any day.
130
413520
3840
en mijn identiteit overtroeft
de waarheid keer op keer.
07:11
So, after recognizingherkennen
how these fivevijf D'sD's killdoden engagementverloving,
131
419240
5016
Nu we doorhebben hoe deze
vijf U’s engagement vernietigen,
07:16
how can we moveverhuizing beyondvoorbij them?
132
424280
1680
hoe moet het nu verder?
07:19
NewNieuw researchOnderzoek showsshows
how we can flipomdraaien these fivevijf defensesafweer
133
427240
3576
Nieuw onderzoek toont aan hoe we
deze vijf uitvluchten kunnen omturnen
07:22
over into keysleutel successsucces criteriacriteria
134
430840
2136
tot belangrijke succescriteria
07:25
for a more brain-friendlyhersenen-vriendelijke
climateklimaat communicationcommunicatie.
135
433000
2440
voor een hersenvriendelijker
klimaatcommunicatie.
07:28
So this is where it getskrijgt really excitingopwindend
136
436880
3096
Dit is waar het echt spannend wordt
07:32
and where we find the fivevijf S'sVan S,
137
440000
1840
en waar we de vijf O's vinden,
07:35
the fivevijf evidence-basedevidence based solutionsoplossingen
for what does work.
138
443040
3880
de vijf wetenschappelijk onderbouwde
oplossingen voor wat werkt.
07:40
First, we can flipomdraaien distanceafstand to socialsociaal.
139
448120
2800
Ten eerste, kunnen we afstand
omkeren tot sociaal.
07:43
We can make climateklimaat feel
nearin de buurt, personalpersoonlijk and urgentdringend
140
451960
3456
We kunnen klimaatgevoel
dichtbij, persoonlijk en urgent maken
07:47
by bringingbrengen it home,
141
455440
3056
door het dichter bij huis te brengen
07:50
and we can do that
by spreadingverspreiding socialsociaal normsnormen
142
458520
3096
en dat kan door maatschappelijke
normen te verspreiden
07:53
that are positivepositief to solutionsoplossingen.
143
461640
2136
die positief staan tegenover oplossingen.
07:55
If I believe my friendsvrienden or neighborsburen,
144
463800
2336
Als ik geloof dat mijn vrienden of buren,
07:58
you guys, will do something,
145
466160
1656
jullie dus, iets gaan doen,
07:59
then I will, too.
146
467840
1200
dan zal ik dat ook doen.
08:02
We can see, for instanceaanleg,
this from rooftopop het dak solarzonne- panelspanelen.
147
470000
2840
Hier zien we dat bijvoorbeeld
met zonnepanelen op het dak.
08:05
They are spreadingverspreiding from neighborbuurman
to neighborbuurman like a virusvirus.
148
473360
2776
Zij verspreiden zich als een virus
van buur tot buur.
08:08
It's contagiousbesmettelijke.
149
476160
1496
Het is besmettelijk.
08:09
This is the powermacht of peer-to-peerpeer-to-peer
creatinghet creëren van the newnieuwe normalnormaal.
150
477680
3480
Dit is de kracht van peer-to-peer
om nieuwe normen te creëren.
08:14
NextVolgende, we can flipomdraaien doomnoodlot to supportiveondersteunende.
151
482120
3080
Vervolgens kunnen we doemdenken
omkeren tot steunen.
08:17
RatherEerder than backfiringterugslag framesframes
152
485800
1896
In plaats van het altijd maar te hebben
08:19
suchzodanig as disasterramp and costkosten,
153
487720
2040
over rampen en kosten,
08:22
we can reframeReframe climateklimaat
as beingwezen really about humanmenselijk healthGezondheid,
154
490720
3720
kunnen we klimaat opnieuw bekijken als
iets dat gaat over menselijke gezondheid,
08:28
for instanceaanleg, with plant-basedop basis van planten
deliciousheerlijke burgershamburgers,
155
496520
4016
bijvoorbeeld met heerlijke,
veganistische burgers,
08:32
good for you and good for the climateklimaat.
156
500560
2696
goed voor jezelf en voor het klimaat.
08:35
We can alsoook reframeReframe climateklimaat
as beingwezen about newnieuwe techtech opportunitieskansen,
157
503280
3456
We kunnen ook het klimaat zien als kans
voor nieuwe technologische mogelijkheden,
08:38
about safetyveiligheid and about newnieuwe jobsjobs.
158
506760
3120
voor veiligheid en nieuwe banen.
De werkgelegenheid in de
zonne-energiesector neemt enorm toe.
08:43
SolarZonne-energie jobsjobs, for instanceaanleg,
are seeingziend an amazingverbazingwekkend growthgroei.
159
511000
2616
08:45
They just passedgeslaagd
the threedrie millionmiljoen jobsjobs markMark.
160
513640
2560
Nu al meer dan
drie miljoen arbeidsplaatsen.
08:49
PsychologyPsychologie sayszegt,
in orderbestellen to createcreëren engagementverloving,
161
517440
2575
Volgens psychologen
creëren we engagement
08:52
we should presentaanwezig, on balancebalans,
162
520039
2577
door het presenteren van, gemiddeld,
drie positieve of ondersteunende framings
08:54
threedrie positivepositief or supportiveondersteunende framingsframings
163
522640
3416
08:58
for eachelk climateklimaat threatbedreiging we mentionnoemen.
164
526080
1720
voor elke klimaatdreiging die we noemen.
09:00
Then we can flipomdraaien dissonancedissonantie
165
528680
1720
Dan kunnen we dissonantie omgooien
09:03
to simplereenvoudigere actionsacties.
166
531360
2136
tot eenvoudiger acties.
09:05
This is oftenvaak calledriep nudgingverschuiven.
167
533520
1456
Een soort van duwtje geven.
09:07
The ideaidee is, by better
choicekeuze architecturearchitectuur,
168
535000
4360
Het idee is om door een betere
keuze-architectuur
09:12
we can make the climate-friendlyklimaatvriendelijke behaviorsgedragingen
169
540680
3816
klimaatvriendelijk gedrag
09:16
defaultstandaard and convenientgeschikt.
170
544520
1920
standaard en makkelijk te maken.
09:19
Let me illustrateillustreren this. Take foodeten wasteverspilling.
171
547480
2200
Laat ik dit illustreren.
Neem voedselafval.
09:22
FoodVoedsel wasteverspilling at buffetsbuffetten goesgaat way down
172
550400
3416
Voedselafval bij buffetten
vermindert een stuk
09:25
if the platebord or the boxdoos sizegrootte
is reducedgereduceerd a little,
173
553840
3576
met kleinere schotels of dozen,
09:29
because on the smallerkleiner platebord it lookslooks fullvol
174
557440
3256
want een kleinere schotel lijkt vol,
09:32
but in the biggroot boxdoos it lookslooks halfvoor de helft emptyleeg,
175
560720
2696
maar een grote doos lijkt halfleeg,
09:35
so we put more in.
176
563440
1456
dus leggen we er meer op.
09:36
So smallerkleiner platesplaten make
a biggroot differenceverschil for foodeten wasteverspilling.
177
564920
3536
Dus maken kleinere borden
een groot verschil voor voedselafval.
09:40
And there are hundredshonderden
of smartslim nudgesduwtjes like this.
178
568480
2696
En zo zijn er honderden slimme duwtjes.
09:43
The pointpunt is, dissonancedissonantie goesgaat down
as more behaviorsgedragingen are nudgedstootte.
179
571200
4040
Het gaat erom de dissonantie
te verminderen door dit soort duwtjes.
09:47
Then we can flipomdraaien denialontkenning
180
575840
3616
Dan kunnen we ontkenning omgooien
09:51
by tailoringafstemming signalssignalen
that visualizevisualiseren our progressvooruitgang.
181
579480
3696
door op maat gemaakte signalen
die onze vooruitgang visualiseren.
09:55
We can providevoorzien motivatingmotiverend feedbackterugkoppeling
182
583200
2416
We kunnen motiverende feedback geven
09:57
on how well we're doing
with our problem-solvingprobleemoplossend.
183
585640
2320
over hoe goed het gaat
met onze probleemoplossing.
10:01
Say you improvedverbeterd your transportvervoer- footprintvoetspoor
184
589000
2296
Stel dat je je voetafdruk
voor vervoer verbeterde
10:03
or cutbesnoeiing energyenergie wasteverspilling in your buildingsgebouwen.
185
591320
2520
of de energieverspilling
in je gebouwen verminderde.
10:06
Then one appapp that can
sharedelen this well is calledriep DuckyDucky.
186
594480
3240
Een app die dat kan delen heet Ducky.
10:10
The ideaidee is, you loglogboek your actionsacties there,
187
598240
1936
Registreer je acties daar
10:12
and then you can see how well
your teamteam or companybedrijf is doing,
188
600200
3816
en dan kun je zien hoe goed
je team of bedrijf het doet,
10:16
so you get real-timeechte tijd signalssignalen.
189
604040
1840
zodat je in realtime signalen krijgt.
10:18
FinallyTot slot, identityidentiteit.
190
606720
2000
Tot slot nog identiteit.
10:22
We can flipomdraaien identityidentiteit with better storiesverhalen.
191
610120
2200
We kunnen identiteit omgooien
met betere verhalen.
10:25
Our brainhersenen loveshoudt storiesverhalen.
192
613520
2000
Onze hersenen houden van verhalen.
Er moeten betere verhalen komen
over waar we heen willen
10:28
So we need better storiesverhalen
of where we all want to go,
193
616880
2506
en meer verhalen
over de helden en heldinnen,
10:31
and we need more storiesverhalen
of the heroesheroes and heroinesheldinnen
194
619400
2816
10:34
of all stripesstrepen that are
makingmaking realecht changeverandering happengebeuren.
195
622240
3400
alle verschillende types,
die echte verandering teweegbrengen.
10:39
I'm proudtrots that my hometownhometown of OsloOslo
196
627560
3736
Ik ben er trots op
dat mijn geboortestad Oslo
10:43
is now embarkinginschepen on a boldstoutmoedig journeyreis
of electrifyingopwindende all transportvervoer-,
197
631320
4336
het aandurft om alle vervoer
te elektrificeren,
10:47
whetherof carsauto's, bikesfietsen or busesbussen.
198
635680
2840
of het nu gaat om
auto's, fietsen of bussen.
10:51
One of the people
spearheadingspeerpunt this is ChristinaChristina BuBu.
199
639240
2880
Een van de voortrekkers is Christina Bu.
10:54
She is headingtitel the ElectricElektrische
VehicleVoertuig AssociationVereniging for yearsjaar
200
642760
3736
Zij is al jaren voorzitster
van de Vereniging voor Elektrisch Vervoer
10:58
and she has been fightingvechten everyelk day.
201
646520
2016
en ze heeft er elke dag voor gevochten.
11:00
Now, the UKVERENIGD KONINKRIJK and FranceFrankrijk, IndiaIndia and ChinaChina
have alsoook announcedaangekondigd plansplannen
202
648560
4496
Nu hebben het VK en Frankrijk,
India en China ook plannen aangekondigd
11:05
for endingeinde the salesverkoop of fossilfossiel carsauto's.
203
653080
2816
voor het beëindigen
van de verkoop van fossiele auto's.
11:07
Now, that's massivemassief.
204
655920
1856
Dat is enorm.
11:09
And in OsloOslo, we can see
how enthusiasticenthousiaste EVEV ownerseigenaren
205
657800
4976
In Oslo zien we hoe enthousiaste
eigenaars van elektrische auto's
11:14
go and tell theirhun electricelektrisch storiesverhalen
to friendsvrienden and neighborsburen
206
662800
3456
hun elektrische verhalen vertellen
aan vrienden en buren
11:18
and bringbrengen them alonglangs.
207
666280
1296
en ze erin meenemen.
11:19
So we come fullvol circlecirkel
from storyverhaal back to socialsociaal.
208
667600
3870
Zo komen we terug uit bij sociaal.
11:25
So thousandsduizenden of climateklimaat communicatorscommunicators
209
673520
3176
Duizenden klimaatcommunicators
11:28
are now startingbeginnend to use these solutionsoplossingen
210
676720
2416
beginnen deze oplossingen nu te gebruiken
11:31
all over the worldwereld-.
211
679160
1200
over de hele wereld.
11:32
It is clearduidelijk, howeverechter,
that individualindividu solutionsoplossingen
212
680800
3216
Het is echter duidelijk
dat individuele oplossingen
11:36
are not sufficientvoldoende
to solvingoplossen climateklimaat alonealleen,
213
684040
2840
niet voldoende zijn om
het klimaatprobleem op te lossen,
11:39
but they do buildbouwen
strongersterker bottom-uponderkant boven supportondersteuning
214
687920
4760
maar ze bouwen wel een sterkere
steun vanuit de basis
11:46
for policiesbeleid and solutionsoplossingen that can.
215
694000
3216
voor beleid en oplossingen die dat kunnen.
11:49
That is why engaginginnemend people is so crucialbeslissend.
216
697240
2830
Daarom is betrokkenheid
van mensen zo cruciaal.
11:54
I startedbegonnen this talk
217
702120
2176
Ik begon deze toespraak
11:56
with testingtesting two waysmanieren
of communicatingcommuniceren climateklimaat with you.
218
704320
3600
met het testen van twee manieren
om over het klimaat te vertellen.
12:01
There is anothereen ander way, too,
219
709720
1936
Er is nog een andere manier
12:03
I'd like to sharedelen with you.
220
711680
1320
en ik wil die met jullie delen.
12:05
It startsstarts with reimaginingproefuitzending climateklimaat itselfzelf
221
713800
2736
Het begint met het herbekijken
van het klimaat zelf
12:08
as the livingleven airlucht.
222
716560
1760
als de levende lucht.
12:11
ClimateKlimaat isn't really
about some abstractabstract, distantafgelegen climateklimaat
223
719080
2896
Klimaat gaat niet echt
over een abstract, ver klimaat,
12:14
farver, farver away from us.
224
722000
1256
ver, ver weg van ons.
12:15
It's about this airlucht that surroundsomringt us.
225
723280
2520
Het gaat over de lucht die ons omringt.
12:18
This airlucht, you can feel in this roomkamer, too,
226
726720
3056
De lucht kan je ook in deze zaal voelen,
12:21
the airlucht that movesmoves
right now in your nostrilsneusgaten.
227
729800
2840
de lucht die nu door je neusgaten stroomt.
12:25
This airlucht is our earth'saarde skinhuid.
228
733800
2680
Die lucht is de huid van onze aarde.
12:29
It's amazinglyverbazend thindun,
229
737320
2096
Ze is verbazingwekkend dun,
12:31
comparedvergeleken to the sizegrootte of the earthaarde
and the cosmoskosmos it shieldsschilden us from,
230
739440
4656
vergeleken met de grootte van de aarde
en de kosmos waar ze ons van afschermt,
12:36
farver thinnerdunner than the skinhuid of an appleappel
231
744120
2496
veel dunner dan de schil van een appel,
12:38
comparedvergeleken to its diameterdiameter.
232
746640
1920
gezien de diameter.
12:41
It maymei look infiniteeindeloos when we look up,
233
749840
2040
Ze kan oneindig lijken
als we omhoog kijken,
12:45
but the beautifulmooi, breathableademend airlucht
is only like fivevijf to sevenzeven milesmijlen thindun,
234
753280
5136
maar die mooie, adembare lucht
is slechts acht tot tien kilometer dun,
12:50
a fragilebreekbaar wrappingTekstterugloop around a massivemassief ballbal.
235
758440
3680
een fragiele wikkel rond een massieve bal.
12:55
InsideBinnenkant this skinhuid,
236
763640
1856
Binnenin deze huid
12:57
we're all closelyvan nabij connectedaangesloten.
237
765520
2160
zijn we allemaal nauw
met elkaar verbonden.
13:00
The breathadem that you just tooknam
238
768920
2416
De ademteug die je net nam,
13:03
containedbevatte around 400,000
of the samedezelfde argonargon atomsatomen
239
771360
4736
bevatte ongeveer 400.000
van dezelfde argonatomen
13:08
that GandhiGandhi breathedademde duringgedurende his lifetimelevenslang.
240
776120
3000
die Gandhi ooit in- en uitademde.
13:12
InsideBinnenkant this thindun,
fluctuatingfluctuerende, unsettledonrustig filmfilm,
241
780960
3456
Binnenin deze dunne,
fluctuerende, onrustige laag
13:16
all of life is nourishedgevoed,
protectedbeschermd and heldheld.
242
784440
3800
wordt alle leven gevoed,
beschermd en onderhouden.
13:21
It insulatesisoleert and regulatesregelt temperaturestemperaturen
243
789440
1936
Ze isoleert en regelt temperaturen
13:23
in a rangereeks that is just right
for waterwater and for life as we know it,
244
791400
4016
op een schaal die perfect is
voor water en leven zoals we dat kennen
13:27
and mediatingbemiddelen betweentussen
the blueblauw oceanoceaan and blackzwart eternityeeuwigheid,
245
795440
3040
en bemiddelend tussen de blauwe
oceaan en de zwarte eeuwigheid,
13:31
the cloudswolken carrydragen
all the billionsmiljarden of tonstons of waterwater
246
799440
3016
dragen de wolken
al die miljarden tonnen water
13:34
needednodig for the soilsbodems.
247
802480
1200
die de aarde nodig heeft.
13:36
The airlucht fillsfills the riversrivieren,
248
804480
2896
De lucht vult de rivieren,
13:39
stirsroert the waterswateren,
249
807400
1616
beroert de wateren,
13:41
waterswateren the forestsbossen.
250
809040
1200
bewatert de bossen.
13:42
With a globalglobaal weirdingweirding of the weatherweer,
251
810920
2096
Door de wereldwijde
verstoring van het weer
13:45
there are good reasonsredenen
for feelinggevoel fearangst and despairwanhoop,
252
813040
4360
zijn er goede redenen
voor angst en wanhoop,
13:51
yetnog we maymei first grievetreuren
today'svandaag sorry statestaat and lossesverliezen
253
819120
5336
maar eerst kunnen we rouwen om de
huidige bedroevende staat en de verliezen
13:56
and then turnbeurt to facegezicht the futuretoekomst
with sobersober eyesogen and determinationbepaling.
254
824480
4720
en vervolgens de toekomst onder ogen zien
met sobere ogen en vastberadenheid.
14:02
The newnieuwe psychologypsychologie of climateklimaat actionactie
255
830640
1920
De nieuwe psychologie van klimaatactie
14:05
liesleugens in lettingverhuur go, not of sciencewetenschap,
256
833720
2816
ligt in loslaten, niet van wetenschap,
14:08
but of the crutcheskrukken
of abstractionsabstracties and doomismdoomism,
257
836560
3040
maar van de krukken
van abstracties en doemdenken
en ervoor te kiezen
om de nieuwe verhalen te vertellen.
14:12
and then choosingkiezen to tell the newnieuwe storiesverhalen.
258
840600
2160
14:15
These are the storiesverhalen
259
843640
1816
Dit zijn de verhalen
14:17
of how we achievebereiken drawdownkredietopneming,
the reversingomkeren of globalglobaal warmingverwarming.
260
845480
3336
van hoe we terugwinnen, het omkeren
van de opwarming van de aarde.
14:20
These are the storiesverhalen of the stepsstappen we take
261
848840
3040
Dit zijn de verhalen
van de stappen die we zetten
14:25
as peoplesvolkeren, citiessteden, companiesbedrijven
262
853080
3816
als volken, steden en bedrijven
14:28
and publicopenbaar bodieslichamen
263
856920
1376
en overheidsinstanties
14:30
in caringzorgzaam for the airlucht
264
858320
1896
in de zorg voor de lucht
14:32
in spitewrok of strongsterk headwindstegenwind.
265
860240
2800
ondanks sterke tegenwind.
14:36
These are the storiesverhalen of the stepsstappen we take
266
864040
2096
De verhalen van de stappen die we zetten
omdat ze ons verankeren
met wat wij mensen eigenlijk zijn:
14:38
because they groundgrond us
in what we are as humansmensen:
267
866160
3720
14:42
earthlingsEarthlings insidebinnen this livingleven airlucht.
268
870840
4520
aardbewoners in deze levende lucht.
14:48
Thank you.
269
876640
1216
Dankjewel.
14:49
(ApplauseApplaus)
270
877880
3280
(Applaus)
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Saskia O'Neill

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Per Espen Stoknes - Psychologist, economist
Per Espen Stoknes weaves together psychology and economics in imaginative ways, often revolving around our human relationships to the natural world and to each other.

Why you should listen

Are humans inevitably short-term? This question has guided Per Espen Stoknes's research over the last decades, from psychology through economics to strategic business scenarios. But gradually, he's reframed it into a more positive twist: Under what conditions will humans take action for the long term in their everyday behaviors?

Stoknes works as the director for Center for Green Growth at the Norwegian Business School in Oslo. He's received several "Best Professor" awards for his original teaching style. As both an economist, author and psychologist, he's been working closely with organizational and business leaders throughout Scandinavia, the European Union as well as the Americas and Asia. In 2017-2018 he’s representing the Green Party in the Norwegian parliament.

His latest book is What We Think About When We Try Not To Think About Global Warming, which won the American Libraries Association’s "Outstanding Academic Title" award for 2015.

Educated as a psychologist at the University of Oslo, Stoknes has since supplemented this with studies in organizational theory, philosophy and a PhD in economics. He has worked both as a clinical psychologist and strategy consultant, bringing imagination and creative expression into these spheres. 

A popular speaker throughout Scandinavia, Stoknes lives in central Oslo. But he heads off to northern mountains or to his forest cabin in order to feel the free winds and get awe-struck as often as occasion allows.

More profile about the speaker
Per Espen Stoknes | Speaker | TED.com