TED2018
Angel Hsu: How China is (and isn't) fighting pollution and climate change
Angel Hsu: W jaki sposób Chiny radzą sobie (lub nie) z zanieczyszczeniem i zmianą klimatu
Filmed:
Readability: 5.2
1,767,453 views
Chiny zanieczyszczają świat najbardziej ze wszystkich, lecz teraz są także jednymi z największych producentów czystej energii. Jaką drogę obiorą w przyszłości i w jaki sposób odbije się ona na środowisku? Badaczka danych Angel Hsu opisuje, jak najbardziej zaludniony kraj świata tworzy przyszłość opartą na alternatywnych źródłach energii i jak stawia czoła środowiskowej katastrofie, którą spowodował swym gwałtownym rozwojem.
Angel Hsu - Environmental data scientist
Angel Hsu is a professor and data geek who applies data-driven methods to solve challenging environmental issues. Full bio
Angel Hsu is a professor and data geek who applies data-driven methods to solve challenging environmental issues. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
When is seeing not believing?
0
1720
2360
Kiedy nie wierzymy temu, co widzimy?
00:17
A couple years ago, my friend
sent me this photo from Ürümqi,
sent me this photo from Ürümqi,
1
5120
3536
Parę lat temu przyjaciółka wysłała mi
to zdjęcie z Ürümqi,
to zdjęcie z Ürümqi,
00:20
which is the capital of Xinjiang
province in northwest China.
province in northwest China.
2
8680
4096
które jest stolicą prowincji Xinjiang
w północno-zachodnich Chinach.
w północno-zachodnich Chinach.
00:24
On this particular day,
she couldn't believe her eyes.
she couldn't believe her eyes.
3
12800
3336
Tego dnia nie mogła
uwierzyć własnym oczom.
uwierzyć własnym oczom.
00:28
Checking the quality of the air outside
using this app on her iPad,
using this app on her iPad,
4
16160
4240
Według aplikacji na jej Ipadzie
00:33
the numbers were telling her
the air quality was good,
the air quality was good,
5
21160
3136
jakość powietrza była dobra,
00:36
one on a scale of 500.
6
24320
1840
1 w skali do 500.
00:38
But when she looked outside,
she saw something much different.
she saw something much different.
7
26920
2920
Lecz kiedy spojrzała na zewnątrz,
zobaczyła coś zupełnie innego.
zobaczyła coś zupełnie innego.
00:42
Yes, those are buildings
in the background.
in the background.
8
30800
2096
Tak, to budynki w tle.
00:44
(Laughter)
9
32920
1320
(Śmiech)
00:47
But the data were simply
not telling the truth
not telling the truth
10
35160
2936
Dane zwyczajnie nie mówiły prawdy o tym,
00:50
of what people were seeing and breathing,
11
38120
2416
co ludzie widzieli i czym oddychali,
00:52
and it's because they were
failing to measure PM2.5,
failing to measure PM2.5,
12
40560
3576
a to dlatego, że nie mierzyły PM2,5,
00:56
or fine particulate pollution.
13
44160
2256
czyli cząstek pyłu zawieszonego.
00:58
When PM2.5 levels
went off the charts in 2012,
went off the charts in 2012,
14
46440
3896
Kiedy w 2012 roku
poziom PM2,5 przekroczył normy
poziom PM2,5 przekroczył normy
01:02
or "crazy bad," as the US Embassy
once described it in a tweet,
once described it in a tweet,
15
50360
3976
lub stał się "szalenie zły"
według tweetu ambasady USA,
według tweetu ambasady USA,
01:06
Chinese denizens took to social media
16
54360
2176
Chińczycy zwrócili się do mass mediów
01:08
and they started to question why it was
that they were seeing this disconnect
that they were seeing this disconnect
17
56560
3656
i zaczęli kwestionować rozziew
01:12
between official air quality statistics
18
60240
2016
między oficjalnymi statystykami,
01:14
and what they were seeing
and breathing for themselves.
and breathing for themselves.
19
62280
2720
a tym, co widzieli i czym oddychali.
01:18
Now, this questioning has led
20
66400
2136
To doprowadziło z kolei do swego rodzaju
01:20
to an environmental awakening
of sorts in China,
of sorts in China,
21
68560
3416
środowiskowego przebudzenia w Chinach,
01:24
forcing China's government
to tackle its pollution problems.
to tackle its pollution problems.
22
72000
3560
zmuszając chiński rząd do zmierzenia się
z problemem zanieczyszczenia.
z problemem zanieczyszczenia.
01:28
Now China has the opportunity
to become a global environmental leader.
to become a global environmental leader.
23
76400
4400
Teraz Chiny mają szansę, by zostać
globalnym liderem ochrony środowiska.
globalnym liderem ochrony środowiska.
01:34
But the picture
that I'll paint for you today
that I'll paint for you today
24
82440
2496
Lecz sytuacja, którą dziś opiszę,
01:36
is one that's mixed.
25
84960
1656
ma dwie strony.
01:38
There are some signs
that are very promising,
that are very promising,
26
86640
2736
Są pewne bardzo obiecujące znaki
01:41
and there are other trends
that are more troubling
that are more troubling
27
89400
2376
i są trendy, które bardziej niepokoją
01:43
that warrant closer attention.
28
91800
1616
i wymagają bliższej uwagi.
01:45
But now let's go back
to the story at hand.
to the story at hand.
29
93440
2040
Ale wróćmy do tego, co mamy pod ręką.
01:48
I started to witness the beginnings
of China's green evolution
of China's green evolution
30
96360
3056
Zaczęłam doświadczać początków
chińskiej zielonej ewolucji,
chińskiej zielonej ewolucji,
01:51
when I was a PhD student
conducting fieldwork in China in 2011.
conducting fieldwork in China in 2011.
31
99440
4856
prowadząc w 2011 roku pracę w terenie
w Chinach na potrzeby doktoratu.
w Chinach na potrzeby doktoratu.
01:56
I traveled all across the country
seeking answers to the question
seeking answers to the question
32
104320
3456
Podróżowałam po całym kraju
w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie,
w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie,
01:59
that I often got myself
from the skeptical outsider:
from the skeptical outsider:
33
107800
3496
które często słyszałam od sceptyków:
02:03
What, you mean China is doing
something on the environment?
something on the environment?
34
111320
2816
to Chiny robią coś, by chronić środowisko?
02:06
They have environmental policies?
35
114160
1616
Mają politykę ochrony środowiska?
02:07
What policies?
36
115800
1200
Jaką politykę?
02:09
At that time, PM2.5 data
was considered too politically sensitive
was considered too politically sensitive
37
117600
4376
W tamtym czasie dane dotyczące PM2,5
były zbyt politycznie drażliwe,
były zbyt politycznie drażliwe,
02:14
and so the government
was keeping it secret,
was keeping it secret,
38
122000
2696
więc rząd utrzymywał je w tajemnicy,
02:16
but citizens were becoming aware
of its harmful human health effects,
of its harmful human health effects,
39
124720
4776
ale obywatele zaczęli zdawać sobie sprawę
z jego szkodliwego wpływu na zdrowie
z jego szkodliwego wpływu na zdrowie
02:21
and they were demanding
greater transparency
greater transparency
40
129520
2096
i zaczęli żądać większej przejrzystości
02:23
on the part of the government.
41
131640
1456
ze strony rządu.
02:25
I actually started to see some of this
growing evolution and awareness myself
growing evolution and awareness myself
42
133120
4176
Sama zaczęłam zauważać
ten rozwój i rosnącą świadomość
ten rozwój i rosnącą świadomość
02:29
cropping up all over China.
43
137320
1480
w całych Chinach.
02:31
Department stores, for example,
started to market these air purifiers
started to market these air purifiers
44
139680
3776
Przykładowo, domy handlowe zaczęły
sprzedawać oczyszczacze powietrza,
sprzedawać oczyszczacze powietrza,
02:35
that could filter out harmful PM2.5.
45
143480
2560
które filtrowały powietrze
ze szkodliwego PM2,5.
ze szkodliwego PM2,5.
02:39
Citizens were also adopting PM2.5
as the title of musical festivals.
as the title of musical festivals.
46
147320
4816
Obywatele zaczęli nawet zapożyczać PM2,5
jako nazwę festiwali muzycznych.
jako nazwę festiwali muzycznych.
02:44
(Laughter)
47
152160
2296
(Śmiech)
02:46
And then I went to a golf course
in Shenzhen, which is in southern China,
in Shenzhen, which is in southern China,
48
154480
3496
A potem pojechałam na pole golfowe
w Shenzhen, na południu Chin.
w Shenzhen, na południu Chin.
02:50
and you can see from this banner,
they're advertising a retreat from PM2.5.
they're advertising a retreat from PM2.5.
49
158000
5416
Jak widać na tym banerze,
reklamują się jako azyl przed PM2,5.
reklamują się jako azyl przed PM2,5.
02:55
Golf sub-par, but don't
breathe sub-par air.
breathe sub-par air.
50
163440
2440
"Gra w golfa, a nie wdychanie spalin".
02:59
And then Shanghai's
Environmental Protection Bureau
Environmental Protection Bureau
51
167360
2416
Szanghajska agencja
do spraw ochrony środowiska
do spraw ochrony środowiska
03:01
decided to create a mascot
named after the air quality index
named after the air quality index
52
169800
4576
stworzyła maskotkę nazwaną
jak wskaźnik jakości powietrza,
jak wskaźnik jakości powietrza,
03:06
to better communicate
the air quality data to its people.
the air quality data to its people.
53
174400
3240
by lepiej przekazywać dane
dotyczące jakości powietrza.
dotyczące jakości powietrza.
03:10
I call her AQI Girl,
54
178440
1936
Nazywam ją dziewczynką AQI,
03:12
and her expression and hair color changes
depending on the quality of air outside.
depending on the quality of air outside.
55
180400
4200
jej wyraz twarzy i kolor włosów zależą
od jakości powietrza na zewnątrz.
od jakości powietrza na zewnątrz.
03:17
Five years later and she's still
the mostly smiling face
the mostly smiling face
56
185520
3656
Po 5 latach nadal jest osobą
najbardziej zadowoloną
najbardziej zadowoloną
03:21
of Shanghai's air quality.
57
189200
1360
z jakości powietrza w Szanghaju.
03:23
And then in 2015,
58
191640
1696
I nagle w 2015 roku
03:25
former CCTV reporter Chai Jing
59
193360
2376
była reporterka CCTV Chai Jing
03:27
created this documentary
called "Under the Dome."
called "Under the Dome."
60
195760
2560
stworzyła film dokumentalny
Under the Dome ("Pod Kopułą").
Under the Dome ("Pod Kopułą").
03:30
It would be likened
to Rachel Carson's "Silent Spring."
to Rachel Carson's "Silent Spring."
61
198880
3136
Porównywano go do "Silent Spring"
autorstwa Rachel Carson.
autorstwa Rachel Carson.
03:34
And much like Rachel Carson
62
202040
1816
Rachel Carson zwróciła uwagę na to,
03:35
brought to attention the fact
that pesticides were harming human health,
that pesticides were harming human health,
63
203880
3816
że pestycydy szkodzą ludzkiemu zdrowiu,
03:39
"Under the Dome" stamped
into the popular consciousness
into the popular consciousness
64
207720
3776
Podobnie "Under the Dome" odcisnął
w powszechnej świadomości fakt,
w powszechnej świadomości fakt,
03:43
that air pollution was leading
to one million premature deaths
to one million premature deaths
65
211520
4496
że zanieczyszczone powietrze
zabija przedwcześnie miliony ludzi
zabija przedwcześnie miliony ludzi
03:48
every year in China alone.
66
216040
2200
każdego roku w samych Chinach.
03:51
This video garnered
67
219120
1256
Ten film zgarnął
03:52
more than a hundred million
views in a single weekend
views in a single weekend
68
220400
2896
ponad sto milionów odsłon w jeden weekend
03:55
before China's government,
69
223320
1896
zanim chiński rząd,
03:57
fearing that it might incite
some type of social unrest,
some type of social unrest,
70
225240
2896
w obawie, że może on spowodować
rodzaj społecznego niepokoju,
rodzaj społecznego niepokoju,
04:00
pulled it from the internet.
71
228160
1360
wycofał go z internetu.
04:02
But the damage had already been done.
72
230800
1800
Lecz szkoda już się dokonała.
04:05
Public outcry over air pollution
73
233080
2216
Publiczne protesty
przeciw zanieczyszczeniu
przeciw zanieczyszczeniu
04:07
galvanized China's government,
74
235320
1896
ożywiły chiński rząd.
04:09
perhaps in an act of self-preservation,
75
237240
2416
Możliwe, że przez zwykły
instynkt samozachowawczy,
instynkt samozachowawczy,
04:11
to think big and decisively
about how it could tackle
about how it could tackle
76
239680
2496
rząd zaczął poważnie myśleć,
jak poradzić sobie
jak poradzić sobie
04:14
the root of its air pollution
77
242200
2016
z przyczyną zanieczyszczeń
04:16
and many of its other
environmental problems:
environmental problems:
78
244240
2616
i wielu innych problemów środowiska:
04:18
its energy system.
79
246880
1200
systemem energetycznym.
04:20
For you see, in China,
80
248800
2056
Otóż w Chinach
04:22
about two thirds of its
electricity comes from coal.
electricity comes from coal.
81
250880
2840
dwie trzecie energii elektrycznej
pochodzi z węgla.
pochodzi z węgla.
04:26
China has more coal-fired power plants
than any other country in the world,
than any other country in the world,
82
254760
4696
Chiny mają więcej elektrowni węglowych
niż jakikolwiek inny kraj na świecie,
niż jakikolwiek inny kraj na świecie,
04:31
about 40 percent of the global total,
83
259480
2440
około 40% wszystkich elektrowni węglowych
04:34
and it's because of this fact
that China's government
that China's government
84
262960
3016
i to z tego powodu chiński rząd
04:38
has decided since 2014
to wage a war on coal,
to wage a war on coal,
85
266000
4176
wypowiedział wojnę węglowi w 2014,
04:42
shutting down small coal mines,
86
270200
2256
zamykając małe kopalnie,
04:44
setting limits on coal consumption,
87
272480
2536
nakładając ograniczenia na jego zużycie,
04:47
even canceling an Australia's worth
of coal-fired power plants.
of coal-fired power plants.
88
275040
4400
a nawet zamykając tyle elektrowni
węglowych, ile ma cała Australia.
węglowych, ile ma cała Australia.
04:53
They've also been making
enormous investments
enormous investments
89
281120
2136
Przeprowadzili także olbrzymie inwestycje
04:55
when it comes to clean
and renewable energy,
and renewable energy,
90
283280
2256
w czystą, odnawialną energię,
04:57
like hydropower, wind and solar,
91
285560
2936
taką jak energia wodna,
wiatrowa i słoneczna,
wiatrowa i słoneczna,
05:00
and the pace and the scale
of this transformation
of this transformation
92
288520
2896
a tempo i skala tej przemiany
05:03
has been absolutely mind-blowing.
93
291440
1856
jest absolutnie niesamowita.
05:05
Let me give you a couple of statistics
to show you what I mean.
to show you what I mean.
94
293320
3416
Pozwólcie, że podam trochę statystyk,
by pokazać, o czym mówię.
by pokazać, o czym mówię.
05:08
China leads the world
when it comes to hydropower,
when it comes to hydropower,
95
296760
2616
Chiny są światowym liderem
w produkcji energii wodnej,
w produkcji energii wodnej,
05:11
with a third of total capacity.
96
299400
1640
z jedną trzecią łącznej produkcji.
05:13
There's enough for every Chinese citizen
97
301800
2376
Na każdego mieszkańca wypada jej tyle,
05:16
to power two homes in a single year
from hydropower alone.
from hydropower alone.
98
304200
4000
że można zasilić dwa domy rocznie
samą energią wodną.
samą energią wodną.
05:20
You may have heard
of the Three Gorges Dam,
of the Three Gorges Dam,
99
308880
2096
Mogliście słyszeć
o tamie Trzech Przełomów,
o tamie Trzech Przełomów,
05:23
pictured here,
100
311000
1216
widocznej na zdjęciu,
05:24
which is the largest
power station in the world,
power station in the world,
101
312240
2246
która jest największą elektrownią świata
05:26
and it's powered by water.
102
314510
1506
i jest zasilana przez wodę.
05:28
In terms of wind power,
103
316040
1336
Jeśli chodzi o energię wiatrową,
05:29
China has a third of the global capacity.
104
317400
3056
Chiny dają jedną trzecią
światowej produkcji,
światowej produkcji,
05:32
This makes it the number one
leader by far.
leader by far.
105
320480
2160
co zdecydowanie
stawia je na pozycji lidera.
stawia je na pozycji lidera.
05:35
When we look at solar,
China's also leading.
China's also leading.
106
323520
2936
Jeśli spojrzymy na energię słoneczną,
Chiny również prowadzą.
Chiny również prowadzą.
05:38
In fact, they crushed their 2020 target
107
326480
3536
Właściwie już przekroczyli
cel na rok 2020,
cel na rok 2020,
05:42
of installing 105 gigawatts
of solar power.
of solar power.
108
330040
3456
instalując 105 gigawatów
energii słonecznej,
energii słonecznej,
05:45
This is after the government
already revised upwards
already revised upwards
109
333520
3336
a rząd kilkukrotnie podwyższał cel
05:48
several times its solar energy target
110
336880
2656
na produkcję energii słonecznej
05:51
between 2009 and 2015.
111
339560
2160
między 2009 a 2015 rokiem.
05:54
Last year, in seven months alone,
112
342960
2336
W zeszłym roku,
w zaledwie siedem miesięcy,
w zaledwie siedem miesięcy,
05:57
China was able to install
a whopping 35 gigawatts of solar power.
a whopping 35 gigawatts of solar power.
113
345320
4696
Chiny dały radę zainstalować
aż 35 gigawatów energii słonecznej.
aż 35 gigawatów energii słonecznej.
06:02
This is more than half
of what the US has combined in total
of what the US has combined in total
114
350040
3736
To więcej niż połowa tego, co całe USA,
06:05
and China did this
in just seven months alone.
in just seven months alone.
115
353800
2320
a Chiny zrobiły to w jedyne 7 miesięcy.
06:09
We can verify this remarkable growth
in solar power from space,
in solar power from space,
116
357080
4056
ten godny uwagi wzrost energii słonecznej
można zweryfikować z kosmosu,
można zweryfikować z kosmosu,
06:13
like the startup SpaceKnow
has done in this slide.
has done in this slide.
117
361160
2680
jak na tym slajdzie
zrobił to startup SpaceKnow.
zrobił to startup SpaceKnow.
06:16
By 2020, China is on track to generate
Germany's entire electricity consumption
Germany's entire electricity consumption
118
364960
5616
Można się spodziewać, że do 2020 roku
tyle energii, ile zużywają całe Niemcy,
tyle energii, ile zużywają całe Niemcy,
06:22
from just wind and solar power alone.
119
370600
2440
z samej energii wiatrowej i słonecznej.
06:25
It's pretty darn remarkable.
120
373560
1400
To cholernie warte uwagi.
06:28
And we see some evidence now
121
376000
2536
I już teraz widać dowody na to,
06:30
that China's efforts on clean energy
122
378560
2136
że wysiłki Chin
06:32
is actually having an effect,
123
380720
2096
rzeczywiście dają efekt,
nie tylko w redukcji
zanieczyszczenia powietrza,
zanieczyszczenia powietrza,
06:34
not just on air pollution reduction,
124
382840
1976
06:36
but also on global climate change,
125
384840
1696
ale też globalnej zmianie klimatu,
06:38
where China has the world's
largest carbon footprint.
largest carbon footprint.
126
386560
2510
gdzie Chiny produkują najwięcej CO2.
06:42
If we look at some of the data,
we can see that China's coal consumption
we can see that China's coal consumption
127
390000
4016
Według niektórych danych
zużycie węgla w Chinach
zużycie węgla w Chinach
06:46
may have already reached a peak
as early as 2013.
as early as 2013.
128
394040
3400
mogło sięgnąć zenitu już w 2013 roku.
06:50
This is a major reason
why China's government announced
why China's government announced
129
398320
3376
To główny powód, dla którego
chiński rząd oznajmił,
chiński rząd oznajmił,
06:53
that actually they've already achieved
their 2020 carbon reduction pledge
their 2020 carbon reduction pledge
130
401720
4576
że już osiągnęli poziom redukcji,
jaki mieli osiągnąć do 2020 roku
jaki mieli osiągnąć do 2020 roku
06:58
ahead of schedule.
131
406320
1200
wyprzedzając założenia.
07:00
This reduction in coal consumption
132
408320
2016
To zmniejszenie zużycia węgla
07:02
is also directly driving
improvements in air quality
improvements in air quality
133
410360
2976
również bezpośrednio prowadzi
do poprawy jakości powietrza
do poprawy jakości powietrza
07:05
across the country,
134
413360
1376
w całym kraju,
07:06
as I've shown here in blue.
135
414760
1600
co zaznaczyłam na niebiesko.
07:09
In most major Chinese cities,
136
417280
1536
W większości dużych miast
07:10
air pollution has fallen
by as much as 30 percent.
by as much as 30 percent.
137
418840
2880
zanieczyszczenie powietrza
spadło nawet o 30 procent.
spadło nawet o 30 procent.
07:14
And this reduction in air pollution
is actually leading people
is actually leading people
138
422800
2936
Ta redukcja zanieczyszczenia powietrza
rzeczywiście powoduje,
rzeczywiście powoduje,
07:17
to live longer lives in China,
139
425760
1976
że ludzie żyją w Chinach dłużej,
07:19
on average two and a half years more
than they would have in 2013.
than they would have in 2013.
140
427760
5000
średnio o dwa i pół roku więcej,
niż żyliby w 2013.
niż żyliby w 2013.
07:25
In yellow, we can see
the cities that have experienced
the cities that have experienced
141
433680
2976
Na żółto widzimy miasta,
które doświadczyły
które doświadczyły
07:28
the greatest improvements in air quality.
142
436680
1953
największej poprawy w jakości powietrza.
07:31
But of course, as I mentioned
at the beginning of this talk,
at the beginning of this talk,
143
439600
2896
Ale oczywiście,
jak wspomniałam na początku,
jak wspomniałam na początku,
07:34
we have to temper some of this optimism
144
442520
2016
trzeba przygasić część tego optymizmu
07:36
with a healthy dose of caution,
145
444560
2176
zdrową dozą ostrożności,
07:38
and that's largely because
the data are still being determined.
the data are still being determined.
146
446760
3720
a to głównie dlatego,
że dane nadal są ustalane.
że dane nadal są ustalane.
07:43
At the end of last year,
147
451480
1656
Pod koniec zeszłego roku,
07:45
after roughly three years
of pretty steady global carbon emissions,
of pretty steady global carbon emissions,
148
453160
4176
po zaledwie trzech latach
dość stabilnej globalnej emisji CO2,
dość stabilnej globalnej emisji CO2,
07:49
scientific projections suggest
149
457360
2536
prognozy naukowców sugerują
07:51
that global emissions
may be on the rise again
may be on the rise again
150
459920
2856
ponowny wzrost globalnej emisji,
07:54
and that could be due to increases
in China's fossil fuel consumptions,
in China's fossil fuel consumptions,
151
462800
4136
być może spowodowany przez wzrost
w zużyciu paliw kopalnych w Chinach,
w zużyciu paliw kopalnych w Chinach,
07:58
so they may not have reached
that peak that I showed earlier.
that peak that I showed earlier.
152
466960
3256
więc może jednak nie osiągnęli zenitu,
który pokazałam wcześniej.
który pokazałam wcześniej.
08:02
But of course, the statistics
and the data are still murky
and the data are still murky
153
470240
3616
Ale oczywiście statystyki
i dane są nadal niejasne,
i dane są nadal niejasne,
08:05
and that's because China regularly revises
its coal statistics after the fact.
its coal statistics after the fact.
154
473880
5176
a to dlatego, że Chiny regularnie korygują
po fakcie statystyki dotyczące węgla.
po fakcie statystyki dotyczące węgla.
08:11
Actually, it's funny,
155
479080
1496
Właściwie to zabawne,
08:12
since I've been here I've been
having a debate on Twitter
having a debate on Twitter
156
480600
2696
Odkąd tu jestem,
prowadzę na Twitterze dyskusję
prowadzę na Twitterze dyskusję
08:15
with other climate modelers,
157
483320
1536
ze znajomymi po fachu,
08:16
trying to figure out
whether China's carbon emissions
whether China's carbon emissions
158
484880
2496
staramy się wykombinować,
czy emisja CO2 Chin
czy emisja CO2 Chin
08:19
have gone up, gone down or whether
they're staying relatively stable.
they're staying relatively stable.
159
487400
3680
wzrosła, spadła, a może jest
na względnie stabilnym poziomie.
na względnie stabilnym poziomie.
08:24
And of course, China is still
a rapidly developing country.
a rapidly developing country.
160
492200
3520
I oczywiście, Chiny nadal
gwałtownie się rozwijają.
gwałtownie się rozwijają.
08:28
It's still experimenting
with a range of policies,
with a range of policies,
161
496160
2696
Nadal eksperymentują z rozwiązaniami,
08:30
like dockless bike sharing,
162
498880
1616
jak rowery dostępne dla każdego,
08:32
which has been hailed as a possible
sustainable transport solution.
sustainable transport solution.
163
500520
3240
co okrzyknięto możliwym
rozwiązaniem problemu transportu.
rozwiązaniem problemu transportu.
08:36
But then we have images
of this bicycle graveyard
of this bicycle graveyard
164
504680
3656
Ale z drugiej strony mamy zdjęcia
tego cmentarza rowerów,
tego cmentarza rowerów,
08:40
that tell a more cautionary tale.
165
508360
1920
które pokazują to w innym świetle.
08:42
Sometimes, solutions can move too fast
166
510840
2136
Czasem rozwiązania przychodzą zbyt szybko
08:45
and outpace demand.
167
513000
1240
i przerastają popyt.
08:47
And of course,
coal is still king in China,
coal is still king in China,
168
515159
3201
Oczywiście węgiel nadal króluje w Chinach,
08:51
at least for now.
169
519200
1200
przynajmniej na razie.
08:53
So why should we care about
what China is doing on the environment?
what China is doing on the environment?
170
521520
3536
Dlaczego ma nas interesować,
co robią ze środowiskiem?
co robią ze środowiskiem?
08:57
Well, what China does at home
on the environment
on the environment
171
525080
3056
To co Chiny robią ze swoim środowiskiem
09:00
can have global implications
for the rest of us.
for the rest of us.
172
528160
2736
może mieć wpływ na nas wszystkich.
09:02
To borrow a line from Chai Jing,
173
530920
1936
Używając słów Chai Jing,
09:04
we're all under the same dome,
174
532880
1856
wszyscy jesteśmy pod jedną kopułą,
09:06
and air pollution that originates in China
175
534760
2656
a zanieczyszczone powietrze z Chinach
09:09
can travel beyond its borders
176
537440
2096
może przekraczać granice
09:11
and affect populations
as far away as those in North America.
as far away as those in North America.
177
539560
3280
i oddziaływać na ludzi tak odległych,
jak ci w Ameryce Północnej.
jak ci w Ameryce Północnej.
09:16
China's not only exporting air pollution,
178
544200
2576
Chiny eksportują
nie tylko zanieczyszczenia,
nie tylko zanieczyszczenia,
09:18
but they're also exporting aid,
infrastructure, technology abroad.
infrastructure, technology abroad.
179
546800
4520
eksportują też pomoc,
infrastrukturę i technologię.
infrastrukturę i technologię.
09:24
President Xi Jinping in 2013 announced
the One Belt, One Road Initiative,
the One Belt, One Road Initiative,
180
552200
5576
Prezydent Xi Jinping w 2013 roku ogłosił
inicjatywę Jedna Droga, Jeden Pas,
inicjatywę Jedna Droga, Jeden Pas,
09:29
a massive, one-trillion-US-dollar
infrastructure investment project
infrastructure investment project
181
557800
4376
olbrzymi, bilionowy projekt inwestycyjny
09:34
in more than 60 other countries.
182
562200
1760
w ponad 60 innych krajach.
09:36
And historically, when we've seen
183
564560
2096
Kiedy w przeszłości widzieliśmy,
09:38
that China has made
these infrastructure investments abroad,
these infrastructure investments abroad,
184
566680
2896
że Chiny prowadzą tego typu
inwestycje za granicą,
inwestycje za granicą,
09:41
they haven't always been clean.
185
569600
1600
nie zawsze grali czysto.
09:43
The Global Environment Institute,
a Chinese civil society group,
a Chinese civil society group,
186
571760
3576
Światowy Instytut Ochrony Środowiska,
chińska organizacja pozarządowa,
chińska organizacja pozarządowa,
09:47
found that in the last 15 years,
187
575360
2376
odkrył, że w ciągu ostatnich 15 lat
09:49
China has invested in more
than 240 coal-fired power plants
than 240 coal-fired power plants
188
577760
4056
Chiny zainwestowały
w ponad 240 elektrowni węglowych
w ponad 240 elektrowni węglowych
09:53
in more than 68 countries
189
581840
2096
w ponad 68 krajach
09:55
affiliated with the One Belt,
One Road Initiative.
One Road Initiative.
190
583960
2776
stowarzyszonych w inicjatywie
Jedna Droga, Jeden Pas.
Jedna Droga, Jeden Pas.
09:58
That's more than a quarter of China's
own domestic coal-fired capacity
own domestic coal-fired capacity
191
586760
4136
To więcej niż ćwierć chińskiej zdolności
produkcji energii węglowej,
produkcji energii węglowej,
10:02
that is exported abroad.
192
590920
1816
która jest eksportowana.
10:04
So we can see that even though
China is cleaning up at home,
China is cleaning up at home,
193
592760
4136
To pokazuje, że mimo sprzątania
własnego podwórka
własnego podwórka
10:08
it's exporting some of that pollution
194
596920
2176
Chiny eksportują część zanieczyszczenia
10:11
to other countries,
195
599120
1496
do innych krajów,
10:12
and greenhouse gas emissions
simply don't have a passport.
simply don't have a passport.
196
600640
2760
a emisja CO2 zwyczajnie nie ma paszportu.
10:16
So when we're trying
to evaluate this question
to evaluate this question
197
604240
2176
Kiedy próbujemy oszacować pytanie,
10:18
of whether or not China
is actually leading,
is actually leading,
198
606440
2096
czy Chiny rzeczywiście prowadzą,
10:20
we can see it's still
very much an open debate.
very much an open debate.
199
608560
2560
widać, że to nadal otwarte zagadnienie.
10:24
But time is running out.
200
612040
1616
Lecz czas się kończy.
10:25
I've studied the climate models,
and the outlook is not good.
and the outlook is not good.
201
613680
3456
Badałam modele klimatyczne
i perspektywy nie są dobre.
i perspektywy nie są dobre.
10:29
We still have a gap
between current policies
between current policies
202
617160
3536
Nadal mamy znaczną lukę
między obecną polityką,
między obecną polityką,
10:32
and what needs to happen if we want
to avoid dangerous climate change.
to avoid dangerous climate change.
203
620720
3720
a tym, co musi się stać, jeśli chcemy
uniknąć niebezpiecznej zmiany klimatu.
uniknąć niebezpiecznej zmiany klimatu.
10:37
Leadership is what we desperately need,
204
625240
2536
Rozpaczliwie potrzebujemy przywództwa,
10:39
but it's not coming
from the US, for example.
from the US, for example.
205
627800
2496
lecz nie idzie ono od USA, dla przykładu.
10:42
The US administration last June
announced its intent
announced its intent
206
630320
3016
Rząd USA ogłosił w czerwcu
zamiar wycofania się
zamiar wycofania się
10:45
to withdraw from
the Paris Climate Agreement,
the Paris Climate Agreement,
207
633360
2616
z Paryskiego Porozumienia Klimatycznego,
10:48
so now people are looking towards China
to fill that leadership void.
to fill that leadership void.
208
636000
3440
więc teraz od Chin oczekuje się,
że wypełnią tę lukę w przywództwie.
że wypełnią tę lukę w przywództwie.
10:52
So China is very much in the driver's seat
209
640040
2376
Chiny mogą teraz decydować
10:54
determining our global
environmental future.
environmental future.
210
642440
2320
o przyszłości naszego środowiska.
10:57
What they do on carbon trading,
211
645760
2056
To, co robią z handlem emisjami CO2,
10:59
on clean energy, on air pollution,
212
647840
2440
z czystą energią,
zanieczyszczeniem powietrza
zanieczyszczeniem powietrza
11:03
we can learn many lessons.
213
651680
1600
może nas wiele nauczyć.
11:05
One of those lessons is that clean energy
is not just good for the environment,
is not just good for the environment,
214
653880
4336
Między innymi tego, że czysta energia
jest nie tylko dobra dla środowiska,
jest nie tylko dobra dla środowiska,
11:10
it can save lives
by reducing air pollution.
by reducing air pollution.
215
658240
2320
ale też może ratować życie,
redukując zanieczyszczenia.
redukując zanieczyszczenia.
11:13
It's also good for the economy.
216
661680
1480
Jest też dobra dla ekonomii.
11:15
We can see that last year,
217
663880
1256
W zeszłym roku
11:17
China was responsible
for 30 percent of the global growth
for 30 percent of the global growth
218
665160
3336
Chiny odpowiadały za 30-procentowy wzrost
zatrudnienia w zielonym sektorze.
11:20
in green jobs.
219
668520
1376
11:21
The US? Only six.
220
669920
1480
USA? Tylko sześć procent.
11:24
So the picture that I just painted for you
221
672800
2416
Mam nadzieję, że sytuacja,
którą przedstawiłam
którą przedstawiłam
11:27
hopefully seems much different
222
675240
2176
znacznie się różni od tych niejasnych,
11:29
from those murky,
foggy air quality statistics
foggy air quality statistics
223
677440
3136
mglistych statystyk o jakości powietrza
11:32
to a much clearer picture
of China's clean energy.
of China's clean energy.
224
680600
3456
i daje lepszy pogląd
na czystą energię Chin.
na czystą energię Chin.
11:36
And even though China
is headed in the right direction,
is headed in the right direction,
225
684080
2936
Choć Chiny idą w dobrą stronę,
11:39
we know that there's still
a very long road ahead.
a very long road ahead.
226
687040
2720
wiemy, że przed nami jeszcze długa droga.
11:42
So let me ask you once more:
Is seeing believing?
Is seeing believing?
227
690520
2720
Więc zapytam jeszcze raz:
czy widzieć znaczy wierzyć?
czy widzieć znaczy wierzyć?
11:45
Can we trust the data and the statistics
228
693880
1936
Czy można zaufać danym i statystykom,
11:47
that show that China's
air quality is coming down
air quality is coming down
229
695840
3256
które pokazują, że jakość powietrza
w Chinach spada,
w Chinach spada,
11:51
and that its war on coal
is actually having an effect?
is actually having an effect?
230
699120
3240
że ich wojna przeciw węglowi
rzeczywiście odnosi efekt?
rzeczywiście odnosi efekt?
11:55
Well, let's take a look
at some of the latest satellite images
at some of the latest satellite images
231
703440
3416
Rzućmy okiem na niektóre
z najnowszych zdjęć satelitarnych,
z najnowszych zdjęć satelitarnych,
11:58
of China's solar power installations.
232
706880
2360
które ukazują
chińskie instalacje słoneczne.
chińskie instalacje słoneczne.
12:02
I want you to look
very closely at this image.
very closely at this image.
233
710640
2560
Chcę byście spojrzeli
bardzo uważnie na to zdjęcie.
bardzo uważnie na to zdjęcie.
12:06
Can you see?
234
714440
1200
Czy widzicie?
12:08
The proof may just be in the pandas.
235
716200
3136
Dowodem mogą być nawet pandy.
12:11
Thank you so much.
236
719360
1216
Dziękuję bardzo.
12:12
(Applause)
237
720600
4760
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Angel Hsu - Environmental data scientistAngel Hsu is a professor and data geek who applies data-driven methods to solve challenging environmental issues.
Why you should listen
Angel Hsu is a professor, researcher, writer and speaker who spends much of her time analyzing large datasets to develop policy solutions to the world's most pressing environmental problems, such as climate change and air pollution. As she writes: "I work between the push and pull of data science and public policy, and this passion drives me to explore how new technologies, analytical techniques and communication strategies can improve governance and lead to better environmental outcomes in rapidly developing countries like China."
Hsu is jointly appointed at Yale-NUS in Singapore at Yale's School of Forestry and Environmental Studies. She founded and directed Data-Driven Yale, an international team of interdisciplinary researchers, scientists, programmers and visual designers. Under her direction, Data-Driven Yale works collaboratively with scholars and practitioners around the world to collect, transform and communicate information, creating new knowledge and policy tools designed to make the world greener and healthier. Her work has been published in scientific journals like Nature and Nature Climate Change and featured in media like The Economist and the New York Times.
Angel Hsu | Speaker | TED.com