ABOUT THE SPEAKER
Gary Haugen - Human rights attorney
As founder of International Justice Mission, Gary Haugen fights the chronically neglected global epidemic of violence against the poor.

Why you should listen

While a member of the 1994 United Nations team investigating war crimes in Rwanda, Gary Haugen’s eyes were opened to the appalling extent of violence in the developing world. Upon his return to the US, he founded International Justice Mission, an organization devoted to rescuing victims of global violence including trafficking and slavery.

In The Locust Effect, Haugen outlines the catastrophic effect of everyday violence on the lives of the impoverished, and shows how rampant violence is undermining efforts to alleviate poverty.

More profile about the speaker
Gary Haugen | Speaker | TED.com
TED2015

Gary Haugen: The hidden reason for poverty the world needs to address now

Gary Haugen: Ukryta przyczyna biedy, którą świat musi się zająć już teraz

Filmed:
1,872,728 views

Zbiorowe współczucie powoduje, że od lat 80 zmniejsza się poziom ubóstwa na świecie. Ale, jak mówi obrońca praw obywatelskich Gary Haugen, mimo wszystkich wpompowanych pieniędzy, powód, dla którego bieda nie znika, nadal jest ukryty i wszechobecny. Haugen ujawnia go i wzywa, by zająć się nim już teraz.
- Human rights attorney
As founder of International Justice Mission, Gary Haugen fights the chronically neglected global epidemic of violence against the poor. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
To be honestszczery, by personalityosobowość,
0
767
2852
Nie jestem człowiekiem skłonnym do płaczu.
00:15
I'm just not much of a crierStrażnik wieży.
1
3619
2617
Ale w moim zawodzie to dobra cecha.
00:19
But I think in my careerkariera
that's been a good thing.
2
7316
3280
Jako obrońca praw obywatelskich
widywałem rzeczy okropne.
00:23
I'm a civilcywilny rightsprawa lawyerprawnik,
3
11246
1384
00:24
and I've seenwidziany some
horribleokropny things in the worldświat.
4
12630
3004
Najpierw pracowałem przy sprawach
o nadużycie władzy przez policję w USA.
00:29
I beganrozpoczął się my careerkariera workingpracujący
policePolicja abusenadużycie casesprzypadki in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
5
17034
3810
00:32
And then in 1994, I was sentwysłane to RwandaRwanda
6
20844
3474
W 1994 roku w Rwandzie
prowadziłem z ramienia ONZ
00:36
to be the directordyrektor of the U.N.'s„s
genocideludobójstwo investigationdochodzenie.
7
24318
4930
śledztwo w sprawie ludobójstwa.
Okazuje się, że płacz
niewiele daje w takiej sytuacji.
00:41
It turnsskręca out that tearsłzy
just aren'tnie są much help
8
29908
3739
00:45
when you're tryingpróbować
to investigatezbadać a genocideludobójstwo.
9
33647
3529
Rzeczy, które tam widziałem,
czułem i których musiałem dotknąć
00:49
The things I had to see,
and feel and touchdotknąć
10
37176
4861
00:54
were prettyładny unspeakableniewypowiedziane.
11
42037
2827
są nie do opisania.
Mogę powiedzieć jedno.
00:57
What I can tell you is this:
12
45534
3357
Ludobójstwo w Rwandzie
01:00
that the RwandanRwandyjski genocideludobójstwo
13
48891
2097
01:02
was one of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy
greatestnajwiększy failuresawarie of simpleprosty compassionwspółczucie.
14
50988
5673
było jedną z największych
porażek światowego współczucia.
01:09
That wordsłowo, compassionwspółczucie, actuallytak właściwie
comespochodzi from two LatinŁaciński wordssłowa:
15
57711
3409
Słowo "współczucie" pochodzi
od łacińskiego zwrotu "cum passio",
01:13
cumCum passioPassio, whichktóry simplypo prostu mean
"to sufferponieść with."
16
61120
5522
co znaczy dzielić z kimś cierpienie.
01:18
And the things that I saw and experienceddoświadczony
17
66642
3562
To, co zobaczyłem w Rwandzie,
zbliżając się do ludzkiego cierpienia,
01:22
in RwandaRwanda as I got up closeblisko
to humanczłowiek sufferingcierpienie,
18
70204
2586
czasem poruszało mnie do łez.
01:24
it did, in momentschwile, moveruszaj się me to tearsłzy.
19
72790
3339
01:28
But I just wishżyczenie that I,
and the restodpoczynek of the worldświat,
20
76129
2726
Ale chciałbym, by świat
wzruszył się wcześniej.
01:30
had been movedprzeniósł earlierwcześniej.
21
78855
2515
01:33
And not just to tearsłzy,
22
81370
1664
I żeby prócz łez wywołało to
powstrzymanie ludobójstwa.
01:35
but to actuallytak właściwie stop the genocideludobójstwo.
23
83034
3800
01:38
Now by contrastkontrast, I've alsorównież been involvedzaangażowany
24
86834
2458
Brałem też udział w jednym
z największych triumfów współczucia.
01:41
with one of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy greatestnajwiększy
successessukcesy of compassionwspółczucie.
25
89292
5833
Jest nim walka z biedą na świecie.
01:47
And that's the fightwalka againstprzeciwko
globalświatowy povertyubóstwo.
26
95125
2946
Z tym problemem
spotkał się chyba każdy z nas.
01:50
It's a causeprzyczyna that probablyprawdopodobnie
has involvedzaangażowany all of us here.
27
98071
2783
01:52
I don't know if your first introductionwprowadzenie
28
100854
1998
Nie wiem czy zaczynaliście
od śpiewania przeboju "We are the world",
01:54
mightmoc have been choruseschóry of
"We Are the WorldŚwiat,"
29
102852
3365
zdjęcia "adoptowanego" dziecka na lodówce,
czy od darowizny na studnie w Afryce.
01:58
or maybe the pictureobrazek of a sponsoredsponsorowane childdziecko
on your refrigeratorlodówka doordrzwi,
30
106217
4063
02:02
or maybe the birthdayurodziny you
donatedprzekazał for freshświeży waterwoda.
31
110280
4087
02:06
I don't really rememberZapamiętaj what my first
introductionwprowadzenie to povertyubóstwo was
32
114367
3214
Nie pamiętam swojego
pierwszego zetknięcia z biedą,
ale pamiętam najbardziej poruszające.
02:09
but I do rememberZapamiętaj the mostwiększość jarringrażący.
33
117581
3564
To było, gdy spotkałem Venus,
mamę z Zambii.
02:13
It was when I metspotkał VenusVenus --
34
121145
2162
02:15
she's a mommama from ZambiaZambia.
35
123307
2722
Ma troje dzieci i jest wdową.
02:18
She's got threetrzy kidsdzieciaki and she's a widowwdowa.
36
126029
3626
Tamtego dnia przeszła 20 km,
w swoim jedynym ubraniu.
02:21
When I metspotkał her, she had walkedchodził
about 12 milesmile
37
129655
3367
02:25
in the only garmentsOdzież she ownedwłasnością,
38
133022
2673
Przyszła do stolicy,
by opowiedzieć swoją historię.
02:27
to come to the capitalkapitał cityMiasto
and to sharedzielić her storyfabuła.
39
135695
4262
W ciągu wielu godzin,
które z nią spędziłem,
02:31
She satsob down with me for hoursgodziny,
40
139957
3615
wprowadziła mnie w świat biedy.
02:35
just usheredwprowadzeni me in to
the worldświat of povertyubóstwo.
41
143572
4525
02:40
She describedopisane what it was like
when the coalswęgle on the cookinggotowanie fireogień
42
148097
3141
Mówiła, jak to jest, gdy podczas gotowania
wygasa ostatni kawałek drewna.
02:43
finallywreszcie just wentposzedł completelycałkowicie coldzimno.
43
151238
3729
Gdy kończy się ostatnia kropla oleju.
02:46
When that last dropupuszczać
of cookinggotowanie oilolej finallywreszcie ranpobiegł out.
44
154967
4762
Gdy mimo jej usilnych starań
kończy się jedzenie.
02:51
When the last of the foodjedzenie,
despitepomimo her bestNajlepiej effortsstarania,
45
159729
3856
02:55
ranpobiegł out.
46
163585
1108
02:58
She had to watch her youngestnajmłodszy sonsyn, PeterPeter,
47
166113
2983
Widziała, jak jej najmłodszy syn, Peter,
cierpi z powodu niedożywienia.
03:01
sufferponieść from malnutritionniedożywienie,
48
169096
2782
Jak jego wykrzywione nóżki
powoli tracą siłę.
03:03
as his legsnogi just slowlypowoli bowedskłonił się
into uselessnessbezużyteczności.
49
171878
4076
Jak jego oczy zachodzą mgłą i gasną.
03:07
As his eyesoczy grewrósł cloudypochmurno and dimDim.
50
175954
3348
I jak ciało Petera staje się zimne.
03:11
And then as PeterPeter finallywreszcie grewrósł coldzimno.
51
179302
4178
Od ponad 50 lat takie historie
budzą w nas współczucie.
03:18
For over 50 yearslat, storieshistorie like this
have been movingw ruchu us to compassionwspółczucie.
52
186130
5681
Bo nasze dzieci mają jedzenia w bród.
03:23
We whosektórego kidsdzieciaki have plentydużo to eatjeść.
53
191811
2850
I nie chodzi tylko o współczucie,
chcemy jakośœ powstrzymać to cierpienie.
03:26
And we're movedprzeniósł not only
to careopieka about globalświatowy povertyubóstwo,
54
194661
2669
03:29
but to actuallytak właściwie try to do our partczęść
to stop the sufferingcierpienie.
55
197330
4690
Można krytykować, że zrobiliśmy zbyt mało,
03:34
Now there's plentydużo of roompokój for critiqueKrytyka
that we haven'tnie mam doneGotowe enoughdość,
56
202020
3473
a to, co osiągnęliśmy, działa za słabo...
03:37
and what it is that we'vemamy doneGotowe
hasn'tnie ma been effectiveefektywny enoughdość,
57
205493
4222
Ale prawda jest taka:
03:41
but the truthprawda is this:
58
209715
3130
walka z biedą jest bodaj największym
i najdłuższym przejawem współczucia
03:44
The fightwalka againstprzeciwko globalświatowy povertyubóstwo
is probablyprawdopodobnie the broadestnajszerszym,
59
212845
3551
03:48
longestnajdłuższy runningbieganie manifestationmanifestacja of the
humanczłowiek phenomenonzjawisko of compassionwspółczucie
60
216396
5135
03:53
in the historyhistoria of our speciesgatunki.
61
221531
3142
w historii naszego gatunku.
Chciałbym się z wami podzielić
dość szokującym odkryciem,
03:56
And so I'd like to sharedzielić
a prettyładny shatteringrozbicie insightwgląd
62
224673
3649
które może na zawsze
zmienić wasze spojrzenie.
04:00
that mightmoc foreverna zawsze changezmiana the way
you think about that struggleborykać się.
63
228322
4293
Ale zacznijmy od tego,
co już pewnie wiecie.
04:04
But first, let me beginzaczynać with what
you probablyprawdopodobnie alreadyjuż know.
64
232615
2823
35 lat temu, pod koniec liceum,
04:07
Thirty-fiveTrzydzieści pięć yearslat agotemu, when I would have
been graduatingukończeniu from highwysoki schoolszkoła,
65
235438
3482
słyszałem, że z powodu biedy
codziennie umiera 40 tys. dzieci.
04:10
they told us that 40,000 kidsdzieciaki everykażdy day
diedzmarły because of povertyubóstwo.
66
238920
6377
Dziś tę liczbę zredukowano do 17 tysięcy.
04:17
That numbernumer, todaydzisiaj, is now
down to 17,000.
67
245297
4372
To wciąż zbyt wiele,
04:21
Way too manywiele, of coursekurs,
68
249669
2006
ale znaczy to, że co roku 8 mln dzieci
nie umrze z powodu biedy.
04:23
but it does mean that everykażdy yearrok,
69
251675
2677
04:26
there's eightosiem millionmilion kidsdzieciaki who
don't have to dieumierać from povertyubóstwo.
70
254352
4548
04:31
MoreoverPonadto, the numbernumer of
people in our worldświat
71
259650
2417
Co więcej, liczba osób,
które żyją w skrajnej biedzie,
04:34
who are livingżycie in extremeskrajny povertyubóstwo,
72
262067
2163
czyli muszą przeżyć
za niewiele ponad dolara dziennie,
04:36
whichktóry is definedokreślone as livingżycie off
about a dollardolar and a quarterjedna czwarta a day,
73
264230
3337
spadła z 50%
04:39
that has fallenupadły from 50 percentprocent,
74
267567
3612
do jedynie 15%.
04:43
to only 15 percentprocent.
75
271179
3234
To olbrzymi postęp,
04:47
This is massivemasywny progresspostęp,
76
275403
1450
przewyższający wszelkie oczekiwania.
04:48
and this exceedsprzekracza everybody'swszyscy
expectationsoczekiwań about what is possiblemożliwy.
77
276853
4825
My wszyscy
04:54
And I think you and I,
78
282258
2865
możemy być dumni i ośmieleni widząc,
04:57
I think, honestlyszczerze, that we can
feel prouddumny and encouragedzachęcać
79
285123
4276
że współczucie naprawdę może
położyć kres cierpieniu milionów ludzi.
05:01
to see the way that compassionwspółczucie
actuallytak właściwie has the powermoc
80
289399
3885
05:05
to succeedosiągnąć sukces in stoppingzatrzymanie
the sufferingcierpienie of millionsmiliony.
81
293284
5192
Ale jest też cośœ,
o czym możecie nie wiedzieć.
05:10
But here'soto jest the partczęść that you
mightmoc not hearsłyszeć very much about.
82
298476
4376
Jeśli podniesiemy granicę
biedy do 2 dolarów na dzień,
05:14
If you moveruszaj się that povertyubóstwo markznak just
up to two dollarsdolarów a day,
83
302852
4734
okaże się, że te same 2 miliardy
biedaków z czasów mojego liceum
05:19
it turnsskręca out that virtuallywirtualnie
the samepodobnie two billionmiliard people
84
307586
2999
05:22
who were stuckutknął in that harshszorstki povertyubóstwo
when I was in highwysoki schoolszkoła,
85
310585
3812
nadal tkwi w biedzie 35 lat później.
05:26
are still stuckutknął there,
86
314397
1881
05:28
35 yearslat laterpóźniej.
87
316278
2389
Dlaczego tylu ludzi tkwi w biedzie?
05:30
So why, why are so manywiele billionsmiliardy
still stuckutknął in suchtaki harshszorstki povertyubóstwo?
88
318667
5019
05:36
Well, let's think about
VenusVenus for a momentza chwilę.
89
324396
2955
Wróćmy na chwilę do Venus.
05:39
Now for decadesdziesiątki lat, my wifeżona and I have been
movedprzeniósł by commonpospolity compassionwspółczucie
90
327351
3772
Od lat współczucie
motywowało mnie i moją żonę
05:43
to sponsorsponsora kidsdzieciaki, to fundfundusz microloansMikropożyczki,
91
331123
2829
do pomagania dzieciom,
udzielania mikropożyczek
05:45
to supportwsparcie generoushojny levelspoziomy of foreignobcy aidpomoc.
92
333952
3519
i wspierania pomocy międzynarodowej.
Ale póki nie spotkałem Venus,
05:49
But untilaż do I had actuallytak właściwie talkedrozmawialiśmy to VenusVenus,
93
337471
3092
nie wiedziałem, że żadne z tych działań
nie zapobiegłoby śmierci jej synka.
05:52
I would have had no ideapomysł that
noneŻaden of those approachesawanse
94
340563
2637
05:55
actuallytak właściwie addressedzaadresowany why she had
to watch her sonsyn dieumierać.
95
343200
5496
Venus powiedziała mi,
że wszystko było dobrze,
06:01
"We were doing fine," VenusVenus told me,
96
349806
4437
dopóki Brutus nie zaczął
sprawiać problemów.
06:06
"untilaż do BrutusBrutus startedRozpoczęty to causeprzyczyna troublekłopot."
97
354243
4542
Brutus to jej sąsiad,
06:10
Now, BrutusBrutus is Venus'Wenus neighborsąsiad
and "causeprzyczyna troublekłopot"
98
358785
2970
a "problemy" zaczęły się
dzień po śmierci jej męża,
06:13
is what happenedstało się the day after
Venus'Wenus husbandmąż diedzmarły,
99
361755
3526
gdy Brutus wyrzucił Venus i dzieci z domu,
06:17
when BrutusBrutus just cameoprawa ołowiana witrażu and threwrzucił
VenusVenus and the kidsdzieciaki out of the housedom,
100
365281
3932
zagarnął ich ziemię i splądrował
prowadzony przez nią stragan.
06:21
stoleUkradłem all theirich landwylądować, and robbedokradziony
theirich marketrynek stallKram.
101
369213
3752
Venus wpędzono w nędzę przemocą.
06:26
You see, VenusVenus was thrownrzucony
into destitutionnędza by violenceprzemoc.
102
374385
4957
I wtedy mnie olśniło,
że ani pomoc dzieciom, ani mikro-pożyczki,
06:32
And then it occurredwystąpił to me, of coursekurs,
103
380882
2009
06:34
that noneŻaden of my childdziecko sponsorshipssponsoring,
noneŻaden of the microloansMikropożyczki,
104
382891
3799
ani żaden z tradycyjnych
programów walki z biedą
06:38
noneŻaden of the traditionaltradycyjny
anti-povertywalki z ubóstwem programsprogramy
105
386690
3862
nie powstrzymałyby Brutusa.
06:42
were going to stop BrutusBrutus,
106
390552
3966
Bo nie taki mają cel.
06:46
because they weren'tnie były meantOznaczało to.
107
394518
3354
Zrozumiałem to jeszcze lepiej,
gdy spotkałem Griseldę.
06:49
This becamestał się even more clearjasny
to me when I metspotkał GriseldaGriselda.
108
397872
5006
Jest wspaniałą dziewczyną
z biednej społeczności w Gwatemali.
06:54
She's a marvelouscudowny youngmłody girldziewczyna
livingżycie in a very poorubogi communityspołeczność
109
402878
4219
06:59
in GuatemalaGwatemala.
110
407097
1816
Wiele lat doœświadczeń wskazuje,
07:00
And one of the things
we'vemamy learnednauczyli over the yearslat
111
408913
2397
że największy wpływ na poprawę
07:03
is that perhapsmoże the mostwiększość powerfulpotężny thing
112
411310
2571
07:05
that GriseldaGriselda and her familyrodzina can do
113
413881
2844
sytuacji życiowej jej rodziny
07:08
to get GriseldaGriselda and her familyrodzina
out of povertyubóstwo
114
416725
2665
07:11
is to make sure that she goesidzie to schoolszkoła.
115
419390
3124
miałoby posłanie Griseldy do szkoły.
Eksperci nazywają to zjawisko
"efektem dziewczynki".
07:14
The expertseksperci call this the GirlDziewczyna EffectEfekt.
116
422514
4725
Ale gdy poznałem Griseldę,
nie chodziła do szkoły.
07:19
But when we metspotkał GriseldaGriselda,
she wasn'tnie było going to schoolszkoła.
117
427239
4082
Prawie w ogóle nie wychodziła z domu.
07:23
In factfakt, she was rarelyrzadko ever
leavingodejście her home.
118
431321
3557
Niedługo przed naszym spotkaniem,
gdy wracała z rodziną z kościoła,
07:28
DaysDni before we metspotkał her,
119
436388
1785
07:30
while she was walkingpieszy home
from churchkościół with her familyrodzina,
120
438173
2645
w biały dzień,
07:32
in broadszeroki daylightświatło dzienne,
121
440818
2315
mężczyzna z jej wioski porwał ją
07:35
menmężczyźni from her communityspołeczność
just snatchedporwał her off the streetulica,
122
443133
3477
i brutalnie zgwałcił.
07:38
and violentlygwałtownie rapedzgwałcony her.
123
446610
3098
Griselda mogła uczyć się w szkole.
07:41
See, GriseldaGriselda had everykażdy
opportunityokazja to go to schoolszkoła,
124
449708
4497
Tylko nie mogła do niej
bezpiecznie dotrzeć.
07:46
it just wasn'tnie było safebezpieczny for her to get there.
125
454205
3421
I nie ona jedna.
07:49
And Griselda'sGriselda's not the only one.
126
457626
2840
Na całym świecie ubogie dziewczynki
i kobiety między 15 a 44 rokiem życia
07:52
Around the worldświat, poorubogi womenkobiety and girlsdziewczyny
127
460466
2724
07:55
betweenpomiędzy the ageswieczność of 15 and 44,
128
463190
5111
padają ofiarą przemocy domowej
i przemocy na tle seksualnym.
08:00
they are -- when victimsofiary of
the everydaycodziennie violenceprzemoc
129
468301
4085
08:04
of domestickrajowy abusenadużycie and sexualseksualny violenceprzemoc --
130
472386
3486
Te dwie formy przemocy przyczyniają się
do większej liczby zgonów i kalectwa,
08:07
those two formsformularze of violenceprzemoc accountkonto
for more deathśmierć and disabilityniepełnosprawność
131
475872
4812
niż malaria, wypadki samochodowe
i wojna razem wzięte.
08:12
than malariamalaria, than carsamochód accidentsWypadki,
than warwojna combinedłączny.
132
480684
7004
Tak naprawdę biedni tkwią
w całych systemach przemocy.
08:23
The truthprawda is, the poorubogi of our worldświat
are trappeduwięziony in wholecały systemssystemy of violenceprzemoc.
133
491298
4777
08:28
In SouthPołudniowa AsiaAsia, for instanceinstancja,
I could drivenapęd pastprzeszłość this riceRyż millmłyn
134
496075
4033
Będąc w południowej Azji,
przejeżdżałem obok młyna.
Zobaczyłem chudego mężczyznę
dźwigającego 50-kilogramowy wór ryżu.
08:32
and see this man hoistingPodnośniki
these 100-pound-funt sacksWorki
135
500108
2937
08:35
of riceRyż uponna his thincienki back.
136
503045
2044
Wtedy jeszcze nie miałem pojęcia,
że był niewolnikiem,
08:37
But I would have no ideapomysł, untilaż do laterpóźniej,
137
505089
1818
08:38
that he was actuallytak właściwie a slaveniewolnik,
138
506907
2442
przemocą zmuszanym do pracy
w tym młynie od 30 lat.
08:41
heldtrzymany by violenceprzemoc in that riceRyż millmłyn
sinceod I was in highwysoki schoolszkoła.
139
509349
4389
Żaden program walki z biedą,
trafiający do jego społecznoœści
08:46
DecadesDekady of anti-povertywalki z ubóstwem programsprogramy
right in his communityspołeczność
140
514828
3411
nie uchronił jego
ani setki innych niewolników
08:50
were never ablezdolny to rescueratować him
or any of the hundredsto other slavesniewolnicy
141
518239
4082
08:54
from the beatingsdudnienia and the rapesgwałty
and the torturetorturować
142
522321
3636
przed biciem, gwałtami
i gehenną przemocy w tym młynie.
08:57
of violenceprzemoc insidewewnątrz the riceRyż millmłyn.
143
525957
3695
Po pół wieku działań
na rzecz walki z ubóstwem
09:01
In factfakt, halfpół a centurystulecie of
anti-povertywalki z ubóstwem programsprogramy
144
529652
4380
mamy więcej ubogich w niewoli
niż kiedykolwiek w historii.
09:06
have left more poorubogi people in slaveryniewolnictwo
145
534032
3674
09:09
than in any other time in humanczłowiek historyhistoria.
146
537706
3365
Obecnie eksperci szacują
liczbę niewolników na 35 milionów.
09:13
ExpertsEksperci tell us that there's about
35 millionmilion people in slaveryniewolnictwo todaydzisiaj.
147
541071
5979
Tyle, ile populacja Kanady,
w której jesteśœmy.
09:19
That's about the populationpopulacja
of the entireCały nationnaród of CanadaKanada,
148
547050
3661
09:22
where we're sittingposiedzenie todaydzisiaj.
149
550711
3468
Właśnie dlatego zacząłem nazywać
plagę przemocy "efektem szarańczy".
09:26
This is why, over time, I have come
to call this epidemicepidemia of violenceprzemoc
150
554179
3304
09:29
the LocustSzarańcza EffectEfekt.
151
557483
2289
Bo spada na ubogich niczym plaga,
niszcząc wszystko.
09:31
Because in the liveszyje of the poorubogi,
it just descendsschodzi like a plagueplaga
152
559772
3011
09:34
and it destroysniszczy everything.
153
562783
2788
W sondażach wśród najuboższych
09:37
In factfakt, now when you surveyAnkieta
very, very poorubogi communitiesspołeczności,
154
565571
4383
największym zmartwieniem
okazuje się przemoc.
09:41
residentsmieszkańców will tell you that theirich
greatestnajwiększy fearstrach is violenceprzemoc.
155
569954
4084
Ale nie chodzi o ludobójstwa czy wojnę.
09:46
But noticeogłoszenie the violenceprzemoc that they fearstrach
156
574038
2569
09:48
is not the violenceprzemoc of
genocideludobójstwo or the warswojny,
157
576607
3178
Chodzi o przemoc w życiu codziennym.
09:51
it's everydaycodziennie violenceprzemoc.
158
579785
2355
Jako prawnik w pierwszym momencie
byłem pewien, że trzeba zmienić prawo.
09:54
So for me, as a lawyerprawnik, of coursekurs,
my first reactionreakcja was to think,
159
582140
3213
09:57
well, of coursekurs we'vemamy
got to changezmiana all the lawsprawa.
160
585353
2314
Zdelegalizować przemoc
w stosunku do ubogich.
09:59
We'veMamy got to make all this violenceprzemoc
againstprzeciwko the poorubogi illegalnielegalny.
161
587667
3500
Ale odkryłem, że już jest nielegalna.
10:03
But then I founduznany out, it alreadyjuż is.
162
591167
3735
Problemem nie jest prawo,
tylko brak egzekwowania go.
10:06
The problemproblem is not that
the poorubogi don't get lawsprawa,
163
594902
2840
10:09
it's that they don't get lawprawo enforcementegzekwowanie.
164
597742
3700
Służby w tych krajach są tak niewydolne,
10:14
In the developingrozwijanie worldświat,
165
602542
1643
10:16
basicpodstawowy lawprawo enforcementegzekwowanie systemssystemy
are so brokenzłamany
166
604185
3065
że według niedawnego raportu ONZ,
10:19
that recentlyostatnio the U.N. issuedwydany
a reportraport that founduznany
167
607250
3166
że większość ubogich
żyje poza ochroną prawa.
10:22
that "mostwiększość poorubogi people liverelacja na żywo
outsidena zewnątrz the protectionochrona of the lawprawo."
168
610416
5604
Nie mamy bladego pojęcia, co to znaczy.
10:28
Now honestlyszczerze, you and I have
just about no ideapomysł
169
616020
2392
10:30
of what that would mean
170
618412
1597
Bo tego nie doświadczamy.
10:32
because we have no
first-handz pierwszej ręki experiencedoświadczenie of it.
171
620009
3679
Egzekwowanie prawa
jest dla nas oczywistością.
10:35
FunctioningFunkcjonowanie lawprawo enforcementegzekwowanie for us
is just a totalcałkowity assumptionzałożenie.
172
623688
3077
Nic tego nie wyraża lepiej niż trzy cyfry:
10:38
In factfakt, nothing expresseswyraża that assumptionzałożenie
more clearlywyraźnie than threetrzy simpleprosty numbersliczby:
173
626765
4372
9, 1, 1.
10:43
9-1-1,
174
631137
2461
To policyjny numer alarmowy
w Kanadzie i USA.
10:45
whichktóry, of coursekurs, is the numbernumer
for the emergencynagły wypadek policePolicja operatoroperatora
175
633598
3167
10:48
here in CanadaKanada and in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
176
636765
3301
Czas przyjazdu policji
to średnio 10 minut.
10:52
where the averageśredni responseodpowiedź time
to a policePolicja 911 emergencynagły wypadek call
177
640066
4081
10:56
is about 10 minutesminuty.
178
644147
1663
To dla nas standard.
10:57
So we take this just
completelycałkowicie for grantedZgoda.
179
645810
3185
A gdyby nie było służb, które nas chronią?
11:00
But what if there was no
lawprawo enforcementegzekwowanie to protectochraniać you?
180
648995
4517
11:06
A womankobieta in OregonOregon recentlyostatnio
experienceddoświadczony what this would be like.
181
654582
4622
Ostatnio doœświadczyła tego
kobieta w Oregonie.
Była sama w sobotni wieczór,
11:11
She was home alonesam in her
darkciemny housedom on a SaturdaySobota night,
182
659204
4341
gdy do jej domu zaczął
dobijać się mężczyzna.
11:15
when a man startedRozpoczęty to tearłza
his way into her home.
183
663545
2965
11:18
This was her worstnajgorszy nightmarekoszmar,
184
666510
1957
To był dla niej koszmar,
11:20
because this man had actuallytak właściwie put her
in the hospitalszpital from an assaultatak
185
668467
4608
bo trafiła już do szpitala
po jego napaści 2 tygodnie wcześniej.
11:25
just two weekstygodnie before.
186
673075
2118
Przerażona chwyciła za słuchawkę
11:27
So terrifiedprzerażony, she picksopcji up that phonetelefon
and does what any of us would do:
187
675193
3358
i, jak każdy na jej miejscu,
wykręciła 911.
11:30
She callspołączenia 911 --
188
678551
2645
I dowiedziała się,
że z powodu cięć budżetowych,
11:33
but only to learnuczyć się that because
of budgetbudżet cutscięcia in her countyHrabstwo,
189
681196
4832
policja w jej hrabstwie
nie pracuje w weekendy.
11:38
lawprawo enforcementegzekwowanie wasn'tnie było availabledostępny
on the weekendsweekendy.
190
686028
3369
11:41
Listen.
191
689397
790
Posłuchajcie.
11:42
DispatcherDyspozytor: I don't have anybodyktoś
to sendwysłać out there.
192
690187
2819
Dyspozytorka: Nie mam kogo wysłać.
11:45
WomanKobieta: OK
193
693006
1017
Jeśli zaatakuje, czy może go
pani poprosić, by odszedł?
11:46
DispatcherDyspozytor: UmUM, obviouslyoczywiście if he comespochodzi
insidewewnątrz the residenceResidence and assaultsnapaści you,
194
694023
4103
11:50
can you askzapytać him to go away?
195
698126
1673
11:51
Or do you know if
he is intoxicatedpod wpływem alkoholu or anything?
196
699799
2243
Czy on jest nietrzeźwy?
11:54
WomanKobieta: I've alreadyjuż askedspytał him.
I've alreadyjuż told him I was callingpowołanie you.
197
702042
3373
Ofiara: Już prosiłam,
mówiłam że dzwonię na policję.
Już raz się włamał, zaatakował mnie.
11:57
He's brokenzłamany in before,
bustedodpadł down my doordrzwi, assaultedzaatakowany me.
198
705415
2673
12:00
DispatcherDyspozytor: Uh-huhAcha.
199
708088
945
12:01
WomanKobieta: UmUM, yeah, so ...
200
709033
1153
9-1-1: Czy może pani jakośœ uciec?
12:02
DispatcherDyspozytor: Is there any way you could
safelybezpiecznie leavepozostawiać the residenceResidence?
201
710186
3219
Ofiara: Nie mogę, blokuje jedyne wyjście.
12:05
WomanKobieta: No, I can't, because he's blockingBlokowanie
prettyładny much my only way out.
202
713405
3417
12:08
DispatcherDyspozytor: Well, the only thing I can do
is give you some adviceRada,
203
716822
3146
9-1-1: Mogę jedynie udzielić porady
i powiadomić szeryfa jutro.
12:11
and call the sheriff'sSheriff's officegabinet tomorrowjutro.
204
719968
2716
12:14
ObviouslyOczywiście, if he comespochodzi in and
unfortunatelyNiestety has a weaponbroń
205
722684
4812
Co innego gdyby miał broń
lub próbował panią skrzywdzić.
12:19
or is tryingpróbować to causeprzyczyna you physicalfizyczny harmszkoda,
that's a differentróżne storyfabuła.
206
727496
3326
Ale posterunek szeryfa jest zamknięty,
nie mam kogo wysłać.
12:22
You know, the sheriff'sSheriff's officegabinet
doesn't work up there.
207
730822
2667
12:25
I don't have anybodyktoś to sendwysłać."
208
733489
2656
GH: Niestety kobieta ta została
brutalnie napadnięta i zgwałcona.
12:29
GaryGary HaugenHaugen: TragicallyTragicznie, the womankobieta
insidewewnątrz that housedom
209
737735
2653
12:32
was violentlygwałtownie assaultedzaatakowany, chokedzakrztusił się and rapedzgwałcony
210
740388
5939
Tak wygląda życie poza ochroną prawa.
12:38
because this is what it meansznaczy to liverelacja na żywo
outsidena zewnątrz the rulereguła of lawprawo.
211
746327
6044
12:45
And this is where billionsmiliardy
of our poorestnajbiedniejszy liverelacja na żywo.
212
753841
4014
Tak żyją miliardy najuboższych.
Jak dokładnie?
12:52
What does that look like?
213
760015
2428
Mężczyzna molestujący seksualnie
ubogie dziecko w Boliwii
12:54
In BoliviaBoliwia, for exampleprzykład, if a man
sexuallyseksualnie assaultsnapaści a poorubogi childdziecko,
214
762443
4428
statystycznie ma większe szanse
na skręcenie karku pod prysznicem,
12:58
statisticallystatystycznie, he's at greaterwiększy riskryzyko
of slippingpoślizgiem in the showerprysznic and dyingumierający
215
766871
4673
niż na to, że trafi do więzienia.
13:03
than he is of ever going
to jailwięzienie for that crimeprzestępstwo.
216
771544
3398
Jeśli zniewolisz ubogiego
w południowej Azji,
13:08
In SouthPołudniowa AsiaAsia, if you
enslavezniewolić a poorubogi personosoba,
217
776002
4685
to prędzej trafi cię piorun,
niż trafisz do więzienia.
13:12
you're at greaterwiększy riskryzyko of beingistota
struckpowalony by lightningBłyskawica
218
780687
2923
13:15
than ever beingistota sentwysłane
to jailwięzienie for that crimeprzestępstwo.
219
783610
3050
Epidemia przemocy szaleje.
13:18
And so the epidemicepidemia of everydaycodziennie
violenceprzemoc, it just ragesszaleje on.
220
786660
4979
13:23
And it devastatesniszczy our effortsstarania to try
to help billionsmiliardy of people
221
791639
4099
Rujnuje próby wyrwania miliardów ludzi
z piekła życia za 2 dolary.
13:27
out of theirich two-dollar-a-daydwa dolara dziennie hellpiekło.
222
795738
3577
Dane nie kłamią.
13:31
Because the datadane just doesn't liekłamstwo.
223
799315
2502
Możemy dać biednym
najróżniejsze dobra i usługi,
13:33
It turnsskręca out that you can give
all mannersposób of goodsdobra and servicesusługi
224
801817
3059
13:36
to the poorubogi,
225
804876
1153
ale jeśli nie powstrzymamy łobuzów,
którzy im je odbierają przemocą,
13:38
but if you don't restrainpowstrzymać the handsręce
of the violentgwałtowny bulliesbullies
226
806029
3126
13:41
from takingnabierający it all away,
227
809155
1835
mocno nas zawiodą
długofalowe skutki naszych starań.
13:42
you're going to be very disappointedrozczarowany
in the long-termdługoterminowy impactwpływ of your effortsstarania.
228
810990
4359
Myœślicie pewnie, że egzekwowanie prawa
13:47
So you would think that the disintegrationrozpad
of basicpodstawowy lawprawo enforcementegzekwowanie
229
815889
3771
13:51
in the developingrozwijanie worldświat
would be a hugeolbrzymi prioritypriorytet
230
819660
3015
jest jednym z priorytetów
œświatowej walki z ubóstwem.
13:54
for the globalświatowy fightwalka againstprzeciwko povertyubóstwo.
231
822675
3240
13:57
But it's not.
232
825915
2133
Ale nie jest.
14:01
AuditorsBiegłych rewidentów of internationalmiędzynarodowy assistancewsparcie
recentlyostatnio couldn'tnie mógł find
233
829028
3797
Niedawny audyt ujawnił,
że nawet 1% międzynarodowego wsparcia
14:04
even one percentprocent of aidpomoc going
to protectochraniać the poorubogi
234
832825
3834
nie idzie na ochronę biednych
przed przemocą w życiu codziennym.
14:08
from the lawlessbezprawia chaoschaos
of everydaycodziennie violenceprzemoc.
235
836659
4331
14:12
And honestlyszczerze, when we do talk about
violenceprzemoc againstprzeciwko the poorubogi,
236
840990
3306
Czasem mówimy o przemocy
wobec biednych w dziwaczny sposób.
14:16
sometimesczasami it's in the weirdestNajdziwniejsze of wayssposoby.
237
844296
3509
Pewna organizacja humarnitarna
opowiada poruszającą historię
14:19
A freshświeży waterwoda organizationorganizacja tellsmówi
a heart-wrenchingserce szarpanie storyfabuła
238
847805
3083
dziewczynek gwałconych
w drodze po wodę pitną.
14:22
of girlsdziewczyny who are rapedzgwałcony on the way
to fetchingujmujący waterwoda,
239
850888
3592
14:26
and then celebratesświętuje
the solutionrozwiązanie of a newNowy well
240
854480
3810
I świętuje wydrążenie nowej studni,
która znacząco skróci im drogę.
14:30
that drasticallydrastycznie shortensskraca czas theirich walkspacerować.
241
858290
3455
Kropka.
14:33
EndKoniec of storyfabuła.
242
861745
2208
Ani słowa o gwałcicielach,
którzy wciąż tam są.
14:36
But not a wordsłowo about the rapistsgwałcicieli who
are still right there in the communityspołeczność.
243
864863
5490
Gdyby u nas zgwałcono studentkę
w drodze do biblioteki,
14:43
If a youngmłody womankobieta on one
of our collegeSzkoła Wyższa campuseskampusy
244
871813
2314
14:46
was rapedzgwałcony on her walkspacerować to the librarybiblioteka,
245
874127
3146
nikt by nie proponował
przeniesienia biblioteki bliżej akademika.
14:49
we would never celebrateświętować the solutionrozwiązanie
of movingw ruchu the librarybiblioteka closerbliższy to the dormw akademiku.
246
877273
5848
Ale biednym to ma wystarczyć.
14:55
And yetjeszcze, for some reasonpowód,
this is okay for poorubogi people.
247
883121
3991
Eksperci od rozwoju i redukcji ubóstwa
nie wiedzą, co z tym począć.
15:00
Now the truthprawda is, the traditionaltradycyjny expertseksperci
248
888915
2554
15:03
in economicgospodarczy developmentrozwój
and povertyubóstwo alleviationz biedą,
249
891469
2306
15:05
they don't know how to fixnaprawić this problemproblem.
250
893775
2260
Co więc robią?
15:08
And so what happensdzieje się?
251
896035
1821
Przemilczają to.
15:09
They don't talk about it.
252
897856
2091
Ale istotniejszą przyczyną
zaniedbania ochrony przed przemocą
15:13
But the more fundamentalfundamentalny reasonpowód
253
901237
4171
15:17
that lawprawo enforcementegzekwowanie for the poorubogi
in the developingrozwijanie worldświat
254
905408
2780
15:20
is so neglectedzaniedbany,
255
908188
1884
jest to, że majętnym mieszkańcom
15:22
is because the people insidewewnątrz
the developingrozwijanie worldświat, with moneypieniądze,
256
910072
3885
ochrona nie jest potrzebna.
15:25
don't need it.
257
913957
2118
Rozmawiałem niedawno
na Światowym Forum Ekonomicznym
15:29
I was at the WorldŚwiat EconomicGospodarczej
ForumForum not long agotemu
258
917165
2580
z prezesami spółek
robiących tam wielkie interesy.
15:31
talkingmówić to corporatezbiorowy executiveskierownictwo who have
massivemasywny businessesbiznes in the developingrozwijanie worldświat
259
919745
3944
15:35
and I was just askingpytając them,
260
923689
2082
Zapytałem ich, jak zapewniają
bezpieczeństwo swoim firmom.
15:37
"How do you guys protectochraniać all your people
and propertynieruchomość from all the violenceprzemoc?"
261
925771
5554
15:43
And they lookedspojrzał at eachkażdy other,
and they said, practicallypraktycznie in unisonUnison,
262
931325
4822
Odpowiedzieli niemal jednogłośnie:
15:48
"We buykupować it."
263
936147
2027
"Kupujemy je".
Prywatne firmy ochroniarske
w krajach rozwijających się
15:51
IndeedW rzeczywistości, privateprywatny securitybezpieczeństwo forcessiły
in the developingrozwijanie worldświat
264
939474
3862
są nawet 7-krotnie
potężniejsze niż policja.
15:55
are now, fourcztery, fivepięć and sevensiedem timesczasy
largerwiększy than the publicpubliczny policePolicja forcesiła.
265
943336
6810
W Afryce największym pracodawcą
na kontynencie jest firma ochroniarska.
16:02
In AfricaAfryka, the largestNajwiększa employerpracodawca
on the continentkontynent now is privateprywatny securitybezpieczeństwo.
266
950146
7462
Bogaci płacą za bezpieczeństwo
i mogą się bogacić.
16:10
But see, the richbogaty can payzapłacić for safetybezpieczeństwo
and can keep gettinguzyskiwanie richerbogatszy,
267
958884
3818
Biednych na to nie stać,
16:14
but the poorubogi can't payzapłacić for it
and they're left totallycałkowicie unprotectedbez ochrony
268
962702
3802
a bez ochrony nie podniosą się z kolan.
16:18
and they keep gettinguzyskiwanie thrownrzucony
to the groundziemia.
269
966504
2570
To ogromny skandal.
16:22
This is a massivemasywny and scandalousSkandaliczna outrageskandal.
270
970464
4432
Ale nie musi tak być.
16:26
And it doesn't have to be this way.
271
974896
2953
Egzekwowanie prawa można poprawić.
16:29
BrokenZłamane lawprawo enforcementegzekwowanie can be fixednaprawiony.
272
977849
2567
Przemoc można powstrzymać.
16:32
ViolencePrzemocy can be stoppedzatrzymany.
273
980416
2080
Prawie każdy system sprawiedliwości
z początku jest niewydolny i skorumpowany,
16:34
AlmostPrawie all criminalkryminalista justicesprawiedliwość systemssystemy,
274
982496
2392
16:36
they startpoczątek out brokenzłamany and corruptskorumpowany,
275
984888
2529
ale można go zmienić
wielkim wysiłkiem i zaangażowaniem.
16:39
but they can be transformedprzekształcone
by fiercedziki effortwysiłek and commitmentzaangażowanie.
276
987417
4270
Kierunek jest jasny.
16:43
The pathścieżka forwardNaprzód is really prettyładny clearjasny.
277
991687
2243
16:45
NumberNumer one: We have to startpoczątek makingzrobienie
278
993930
3447
Po pierwsze,
traktujmy powstrzymanie przemocy
16:49
stoppingzatrzymanie violenceprzemoc indispensableniezbędne
to the fightwalka againstprzeciwko povertyubóstwo.
279
997377
3767
jak nieodłączną część walki z ubóstwem.
16:53
In factfakt, any conversationrozmowa
about globalświatowy povertyubóstwo
280
1001144
2434
Każdą rozmowę o ubóstwie
pomijającą ten problem
16:55
that doesn't includezawierać the problemproblem
of violenceprzemoc mustmusi be deemeduważane not seriouspoważny.
281
1003578
4594
musimy uznać za niepoważną.
Po drugie, musimy zainwestować
poważne środki i podzielić się wiedzą,
17:01
And secondlypo drugie, we have to beginzaczynać
to seriouslypoważnie investinwestować resourceszasoby
282
1009416
4376
17:05
and sharedzielić expertiseekspertyza to supportwsparcie
the developingrozwijanie worldświat
283
1013792
3937
by mógł tam powstać nowy,
publiczny system sprawiedliwośœci
17:09
as they fashionmoda newNowy,
publicpubliczny systemssystemy of justicesprawiedliwość,
284
1017729
3357
który zamiast prywatnej ochrony
dałby wszystkim szanse na bezpieczeństwo.
17:13
not privateprywatny securitybezpieczeństwo,
285
1021086
1566
17:14
that give everybodywszyscy a chanceszansa to be safebezpieczny.
286
1022652
2647
17:18
These transformationstransformacje
are actuallytak właściwie possiblemożliwy
287
1026349
2682
Takie zmiany są możliwe
i już się zdarzają.
17:21
and they're happeningwydarzenie todaydzisiaj.
288
1029031
2609
Niedawno fundacja Gatesów wsparła projekt
w jednym z największych miast Filipin,
17:23
RecentlyNiedawno, the GatesBramy FoundationFundacja
fundedfinansowane a projectprojekt
289
1031640
3138
17:26
in the seconddruga largestNajwiększa cityMiasto
of the PhilippinesFilipiny,
290
1034778
2476
17:29
where locallokalny advocatesopowiada się za
and locallokalny lawprawo enforcementegzekwowanie
291
1037254
3006
gdzie miejscowi przedstawiciele prawa
tak przeobrazili kulejące sądy i policję,
17:32
were ablezdolny to transformprzekształcać corruptskorumpowany policePolicja
and brokenzłamany courtssądy so drasticallydrastycznie,
292
1040260
6858
że w ciągu zaledwie 4 lat
iloœść dzieci zmuszanych do prostytucji
17:39
that in just fourcztery shortkrótki yearslat,
293
1047118
2587
17:41
they were ablezdolny to measurablyWidocznie reducezmniejszyć
294
1049705
2472
17:44
the commercialReklama w telewizji sexualseksualny violenceprzemoc
againstprzeciwko poorubogi kidsdzieciaki by 79 percentprocent.
295
1052177
5494
spadła o 79%.
17:51
You know, from the hindsightperspektywy czasu of historyhistoria,
296
1059758
3544
Z perspektywy historii
17:55
what's always mostwiększość inexplicableniewytłumaczalne
and inexcusableniewybaczalne
297
1063302
5557
co bywa najbardziej
niezrozumiałe i niewybaczalne?
Brak zwykłego współczucia.
18:00
are the simpleprosty failuresawarie of compassionwspółczucie.
298
1068859
3221
Historia powoła trybunał
składający się z naszych wnuków,
18:05
Because I think historyhistoria conveneszwołuje
a tribunalTrybunał of our grandchildrenwnuki
299
1073480
4728
które zapytają:
"Babciu, dziadku, gdzie byliście?
18:10
and they just askzapytać us,
300
1078208
1761
18:11
"GrandmaBabcia, GrandpaDziadek, where were you?
301
1079969
3242
Gdzie byłeś dziadku, gdy Żydów
uciekających przed nazizmem
18:16
Where were you, GrandpaDziadek, when
the JewsŻydzi were fleeingUciekając przed NaziNazistowskich GermanyNiemcy
302
1084211
3555
zawracano u naszych brzegów?
18:19
and were beingistota rejectedodrzucony from our shoresbrzegi?
303
1087766
1929
Gdzie byłeśœ, dziadku?
18:21
Where were you?
304
1089695
2128
18:23
And GrandmaBabcia, where were you
when they were marchingmarszowe
305
1091823
2400
A ty, babciu, gdy internowano
Japończyków w USA?
18:26
our Japanese-AmericanAmerykańsko japoński neighborssąsiedzi
off to internmentInternowanie campsobozy?
306
1094223
4053
18:30
And GrandpaDziadek, where were you
when they were beatingbicie
307
1098276
2389
Gdy katowano Murzynów
za to, że chcieli głosować?".
18:32
our African-AmericanAfro-amerykańskich neighborssąsiedzi
308
1100665
2273
18:34
just because they were tryingpróbować
to registerzarejestrować to votegłosować?"
309
1102938
3520
Tak samo nasze wnuki zapytają,
18:38
LikewisePodobnie, when our grandchildrenwnuki askzapytać us,
310
1106458
4244
gdzie byliśmy, gdy miliardy najuboższych
grzęzły w bezprawiu i przemocy?
18:42
"GrandmaBabcia, GrandpaDziadek, where were you
311
1110702
2441
18:45
when two billionmiliard of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy poorestnajbiedniejszy
were drowningutonięcie in a lawlessbezprawia chaoschaos
312
1113143
4493
18:49
of everydaycodziennie violenceprzemoc?"
313
1117636
2701
18:53
I hopenadzieja we can say that we had compassionwspółczucie,
that we raisedpodniesiony our voicegłos,
314
1121287
6565
Chciałbym, byśœmy mogli powiedzieć,
że współczuliśmy i zabraliśmy głos,
18:59
and as a generationgeneracja, we were movedprzeniósł
to make the violenceprzemoc stop.
315
1127852
7832
i jako pokolenie byliśmy tak poruszeni,
że powstrzymaliśmy przemoc.
19:07
Thank you very much.
316
1135684
2457
Dziękuję.
[Musimy działać, żeby powstrzymać przemoc]
19:10
(ApplauseAplauz)
317
1138141
3689
(Brawa)
19:25
ChrisChris AndersonAnderson: Really powerfullymocno arguedargumentował.
318
1153890
2895
Chris Anderson: Mocno powiedziane.
Proszę opowiedzieć, co robi się,
by poprawić wyszkolenie policji.
19:28
Talk to us a bitkawałek about
some of the things
319
1156785
2279
19:31
that have actuallytak właściwie been happeningwydarzenie to,
for exampleprzykład, boostBoost policePolicja trainingtrening.
320
1159064
6524
Jak trudny to proces?
19:37
How hardciężko a processproces is that?
321
1165588
1839
19:39
GHGH: Well, one of the gloriouschwalebne
things that's startingstartowy to happenzdarzyć now
322
1167427
3582
GH: Jednym z pozytywnych skutków jest to,
że rozpad tych służb staje się oczywisty.
19:43
is that the collapsezawalić się of these systemssystemy
and the consequenceskonsekwencje are becomingtwarzowy obviousoczywisty.
323
1171009
4610
Pojawia się polityczna wola działania.
19:47
There's actuallytak właściwie, now,
politicalpolityczny will to do that.
324
1175619
3362
Teraz potrzebne są
œśrodki i doœświadczenie.
19:50
But it just requireswymaga now an investmentinwestycja
of resourceszasoby and transfertransfer of expertiseekspertyza.
325
1178981
4125
19:55
There's a politicalpolityczny will struggleborykać się
that's going to take placemiejsce as well,
326
1183106
3403
Będzie trochę politycznej szarpaniny,
ale jest do wygrania.
19:58
but those are winnablemożna wygrać fightswalki,
327
1186509
1815
20:00
because we'vemamy doneGotowe some examplesprzykłady
around the worldświat
328
1188324
2299
Z moją organizacją wypracowaliśmy
na świecie obiecujące przykłady.
20:02
at InternationalInternational JusticeSprawiedliwości MissionMisja
that are very encouragingzachęcający.
329
1190623
3109
CA: Ile może kosztować w jednym kraju
poprawa pracy policji?
20:05
CACA: So just tell us in one countrykraj,
how much it costskoszty
330
1193732
3501
20:09
to make a materialmateriał differenceróżnica
to policePolicja, for exampleprzykład --
331
1197233
3515
Jako fragmentu systemu.
20:12
I know that's only one piecekawałek of it.
332
1200748
1790
20:14
GHGH: In GuatemalaGwatemala, for instanceinstancja,
we'vemamy startedRozpoczęty a projectprojekt there
333
1202538
3216
GH: W Gwatemali zaczęliśmy projekt
szkolenia policji, sędziów i prokuratorów,
20:17
with the locallokalny policePolicja
and courtSąd systemsystem, prosecutorsProkuratorzy,
334
1205754
3252
dzięki czemu będą potrafili
skutecznie prowadzić takie sprawy.
20:21
to retrainponowne próbkowanie them so that they can
actuallytak właściwie effectivelyfaktycznie bringprzynieść these casesprzypadki.
335
1209006
3813
Ilośœć spraw przeciwko
sprawcom przemocy na tle seksualnym
20:24
And we'vemamy seenwidziany prosecutionsścigania againstprzeciwko
perpetratorssprawców of sexualseksualny violenceprzemoc
336
1212819
4312
20:29
increasezwiększać by more than 1,000 percentprocent.
337
1217131
2836
wzrosła ponad tysiąckrotnie.
Projekt ma skromne finansowanie,
rzędu miliona dolarów rocznie.
20:31
This projectprojekt has been very modestlyskromnie fundedfinansowane
at about a millionmilion dollarsdolarów a yearrok,
338
1219967
4389
Niesamowite jest przełożenie
na poddźwignięcie całego systemu,
20:36
and the kinduprzejmy of banghuk
you can get for your buckBuck
339
1224356
2306
20:38
in termswarunki of leveragingwykorzystując
a criminalkryminalista justicesprawiedliwość systemsystem
340
1226662
4176
który mógłby działać właściwie
dzięki szkoleniu, motywacji i prowadzeniu.
20:42
that could functionfunkcjonować if it were properlyprawidłowo
trainedprzeszkolony and motivatedmotywację and led,
341
1230838
4757
W tych krajach
zwłaszcza klasa średnia widzi,
20:47
and these countrieskraje,
especiallyszczególnie a middleśrodkowy classklasa
342
1235595
2543
20:50
that is seeingwidzenie that there's
really no futureprzyszłość
343
1238138
3144
że nie ma przyszłości w destabilizacji
i prywatyzacji bezpieczeństwa.
20:53
with this totalcałkowity instabilityniestabilność and
totalcałkowity privatizationPrywatyzacja of securitybezpieczeństwo
344
1241282
3868
20:57
I think there's an opportunityokazja,
a windowokno for changezmiana.
345
1245150
3191
Myślę, że jest teraz szansa na zmiany.
21:00
CACA: But to make this happenzdarzyć, you have
to look at eachkażdy partczęść in the chainłańcuch --
346
1248341
5077
CA: By tak się stało,
istotny jest cały łańcuch.
Co oprócz policji?
21:05
the policePolicja, who elsejeszcze?
347
1253421
2255
21:07
GHGH: So that's the thing
about lawprawo enforcementegzekwowanie,
348
1255676
2281
GH: Egzekwowanie prawa
21:09
it startszaczyna się out with the policePolicja,
349
1257957
1443
zaczyna się od policji,
ona jest u źródeł tego procesu,
21:11
they're the frontz przodu endkoniec
of the pipelinerurociąg of justicesprawiedliwość,
350
1259400
2683
21:14
but they handdłoń if off to the prosecutorsProkuratorzy,
351
1262083
1947
ona przekazuje sprawę prokuratorom,
a oni dalej sądom.
21:16
and the prosecutorsProkuratorzy
handdłoń it off to the courtssądy,
352
1264030
2235
Ofiary muszą w całym procesie
mieć instytucjonalne wsparcie.
21:18
and the survivorsktórzy przeżyli of violenceprzemoc
have to be supportedutrzymany by socialspołeczny servicesusługi
353
1266265
3292
21:21
all the way throughprzez that.
354
1269557
1306
Trzeba to wszystko zebrać razem.
21:22
So you have to do an approachpodejście
that pullsciągnie that all togetherRazem.
355
1270863
2812
Dawniej zaczynano szkolić sędziów,
ale dowody od policji były beznadziejne.
21:25
In the pastprzeszłość, there's been a little bitkawałek
of trainingtrening of the courtssądy,
356
1273675
3051
21:28
but they get crappybzdury evidencedowód
from the policePolicja,
357
1276726
2174
Albo policja znała się
na narkotykach i terroryzmie,
21:30
or a little policePolicja interventioninterwencja
that has to do with narcoticsnarkotyki or terrorismterroryzm
358
1278900
3637
ale nie miała pojęcia,
jak zapewnić ochronę zwykłym ludziom.
21:34
but nothing to do with treatingleczenie
the commonpospolity poorubogi personosoba
359
1282537
2868
21:37
with excellentDoskonałe lawprawo enforcementegzekwowanie,
360
1285405
1519
Musimy to połączyć w całość,
21:38
so it's about pullingciągnięcie that all togetherRazem,
361
1286924
2025
dzięki czemu ludzie ubodzy
mogą być chronieni przez prawo jak my.
21:40
and you can actuallytak właściwie have people
in very poorubogi communitiesspołeczności
362
1288949
3142
21:44
experiencedoświadczenie lawprawo enforcementegzekwowanie like us,
363
1292091
2183
Może to ochrona niedoskonała,
21:46
whichktóry is imperfectniedoskonały in our
ownwłasny experiencedoświadczenie, for sure,
364
1294274
2822
ale wspaniale wiedzieć, że wykręcając 911
jest szansa, że ktośœ cię ochroni.
21:49
but boychłopak, is it a great thing to sensesens
that you can call 911
365
1297096
3132
21:52
and maybe someonektoś will protectochraniać you.
366
1300228
3036
21:55
CACA: GaryGary, I think you've doneGotowe
a spectacularspektakularny jobpraca
367
1303264
2273
CA: Gary, wykonałeśœ kawał
świetnej roboty,
21:57
of bringingprzynoszący this to the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy attentionUwaga
368
1305537
2127
zwracając na to uwagę światu
zarówno w książce, jak i tutaj.
21:59
in your bookksiążka and right here todaydzisiaj.
369
1307664
1747
Dziękujemy. Gary Haugen.
22:01
ThanksDzięki so much.
370
1309411
1094
22:02
GaryGary HaugenHaugen.
371
1310505
776
22:03
(ApplauseAplauz)
372
1311281
1833
(Brawa)
Translated by Natalia Hołowińska
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Gary Haugen - Human rights attorney
As founder of International Justice Mission, Gary Haugen fights the chronically neglected global epidemic of violence against the poor.

Why you should listen

While a member of the 1994 United Nations team investigating war crimes in Rwanda, Gary Haugen’s eyes were opened to the appalling extent of violence in the developing world. Upon his return to the US, he founded International Justice Mission, an organization devoted to rescuing victims of global violence including trafficking and slavery.

In The Locust Effect, Haugen outlines the catastrophic effect of everyday violence on the lives of the impoverished, and shows how rampant violence is undermining efforts to alleviate poverty.

More profile about the speaker
Gary Haugen | Speaker | TED.com