TEDxAmsterdam
Kevin Kelly: Technology's epic story
Kevin Kelly opowiada epicką historię technologii.
Filmed:
Readability: 3.8
655,376 views
W tym szeroko zakrojonym, dającym do myślenia wykładzie z TEDxAmsterdam Kevin Kelly zastanawia się nad znaczeniem technologii w naszym życiu - od tego, jak wpływa na nas od poziomu osobistego aż po jej miejsce we weszechświecie.
Kevin Kelly - Digital visionary
There may be no one better to contemplate the meaning of cultural change than Kevin Kelly, whose life story reads like a treatise on the value and impacts of technology. Full bio
There may be no one better to contemplate the meaning of cultural change than Kevin Kelly, whose life story reads like a treatise on the value and impacts of technology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I want to talk about my investigations
0
0
3000
Chciałbym opowiedzieć o moich badaniach
00:18
into what technology means in our lives --
1
3000
5000
na temat znaczenia technologii w naszym życiu.
00:23
not just our immediate life, but in the cosmic sense,
2
8000
3000
Nie tylko w naszym życiu bezpośrednio, ale również w sensie kosmicznym,
00:26
in the kind of long history of the world
3
11000
3000
w pewnego rodzaju długiej historii świata
00:29
and our place in the world:
4
14000
3000
i naszego miejsca na świecie
00:32
What is this stuff?
5
17000
2000
Cóż to takiego?
00:34
What is the significance?
6
19000
2000
Jakie jest jej znaczenie?
00:36
And so, I want to kind of go through my
7
21000
2000
No więc chciałbym przedstawić wam moją
00:38
little story of what I found out.
8
23000
2000
krótką opowieść o tym, czego się dowiedziałem.
00:40
And one of the first things that I started to investigate was
9
25000
2000
A jedną z pierwszych rzeczy, którymi zacząłem się zajmować była
00:42
the history of the name of technology.
10
27000
4000
historia samego słowa "technologia".
00:46
And in the United States there is a State of the Union address
11
31000
2000
W Stanach Zjednoczonych istnieje zwyczaj orędzia o stanie państwa
00:48
given by every president since 1790.
12
33000
3000
wygłaszanego przez każdego prezydenta od 1790 roku.
00:51
And each one of those is really kind of
13
36000
3000
Każde z nich jest swoistym
00:54
summing up the most important things
14
39000
2000
podsumowaniem najważniejszych spraw
00:56
for the United States at that time.
15
41000
2000
dla Stanów Zjednoczonych w danym czasie.
00:58
If you search for the word "technology,"
16
43000
2000
Jeśli poszukacie tam słowa "technologia"
01:00
it was not used until 1952.
17
45000
4000
nie zostało ono użyte przed 1952 rokiem.
01:04
So, technology was sort of absent
18
49000
2000
Tak więc technologia była jakby nieobecna
01:06
from everybody's thinking until 1952, which happened to be the year of my birth.
19
51000
3000
w myśleniu ludzi przed 1952, w którym, swoją drogą, przyszedłem na świat.
01:09
And obviously, technology
20
54000
3000
Oczywiście, technologia
01:12
had existed before then, but we weren't aware of it,
21
57000
2000
istniała wcześniej, ale nie byliśmy jej świadomi.
01:14
and so it was sort of an awakening
22
59000
2000
Więc było to pewne przebudzenie
01:16
of this force in our life.
23
61000
3000
tej siły w naszym życiu.
01:19
I actually did research to find out the first
24
64000
2000
Przeprowadziłem nawet badania, by znaleźć pierwsze
01:21
use of the word "technology."
25
66000
2000
użycie słowa "technologia"
01:23
It was in 1829,
26
68000
2000
i było to w 1829.
01:25
and it was invented by a guy who was starting a curriculum --
27
70000
3000
Wymyślił je człowiek, który chciał sporządzić syllabus
01:28
a course, bringing together all the kinds
28
73000
2000
przedmiotu, który skupiałby w sobie wszelkie rodzaje
01:30
of arts and crafts, and industry --
29
75000
3000
sztuki, rzemiosła i przemysłu.
01:33
and he called it "Technology."
30
78000
2000
Nazwał go technologią.
01:35
And that's the very first use of the word.
31
80000
2000
To było pierwsze użycie tego słowa.
01:37
So, what is this stuff
32
82000
2000
Więc, czymże jest ta rzecz,
01:39
that we're all consumed by,
33
84000
3000
która tak nas pochłania
01:42
and bothered by?
34
87000
3000
i tak nas zajmuje?
01:45
Alan Kay calls it, "Technology is anything
35
90000
2000
Alan Kay mawia "Technologia to wszystko,
01:47
that was invented after you were born."
36
92000
2000
co zostało wynalezione po twoich narodzinach."
01:49
(Laughter)
37
94000
1000
(Śmiech)
01:50
Which is sort of the idea that we normally have about what technology is:
38
95000
4000
Co właściwie odpowiada naszej codziennej definicji technologii.
01:54
It's all that new stuff.
39
99000
2000
To te wszystkie nowości.
01:56
It's not roads, or penicillin,
40
101000
2000
Nie drogi, czy penicylina,
01:58
or factory tires; it's the new stuff.
41
103000
4000
czy opony. To te nowinki.
02:02
My friend Danny Hillis says kind of a similar one,
42
107000
2000
Mój przyjaciel Danny Hillis ma podobną definicję,
02:04
he says, "Technology is anything that doesn't work yet."
43
109000
3000
mawia "Technologia jest wszystkim co jeszcze nie działa."
02:07
(Laughter)
44
112000
1000
(Śmiech)
02:08
Which is, again, a sense that it's all new.
45
113000
2000
Co jest, znowu, poczuciem, że to wszystko, co nowe.
02:10
But we know that it's just not new.
46
115000
2000
Ale my wiemy, że to nie tylko nowości.
02:12
It actually goes way back, and what I want to suggest
47
117000
2000
W istocie sięga ona daleko wstesz. I to co chcę zaproponować,
02:14
is it goes a long way back.
48
119000
4000
to że sięga ona naprawdę daleko wstecz.
02:18
So, another way to think about technology, what it means,
49
123000
2000
Innym sposobem myślenia o technologii, tym, co oznacza,
02:20
is to imagine a world without technology.
50
125000
2000
jest wyobrażenie sobie świata bez technologii.
02:22
If we were to eliminate every single bit of technology in the world today --
51
127000
3000
Gdybyśmy mieli wyeliminować ze świata całą technologię,
02:25
and I mean everything,
52
130000
2000
i mam na myśli wszystko,
02:27
from blades to scrapers to cloth --
53
132000
4000
od ostrzy przez skrobaczki aż po tkaniny,
02:31
we as a species would not live very long.
54
136000
3000
nie pożylibyśmy długo jako gatunek.
02:34
We would die by the billions, and very quickly:
55
139000
3000
Ginęlibyśmy miliardami i to bardzo szybko.
02:37
The wolves would get us, we would be defenseless,
56
142000
3000
Dorwałyby nas wilki. Bylibyśmy bezbronni.
02:40
we would be unable to grow enough food, or find enough food.
57
145000
3000
Nie bylibyśmy w stanie uprawiać, ani znaleźć, dość jedzenia.
02:43
Even the hunter-gatherers used some elementary tools.
58
148000
4000
Nawet zbieracze i myśliwi używali jakichś podstawowych narzędzi.
02:47
And so, they had minimal technology,
59
152000
2000
A więc mieli miniumum technologii,
02:49
but they had some technology.
60
154000
2000
ale jakąś technologię mieli.
02:51
And if we study those hunter-gatherer tribes
61
156000
3000
Jeśli przyjrzymy się tym zbieracko-łowieckim plemionom
02:54
and the Neanderthal, which are very similar to early man,
62
159000
4000
i Neandertalczykom, którzy byli bardzo podobni do wczesnych ludzi,
02:58
we find out a very curious thing about this world without technology,
63
163000
3000
dowiemy się bardzo ciekawej rzeczy na temat świata bez technologii,
03:01
and this is a kind of a curve of their average age.
64
166000
3000
a jest to mianowicie krzywa ich średniego wieku.
03:04
There are no Neanderthal fossils that are older than 40 years old
65
169000
3000
Nigdy nie znaleziono skamielin Neandertalczyków, którzy żyli dłużej
03:07
that we've ever found,
66
172000
2000
niż 40 lat.
03:09
and the average age of most of these
67
174000
2000
A średnia długość życia w tych
03:11
hunter-gatherer tribes is 20 to 30.
68
176000
3000
łowiecko-zbierackich plemionach wynosiła 20 do 30 lat.
03:14
There are very few young infants
69
179000
3000
Było bardzo niewiele niemowląt
03:17
because they die -- high mortality rate -- and there's very few old people.
70
182000
3000
ponieważ umierały- miały wysoką śmiertelność i było bardzo mało starszych.
03:20
And so the profile is sort of for your average San Francisco neighborhood:
71
185000
4000
A więć profilem przypominały typową dzielnicę San Francisco.
03:24
a lot of young people.
72
189000
2000
Dużo młodych ludzi.
03:26
And if you go there, you say, "Hey, everybody's really healthy."
73
191000
2000
I jeśli się tam pojedziesz, myślisz "Hej, tu wszyscy są bardzo zdrowi."
03:28
Well, that's because they're all young.
74
193000
2000
Cóż, to dlatego, że wszyscy są młodzi.
03:30
And the same thing with the hunter-gatherer tribes and early man
75
195000
2000
Podobnie było z plemionami zbieracko-łowieckimi i wczesnymi ludźmi-
03:32
is that you didn't live beyond the age of 30.
76
197000
3000
nie żyło się dłużej niż 30 lat.
03:35
So, it was a world without grandparents.
77
200000
2000
Więc był to świat bez dziadków.
03:37
And grandparents are very important,
78
202000
2000
A dziadkowie są bardzo ważni,
03:39
because they are the transmitter of cultural evolution and information.
79
204000
4000
ponieważ są nosicielami kulturowej ewolucji i informacji.
03:43
Imagine a world and basically everybody was 20 to 30 years old.
80
208000
3000
Wyobraźmy sobie świat, gdzie wszyscy mają 20 do 30 lat.
03:46
How much learning can you do?
81
211000
2000
Jak wiele możesz się nauczyć?
03:48
You can't do very much learning in your own life,
82
213000
2000
Nie masz w życiu za dużo czasu na naukę,
03:50
it's so short,
83
215000
2000
jest tak krótkie.
03:52
and there's nobody to pass on what you do learn.
84
217000
2000
I nie ma nikogo, komu mógłbyś przekazać to, co jednak uda ci się nauczyć.
03:54
So, that's one aspect.
85
219000
3000
Więc to jest jeden aspekt.
03:57
It was a very short life. But at the same time
86
222000
2000
To było bardzo krótkie życie. Ale jednocześnie
03:59
anthropologists know
87
224000
3000
antropolodzy wiedzą,
04:02
that most hunter-gatherer tribes of the world,
88
227000
2000
że większość łowiecko-zbierackich plemion na świecie
04:04
with that very little technology, actually did not spend
89
229000
2000
z bardzo mała ilością technologi, wcale nie spędzało
04:06
a very long time gathering the food that they needed:
90
231000
3000
dużo czasu na zbieraniu potrzebnego im jedzenia.
04:09
three to six hours a day.
91
234000
2000
Trzy do sześciu godzin dziennie.
04:11
Some anthropologists call that the original affluent society.
92
236000
3000
Niektórzy antropolodzy nazywają to pierwotnym społeczeństwem dobrobytu.
04:14
Because they had banker hours basically.
93
239000
3000
Ponieważ to był bardzo krótki dzień pracy.
04:17
So, it was possible to get enough food.
94
242000
3000
I to wystarczało, by zdobyć dość pożywienia.
04:20
But when the scarcity came
95
245000
2000
Ale kiedy nastawał niedostatek,
04:22
when the highs and lows and the droughts came,
96
247000
2000
kiedy przychodziły zawirowania i susze,
04:24
then people went into starvation.
97
249000
3000
wtedy ludzie zaczynali głodować.
04:27
And that's why they didn't live very long.
98
252000
2000
I dlatego nie żyli bardzo długo.
04:29
So, what technology brought,
99
254000
2000
Tak więc, poprzez technologię
04:31
through the very simple tools like these stone tools here --
100
256000
5000
w postaci bardzo prostych narzędzi, jak te oto kamienne narzędzia,
04:36
even something as small as this --
101
261000
2000
nawet tak drobnych,
04:38
the early bands of humans were actually able
102
263000
2000
wczesne ludzkie grupy były w stanie
04:40
to eliminate to extinction
103
265000
3000
wyeliminować, do całkowitego wyginięcia,
04:43
about 250 megafauna animals
104
268000
4000
około 250 gatunków zwierząt megafauny
04:47
in North America when they first arrived 10,000 years ago.
105
272000
4000
z Ameryki Północnej, gdy pojawili się tam po raz pierwszy 10 000 lat temu.
04:51
So, long before the industrial age
106
276000
2000
Tak wiec na długo przed epoką przemysłową
04:53
we've been affecting the planet on a global scale,
107
278000
3000
wpływaliśmy na planetę w globalnej skali,
04:56
with just a small amount of technology.
108
281000
2000
przy pomocy bardzo małej ilości technologii.
04:58
The other thing that the early man invented was fire.
109
283000
3000
Kolejnym wynalazkiem wczesnego człowieka był ogień.
05:01
And fire was used to clear out, and again,
110
286000
2000
Ogień był używany do wypalania ziemi, a więc znów
05:03
affected the ecology of grass and whole continents,
111
288000
4000
wpływał na ekologię traw i całych kontynentów.
05:07
and was used in cooking.
112
292000
3000
Był też używany do gotowania.
05:10
It enabled us to actually eat all kinds of things.
113
295000
2000
Umożliwił nam jedzenie przeróżnych rzeczy.
05:12
It was sort of, in a certain sense, in a McLuhan sense,
114
297000
2000
Był to w pewnym sensie- w sensie McLuhanowskim-
05:14
an external stomach,
115
299000
3000
zewnętrzny żołądek.
05:17
in the sense that it was cooking food that we could not eat otherwise.
116
302000
3000
Ponieważ umożliwiał przyrządzanie jedzenia, którego nie moglibyśmy inaczej jeść.
05:20
And if we don't have fire, we actually could not live.
117
305000
3000
I gdybyśmy nie mieli ognia, w zasadzie nie moglibyśmy żyć.
05:23
Our bodies have adapted to these new diets.
118
308000
3000
Nasze ciała przystosowały się do tej nowej diety.
05:26
Our bodies have changed in the last 10,000 years.
119
311000
3000
Nasze organizmy zmieniły się przez ostatnie 10 000 lat.
05:29
So, with that little bit of technology,
120
314000
3000
A więc, z tak małą ilością technologii,
05:32
humans went from a small band of 10,000 or so --
121
317000
2000
ludzkość, zaczynając od niewielkich grup około 10 000-
05:34
the same number as Neanderthals everywhere --
122
319000
2000
tej samej liczby, co Neandertalczycy-
05:36
and we suddenly exploded. With the invention of language
123
321000
2000
nagle ekplodowała: wraz z pojawieniem się języka
05:38
around 50,000 years ago,
124
323000
2000
około 50 000 lat temu,
05:40
the number of humans exploded,
125
325000
2000
liczba ludzi eksplodowała
05:42
and very quickly became the dominant species on the planet.
126
327000
3000
i bardzo szybko stali się dominującym gatunkiem naszej planety.
05:45
And they migrated into the rest of the world at two kilometers per year
127
330000
4000
I ludzie zaczęli migrować w stronę pozostałych zakątków świata, 2km rocznie.
05:49
until, within several tens of thousands of years,
128
334000
3000
Aż w przeciągu dziesiątek tysięcy lat
05:52
we occupied every single watershed on the planet
129
337000
2000
zajęliśmy pobrzeża wszystkich rzek naszej planety
05:54
and became the most dominant species,
130
339000
2000
i staliśmy się najbardziej dominującym gatunkiem,
05:56
with a very small amount of technology.
131
341000
2000
przy pomocy bardzo niewielkiej ilości technologii.
05:58
And even at that time, with the introduction of agriculture,
132
343000
3000
I nawet w tamtym czasie, wraz z wprowadzeniem rolnictwa
06:01
8,000, 10,000 years ago
133
346000
2000
8 000 - 10 000 lat temu
06:03
we started to see climate change.
134
348000
2000
zaczęliśmy dostrzegać zmianę klimatu.
06:05
So, climate change is not a new thing.
135
350000
2000
Tak więc zmiana klimatu nie jest nową rzeczą.
06:07
What's new is just the degree of it. Even during
136
352000
2000
Nowością jest tylko jej skala. Nawet podczas
06:09
the agricultural age there was climate change.
137
354000
3000
epoki rolniczej klimat zmieniał się.
06:12
And so, already small amounts of technology
138
357000
2000
I tak, nawet niewielkie ilości technologii
06:14
were transforming the world.
139
359000
2000
zmieniały świat.
06:16
And what this means, and where I'm going, is that
140
361000
2000
To wszystko znaczy, zmierzam do tego, że
06:18
technology has become the most powerful force in the world.
141
363000
4000
technologa stała się najpotężniejszą siłą na świecie.
06:22
All the things that we see today
142
367000
2000
Wszytkie rzeczy, które dziś widzimy
06:24
that are changing our lives, we can always trace back
143
369000
2000
i które zmieniają nasze życie, zawsze wywodzą się
06:26
to the introduction of some new technology.
144
371000
2000
od wprowadzenia jakiejś nowej technologii.
06:28
So, it's a force that is the most powerful force
145
373000
4000
Także jest to siła, która jest najpotężniejszą,
06:32
that has been unleashed on this planet,
146
377000
2000
jakiej kiedykolwiek została poddana nasza planeta.
06:34
and in such a degree that I think
147
379000
3000
I to do takiego stopnia, iż wydaje mi się,
06:37
that it's become our -- who we are.
148
382000
5000
że stała się tożsama z nami samymi.
06:42
In fact, our humanity, and everything that we think about ourselves
149
387000
3000
W istocie, nasze człowieczeństwo i wszystko, co o sobie myślimy
06:45
is something that we've invented.
150
390000
2000
jest naszym wynalazkiem.
06:47
So, we've invented ourselves. Of all the animals that we have domesticated,
151
392000
2000
Wynaleźliśmy nas samych. Ze wszystkich udomowionych przez nas zwierząt
06:49
the most important animal that we've domesticated
152
394000
2000
najważniejszym zwierzęciem, które udomowiliśmy
06:51
has been us. Okay?
153
396000
3000
byliśmy my sami. Tak?
06:54
So, humanity is our greatest invention.
154
399000
3000
A więc ludzkość jest naszym największym wynalazkiem.
06:57
But of course we're not done yet.
155
402000
2000
Ale, oczywiście, jeszcze nie powiedzieliśmy ostatniego słowa.
06:59
We're still inventing, and this is what technology is allowing us to do --
156
404000
3000
Cały czas się wynajdujemy. I technologia nam to umożliwia.
07:02
it's continually to reinvent ourselves.
157
407000
3000
Ciągłe wymyślanie się na nowo.
07:05
It's a very, very strong force.
158
410000
2000
Jest to bardzo, bardzo potężna siła.
07:07
I call this entire thing -- us humans as our technology,
159
412000
3000
Nazywam to wszytko- nas ludzi jako naszą technologię,
07:10
everything that we've made, gadgets in our lives --
160
415000
3000
wszystko co stworzyliśmy, gadżety w naszym życiu-
07:13
we call that the technium. That's this world.
161
418000
2000
nazywamy to Technium. To ten świat.
07:15
My working definition of technology
162
420000
2000
Moją roboczą definicją technologii
07:17
is "anything useful that a human mind makes."
163
422000
3000
to wszystkie użyteczne rzeczy stworzone przez ludzki umysł.
07:20
It's not just hammers and gadgets, like laptops.
164
425000
2000
Nie chodzi tylko o młotki, czy gadżety jak laptopy.
07:22
But it's also law. And of course cities are ways to make
165
427000
5000
Ale także o prawo. I oczywiście miasta również są sposobem
07:27
things more useful to us.
166
432000
2000
ułatwiania nam życia.
07:29
While this is something that comes from our mind,
167
434000
2000
Wywodząc się z ludzkiego umysłu,
07:31
it also has its roots deeply
168
436000
3000
są one jednocześnie głęboko zakorzenione
07:34
into the cosmos.
169
439000
2000
we Wszechświecie.
07:36
It goes back. The origins and roots of technology
170
441000
2000
Siegają wstecz. Początki i korzenie technologii
07:38
go back to the Big Bang,
171
443000
2000
sięgają Wielkiego Wybuchu,
07:40
in this way, in that they are part of this
172
445000
2000
przez to, że są one częścią pewnego
07:42
self-organizing thread
173
447000
2000
wątku samoorganizacji,
07:44
that starts at the Big Bang
174
449000
2000
który zaczął się wraz z Wielkim Wybuchem
07:46
and goes through galaxies and stars,
175
451000
3000
i przekształcał się w galaktyki i w gwiazdy,
07:49
into life, into us.
176
454000
2000
i w życie, i w nas.
07:51
And the three major phases of the early universe
177
456000
2000
Trzy główne stadia rozwoju wczesnego Wszechświata
07:53
was energy, when the dominant force was energy;
178
458000
2000
to energia, gdy była ona dominującą siłą;
07:55
then it became, the dominant force, as it cooled, became matter;
179
460000
3000
potem tą siłą, gdy się ochłodziła, stała się materia;
07:58
and then, with the invention of life, four billion years ago,
180
463000
4000
a następnie, wraz z pojawieniem się życia cztery miliardy lat temu,
08:02
the dominant force in our neighborhood became information.
181
467000
2000
dominującą siłą w naszym sąsiedztwie stała się informacja.
08:04
That's what life is: It's an information process
182
469000
2000
Tym właśnie jest życie. To proces informacyjny,
08:06
that was restructuring and making new order.
183
471000
3000
który przekształcał i wprowadzał nowy ład.
08:09
So, those energy, matter Einstein show
184
474000
3000
Tak więc, jak pokazał Einstein, energia i materia
08:12
were equivalent, and now new sciences
185
477000
3000
są jednym i tym samym, a nowe nauki
08:15
of quantum computing show that entropy
186
480000
2000
udowadniają obecnie, że entropia
08:17
and information and matter and energy
187
482000
3000
i informacja, i materia, i energia
08:20
are all interrelated, so it's one long continuum.
188
485000
4000
są ze sobą ściśle powiązane; są częścią jednego, długiego kontinuum.
08:24
You put energy into the right kind of system
189
489000
3000
Jeśli do odpowiedniego systemu wprowadzimy energię,
08:27
and out comes wasted heat, entropy
190
492000
3000
na skutek entropii część ucieknie w postaci ciepła,
08:30
and extropy, which is order.
191
495000
3000
a z reszty otrzymamy ekstropię, czyli ład.
08:33
It's the increased order.
192
498000
2000
Rosnący stopień uporządkowania.
08:35
Where does this order come from? Its roots go way back.
193
500000
2000
Skąd pochodzi ten porządek? Jego korzenie sięgają daleko wstecz.
08:37
We actually don't know.
194
502000
2000
Nie wiemy właściwie dokąd.
08:39
But we do know that the self-organization trend
195
504000
3000
Ale wiemy za to, że ta tendencja do samoorganizacji
08:42
throughout the universe is long,
196
507000
2000
we Wszechświecie istnieje od dawna
08:44
and it began with things like galaxies;
197
509000
2000
i że zaczęła się od rzeczy takich jak galaktyki.
08:46
they maintained their order for billions of years.
198
511000
3000
One zachowywały swój porządek przez miliardy lat.
08:49
Stars are basically nuclear fusion machines
199
514000
4000
Gwiazdy są w istocie maszynami do fuzji jądrowej,
08:53
that self-organize and self-sustain themselves for billions of years,
200
518000
3000
które samoorganizują się i samopodtrzymują przez miliardy lat.
08:56
this order against the entropy of the world.
201
521000
2000
Pewien ład przeciwstawny do entropii na świecie.
08:58
And flowers and plants are the same thing, extended,
202
523000
6000
I kwiaty i rośliny są tym samym, przedłużeniem tego samego zjawiska.
09:04
and technology is basically an extension of life.
203
529000
4000
A technologia jest tak naprawdę przedłużeniem życia.
09:08
One trend that we notice in all those things is that
204
533000
4000
Pewnien trend, który dostrzegamy w tych wszystkich rzeczach,
09:12
the amount of energy per gram per second
205
537000
2000
to że ilość energii na gram na sekundę,
09:14
that flows through this, is actually increasing.
206
539000
3000
która przepływa przez nie, ciągle wzrasta.
09:17
The amount of energy is increasing through this little sequence.
207
542000
5000
Ciągle wzrasta ilość energii w tym układzie.
09:22
And that the amount of energy per gram per second that flows through life
208
547000
4000
I ilość energii na gram na sekundę, która przepływa przez wszystko, co żywe
09:26
is actually greater than a star --
209
551000
2000
jest większa od energii gwiazdy,
09:28
because of the star's long lifespan,
210
553000
3000
ponieważ gwiazdy żyją tak długo,
09:31
the energy density in life is actually higher than a star.
211
556000
3000
natężenie energii w tym, co żywe jest wyższe niż w gwieździe.
09:34
And the energy density that we see in the greatest
212
559000
3000
A obiektami o największym natężeniu energii,
09:37
of anywhere in the universe is actually in a PC chip.
213
562000
3000
jakie można zaobserwować w całym Wszechświecie są komputerowe układy scalone.
09:40
There is more energy flowing through, per gram per second,
214
565000
3000
Przepływa przez nie więcej energii na gram na sekundę,
09:43
than anything that we have any other experience with.
215
568000
3000
niż przez wszystko inne znane nam do tej pory.
09:46
What I would suggest is that if you want to see
216
571000
3000
Także zasegurowałbym, że jeśli chcemy zobaczyć
09:49
where technology is going, we continue that trajectory,
217
574000
3000
dokąd zmierza technologia, musimy przedłużyć tę trajektorię,
09:52
and we say "Well what's going to become more energy-dense,
218
577000
3000
a dostrzeżemy, że zwiększające się zagęszczenie energii
09:55
that's where it's going." And so what I've done
219
580000
2000
to właśnie ten kierunek. Także to, co zrobiłem.
09:57
is, I've taken the same kinds of things
220
582000
2000
to wybrałem podobne zagadnienia
09:59
and looked at other aspects
221
584000
2000
i przyjrzałem się innym aspektom
10:01
of evolutionary life and say,
222
586000
2000
ewoluującego życia, aby stwierdzić,
10:03
"What are the general trends in evolutionary life?"
223
588000
2000
jakie są ogólne trendy w eoluującym życiu.
10:05
And there are things moving towards
224
590000
2000
I rzeczy dążą do
10:07
greater complexity, moving towards greater diversity,
225
592000
2000
większej złożoności, dążą do większego zróżnicowania,
10:09
moving towards greater specialization,
226
594000
3000
dążą do większej specjalizacji,
10:12
sentience, ubiquity and most important, evolvability:
227
597000
4000
do świadomości, wszechobecności i, przede wszystkim, ewolucyjności.
10:16
Those very same things are also present in technology.
228
601000
4000
Identyczne tendencje są też obecne w technologii.
10:20
That's where technology is going.
229
605000
2000
To w tę stronę zmierza technologia.
10:22
In fact, technology is accelerating
230
607000
2000
W rzeczy samej, technologia przyspiesza
10:24
all the aspects of life,
231
609000
3000
wszystkie aspekty życia.
10:27
and we can see that happening; just as there's diversity in life,
232
612000
3000
I możemy to dostrzec. Tak jak zróżnicowane są formy życia,
10:30
there's more diversity in things we make.
233
615000
3000
tak nawet bardziej zróżnicowane są rzeczy, które tworzymy.
10:33
Things in life start out being general cell,
234
618000
2000
Istoty żywe są na początku ogólną komórką,
10:35
and they become specialized: You have tissue cells,
235
620000
2000
by później stać się bardziej wyspecjalizowane. Mamy komórki tkankowe,
10:37
you have muscle, brain cells. And same things happens with
236
622000
2000
mamy komórki mięśniowe, mózgowe. I podobnie działo się
10:39
say, a hammer, which is general at first
237
624000
2000
z, dajmy na to, młotkami, które najpierw były ogólne
10:41
and becomes more specific.
238
626000
2000
a później stały się bardziej dostosowane.
10:43
So, I would like to say that while there is six kingdoms of life,
239
628000
3000
A więc chciałbym powiedzieć, że podczas gdy istoty żywe dzielimy na sześć królestw,
10:46
we can think of technology basically
240
631000
2000
o technologii możemy właściwie myśleć
10:48
as a seventh kingdom of life.
241
633000
2000
jako o siódmym królestwie życia.
10:50
It's a branching off from the human form.
242
635000
2000
Jest odgałęzieniem ludzkości.
10:52
But technology has its own agenda,
243
637000
2000
Ale technologia jest niezależna,
10:54
like anything, like life itself.
244
639000
2000
jak wszystko, jak samo życie.
10:56
For instance, right now, three-quarters of the energy that we use
245
641000
3000
Na przykład w tej chwili trzy czwarte energii, której używamy,
10:59
is actually used to feed the technium itself.
246
644000
2000
przeznaczamy tak naprawdę na zasilanie Technium.
11:01
In transportation, it's not to move us, it's to move
247
646000
2000
Na transport- nie by samemu się przemieszczać, ale żeby przemieszczać
11:03
the stuff that we make or buy.
248
648000
2000
rzeczy, które robimy, czy kupujemy.
11:05
I use the word "want." Technology wants.
249
650000
2000
Używam słowa "chcieć". Technologia "chce".
11:07
This is a robot that wants to plug itself in to get more power.
250
652000
3000
To jest robot, który chce się podłączyć do gniazdka, by dostać więcej energii.
11:10
Your cat wants more food.
251
655000
2000
Twój kot chce więcej jedzenia.
11:12
A bacterium, which has no consciousness at all,
252
657000
3000
A bakteria, która w ogóle nie ma świadomości,
11:15
wants to move towards light.
253
660000
2000
chce poruszać się za światłem.
11:17
It has an urge, and technology has an urge.
254
662000
3000
Ma potrzebę. I technologia też ma potrzeby.
11:20
At the same time, it wants to give us things,
255
665000
2000
Jednocześnie, technologia chce coś nam dawać.
11:22
and what it gives us is basically progress.
256
667000
3000
To, co nam daje to po prostu postęp.
11:25
You can take all kinds of curves, and they're all pointing up.
257
670000
2000
Możecie spojrzeć na najróżniejsze wykresy i wszystkie pną się w górę.
11:27
There's really no dispute about progress,
258
672000
3000
Postęp jest tak naprawdę bezdyskusyjny,
11:30
if we discount the cost of that.
259
675000
3000
jeśli nie bierzemy pod uwagę jego kosztów.
11:33
And that's the thing that bothers most people,
260
678000
2000
I dla większości ludzi to jest zmartwienie,
11:35
is that progress is really real,
261
680000
2000
to, że postęp jest naprawdę prawdziwy,
11:37
but we wonder and question: What are the environmental costs of it?
262
682000
4000
ale zastanawiamy się nad jego kosztami, ponoszonymi przez środowisko.
11:41
I did a survey of a number of species of artifacts in my house,
263
686000
4000
Zrobiłem kiedyś spis wszystkich przedmiotów w moim domu.
11:45
and there's 6,000. Other people have come up with 10,000.
264
690000
3000
I jest ich 6 000. Niektórzy ludzie mieli nawet 10 000.
11:48
When King Henry of England died,
265
693000
3000
Kiedy umarł król Anglii Henryk,
11:51
he had 18,000 things in his house,
266
696000
2000
miał w domu 18 000 przedmiotów.
11:53
but that was the entire wealth of England.
267
698000
3000
Ale to był cały majątek Anglii.
11:56
And with that entire wealth of England,
268
701000
4000
I nawet za cały majątek Anglii,
12:00
King Henry could not buy any antibiotics,
269
705000
3000
król Henryk nie mógł kupić antybiotyków.
12:03
he could not buy refrigeration, he could not buy a trip of a thousand miles.
270
708000
3000
Nie mógł kupić lodówki. Nie mógł kupić tysiącmilowej podróży.
12:06
Whereas this rickshaw wale in India
271
711000
3000
Podczas gdy ten rikszarz z Indii
12:09
could save up and buy antibiotics
272
714000
2000
mógłby zaoszczędzić i kupić antybiotyki.
12:11
and he could buy refrigeration.
273
716000
2000
I mógłby kupić lodówkę.
12:13
He could buy things that King Henry, in all his wealth, could never buy.
274
718000
3000
Mógłby kupić rzeczy, których król Henryk, w całym swym bogactwie, nie mógł kupić nigdy.
12:16
That's what progress is about.
275
721000
2000
Na tym polega postęp.
12:18
So, technology is selfish; technology is generous.
276
723000
3000
Także technologia jest samoloubna. Technologia jest hojna.
12:21
That conflict, that tension, will be with us forever,
277
726000
3000
Ten konflikt, to napięcie zawsze będzie nam towarzyszyć.
12:24
that sometimes it wants to do what it wants to do,
278
729000
2000
To, że czasami ma swoje wymagania,
12:26
and sometimes it's going to do things for us.
279
731000
2000
a czasami zrobi coś dla nas.
12:28
We have confusion about what we should think about a new technology.
280
733000
4000
Nie mamy jasności, co powinniśmy myśleś o nowych technologiach.
12:32
Right now the default position about when
281
737000
2000
Obecnie typową postawą,
12:34
a new technology comes along, is we --
282
739000
2000
kiedy pojawia się nowa technologia jest
12:36
people talk about the precautionary principle,
283
741000
2000
tak zwana zasada ostrożności.
12:38
which is very common in Europe,
284
743000
3000
Bardzo powszechna w Europie.
12:41
which says, basically, "Don't do anything. When you meet a new
285
746000
2000
Ta zasada, w skrócie, to "nic z nią nie rób". Kiedy poznajesz
12:43
technology, stop,
286
748000
2000
nową technologię, nie ruszaj jej,
12:45
until it can be proven that there's no harm."
287
750000
2000
dopóki nie zostanie udowodnione, że nie jest szkodliwa.
12:47
I think that really leads nowhere.
288
752000
3000
Myślę, że to nie prowadzi do nikąd.
12:50
But a better way is to, what I call proactionary principle,
289
755000
2000
Moim zdaniem, lepszym podejściem jest to, co nazywam zasadą proaktywności.
12:52
which is: You engage with technology.
290
757000
3000
Czyli zabawa z technologią.
12:55
You try it out.
291
760000
2000
Wypróbowywanie jej.
12:57
You obviously do what the precautionary principle suggests,
292
762000
4000
Oczywiście, należy stosować się do założeń zasady ostrożności,
13:01
you try to anticipate it, but after anticipating it,
293
766000
2000
próbować przewidywać. Ale po tych przewidywaniach,
13:03
you constantly asses it,
294
768000
2000
trzeba ją ciągle oceniać.
13:05
not just once, but eternally.
295
770000
2000
Nie tylko raz, ale wiecznie.
13:07
And when it diverts from what you want,
296
772000
3000
I kiedy nie jest zgodna z oczekiwaniami,
13:10
we prioritize risk, we evaluate not just
297
775000
2000
musimy ocenić ryzyko, ocenić nie tylko
13:12
the new stuff, but the old stuff.
298
777000
2000
to, co nowe, ale it to, co już znamy.
13:14
We fix it, but most importantly, we relocate it.
299
779000
3000
Naprawić ją. Ale przede wszystkim przenieść ją gdzie indziej.
13:17
And what I mean by that is that
300
782000
2000
Przez co rozumiem
13:19
we find a new job for it.
301
784000
2000
znaleźć dla niej inne zastosowanie.
13:21
Nuclear energy, fission, is really bad idea
302
786000
2000
Energia jądrowa, rozszczepienie, to bardzo zły pomysł
13:23
for bombs.
303
788000
2000
w postaci bomb.
13:25
But it may be a pretty good idea
304
790000
2000
Ale może być całkiem niezłym pomysłem po przeniesieniu,
13:27
relocated into sustainable nuclear energy
305
792000
3000
jako wydajna jądrowa energia elektryczna
13:30
for electricity, instead of burning coal.
306
795000
3000
zamiast spalania węgla.
13:33
When we have a bad idea, the response to a bad idea
307
798000
3000
Kiedy mamy zły pomysł, odpowiedzią na zły pomysł
13:36
is not no ideas, it's not to stop thinking.
308
801000
3000
nie jest brak pomysłów, przestanie myśleć.
13:39
The response to a bad idea --
309
804000
2000
Odpowiedzią na zły pomysł,
13:41
like, say, a tungsten light bulb --
310
806000
3000
jak, na przykład, żarówka z wolframu,
13:44
is a better idea. OK?
311
809000
2000
jest lepszy pomysł. Tak?
13:46
So, better ideas is really -- always the response
312
811000
4000
Także lepsze pomysły są właściwie zawsze odpowiedzią
13:50
to technology that we don't like
313
815000
1000
na technologię, która nam się nie podoba,
13:51
is basically, better technology.
314
816000
3000
odpowiedzią jest lepsza technologia.
13:54
And actually, in a certain sense, technology
315
819000
2000
Właściwie, w pewnym sensie, technologia
13:56
is a kind of a method for generating better ideas,
316
821000
3000
jest swoistą metodą generowania lepszych pomysłów,
13:59
if you can think about it that way.
317
824000
2000
jeśli tak postawimy sprawę.
14:01
So, maybe spraying DDT on crops is a really bad idea.
318
826000
3000
A więc spryskiwanie plonów DDT to bardzo zły pomysł.
14:04
But DDT sprayed on local homes,
319
829000
3000
Ale spryskiwanie DDT domów
14:07
there's nothing better to eliminate malaria,
320
832000
3000
to najlepszy sposób walki z malarią
14:10
besides insect DDT-impregnated mosquito nets.
321
835000
4000
poza nasączonymi DDT moskitierami.
14:14
But that's a really good idea; that's a good job for technology.
322
839000
3000
I to jest bardzo dobry pomysł. To jest dobre zastosowanie technologii.
14:17
So, our job as humans is to
323
842000
2000
Więc naszym zadaniem, jako ludzi,
14:19
parent our mind children,
324
844000
2000
jest wychowywanie dzieci naszych umysłów,
14:21
to find them good friends,
325
846000
2000
znalezienie im dobrych "przyjaciół",
14:23
to find them a good job.
326
848000
2000
znalezienie im dobrej "pracy".
14:25
And so, every technology is sort of a creative force
327
850000
2000
I tak, każda technologia jest rodzajem twórczej siły
14:27
looking for the right job.
328
852000
2000
szukającej odpowiedniego zadania.
14:29
That's actually my son, right here.
329
854000
2000
A to właśnie mój syn, o tutaj.
14:31
(Laughter)
330
856000
1000
(Śmiech)
14:32
There are no bad technologies,
331
857000
3000
Nie istnieją złe technologie.
14:35
just as there are no bad children.
332
860000
2000
Tak jak nie ma złych dzieci.
14:37
We don't say children are neutral, children are positive.
333
862000
2000
Nie mówimy o dzieciach, że są neutralne- dzieci są dobre.
14:39
We just have to find them the right place.
334
864000
3000
Musimy znaleźć im tylko odpowiednie miejsce.
14:42
And so, what technology gives us,
335
867000
3000
Także to, co daje nam technologia,
14:45
over the long term, over the sort of
336
870000
2000
w dalszej perspektywie, przez
14:47
extended evolution -- from the beginning of time,
337
872000
2000
rozszerzoną ewolucję, od początku czasu,
14:49
through the invention of the plants and animals,
338
874000
4000
przez pojawienie się roślin i zwierząt,
14:53
and the evolution of life, the evolution of brains --
339
878000
3000
i ewolucję życia, ewolucję mózgów,
14:56
what that is constantly giving us
340
881000
2000
to co nam ciągle daje
14:58
is increasing differences:
341
883000
2000
to co raz więcej różnic.
15:00
It's increasing diversity, it's increasing options,
342
885000
2000
Większe zróżnicowanie. Więcej opcji.
15:02
it's increasing choices, opportunities,
343
887000
2000
Więcej wyborów, szans,
15:04
possibilities and freedoms.
344
889000
2000
możliwości i wolności.
15:06
That's what we get from technology
345
891000
3000
Oto co nam daje technologia,
15:09
all the time. That's why people leave villages
346
894000
2000
cały czas. Dlatego ludzie opuszczają wsie
15:11
and go into cities, is because they are always
347
896000
2000
i przenoszą się do miast- ponieważ zawsze
15:13
gravitating towards increased choices and possibilities.
348
898000
4000
grawitują ku większej ilości wyborów i możliwości.
15:17
And we are aware of the price.
349
902000
3000
I jesteśmy świadomi ceny.
15:20
We pay a price for that, but we are aware of it, and generally
350
905000
2000
Płacimy za to cenę, ale jesteśmy jej świadomi i jesteśmy na ogół gotowi
15:22
we will pay the price for increased freedoms,
351
907000
2000
zapłacić cenę za większą ilość wolności,
15:24
choices and opportunities.
352
909000
3000
wyborów i szans.
15:27
Even technology wants clean water.
353
912000
3000
Nawet technologia potrzebuje czystej wody.
15:30
Is technology diametrically opposed
354
915000
2000
Czy technologia jest tak diametralnie przeciwstawna
15:32
to nature?
355
917000
2000
do natury?
15:34
Because technology is an extension of life,
356
919000
3000
Ponieważ technologia jest rozszerzeniem życia,
15:37
it's in parallel and aligned with the same things
357
922000
2000
begnie do niego równolegle i jest zależna od tych samych rzeczy,
15:39
that life wants.
358
924000
3000
które potrzebne są życiu.
15:42
So that I think technology loves biology,
359
927000
2000
Więc myślę, że technologia kocha biologię,
15:44
if we allow it to.
360
929000
2000
jeśli jej na to pozwalamy.
15:46
Great movement that is starting billions of years ago
361
931000
4000
Wielki ruch który ma swój początek miliardy lat temu,
15:50
is moving through us and it continues to go,
362
935000
2000
przechodzi przez nas i podąży dalej.
15:52
and our choice, so to speak,
363
937000
3000
I naszym wyborem w technologii jest,
15:55
in technology, is really to align ourselves
364
940000
2000
że tak powiem, podłączenie się
15:57
with this force much greater than ourselves.
365
942000
2000
do tej siły o tyle potężniejszej niż my sami.
15:59
So, technology is more than just the stuff in your pocket.
366
944000
3000
Także technologia to coś więcej niż to, co masz w kieszeni.
16:02
It's more than just gadgets; it's more than just things that people invent.
367
947000
3000
To więcej niż gadżety. To więcej niż ludzkie wynalazki.
16:05
It's actually part of a very long story,
368
950000
3000
To tak naprawdę część bardzo długiej historii,
16:08
a great story, that began billions of years ago.
369
953000
3000
wielkiej historii, która zaczęła się miliardy lat temu,
16:11
And it's moving through us, this self-organization,
370
956000
2000
i która biegnie przez nas, ta samoorganizacja.
16:13
and we're extending and accelerating it,
371
958000
2000
A my ją poszerzamy i przyspieszamy.
16:15
and we can be part of it by aligning the technology
372
960000
2000
I możemy być jej częścią poprzez dostosowanie do niej technologii,
16:17
that we make with it.
373
962000
2000
którą tworzymy.
16:19
I really appreciate your attention today. Thank you.
374
964000
4000
I bardzo wam dziś dziękuję za uwagę. Dziękuję.
16:23
(Applause)
375
968000
4000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Kevin Kelly - Digital visionaryThere may be no one better to contemplate the meaning of cultural change than Kevin Kelly, whose life story reads like a treatise on the value and impacts of technology.
Why you should listen
Kelly has been publisher of the Whole Earth Review, executive editor at Wired magazine (which he co-founded, and where he now holds the title of Senior Maverick), founder of visionary nonprofits and writer on biology, business and “cool tools.” He’s renounced all material things save his bicycle (which he then rode 3,000 miles), founded an organization (the All-Species Foundation) to catalog all life on Earth, championed projects that look 10,000 years into the future (at the Long Now Foundation), and more. He’s admired for his acute perspectives on technology and its relevance to history, biology and society. His new book, The Inevitable, just published, explores 12 technological forces that will shape our future.
Kevin Kelly | Speaker | TED.com